장음표시 사용
21쪽
3 o LIB. II. CAP. I. AN GRAECI, LATINIQUE
4 ius tanti vatis saepe fidus pedisequus, & statuas meminit Anorum nomine ecl. 3. v. s. & AEn. I. ab v. . o. n. picturas, quibus aeneas spe inani pascebatur, graphice describit, nim. Iliacas ex ordine pugnas. I . Itaque, ut ad saxum redeam, inibi αγαλμα valet, uti apud Homerum, donarium, res Deo oblata, & id quo2 venerarione obsequioque dignum; quare iure virgo illa, cujus nomen aetas nobis eripuit, se dicit αγαλμα aignam aeterno Sole Christo, sive γ eoiit A victimam. Hinc bona lux est Charitoni pag. I. cujus verba sunt de Callirrhoe puella ,
quam Siculae gentes deperibant, rebanturque b- τον m 'υῆμα παρθένου,6 αγαλυα ρ ρλης ΣικελIM' ην γάρ mi ἀνθ άπινον, αμα D'Orvillius Graece ad miraculum doctus noscitans voces παλ- ρ ολει Σικελιας arduum sane negotium secundum Graecam vim Latine reddere, in adnot. p. I 2. rependit quaterna σμώνυμα, totius Sicilia decus . ommmentum, gaudium , voluptas; adverterat etiam mi αγαλμα esse duplicis notionis, antiquae, & mperioris, vide laudatas ejus adnot. & exempla, quae affert; verum aeternae lectionis virum tum Homeri oblitum, tum Euripidis locum a me superne explanatum praeteriti se doleo. Ipse autem edico αγαλαα esse ex nominibus πολυα limis, quorum signi Mationem ex vem rum contextu aucupabimur, praesertim apud antiquiores Scriptores. Hinc non te fallam, si adseram Italos nostros, quamcumque ερας ρὶαν adolescentulam, quam laudandam suscipiunt, vocitare statim, inis mio, quae ρ ς apprime respondet τω ἀγάλλα ri, quod Latine dicere nullusdum speret ;nili credas tunc Italos σῆραύζων, & vocem αγαλαα confudisse cum sam sa, atque omnibus nota 'π, sive puella, adolescentula. Quid si ab hoc Hebraeo vocabulo ipsum αγαλμα tractum , & de virgunc larum statuis antiquitus acceptum sit, cum videaes in utraque lingua e
dem elementa in Atque haec de ἀγάλμα n ' utinam Iacobus Perizonius in .ssilianum , quem aeternis adnotationibus honestavit , aliquid ea de voce delibasset , nam saepe in eam offendit . Quae vero Albertus in Hesse chium illevit , parum mihi ad jumenti attulere: neque Sui cerus in lexi c. neque Κusterus in Suidam curandi. v. Itaque cum Christianus certe sit hic titulus, & m ἄγαλαα valeat res Deo oblata ,3c devita , quod peraeque est, ac si ὸixeris reliquum est, ut haud abneges vocem πλιου, Solis, hic esse Cibralium, qui & in sanctis libris, & in Patrum voluminibus Graecis, Latinisque ubique R Sol salutatur, quod exemplis haud indiget, cum prostent, vide Theoph.
Raynaud. tom. 2. sed . s. cap. ψ. a pag. 459. ad so & Sulcerum in lex. qui eo onere me levarunt . Porro nodus est dumtaxat in vocabulo κυms, quod tot interpretes , ad quos hoc elogium transmissum scio , torsit,& nisi si vera ejus διάγν-ς patefiat, lapidem instar παραδοξου h hebis. Si autem ipse superne verterim maryrium, sive supplicium , ne credas quid alienum, aut insolens apposuisse, cum hanc ρητε a veritatem tum a profanis, tum a sacris Scriptoribus teneam: AElianus var. hist. l.3.
