장음표시 사용
501쪽
-maies, qui ijs partibus deseruiunt,in flammari,co i, si quest ut mulieres imitate,iuniores pr sertim naanicul effoet , pacatiores ob meses resides rabiose latrent ac vociferentur complosis lite manibus in- decoros gesti fac fremitus proferant, Jc cum ratio in ijs minus vigeat iudicium debile sit & exile, mes'inualida,acrius emcranrur, ne prorsus impetus animi cohibere possint. Et quo quaeque in eo sexu Vilior est, eb magis tumultuatur atque eiseruescit ira ,
implacabili. Hinc plebei js6c prostitutis nam pa
triciae aliquando decoro inserui ur,tametsi plerum- que corrugatis naribus obmutescant, nec viros r sponso dionantur,' eheu Belgae vocat, quoniam corpus fere obtinent vitiosis humoribus contaminatum, summa impudentia pari malitia coniunda est, ita ut velut furijs agitatae, nec consilio, ratione,pudore, monitis,blandimctis,quibus etiam ferae mitescunt, coerceri possint,qubminiis fremat atque ab insanis clamoribus desistant,adeo, - veronNwMeim,veque bonum, aut ritu 1nsciam, Hediit λ e ,prosit obsit, nihil dii leni Meu.nca.
sic sui oblit fidem,decus,pudorem,semam,probitatem pudicitiam, existimationem vilcm habent , ac periclitari patiuntur. spectat illa de huma na conditione Salomonis inuestigatio. Reuocaui etesb.
animum meum ad ea eruenda, qu ratione de iudicio atque experimento assequi possunt, quo exploratum haberem improbitatem hominum, illorii que insaniam, furorem, amentiam. Et inuenio a mariorem esse ipsa morte mulierem, quae una est instar venenatorum multoxum. & cor eius simile renibus multis dc manus vinculis. Laboraui ad hacusque horam, ut mulierem aliquam bonam & cor datam inuenirem, nec successit, ex mille enim viris
unum tolerabilem inuem:ex mille autem foeminis
502쪽
nulla. Nec prorsus aliena est ab hac, illa in Proue, bijs percontatio. Mulierem strenuam, industriam, sortem, sedulam, cordatam, quis inueniet3quasi dicat, non facile in ulla regionis parte, in remotissi mis terrarum angulis reperiri probam ac moratam foeminam, quae u sortiae offerat,aut commonstra. - , . ri possit, aequari eam preciosissimis gemmis, nec violi es,'mςxςς quamlibet raras ac sumetuosas huic coa ferri posse aut comparari. Caeterum quoniam ita hoc argumentum incidi, ac foeminae conditionem iexcutiendam suscepi, obiter discutiendum , quid illud Sapientis designet: Melior est iniquitas viri, quam imilier benefaciens.Cui sententis hunc subesse sensum interpretor, ut Vir etiam ignauus,iners somniculosus, negotiandi omnisque mercaturet ac rerum gerendarum rudis atque imperitus, paulo sep tvm He dexterius licgotia sua perficiat, quam mulier, prae-h Imς ceps & temeraria. quae inani sapientiae persuasio e. ins ' .atque inconsiderata confidentia nihil non aggreditur, omnia, quam vir, deterius perficit. Vir enim sui diffidens, cunctanter ac circumspecth, aliorum fultus adminiculo, quos in consilium asciscit, si gula conficit atque exequitur, ita ut successum ptatioi em consequantur, quam si eadem a Remi aia arroganti, ac sapientiae opinione turpida, ut se re conspici solent, tententur. Siquidem huiusmodi mulieris conatus & industria, magna ex parte in . deterius devergit, quod ita efferri sol et vulgato idiornate, Het quae te vati ren manis beter,do bes beste vagi 'Pφφθ-ρὴviij, hoc est. Si quid operis muliebri industria
