장음표시 사용
361쪽
Rs a. Est quidem cuique membro sua vis insta aesa cultas attributa, nempe oculis visus, auditus au ribus naribus olfacitis,&odoratio lingue, ac pala to sapor & gustatus, qui ex sensibus omnibus ina xiiDE voluptarius, vesica eius que musculi redden i in livs - do lotio. intestina dei j cicilis excremotis inseruiut. lartes genitales progigncndis liberis,perficiendo que eoi ibi iiii simi destinatae: ita alia membra a lijs Oisc is instructa sunt ac dedicata: quorum sin- omis, fulis temperantia moderatioq; adhibςnda. Siqui- νὸ icitiam. dem oculi obtutu continuo fatigantur ac calisine
ossiinduntur: Aur si mentiore sonitu obsurdescui, - , -
xt o nitibus fabris ferrarijs. Saror immodico vel cibo vel potu aboletur; omniaque ciliciuntur in suauia atque insipida, sicut etiam stomachus alia mentarcspuat atque auersetur. Nares odorandi facultate praeditae, astus a pituita,ne fragrantissima
lidaena percipiunt. Partes quoque Unitate , qui his, in ibus singula membra inseruiunt, & ii forte illae de bras tile rint , aut exhaustae sint, succcntoriata admia ι ιδε in M.
nicularetur uam ex toto corpore humores ac spi ritus eo dcriuantur, ac confluunt si inan oderata ac prosilia libidine defatigetur, non tam ipsae,qua tota moles corporis flaccescit ac collabitur. circa in conservandis natui viribus, in robotan do firmand Qq; totius corporis habitu omnia mo derate ac temperanter instituantiir, quo quisque, mature ac tempestiue, nulla que inolestia senescar. ne libidinosa ad lescetia animuinorosum acque rutum corpus est oetu ac saccidum senectuti liada ..
weaurae at , tum at m ventonomini , nat*ra, ac viribus in exciatandis morbis , opermovendis humoribus,
qui agitati Di damnano vn Pa inserui.
362쪽
herbis , arboribus infesti sitiit, ac damna inserunt.
Promanat autem atque effunditur ventus ex aere ouraque concitata ac commota, quo sit, Vt modo
P acidus sit,bladus, ac suauis, modb validus atque impetuosus pro ratione aeris tranquilli, vel agita ti. Sic ut ventus non aliud statui possit, quam Mu acus atq; effusio commoti aeris,qui vires & alimeta concipiat ex terrae exhalatione & vaporibus. Vel, ut Victruvius ait, Ventus est aeris fluens unda iii certa atque instabili vi incitata. Quod ipsum cum designaret Seruator, Spiritus, inquit, ubi vult spi- L, . Ot& vocem eius audis,sed nescis unde prodeat, dcq ubi e proripiat Sumpta siquidem similitudine ab externo statu Nicodemum instruit, qua vi,& quam Ooli arcano esse Dei spiritus hominum mentes assi 'ciat. Vt enim spiritus aereus non cohibetur, nec conquiescit ullius arbitrio , sed instabilis est &in quietus,suoque impetu fertur, atque hinc inde impellitur: ita ut per omnia dimisus sonitu effect
que se prodat, no visu: rebus terrenis nunc saluta risinunc exitiosus, ita spiritus Diuinus tacito atq; tamatu humanas mentes pulsat, atque agitat, impellit, rapit,inflammat, incitat, transformat, atq; - - domines ex carnalibus ii irituales cssicit. Vt autem mens atque humanus animus druino spiritu sub iis it ac fouetur: ita corpus hoc spirabile atque ani male externo aere ac salubri aura no minus, quam cibo ac potu recreatur. Estcnim aeris ac spiritus,q iam haustu intra corporis nostri recessus conci-
pimus, non minus, quam alimentorum usus nece
A sarius: absque istis enim aliquo usque subsistere pota
test humana natura: nam septenis nouenisque di biis , vias let, inedia tabescentibus, absque verbi dia aura circumfusoq; aere ac satibus, ne tantillo qui 'pernici dem momento perdurare poterit,quin
363쪽
ςh corpori salubrior ac magis salutaris. Si enim aercontagiosus sit ac pestiles , citro vitioso ac vcnena δή clim Ῥμ to est nocentior. Siquidem cibus vomitu excuti νω us Hia potest,ac caloris naturalis beneficio concoqui at i tuo spiritus auraque pestifera non facile dornari potest
