장음표시 사용
281쪽
ptatum euentum non consequantur. Imaginatio
nes siquide,& quae s quiete timulachra inciati ob iiciuntur, exspirituum vaporum que concursu a que agitatione excitantur, qui si crassi sint densiq; ac copios. aut nulla insonania animo obue antur, aut confuse & obsoue ea mes discernit ac di iudic t. Q d in temulentis fit, aut quos arctus somnus ex lailitudine opprimit. Qu9 fit, ut somnia plerumque turbulenta sint,atq; obscura. Clim malitati enim, ut Cicero ex Platonis sententia disicrit, ea pars animi, lus rationis est particeps, nino sopi ta langueat, atque altera pars immoderato potu ac pastu sit ob stupefacta: visa tu da obiici uturi
tra atq; immania, ut cum aliquo misceri videatur, feras hominesque trucidare, atque impie cruentari, multaque facere impure cum temeritate atque impudentia. At qui moderato victu quieti se tra didere,ea parte animi, in qua ratio & consiliu con sistit alacri atq; erecta corpore vero nec inopia de secto, nec satietate asilucti oppressis, tunc eueniet, ut mens eluceat,& se vegeta acremq; ad somnian dum praebeat, ac visa tranquilla dc veracia occurrant. Cuicunque enim operi interdiu homo intentus est,& occupatur, resoluto in somnii corpore, utraml,secumque versat atque agitat. Quod cui que pro sito vitae instituto euenire, hoc venusto carmine commonstrat Claudianus. Omnia praesensu volvuntur His diurno, u. - τω ore nocturno reddis amica quies. Venator deses fiboro dum membra remit, ns tamen ad 6 luas, si lustra recti. rudicibus lites, aurigae si uia ni ,
Vanaque noctureis meta cauetur equis. Gaudet amans furio, permniat nausea merces:
282쪽
arti i uineris j ruitaresolet. Nec sane aliae obuersaritur animo cogitati nes,aut simulachi a, ubi corpus optime costitutum est, quana diurnae actiones ac quotidiana munia. Quod si quados omn' nec perpetuus fuerit, nec pla λcidus,sed inaequalis S interruptus,quem & insomnia a memoratis diuersa comitantur, ac minus consuetae visiones occurrant: Vel crassis ut Plutata ne tutau Mchus ait, humoribus abundare corpus, vel spiritus lat. intus turbatos esse declarat.Sic temulenti ac febricitantes absurdis insomniis inquietari solet adeo. xt plerique horrenda spectra se videre imaginentur, lemures,striges, harpyias, dc quod melancholicis peculiare,cadauerosas facies vultusque tetricos,' ac subtristes. Quibus vero bilis flaua redundat, saces caedeF, incocta, pugnas,rixas,iurgia mente co-cipiunt. Vt sanguinei tripudia, cantilenas, iocos, xilus,ac lasciua quaeque. Pituitos largam aquaec Piam. Quapropter Medici non prorsus operam tu Stala varia serint, si iubinde ab aegrotis ac valetudinarijs sci Potamorum scitentur,qua ratione iis nox tras acta sit, quibus in redμη - . somnijs mens fuerit exagitata. illa siquidem morbos,assectitaque corporis indicat,atque humorum redundatiam comonstrant. Si quis enim sordibus coenoque volutari se somniat,scelidos,putridosque
humores in corpore coaceruatos, indiciu est. Si v
i b inter odoratos stra rates'; sosculos versari: synceros,purosq; succos dominari argumento est
De amo κλιμι xlηρικω,hoc est, calari s ω - . rio, septimo cr nono, quibus annis corpora hominum manifestam mutatione sustinent:
283쪽
a16 DE OCCULT. NATURAEEter de dista criticorum ratione, hoc est mdictys morborum,quibu3 Merici indubitam ter utem vel mortem aegrotis denuncia AL
