Io. Gottl. Heineccii fundamenta stili cultioris : nunc demum omnibus Io. Matthiae Gesneri animaduersionibus, emendationibus, additamentis, et praefatione locupletata : accurauit, digessit, suas quoque obseruationes adiecit Nicolaus Niclas

발행: 1761년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

ΜvNDus ecclesiastico stilo modo pro impiorum cosiuule, modo pro rebus humanis ponitur. V ta saeculum hoc intellecta e ei es G. OPERA BONA, auctae aisneS, an timonia, pietatis Iudium. Sed in Theologia dogmat

Ca, quam Uocans, ViX licet eo absimere. G. PROPHETARE, Naticiuari , . Praedicere, s ca

horno hominem, cet.

POENITENTIA, die Reue, probat uni est ast sino te die Seheseruirg, Asse ριετάνοιαν, Latin Ius dices, emendati vidae, redire ad meliorem mentem, ad frugem redire. Theologi i carerepos unc. G. REAIPISCENTIA Uer plane non Latinum est. Quin sic μετάνοιαν Vertit LACTANTIUS 6. 24, 6. G.)PECCATA REΜITTERE, usscere, eniam dare, gratiam eiactorum facere, remittere uolo Late.

U16. LIV. XXXJ III, 32. Q SALUIFICO, seruo salus, aluum reddo, Vfacio, G. ad sempiternain beatitudinem Merduco.

pietatis, irritamentum 11 larum, corrumpere queri; peictrem reddere, conscelerare alicuius au-νeS. LIV. XXXX, S. incedi vocibus temerare aureS OVID. Tris. l. v. IN. y offendi. Sed non possunt eo carere dogmatici, ubi distinguunt V. C. inter scandalum datum et acceptum. G.)sAECULARI Latinis est centesimus annus, Vel centesimus decimus potiuS. HORAT. Carmis

saec. . II. Certus UNDE NOS DECIES per annas

Orbis, cantus, referatque Iud9S, Ter die claro, totiesque Arctia A, Te frequenteS. Cons. CENSORIN. de die natali c. I Unde dixere ludi saeculares. . Ecclesiasticis haec vox no-

a lat

122쪽

xo, FUNDAMENTA STILI

tur pro huius aeui hominibus, quo plerosque malos ponimus Dodiores clericos se dixere,

item religiosos, ii, qui cultum Dei docent , alios omnes aeculam. Ceterum consultitiimum mihi videtur, ut hanc distinctionem sequamur. Quoties obiter, in vita enarranda, aut in simili oratione, alioquin pura et polita, incidat sacrarum rerum mentio, non absurdum, sed decens est, periphrasi commoda, quaeque intelligi ab omnibus possit, explicare ea, quorum propria vocabula minus Latina sunt. Sed quum in docendo Versamur, et capite quodam doctrinae Co testis explicando, seruanda sua Ecclesiae in loquendo proprietaS, Vtendum nominibus et Verbis, quae Vel vulgatus iri terpres, vel PatreS, qui Vocantur, nobi tradidere; quae reis alioquin bonus sit oratonis Color et ad Lactanti ceterorumque eXemplum politus, minime illam contaminabit. G.)'φ Caue ergo, Voces e sacris prosani petitas nostrae religionis mysteriis et ritibus adplices. Id praeci pti facere soliti sunt olim ΕΜ- BVs, aliique qui se CICERONIANO Vocata Voluerunt. Hi enim, quum religioni sibi ducerent, uno uti vocabulo, quod Ciceronianum non est et, ΘεανΘρωπον hersa, quasi eis emisso pumit oxientia nominem, baptismum aquailusit ales, a sleso saeuisS, sacram eueharistiam fani Ofeamur sulum. vocare non dubitarunt. UId. IVL. CAES. SCALIG. Poet VI p. Zoo. otabilis praesertim

de lingua Lat. p. IS. Add. II. TEPHANUS in Nietoli didasci et seAG-CDeroniano, et SAGITTAR. de imit Cic. p. 7. Vbi attulit ΑΜ-PIANI et MURETI loca. Coterum quid se Cicerone senserit Erasmus seneX, disce ex epistola ad Io Ulattenum, Tusculanis Draemissa, et epistolis inserta, p. m. Iaz3 sq. G. quo vitio