22쪽
DIES A PLANETIS APPELLARINT. 3oi
les eum iudicii capitalis me u Athenas reliquisset , σα ita transfudit ε ωικωτατ Peritonius, atque advertit: hic notat κατ' mγη, iudicium evitate, recitatque aliud peraeque opportunum locum ejuscem lian. l. I . c. 43. ubi sermo est de Ptolemaeo a Berenice admonito , ne inter ludum. Poenae capitis reos addiceret, uxorique deinceps paruit Pto
Praeterea Christi servatoris verba adjicit c minantis Matth. E' Ri, vertitque, reus erit indicii capitalis . Vides igitur secundum Perizonii summi viri mentem κeum esse capital iudicium, ac extremum supplicium, quod sacro vocabulo martFrium dicas. Sed oblitus est idem Perletonius aliud AEliani κώα ον, in quo bis vox κυσis id ipsum valet lib. a. cap. 6. nam is historicus de capitali poena Socrati inflicta triuitur, quam κυπιν vocat, & aliquanto importunius interpretes
κυMν -' vertas igitur, mdetur etiam Socrates capitis sententiam a Populo irrogatam Demere in colloquio eum Critone , quando Crito' ad carcerem a entarat, eique persuaserat, ut aufugeret, o Auentem sum ad ersum se eapitalem poenam eluderep . Neque dubites de hac κώτεως Socraticae notione , nam eloquentiae Romanae principem vadem do, qui de hae philosophi mulcta loquens eam vocat impiam sententiam de Div. lib. I. & Tuscul. I. & I. de orat. eandem dicit capitis iudicium, i. e. evitati, miror id non advertisse Perizonium ' πανυ.vI. Scio te mihi obloqui, eum mutila inscriptio Christiana audiat, exempla pro hac διαγ σει vocis κυπις a sacris potius, quam a profanis Mriptoribus excerpenda; attamen hujus vocabuli plena esse martyrologia,& Menae & quotquot historias martyrum intexere aggressi sunt, quos lubens praetereo,
ne exemplorum vim ex sexcentenis monumentis converrens te obtundam
num adnotandi pax fit quod summos viros, cum eam vocem ob scribendi celeritatem parum pensitassent, quaedam, quae haud scio an quis probet, doctis operibus illinere adegit . Matochius nostrae Academiae lumen mi λαγές invisens in fragmento Menaeorum hunc titulum : Eodem die sa8. April.) S. Hieromaruris Patricii Episcopi Prusae , Aoue judicio , isthaec adscripsi adnot. 22 s. pag. 3. . to a. kalend. mra inscripsis , qua Gmce concifixur ,, ε, κυσεως si e vertit, deque judicio. Ex quibus verbis facile quivis suspicabitur non aliam Graecis fuisse causam , cur Rr ter primarium S. Patricii festum die δεο, h. e. die I9. Maii , quo ob-rruncatus fuit, celebratum, etiam die 28. Aprilis secundariam festiυλ ratem instruerint, quam ut hae die celeberrimae aptid antiquos S. Parricii disputationis, quam πε, κυ, seri, de iudicio divino pronuntiavit,mmoriam facerent. Verum quivis ex iis, quae de hoc vocabulo paullo
23쪽
3o2 LIB. II. CAP. I. AN GRAECI, LATINI E
ante posui, facile in Menaeorum titulo refunderet s-κυτε- , de mar rio, sive mavis, o de capisis Iudicio, Ciceronis verba usurpans; praesertim cum in ejusdem Martyris actis nullam legere est de νudicio divino dis nutationem , sed dumtaxat de scelestorum poenitione , & de montibus Ignivomis, uti ex ipso Marachio habeo ibid. pag. col. I. dum ait: In iisdem Menaeis ad 28. rilis es aliud S. Patricii elogium, quod fere totum in pertexenda S. MartFris de ignibus subterraneis , ct impiorum suppliciis dispulvione occupatur . Praeterea quis concoquat Christianos i διον sestum diem cestinasse brevi S. Patricii sermoni de aeternis impiorum cruciatibus cum turanno interrogante habito, quin Sc publicis fastis,& Kalendariis adscrip ὶlse λ Neque virum summum juvat, ad quod provocat, Chrysostomi ex lilium, quod quibusdam kalendariis affixum legitur; longe enim dispar ratio habenda exsilii patriarchae , ac S. Patricii sermonis nil longioris cum proconsule': praesertim cum nullum vestiges exemplum concionum fastis acdictarum, licet ab ipso Chrysostomo, ut reliquos ejusdem famae viros taceam , aeternas quidem , etiam contra imperatores ipsos ardentissime proeatam celebratas noscamus. Adde eo die 28. Aprilis duo quidem coluisse Christianos, & Patricii omnem