. AUGUSTUS Caesar,teste Gestio, sibi gratulatus dicitur, suaeque incolumitati abundE prospe
existimabat, quod aetatis annum tertium αsexagesimum euasisset Is siquide annus rarbabcque vitae periculo transigi senibus ilet, cuius in Belgica innumera exempla obseruaui.Sunt autem duo annorum numeri,septimus & nonus,qui ple Arios se ε xumque rerum, Vitaeque immutationem ac grauia finis i ta pericula inuehunt. QuPst, ut sexagesimus tertius. Missisibis qui utriusque numeri multiplicatam atque inui subeaar. cem sibi conexam summam continet,non sine periculorum aceruo ingruat, novies enim septem,&sexti es nouem, sexaginta tres constituunt. atque
ob id Climactericus is annus appellatur, qitia a septimo orsus, vitam hominis, velut per gradus quosdam paragat. Itaque omnes, qui per septem aut nouem annos consurgunt, decretorij dlcstur, in quibus magnam mutationem subeunt homi nes, nam vel calumniis impeti itent,vel grauis mis morbis diuexari, vel periculis obijci, vel deni oue aliquod perpeti detrimentum,ac iamiram vel acultatum,vel valetudinis. Hos ergo annorum decursus ac volumina in omnibus etiam aetatibus obseruare soleo, sicut impuberes atque insante periclitari expertus sim circa annum quartum,s ptimum,nonum ac quartum decimum. Omnis pueritia, C. Celso teste, circa quadragesimum diem periclitatur,deinde septimo anno postmoducirca pubertatem. Plurimos autem noui, qui etatis
anno primo & vigesimo sint periclitati deinde via sano Oct auo, nec unquampost reuolutum anna
284쪽
ves septimum vel nonum ab ancipite morbo suis
' se immunes,qui annorum decursus tametsi no ni mis anxie ac superstitiose obseruadus metucdiisq; . sit viris Christianis: nihil tamen vetat circa ea tepora moderate,ac circuspectE vitam victusque ratio nem instituere, he qua humorum copia coacerue- perstitiose tur,quae his annis fomitem ministret, morborum- obe inia. que seminaria praebeat. ina autem ratione per ilialos annorum circuitus morbi plerumq; incrude stantia nemine hactenus explicatum est. Ego eo id mactericite.- euenire coni jcio, quod certis annorum periodis corpus humanum magnam humorum collectio
nem ac redundantiam congesierit, quorum motu atque agitatione morbi cxcitantur. Cum enim natura ad immodicam repletionem deuenerit,ac c
ceptacula humorum plenitudinem perferre ne- cuomodo queant, in morbum erumpere necesse est. Quam- Gitanda ob rem omne studium operamque conferre expedit ricula anni ad materiae exuperantis euacuationem, quod sem- climacteris pervere M autumno, vel incisione vens, Vel purgatibus medicamentis moliendum est, hac cnim ratione effeceris, ut post septennale curriculum, aut in quem alium annus Climactericus inciderit, morbum non metuas,aut aliquam corporis immutationem pertimescas. Ex hac autem annorum o seruatione mos inoleuit apud plerasque gentes, Ut herus suridique dominus nouos contractus ineat cum colonis septimo quoque anno. Eadem rati
ne silus ex salice, beluia,alno,populo alba & nigra, omnibusque arbustis quae udo mollique ligno co- Hori
stant,quarto quoque anno caedi solent: quae vero ex dura materia consistunt, ut sunt quercus, ilex, robur, ulmus, fraxinus, septimo aut nono mutilari eruncarique postulant.
NON dissimili ratione dies criticos obseruant 'cret smedici, quos si quis ex Hippocratis pretscripto exa.
