장음표시 사용
471쪽
Glor vero ac fomenta calorifica, meatus ac spiramenta recludunt ac relaxant, utque se fuligines ac , vapores proferant ac discutiantur,efficiunt. Quo mihi non i nconsul rb facere videntur, qui contracta primum morbi contagione,ac pestifero halitu 'ωπε
corpus luculento igni exponunt, ut Undique sudo re madescant ac dissiuant, citra tame virium de ieectu Wi,aus animi resolutionem ac deliquium, sic veodem momento expurgato infrne corpore, de iectaque aluo, ea intro sumant, quae conceξtam in tra viscera contagionem dispellant ac discutiant, antequam radices agat, penitusque virus infixum esse contingat, atque ipsum Cor, tum partes praeciapuas occupet, eb enim malum confestim properat.
vii linqui urbem obsidione premunt, arces ac propugnacula, ac ducem exercitus primum inuadunt, reliqui enim euestigio cedunt ac dant manus. Quum itaque corpus periculoso ancipitique morbo tentali occipit, si res venae incisionem , si puta Nationem exposcat, mature illa adhibenda sunt, sic ut primum atque inter initia alui purgatio prν cedat,mox subsequatur venae sectio, deinde ea adhibenda,quae cor propugnent ac muniant, ut sunt Theriaca, &mitridation ex vino aut syropode fumaria, apithimo, violaceo aut alio quodam diluto, ut naturae conditio exposcet, aut exercitato
Medico expedire visum sit, in quo mire illum oci latum esse par est, nec a scopo aberrare. Ex decocto vero, presentanea sunt Scordiu,' allii odorem xeseri, Zeladis copiosu, Catilia,quae sudore elicit, in elisi phillos, seu melissa, ficus, Coepe rubicundu,
Spondi iij radix qus Angelicet ac laserpitio iue ostetitio, virib' ac facultate par : inter quae principatu obtinet Zedoaris radix, non cariosa, casia, evanida, in odora, modo cu vitis passis,& quas Corinthiacas vocamus, tum ometo glycyrrhisae dentibus attrita
472쪽
e a ste diglutiatur. Hac erit in ratione etiam se munire poς praeseruaui, si Har, atque ille sos pr stare, qui morbo pestilenti in eumque de lectos ad ire co untur, illosque i ii spem meliorem
nisi uiuum erigere, ac metum animis eximere, tum siduciam
mentibus illorum inserere, quales sunt ministri Ee rei morbo octiae, medici, chirurgi, obstetrices. In huiusmodio ore uad autem rumorum eruptionibus, quas expedit ma- ei e cogi iur turius proferri non consultum arbitror inter initia I, comagiosis pauimenta frondibus, ac vitium pampinis,aut ca-1uorbis ludor preolis,caricibuF, rosis, myrto salice, populo, Vi r elicundus. lique gramine consternere, aut aceto, aquaque perfundere, nisi cx immodico sudore virium sit des
ctio: talia enim humores resilire cogunt, ac cutem,
meatusque corporis densant, atque obstipant, qui reserandi potius sunt,qub halitus contagios ex pirent, ac dissipentur, quod ipsum calida potius fomenta, quam frigida praestant, nonnunqua n
cilla fraude ribus admouenda, quae spiritus recreant, animam- adornata. quo calore immodico languida instaurant, ut sunt
rosar, violae, g. ari Ophyli, Caphura, vinum,bugIosius, Odores spiri borago, nymphea, succinum, mala citria, Cotonia, tu, instaurat quorum pleraque etiam intro cxhiberi pollunt vi no incocta, vel Zaccaro perfusa, aut in aliam condimenti formam redacta, adiecto croci accinamomi momento, quo illa odore saporeque cordi,ac pala to magis gratificentur, & spiritus collapsos effica- Medici αἰ-κε cius erigant. Quanquam enim medici non temerE' η'; gro quid qua circa aegrotos in nouare soleant, ac ne latis αμ' quidem vir uena a ratione discedere, in nonnullis tam e ijs oosequunt tir, ubi Cris speracta est, certa se fallatis argumenta proferunt, magna ci; humorum pars vel sudore excussa est, vel sanguinis, aut alui profluuio commode exhausta: tunc enim
