장음표시 사용
471쪽
AB11, etc. G. Nam qui ad solam criticam 3ertinent commentarii, Utile illi quidem sunt,ed huc non pertinent. Quin quum et parsimoca quaedam Veterum scriptorum vel illustrent, et interpretentur viri docti operae pretium ii ituri lunt, qui huiusmodi opera stromatica et esselata diligenter et cum iudicio legent. Tales
ius in face ciuica vel thesauro suo laudabili inlustria collegit. Hi merito addendae, quae rupei tib anno CΙDIDCCXXXII. magno optimaria iliitterarum bono prodieruΠt, ISCELLA NEAE ASERUATIONES IN VETERES AUCTORES. Volumina X erant in CCXL. deinde mutatus itulus et numeri, addit nomine NOVAE G.
XV. In aduersariorum libro promiscue no Nec mu citi ari possunt, Uaecumque acutiora in au 'itoribus classicis legimus Ea enim ibinde perlegendo, et, qUa occasione ostii esse possint, meditando facile
Hic exscribi Velim integra auctorum o ra, addito statim numero libri et capitis Mam in deinde adscribi potest titulus aliquis, ut anto facilius possit inueniri, quod quaeritur. 7 Aduersari simpliciter adornarem ad gustum neum, et quicquid tituli habere potest res an tanda, illud praefigerem Schedae separatae in alpitabri deinde ordine collocandae. Inpri
472쪽
mis ad hanc rem paruum libellum circumserre bonum est, donec familiaria nobis sint quaedam deinde facere ullos. G.) E. c. si in aduersariis meis inuenirem acumen illud PHAEDRI quantae putatis esse vos dementiae, ei credere capita, cui calaeandos, ccommiserat pedes cogitarem, qua occasione Ilud pollsim imitatione exprimere. Quum ergo DHAEDRus loquatur de sutore inopia deperdito, qui medicinam sacere coeperit fingerem ego. malum aduocatum praedia conduxisse. Sic in promtu futura esset imitatio: ilotae putatis hoc esse dementiae, res et fortunas suas commi tere ei, cui nemo commisisset infortunium. Sed de his paullo post in capite de imitatione plura
XVI. Et denique Denique ad res quod adtinet, seiunia , . gere ego lao eas, quae ad disciplina pertinent, et quae in sola eloquentia usui esse possunt. Illas ad suam quamque di- sciplinam ), has in aduersaria referri
' Totidem puto conficienda collectanea, quot sunt disciplinae. Sed ut hic quoque compendium facias laboris, in singulis disciplinis seligendum erit compendium aliquod vel systema ad curatius scriptum, illudque charta munda distinguendum: vel margini adscribendi numeri modo indices obseruationum nostrarum in peculiarem libellum relaturum. G. QuotieScumque ergo aliquid legis, quod ad hanc vel illam disciplinam pertinet, statim in compendio illo euolves locum, hi materia ista occurrit, eoque referes locum auctoris. Sic nec titulis opus erit, nec indicibus , Nec periculum erit, ut omnia
473쪽
inuenire possis. ' Pauca autem supererunt, si recte aliquis utatur thesauris, aliorum ope iam congesti S. v. g. ad historiam hominum Vrbium,
etc. exicon adhiberi potest illud historicum. MDisciplinae et tuin hodie habent sua exica Dohistoricis et geographicis ut taceam, im biblica, iuridica, medica, philosophica, mathematica, mythologica scholastica, grammatica,
sanctorum, doc um seminarum, artium, Dau dum, et cuius rei non quae omnia, tamquam in Oceanum magnum, conlJuxere in exicon illud et niuersale Zedlerianum. Excerpta Xegetica institui possunt ad Dorschei biblia numerata, N. . ad Wolssi citras. Qui pauciora, sed selecta adnotare olunt, numeros adiiciant editioni bibliorum. Litteraria Nastillima dederunt Woltius, et inprimis Fabricius Sententia Ueterum philosophorum Cud orthus et Mos hemius collegerunt; politica Re in hard VS, etc. etc. Si qua autem sunt utilia excerpta, illa sane sunt, quibus librorum et scripeorum classes digeruntur, Ut, quoties quaerendum aliquid est vel scribendum sciamus facile, qui tale quid ante no egerint. Et hic magnus est Usus catalogorum bonorum, qui libros secundum disciplinas dispositos indicant, quorum haud dubie princeps est Bun vianus. G. Huc refero exempla, similia, 'sententias
