장음표시 사용
31쪽
ixam in- mensibus trecentarum ouium gregem, quum baistibu naturae lantes foetus scaphae littore auectos, matrumque M perificia uberibus auulsos, non deterritae maris saeuitia, i credibili affectu prosequerentur,accedente Ocea ni aestu. ad unam omnes fluctibus oppressas. Quo exemplo comonitos velim, & documeta sumere Exhortatis improbo , iq; inhumanos progenitores, qui autia nihil prorsiis, aut languide, &olcitater erga libe rate ex otia ros,erga chara sua pignora afficiuntur, quum inamtavin Q ertia,mutaque pecora mactationi, ac lanienae destinata non vulgarem affectum , ac propensi animi testificationes erga suos proferant.
I militudine natorum cum progenitori uri Et qua ratione quaesoru incidunt infanti' communicentur, multarumque rerumfor-
mia ex matris imaginatione concipiat.
CONsTANS est apud medicos, multisque
rationibus cosirmata opinio, si mulier semen c5 serat assilietius, matri infantem assimilari: sin viro 3 fluat exuberantius, patri: quod si ex aequo pari semisse ' que mensura,accollatis Viribus c5 tribuant, utrime amissi- assimile esse,uelparte una patre,altera matre resermisiiudinu' se ,deniq; in dextrum uteri sinum derivetur, atq; ratione. E dextro teste pro manet,caloris ratione na xe pc serri: si vero e sinistro, atque in leuam partem inclinet, ob loci stigiditatem, atque humiilitatem. Id δει, u scemellam procreari: nonnunquam Lactantio te stricum sorte in leuam partem uteri viri semen in ramillis ciderit,mas qui de gignitur: sed quia in parte,quaerensia iam foeminis procreandis destinataeit,conceptus peta bladiau ficitur,aliquid in semiuirile habet, supra quam γiratume. ri decus patiatur, vel formam Venuriam, vel' nuum
32쪽
eandorem, vel corporis laeuorem, ac mollitie, vel vocem gracilem, atque exilem, vel mentum glabrum, nullaque barba decoratum, animum denique minus viridem . rursus si in partem dextram
seminei sexus semen difluxerit, feminam quuem viae Procreari contingit: sed quoniam in aliena parte nomet stri l concepta sit, habet in se aliquid virilitatis vltra
quam sescus ratio permittat, ut valida membra, nimiam proceritatem, colorem fuscum, facie hi spidam, vultum indecentem, vocem robustam,animum que virilem, atq; audacem. Qii' fit, ut isti usmodi constitutionis mulieris excusib iugo im r eperium in viros exerceant, tantumque sibi in ad ministra dis rebus assamat auctoritatis, ut viris ne hiscere quide aut muti re liceat. Haec aute dc plera q; alia,quq de similitudinis ratioe adserri possunt licet sint vero consentanea, magnaque ex parte sic res euenire seleat: praecipua tamen effectus huius caussa in tacita mulieris imaginatione consistere mihi videtur.Siquid enim illa animo concipit, aut . in obuia quaeque inconuenienter defigat oculos, mentique imprimat, ea plerunque infans in exti- . ma parte repraesentat. Sic inter amplexus, & sua uia,si mulier oculos, ac cogitationem in viri vae tum dirigat, aut quem alium praesentem imagi mum M. netur, huius emgies in foetu solet elucere.Ea siqui dem est imaginariae facultatis vis, & potentia, ubi mulier sxius quid intuetur,ut simile quiddam c6spectis emoliatur, adeo ut infanti Varias rerii foramas induci contingat, ac naeuos, lentigines, litu- ras, errucasque imprimi, quae non facile elui poci sint, aut emaculari.Sic nourates matronae ex te
poris obtutu infantes edunt, labello silpremo bifi i do ac bifurcatim dissecto. Simili ratione nonnullismis existunt renandici: naribus. cire distorto in
33쪽
nuris laudibus exornat, solidisque en conatis pro m iri. sequitur, adeo ut attente, fixaqtie contemplatione
obstupefactus exclamare compulsus sita senim
gn. sica sunt opera tio Domine,omnia sapienter perfecisti, impleta est terra possessisie rerum tuaru. Visa est etiam Ethnicis, quibus perexigua contigit
rerum diuinarum cognitio, haec naturae consid ratio fructuosi. mentaque utilis ac iucunda. Sic Cicero in Acadcmicis: Nunquam ego Physicorum quaestiones exterminadas censeo Euenim anim ' rum ac mentium naturale quasi pabulum, consi deratio contemplatioque naturae erectiores enim