aliquando illis vel vina, vel aquq frigidε potionem 'haud grauate admittimus, tunc stragula, lectulos, legumcuta, conclaue, triclinium, mutari sitimus,
473쪽
quae ante statum, ac vigorem morbi, ante crisina, ac concoctionem concessa, praesciitaneam vitae perni aciem erant allatura. Siquid electi tepor, S Sudor qua lopori adhibentur fometa, febri leni calore maturi euocant atque eliciunt, tum denique ad sud se, ac rumpi. . pustularum cruptionem sunt adiumento, ita ut Vis- , . cera, quae intus simis ac densis vaporibus erant Oppressa, relaxata per calorem cut a piraculis, subleuentur ac respirent: hac enim ratione expedite putredinem discuti, oppitulationem amoliri,ibbre conquiescere, ac sopiri, omniaque mitiora eslici contingit. Vt enim in coenaculo aut triclinio fu--aino oppleto, conuiuae suffoc. ari videntur, atque O-mo kὰAb Aculorum iacturam perpeti, nisi reseratis osti is, ac par tefactis fenestras, sumus ac fuliginosi vapores dissi
pcntur, atque in auras diffusi etianc scant: ita quoque in humano corpore cor strangulari videtur ex densis nebulis,& humorvicaligine, niti l .axatis mcatibus ac spiramentis, suligo dc vaporosi spiritus e- ' rumpant & foras pro manciat. Et qucrn admodum in elixandis carnibus sordes,&qtiae ebulliunt strita Simile ude smenta broem nostri vocant)adimi debent, omnia junian luque accurate despumari,ne edulia contaminari c6 ca Urse, et tingat atque inquinamentis quibusdam se luvie pollui: ita inter initia per sudorem, vomitum, Venae incisionem, alui profluuium, congesti in corpore humores expurgari debent, antequam se per venas dist undant, arter ijsque penitus inhaerescant ac sint cinfixi. Tunc enim ut macul , quae diu vestibus inlic Similest,' serunt, egre elui post uni, nec ita facile caetra sua secutis eluenias ceptacula, in quibus insederunt, exturbari. Debar bae vero apparatu, nam in eo viri decor & Ornanae
tum consistit, & qui in capite capilli fruti si 'antur, Barbae rasiuria quibus quoque robur quoddam Virile inesse testa- iliquando natus est Sampson, nec non omnibus seculis plerique xia.
alij,qui affatim criniti hirtique sunt, hoc commo Iudicam ita Dd 3 nito.
474쪽
nitos quos lite volo, ne etiam sani f. epi iis barbam ac capillos ad vivam cutem deradi sibi patiantur,
aut caput lotione defatigari. Depopulatur enim nimius eius rei usus vires,otque homi ncs em minams mollesque praestat: quin spiritus ac calore natiuum resoluit atque emenuat, imaximamque. audaciae ac confidentiae partem in adeundis peri culis Cordi detrahit, quanquans subinde caput d fricare aspero rudique velamine, barbam dc mulce re ac liquamine aliquo abstersorio ni acerare, ocu Iis claritatem conciliat, mentemque reddit erectiorem,Valetudinarijs quoque, aut qui paululum modo conualuerunt, non consultum arbitror, statima recuperata sanitate, nouaculam cultrumque tonsorium admittere, siquidem humorum fluxiones irritat,& si quae forte in corpore morborii reliquiqresideant, illas mouet atque agitat , recentemque febrem, ut incendium sopitum exuscitat, ex huius cnim rei innovatione, non minus morbi recrude scunt, aut febres res duae postliminio excitantur,acx cibi potusque nonnulla' intemperantia, aut subiaucularum indusiorumque mutatione. Eadem ratione in morborum initiis pedes non abluendos censeo praesertim in decocto herbarum qui vi attractoria pollent, ut sunt arthemisia,pullegium, Caltha, parthenium, vulgo matricaria, ta
nacetum, lauri solia. Nec balnea quoque adhiben da, nisi expurgato corpore, morbi furor mitescat, ac concoctionis signa appareant, ipsique humoress .itantes excretioni sint idonei, alioqui in partes aliquas principes irrumpunt, atque instabili motu hinc inde fluctuant. Quocirca quando pedes abi ere expediat, obseruadum, aut ab hoc negotio desistendum: in quo impcrita multitudo magno suo periculo peccat, quum nullo delectu aut discrimi