acutiores, si iam inuentionum gratula adj, gratiarum agendarum, petendi etc. G. aliaque iu-iu generis, quae tamquam gemmae intexi s lent orationi elegantiori. Haec in aduersariis adscribi possunt eo modo, quem superiore par grapho commendauimus. Si enim in margine addantur tituli, iiqu deinde in indicem resera tur, facile omnia poterunt reperiri. Sed in his omnibus is prudentissime agere videtur, qui suo quemque sensu patitur abundare. y oratoria excerpta facerem secundum argumenta, de qui-
474쪽
bus dicendum. e. g. gratulatio gratiarum actio, e doloris significatio, natalitia, nuptiae, etc. Mances vocant huic inuentionum Talia multa sunt apud Morhostium et alios. Posiunt etiam ad K brum aliquem oratorium exempla adscribi. Mo- ldie tamen mutatum est saeculum. . Plane autem dessierunt rhapsodiae illae et congesticiae moleos variarum rerum male saepe cohaerentium. Ita
que iacet Melesing oratori che Schamhammer, ot similes libri, etc. Et si cui opus est, adeat Zwingerum a Beyerlinckio compilatum . Caputans est sapere . historiarum et philosophiae rudem non esie G
2kibi filam F ariam utilitatis adferet auctoriam lectio,Mxiqi L nisi accesierit IMITATIO. Haeό vero nobis est facultas auctoris stilum )eiusaue ideam sine plagi suspicione 'exprimendi.
7 Generatim mirando discimus omnia. Mιαωτιαί est animal homo. Infantes hac rati ne incedere discunt, loqui, edere, etc. Sumimus ab aliis gestUS, Vultum, vocem, OTOS, etiam non id agentes, ne sentientes quidem. Hinc dialoer etc. Haec facultas inter prima natura paulsatim decrescit, quum non amplius opus est scilicet. in linguas dis re consultum est, quam maturrime. Hic autem sermo ast de studiosa et consilio suscepta imitatione,
475쪽
o da ea, qua imitamur etiam imprudentes. . . Lla imitatione oratoria libri tres sunt Io. TURMII, Argent. Is 76 8 A. Quum vero stilus non consistat in sola hraseologia, sed in ipso orationis habitu facile
latet, non eum imitari CICERONEM, qui phrasi,us ex eius libris excerptis utitur sed qui totum irationis CICEROΝIANAE characterem sollerter aprimit. ' Aliud est exscribere auctorem, aliud umdem imitari. Hinc qui integras auctorum ieriodos orationi suae intexit, is non imitari, ed plagium conimittere videtur. Qua in re plu- es forsan peccarunt eruditi, quam Vulgo existi
II. Vt vero totam imitandi artem recte Pindis ea eneamus, de duobUS potis 11mtam CapitIIus videtur Cogitandum, videlicet quem initari oporteat )y et quomodo ea limi
tatio prudenter sit instituenda )ῖ
ς Satis equidem ipsa nos sana docet ratio,
eXemplum, quod nobis imitandum proponimus, suis numeris absolutum esse debere. Recte enim PLIN. epis. LI. Stastismum credo, ad imitandum non Ῥtima quaeque proponere. Sed quem, quaeso, auctorem dixeris optimum Fieri potest, ut in eodem genere plures eumdem laudem, sed diuersiismam tamen, consequantur. Sane qui
inter se contendit CICERONEM E PLINIUM, NE POTEΜ CAESAREM, ' LIVIVΜ et uACITUM, HORATIUM et IUUENALEΜ, Vtrosque latebitur
maximos, sed peculiari quadam et sua laude Quare non adeo expeditum est, quis e tot praestantissimis auctoribus praecipue sit imitandus. - Quemadmodum robus in omnibus, ira
et in imitatione, apprime hoc est utile, ne quid F s nimiS.
476쪽
nimis Qui teminem imitaturus suo indulget se ingenio, plerumque sibi fingit dictionem quan Idam in ullam atque inspidam. In linguis somnia continentur eo, ut tutelligamur; qui au l: tem non cum aliis loquitur, sed peculiare habet dic md genus, non potest ille non esse obscurior. G. y contra ea fieri potest, ut nimia imitandi cura in seruitntam illam euadat, de qua HORA
O imitatores, seruum pecuSi Praeclare de hoc hominnm genere L IPSIUS γs. misceli. fui. IIV Ia Vbi inquit sola imitatio es, et huic adhaeremus, quid si persones cenica et ut quidam magnorum virortim habitum atque inces m aut esu imitantur, cetera efinterea dispares sic dictiunculas aut cla bulas aliquas VLLII s forte referimus, ad vim et venerem eiu nou aspiramus ' Ita Issius, qui sitam prudenter prius ista extremum euitasset quam hoc posterius, ad summam eloquentiae laudem potuisset peruenire. Quare et hoc operae pretium est cognoscere, qua ratione ita imitandi sint optimi auctores, ut Utrumque vitemu Viatium et nec ingenio plus iusto indulgere, nec κοαο λοι Videamur.