123쪽

nec alienus fuit castac Latinita es scriptor SERA A1. CASTELLIO quantumui eunt magno adparatu defendat vir doctis imus, CHRISTOPH. OLLE,

in disert crit de eo, quod pulchram es tu er- ne Caselisonis, nouae eius editioni praemiissa. S. S. seq. Ut enita alia mittan u . notio, i iem profani Deorum custores vocabulo gentisssubiecerunt, non imagis quadrat augela, quam notio Iouis Deo optimo maximo. Neque tamen ideo pietatis dicam scribimuS CASTELLIONI, Cuius verisioni, si quis alius, ius in pretium statuere videmur. i Ut tanto minus metuendum sit, ne qua labes linguae Latina puritati a A ATELLIONI interpretatione librorum sanctorum inseratur, praestitit Cl. VNEM ANNI Inde i a- finitatis selectae, vulgo negleciae, merito ac falso suspectae ex CAATELLIONI inter relatione sic. Lips. 736 8. Vid. AG1TΤAu de lem elimit Cicer. . . t. q. p. 5 Pelliine alioquin audit quoque POLITIANUA, quem defendit ΜΕΝ- CKENivs in hi loria vitae et meritorum Aug. o Iitraui p. 432 si in i Cautio haec etiam commendari potest, Nel iei opera tribuamus dis gentilium nisi tamen apertum sit nos naturam rerum intelligere, ut sub Ioue frigido. Item ne Deo tribuamus gentilium deorum nomina, nisi ubi sunt plane appellati ita, ut Deus smyerator

pro Deus ebaoth. V De ethnicismo stili qui

Octauo eodem cura, litim ima es a vocabi istar busdam, quae iurer insultis elle δει ut tu bestiis, re in vetustis auctoribus nullum reperiunt praesidium ' .n Elegantistimam elle veterum iureconsul - torum

Ut et a voca.

124쪽

1os FUNDAMENTA STILI

torum tantum non omnium dici ionem, lippis ac

tonsoribus notum eis. Vid. CAR ANDR. V-RERI Opuscula de Latinitate vetera m Ctorum edita Lugd. Bat. ITII 8 KIRCHIIEIER Uitem bergensis philologi laetio huius argumenti laudant auciore Biblioth. faleus German. Ol. 2. p. 393. G. Attamen et hic singulorum aetas discrimen facit. Nar ALFENU VAR 'legantius scribere, quam 1 ULIV PAVLLVM, nemo

mirabitur Caitior quoque esse solet eorum, qui

Romae adoleverunt quam peregrinae originis iureconsultorum Latini as, ei uti VLP1ANI, de quo rectitiime iudicat V. A. CORN Va BYN-KERAHOE Obseruat. VILL II. Fuere tamen ex ipsis peregrinis, qui maiore Rudio in cultiorem

Latinitatem incumberent; inter quos nescio an rem liquis omnibus palmam praeripuerit PAPINIANVS, de cuius Latinitate videndus v. ΤΤ in Papiniano, si PoΜPONII vocabula quaedam ab

aliis damnata afferuit illustris AUCTOR huius libelli tu praefatione opusculis iuris illoricis ab VHLIomalae IT 3s editi praemissa p. 22. Ast

sequiore aeuo varia in iurisprudentiam inuecta sunt Vocabula, quae ab antiqua Romanorum elegantia haud parum discrepant. Nempe quae alias aetates vel gradus Latinitatis in uniuersum statuuntu illa aetates, illi gradus speciatim ad ICtorum Latinitatem applicari Gebent. Infantia et pueritia spectatur in fragmentis Legum regi rum et XII tabularum etc. Illud hic monuisse suffecerit, I cum Clis, quorum fragmenta in Pandectas relata sunt, de rebus ad ius pertinentibus loqui, neminem pudere debere. II. Plurima priscae puritatis et elegantiae Uerba, o mulus insinitas ex Pandeclarum opere peti polle, quae nullam orationem dedeceans, esteque proinde inter classicos scriptores ili Ud repone Iluum, Certe quantum ad antiqui curia Ic torum agmenta. III. Latinitatem codic1 tum Theoclosiani,

125쪽

sani, tum Iustinianei, relinquendam Ictis, quoties ea carere non possunt ac multo magi ea,

quae Glossatores et Fe uitalium librorum auctores inueXere. Ceterum thesaurus quidam Latinit tis ΙCtorum est DRIASONIANVA Lexicon, arie pluribus interpolarum, Cuius aure or emendatiorque editio studio B HErNECCI prodiit I743.)De hodierni etiam ori rat: onibus Latine qui docent G HL. v DAEI Foreusa. y Laudandi et

vivis dicam. G. Talia sunt, quae sequuntur ).M Immo et multo plura, s quin infinita numero, quae dabunt CALVINI et reliqua le-XiCaturis D FREssius te. G. veluti

