Joannis Duns Scoti doctoris subtilis, ordinis minorum opera omnia, Volume 22

발행: 연대 미상

분량: 740페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

mino io telligatur,s praesupposito tanquam passo

et, .m in ma0d agat, petit principium vel si in--:L. Melligatur absolui de aliquo essectu verum

v est, quia agens creatum supponit Sei-ySum, qui est effectus primi agentis, sicut

agere praesupponit esse, sic autem non

αννα facit ad intentum. Ad probationem illam

in m respondetur, quod ars supponat essectum naturae, quia si est activa, agit tantum ad formam accidentalem quae mecessario Supponit subjectum substantiale Unde Philosophus cl2. Metaph. teri 9m. IS. docet formas artificiales, non esse ad modo materia Separabiles. Illa autem particula ina eia activa, non tollit illam definitionom6. Uhic cap. 5. quia dicitur habitus cum vora ratione activus, id est, cum recta rationes ut explicat Doctor in I. A. 3. Ad audioruviem fluo uni, etc. Sed illa ars non est activa ad propositum hujus argumenii, in quo per actionem intelligitur Physica per influxum, qua attingitur immediat effectus, sed ars tantum Ars dirigi dirigendo agit, et retificando potentiam aliam rartificis, Verbi gratia, Otivam, cujus est operari secundum artem, et attingere proxime essectum; si ergo ars pro habitu sumpta non est activa, neque producit formam in sub scio. in Potest etiam secundo dici, quod ars ,.- quaedam sit, quae sit apprehensiva rectea in agΘndorum, non tamen directiva, ut ibi-

rari dem Doetor illam ponit in Deo, hanc non

uae ita, et illa, ut comparatur ad hanc, non

est activa, in ea proprietate, Secundum quam sequeretur causatum sic etiam ars universalis non est practica aut activa ut comparata af particularem, ut idem docet quodlib. . Tortio, dici potest aliquando applicare activa passivis, ut contingit in sanando homine, et tunc non est in proprietate aeuua, sicut quando forma artis inducitur ab ipso arunce, tanquam causa prin-

activa

cpali, nihilque habet materiae, ut lignum et lapides, unde ac live se habet ut ad

formam, sicut irator naturalis in sanabili habet virtutem, qua reducatur sanitas; et sic utroque modo loquitur Philosophus de Arie T. Metaph. cap. 9. eaeι.

Sive ergo illa conditionalis denotet

Speciem arus, quae non est proxime directiVa, neque activa, sive etiam modum

agendi artis directivum tantum, qui non facit ad intentum hujus quaestionis, recte eam redicit Doctor, quamvis respondeat

ad argumentum concesso e quod assumitur, et assignando disparitatem ex parte essectus artis, qui est accidens spendens a subjecto, in qu etiam communica ars cum natura, inquantum haec est causa productiva sorma accidentalis, quae necessario supponit subjectum substantiale. Ex scopo autem hujus quaestionis quaeritur, non de forma accidentali, quae ex natura sua inhaeret subjecto, sed de termino creationis, qui, ut omnes admittunt, est aliquid subsistens, proprie loquendo, vel per modum subsistentis istquamvis creatura posset producere ex nihil aliquod subsistens, non Θquitur quod posset producere forniam accidentalem propter dependentiam particularem ejus a subjecto, non autem ex modo agendi causae cui communicaretur potentia creativa. Probatio ergo committit sallaciam non causae ut causae, non ergo solius artis est supponere esseclum naturae, sed etiam ipsius agentis naturalis, si ratio effectus id postulet. Deinde per accidens etiam est, quod subjectum praesuppositum supponatur, ut productum a natura, aut a sol Deo, cum aeque ars possit in utrumque inducere suum essectum unde tollitur ordo ille praescriptus essentialis in agendo in-

Philos pbus. Non sequitur ex potentia

finitas produci

62쪽

48 LIB. lv. SENTENTIARUM

ter naturam et artem quasi haec semper Supponeret actionem naturae, et essectum tanquam passum in quod agat. Tertio, riandem impugnat illam rati-vbR inem petitam ex ordine essentiali cau-

rationis P

εoquela im sarum quia χω facto invenitur ingens

Pugnatur. . ..

