장음표시 사용
51쪽
16 DE OCCULT. NATURAEP erbium dicitur, livaginatio facit casum simili ratione, si
laure ex sorex M ..us, sicla,aut tale quiddam inopinato imaginarsis corpori insili jt,aut fragra,cornu,cerasa,baccae,Vu δεμνlim. que acinus ulli parti inciderit, consestim notam imprimi contingit, illique membro huiusce rei imprimi vestigia missi sorte mulier in ipso momento, quo haec corpori ingruunt, sub to absterso mem- . bro, pollicae, aut remotiori parti corporis manum an mμ admoueat. Quo facto conscisim auertitur malum φρομένη eontactae parti nota in fingitur, tota imaginatione ac facultate naturali cb conuersa
in t f - 29Z ab*rdo praegnantium appetitu, atque insatiabili rerum desiderio, quot contingar fruarai peres litantAr. C A P., Q.
s V PERI ORIS narrationis series exigere vi ris morbus detur, ut de praegnantium malacia, rertimque insatiabili appetentia pauca disseram. Quanaoqui . delast. dem in simili fere ratione haec ipsa consistunt. Cir ca tertium a conceptu mensem Vitium grauidas in festat,Graecis κiττα,Latinis pica dictum,in quo obvitiosos frigidosque humores,atque acidam,pituin tam, qua Ventriculus imbutus est, carbones, putamina, cretam, testacea, aliaque esui inidonea aut de concupiscunt. Qqod malum potissim tantiat scit, quum infanti crines erumpere incipiunt, ac foemellam gestant. Siquidem ob caloris penuriam, humores pituitosi miniis concoquutur. Quo fit,Vt flatus crebrique ructus ac fluctuationes s minas in m destent. Huic affinis mulierumalacia seu mollicies, cui viri etiam ac febricitantes plerunque sunt obnoxij. Praegnantes autem quae hoc Vitio tentantur,
tam inexplebili tenetur rei alicuius desiderio, ut si
52쪽
denegetur , aut potiri nequeant, cum se, tum sce- tum in praesentaneum vitae discrimen adducant. Id malum Belgicae nationis matronas
parte corripit: quod sint humentis fit idaeque
natura , ac prauo nutrimento alantur. Non de suerunt nostra memoria, que conspecto viro quondam thoroso, ac wrpore succulento, morsu huius appeterent armos. Qiod ipsum cuidam grauidae, quo illius dcsiderium expleret, & ne quid incom- . modi accideret, haud grauate admisit: itaque illa dentibus partem auulsti, crudamque paululummodo mandibulis consuctam deuorauit. Illave rb necdum satiata, iterato tentauit, atque vir illam repulit, nec dcnubin corpore suo pati lanienam sustinuit. Quae confestim modiore taedioque assecta, parturire occipit,ac quum geminos gestaret,alterum Vivum, alterum quod codem pulpamento frustrari contieerat,mortuit edidit. Huius non alia hi ratio excogitari pone Videtur, qua quod tracto moerore mulieris animo spiritus Vitales ina-isi is dia minui, atque humores sint ut alendo destinatos aib auerti, nec ad uterum deserri contingat. sic Vt 'infuis alimento, quo illum mater expleri Voluit, destitutus vel elanguescat,vel emoriatur. Quirinenim meatus dc conceptacula, per quae derivari dirigique commeatus in uterum solent, occludantiu , frustrari alimento infantem est necesse, ac Vi.