vitae rationem, τῆν κώπι' nemo enim ignorat vim particulae Uu, non igitur Menaeorum titulum privam de ii dicio concionem commeminille dicas , nam alias appositum legeres αναώνηMς του λογου περο κώσκει , vel
quid simile, uti de Io. Chrysostomi exsilio in Basilii menologio vides,
quam aperta. Utinam in his Menaeis omnem Patricii historiam haberemus, non illam perbrevem de thermaicarum aquarum scaturigine solum mindo concionem ; quare merito Marachius fragmentum vocat in extrema
pag. 39 - . 'Neque mihi obloquaris in his Menaeorum verbis nullam inesse mentionem S. Patricii internecionis, quare illud πε, κυσεως minime vertendum , de marrFris ' nam reponam fieri potuisse, ut , qui haec Patricii acta contraxit, solidum titulum obliviosus apposuerit, licet partem actorum, quae sibi luculentior, atque nobilior visa est, exscripterit. Ceterum ne metam pervicacem traducas, ut hoc πευ κυ,εως non aliter accipi polle rear, nimirum de extremo impiorum supplicio , nam circa id argumenti Patricii concio dumtaxat versatur, cui interpretamento nihil obsisterem, cum eodem recidat, eritque κe ς in ipsa notione, quam in Christiano lapide reperi, i. e. martyrem illam sibi gratulari, quod κυMν, ultimum θρ- , dominico die, quo etiam natam se ait, subierit: contra communis διαγωns vocabuli κeum, judicium, Menaeis importuna est , & sorte prorsus adversa. Quo autem rem firmem ipsis, quae Mazochius documenta alibi profert, utor, Io. Iun. pag. s sq. Alexandri M
, ait: Quo loco κe seis, ad verbum judicium ) pro gehenna fumi.
24쪽
DIEs A PLANETIS APPELLARINT. 3o3
rur, ut alibi apud Graecos, o interdum etiam judicium eodem segni
cam apud Latinos Patres . Graeca vir summus ita transfudit: Nec gehenna finem babet . . . puniens peccatores; vides jam quodammodo mecum coniurare Mazochium κυm interpretantem gehennam , ni m. aeternum scelesorum ἰ quanquam satendum est κώmν-γἐ - ναν terna verba esse a se longe distantia, vide interpretes in Matth. s. v. 22. & Calmetuis in dissert. de re puta Hebciante Numeros, & Selden. de synedr. amitim mihi sit etiam in hoc Matthaei loco πολυβοπ' vocem V - ο ν universos interpretari capitis sententiam , Sc miror Mazochium pro luce verborum Alex. Monachi ad hoe Evangeliitae κρέμυνον non provocasisse: mirorque magis Sulcerum , qui in lex. multa de vocabulo κωMς im-
rtavit, de supplicii significatu nihil vidissse. Uenia mihi sit verba nullis UiγWras interpuncta adscribendi, uti insunt in cl. Mazochio, quo Al
xandri mens luculentior emicet: οὐδἐ γ- η ξαπιλέα τυν ουροπῶν , ποτε
θηναι νμας εν τη ἡ μέρα εκώνη, ἔνα μὴ ἐμπέσηπ εἰς δεώνυυ - γέων- ανασανα ν. Uides aperte satis κώπις hic non perinde esse,& iudicium, dum dicitur αεἰ διαμενοι, ἀθάνατα , s ακαπιπαιε α κολαζουσα τὶς ἀμανοῦ λώς , aeternum perseverat, immortalem poenam Uerens peccatoribus Icumcea tum sit Iurelisium impiorum perennaturum , iudicium non item . Praeterea, sicuti βαmλώα hic est praemium in x smς, quae τη Min ἰρ Oppinnitur, audit cruciarus. VII. Et nihilo patentius noscitas κυο ν peraeque esse, ac supplicium, atque ab gehenna cisterre , quam in ejusdem Evangelistae cap. 23. U. 33. Oφεις, γων; - - πῶς απὸ ρ κοἰσεως es γεέννης , vulgare