efficimur,ac res fluxas caducasque despicimus,mete, & cogitatione in caelestia defixi. Indagatio ipsa rerum summam parit delectatione, ac mes Anio nissima completur, assciturque voluptate. Qirid quid autem ipsa natura genuit, n5 modo animal, Dd etiam quod ortum e terra stirpibus nititur in
suo quodque genere persectum est. ' ruin alia humilia sun , nec altius se a terra tollunt, quadam in maximam altitudinem assurgunt, alia perpe fronde virent, alia hyeme spoliata nitore,ac pompa frondium, verno tempore tepefacta frondesciit ac repullulant, denuoque in stirpem emergiat. Nec est vin pes quae non ita vigeat insita vi,quin protuberate turgeteq; semine, aut flores,aut fruges, aut Mumates mi baccas proi at, eas in solis calore ad perfecta maia tura in im turitate perducat, em ctust salubri imbuat. In anio d. aur. mantibus quoque, quibus quum ratio desit, sei sus attributus est, ipsius naturae vis, atque inest natio perspici potest, alias enim natandi peritas
. aquarum incolas esse voluit. alias volucres libero
coelo frui, alias reptiles , quasdam gradientes, nonnullas solivagas, plerasque pregatim volatiates, ut sturni factitant, miliariae, trigilli, passeres,
i colu Mimmanco alias,ac scro, quasta cicures, Ner ira dia
34쪽
MIRACULIS LIB. I. 'st mansuetas , ut omnia gallinacei generis ,
quae domestica atque altilia dicuntur. Homo vero,cuius imperio omnia subdita sunt, & subiecta, multo quiddam praestantius cst cosequutus, nem-M Mpe praeter loquendi munus, rationem,& mentem, animumque ccclestis naturae, ac diuinitatis parti cipem. Humanus siquidem animus decerptus ex mete diuina,cum nullo alio,quam cum Deo comparari potest, nec ad ullius naturam referri. Quocirca homini enitendum, ut quam proximE ad tua
opificem assiirgar, illiq; assimilem se praestare an
sectet. Quum enim Deus caeteras animantes abiecit ad pastum,ac pabulum: solum hominem hi mo excitatum, celsum ac sublimem costituit, quoad coelum. ad domicili j sui conspectum, mentem. oculosque erigeret, qua de re sequenti capites sus.
Horiis Is dignitari avras tantis
Q VM autem Deus opi. max. summopere suspiciendus sit in rebus creatis,quae passim obuiae eximini atquc oculis, mentique se ingerunt, tum ipotissime in homine mirifice eius elucet sapietia. . Ddquid enim in naudo se proseri,quamlibet co-- -αcinne. atque affabre factum, nulla ratione compa- uum rari,componique hominis praestantiae potest, aes ebul hinc praecipue sumi voluerit sui aestimatio nem Deus suaeque diviqitatis specimen exhibere mortalibus, hoc est, ex sua cuiusque mente, suique notitia perduci nos voluit in cognitionem, tantique opificis reuerentiam: nihil enim expressius re prae sentat Deum, quam mens hominis, qua ad i- u-ν maginem, ac similitudin'm eius est conditus. Est
35쪽
Quamobrem ob externum, internumque ornatum, atque amplissimas, dotes ριικροκοσμος dici meruit, 'iubdin hunc cumulatissime omnia pro fuderit munificus ille rerum parens, atque opifex Deus. Huius enim caussa omnia producta in lucem, illi urque usui cuncta patent, ac sunt exposita. Quod ipsum agnoscit Psittes regius, gratique animi argumenta proferens : secisti illum, inquit. paululo angelis inferiorem, imb propemodum ut Deum queaam gloria, & honore decorasti, illum
que praefecisti operibus a te creatis . Hanc autem praerogatiuam otiam a mundi exordio obtinuit, Homo reumri adeo ut omnia, dum vigent, ac consistunt, homini sint obsequio ac famulentur. Sic enim Genes eoiptimo omnium rerum principatum ac praesecti ram Deus homini assciuii Fructificate, multipli camini, replete terram, cam subigite, & in pisces aquatiles, volucresque ah reas, & omnes quae in terris mouentur bestias, imperium exercete . Demente autem, quae illi diuina est, &qua proxime ad DEV M accedit; deque internis animi d'tibus, ratione de intellectu, quibus beluis praestat, quum abunde scriptores alii, nec sit huius instia Decor tuti, in praesentia supersedeo. De corpore vero. 'ris tamari. quaeque illi cognata simi, ab eoque dependent pauca disseram. Illius enim excellens & spectabi-- , lis Gyma moribus animae congruens, atque a ἡ commoda, status corporis celsus, atque erectus in coelum, os sublime ac resupinatum, omnium partium ac totius symmetria, seu exacta commensuratio, etiam ab Ethnicis, atque a nostra religione alienis sunt depraedicata, ad eb ut mirari subeat nostrorum hominum incuria, qui aut nihil pro Daxia trisus scrutantur, aut frigide atque oscitanter seipsos,