ta priuari . Qi d si praegnans validae sit naturae, suisque affectibus obustere norit ac mederi, non omnino extingui, sed valetudinarium in saniem esse contingit. Ex his abunde perspici potest, quid efficiat mulieris imaginatio, quid rei obiectae ac mente conceptae desiderium in forman aegroti do fingendoque foetus corpore. Quamobrem q ndo in e non praeter rationem artis mihi facere videntur, oliu gratia
sui minus rigidi, nonnullis licet aliena appet iit, si Mi--
53쪽
nonnunquam admittunt, modo ne magnum d trimentum corpori sint allatura, tali enim victus ratione aliquando diuturnos chronicosque mota bos discutimus Sic ubi aegroti longis morbis comflictantur, non admodum difficilem aut refracta riti praebere me soleo in i j s admittendis quae sum ma auiditate ac quodammodo blandimetis, tum velut precario exposcut, quum impeM ca cupiunt, . magnaque alacritate, atque avide assumunt, ut ex citato calore naturali insitisque facultatibus irri tatis atque excitis, concoqui infixos corpori hi mores contingat ac meatibus reclusis dissipari. Itaque ex Hippocratis auctoritate nonnunquam aegrotis gratificari studeo,adeaque mussare accomnivere, quae non magnam noxam corpori inferiit.
Siquidems ut is ait paulo deterior cibus,& potus. modo suavior mulieribus quidem, sed minus su uibus praeferendus Qvcunque enim sapidiora sunt, palatoque gratio xa, & facilius concoquii tur,& plus alimenti adferunt,qubd avide summaque voluptate ea vetriculus amplectatur.Sic noui, ut ex haleculis, quas arengas nostri vocant, cru- is etiam,recensque mari exemptis,quartanas,eta -- - .. xaticasque febres discusserunt. Sic in deploratis
morbis, quique ad summum prauitatis adaucti sunt, auidam illam appetentiam non magnopere formido, neque enim in illis admittedis, quorum flagrant desiderio, me aut contentiosum aut Ob- sinatum praebeo,sed adhibito delectu, priscriptaque utendi ratione ac modo, eatenus haec illis ad mitto , quatenus non ossemira valetudini confla, Morbos eri dam,morbumque expugnatum iri coniiciam, ii pumiritibω iusmodi enim acrimonia, edendique cupiditate acuitur atque extimulatur naturae vis & potentia Aram paulo ante sopita, collectisque viribus morbum
δε ita impetit alacrius.Sic morbumnorbo, ut clauum clauo
54쪽
Hauo retundimus, maloque nodo malum adli bemus cuneum : quod iplum nemini absurdum videri deber, quum in quibusdam morbis febrem sponte excitemus, qui alias futuri erant deplorati. Sic noui qui ex subito hostium incursu, incusso minopinato temore quartanam depulerunt. Sic Mpud nos morbus popularis, qui aliquot milia absorpserat, exorta repentina Oceani inundatione, confestim consilescere, prorsusque saeuire destitit, ingruente enim externo aliquo tumultu humorum collectiones dissipari, ac morbos oborta critica evacuatione mitracere ac sedari cotingit. At que hinc est, quod hoc est,qui ex canis rabidi morsu & aqua appetunt ,3c reformidant in MOH- opinato subitoque impulsu aquis immergimus,acq Gom is metu metu discutimus: nonnullos frigidis mor eu' νψ. bis oppressis irritamus, atque ut incandescant,ef. scimus: quo excitato calore natiuo crudi sirigidi
que humores concoquantur, ac natura ad expugnandum morbum incitetur.
Semen conferre mulierem , totius operis esse conforme.