interpretamentum, a iudicio gehennae, videtur languidiusculum , si vero reponas, quomodo cruciatum ,supplicium gehennae fugiaris, verba isthaec vim ingenitam adipisci vides. Hinc non parum lucis erit sexcentenis sanctorum librorum locis, ni m. κωμα μθ ἰριν, iudicium manducare ad Cor. I. XI. v. 29. Incidere in iudicium Diaboli, - κῶμα ἐμπίπτειν si Διαβὀλου ad Tim. I. 3. v. f. idest subire , & demorare supplicia , & crucimius. Et noveris, quid valeat apud posteriores Hebraeos judicium veli, i.e. supplicium indicta causa reo inflictum ob decumanum crimen, veluti id lolatriae; consulas Calmetum in AE . Apost. c. 7. v. Idipsum habeo sis quentius ab veteri instrumento, Sapient. I a. v. 26. Ibi ludibriis, o im creρarionibus non sunt correcti, dignum Dei iudicium experti sunt , nim. a Deo immiga cruciamenta οῦ evidentissime etiam, quid sit iudicium, ha- S ex Paral. 2. cap. 2o. vers. q. ubi divina ultio , plaga , strages audit gladius icis: reliqua exempla tutemet saltem ex indicibus colligas. Porro ab Hebraeo κριμέκω novi ρημα sollemne ut v , iudicare , adnotare etiam poenas insigere: & uanta, sium, valere quoque cruciatus,su'plicium; si autem rem cito excutere optes, ut te longiori labore levem,
25쪽
3o4 LIB. II. CAP. I. AN GRAECI, LATIM UE
adisis concordantiam sacri bibl. Marii de Galasio nuper Londini magnificentissime editam, atque ab exemplis disces saepe interpretem tam Hellenistam, quam Latiarem, utramque notionem τυν une', Sc uadet confudisse. Contra vero advertas reliquas binas voces , & , t , & quae ab his verbis voces fruticant, Scriptores pro priva dumtaxat signifieatione Iudicandi ,3c seu , nunquam vero pro Iuvltria instigendi pro ipsis sumtilesiis adhibuisse ; quarum Hebraearum vocum notionis varietatem si divinassent, sui Graece,&Latine sanctos libros dederunt, neque usque, neque sine discrimine , & judicium vertiisent : atque utinam, quotquot his libris aeternas Mnotationes apposuere, saltem pro tir num disciplina hanc ternarum linguarum vocabulorum binam distinctionem advertissent. Demum non obliviscendum dictionem voci bo. nam lucem afferre, atque in veluti cognata notione esse; etenim illa quoque utrumque signat vel iudicium, vel poenam , quod & a quovis lex i-co tenes. idipsum apud Latinos se observasse docet Brisibn. oe verti signis dum adstruit iudicium esse judicii exsecutionem, recitatque l. 78. q. x s. D. ad S. C. Trebell. Sane me piguit Ronianos Scriptores evolvere, Graecanicos melius amantem; subia rogo te id pensi, haud dubius sum, quin τὸ iudicium in hae etiam duplici significationis potestate inter Latinos scrute is; sicuti in Quintiliani verbis in procem. orat. instita circa med. clare me vidisse videor iudicia peraeque esse , ac taenas: Vir ille Uere civilis , o publicarum , pr arrerumque rerum adminisrari νιi accommodatus , qui regere consilis urbes , fundare legibus , emem
dare iudieiis possi , ere. ubi sane esset Fabius , si consilia hie, & judicia in eadem notione sumpsisset. His animadversis, ad Em. Passionei Graecum lapidem sermo redeat, quem illustrandum suscepi, inibi verba HMEPΑ ΗΛΙΟΥ ΚPICIC ΜΟΥ ΓΕΓONEN , prolatis tum sacris Scriptoribus, tum profanis, opportune conversa a me sint, die Solis, sive dominico capitis iudicium, sive martyrium meum) accidis; quod interpretamentum siquis contumax abnegarit, haud scio, an huic ma mori magis congruentem sententiam conciliaturus sit. v IN. Haud αππα dicas, si quaedam de famosa nunc primum voce κυσι sab Homero delicio meo depromam. Et quidem