APANAGIATUS, pro quo priuatum dixit SALLUST. Ligurth. c. I. Ubi quaedam notavit CORTIUS P. I L. CASUS, pro quo Veteres specieS TORTURA, pro quo VetereSVOrmenta, CVRΤ. Lib. IIII c. ID REPLICARE, pro quo VetereS: excepIionem replicatione

elidere. Immo et referre, BURΜ. ad Ouid. Tom. H. di Sed quaedam etiam praeter rem impugnata cuius rei varia specimi Da in ops culis, quae Dukeri studio luci reddita posisunt inueniri et auctorem nostrum Pomponiana quaedam defendisse iam est monitum. G. ADVOCARE 7 caussam agere, adesse reo in periculo. Uid. GRONO. . in Senec de Geiacient L, p. Latino stilo aduocat litigator patronum Uel amicos, qui sibi in iudicio adsint, qui proinde aduocati se aduocatio dicuntur etc. Anud

vero est aduocat in elle aliud patronum de adest modo in iure vel Oxtra ius et pri essent ImaCcommodat, suggerit, quod commouitin est o C.

126쪽

1o FUNDAMENTA STILI

Hic totam caussam suscipit. Sed Plinii iunioris et Quinctiliani aetate iam aduocatus dictus est

mae.

COMPLICES pro celeris vel amentiae sociis, audaciae satellitibus atque adminis S, ut vocatcIC GiII. I S. et . PRUDENTIUS tamen in Rom. . S. C. pagano nominat complices sectae impiae. DISPENSARE pro legibus so fere. LUM UME, pro quo semper apud et res est iusiurandum esse cramentum. CELLAR. uibaxb. p. a. et cur P . . AI. Ni Careet re licet in docendo. G. MATRICULA pro albo, iudice, s breuiario.

liorem vel detentorem reddere, in meliu referr s mutare debebat esse. G. ΝΟTORIUM, NOTORI E manifestim, manisse, syerimn aperte, s publicum, iniusturnotum. G. Vid. CASAVB. ad T REBEL. POLLAE

Oaud. c. I . SALVUS CONDUCTVS, pro quo elegantius

dicitur, sdem publicam dare, de publiea euocaxe, interposita sede publiea aliquo acere Uid. SALLVS Τ. IV. Bel II. Catilin. c. S. EPIT. LIV. 63. TORΤUR A pro tormentis vel quaesionibNS, s aut quaestione tormentorum. G. Non tamen ela cur quis in iurisprudentia abstinere velit a vocabulis veterunn iureconsultorum, si forte illa in aucto ribus classicis praesidium non reperiant e. g. sur- Fatis pro interrupta sucupione. Uulare pro caussam agere, consiluere, traditio breui et longa manu. Sunt enim haec et similia Latina, sed ICtis propria, quemadmodum multa medica habet CELSus, multa item ScRIBONIUS LARGUS.

127쪽

Vid oti BORRICIIII de lingua Pharmacoyaeorum, ubi dum proiiunctationem docet, multu quoque de auctoritate Verborum monet. . multa architectonica VITRUVIVS multa rustica CATO, VARRO, COLUMELLA, quae Latina esse nemo negabit, quamuis apud Ciceronem aliosque non legantur.

XIIII.

Nono inniam minime Latinitas elegan Ne non a

lior polluenda ei vocabulis philosophicis, a tat:

Xime iis, quae medio ae lao reperit barbara scholasticorum turba ' .

s Medicis pepercit auctor, Vbi multa sunt ex Arabicorum librorum versionibus inuecta. G. φλSunt vocabula technica iam olim ciuitate donata, quae nemo adhibere dubitauerit. Sed nec desunt, I scholasticis inuenta, qui data Vol vi opera barbariem sectabantur Non dictim iam de haecceitatibus, quiduitatibus, entalit' se. indiuiduatione, quodlibeto, oretis, aliisque erborum monstris Uide LRK1ACI Lexicon Phry tiophicum gae Comitii ODI DCCXV T. 4. recusum cum Glossario ΛΡ1NL Susticiat nonnulla notare quibus iacilius mill aescunt iv sufS.

AEQUIPOLLERE pro aequari, aequiparari eiu dem Cui eatiuilis vel notionis se. AFFIRMAT 1UAE propositionUS, qua eleg m lius Sientes vocat 1 CERO Uic. II. Negantia,

128쪽

io; FUNDAMENTA STILI

DISCURAUA Dro sermone Vel fyllogismo scholasticorum octies redolet. Ueteribus discursus erat cur vltro citroque factus, das Hin und

mera.