.nc id atque in ipso statim piorbi insultu lotioni
475쪽
MIRACULIS LIB. IIII. et tioni pedum insistat. Nam si morbi supra septum
transcursum consistant, aut fluxiones e capite in pectus distillant, pedum lotio malum exasperat.Ita
siquidem pleuritis infestat,pulmonis instam matio, Pedum litis
angin tussis,dolor lateralis, Corisa, brachos, ram pata noxia cedo,catarrhus, a pedum lotione prorsiis desisten dum, nec ulla ratione hoc remedium tentare expedit, aut cosultum es , defluit enim in subiectas partes humor, omniaque exasperat,ac saeuiora In morbis vcro, qui ab infernis partibus prode ut, li-Hii, aequas diaphragma disterminat, nempe stomacho, Ita ,si
ventriculo, splene, hepate, Vtero, vesica, renibus, intestinis, tuto magnoque commodo id tentari potest praesertim si ex ijs partibus vel animi desech &de liquii vel alius quiuis affectus sub oriatur,in quib' etiam fricationes ac ligaturae adhiberi possiant, tu
coxendicibus cucurbitulae assigi,aut si res venaes ctione exposcat in pedis pollice, aut circa malleolu, aut poplite sanguis adimi. Hac enim ratione, ut in ovillo pecore, Pro uit interfos desim aueriere. irier et Ima ferire pedis salientemfluuine Venam. in tremore autem cordis ac palpitati oe, in Cardia calyn copi, in anhelitus constrluctione,ac pecto Manus Priris angustia, in ructuris ac saucium tumoribus, mado Milictas nus vellicari debent, ac digiti confricari, pr sertimis, qui infimo proximus est , atque puro vinciri solet vena media in brac hio incidenda ea parte, qua dolor se porrigit, cucurbitae scapulis ac brachiis affigendae, cute etiam profundius scarrisicata atque inc isse odo corpus sanguine & humoribus redu- . dat atque oppi um est, ira macilenti, tenuati,so mentis, vino, inno. odoribus recreari
debent ac refici, ut quibus nihil adimi possit aut decidi.
476쪽
a 4 DE OCCULT NATURAE d mira naturae vi atque incredibiti efficacia singula herbaesingulis propriysque membris ac
corporis partibim auxilientur, atque aliae in . .
Mirabilis o quisque magis erga opificem, qui singi
Deus inops quadam ravone in V sumatque utilitate homi risu sivis. num omnia produxit, afficiatur, naturaeque sole tiam,quam ab illo consecutus est, admiretur ac suspiciat, commonstrandum duxi, quam commode S apposite, quamque salutari effectu herbae, quam aliae medicamenti, aliae alimenti,quaedam utriusq; sum obtinent, singulis membris asscripta sint Massignatae, ita ut illarum vires ad eas corporis partes deserantur.quibus natura sunt accommodatae. Itaque stirpes hoc insitum habet,eaque vi sunt imbutae, ut natiua facultate non nullis membris subueniant atque adminiculentur, sicut praeteritis alijs,ris, basiugu ςonserant, quibus sunt destinatae, ipsaque lumbinb u imembra avide non ibi iam nutrimentum, sed me cosecturae dicamentum etiam sibi salutare dc proprium allici ant, eoque fruantur. Sic alic lateri, septo transueri, pectori, vocali arteriae, siquando aliquo illa affecta oppressa sint, adhibentur: Aliae spleni, iecori, rcni-M Hra sibi bus, intestinis.utero, vesicae, capiti, cerebro, oculis, t ri naribus, auribus applicantur , ac med clam cons m. runt. Nonnullarum herbarum effectus ac Vires in nervos,ossa, medullas,musculos, lacertos,chordas, membranas penetrant ac deseruntur, eximia qua iam Vs,eaque cuique membro peculiari ac propda, qua iuuandis 'firmandisque aut expurgandis ab ex . cremento sis partibus sunt imbutae. ita nonnullae herbae certa membra respectant, illis que subleuania
477쪽
