장음표시 사용
81쪽
E contra vero a bile nimis exaltata, & acri reddita per reddundantiam, & volatilitatem innati salis adeo attenuatur massa Chyli, ut satagitis ab ea tenuissitanis resultet, cum facilitate ad effervescentiam praeternaturalem, dissolutionemque suscipiendam, etiam a leui causa calefaciente,&dissoluente ; Et tunc fixantibus, & adstringentibus bili cxaltata supprimenda, eiusque acrimonia aqueis, & oleos ς
Et si bilis cum suo sulphure Chylo coniungitur, ad hoc
ut disponat, ad accenfionem in corde, si a nimia copia huius sulphuris fucundetur inflammabilem adeo reddit , ut ustione dcprauetur, cum multiplicatione morbosi partium adustarum, & biliosarum, in massa sanguinea, & tunc Opus est restigerantibus, & acidis, sulphuris copiam, Vel minuere, vel debilitare.
E contra, si ob huius sulphuris desectum in bile, Ch
Ius in sanguinem mutandus, parum accensibilis reddatur, vi contingit in frigidis pituitosis, & melancholicis tempe ramentis, tunc silphureis remedijs augendum est sulphur bilis, intcr huius conditionis remedia primum locum tenent , spiritus vini cum Aromatibus alteratus, vinum hippocraticum, Crocus Martis aperitiuus, NuX Moscat .
Succus Pancrearicus si aciditate bilem si rabit, cras sana, & acidam reddet Chyli massilia, quod euenit in in lancholico temperamento , in quo acidus humor melancholicus pramalet in copia, & virtute bili, ideoq; tania Chylus, quam sanguis cum aliis humoribus nimia crassitie densantur, & in hoc casu alhalica sunt exhibenda tam fi-Na, quam volatilia, quae acidum enervant, & absorbent, Aromatica, que illud frangunt, & sunt ea omnia quae reccnsuimus, de acido excedenti ventriculi, & dicenda sitiat, ubi de succo Pancreatico, & cius vitiis erit sermo,S ab Antiquis d scribuntur pro moderatione humoris melancholici, Vel acti- .ilitate, vcl copia, ad immoderationem blati: COguosccinus hoc vitium succi pancrcatici a temperamento melancholico, vcl a prscedenti victus ratione Ii siditate si cedentC.
82쪽
Si hoc acidum deficiat, vel sit nimis paruum denegata Chylo debita consistentia, a bile nimis fluxibilis redo ituri cum copia serositatis,& hoc accidens quotidi) obseritamus in valde biliosis, in hoc casu aciditas augenda cst acido limonum, aceto uillato , succo ribes, Berberi, Spiritu Vitrioli, Salis, vitriolo Martis. Praeparato Chylo in intestinis modo supradicto vasa la
tea ingreditur existentia subtiis crustam villosam illorum, talem ingressim promouent orificia dictorum vasorum aperta a motu peristestico intestinorum, & a motu musculorum abdominis, a quo compressa intestina siccum Chylosim in eis contentum intra dicta vasa exerimunt, quae si obstructa fuerint, fluxus albus Chylosus superuenit, sequente
Chylo iam perfecto, & depurato viam saecum, dum ista
lacteariun venarum obstructione interdicitur. In quo casu non est culpanda retentrix facultas, quia debilitata ricin . valet retinere Chylum, scd insolito,& praeternaturali cursu sinit exire per extremum intestinorum orificium, cum fe- cibus, sed tale vitium, & Symploma refundendum est, in impedimentum prohibens tramitum Chyla praepar to per
Obstructio horum vasorum pendet ab humoribus crassis,& viscidis, quapropter isti sunt attenuandi, & incidendi, quod praestant omnia alhalica tam fixa, quam volatilia,
M omnia medicamenta' ab Antiquis, in deos stim laruam . numero recensita, aromatica etiam possunt conferre, quia
sale at ali, quo abundant, & particulis calidis, & spiritosis, quibus uini reserta, duobstruunt, & attenuant, & per hoc forsan censuerunt aliqui Antiqui talem suxum a debilitata retentrice oriri, quia obseruarunt Aromatica, &de- Obstruentia calida tale Symploma curare, existit nando a calore dictorum remediorum virtutem retentricem Corro
borari, S hac corroborata enarratum Symploma tolli ; idcirco a contrario arguebant fluxum Chylosiun a debilitata retentrice originari, si hac corroborata curatur, quod si cognovissent hanc lactearuin viam in recentiorum senten, tram conlienissent, nec rationem haberent ab hac discedem