materiale quod est ferius, et spirituale quod est superius, non sequitur quod materiale supponat esseclum agentis im- materialis creati, nec si materiale tantum supponat essectum Dei immediate, quod immateriale quod est superius, nihil supponat. Utraque sequela esset Vera, si antecedens illud verum esset quod agens inferius semper supponat effectum assentis superioris, in quod assaι Repliost vi passum. Secunda sequela obscurior est, non videtur enim sequi, quod si causa materialis agat circa essectum Dei immediate, quod causa immaterialis nihil supponat, quia immaterialis supponit Nsectum Dei, qui est causa Superior. Solvitur. Respondetur, in eo tantum sequi, quod passum in quod agit causa inferior, interpretando principium illud in sensu quo concludit intentum, debet sesse posterius actions uusae superioris Data ergo hac universaliter subordinatione inter inseriorem causam et superiorem, Si cauSa materialis ageret immediate in materiam, quae est effectus Dei, et quae non est aliud passum prius, et supponat actionem causae superioris, Sequero tur illam actionem non coincidere in passum causae inferioris, quae esset materia, ac proinde esse ex nihilo, quia prius materia primassi solum nihil, ideo dicitur prope nihil ab Augustino ordo ergo causarum inter se non sic debet assignari ; vide octorem variis in locis, speciatim in l. d. 3. q. 9. Intellectus es causa gignens notitiam.

o b Quarta ratio non concludit, etc. Haec QRM ratio est Egidii ubi supra, e quodlib. 3.

quaest. . ex potentialitate agentis creati, ratio

aliorum

nullum agens creatum est purus actus, solvitur.

SiVe purum esse ergo neque actio ejus est actus purus, sed involvens aliquid polentialitatis Malis autem non est sine mo Actio

creaturae

l et mutatione; ergo nec agens cre est motus

et mutatio.

atum potest agere sine motu et mutation ergo nec creare, quia creare est de nihilo motus autem in subjecto est.

Respondet octor hanc rationem nihil Risponsion0ncludere, sive intelligatur potontialitas P 'Φη- objectiva respletu esse, sive existentiae; sive intolligatur subjectiva ad recipiendum sicut potentiale, vel ad inhaerendum sicut sorma et actus. De variis acceptionibus et divisionibus potentiae. habes ex Doctore in . . . quaest. H. e d. 0 Diri,io

q. 2. Ille autem supponit illam divisionem ejus, ut opponitur actui simplicitor, nempe esse, et dicitur objectiva, et ut opponitur actui secundum quid, et dicitur receptiV3. Utramque divisionem tradit Philosophus 9. Metaph. cap. l. e 4 dicitur actus seu sorma esse in potentia receptiva ad ipsam inhaerentiam, quae est dependentia ejus ad subjectum, et re ei pitur in ipsa forma.

Inhaerentia autem tale sumitur pro unione quacumque, et cujuscumque formae ad 6 maleriam, quia sicut materia perficitur in reciprocus

materia et

suo esse a forma, et ad 3mdem dicit formas

dependentiam et inclinationem, ita etiam forma dicit appetitum formalom ad materiam, mediant qua perficitur, quod perinde rerum est etiam in anima rationali, quamvis in sua existentia non dependeata subjecto, quia dicit appetitum innatum ad corpus, etiam quando est Separata, et ratione hujus appetitus est in potentia passiva, et persectibili mediante unione.

Hoc ergo supposito, respondetur aeti Solvitur ae Onem ireaturae sive immanentem, sive gum' tum

63쪽

DIST. I. QUAESTIO I. 49

impedit

onem t

Aelio Dei sed negatur assumptum, quia etiam actio est Dei creativa e transiens, dicit poteritiali

potentialis.

intem modo dicto, quamvis non sit ex materia idem ergo diceretur de creatione, ut fieret ab agente creato, saltem spirituali, non includente materiam. Et quamvis aliquibus placet haec ratio, quia nimirum omnis creatura componitur ex potentia et actu, et modus agendi sequitur modum essendi, aequivocul, quia illa ilia, potentialitas, ex qua universim dicitur componi creatura, non est receptiva, quae impedit creationem, quam appellamus subjectivam, qua carent Angeli sed nihileitas de qua saepe Augustinus et

contingentia essendi, et dependentia a causa prima, ex qua insertur ad summum non οSse creaturam creare independen-lera Deo non ti me insertur On posse creare independenter a subjecto, illa saltem, quae in essendo non est dependensa subjecto. SCHOLIUM. Opinio vicennae, primam Intelligentiam

esse increatam, Sed hanc creare eo undam, et secundam creare tertiam probat primo, unius causae est unus essectus Secundo, per lectionis est in natura corporea producere

sibi simile orgo id convenit Intelligentiis.