absolutum, persectumque sit, minus laudis promeretur,quam viri rude&inchoatum ob mentis sciaca fruthia licet dc consili j inopiam, tarditatem, atque hebe-mistas inge- tudinent, ob caloris naturalis defectum, & quod Iub . animus lans uidus humidae materiae incumbit a
que iniimersus est, sic ut segnius se proferam facii
503쪽
lates animae, atque ad res gerendas sint in idoneae, Rost dimisparurnq; appositae. Quocirca Romani quibus sum: Lx defri, in afuit ornandae stabiliendaeque Reipublicae cu- rarira, Matronas, Cicerone teste, propter naturae instra Murenamitatem in tutorum pol citate esse voluerunt, nec
ulla ciuili administratione fungi. Paulus quoque, mutiae muqui mentes hominum indefesso labore ad solidam fidem instruit, ac sedulb pietati insormat, mulieri
ob animi impotentiam, hoc est, astectum a temperantia ac moderatione auersum, in coetu confesti que solenni silentium imperar, nec patitur vel concionandi munus obire, vel in comiti js quaestio ema novere,aut suffragii sint cresse, ullamque proferre sententiam. Cum autem tanta sit muliebris natu rae fragilitas, imbecillitasque&imperfect io, ut Plato non citra sexus huius contumeliam, ei sere mentem adimat,ac vix hominis nomen .promereri censeat, aut nominis huius honore dignetur ; tamen Paulus, qui rerum domesticarum tranquillitati pa uaterno affectu consulit, illi suum honorem exhiberi vult,nec prorsiis despici, aut abiectam vilemq; cen seri, cum pari propemodu sit conditione ac digni
tate, eiusdem due muneris citam viro particeps,ne ,
pe ex eo ab opifice desumpta. ita vir imago&gloria Dei est teste Apostolo, mulier viri gloria: non α - , nim est vir ex muliere, sed ex viro mulier, curia non propter mulierem creatus sit vir,sed propter viruin mulier. Caeterum neque vir sine scemina, neque Remina sine viro in Domino, qui sic temperat Ordinem uni u rsi, ut mulierem subditam viro esse voluerit. Quemadmodum enim ex viro foemina, sic vir per scemii iam in generandi ratione ac producendis liberis: ita utrobique ostenditur societas subsidiaria, ac mutua uti iustiue opera,am Or,co sensus, icospiratio. Quocirca aequii esse Petrus cesset,Vt mu '
504쪽
praebeant ac saciles uxoribus, ut vas infirmior
leuiores errores condonent, offensiunculas remita AJaeberium tant, ad multa conniueant ac mussent: non enim
muliebre in- par est, ut vir plus satis in sexum fragilem ferox sit, de ita maia imperiosus,am aruietus, modo in ossicio persistat, nec ullam pudicitiae iacturam sibi inferri patiatur, quae' macula tametsi viro. ubi resciscit,plus indignationis, quam damni adserat, ut moechi dictitant, nunquam tam cea labes in muliere elui potest aut illatum ulnus obduci, quanquam Christianach
ria Acoelu- ritas, ac maritalis amor non nimis rigidus esse dedunt oue bet,aut inexorabilis: cum penes Deum sit reconci-bialia liatio ac diuinum numen scelere impietate,idololatria exasperatiim precibus ac poenitentia placari soleat, atque anteactae vitae errores ignoscere, ubi ea animus resipiscens despicit ac detestatur, concepto seruatoque melioris vitae proposito. Caeterum magna molestiae pars in hoc sexu cx gestationis tae
dio, ex lactandi nutriendiq; molcstia oboritur: non minima ex suppressa, cohibitaque mensum scatu rigine: qui si stato fixo que tempore profluant: ira
cundiae atque acerbitatis aestus excutitur, auersa a
corde dc cerebro fuligine, tristique halitu discusso, qui siti sum 'essumare solet. Quam vero placidam