aut confici, ubi intimos corporis rccessus Occupa-.' uit, nam confestim cor ac spiritus vitales inficit oprrimitque. Q circa communis hic aer qui respi rationi subseruit& cuius adminiculo spiritu hanc inde reciprocantem producimus atquς attra si mus accurate obseruandus est Nec minor haben da ratio, in stabiliciada sanitate, ventorum qui ab acre promanant ac diffunduntur non solum in ii bero apertoque acre, cui subinde nos cxponimuri obstruatis sed etiam inconstruendis erigendisque aedibus in tu constuuencψnstitue is porticibus, vestibulis,senestris, ost js distinui . omnique prospectu, per quem in triclinia ac cmna cula externi status se ingerui, quo salubri aura nos
Hippocra is x si iant, non offendant graues atque insalubres in peste coma hδ tu . cuin Hippocrates in peste quae tota filium.. Asiam depopulabit , ac Graeciam exhausit, stu , di0se obseruaret: in illa hominum milia ab illa VH A la, M r us quoque Varro cito C rcyrae, si, hoHT ς isti, in omnibusq; pastina aedibus aegroti decum i iij berent, inducto tenestris nouis Aquilone, atque
obstructis quae Austrum a mitterent, ianuaq; per- mutata , comites ac familiam incolumes reduxit Sic apud elgas maritimos, quoniam multae ciui . tates Austro atque Asrico sintq; positae, homines plurima anni parte aegrotant, ac pituitae fluxion
bus sunt obnoxij. Quo spectat illud Victruvij:4n
insula Lesbo oppidum est Mytilene magnificcnter aedificatum atque eleganter, sed positum honprudenter, in qua ciuitate Auster cum flat, homi
' nes aegrotant, nam is ventus putredinis causani
364쪽
tiali spira vulgi, Noci meli, homines tussiunt, cum Septentrio atque Aquilo,restituuntur in salubrita tem. Ex quibus liquido apparet instabiles vetorum impetus humanis corporibus morbos inferre, ac valetudinem deteriorem essicere: tuos si euitare a que excludere liceat, minus morbis quemque teni ri contingat . aut si sorte ex causa aliqua contracti fuerint, ubi flatibus noxiis aditum praecluseris, 'expeditius sanescent ac consopientur. Veteres, . quoniam quatuor sunt coeli regiones ac limites, Vcitii card totidem constitueriit ventorum discrimina, quos eleganti carmine complexus est Ouidius. Eum ad auroram Nabath a ae regna recesiit, Persidaque, rudis iuga tiubdita nituituis . x fer occiduo quae littora Sole tepescunt, iroxis nasium zephyro.Scyti iam se teir: ne triones
Horrifer inuasit Boreas. contraria Aestus
Nubibu amnis, plumquemadescit ab austro. Alii quibus visum est exactius omnia demetiri,
duodecim dinumerant. Nostra vero aetas nauta-xum nauigatione edocta ob vastum ac spatiosum Oceani ambitum marisque mediterranei longissi- .amos tractus, duos dc triginta statuunt, eosque in Versoria ac pixidecula nautica, vulgo comptu ex hi
bit's, continenter intuentur, at lup inxςmpςst , O nocte etiam, coeloque nubilo ac caliginoso, illiu ui ivsu & commoditate cursum dirigunt, portusque destinatos assequuntiir. Nec in recens,aut nouitiu/ ' i inuentu haec pixi lecula, cum I utus etiam huius
1 in tu quodperiit, peri isse duci '
cape Texsoriam,recipe te ad herum. Caeteriim viris politicis,qui a nauigandi consiletu dinesunt alieni, non tam Ventorii numerus,quam
365쪽
natura effectusque excutiendi. Quisquis enim Hippocr tis praescripto valetudini optime consula tum velit, quadripartitas anni distinctiones qua- i. tuor temp'ra nostri vocant observet denique ventos calidos 5 igidosque, quibus omnes passim sunt'. expositi. Habent enim momeniti plurimum ad tu- .endam valetudine, ac morbos propulsandos ver concursus & aeris constitutio. Siquide nox .eor ra lim tam c*rpora,quam animi hominum mutationem mutant. subeti pro coeli ac vel orum ratione, ita ut etiam iani aliter assecti sint coelo nubilo ac turbulento, liter sereno, ac placido, aliter spirante Zephyro
. . aut Fauonio,aliter saeuiente Austro, vel Africo, ad Q.