CAP. V L. QV A N QV A M virile semen cum primis es
scax, agentis motusque ac generationis princi pium existat: semen tamen conferre mulierem, F hiis nisatque efficaciter procreationi foetus adminicula desse semereri solidis rationibus commonstrari, validisq; ata ratisne cotis Eumentis conuinci posse video. Primum, frustra πιπωμα illis indita forent vasa seminaria,testesque annexi renitales, si excremeto seminali destituta mulier,s minimum conferret, prorsusque esset asymbola. Quum autem nihil temerh natura sit molita, ne
celle est ad seminis usum, ac propagandi facultatem fabricata esse,suisque sedibus ac locis collocatas
55쪽
cum testes, tum seminis conceptacula, quorum vis ac natura est spermati vim foecundam, ac pro-
lificam suppeditare . Nec ad id conuindendum quicquam adferri potest validius, quam quod obia
seruemus magnos suboriri morbos, saevaque ex-ἔemitas co- citari mulierculis symptomata, nisi semen con. m. cubitu irruatum profluat. Multas siquidem vide re est, tum viduas dissuetas Veneri, tum virgines nubiles, maturasque viro, ubi serius ad conni bium expetuntur ,, erumpentibus etiamnum stato tempore mensibus,animi deliquio,atq; Vteri stramphilatione acerbissime infestari.Εquidem omnibus oc persuasum esse conuenit, plus detrimenti naiatiliae inferri ex vitiati seminis, qua menstrui flum. ris suppressione. Nam semen corruptum Virus cotrahit,ac veneni qualitatem adsciscit. hinc giluus ille, ac niustelinus Virguncularii color, ubiri,ac prurire incipiut. hinc crebra suspiria,cordisq;. . tremor dc palpitatio, expultrice scilicet facultate
'' ad excretionem turgetis humoris incitata. od fg si tales seu viduas pruriginosas, seu prouectioris
statis virgines conubio destinari continga ac stamen subito virili pessulo elici, in usumque procreandae sobolis depromi, protinus illas efflorescere
videas, ac faciem roseo nitidoque colore perfun di, blandas denique atque amabiles, minuSque tetricas ac morosas, praesertim ubi viros nactae sunt, Puellu ma qui valenter munus suum obeunt, atque Officioritatα rei se connubiali strenue perfunguntur. Et quanquam
WVs ivli liis non consistat legitimi thori societas, nulla tamen re magis deuinciri perspicimus hunc sexum, quam si vir hac in re saepius uxori obsequatur.Sic enim omnia pacatiora sunt in aedibus, nul Vi G isque ingruunt intemperiar,nulli tumultus, nullα tepestates. Alioqui si rarior sit concubitus, aut vitia praestanda opera .pensoque absoluendo langu
56쪽
scat, omnem rerum domesticarum ordinem in uerti videas, omniaque sursum ac deorsum misceari: adeo sunt avidae huiusce voluptatis nonnullae,
ut lassari citius, quam satiari queant. Quae mihi potissima causa visa est, qubd mulier in congreclii, mutuoque amplexu semen conserat, & viro Plus voluptatis concipiat. Quum enim natura comparatum sit, ut genitalis seminis excretionem propter turgidi spiritus cruptionem, nerum rumque tentiginem, ingens comitetur Voluptas, ipsaque mulier geminum munus obeat, atque Vtroque modo patiatur felicit enim virile semen, suumque cum eo commiscet) verisimile est illam plus gestire,ac Voluptatis concipere, persundique D mi assiuentius. Quo fit ut proles matri fit plerunque, quam patri conformior, quod vires maternae exu Σ' - .-berantius illi sint impressae: argumento quod lieres infantes diligant impensius,summoque sti dii erga illos assiciantur. Siquidem prster scininis excretionem, etiam syncerissimi sanguinis scat