M erq a - ac blandam experiatur uxorem maritus, Vbi genia ρος πη- lis torus identidem exornatur, ac concubitu an ple xuque frequenti hic fundus excolitur, ijs. qui matri monio addictistini: notrus est, quam ut multis ver. bis amplificari debeat. Quanquam autem Verbosius, pauloque sustus Sapientis Hebraei paradoxum, hoccst, inopinatam,atque alienam a communi sen't eue si io' sit, vulgatas ueconsuetudine sententiam explicas mi M Videri possim aliam tamen interpretatione comminisci posse video, ita viis sensus cruatur. Potior
est nequitia viri, quam proba quidem mulier, sed quae postmodum causa sitan fami dc ex cuius c5
505쪽
mertio nascat tir dedecus, hoc cst, praestat cum viro improbo contrahere, aut negotiari, quam cum muli cresticata rem habere: tametsi enitu in speciem, Primaque fronte probitatem ac decus prae se ferre videtur, nec aliquid fuci aut fraudulentiae soris o- sentare postmodum tamen inconstantem experi xis, versipellem, captiosam, lubricam, fallacem, fraudulentam. atque imposturae intentam , ita ut si vir quispiam alicui imponat, aut in negotio quenqua defraud ci, fraus & impostura viri, iustitia sit praemulieris nequitia ac fallacia. Similes loquendi sor-- ,
mulae passim in Biblijs obuiae sunt. Sic Deus apud i ' '
Ezechielem exaggerat Hierosolymae scelera in immensum, & iustuicatam Sodomam ac Samariam pronunciat ab ea: quo indicat ipsam sceleratiorem esse, illasque gentcs supcrare improbitate, nequitia, nefandisque scelerrbus, ita ut ba maritani Sodomitae insontes videri possint, si illi comparen-ς --tur. Sic in opinionum prauitate, ac stabiliendo pernicioso dogmate aut scita, alius alio nocentior ac an is perniciosus, ita ut nonnulli haerctici, ortho doxi videri possint, ac filutarem sanamque doctrinam proferre, si cum ali is costras, qui magis absu das, impias, blasphemas, execrandas opiniones stabiliant: ci uod etiam populariter efferri solet, Os Goddeluγλ eiide hoc b man by den andere hoc est , ta et si Vterque nequam est& improbus, tamen si ad aequitatis normam, ad iustitiae amussim omnia ex IIM 'gere velis ac metiri, alter innocens statui posset edab solendus, si cum alterius scelerat iis mis facino
ribus conseratur. Ita etiam alius alio superstitio sor, atque a syncera religione, ac pietate, cultuque diuinitatis remotior, ac ma is alienti r
506쪽
nulum, qhii humanis digitis gestari solet,adigatur. tqμςcero atque effectu ouum aquq VitS in me sum, absumi atque in nihilum redigi, experimento comprobatum, sic ut etiam aceto perfusa silex, ac Tophus lapis', cuius opera Cementarii parietes in iuuant, & cisternas conficiunt: quale Belgi
ita virum aeque ac foeminam in oluit error,ne quitia, dedecus, improbitas, sed istam magis det stabilis& execranda. sic melior est iniquitas viri, quam mulier benefacietias, hoc est, Vt Belgae dicti- tant, De derecht au Nnfrome is erger, do eras mans boo se beIt. Quo prouerbio exaggerant malitiam eius se xus, ut si vitia viiijs componantur, ac fraudes, impostaras, fallacias, technas excutias, longe grauio-xa sint, ac praeponderent, quae a muliere, quam quae p viro prodeunt.
Cur ouis duobin extremis verticibus, quibus ob
longa at se angustiore sim parte ut poli Arciti cm ct Antarcilicus si nisi ulcitur, dgitis,
aut cophcat palmis cominDifrangit neque- sit qualibetpremas. Et cur aceto acri maceratu, in tradiabile tenera mi membrana mρί stat deuiis id num aqua vitae, hoc OZ,vωρ ar denti immersum, no incuri quam ferrum ab mqvaforti, consumatur.