quiniam au Ad priorem quaessionem quod adtinet, . ' ρ' nec neminem imitandum puto ), nec promiscue omnes ' ), sed num optumVm. OptimUS Vero videtiar, qui CuiUS-qlle ingenio ac Captu quam maxime est adcommodatus ).
Fuerunt, qui nullum imitandum crederent. Nempe dedita opera, et ut hoc ipsum agerent i Nam alioqui fieri non potest, ut non, quos audimus, legimus, amamus, admiramur,
477쪽
orum fiamus etiam non id agendo smiles. miruando enim etiam tum discimus omnia, quum quidem imitationis vel consilium habemus, et nobis sumus conscii sat sane si plero Sque, ut scribunt, interroges, paullatim didicerunt,
ipsi nesciant quem imitati sint. Quidam et am archetypi quasi ipsi fiunt. G. Iam olim
aesarem et Cottam eo maxime nomine admiraus est CICERO, qui in libro L. de oratore esse amen multos, inquit, videmus gro neminem 1ni- lentur, et suapte natisra, quod velint, ne cuivSuam fmilitudine consequuntur: quod et in vobis animaduerti recte potest, Caesar et Cotta. Ne-yue vero Uer aequalis, Curio, quemquam mihi magnopere videtur imitari sint esse hoc generatim maximorum ingeniorum, non imitari, scilicet studiose id agendo, et peculiarem ei rei operam impendendo, imitationeque nimia ac seruili sus Baminare quasi naturalem igneorum animorum impetum, quin illuni X tingui adeo, praeclare ostendit diuinum illud vox NG11 ingenium in epistola illa, coniectures ou origina compostion, etc. Lond. 7 9. . A. Enimuero tametsi facile largiar Romanos alios in vernae la lingua sola naturae ingeniique bonitate ad persectionem aliquam potuisse peruenire, quemadmodum id saepe etiam in aliis fieri solet, qui linguam patriam adcuratius sibi excolendam X- istimant hodie tamen, ex quo ingua illa X- spirauit, fieri non potest, ut sine imitatione pius genium ac natiuam pulchritudinem adsequamur. Unde ludibrium lectoribus debet ANG. POLITIA-Nus, qui in epis VIII, 16 omnem imitationem explodere Videtur. Cui respondet proxima
epistola CoRΤΕsius. Si rem bene consideres, non ita multum dissentiunt. POLITIANUS anxiam imitandi dedita opera curam reprehendit ac ridet Co RΤΕsa Us imitationem generatim Ommendat, ita tamen, ut magi auscriptus glebae
478쪽
Ciceronis videatur. Pulchre, ut reliqua, ita hanc liticulam exposuit . . ENCKENIVS, Vir illustris, in vitae Politiani historia p. 94 sq. et recte hanc summam sententiae DoL1ΤΙΑΝ posuit, e sine epistolae laudatae p. m. 24O. quae Certe ludibrium sebero non videtur: ta6o, Ed fu i perstitione is te alliges, ut nihil delectet, quod tuum Iane sit et ut ocula a Cicerone numquan delicias. Sed quum Ciceronem, quum bono alios multum diuq e legeris, c triueris, edidiceris. concoxeris, et erit m multatim cognitione e Ius impleveris, ac iam compone e liquid me para- his tum de/hum velim, quod dicitur, sne cortice nates, atque ipse tibis aliquando in e selio, o clis licitudinemque illam morsiam nimis et anxiam deponas es ingendi tantummodo Ciceronem, illaS-que demque tres nivei as pericliteris, etc. His meum qualecumque suffragium adiicere, equidem nihil dubito. G.)- Fieri non potest, quin inaequali ac sibi parum simili adsuescat dictioni, qui primo tempore, quo sormandum est iudicium, et ille quasi gusitus G. per omne Vagatur auctos PS, et modo hunc, modo illum imitatur. ViX oculos prudentum ferro aedificium, in quod architectus ex mille a mersissimae structurae palatiis coniecisset, quidquid pulchrum ei esset visum. Si quidem sine iudicio id faceret, et naturale Co stantesque Vmmetriae s. commensus obseruationes negligeret. Ceterum laudabitur, si Zeuxin illum imitatus, conquisitis pluribus pulchritudinis exemplis, quantum liceat, in unum illud opUs suum trans rerat. Quod quin in scribendi genere locum habeat, liceatque e variis ingeniis excellentissima quaeque libare, non est dubitandum. G. Ea demum pulchra ac pudica via detur oratio, quae licet artificio varia Vbi quo tamen eumdem seruat colorem, nUSquam eam dem, et semPer tamen 1ui. similis. Hanc vero iaculi