bra atq; irrigatione toto gestationis tempore,sc tus alitur atque augescit .Itaqi Galenum in ea esse Libriti iasententia comperio, ut scelum plus paulo a matre=m suscipere,quam a patre censeat: ipsamq; speciem, sexusque discrimen ad menstrui sanguinis assili entiam refert: similitudinis vero rationem ad se minis vim ac facultatem. Vt enim stirpes plus c6sequuntur ex ubertate soli, quam a coloni labore atque industria: sic infans omnia uberius a matre accipit. Primum enim utriusque semina victi ca lores ouere contingit ac co globari,deinde sanguia
ne materno adolelccre,iaciteque ac sensim incre
meta suscipere. Hinc maxima amoris vis infantib. erga matres propter sympathiam, hoc est,consen se prius fum,ac naturae cognationem quodq; cumulatius matri a
materiis vires illis sint inditet. Similiter matres to motatae
57쪽
tae sunt philostorgae, hoc est, indulgentiori asse ctu erga teneram aetatem, quam patres, qui pi runque seueriores sunt, magisque rigidi: QDd designari puto ab Euangelista, quum matres in i iis c ἰλ. Rachaelis nomine deplorantes infantium
sitorum calamitatem, tantumq; in animo concepisse vulnus ob filiorum orbitatem ob desiderata, , extinctaque tam chara pignora, ut nulla blandi menta, nullaque lenocinia, aut verborum solatia admiserint. Nihil enim ex Esaiae sententia naturae ' ε' legibus repugnantius , quam quod mulier infan- Qq rmi sic , sui obliuionem concipiat,exutoque maternoq-- is assectus pietate, erga uteri sui filium sit inhumae a naisti, afficiatur. Caeterunt videmus S p - Πρῖς φρη non deesse propensionem, affectumque naturalem illorum quoq, mentibus insidere. vertim serius se is in natos exerit. Siquidem adultis illi magis afficiuntur, ac tum demum illorum rebus prospiciunt, commodisque consulunt, dum spem aliquam de iis concipere incipiunt. matresi vexb infantiae potius miserescunt, & quia ab lieno, externoque si1bsidio ea aetas dependet, eo studiosius , pauloque maiori cura illam fulciunt. eiusque tutelam suscipiunt, minus rigidae magisque exorabiles,quam patres. Huius rei caussa toties ad remunerationem, ac mutui officii vicem .is, sacri codices inuitant,quam ciconiarum exemploe ἡλ- progenitoribus debent liberi, multisque locis grasentibiti ὰὐ titudinem, atque hostimetum exigunt. Parem af- sitiuuturi fectum videre est in gallina, quae pullos, quos s f uit.impensius auiat :&quaquam gallus ouis eam vim qua animantur,indidit, nulla tame cura tam riuae hi- gitur, nullo erga pullos affectu ducitur. 9 da liniatis. Vterque conferat, ex gallinarum ouis experimenta capimus: nam & gallinae citra galli operam
oua pariunt: at illa si fouere cotingat gallina: 2 -
58쪽
piant etiam,antequam icitan , aut putamen ruri pi contingat. Η vcigitair taedio a matrum gest. alio, qua anni dodrantem purissimo sanguine iderum alunt ac nutriunt, amor deniq; erga reccns edituintantem, tuna similitudo matri pici unq; conso amis ac concolor, euidcter cuinctii semen conser remulieris minusque otiosas csse in elaborando ior. mando uescctus, quam viam, qui ingesto semine, si ' expletoque concubito subducunt sese, ac nullam mulicri pristant operam, nullum adferunt in perficiendo stetit adiumentum . quii in intcrim in tam toniensium decursu, multa effingere, atque clabora debeat uteri muliebris facultas,penitusque necesse est Malia diu concreta modis molescere miris. Aeneid. RVnde speciei, sexuaeque animalis , hoc ea, viri acceptam ferre conueniat, irtae,an mulierit ma si, velforme procreatione . CAP. VILQS A N AM totius uniuersitatis opisci
omnia merito ferantur accepta, multa tame fiuiit ex naturae decursu,suoque ordine incedunt, atque . . insito motu seruntur. Horum omnium cum Deus tr c si auctor, ipse pleraque immuta re solet atque re pμ δε η rum Ordinem. &seriem in uertere, contraque na ot illic se .