scias in tanto vate, aut in collega Hesiodo ne semel quidem ipsam illi tam esse, imo nec κροτης, judex, quod unicuique legenti permirum suturum reor; quare valde me piguit ab his duumviris poetis de hujus iis εως vi nil dignoscere datum ei te; id unum scimus illam posteriori ab Homero aetate enatam. Quanquam autem κυσις in summo vate minime insit, ejus κυναν in uir que poemate sexcenties iteratur: verum advertas rogo nunquam adhibitum pro iudicia exercere, sed dumtaxat pro dimicare, aliquando etiam pro seligere & seiungere: cujus duplicis significationis exempla ubique τυν-ῶν, Sc Θεογονὶς praesto knt; si vero non adeo Homerice doctus quis sit, lacillime ea nabet ex indicibus, vel ex lexicis. Scio mihi
26쪽
DIES A PLANETIS APPELLARINT. gos
adversari privum m. v. ver. 439. locum . . . ἀνυ αγο--θων uix πολλα δικαζοαμο αι 11ων, quem universi reddunt , ex e foro
Iurgit iudicam lites mulari litieantium iuvenum, imo & vadem ha ni brevium scholiorum auctorem interpretantem διααζων ' verum id scholion inficetum est , nam tam judex δικαζει , quam juvenes δικαζοM. are, quo mens omeri sibi ubique constet in notione verbi κοἰνω, Ve te, divisens contentiones, uti Uirg. ait aen. 7. v. 33ς. disyicecompostmn tacem , quod longe abest ab τῶ judicans Amo ab Hom. ipso
teneo tanti valere, quanti λυειν , dum de erecta Aretae, Alcinoi uroris indole canit, Od. μ. 7 . ἀνδράσa νώκεα λύει. Attamen me magis mordet alius Hom. locus, ubi κώνω aperte videtur ju ta esse, ac ico, in eaque διαγνώσει tum veteres, tum recentiores do- in interpretes accepisse fateor,& quo te exhilarem, ac lacilius, quae ipselantio aperiam, solidum poeta: κώueoον appono, quo nihil est grandius. atque augustius, Il. π. v. 384.
Quae sic vertit Clarkius prae ceteris minus male: Ut vero a nimbo. procelloso tota nigra obruta gravatur terra Nore autumnali, eum roidissimum fundix imbrem . . IV iter, quando utique hominibus iratus saevit,
cui i in foro perversa EXERCENT IUDICIA, Q
In sitiamque expellunt, morum ultionem nihil verentespHrimque Bames.ρroptra hos)omnes quidemsuvii Hundant entes, multoque montium δευμ rates tunc ab indunt torremes, Ex tu purpureum valde strepvut fluentes Ex montibus in maerem p eorrumpunturque opera hominum PSκ equae Troianae Unlde ingemiscebant currentes. Verum, ut brevis sim, si des mihi pectus Homerice sapere, quod noctu diuque ejus ratis exemplar evolvo, ejusque dapes δαψιλως degusto , edi co binos versus, O7 βίη & E'κ ε δἰκ- plenos esse νοθέας, atque apinsteriori manu adiutos; hujus audaciae divites mihi praesto sunt rationes ἰquarum orinceps st, Homerum nusquam Iliados , 8c Odysseae κώνειν, Ii hunc locum excipias, in notione itidicandi adhibuisse , quod cuivis licet mediocriter cordato viro mirum suturum nullus neget. Vides etiam sum-
27쪽
3os LIB. IL CARL AN GRAECI, LATINIQUE
mi vatis verba nil in sententia laborare, si hoc par carminum abstergras,
imo eam dices graviorem , Sc concinniorem , cum non mentio ulla sit peculiarium hominum peccatorum, quae infringunt potius orationem, quam . roborant . Atque haud scio cur divinus vates velit, ut Iupiter homines, eorumque Opera pessundet ob una foren fium virorum scelera, reliquorum vero hominum, regum nimirum, sacerdotum, mercatorum , &c. Piacula veluti minime curet ς sane perquam ἄλογον hic H merum traducerem . Si vero quis expetat importunus, quomodo vatum princeps τὸ judicare exprimat, a jo vel tirones Homericos didicisse ei sollemne esse, ac tritum m , Sciudicium eidem esse δικ exemplum