tro parte ii opposita quaesti- : ε tu ini S. Videtur esse opinio Vicen- r. nae, qui concedit creaturam pos Seb is i. creare, ut patet . Metaphysic cap. 4 in .lli 4 ubi ponit Intelligentiam Secundam iSSm causam productiVam tertiae, et tertiam quartae, et Sic deinceps Illa autem Intelligentia, secundo Vel tertio producta, creatura est; et productio utriusque creati est, eo modo quo ipse loquitur de creatione et creatura . Metaph. prout scilicet creatio est

Tom. XVI.

productio de nihilo id est, post nihil non ordine durationis, Sed naturae, prout ipse exponit ibidem, vel de nihilo, id est, non de aliquo ipsius producti, scilicet praesupposito Hoc modo ponit ipse Secundam Intelligentiam productam

Deo, et tertiam a Secunda, nudo praesuppo Sito, et O Si non SSe, ordine naturae, licet non durationis, quia non ponit noVitatem.

Ratio pro eo potest talis codigi,

R RUS Omnino una non est immediat effectus nisi unus. Probatio, quia aliter non erit ratio, quare esset distinctio in effectu. Quare enim illud productum est aliud ab illo, si causa omnino Stuna hujus et illius sed primum est omnino unum in Se ergo cum Intelligentiae sint plures, non erunt immediate ab uno ergo Iannes ab altera, etsi Aristoteles hic concordaret cum ipso, in istis duabus propositionibus, scilicet Intelligentia est producta, id est, en ab alio, licet sine novitato et non potest ab omnino simplici immediate esse, nisi unum haberet

concordare Secum in conclusione. Pro hac etiam opinione potest in pro m. Sic argui, quia rimo Metaph. dicit finem T.

Philosophus Perfectum est umιmquod et 2 doque cum potest producere sibi simile. Sed botius .m.

In tolligentiae sunt longe persectiores substantiis corporalibus ergo cum corpus possit producere CorpuS, multo Inagis Intelligentia poterit producere Intelligentiam. Sed Intelligentia non potest produci nisi creatione, cum non lin- boat materiam partem Ut ergo,

64쪽

48. Sontentia

i Pro parte opposua quaestionis, te. Hi statuit opinionem Avicennae circa cre-AVicenum alionem, quam etiam tangit in I. . . creations quaest. 1. Iuxta illam viam efficientiae arguitur, e d. . quaest. . e in . . . quaest. 2 quibus in locis, potissimum . 8 primi quaest. 5. bene declarat quid senserit Aristoteles χε creatione, eumque orsationem agn0Visse creationem convenire Deo, vide' in xx/x sum quodl/b. . sed hae quaesti non es hujus loci Avicenna autem docuit de sacto secundam Intelligentiam creare tertiam, et sic ordinate ponens catenam, ut vocant, auream, Theologi Vocant hierarchiam naturalem sumit etiam creationem ut est productio de nihilo, prout ly de, signat ordinem naturae non durationis.' hiahi . Vide vicennam . Metaph. cap. 2 Parti-AViueon.' eula suam illa de nihilo, connotans seri'Εx nihilo oritatem naturae, 0ιest intelligi duplici-ihi: se iis ter Videlicet positivs negative, ut ρο T quando inest prius alicui, et supponitur

negative sntitative, ei quod posterius est, ut est de animali et rationali in homine, de substantia it accident in composito per accidens, de materia et sorma in composito per se in quibus materia, vel quod habet rationem subsistentis, dicitur esse prius natura altero, quod advenit, et eumdem ordinem servare etiam in tertio. Quid Prius privatione est, quando Secundum

prioritas privations entitatem non praesupponitur, esset

tamen si per aliud non impediretur, sicut si in materia diceretur prius natura esse privati quam forma, non quod insit, sed quod inessot, nisi agens' praeveniret per dormam suum inesse, quia ad habendum privationem, suruficit entitas materiae cum negation causae extrinsecae ad formam ero, praeter materiam, requiritur causa extrinseca dansformam, nec una, nec altera est de rati ouomodo One materiae, neque etiam simul sunt in ,, ' .rmateria, quia pro omni instanti quo nata h. hos inesse privatio, cum sit negatio in ex formam. apto nato, supponitur possibilitas formae quantum ad capacitatem subjecti, et si daturi causa applicata, praevenitus ipsa inexistentia privationis materia Brgo neque ex se est privata forma, nempe sormata, sed non est ex se formata dormata Vero est per causam extrinsecam. Sic in proposito Q prima Intelligentia, M