479쪽
ultatem adsequetur nemo, qui vel neminem. et omnes promiscue imitatur, ceu vel 1VSΤ1iPSII Xemplo patet. Nolim hunc Vbique ex mplum malorum admisceri. IPSIUS iuuenis
it Tullianam normam scripsi non deterius quo- is Ciceroniano, et oratione VI, utrum abola icerone petenda sit eloquentia ita disputauit, teprehendi non potiti. y Postea Tacitum est imi-atus et Senecam Totus suu est et admirabi
- Omnes legendos auctores, et e iis p tima quaevis in usum nostrum eis seponenda, psi capite superiore docuimus. Neque tamen deo omne promiscue sunt imitandi. Unus, i g. ue optimus, si Cicero, G. eligendus, cuius exemplum totius orationis habitum compo-iamus. X reliqui phrases, acumina, res petiaossunt. Merito vero eum iudicamus optimum, ut cuiusque naturae ac ingenio videtur conue-ientissimus. Sunt, qui naturae quodam impeii ad ubertatem et copiam seruntur iis 1 CE-kONE Commendauerim. Sunt, quibus nihil, ais quod adstrictum ac argutum est, placet his 'L1NIus erit imitandus. Alii simplici quodam ic casto orationis genere delectantur: hi facillime vel CAEAAREΜ vel CORNELIVΜ NEΡΟΤΕΜ imi abuntur. Denique quibus oratio grauis et prosta est in deliciis, ii non inuit Minerva ACI-rv sibi imitandum proponent. Hinc naturam euique suam hac quoque in re esse sequendam, iam olim optime obseruauit QVINCTILIANVA I - Iit orat. X, I. Ergo primum est, ut, quod imitaturus es quisque, intelligat, et quare bonum it, sciat, tum in suscipiendo onere consulat UAsv1RES. Nam quaedam sunt inimitabilia, quibus cui infimitas naturae non sussciat, aut diuersitaS repugnet. Nec, cui tenue ingenium erit, sola τelit fortia et abruptae cui forte quidem, sed indomitum, amore subtilitatis et vim suam per-
480쪽
dat, et risu iam, Uam capit, non adsequatv Nihil es nim tam indecens, quam ulim Ilolii dura sunt Quis vero inue or ingenio nostr quam maxime videatur adcommodatus, facile ex eo intelligimus, si quis maxime nobis placeat, et quem facillime imitando Nprimamus, subinde facto periculo, experiamur. Ita enim sere natura comparatum est tanto magis quidque nobi placeat, quanto est ingenio aenaturae nostrae conuenientius. Cautione ii,
hic opus est, quam ades 2 42. o. I. Commen
daulinus auendum ab άυΘαδεια noXa Procliues etiam hic sumus ad vitia. Boni praeceptoris est, ad Isocratis exemplum calcaribus, lino in his, qui nimis exsultant sed qui tardior sunt, et contra Qui nimis siccis delectuntur, his deducendi ad Ciceronem, Sallustius commendan hadus his, qui luxuriantur, etc. G.
o VIRILIS seu mascula. Is Verba O
phrases anxie et morose imitatur ) haec ipsum auctoris ingenium ac orationis habitum cum iudicio ac libertate Xprimit ).
Tales sunt omnes illae imitationes, quas in scholarum triuio deprehendimus. Perlecta CICERONIS perio cha, Acerpti phrasibus elegantioribus, iisque in epistolam aliquam aut hi storiam compactis, tum demum discipuli sibi plane Ciceroniani, aut, si mauis, Ciceronianissi mi videntur, quasi omnis elegantia Ciceroniana in solis phrasibus, ac non potius in ipso orationis habitu consisteret. ymarinaccii, Reinlia di, liorumque libelli, vi et ii Zeliana exercitia pol sunt sorte adhiberi ad primam xercitationem