83쪽
di, sicuti non discessit Sennertus in lib. 3. Prac. par. a. sec. 2. cap. 6. ubi obstructionem, huius Symplomatis causam ad ' liquando a nimia siccitate constringuntur dicta lacteas rum orificia sinh ullo humorum concursu, ut Chylum prς- paratum intra se non admittant, quod contingit in longa incedia & in longo medicamentorum exsiccantium viii, &in morbis diuturnis, & in magnis euacuationibus, & tunc per sola emollientia, & humectantia tollitur praedictum Symploma. Vnde usus lactis est valdh proficuus. decoctio maluarum, violariae parietariae Boraginis, Psyiij, &succus hordei conueniunt, & etiam fomenta exterius ventri applicata, & secta cum decoctione dictorum inplus' I ressit, venas lacteas Chylus in Glandulas mesenterii
harum medio introducitur. Vt patet experientia, cum omnes lacteae in dictas glandulas per multiplicatas ramificati nes se insinuent, & ab eisdem vati similia pro ficiscuntur , quod aperte demonstrat glandulas a lacteis Chylum lutcipere, & postea per alia vasa ab eis egredientia, alio transmittere, & quia de his dubitandum non est, remanet i turn inquirere finem naturae in hae depositione Chyli intra glandulas mesenterii. Talem finem colligere pomimus ab obserilatione, per quam nobis aperte innotescit, Chylum glandulas Melent rii ingredi, & ab eis etiam exire non immutata substantia, neque colore, unde ne superfluum existimemus hunc traim situm a natura institutum, asserendum est, substantiam Ch losam in glandulis Mesenterii aliqualem accipere persecti nem necenariam ad transnutationem in Mallam sanguineam, vel succum nutritiuum. & probabile est, hanc perseC-tionem consistere in acquisitione maioris tenuitatis, quae
secillime potest imprimi a solo transitu Chyli, per subtilissimos poros dictarum glandularum. Ad hanc concurrunt etiam spiritus animales, quos aci andulas transmitti manifestant nerui in qualibet glandula implantati, ab horum mixtura cum Chylo facile est
84쪽
ne ad tenuitatem, & volatilitatem reduci, cum his duabus conditionibus egeat materia in sanguinem transmutanda, cum debeat accendi, & in spiritus pro aliqua parte attenuari, unde tenuitas, & volatilitas ad haec exequenda erit maximξ opportuna. Idcirco obseritamus sanguinem , crassum, & fixum parum accendi in cordς , & raucos etiam spiritus reddere.
Ab eodem spiritu animali, & a spiritu arterioso, qui
pariter per arterias glandulis insertas cis communicatur, calorem recipit Chylus, per quem redditur maximὰ fluxibilis, facith inflammabilis, quotiescumq; accedet cauta sistius accensionis excitativa, quod continget in ventriculiscordis, quando Per illos cum massa sanguinis circulabit. Hae rationes suspectam mihi reddiderunt illorum sententiam stabilientem ab istis glandulis acidum aliquod generari, quod Chylo transeunti instillatur, eius depurationi ii seruiens, nam acidum simplex coagulationi, & condensationi potius contribueret, quam purific*tioni, & ita transitum per angustas porositates impediret, cum marimo Mnimalis detrimento. Qiodsi fermentum aliqWod acido-sal sum, vel acidum volatile in dictis glandulis statuant gen rari ex concursu spirituum animalium, & humoris acidi ab Arterijs evecti, per quod Chylus spiritualizetur, & ad humanae naturae indolem elaboretur, non crit improbabilis sententia concurrens in tribuendo Chylo illos essectus,
quos iam dixi impertiri a spiritu animali, & arterioso. Si venae lacteae Chylum ad glandulas Mesenteri; des rentes obstruanturia tunc Chylus non potest perfici nec deserti ad massam sanguineam, & sequitur Atrophia, quaererunaque obseruatur in Hippocondriacis a similibus obructionibus male afflictis ; ab hoc impedito Clivio fit stialia fluxus chylosus, & tota cura tunc versari debet cimo obstructiones auferendas per medicamenta eX tartaro, calube, & Antimonio Parata.