Juxta sensum Avicennae et Philosopho - cloetrinarum, Si de nihil privative, id est, quan y d 'IT um est de se non haberet esse, s non '' IR

esse, nisi praeveniretur a causa extrinsecadant esse vide Doctorem ina. d. l. q. 2 Respondeo creare isti aliquid, AEto. Consul sitam hic Tartaretum, qui e pli ,hiareius cat illum errorem Avicennae, qui fundatur in hoc, quod a causa omnino una non sit nisi unus effectus, qui alioquin mondatur causa distinctionis in effectibus, si causa est Omnino una, sed plures sunt Intelligentiae, ergo non erunt immediate ab uno ergo una eritis, altera. Et si Aristoteles inquit D0ctor hic, concordaret cum ipso in istis duabus propo ' πιέπ sitionibus, scilicet: Intellistentia est pro ut 'ducta, id est, en ab alio, licet sine novi Avi unis. late et : Non potes ab omnino simplici immediate esse nis unum, haberet Oncordare cum ipso in conclusione. Hic insinuat octor, Aristotelem tam in An hi conclusione quam in principiis discordare admigo ita Avicenna et tangitur illa controVer oriza Sia, quid senserit Aristotelosis croations. Mnis ti

an eam cognoverit. egant plures, scilicet 'IUOM Henricus quodlib. . quaesι. . Gregorius Besoariori

65쪽

qiuedam indicia hujus, ut illud principium ejusdsm minito nihil t. Et quia ubique potentiam activam definit in ordine

ad materiam seu passivam, ut 5 3μι h. cap. 2. data hac sententia, dicer0 Philosophus Intelligentias habere ex se necesse esse et incausatum, et sic intelligeretur illud quod superius adductum est, X 2. Metaph principia sempiternorum non habere causas negaret ergo primam illam propositionem. 50. Caeterum alii docent contrarium, nempe

sententia

inrimitiva Aristotelem cognovisse creationem, et Aretro . Deum Sse causam immedia iam rerum,

lyidis quod inprimis ipse Doctor sentit in 1. d.

8. quaest. 5. ubi id probat, e quodlib. . iura. d. l. qtιaest. 2. Idem asserit Averroesinis πιιaph. Om. . e lib. 2. Metaph. m. 44 e lib. de Substanιia orbis, cap. 2. Aphrodisseus in iisdem locis m. homastu comm e l. p. quaes 44. ι . contra Genιes, cap. 5. Hanc sententiam sussprobat Doctor G. . . quaest. 5. et in quodlib. . in ne contra Henricum, citans varia loca et principia ejusdem Philosophi et Commentatoris, et respondens Objectis ab Henrico, quibus hic Super-

Dat ergo quod Philosophus agnoverit creationem, adhuc est difficultas an di-

Aa vinos ScordaVerit ab Avicenna circa ordinem,

'οῦ π: in scilicet quaelibet procedit per ipsum a se eo immediale, an tantum mediate reli

quae, rima vero tantum immediatas Hoc dubium relinquit octor indecisum praefario quodlib. Praeιerea haec est in-ιenιio Avicennae, etc. ubi asserit Aristotelem non explicuisse modum et Ordinem, quo Intelligentiae a Deo procedunt, quem posuit vicenna, ideo etiam hic in eoeιuloquitur indecise Quod enim Philosophus variis in locis dicat omnia a Deo esse etiam sempiterna, ut Intelligentiae, et coelum, sive mediant prima sint ab ipso, sive immediate, non reser ad veritatemissius assertionis, ex mente hilosophi, nam 8. Physicorum eis com 79. dicit Sententia

Aristotelis

motorem infinitae virtutis movere coelum d primo

motu infinito, non immediato, Sed medi et motu.ate, ut explica Commentator 12 Metaph. com. l. Und perpetuitas in motu oritur a Deo, inquantum dat esse, et virtutem motivam Intelligentiae proxime motrici, quam ipsi perpetuo influit, unde oritur perpetuitas in motu finitas auton virtutis, quae non est alia a natura Angeli, est causa successionis in motu propter resistentiam mobilis, quae resistentia, est improportionata virtuti infinitae, ideo nequit immediate moveri a Deo necessario gente, ut ipse astruebat Ilo ergo praemiSSO, non habetur Aristotelem asseruisse omnes intelligentias esse a Deo immediale, et sic non constat an dissentiat ab eo vicenna dato vero quod sint per ipsum immediate a Deo, negat utramque propositionem praemissam, ex quibus deduci uir

conclusio.