unum, & sat vehemens prostat Il. tr. ab M 97. usque ad soρ. in queis legere est Vulcanum in Achillis scuto efformalle fori aedificium,& binos viros de quodam homicidio acerrime litigantes, nec non ἱερ' ἐνὶ
κύκλω adsidentes, qui quidem εδικαζον, atque δικην ἰθύν - ειπον ' neque
inibi apposuit , ubi opportunissimae fuissent, dictiones M - , &- ,
quod maximi ponderis fore exputo , ut quisque credat ab m δικαζειν , Iudicare is longe aliter ab Homero acceptum. Hinc pro re nata rogandus es, ut in tertio , qui spurios sequitur versus, voculam se tirestituas in-δε, vel ut antiqui scribebant τωδε , quare pronum suit librariis, πο ι immutare in m ν, factumque est , ut Bamesius, & Cla kius obscura simul , & sibi adversa eo in Latine dederint; si vero, ut Homerus millies scripsit, miti legas, & dicas ideo, bene omnia eqnspirant. Displicet etiam κοἰκ- pro M/nim, ut, qui Graece layiunt , facile norunt, & re ipsa doctiores intre retra traiaudin exercent iudicia. I x. Sed nihil magis horum inmunum νοθε- aperit , quam vox σκωλιάς, quam frustra alibi in aeternis Iliade , ae myssea quaeritas; quod minime advertentes grammaticos iacile nos tanti vatis boni mystae ex fi-hilamus, atque versus veluti serrumine quodam immita fucatos statim deturbamus. Quin minime aberras, si dicas ex Hesiodi ε . v. I99. aboductos eos venus, & in Homerum injectos.
Continuo enim curtu sequitur Deus urisiurandi injusta judicia:
Ar Iustriae fremitus tractae, quocunque viri duxerint Donis corrupti, pravis postquam sententiis deriderint res. Udra sane sere eadem verba, & eandem sententiam; advertas vero, neque voces σκολι , neque κtum in iudicandi notione Hesiodum in asmirando Θεογolas poemate unquam adhibuisse. Atque hinc factum est , ut etiam Gillimachus eadem verba Hesiodea in hymn. in Iovem v. 8a.
28쪽
DIES A PLANETIS APPELLARINT. 3o
. . . Inspector Iupiter in tam eorum, qui iudiciis
Populum iniquis, quam eorum, qui aliter gubernant. Quod autem omnino firmat ψι δορυ1υκων versuum νολ- , imo Frammaticorum impudentiam , est me reperisse ea bina carmina contra ipsam συν- ιν confim; etenim Homerus, Hesiodus, ceterique Graeci Scriptores tum αλίγαι, tum αἰλ lζω cum casu s emper patrio, nunquam Uem cum quarto adjunxere , vide etiam lexica , 3c indices ; & sexcenta ejus 61M εως nunquam mendacia exempla ab tanto vate collem teneo: ouare dicendum fuisset οπιδο αλέγοντrς, non autem o- . Quare haude Getecta, jure eos binos versus tanquam profanos, & barbaros ab divino, ac cultissimo poemate procul esse jussimus;& miror tot praeclara ingenia, quae in Hom. Hesiod. & Callim. doctissimos commentarios cuderunt, eam in Homero labem non deprehendille, imo pro sinceris recitasse. Hic orportune in mentem venit hanc spuriorum carminum sententiam me in sanctis libris legisse, ni m. Sapient. cap. o. v. s. Quoniam eum essetis mi
niseri remi illius, non recte judicasis nee cvtodi iis legem justriae,
neque fecundum voluntatem Dei ambulastis , Borremde , o cito appare bis vobis, α& conquerendum merito mihi est de Iacobo Dumno licet diligentissimo in gnomol. Homeri pag. ρa. qui, praeterquam quod σκιεδη shos versus exputat , hunc Sapientiae locum cum primis sibi opportunum oblitus est. Atque haec de verbo κυ- , quo de Homero semier merear. Ut autem multa, quae de Christiano lapide dicta sunt, σω τόμως comtraham ς haud scio an quis contumax & refractarius obstet, ut 'αλμα, & κυm, utpote vocabula πολυ,-α, hic minime valeant victima ,3c mar rium, ita ut Christianus titulus sit viraginis invictae , ouae &diem natalem ,& eadem subierit die Solis, sive dominico, sibique plaudat, perinde ac si non