' eo t non modo corpora sint agiliora, sed mentes
τη etiam erectiores, expulsaque omni morositate, magis tractabiles, ubi coelum suavi vernantique aura, ac Vent 'placido perfunditiix. Caeterii quis singula ad amussim exigantur, Ventorum nomina doctis, i ac plebeis usitata, conditiones, vires, effectusque obiter percensebo: quo quisq; declinare possit, lux nocitura videbuntur,atq; ijsse tuto obiicere, quae
alutaria fore sperat,atque innoxia. Ab quinoctia liseu vernali exortu,qui perficitur ubi Sol Arietem μὴ Mm subit, subsolanus progreditur, sost Germanis L emi, w θ uante Italis, ventus magna ex parte falubris, t qui mentisque nebulas discutit, antelucano
autem subfrigidus est,meridie Vergenteque in Au strum Sole,tepescit, ac la 'guidum calorem conca. pit, nostrates canos vocant , cum corpora non . .
oest ι immodico i 'hestantur, sed flaccido calore te E. pefacta languescunt ac nauseant, Belgae MavLStich . vocant Cor.Celsus atque Ovidius Egelidum, cum . inquit Etselidum Borean, egelidum ue Notum Aestate auicin media ubi seruescit ol aestum Sub
solanus ea citat ac nagam Memaccendit, ex cuiuε i
366쪽
inflammatione febres ardentes pullulani: Hyeme vero paulo mitior est, ac minus qua Aquilo, di per Io io ac rigidus. Eurus orientali vento affinis,effectuque min. proximus, ad laeuam versus meridiem nonnihil qdeclinat, sic dictus,qubd ab auris procreandis mouendisque diluculo, orto primum Sole moueri in cipiat, vulgo sol λυ di oci nam in illo coeli cardine Apeliotae seu Subi Clano assislit, nolo iapo interuat lo proximus. Aestiuis autem motibus crvidus est, Eum aliquatvrentesque s byes excitat: & quod in Belgica a me doca saepius obseruatum est, grassante morbo aliquo pos est. pulat i , ut illo spirante a silet, carbunculos ac tumores contagiosos in inguine de sub alis parturit,
rubentescit. postulas atqueexanthemata, quae in extima cute cissiores cui atque ebulliunt: cum enim
tepidi caloris sit particeps, admixta scilicetnsinultata humiditatis portione, aliquam putredinis atque inflanimationis causam sangui'i praebet. Hiberi Eunu με nis verbio ensibus intensissimu frigus adfert, quod implerum ue nix subsequi solet, acrigidissimae hrui mu .