Impugnatio Divi Thoinae contra vicennam est, quod participans naturam, non potest secundum eam producere, nisi applicetoam ad aliud. Hanc rejicit Doctor, primo, quia supponit nihil esse hoc, nisi per materiam, Mod improbatum est . . . q. T. Secundo, Soqueretur quod nec ipso Deus posset creare, quia participat naturam entis.

Contra istam k opinionem P guitur si Participans aliquamn 'turam non producit sibi similo secundum illam nisi applicando illam ad aliud: non enim potest esse

homo causa naturae humanae absoluto quia Sic SSet ait Sa ui, Sed

os causa quod natura humana sit in hoc homine generato, et sic praesupponit materiam, per quam

17. Resertquomodo D. Thom. oppugnet. Avim 1.

Part. q. 45. . b. sed

illam oppu gnationemrejicit.

66쪽

is LIB. IV SΕΝΤΕΝΤΙΑRUM est hic homo); quodcumque automereatum participat naturam essendi, quia solus Deus est suum esse ergo nudum creatum potest producere aliquod ens, ni Si prae-

intelligatur aliquid actioni suae, per quod productum sit hoc talo autem non potest intelligi in substantia immateriali, quia ipsa est

hoc per formam Suam, per quam

habet esse : ergo substantia im- materialis non potes producere aliam substantiam immaterialem, quantum ad simpliciter esse ejus.*- ,δ si ratio thali qualiter improba ta alibi praesupponit unum. Scilicet quod non sit hic homo, nisi per materiam aliud, quod Angelus per suam sormam sit hie Similiter quando accipit in major i. quod participans aliquam naturam, non Ρο- test producere, et . ut hoc est ideo, quia necesse est illam naturam participari a producto, et ex hoc quod participatur ab eo, portet aliquid praesupponi cui applicetur, et tunc sequeretur quod Deus non OSSet creare ΛΠgelum,

tum quia Angelus ille participaroteSSe, et per OnSequens oporteret praesupponere aliquid, cui applicaretur esse, quod est contra rationem creationis 'iam qui ut declarat probatio majoris in per illud praesuppositum oporteret productum esse hoc; sed per OS Angelus non potest esse hic, per aliquid praesuppositum, quia per

test Mor esse Vera propter hoc, quod natura illa communicanda participetur a producto. Si ero dicatur major esse Vera, propter hoc quod agens communicaD DR-turam participat eam, haec non potest esse ratio, quia in ipso agente non praesupponitur aliquid ipsi esse, tunc enim ipsum producens non posset creari ergo nec

oportet in illo quod assimilatur

producenti secundum S Se, Bli quod tale prae Supponi Item aut esse participatur tanquam scius aliquis alius, ab essentia posterior aut tanquam idem ipsi essentiae, siVe primu actu Srei Si primo modo non probatur productum non posse creari, quia etsi esse praesuppon At in quo eoipiatur tamen os sontia nihil praesupponit et ita licet participans

esse non erentur Secundum esse, non

probatur quin posset creari secundum es Sentiam, quae praeSUpponitur Si secundo modo, minus habetur propositum, quin me OS-

sit creari, et ita a participante ipSum, sicut ab alio quia in istis inferioribus, quodlibet individuum

participat naturam speciei, et 3 mon illa natura potest esse in uno singulari primus terminu pro-poia,t soductionis et in alio singulari prin I: Iuhi cipium producendi Si autem ibi . .:: hu,

praesupponatur materia, hoc non H est propter naturam illam participatam, sed quia forma illa, quae est par naturae participatae est forma materialis.co ΜΕΝTARIUS.

hy confra istam opinionem imuitur si sic etc. Adducit rationem m. Thomae lalis D.

ratio in hoc Versatur, quod participans nam. aliquam maturam, non producit sibi simile secundum illam, nisi applicando

67쪽

Ratio illa

alias impugnata. D ex

Tollit

tiae.