fortuito id accidisse, sed Christi sponsi consilio, quem Solis nomine salutatum ubique sanctorum librorum Christiani jam addudicerant . Utinam, quo sub imperatore martyrium secerit, & nomen puel- ae noscitare datum esset, ei martvrum albo insertae vota nuncuparemus. Et quisque mecum rogatum vellet eminentissimum virum Card. Passi neum, ut rudera, ubi marmor inventum est , meliori cura susque deque scrutari, potestate, qua valet multa, juberet, sortasse fragmen summum i pidis in lucis auras prodiret: interea carissimum servet, atque elegantissime in aes incidendum curet. Ceterum Neapolim usque rumor, & forte lono ius gentium percaluit tantum Cardinalem millena litterata Graece , &.atine saxa collegisse undique, quae doctis onusta commentariis, summaque fide incisa ἀρχαιολογων usurae daturum , quam rem felicem faustamque ab ejus uberrima munificentia, ac largitate brevi consecuturos, spe-
X. Age ad caeptum argumentum redeamus, unde hic singularis titulus, licet non importune, quasi distraxerat. Ratum igitur dicas , ac firmum unos Christianos signasse dies hebdomadis planetarum nominibus, tum ex
29쪽
zo8 LIB. IL CAP. I. AN GRAECI, LATINIQUE
tot monumentis , quae Seldenus collegit,& superne ipse pag. Iρs.rρ6. indicavi, tum ex litteratis eorundem saxis a me inibi exscriptis; adjiceret tiam possem exempla ex Cod. Theodosiiano, in quo Christiani impp. in dies
ab aliquo ex septem sideribus appellitant, ne autem hic longam reseriptorum seriem intexam, tutemet Bri utatum in vocibus dies, Sc Sol consulas, qui ejus dierum nomenclaturae planetariae bene multa exempla regessit . Et contra advertendum jubeo te in Pandecte, qui scita, & leges jureconsuli rum ethnicorum complectitur, dies a planetis dictos frustra pero uisiturum, sedi 'um uti kalendis,&c. quod facile deprehendere potuisset Seldenus. Restat, ut, quo res ordinem bonum servet, ea, quae huic sententiae infesta ex Seldeno potissimum collecta producere quis valeat, infirmanda aggrediari atque auctoritates , quae producuntur pro dierum planetari rum nomine tuendo, vel sublestas esse, vel aliter accipiendas ostendere
adnitar. Dissicultatis plenum opus suscipiendum mihi est , lectoremque nihil animo peregrinantem optarem. Et quo dicenda rite intelligantur, aliud sane est dies planetis addici dicarique, aliud dies ab iisdem nomen accipere; qua invecta distinctionis ratione , Scriptores facile concilies,
unaque coire senties . Itaque qui omnium primus ex antiquis historicis rem dierum planetariorum summa miri agitarit, notum est suisse Di nem Cassium to. i. pag. Iar. edit. Rei mari, qui quidem historicus adstruit dies subesse R dedicari , , septem sideribus , neque legere est ab iisdem nomenclaturam sum 3sisse : TO E δη του; α ἐρας τους T in ,
--, R. T. M summus vir Reimarus vertit : Quod auιem dies ad septem
Mera tua, quos ρlanetas aneliarunt, referuntur, id ab AEgratiis insi-
tutum, G c. fortaue ad Dionis mentem propius accederet,dedicantur, nam, a tanto viro venia impetrata, vi referuntur γ rat, ρον est; praesertim
cum paullo inserius is historicus planetas dierum δεαπότας & εφόρους salutet, & pro ανομῶσθα reponit ανοι θεm, quod dubio procul valet comferrare, licet Reimarus o ελMisit mro' iterum reddat referre I Tη Σωλων τὸν πρ ν sem μέρας ἄραν ἀναθοσεις . Neque dubites quin east mens Dionis, etenim si quosdam Christianos excipias, neminem ethnicorum Scriptorum dies ab astris appellavisi e constat: imo ipse Cassius,