Non male de cultior stilo meritus est vir doctus A. VERRURG, cum nouae Ciceronis editioni X 1ZOLII thesauro indicem subiunxit verborum loquutionumque, quibus Cicero notiones philosophicas plerasque elegauter exprestit. De VERBURGI error est. IZOLII indicem auxit IAC CELLARs A. Nihil autem commodius est ad hoc, ut de philosophia, clam qualis oui edocetur, Latine et pure loqui discamuS, IO AUG.MRNκsΥ Λxtiis dotri tuae solidioris, in quo ope ire hodie horum etiam philosophorum placi pa em bis Tullii, et ut quisque illi est proXimus, X-pre11it eliciter. G.

XV. et poetisti. Decimo poetae quoque adeo faciles fuerunt in fingendis vocabulis ), et maxime epithetis ) Vt Veteres opponere soleant sermoni humano poeticum ' '). Vnde merit a propriis eorum loquutionibus as-

sinent, quotquot uni purioris Latiuitatis

ylvisetri caussa multum sibi indulserunt poetae, et in his etiam comici, ili tamen non adeo seruierunt m 'tro. Plures eiusmodi Voces cir- mulas O ticas collegit ELL R. Antibarb. p. eq. m. hSque illo set amare pro blere: cIMO Venulaeo pro vocor, nominor: coeli pro

129쪽

PARTI SI CAPUT II Io

coelo es pro licet fessum profeso die genitor

et genitrix pro parentibuS: grates agere pro gra- tias agere letum pro morte: natus vel gnatus troslio obliuia pro obliuione potis vo pote es pro pote I: alutari pro vocari venit pro es sequente participio in D . Metri caussa omisisse quaedam verba possunt poetae, vel aliter inflexisse, contraxisse, produXisse, Unde figurae Grammaticae adhibuisse metri caulla non identur temere verba alioquin incognita. Sed huic rei occasionem dedit, ἐυραντα τια τον , quaerunt Verba, quibus imagine rerum animo conceptas efferant: itaque componunt Varie,sono ipso res student exprimere, nouaturiunt, graecis lant, y antiquis tuntur etc. Hic itaque hoc teneant tirones. Quae

verba epitheta, formulae in bono Lexico non aliam habent auctoritatem, quam poetarum illis non temere tendum in soluta oratione. Quis

enim alioqui dicat tironi, quae 1int pro tae 'Oe tarum loquutione: si poeticae vero dictio nis ab oratoria diuersitate, de utilitate poeteos ad facultatem dicendi iustis voluminibus agi potest, et actum est. G. Epitheta decomposita et dithyrambica poetis familiaris lima maxime deformant orationem, V. C. flammiger, auricomus, pietaticultrix, incurviceruicum pectis, cer. Vid. VCHNER. de comm rat dic Lib. I. c. IJ. P. OS E LAURENH.

antiquar sub V. incur Elgeruicum Vbi plurima. Sed haec talia etiam orationi interdum maiestatem conciliant explet interdum Cicero hiatum aliquem sequentibus, dis immortalibus, incredibiliter, injanabilis, insatiabilis, imperterrit ES, etc. G.

IAN. DousA, s hic nihil videbis nimirum provocat ad notulas suas in illud HORAT. D. I, I 8, 47. Surge, et inhumanae senium depone Camoe

nae.

130쪽

1ox FUNDAMENTA STILI

XVI.

A tha seni sunt forma dicondi scribendive Veteres, quae iam pridem ab Vsu recesserunt. V. C. si pro si aquai pro quoe eram abutitur jucm pro per sua butitur, apud TE RENT. 1 ol Aud, Talo archaismi innumseri oc-

currunt incolumna Duilliana, aliisque lapidibus vetustioribus, ' in axamentis seu hymnis alia. ribus, G. nec non in fragmentis XII. Tabula

CILII, aes denique apud PLAUTUM, TER KNTIVM SALLUSTIUΜ, i LUCRETIUM Sed tulistob eruanda otius, utam imitauda sunt. Pm-rimorum archaismorum catalogum dedi IO. SIC. FUNCCI Us de origin et paeritia linguae Latta. ac culus editio altera uerior prodiit Macturi IDCCX XV. . Praef. edi C. y Locus clasticus frvOSS. bet. IV, 1, T. Laudandus est etiam ΜΑ-RIAN GKL A CURA II de ob oleto e Inoue figiendo dialog tis recusus Ag mit. IOT6. I 2 Collcctio vero optima archaismorum debetur LAVI EXHEit-FI aut quaris. In quantum decus consilientorationi Uerba antiqua, id quos laudat se unus QUI CN. I, 6 p. 82. d. Lur m Temperamentum suadet ZN. P. II q. p. 43 I. LX. G.) Horum facile aure lignanus in IVGTUA . EJUS, Cui quum iuueuis illo nitiu et pia uend

SEARCH

MENU NAVIGATION