S I ouu in acerrimo aceto maceres quatuor aut
potissime septem dierum spatio, pro liquoris illius
acrimonia, putamen eius seu testam in cana membranae teneri talem attenuari experieris, ut peran-
507쪽
' ras vocatur, liquescat atque in puluerem re tu. 'tur. Siquidem utrique liquori consumens, igneaq; vis subest , ac penetrabilis, quae solida quaeque depascuac conterit: quo sit ut qui horum Usu affue--macilo. tius utuntur, ut cita salis immodico & cumini, ma- iMur Miacilenti essiciantur atque arescant, prorsusque extenuentur,adeo ut impuberum incremento ossiciat,
α quo minus in decoram longitudine adolescant, Prohibeant. Depopulantur enim humorem nati-Mum, cuius adminiculo in spectabilem decentemque proceritate corpus assurgat.Sic humores salsi, Humor stra mordaces, urentes, nitrosi membranas in corpore, si ossicin carnem, musculos, neruos, ossia solida,& quae lapi- u. dosa sunt duricie, ut dentes & capitis olla petrosse,
crodunt, atque ut erucae caules atq; holera, ut Vermiculi ac teredines lignum, aerugo ferrum , dunt, ac cariosa essiciunt. Caeterum ouo crudo tasolidam infractamque inesse firmitudinem , qua
parte in longum ac geminos vertices se porrigit, vinea robustissimo quidem viro comminui pos-
sit,sicut explorare libeat, non vanum aut comm
litium experietur: nisi enim in obliquum non nihil instectas, atque in latus inclines , non cedet Prementis articulis, nec collisum durissimo obie- , icto frangetur: si quidem ita renit: tur testacea illa firmitas, ut rumpi aut soluta compage dissilire
nequeat , etiamsi quis compressis manibus omnexobur, omnes hie vires adhibeat: lateribus enim stiratum, undique se sulcit, nec intorquetur,aut inflexum lentescit. Sic sudes, ligna, trabes, serramenta erecta, ac sublime constituta, immensa pondera, su sinent, nec incurvescutit aut inflectuntur. Clim autem huius rei non sint ignarae villaticae mi lieres , quae nund inarum diebus urbes frequen- . tant, ac merces alimentarias oppidanis adserunt,
sua in canistris non semper prona, aut in aluum
508쪽
depressa, in quam fere sponte decumbunt. sed eri cta ac resti pina constituunt, ita ut angustior pars. quae utrinique turbinata est, sublimis existat atque eminentior, quod ea ratione ab ijs perficit , qtio minus collidantur,ac pondus impositum perferar,nuum ma etiam partibus orium salsugine aut aqua a riso λαὸλ biminosa immersum stultat, quemadmodum etia
Luna intra naturae visingulis me tam secus qua alia astra singulas corporis partessinas latiferct tacite, valetudinarim manifestenco cin doloris se imperreptat itaque modo duoἴM modo tribuι diebus inhaeret. Obiter an in ea parte cui idus incumbit,tutis venena incidipossit. C A P. XV.
SIDERA vim suam in res terrenas effundere, . ortus & incrementa rerum, totiusque mundi Vni demam im uel sitas dem opsti ant, neque cnim otio facit,iners, I ' regμι. ignaua natura rerum,sed umida, alacris, erecta,csficax, magnisque V:ribus, ab opifice,cuius verbo Om Gene a. nia vigent ac subsistunt, instructa. Nec solum ad ni imai. oblectandos pascendosque oculos tanquam inanis pictura ) exhibita nobis tam spectabilis coeli
species, astrorum decursius, ordo, continuatio, series, sed ut aliquem cx his est eclum atque utilita-i re tem consequamur, siquidem Deus, qui praeter ob fris obsequulectamenturia ac contemplationem tanti operi S. . cur quam ex his concipimus, ac cumulate fruimur. ad
una singularem omnia condidit: ipsaeque stirpes, Naistra rem maria,amnes, flumina, metalla, geminas, lapides, ris subie & quaecunque vel e terra eruuntur, vcl cius Luperficiem exornant, ac varietate rerum distingulit: ipsaque hominum corpora atque insitos humore
509쪽