quod apud cordatos viros magni momenti sane erit , quanquam edicat Patrium morem masse, non multis ab hine annis, το δἐ δὴ ες - -ἐρας ... ἡμέρας ἀνακεισθαι , in sua historia dies nunquam vocat ab elanetis , sed sollemni, ae veteri ritu, scit. τῆ ἐννεοαδε,-η K A μου ' τη in fie--τν τῆ Μαρ- pag. mo. & τ' re δεν δεκάτη si s pag. 973. τ' ἐνδεκατη - δε, γλω pag. I 286. τῆ πιάρυ - A is pag. I 3i . Ex
quibus exemplis propalam est , si Dionis aevo dies septeno siderum o di ne insigniri mos patrius evasisset , saltem ipse in grandi historiae suo corpore, vel stis , vel Lunae , ere. diem signasset ; igitur quando hic historicus sapientissimus hebdomulariorum dierum meminit, non de
30쪽
DIES A PLANETIS APPELLARINT. 3 ρ
tali nomenclatura sermo ei est, sed dumtaxat ait Romanos non haud pridem dies singulos planetarum hebdomadi consecrasse , eosque s alutasse dierum δε- - 8c ἐφοδεμ . Atque id maxime firmatur, eo quod & qui
ante Dionem , & longiori etiam post aetate scripsere , si a Christianis
discedas, diurna tempora a planetis vocitare ne somniarunt quidem, quae sane ad ravim adpellitassent, si is τμωθ' viguisset; adde, quo summi hujus historiei veritatem tueamur, nisi dicas septena astra solummodo diebus numine suo, &-praesuisse , non vero nomen impertivisse, mendacissimus audiret , nam nullus etiam longo a Dione tempore scriptor vel Graece, vel Latine unquam membranis illevit, dies Solis, Gnae, Martis, cte. Et nunc quidem quid lucis nanciscitur locus Taciti hiae lib. s. eap. 4. ubi more suo compresse ac stricte de una planetaria , ac εβδομα ti potentia in homines eloquitur ea , quae uberius ac lλrgius Dio edixerat: profert autem rationem Tacitus, cur Iudaei Sa, tum tanta religione colerent: Quod e septem sideribus , queis mort os regumur, aixissimo orbe , ετ praecipua POTENTIAE sella Saturniseratur ἰ ac flleraque caelestium vim suam, cursum βρtimos per numeros confic Ur : vides jam Tacitum unius potentiae planetarum , quos etiam δε md ας dierum vocat Dio, meminisse, eorum nomine dies appellatos omnino reticuisse. Quod & exemplo etiam palam fieri posset, ninuimus quidem plerosque omnes anni dies Diis Romanos dedicasse , vide tot vetera kalendaria , & fastos; attamen non ab iis numinibus dies dixisse; & ab Christianis eosdem Martyribus, & Apostolis sacratos ce
nimus, licet perquam longe diversam dies enunciandi rationem servemus. xi. His fortasse satis opportune animadversis, facile reliqua, quae pro planetaria nomenclatura dierum Seldenus corrogavit, elevantur; inter cetera , quae opponit vir magnus , habes Plutarchi πρόελ uex, cujus privus titulus in quisusdam veteribus editionibus visitur , qui sane si δει 3δηλ audiret 'causa caderem, vid. Symposiac.quaest. septimam, lib. . pag. IIT . edita H. Steph. aperte enim in eo asseritur dies a planetis nomen nactos
αυ - ιιθιαοῦσιν, quae ita vertit magnus Seldenus, quamobrem dies planetis cornomines , non iuxta planetarum ordinem , sed mutato ordine numerarx soleam: verum hunc titulum inter Plutarchi opera quemdam satis inferioris temporis sophistam immisisse abunde constat , atque jure ab posterioribus edit. illum erasum reperi; praeterea adeo verum est de hoc προελή m ne cogitasis quidem Plutarchum , ut cum a Lampria ejus filio catalogum operum patris consectum habeamus, hunc titulum ne meminerit quidem, quo nihil apertius est Plutarchi scelum non esse,
alias Lamprias cum ceteris connumerasset, vide bibl. Graec. Fabric. to. 3.
pag. 33 . imo ipse laboriosissimus Fabricius, dum Plutarchi opera depedidita recenset ita pag. 358. hunc titulum sibi eraetereundum duxit: & m xime miror Seldeniim id non advertisse , qui pro γνησia venditavit . In