Si ab Arterijs in Glandulas praedictas vitio massar san- uineae instilletur aliquod acidum salinum fixum, & acce- ens ad Austerum, tunc ab hoc chylosa substantia coagi ... D a latur,
85쪽
latur , & in cascosian transnutatur, cum tumore dictarum Glandularum , pro ut a pleri'; Auctoribus obseruatum fuit. Hoc modo in Mesenterio Schyrri proueniunt, Scro sulae, Sterromata, Atheromata, Melicerides, quorum uis vicionem nobis tribuit durities hypocondriorum, & moria si contumacia, horum cura pendet a correctione acidi superflui, & austeri Chylum coagulantis, quae perficietur ab aqueis dulcificantibus, ut sunt serum, aquae Boraginis, Maluarum, Endiuiae, Violarum, Nentipharis, Papaueris erratici, Rosarum, & succi eorumdem implicium, lac aQiainum, & caprinum suspecta mihi sunt in aciditate excedenti, quia haec propensionem habent, ad incrassandum,& ad acescendum, cum observemus per diem solum lac re seruatum aciditatem contrahere, & sic plus potest obesse quam sua aquositate iuuare ue Omnia enim simplicia athalica conueniunt, ut sunt illa vulneraria dicta, quae mirifichtotum acidum absorbent, quod perficiunt etiam Aromatica, & Terraco, & Testacea, & Margaritar, Coralla , Oculi cancrorum, Cornu cerui ustum, Rasura eboris, Antimonium Diaphoreticum, & omnia medicamenta, ex calybe praeparata , & his remedijs medella suppeditabitur eisdem Symplomatibus a praecitatis tumoribus succrescet tibiis, ut sunt dolores in regione Mesenteri , emaciatio totius, & massar sanguineae Seprauatio.
DE LOCO GENERATIONIS SANGUINIS, ET DE PRINCIPIO EFFECTIVO HVIVS GENERATIONIS.
t 'Venis Iacteis in Glandulam magnam mesenteri, desi-ia L nentibus transsunditur tota Chyli massa, quae perdit chum Thoracicum paulatim ascende do, in venas iugularcs, & subclauias deponitur,& sanguinis cursim sequendo venae cauae sinum penetrando in dextro cordis ventriculo
86쪽
consignatur, ubi essem cit, rarescit, SI accenditur una cum alio sanguine persecto, cui miscetur, & ita rudimenta, quae a sanguine Dacio suscepit, a cordis artificio perficius tur; Est enim probabile a sanguinis calore, & a sita acti uitate sanguinis principia Chylo instillari, eo modo quo
volebant Antiqui Chylum venas meserarcas ingredientem a sanguine in 1uis contento huius naturae rudimenta susci
A dextro cordis ventriculo per senam artoriosam Chylus singuini mixtus Pulmoniis ingreditur, & innumeras istius va sis ramificationes implendo, totam pulmonum substantiani Pervadit, eamque pleno fluxu irrigat, in hoc viscere in riυε
miscetur Chylus cum caeteris sanguinis particulis, S de ohac miscella certos nos reddit continuus motus plumonum, a. quo commota, dc exagitata sanglunis inesta, per eos nu-ens, facile est dicta agitatione Chylum sanguini consissem
huic intime misceri, eo modo quo ab agitatione artificiali duorum liquidorum amborum mixtio resultat. Attenuatio, de rarefactio a sanguine suscepta in dextro cordis ventriculo , cinna siti diuisione usque aci minima praedictam mixtioncm a motu pulmonum exequendam coadiuuat. A pulmonibus per arteriam venosam in eis disseminatam in 1 cim
triculum sinistrum cordis Chylus sanguini mixtus transit ibiq: magis, quam in dextro e ruescit, rarescit, & a conditur , ideoque ultima sanguinis perficetione ibi insignitur, si non prima vice ali3s stibsequentibus, quando circulari motu ad sinistrum cordis Hiatriculum reuertitur, ubi albedine derelicta purpura illustratur, pro quo effecini explicando ab illo experimento rationem efficacissimam mutuabor, per quod apparet lac, cui sit mixtum sal Tartari per ebullitionem ruscum colorem suscipere, ita Chylus sanguini mixtus . in quo salsuin illud fluviditatem in ea conseruans inhabitat, cum hoc ebulliens, & eXcoetiis ab albedine, ad rubedinem transit . Hoc modo Clivius in sanguinem cXcoquitur contra Antiquorum decreta a Galeni auctoritate firmata, Aristoteles vero,& Hippocrates su-Frascriptae sententiae patroni scsecerunt, & hic in libro de
87쪽
structura hom. num. a. Scribit Arteriae a corde sanguinem purum , & spiritum recipiunt venae autem a corde tanguinem summunt, & lib. . de morbis dicit cor esse sanguin fontem unde tantorum virortun auctoritate suffulti Rccentiores non sunt increpandi de nouitate in Schola modica introducta, nam & sequaces Galeni coacti suerunt stabilire cor vltimis sanguinem persectionibus illustrare.