cori Eupatorium, a rimonia vulgo vocata, Cich riunt atque seri dis species, inter quas Vulgaris Scariola refertur, Sonchos, cicerbita, Oxalis, hieractu,
ubi calida intemperies noxam infert, mirifice auxi- cliliantur: ubi vero frigida assectio huic visceri subest, serunt. anisum, absynthium Ponticu dc vulgare, cassutha: Felli Rha barbarum, Chelidonia, scamonium. quae saliam bilem deorsum,ac partem ad intestina, par- tem ad vesicam propellunt: Spleni qui velitibus ac Spleni quae rursoribus moram iniicit, ubi intumescit haernio-Ierunt.1 itis,asplenium, philitis, hoc est , vulgaris Scolope-dria, posypodium seu filicusa, capparus, tamaricae,
aniygdalete amara nuclei persicorum, inexpurgandis excrementis, ac conciliando huic visceri robore adminiculantur. Stomacho ac Ventriculo, men-tha, macer, mastiche,Z in Ziber,& quidquid ex his
possit confici. Cerebro rosmarinisos, acorus geri cerebro qua mana, vergiliana, amaracus, sampsuch ' vulgo ma- conueniunt. io rana,& bethonica, Spechadis utraq; species, nux muscata, Paeoniae baccae & radix, fruticulus, qui vi
sciis dicitur. Pectori ac pulmoni his pus, fatureia, ea. tymbria, marrhuhium,tussi lago, scabiosa vel psora glycyrrica, hordei decoctum, uuae passae Cordi cro
cus, cinamomum, margarirda seu Vniones, rosae ru- commoda.
bentes citria mala, Corallium, hiachinthus, aurumgario phylli, ceruini cordis os, panis, recentis etiam odor, vinum generosum &meracum, quo Cor exhii larescit ac recreatur. Renibus saxis ragia, em petrum crithmon, lythos perma vulgo milium Solis: vesica sim iisnt. ria solani species acino in ceras spς ciem rubeti atque orbiculato daucus, apium hortense. Vtero Ve- .ro Parthenium vulgo matricaria, quod Vuluam ex-neis vitiis tergata sordibus, sabina,calamentum, pullegium, , cumula, tymbra, gallitricum vulgo Sceri . Sic quota
dam in remotissimas, intimasque parteo penetrat,
478쪽
Nεν quae atque ad neruos deseruntur: ut hermodactylus, vetauxilii uri bascus odoratus,vulgo herba paralytica, .erythrodanum seu rubea,quae os a pecudum sandicino rubentique colore imbuit, siquando herbam virente depastae sunt,intacta etiam radice,cuae rutila existit quod etiam in elixis decoctisque eius pecoris carnibus pspici potest,&in ovis quq rubicundo colore radicia huius decocto fucantur, ut glasto vulgo me
caeruleo Carthamo, croco,& ochra luteo. Sic quod succinum marinum vocant,aut sperma celi,vulg' Ῥualitat ossa statha, rim'sa, fissa, hiantia ferruminat seu conssilidat,cui medicamelo eam vim inesse ex . - - perios,Vt solidas etiam .pixi des,quibus asseruat
mustaciti ac rosido q uodam madore aut sudoriserum guttis irriget.Sic pist sphalium factitium, quot A
rabes muniam vocant,ad casus, plagas,ruina ad loca rupta, contufa,confracta,diuulsa praeclare ad hi betur, siquidem resinata illa cum carnibus ossibucque humanis concretio, obstactes, myrrhae, aloes, croci,aliorumque aromatum mixturam,qua obrui
ac condiri Heroum cadauera solet: quod in Christium inflatam x Qi porς factitatum legimus: solidandi assiingendi inui untur, ς0n sequitur Sic ediuerῆ quaedam diapho retica, hoc est. discustariavi humorem re luunt ac sudorem prouocant. Nonnulla genuina insita que facultate 'rinam moliuntur, ac calculos atte runt, ut petroselinum seu apium domesticum vel hortese,daucus,seseli,amini, lapis Iudaicus,sanguis eliarum M. hirci,ligusticum, compluraque alia. QMdam ocu visum acuunt, ut euphragia, seniculus, chelidonium , ruta. Alia praesentanea vi venenis ob sistunt, ut Zedoarium, laserpitium, scordium,altheriaca, mitridaticum, tum alia quaedam V Galeno miris encomtis decantata. Quaedam 'ispecifica seu occulta proprietate, non elementari qualitate
479쪽