turae legem alia sorma, ac specie nonnulla pi odii cere. Verbi causin, Mulier masculae prolis auida, in Deum sua vota dirigit, fatigatque precibus, at- ue esuasitat, ut virilem scxum concipiat, cuiu upplicationibus Deus annuit, illiusque volunta C tia '
59쪽
ti acquiescit, atq; obsequitur. Exeplo res erit, tior: Sara prorsus ei foeta,&cui iam pridem men- ses substiterant, ex Abrahamo grandaevo, prouectaeque aetatis, Isaacum concepit, in quem Deus t tam posteritati spem sitam esse voluit, omnesque nationes auspicatum hinc habere salutis, assertataque libertatis initium. Anna itidem moerore, 'b . dioque sterilitatis confecta, clim precatur assidue, . ac faecunditatem exposcit ardentius, Samuelem
Regi O a Deo extorsit. Elisaei quoque officios, sedulitatis
hospita ad Prophetae preces, filium consecuta est, . quem etiam mortuum ad Vitam postliminio reu' cari contigit. Quin Zacharias senilis, deuexaeq;. aetatis, sic omnia moderante diuina dispensati ne, ex Llisabetha annosa,ac deploratae sterilitatis,
Ioannem Christi praeconem sustulit Multi me alii
singularem sexum a Deo eblandiuntur, qub non desit, qui in maiorum haereditatem succedat, in ' quem opes, atque heriles facultates deuoluantur. . . Haec diuini esse munEris nemo potest ambigere,ea bi que peculiarem effectum ex Dei voluntate obtine re. Caeterum de ijs nobis instituetur sermo, quae exi naturalium caussarum progressit emergunt. qua . que natura vi sua insititia moliri soleat. Ipsa siqui ' dem praeparat corpus animae moribus aptum, suumque temperamentum cuique accommodat.
Qu&im autem duo sint principia, ex quibus. co
. . . 'pus humanum coalescit, ac generatur', quaeque
. infanti prosen i torum similitudinem, quae sexum inducunt, semen quod utrique commune, Men- ο imi iis struus humor foeminae solum peculiaris, similitudo consistit in virilis, vel foeminei seminis faculta te & viribus, sic ut vel viii, vel alteri assimuletur Pro affluentia, copiaque collati seminis: Sexus v indiscrimen non ad semen, sed ad sanguinem in struum refertur, quod mulieri tantum familiare M ,
60쪽
eo natu est. nam si semini ea vis inesset, uini virile Mos i a
valentius si, ac calidius, semper patrem sexus re - ferret. Species itaque seu genus animantis tribui diu. tu tempera nacto activarum qualitatum,quae co- sistunt in caliditate,&frigiditate. atque ad substa tiam siue naturam materiae subiectae refertur, hoc est ad menstrui sanguinis confluuium. Semen aurutem dc vim pene andi , figurandique foetus sus . peditat,dc materiam suggerit mei struo itidem & . . simul materia inest&iacultas. Vt enim semen ad materiale principium maximE confert: sic men- st uum ad potentiale conducit. Est autem semen, ut Galenus ait, sanguis accurate percoctus ava Rς'ssipsum continentibus: unde sanguis imon solum
materia est generansi foetus , sed & semen est potentia. 4od vero tum sanguis menstruus h a beat utraque principia, hoc est, materiam & faci . tatem aliquid ei tendi, omnibus in conses est: sed semen qui, di effectiuuii sortissimum est,ma- eriale vero exiguae molis. Menstruum autem ma M 'I , teriale quidem plurimum, potentiale siue effecti uum maxime debile. lam vero si materiale gigne-di principium, iuxta quod species animalis absol ''uitur, in solo menstruo esset situm, foetus viique exacte eiusdem cum matre speciei existeret: quem-αdmodum si effectiva vis in semine sollina esset, semper patri foret assimilis. Quando vero Virxmque ambo principia habet, ac praedominatur in menstruo quidem materis copia, in semine autem facultatis & roboris , merito, ut Galenus tes atur, speciem a matre potius suscipit foetus , quam 1 patre: etiamsi ipsius semen ad materiale princi sium se conserat,sed debilius. Similitudo Vero, is imaginatio in ea re maximum momentum ob