is admira- naturaeque opera excutiunt, quum David rex ma-- νὰ G. gnificus, pressius fixiusq; naturam homini cor
36쪽
rie platus exuscitari coeperit atque exardescere in tanti opificis amorem atque admirationem. Sic enim tum alijs, tum huiusmodi elogii 4 ill m pro sequitur Celebrabo te domine qui, d mirifice sint 'sormatus, opera tua miranda sunt, eaque scruta tur Sagnoscit anima mea, non fuit tibi occultu xllum os mese, quum sol marcs in abdito, ta quum miro artificio fing ror in materni Vtcri latcbris. Dauidis E Insormem atq; inelaboratum icetum Viderunt o- clamatio inculi tui, & omnia membra mea velut in libro pc nes te descii pia erant, quε deinceps non nisi muliationesv. tis diebus formata sunt, admirationi mihi est sci entia tua,in qua me formando usus es, cxcedit illa Prorsus captum meum. Quum enim, inquit, me totum excutio, quum corpCris structuram, animae praestantiam, vim mentis sedulb expendo, eaque ratiori ac iudicio assequi nequeam, & maiestatem tuam veneror & amplector munificentiam . Iam eris sinamus paululum interquiescere so mana illam spectatissimam, tum reliquas partes corporis visenda specie: internorun visceruim situm, naturalium fac illatum potentias, neruorum a cerebro Ortum, ductum arteriarum a corde, Venarum ab
hepate propaginem consideremus, tum animae facultates & potentias, quibus ipsa suas functiones profert ac perficit, his accedit spi ritus ille aethe- . . . xeus caloris naturalis sedes, ac vehiculum. qui tri f. faria discriminatur, ac totide locis discretus est sic tia ut animalis cerebro, vitalis cordi, hepati natura 'lis sit asscriptus, hic quunatiuo calore, humore linutricio, utriusq;somite corpus alit, ac Vegetat, at- -.ὰque in exercedis actionib' vires suppeditat,quam ob re non indiliget ex tria haec fouenda, instauran 'daci; sitiit somno, vino, ali incus,cxercitatione: qu
iam e moderat E adhiberi y'stulat, ne si vel immo dicatim,vel intempestiua, hominciri a sede metis
37쪽
. contingat dimoueri, multisque ac varijs asse bus
'' ' Omni homini, utum non noxia corpora tardant, Terreni ue habitant attin, moribundaque membra. Hinc metuunt,cisiuus κe, dolent, gaudent ue, nec aura
Resticium,clausi levehis, s carcere caeco. Quibus poeta quatuor animi perturbationes complectitur,quae ex intemperantia ortae mentem hominis turbuletam essiciunt atque iniquietam, mirisque modis exagitant. Postremo ad illa diri Samus oculos,qitae istis omnibus speciem praebet. tormaeque pristantiam inducunt, hoc est,forman. di figurandique foetus artificium excutiamuS, voci tale tantumque est, ut quiuis etiam a te metalca alienus in eo excutiendo vires ingenii acriter debeat intendere: huiusmodi enim res scire,&perscrutari cuiusuis interest, cum in se ipse versetur. atque in sui contemplatione quiescat. Siquidem quum homo ex corpore & anima constet, & comitatus sit, ipsumque chrpus animae fixinstrum ei tum, per quod actiones linas perficit,cui non sum ma esse deoet utriusque partis cura , Sobseruatiot: quis non Vtriusque incolumitati optime consul tum cupitat 3 praesertim quum alterum sine altero consistere nequeat,suasque functiones ,& muniamranis aris inoffense obire, namque alterius sic altera poscit opem res, dc coniurat amice. Est quidem corpus pro tempore caducum,& mortale: sed quum sit a nimi vas, & receptaculum,illiusq; ministerio via tur, Deus id quoque destinauit aeternitati, ac perxesurrectionis mysterium eiusdem muneris voluit
particeps. nelnpe immortalitatis.