DIST. I. QUAESTIO I.

illam ad aliud alias seipsum produceret, quod repugnat omne creatum participat naturam essendi, quia solus Deus est

Suum esse, ergo nudum creatum potest

producere aliquod ens, nisi praeintelligatur aliquid actioni suae, per quod productum sit hoc Illud praesuppositum in materialibus est materia, per quam Sitho , in immaterialibus nequit esse aliquod praesuppositum, quia per Suam formam sunt hoc, per quam habent esse, ergo substantia immuterialis nequit producere aliam immaterialem quantum ad simpliciter esSe ejus. Ihista rati aliqualiter improbata alibi, etc. nempe hic in responsione ad primam ad impugnationem prima rationis D. Thomae in locis supra uaιis, e in . d. 3. quaest. 9. quantum ad illa, quae Supponit d principio individuationis. Supponit ratio controversa, nemps materiam esse principium individuationis in materialibus, et Angelo non posse muliiplicari intra eamdem speciem, quia per naturam specificam etiam constituitur quilibet inesse singulari, quae alibi disputantur, et negat Doctor utrumque. Majorem etiam destruit per probationem hic, quia Sic Deus non posset creare Angelum, quia Angelus participat esse: Oporteret ergo aliquid praesupponi, cui

communicaretur esse, et per quod Angelus esset singularis, quod repugnat Sub sumpto et termino creationis, ergo non

est vera illa major. Quantum ad participationem intellectam ex parte termini, si intelligatur quod ipsum agΡn creatum participet naturam, improbatur, quia es terminus creationis, Verbi gratia, Intelligentia secunda, de qua vicenna; ergo nihil ejus praesupponitur, cui communicatum sui esse, et consequenter non participat esse hoc modo tanquam

applicatum alicul praesupposito, anquam

principio individuandi et determinandi

Daturam essendi ad hoc esse ergo similiter neque est necessarium aliquid praesupponi in tertia intelligentia, quae produceretur tanquam simile in esse persecundam.

Respondet Metanus, quod major in ipsa littera probatur per reductionem ad impossibile, quia si participans aliquam

naturam, produceret eam absolute, et non in hac sequeretur quod causaret illam in seipso, quia causa alicujus DB- turpe absolute, causa eam universaliter, et consequenter in quocumque est participata, et sic in seipso, quia est de numero participantium illam naturam. Ad objectionem ergo ex eo quod unus Angelus causaret alium, sequerentur duo contradictoria, scilicet quod Angelus producondus habet aliquid praesuppositum, et quod non habeat in eo quod sit similis producenti, non habet ex eo vero quod producens es en per participationem, Sequitur quod aliquid ejus prae- existat, quia ejus actio non potest esse, nisi laetio esse in hoc neque est mirum hoc, quia antecedens implicat. Ex sequela autem unius contradictorii male inser Scotus non sequelam alterius, Ximpossibili autem utrumque equitur. Contra majorem non probat rati prae- tensa ejus in littera, quia datur medium inter haec duo causare simile sibi applicando naturam alicui praesupporus,

et causare naturam absolute in quibuscumque su per participationem tuam, qua dicitur natura esse in individuo, quae est participatio ejus formalis per modum essentiae et definitionis seu definiti, ex

qua causatione tantum sequitur incon-Veniens allatum, nempe sic causando naturam universaliter in omnibus sequi cauSam participantem naturam causare seipsum.

M. Responsio CHeiani.

Producens naturam abholute,

produstiteam in

omnibus. Sequerentur duo contra

dictoria. 5 3. Impugnatur.

68쪽

inis illa

extrema.

Producero naturam in hoc

individuo

tantum. DeuScreando naturam in

uno non

creat in omnibus.

Medium autem est causare naturam in aliquo individuo per creationem, nihil praesupposito, alioquin repugnaret Deum posse creare nunc individuum alicujus speciei praeexistentis, ut ignis vel hominis, quod Theologus non admittit ergo si secunda Intelligentia sic produceret tertiam ut vuli vicenna, non sequitur quod se ipsum produceret, quamvis non ageret aliquo praesupposito, quia non sequitur quod produceret naturam in omnibus universaliter, a quibus participari posset, aut participetur, sicut non sequitur, si Deus crearet nunc Angelum, quod hac creatione crearet Angelos prae- existentes aut possibiles, quibus hic esset similis in essendo , et qui parvicipatione esse immaterialis et creati sunt; ex quo sequitur malam esse deductionem illam utriusque contradictoriae praemissae, quia

secunda non equitur, quia si participatio intelligatur in eo, quod Angelus produ- cons ratione alicujus praesuppositi ad sui productionem a Deo ut secunda Intelligentia ex mente vicennae producitur a Deo participaret naturam essendi, ut applicatam tali praesupposito, si congelus producens non esse participatum, sicut neque secunda Intelligentia es sic participata, quia creatur talis autem participatio ex forma et materia discursus insert impotentiam creandi. Si intelligatur autem participatio eo modo, quo omnis effectus est participatio