ino tum impulsumque percipiant, atque effectum experiantur. Nam mentes humanas a concretione μι-- mortali solutas ac liberas solus Dei spiritus, a quo decerptae sunt, impellit atque incitat, nec ullum ijs
cum astris commercium aut societas, nisi sorte cO- sensus & conspiratio corporis, cuius ministerio ac subsidio cuiusque mes atque anima utitiir,aliqua do obluctante ratione, transuersa rapiatur, accox- Ioporis Voluptatibus obsequatur. Caeterum cum Limna sidus sit vomini familiare ac proximum,terr ξ licitimum, praecaeteris in corpus humanum vim suam exerit, ac per singulas partes peculiari vi effectuque voluitur, i,onnne acerrimo nonnunquam cruciatus sensu. Si q*id cnim latentis occultique vitai vili membro subest,doloribus acerbe concutitur ac dilaceratur, vellicante illas partes Lunae vi, aut agitatis humori bus,qui illi infixi sunt, ac tenaciter inhaerescunt. lta omnes morbi, affectus, intempe-xies, Lunae Vi a crantur,atque in crudescunt,ubi articulis insidet, adeb, ut vulnera a grEsanescant, aut , cicatriccobducantur, ac nonnunquam letalia ciliciantur, siquando illi membro illata sunt, cui incubit. Parri ratione caput, fauces, pulmo,pectus,hepar, alicia renes, vesica, intellina, tum nexuosae partes ii commodum percipiunt, aut in iis intemperies imgrauescit, subsistente in ijs visceribus sidere. Sic pe- . . eius astricium cst & anhelosum, nerui, membranae, musculi contrahuntur ac rigescunt, ubi hac Luna decurrit. Humores enim, quibus omnia membra 'imbuta sunt S aluntur, cum salubres, tum in ali bres & vitiosi, Lunae motibus cme tibiasque expositi sunt Si subditi. Caeterum cum Lunae de citi sus magna ex parte damna ac detrimenta corporibus infirmis ac valetudinarijs inserat, in controuersia
ac disputationem vocari pollit: An in ea parte,qua consistit ac uiora: Luna, vena in idcnd inani in
510쪽
matura est hac replerique meticulosi sunt, nec tale quiddam temἔia tentari audent, etiamsi morbus urgeat, atque huiusmodi praesidium confestim exposcat. Ego vero
intrepide magnaque subsidii morbique propulsandi fidiicia, mature id aggrediendum iudico: acuit Gnim celeresque morbi nullas admittunt inducias, nullas moras, aut deliberandi spatiat sed ut hostes Simili erat in bello, ut incendium in aedibus, pestis in urbe, intern cula' agro ac segete rubigo & depopulatio. grassantur Mi ibi . atque in perniciem properant. Nec quis etiam d terreri debet, aut ab incepto desistere, etiamsi ad Iri. mitis uerso aut maligno sidere id tentari videatur. Sic in η' bis nsilia oleuritide,aiagina pulmonis atque hepatis inflam-ί astra. matione neglecta astrorum anxia obseruatione, ac siderum aspectit mature ad venae sectionem prope. Si ite a Bais randum etiam in ea membri parte, quam Luna ocita. Aindusina cui at. Vt enim ingruente tempestate , ac se utentibus ventis nauclerus etiam aestu aduerso, ventoque minus secundo celerrime saluti prospicit, ac fidam tutamque stationem ac portum remis velisque consequi tentat: ut denique Agridola vel seme - . tis Vel messis tempore propere ac testinanter, plumatura enim satio sarpe es decipit, sera semper rita quoque Medicus ratione atque experientia sultus, prima quaque occasione atque oportianitate, quam potest expedite, salutare remedium adhibe e satagit, ad humorum redundantiam, morbique ferociam potius, quam ad astra intentus. Sunt quidem obseruandi caelest tum Genesi. corporum decursus, quos Deus in signa dc tempo- cssarent οβ ra. in annos, dies Sc menses constituit, sed exclusa temeraria pronunciandi vanitate atque impuden-
ές ε7 tia,quam Esaias ac plerique alij insectantur atque impugnant, prorsusque indignantur illos de cuius morem io. que fato, hoc est , re quae cuique ex Dei oratio-