qualitate succiuia sibi familiarem expurgant. sic ra bilem di x pontica, vulgo Rha barbarum, & Scamonium expurgant. saliam luteamque bilem educit. Sena, polypodru, Melancholis epithimus, helleborum oram, Ec succum melan mommoda.cholicum, Cnicos vulgo Carthamus, agaricus, sy emercurialis,esul a , dc septem Tithina alli species pi--tuitam & aquosos humores. Fumaria, Casila, Cylindracia, vulgo fistularis viola, pruna Damasce- Sargutη-na, bu glossis sanguinem a seculenta eluvie exputa desecantia gant. Omnia autem medicamenta, quae purgandi vi pollent, similitudine totius substantiae, ut Galea simpliciumnus testatur, atque occulta proprietate formaque libro I. specifica, haec ipsa perficiunt. Non enim virtus elementaris,quae consistit in calidi, frigidi sicci & humidi temperamento,essicit, quod medicamentum tali , he Vomitum excitat,ac vel hunc vel illum humorcineducit, sed similitudo totius substantiae,quae calo ε I ustoris impulsu ac coclesti vi incitata humo tem sibi fa i miliarem dc assinem ad excretionem impcllit. Sic Galenus attractionem, substantiae similitudine fies sis si-xi asserit, qua indicat similitudinem quandam ac ligaudet. cognationem inesse utrisque substanti js,dc eius
quo purgat, di quod purgatur: porro cum quod
purgatur pituita sit: id quod expurpat, pituitosum M. . sit, necessum sit, neces se essi quo indicat interii
morem ac medicamentum similitudinem esse aci conuenientiam, naturaeque consensum,qui quali
talibus primis non asscribatur, sed substantiae, A. ita itaque ratione herbarum vires explorandae sint, quae qualitatis vi, hoc est, caliditatis, frigidi . tatis,aut humiditatis ac siccitatis ratione aliquid efficiunt, di quae totius substantiae proprietate, est sectuque coelesti, seu inmuxu syderum sitam vimi in corpus exerunt. Illae enim , quae corporis 'qualitatem immutant, ratione ac iudicio explo
480쪽
. rantiam humorum expurgant,experientia atque Ratio ex usu quotidiano eruendae. Ita in prioribus iudiciu perientia mi & delectus: in posterioribus experimentum exigi- Σηmi r ηψη - tur: quorum alterum, Hippocrates ait, dissicite,' alterum fallax&periculosum. Sic purgantia medicamenta, dc quae humores e corporibus extu tant,aut denique venenata,quq corpori pernicio is a sunt & infesta, quibus nonnullae gentes, ut aliae' serrhinxorpora illorum, quos extinctos cupiunt, grassantur, usu & experientia exploranda sunt. noenim calliditatis ratione id essiciunt,alioqui piper Cardamomum tale quiddam praestarent sed in si ta vi ac genuina proprietate: Cui sententiae Hippocrates assentiri videtur, cum inquit, Pharmacum chira in corpus ingressiim est, primum id,quod omnium sibi maxime secundum naturam familiare, cognatum, simile, assitae est, attrahit atque educit, siniti a ibri. yeindς reliquos etiam homores agitat, eosque adra cysemiue o cretionem impellit.Vt enim stirpes qu ae sibi ina xime naturali propinquitate coniuncta sunt, alii Fiunt, eoque succo fruuntur, atque in alimentum transmutant: ita quoque medicamenta quae expurgandis humoribus sunt destinata, ad similia desse runtur, eaque vel per infernas, vel supernas partes exturbant. - circa nemo viatile ac ridiculum respuat, quod asserimus, suo cuique membro pecu, . . liares herbas esse consecratas atque addictas: cum Cantharides, quibus est natura ex Eulcera triae,si so in his riscuti admoueantur,nullas partes internas, Gale noteste, pr ter vesica exulceret, adeo Vt per stomachi ac ventriculu inoffense ac citra i sione desera tur,s hepatis meat' ad vesica penetret, nec ulli par
Venera eta ii prsteril vesic ex hulcerati vi infestae sint. Sic fac oris admota cus papaueris nigri,& cicuta cordi ac cerebro: Lu-επραμμα pus marinus pulmoni perniciem adfert: quanquaomnia venena, nisi vomitu excutiantur, aut antidotiss