suae causae, Vel creatura Creatoris, non

facit ad propositum, quia haec perinde

manet, sive creetur secundus, SiV non

producatur ex aliquo praesupposito per primum S denique intelligatur parti i- patio formalis eo modo quo natura communis essendi participatur ab Omnibus, non sequitur illa consequentia, quia ad hanc participationem modus producendi nillil facit. Adde quod ipso Deus sic participat esse commune in ratione praedicati, quod non derogat virtuti creativae ejus bene ergo inser Scotus non exsequela unius contradictorii non sequelam alterius in materia praesupposita. Secundo urget Doctor esse, quod par Mticipatur, est actus diversus ab essentia. Jzde

atque ipsa posterior, vel idem ipsi essen Doctoriatiae, tanquam primus actus rei Primum illam prin

tationem.

non tollit creationem, quia praesupponeret esse, et Secundum hoc non crearetur, tamen posset creari secundum essentiam, quae non praesupponitur. Secundum vero minus probat, quia unum individuum pariticipans naturam speciei potest esse terminus primo productionis secundum naturam in ipso in alio vero eadem potest esse principium producendi. Si autem ibi praesupponatur aliquid, ut materia, non est propter naturam illam participatam, sed quia forma producta, quae es pars naturae participatae est forma materialis,

etc.

Primum membrum supponi modum Deviratur philosophandi de essentia et existentia in Vbi innMbola D. Thomae, quo asseritur inter hae ' M 'Rudistinctio realis, adeo ut natura humana assumpta a Verbo, dicatur existere existentia Verbi, et non propria, Sicut subsisti subsistentia Verbi, quod supponi Sententia

D. Thomso

eamdem naturam in esse naturae singu-ras essεntia laris produci vera generatione, quamvis existentia. existentia, qua existat, non producatur, sed mediante unione communicetur naturae extrinsece . Idem modus philosophandi accommodari potest Angelo, ut dicatur creari secundum naturam singularis aut eam, quae est prior existentia, clan- quam subjectum reale ejus, quamvis esse adveniens, aut praesuppositum, non cre

etur.

Argumentum ergo hac in parte est ex principiis adversae scholae, quam impugnat, ad quod aliter non respondet

69쪽

Restititur

rensura

c et . Senientia P. Thom. materiam praesupponisit inelpium indivaduasionis.

Aliam

rationem esuN Mndi materiam asserit Metor.

larialis requirit materiam mu m

ca etanus, quam ad prius Carpit tamen illam Rimam partem, quae praeoccupationis locum tenet impugnatione enim praevenit octor responsionem, quae Bia ferri potest, nempe materiam Semper supponi in actionibus materialibus, tanquam principium individuationis, cui applicatur natura. Quod arguens subdit, inquit Cadetanus, quod apud nos subjectum non supponilur propter naturam agenιis parιicipatam, sed quia forma, quas est pars naιurae participaιae, es materialis, ipsae rerum aeιiones, e ratio in littera adprobandam majorem, allata ostendunι

ruae esse, etc.

Levis censura, unde habet octorem interpretem agere, qui in principio contradictorio versatur, et supponit responsionem ex fundamento Opposito, quam destruit Dicit enim . homas quod materia in actionibus materialibus praesupponitur, ut principium individuationis, cui applicatur natura agentis creati participata. Hoc impugna ex professo nost0rDOctor, asserens non praesupponi in eum finem, seu Ob eam causam, materiam in actione causae educentis formam, scilicet ad participationem naturae communis ab hoc individuo producto; sed quia forma, quae est altera pars naturae est materialis et exigens materiam ex qua e lucitur; hoc dicerent Peripatetici, ut putet . et 2 Physicorum, et eae . eae libris de Generiaione. Respondet ergo pro Philosophis, et responsio vera est, e tam facilis probationis, ut ei insistendum non sit. Quod enim materia sit principium individuationis, particularis opinio est quod vero exigatur ad formam materialem, ut potentia praeSuppOSiin, est communis Sententia

omnium Philosophorum illa ergo participatio sic asserta committit non causam ut causam, et quidquid haberet apparentiae DIST. . QUAESTIO l 55 in uni vocis, nihil reser ad essectum cau-