285쪽
istula te Criti subita in morbo, ad salute aut morte mi disium ci Vel quarto,Vel septimo, nono deniq; atque morbis. Vndecimo decimoque quarto solet terminari. Non desunt si ad Lunae effectu dies decretorios reserat. Sic Astrologi morborum iudicia decernunt, cu Luna consiliit in gradibus,qui vel quadrante, vel diametro in udi a ligni seri parte distat, in qua haerebat Asba ad morbi initio. C teru ad hos radios, nuc segnius,
inoborum nuc maturius .puenit ob velociore tardioreq; cur-
indicia cose sum. Cr: sis aute non omni b. ea de ob diuersas natudioru , qa planetis aliis ad luna dc scrutur. Si deere torio die lima sit in domo sua, seu exaltatione cum Ioue. aut Venere, a benigni sunt planet ac salut res, bona sore Crium portedit. Si mori 'in humoruplenitudine cosistit: bonii est ipsa in radi is tetragonis seu oppositis decrescere, Gyd si teporibus ijs
de Luna Soli iungitur, vel Salui no .i nominosu es morbiq; vel periculu, vel longitudine denunciat. Quod si Luna decresces Saturnii comitetur incipientela morbo aut illisi diuturnu indicat, aut isth lem. Si n decrescete sidere idipsu euen lat: cito das cussum iri gritudine indicat, minime ii periculosam. Caeterii clim salutaria noxiaq; astroru signa i glini nolim, tu no nimis superstitiose ijs inli redii censeo, sed Hippoc. potius observ. ationibus insistendit,
ut inihi senis vis sint magis fid , minusque dubio .
sae ac fallaces,modo sis exacte ola expedat. lta' c-go hac dieru criti corii ratione non ta in astra, si in natura morboru corporuή; atq; humorii qualit rem ac copia refero. Natura sede cum orbo lucta
tur, eumque excussisse laborat, quae si in retundeda morbi quilia torpescat,aut sis inualida primo quoque tepor Uc vel septimo, vel non ad summu decimo
286쪽
decimo quarto die terminaturisimile enim illa aῖν quidda ijs corporibus euenit, quod urbi arctissima obsidioe oppressae, i cu no satis instructa sit comeatu,aliisq; ad Apulsandos hostes psidiis,ne minimuqui de insultu perserre potest,sed post una aut alte
ram oppugnatione labascit, atque in hostium pote state deuenit. Et quead modia nonnus intermittitur assultus, impetrato aliquo respiradi spatio, ac rursus redintegratis viribus acrius pugna in crude . scit atq; inteditur: ita in acutis morbis usuuenit, in Q bus obseruamus morbi impetu, Vt tepestates ac saeuiores ventos costescere sed denuo lata violen ei a renouari, ut natura qgre subsistat,nec vita in staptimum diem producenda videatur. Caeterum cum septenarii numeri vis & sacultas in multis naturae rebus sit animaduersa, ac viri eta iam Ecclesiastici magna virtute illi subes se persuadeant, Medicorii praecipue interest accurate illu ob seruare. In secuda studem, aduersaq; valetudine, indierit,m csium,annoruq; decursu,ac morboruindiciis magnu obtinere monictu quotidiana experi 'menta comonstant, sic utetia qui inedia mori soleat,septimo demii die morte oppetant,aut aegrE,si ali Dia labat ac deglutiant, in nonu vita rogarς polunt, sopitis extinctisq; spiritibus ac calore ii moreque vitali consumptis.
ratione speculum obicrita referat: Et quid . ludiosis,quii continenti intuitu oculos fatigant, nitidus oeculi lavor commodi mastet,
tum qua ratione hebescente usum restauret.