nae, adeo ut qui huic vento se exponunt, aegre nares,saciem, Oculos, genas, a penetrabili urentique rigore tueri possint: quae vis S Vulturno si xibi- ruburrimi tur Vento violcnto ac prae seroci, quem in eodem ordine nonnulli collocant, tametsi paulo ab Euro digrediatur. Pi oximii locum versus meridiem sor- . titur Euronotus ruγdtoolhqui aesti te magna ex par te serenus est, tametsi nonnii quam non modo πxa,sed etiam mentem nebulis c caligine offundat:/ 'cum enim aliquando turbulentus existat, animo melancholiam adsert, sed quae facile discutitur . Si Similiam quidem non acer est aut acerbus in concitandis inis factia humoribus, ut plerique ali j. Vt autem mari fluctus u emo ventorum Violentia intumescunt atque attollun g tur ita quoque in humanis corporibus eadem via
367쪽
re ui etiam res ac sumi sursu ni delati, mcntem inquietam red--Graio intem dunt,animumque morosum,dissicilem querulum, perie ad c praefractum durum, intractabilem, adeo ut subsistente illa affectuu:n:ntemperie, non facile ab huiusmodi hominibus quadquam impetraueris, aut polbs obtinere, praesertim mulierculis aut avaris
seniculis qui cum sint sui ilicii odbrantur pleroico idibriustitis insidi qu dam ciuilitate aliquid venariae
captare, quos indi' natione quadam repulsos in ' Iedictis onerant, nisibi tὸ rem pestiue atque intem pore, quod omnium primum est ac praecipuum, accesserint. Sunt enim qui dextre sua negotia peri., siciunt, ac captata occasione,arreptaquς Opportu
- ... Percentaut aditus er amori imas di x ' Tem ora θ in rebus dexter modis . upcirca cum multa sint, quae naturae humanae conditionem permutare sunt idonea,tum maximEVentorum concursus auraeque instabiles motus ,
quorum impulsu non modo corpora, sed spiritus animalis incommoda percipit, ipsaq; mens intemperie quadam afficiatur, adeo ut pro aeris ac flatusi varietate, modb nubila existat ac turbida, in dis serena placida, sedata: quanquam vi his vitae oue inten perantia multu monarii adferat in constituendo corporis habitu, fouendisque affectibus. Inter ventos autem, qui hominibus maxime ins 9 , --sti sunt, ac valetudini ossiciunt, Austrum refero rsiilt,nati a effectuque calidum,ac humidum. Eo siquidem stante terra madescit imbribus, atque humore affatim perfunditur, quo fit, Vt corpora pro-plissime putrescant, atque numorum corruptelas aucter γο concipiat, catarrhos quoque excitat ac defixi cus in risiem' sauces, vocalem, arteriam, ac pulmones, hinc cory- raucedines, tusses,morbi comitiales, vertigines,
368쪽
Uum tinnitus, multaque alia, quae cumulate spira Austro emergunt ac scaturi lint. Obseruaui aut pius diuturno cius flatu grauidas abortire, ac Partum caecutere,obortoque immodico profluuiopcriclitari. Clim enim partes corporis, ligamenta, viqil inexcuti erui,musculi,membrana; ansae, omcnta, quae ge stando oneri interuiunt, flaccescere incipiant, ip sum i Vterum cpncepto humore nimio, lubri iam Ffieri ac sensi in dilatari contingat: fieri nequit, ut
natura onus perserat, ac legitimii gestationis te-p' assequatur, praescrtim ubi post siccit te ac squal Aj0res humida tempestas inciderit, quae cum siccis ac biliosis corporibus non lacommoda, lup tuito tia 'iis atq; laumidis, iacmpe pilexis ac mulieribus,qui
que palustrio atque uliginosa loca incolunt cupri- . mis noxia,eoque fit, utiniantes atq; impuberes implacabili tussi infestentur, landiboest Belgae vocant, quod singultu quodam prodeat, pulsis admissis
indicijs, aut respirandi spacio. Camenim continentcr,ac laboriose, nullaq; interpqsta mora tus
sunt, irritus tamen est conatus, nec quicqua pr*ficiunt,adc ut intercepto occlusi, que anhelitu,siis
focatio immineat , atq; obturatis spirandi fistulis anima ac spiritus, qui ultro citroque commeat ac Tucis heros ciprocatur, postico prodesit erumpat i, novi tuto viti discrinaliae nisi natibus utroq; genu arcte compressis illum cohibeas ac reprimas quo spiritus, tui inuerso, ac pi possero trari ite sibi Via , molitur,atq; illude erumpere gessit, resiliat,asiuei sciue spira di fisthlas repetat. Contrahitur aut hoc tussis genus ex humore tenui ac fluido, quino