Sa aequivocae, cuju natura non participa

Omissio hujus rationia

tur formaliter ab essectu sicut individuum per individuandi principium sit materia sit aliud participat speciem ergo

non solum committeretur allacia non eatι- sin ut causo in illa responsione, sed adaequatam causam non reddit. Quamvis autem juxta sententiam communem Theologorum, exigatur subjectum praesuppositum actioni causae creatae ex modo agendi, et dependentia ipsius agentis a materia in agendo, hanc omittit Doctor, quia in quaestione VerSatur, et eam assignando peteretur principium mS- signavit itaque sufficientem ab omnibus admissum, et non interpretatur mentem proposito

congrua.

aliorum, nec Secundum SSerta eorum

disserit, sed ex principiis communibus et admiSSiS. scΗOLIUM.

Rosulat octor Avicennam, quia nullus actus accidontalis praerequiritur necessario ad producendam substantiam, et Angelus nihil potest producere nisi per intelloctionem vel Volitionem, quae accidentia sunt. Ratio est, quia accidens, sicut requirit subjectum in essendo, ita et in oporando; et ostondit ocidens non attingere productionem substantiae, de quo latius inti a d. 12. g. 3.

Ista ergo in ratione prη termis-Sa, Sic argu contra Vicennam ex tribus propositionibus, quarum prima est 'ullus actus accidentalis

neeessario requiritur in creante substantiam, tanquam prior necessario ipso termino creationis. Secunda est ista Intellectio Angeli est sibi accidentalis;

ex quibus equitur quod intellecti non necessario requiritur in Angelo, praecedens substantiam creandam Tertia propositio est

70쪽

56 LIB. IV. SENTENTIARUM

ista : Ad quodcumque producendum eaetra Angelum, necessario requiritur intellectio Angeli tanquam praevia; et

sequitiir principale intentum, scilicet quod nulla substantia potest creari ab Angelo. Prima propositio probatur, quia ille actus necessario praeViUs termino creationis aut requiritur tanquam actus productivus termini: aut tanquam formale principium productivum termini. Exemplum primi, calefactio respectu caloris geniti in ligno. Exemplum secundi calor in igne, respectu calefactionis ligni. on requiritur primo modo, quia actus producti-Vus alicujus, et actus formalis producti sunt in eodem ergo ad producendum aliquid extra, non requiritur actus immanens agenti, tanquam actus productiVus. eo Secundo modo, quia nutu accidentalis non potest esse formale principium producendi substantiam.

quirit potentiam receptivam inessendo omnis autem forma requirens potentiam receptivam inessendo. Si est activa, necessario requirit potentiam passivam in agendo alioquin forma terminansactionem, esset absolutior a materia quam forma principiansactum, quod est inconVeniens, quia absolutio a materia persectionem arguit; sed formalis terminus actionis non potest esse perso-osior sormali principio agendi.' hil. ' Tum, quia accidens est imperfectius quam substantia T. et nihil autem est formale principium producendi aliquid persectius seipso; si enim univoce producat, est aeque persectum si aequivoce oportet quod sit persectius. Sed nunquam imperfectius n)producere potest persectius e. Respondetur hic, quod accidens in Virtute substantiae, potest SSe principium producendi substantiam, tanquam instrumentum Substantiae licet non possit in propria virtute Exemplum de calore, qui est instrumentum animae in

generando carnem, 2 de Anima. Contra hoc arguo sic : Omne instrumentum, Vel agens in Virtute alterius, aut attingit essectum principalem, Vel disponit ad principalem terminum; sed in proposito neutrum potest dari, non enim potest accidens attingere effectum principalem agentis Vel producentis creantis substantiam, quia si principale agens esset agens Di Vocum, tu nemo necesSario requireret aliquid agens medium inter formam suam et Iectum agens autem aequiVocum est persectius

quirit tale medium, et per OBSequens non habet instrumentum per quod attingat terminum Deo potest accidens esse tanquam dispositio praevia, quia nihil prost- Supponitur creationi, quod disponatur.

Confirmatur istud quia ubi accidentia sunt instruments Substantiae generantis, non attingunt terminum principalem, sed tantum quamdam dispositionem praeViam, ut patet de qualitatibus alterativis elementorum, quae non attingunt formam Substrentialem, alioquin qualitas esset principium activum immediate in materiam recepti-

19. D. rhom. Text. 50. Aceldentia

attingunt effectum princi lem substantia

lem.

Scot in . d. 12. q. 3. Quomodo accideritin disponunt ad subA-n

SEARCH

MENU NAVIGATION