- SPECULA, quibus in luxum nostra abutitur as, formae que venustatem venantur mulierculet, cum ex aduerso se iis comul ac polixit, genas i, at
quc oculos stibio, sucisque depingui,in uictiore Usu '
287쪽
excogitauit solertis natur industria, nempe ut contemplemur assi lith sormae humanae dignitatem,
ωνὰ divinique opificii praestantiam. Quamobrem Pla iij btura salubri consilio temulentos adhortatus est,atq;.bjcienda. ratos,Vt sese in speculo identidem spectarent,con festim a tanta foeditate recessuros. od ipsum Socrates adolescentibus consulere solitus est, quo si essent egregia corporis sorma,ac facie liberali, ne vitiis illam contaminarent: si veris deformi essent specie, ac statura minus decora,illa ingenii cultu, morumque honestate pensarent. Inuenta itaquem uri Mest specula, teste Seneca, ut homo se ipse noscereti Mni. Multi enim ex his consequuti sunt sui notitiam,
atque optimam vitae instituendae rationem: Fo G culi dif/--γx Vitet infamiam: Desormis. ut cogno vitia corporis redimenda virtutibus: Iuuenis, ' ut admoneatur defluxuram aetate formam,coque paranda viatica, quae auget, non depopulatur senectus: Senex ac rugosa anus, Ut neglectis carni sit lecebris,mortem imminentem meminerit. Ex sp culo itaque natura facultatem nacta est, ut seipsam videat ac contempletur,inspecto que Vultu,fronte que ac facie,quae multarum rerum sunt indices,in sui onsideratione versetur, naturaeque propen-
EYθ talo sonem exploret. Ita enim futuri sumus proprii nostra cose corporis physiognomoni atque inspectores , no ditionem ex. straque Vitia, si qui externus habitus commostrat, mramin. poterimus obseruare,atq; ijs mederi.Sic scite Plau- tus in Epidico:
. - Non om causa modo homines aequum fuit
Sibi habere speculum .i os contemplarent silum Sed qui nistere possint cor sapientiae. ursin 'cere vi possim cortis copiam. Hildi 'exissere cogitarem postea, Vitam ut vixissent O in adolescentia.
HOC itaque commodi praestat speculi usus, '
288쪽
loculorum aciem continenti intuitu retus exacuat,oculosque lapses restatiret. Colliguntur siqui leni spiritus visorii , nouisque a cerebro resi- pudocidis sientibus, recreantur. autem ratione specu. co M. tum ex aduerit, imaginem reserat , a plerisque diu sitatum est: Alii enim in hoc simulachra esse opi hantur, hoc est.corporum n'strorum s ras a no si is corporibus emissas: alii imagines non esse in speculo, sed in ipsa aspici corpora retorta oculo iuna acie;&i, se rursus desse . Itaque speculares ostendunt per reflexos radios. Res io enim a d so est ideo que specula postica parte plumbo obducta sitiit, ne lumen per vitrum ire th transmitta tur. Res vero opposita apparet, quod pars radii mouens oculum, dirigitur in oppositum, ideo to 'ius radius velut in partem illam quasi exporrectus accipitur, quo consequitur; ut res oculis exhibea tur. Aduersa autem parte corporis, hon asiersa imam: nes reserunt, quod species, quae a corpore sol do per aerem manat ad sheculi superficiem; sim i lex puraque est. Imagines itaque in speculo col. iucent, cum exeo radii luminosi regenerantur, re percussi enim ad oculum resultarit, in quo se conspicit, ct figuram graphich expressa in quisque iri
tuetur. Non enim perspeculum videmus nec ima to sormatiir in speculo, sed in oculo: speculuminen adiuuat chim visum resertat. Atque haec ea causa , cur experrecti nocte lumeri primo intuitu videamus, radiis retrocedentibus; seseque intuentibus, atque iri se retortis. Hi hc collige; cur partes eorporis dextrae essiciantur in speculo laeuae,&e ,
diuerso simile eritin quiddam accidit, quod tabu- οῦ ς'
iae, massaeque cereae aut a gillaceae, in quam si si Δ - filium imprimas; illidasque in reflexu, contrario