A descripta via Chyli usque ad cor relicto hepate, & a
principijs circulationis deducitur erroneam esse Galenistarum sententiam determinantem, harpar sanguinem conficere , nam certum est solum sanguinem arteriosum totius calorem fouere suo spiritu, & sua substantia calido vitali hummmaeque speciei proprio persusa, partibus omnibus M teriam pro nutritione suppeditare, & e suo finii decerpistinantiam illam, quae spirituum animalium generationi inseruit, sed pars illa est censenda sanguinis claboratrix,
quae ista omnia contribuit cum genuina sanguinis natura innis sundetur, & sanguis arteriosus praedictas omnes conditiones suscipit a corde consequenter cor est principium sat guinis. Et si Galenus calluistet doctrinam de circulatione, cognouisset venosum sanguinem, non esse nis arteriosum a sitis persectionibus declinantem , nihilq; nostro corpori contribuere, sed solum per venas fluere, ut cordi harum auxilio conligritur, ad augendam suam effervescentiam, rarefactionem, & ad accensionem diminutam resarciendam, de ita verum sanguinem, arteriosum existimasset, quem&ipse a corde confici, & perfici determinaiiit. Hanc sententiam ad euidentiam comprobant experimenta circa generationem animalium facta, intra quae est illud de puncto saliente, quod tractu temporis cordis sormam
attingit, & intra quod generatur sanguis per subtilissina
vasa illamina aemulantia discurrens, antequam cuius clunq; membri rudimenta appareant, cum ergo prima pars sit pui
istum saliens cor imperfectum exhibens , & in nac sanguis reperiatur, hunc ab illa elaborari plusquam certum cst,
quomodo vero a corde sanguis perficiatur non est adeo in ter Recentiores certum imo sentenciarum diuerulas in o
88쪽
scuro adhuc latere sinit principium, quo cor sanguinis claborationem perficit. Cartesus voluit in corde implantatam esse a natura fammam quamdam qua sanguis rarcfit, accenditur, & cher- uescit, & in hoc uniformem se reddit Galano. Hismorus censuit fermentum in sinistro cordis ventriculo este depositatum, cuius vi praedicta omnia sanguini con
Bahius determinauit sanguinem rarefieri, & accendi per
Sylvius Leboe voluit ex concursi bilis, & lymphae acidae in ventriculiς cordis effervescentiam excitari cum aestia,& seruore quodam in dictis cauitatibus, sanguinem accen- dentem, & rarefacientem Harum sententiarum veritatem examinare nolo, & si Lscit mihi pro intenro operis animaduertere, quod enarra- ta sanguificationis principia licet diuersa has conditiones sanguini tribuere, rates actionem, effervescentiam, & a censionem cum calore , & vcrd in arterioso sanguine has omnes conditiones obseruamus, & per has sua exequitur . itumia, ut confideranti patebit; Vnae insero persectionem sanguinis consistere in moderata rarefactione, effervescentia, & accensione, & si haec a tali moderatione perex L sum, vel desectum recesserint sanguificationem ceprauari,& remedia pro corrigenda sanguincatione ab immoderata effervescentia, rarefactione, & accensione esse ea omnia quae refrigerant, & fixant, & e contra quae deprauatam sanguificationem ex desectu dictarum conditionum esse ea omnia, quae calefaciunt, exaltant atq; volatilizant, &ista omnia remedia conueniunt posito quocumque ex supradictis principijs sanguificationis, nam si statuatur fiammam sesse cordi implantatam immoderata cffervescentia, & accenso sanguinis erit ab hac flamma aucta, & per augmentum maxime activa refrigerantia hoc augmentum diminuent, & fixantia agendi praepotentiam moderabunt si fati-guificatio laeditur propter desectum effervescentiar, accentionis, & raresectionis significat hanc flammam esse diminu-