onglobatur aut concrescit, sed in pulmonis cpnceptacula effunditur ac di siluit, adcb, ut naturae is, ac facultas tam liquidum excrementu nec cQ- Simile area prctu aut concretum expellere nequeat. Vt enim
369쪽
Planitiem effusa non coit: sed diffunditur ae di in patur, ita ut primorib' digitis prehendi no queat:
ita humor is e capite in fauces ac vocalem arteria,
pulmonuit, iue fibras des ipsi subduci nequit,qua
quam natura continenti tussi hunc excussisse laborat, sed frustra, quoniam ob tenuitatem contactu subterfugiat atque elabatur: crassa quoque pitu ta,quae tanquam viscus pulmoni inhaeret, non mi nus,quam tenuis homines satigat, sed nullo stran ster articu putandi periculo. Hos itaque morbos ac valetu tires duci es dinis incommoda Austrini flatus corporibus ins mori. runt, multisque ali js causam praebent ac semina irium. Si quidem liquefactis distus isque undiq; hi moribus tumores articulares, ac dolores podagri ci excitantur, quibus assticiae singulae corporis pari . tes ad omites functiones,ac munia redduntur ini- Uero ' donea . Qied vero ad internas vi res atque animina tinera attinet: mens flante Austro languida est demisia,stupida, deiecta, somniculosa,& quet osci tanter omnia aggrediatur. Haec quoque vis in re bus inanimatis profert ac vires exerit. siqui dem obseruamus, spirante Noto, in qdibus omni flaccescere ac madida esse, lintea lodices,tegeticulas, stragula, papyrum, membranas, cartas
Auster omnia graphicas, reliquamque suppellectilem: paludes
nutulat, quoque ac stagna,amnes, flumina,Oceanum,tur-
Aquila fere- bida spectari atque umbrosa: Spirante autem Α- t. quilone, omnia pellucida, clara, splendida desec ta, ita ut sundus sit conspicu's, omniaque in imo se spectanda proserant. Simile quiddam accidit in singuine dc humoribus, quorum sordes & feces e mergunt Austrinis flatibus, ac menti caliginem inserunt recondunt vero se ac subsidet, flante vel Subsolano vel Zephyro, alijsque ventis placidis perspirantibus, hinc maxima in animis hominia.
370쪽
aore nitescit: maxima contractio, animique in x Aersi πror de deiectio,si quando aura caliginosa est ac nu mentem embila,ventique turbulenti saeuiunt. Simili ratione bita M. imminentiolis pluuijs, spiranteque vel Noto, vel mist ij ira Africo cloacae, stagna, paludes, forica , latrina alia ueloca proluerimi sordibus destinata graues lia μή litus effundunt, atque esculenta quaeque vitiant, ita,vx minus diu asseruari possint.. Venti collaterales atque intermedii, qui a mer die nonnihil declinant, ac versus Occasum hibe num paululum deflectunt, pares cum Austro & Africo vires obtinent, inter quos refertur Lybon tus atque Austroafricus rus dii est, ab illa enim coe li plaga proruit ventus turbidus ac nimbosus, non minim corpori , quam animo mentique infestus: habentenim eam vim flatus impetuosi, victum o- res in imis visceribus, vclut sentinam in nauibus, commoueant: quorum sumis & vaporibus agita
tamens,intemperies concipit, assecli bus comm uetur,incandescit, tumultuatur , inquieta cst, ac non secus, quam Oceanus, a fluat ac seruescit, ita, se mala
ut spiritus quoque aerei ac mali Genii aliquando ad inferendae se tempestatibus ingerat, ac faces ministrent, men dana praesto
lique humanae se tacite ac latenter insinuent,eaq; vexent,iacerent, exagitet. Vulgare est autem apud
Belgas plerosque emotae mentis, di quibus sensus diminuti sunt, aut spiritus animalis vitiosa aliqua
qualitate imbutus, triduo etiam antequam tem- aes restates &venti ingruant,tumultuari,omnesque cis Ixicos, compita, plateas, angiportus circumire ac concursare modo silentes ac taciturnos,modo clamosos atque obstrepentes, ita, ut vulgus dictitare soleat, Suborituram aeris intemperiem, atque vis has let, imminere tempestates, imbres, pro- cellas,turbines: Contra, ubi sudum es coelum, ac