modo se partes exhibent. Q 'd ipsum etiam in ἡ iu pographicis larinulis perspicimus, tum lamist
289쪽
GEMMIS ac lapidibus non deesse suos
ctus, modo ne adulterini sint,ac iactitii, cum rati tum experientia comprobat. Itaque annuli aest . mei .aut monile non minus decenti, quam enicaci igemma decoratum, & oculos oblemi, aspectuque gratum est, dc vim salubrem in corpus exerit, idque non abdita solum occultaque propr: etate, quam ab astris, ut Marsilius censet, coniequitur, sed ab emanante virtute, effluxuque latenti, qua spiritus vitales afficit ac recreat. Vt enim gemmae ex ambiente aere obnubilatur, densamque auram concipiunt, atque halitus copiosos imbibunt: Sic iam ex se inuisibilem, tenuemque vim eiaculai tur, ac Vibrant. Quynquam enim res solida sit, ca- 'lor tamen nativus, deniq; contactus attritus, coli fricatio vim, qua imbutae sunt, elicit, cordique ac cerebro illam communicat. Era non si quidem gem mmam, quae vulgo Turcosa dicitur, saeptiis mutari conspexi, atque expallescere, natiuoque colore de stitui, ubi qui hanc gestat, languescit, aut valetudia narius existit, eandem rursus cum corpore reuiuiscere,ac colorem amabilem, nempe qualis est ser nissimi coeli, caeruleum exhibere, ex natiui caloris tempcramento: nec est Vlla propemodum gemma, quae non mutationem sustineat, si homo vel 'intemperans est, vel non satis pro dignitate conti-- . nentiam seruet ac tuetur. Deperit enim illi vis in. . . sita, Omnisque nitor sordescit, atque obscuratur. imi iuui QV 'iit, Vt qui se adulterio contaminant,thorum- he legitimum ac Genialem commaculant, tum
qui vago sordido ue concubitu se polluunt, nun- uam speciosas nitid asque gemmas circumserant,d fuliginosas de nubilas, tum quae inquinamenta contrahant cx foedo halitu, quae cum ab illis, tum scortis ei nanant. Contrahunt enim aliquid
290쪽
lasq; venenato halitu inficiunt: Vt mulieres me struo inquinatae speculi nitorem obsuscant. Caet resti si inefficaces emcnt gemmae, nulliusque eis ctus, non tam accurate, tantoque studio Moyses , indumentum Pontificis, quod Rationale vocant, ψ duodecim gemmis dccorari praecepisci, quarum Ezechiel quoque, ac Ioannes in Apocalypsi in minerunt: in quibus non solum speciari voluit o natum, ac colorum blandimenta, sed etiam vim mirificam, effectusque varios atque admirandos, de quibus cum abunde multa alii, de lapillis nobis
instituetur sermo, qui animantium, alitumque ac piscium corporibus cximuntur, quorum plerique ventriculo, nonnulli capiti inhaerent. Eruitur at tem ineunte autumno, increscenteque Luna ex hirundinis ventre lapillus ab ea auicula Chelido . . nius dictus, qvi praesentanea vi pollet aduersus morbum comitialem: valde enim exiccat, absu-
mitque humorem tenacem ac glia inosum , qui huic morbo praebet seminarium. Est siquidem hi- , . rundo, cuius excrementa Tobiae ademerant ocii los,calidae siccaeque naturae, quo sit, ut in fornici bus, ac concamerata testudine ex udo molliqueti mo ta artificiose nidos suspendant & assigant. C6- . tactu enim suo humorem absumunt, coguntque
lutum indurescere. Hinc Medici catapla ala ex iis conficiunt, atque hirundinum conibustarum puluerem in discutiendis gutturis anginaequetu- moribus efficacissimum experiuntur. LimaceS titi. quoque ac Pandiores cochleae lapillos nobis ex hibent candidos,iablongos, scabros,ima sui parte concauos,quos E capite expresses , in multos usus reseruare soleo. Vrina siquide stra iamriosis moliatur, meatusque urinarios lubricos emctur, ac lenivi cominuti,atq; ex vino exhibiti. Cocrescit id genus apidis ex liquore muccoso, atq; humore lubrico, i' P