38쪽
POST QUA M Deus coelum. ac sublunarem hunc mundum condidisset. omniaque tam mirabili sapientia atque artificio construxisset, ut nihil ad nesessarios usus,ad commoditatem, atque ornatum deesset, visus est illi desiderari aliquis, cui ista essent usui. quique se his oblectaret , ac seuertatur. Itaque completo, persectoque omni naturae ornatu, hominem in mundum tanquam in suam possessionem produxit, illi cive ne vitam inam - , . nam degeret, in adiumentum, ac societatem mu- coniugij lierem adiunxit, insevitque utrique vim amoris, fluuiis a ac procreandae sobolis auiditatem, humore spiri Deo. tuque turgido, atque organis idoneis ad eum usum praeparatis: & ne alter alterius contactum exhorresceret, addidit ilIecebras, ac mutui coplexui appetitionem, ut cum se inirent,suauiter illos assici. mirisque modis deliniri contingeret, siquidem nisi omnis generis animantibus hoc esset natura insi tum, ut posteritati consulerent, ac propagationi insisterenti concideret, & collaberetur genus h manum,nec diu possent subsistere res mortalium. Omne adiagem in terris hominum uriferarum usi
Ei genu aequoreum,pecudes, pictaeque volucres ire furias, nemque ruunnamor omnibus idem. , mid iuuenis magnum cui versat in o lita ignem uin amori nempe abreptis turbata prac Nocte nasat caeca eruue freta, .u supering urina tonat caeli,cr sto est illisa reclamant
39쪽
Stimui Qui in itaq; ta v. ilidus sitis affectus, tam ii in cumris maris initus, ut aegre posuit coerceri nec enim oes suis cupiditatibus ae que norsit moderari j indulsit ho mini Deus Genialem,legitimumque thorun , Ut saltem intra illius limites con sisterent, nec Vago se concubitu contaminarent, qui dono continen- . tiae simi destituti. Postquam igitur peracho concita ' bitu mulierem coceptu impleri contingit, magna' subsequitur naturae solertia in fovendo, ac coagu- .lando fingendoque utriusque sextis semine quo stato. tempore exacto i, nouem melium decursu eme gat dominator ille, ac totius uniuersitatis decorno mo, hanc spem dubiam, ac rudimentun natu-: roe hominem effigia re condiscentis, apposivissilia ina similitudine expressit Iob : Nonne sicut lac. mulsisti me,& sicut caseum me coagulasti, pclle M carne circundedisti me, ossibus & neruis me compegisti, tuoque beneficio vita mea siti, sistat, ac tua virtus fulcit spiritum meum Z Huic affinis est sapi entis Hebraei sententia, qua vitae suae primordia insis, is t. hunc modum describit: bum quidem dc ego mortalis homo similis reliquis terriginae protoplastimmihi,pri. sobole , atque in utero matris figuratus sum caro, uiditata quae. decem mensium spatio coalescens in sanguine, ex semine hominis, ac delectamen ro, subsequenteq; somno. Idem quoque & ego genitus hausi com-
, . munem aerem,ac simili modo prodii in lucem, mmniumque hominum more ploratum edidi, atq;. i K. Machrymis Vitam sum auspicatus. Ex quibus iii telligimus cum in omnibus, tum in excitandis propagandisque liberis omnia naturae ordine ac Mosse te ο moderate instituenda, ut ex Hippocratis N Gai iamsu ' ni sententia. motus seu exercitatio cibum praec νης μ' dat, cibum se quatur Venus, somnus Venerem, qua expleta facultates naturales in elaborando foetu
partea suas obeunt, ac lassitudo ex cocubitu contracta
40쪽
tram obdormienti statim remittitur, adiuuante simul somno concoctione: somnus ensin ad con cocti ovis celeritatem est adiumeto. Caeterii quod
ad generatio is nostrae principia attinet, magna let agitari quaestio, Conserat ne semen ad coetus generationem mulier ὶ An conserat ad formae si militudinem, sexusque discrimen virile robur: De
Wifigie, formaeque similitudine primum mihi instituetur disputatio, postmodum de muliebri se . 'mine,&quantum ad foetus procreationem conferat a iumenti. Id eo sum facturus accuratius, quod a ' Id nostrates non desint lenae quaedam,quq peritia dere conatur Reminis,quam mi nimum Ferminu marconferre ad generationem foetus matres, sed tan- tum tribuenis tum gestationis i dia obire, nouemque mensium dum in pro fastidia tolerare, quasi conductitium uterum os creatione lias errent viris, cui tanquam naui onerariae suas mer serom .ces inferant, suamque sentinam deponant. Qua persuasione efficitur, ut matribus erga sua pignora amor tepescat,omnisque humanitatis affectus, qui huic sexui peculiaris inesse solet, penitus exuatur.
Quis ego quavis infamia dignas potius deputo,
quain patiar in ullo honestarum numero censeri Quod si exempla in has edenda sunt, calamidiari, . Ioc est,pissilicitus spectaculo esse merentur, ac contumelia probrisque affici. His enim imputandum, 'subd nonnullae in suos inhumanae sint, ac crudeles, suosque scelus, Vel exponant, vel desertos pa tiantur. Q saeueriores sunt, ac magis seroces, quam tigrides, leo pardi, ursi, pantherae, aliaeq; brua pecudes, tuq multu ni operi impendunt alendis, Guenduque foetibus, quod etiam in alite domestica
Milina commis strauit Seruator, adeo Vt animan tia quaeque pro catulis suis dimicent, ac. se pericu