89쪽
tam , & in actione inertem, unde Oinnia calefacientia erunt idonea, dum calorem contribuendo nammae augmento opitulabuntur, & eisdem virtus dictae flammae iners exaltabi
Si fermentum nimis actitnun; quia auctum supponamus Ioedere sanguificationem, cum immoderatione accensionis, ct aliarum qualitatum, refrigerantia, & fixantia tale augmentum destruent, & actionis pramalentiain fixatione moderabunt. Quodsi sanguificatio erit deprauata ex des otii huius fermenti calida omnia istud r mittent, & esstacax volatiligatione reddent, ii uia cum sit fermentum destia natum ad rarefactionem, & accensionem, a calidis talis potentia potest submittistrari ; quorum particular debent postea ab ipso sermento iuxta exigentiam suae naturae in discari . Si vero admittatur sanguificationem laedi per immoder
tionem motus cordis promouentem excessum, rarefactionis, effervescentiar, & accensonis sanguinis, cum talis io ius immoderatio habeatur a spirituum animalium excand scentia, & seruore, restigerantia, & fixantia utrumq; Cr dicabunt, & si sanguificationis laesio crit cum desectu r rcfactionis, effervescentiar & accensionis sanguinis maius stabit spiritus animales esse paucos, de inertes ad motum, vel fixos, & per calefacientia, quantitatem augebimus ma-2imh si spiritosa seligamus , cum experientia nos doceat
huiusinodi remedijs in animi deliquijs spiritus refocillari, ab ijsdem calidis, & .spiritosis spirituum fixitas, volatilietati
ne emendabitur, & inertia cradicabitur. Si esseruestentia a bile, & lympha excitata in ventrici lis cordis erit cum excessu, immoderatam effervescentiam,& accensionem promouendo,rcfrigerantia hanc effervesce the inordinationem ad mediocritatem reducent , scuti calida effervescentiam maiorem excitabunt, quando CX Cius desectu sanguificationis deprauatio prodeat.
Ex his videat Lector diuersitatem principii sanguific
tionis, non variare remediorum electionem, pro corrige
da istius deprauatione, di hoc arti medicar suscit, pro
90쪽
consequendo suo fine, immo nec principium sanguificationis habito respectu ad effectiun non variari . nam g quo libet principio ex ennumeratis, introducitur rarefactio , eL feruescentia, & accensio. Conuenimus etiam cuna antiquis, qui Iesam sanguisic tionem in excessu, vel defeci ii caloris p icrunt.
Remedia tam calida, quam frigida austibendi iti descriptis casibus, sint illa ab Auctoribu* Cardiaca dicta, qiuespecifice cor respiciunt. Vbi aliquorum, linino plurimorum error est adnotandus, qui cardiacorum usu indiscriminatiin calidis, &spiritosis utuntur, etiam in febribus ardentibus, cum m imo aegrotantium detrimento, non perpendendo ab horum usu cordis vires magis labefactari, cum cardiaca calida esseruescentiam maiorem concitando, spiritilum dii solutioni contribuunt, ubi refrigerantia,&nxantia efferue scentiain moderando, & sanguinem constipando spiritus in massa sanguinea detinent, cum corroboratione facultatis vitalis, & cordis.
DE ANATOMIA HUMORUM, VEL MASSAE SA GVINEAE A NATURA INTRA CORPUS HUMANUM PERACTAE, ET PRIMO DE BILE. SCio a Recentioribus tentatam fuisse insenioso ausu, &artificio sanguinis Anatomiam Si inferius videbimus an Delici succellii id fuerit obtentum, & an talis discretio partium sanguinis suerit medico sanitati studenti necessiria.. Illa, quam nunc describere intendo, a naturae artificio,& ingenio in corpore humano, est elaborata , ad hoc me impellit consideratio, quod sit maxime utilis, & necessaria medico curanti, pro indagandis morborum causis,