장음표시 사용
51쪽
hisce abditis hostibus , ae male cicuratis furi is Christianam Iompublicam liberam plane videamus scilicet. multa huiusce notae portenta in Catholicos populos latenter irrepunt, virus, que perfidiae clam in alios fraudis securos penitusque incuriosos propagant frequentia experimenta ipsa luculenter testantur, omnesque probi ingenti sentu doloris continenter deplorant. Vein xum luctum moeroremque istorum leuat maximE,& consolatur idem S. Hieronymus, expresse de nuntians ; a s translati in Ecelsam perueris
sorum dogmatum reliqui ad tenuerint, non audie
rant verba Dominἱ t, euelletur gens illa de medio popuia Dei, mussione, perditione perpetua. ut nequaquam eis usius locus paenitentia relinquatur e quod iam denatis, atque ab hac vita abiunctis contingere perspectum est. Et si hic quoque, qui huiusmodi gentem euellere,si non possunt conuertere, summopere studeant, minime desint, de quibus proxime anquirendum.
Haeresis, Haereticique cognitio ac iudicium,ad quem per Lineat.
. in m Haeretici partim aperti, partim dea
eulii Ecclesia in Christi Domini amictare,
cui explanatum est, non desinant ; nunc iurem meam indagandum diligenter est, quorum maximε intersit, eos internoscere, agnitosque damnare, seu ad quςm cognitio iudiciumque de Haeresi, ae de mererieis spetat. Pro cuius.quaestionis explieatione. II. Animaduertendum breuiter est, cognitionem & iudicium duplex esse posse in hac materia, alterum propriὶ acceptum, illud videlicet, quod
Iudex propriὸ irem su tus in foro externo re
52쪽
contentioso cum publica auctoritate, & iurisdictione inter alios exercet, habens quoque potestatem obligandi eos, quibus ius dicit, ut latae ab se sententiae obsequantur e, tum coercendi, multandique, quoscunque refractarios compererit: alterum vero improprie usurpatum , illud nimirum, quod omnis auctoritatis, & iurisdictionis expers, nullaque obligandi, aud puniendi facultate praeditum, nec non , forma , strepituque extranei fori,
publicique iudicii longe diuersum , a quocunque mortalium de qualibet re priuatim tantum fit, ac
contentimum ad Concilium Venerase,
generis proprie accepto quaeramus. statim quaestio ipsa in quaestione amplius non est , quum apud Catholicos omnes extra controuersiam exploratum certumque sit, caussas de Haeresi, Hae reticisque ea ratione cognoscere, ac iudicare ptum auctoritate de iurisdictione , prauam quamlibet doctrinam Haereseos, quae tabo hitiusmodi viistiata est, notandi damnandique, nee non eiusdem criminis, quicunque illi obstrictus est,reum atque Haereticum pronuntiandi, uniuersumque Chiisti Domini coetum, ad damnatam illam doctrinam pro Haeresi habendam, hominemque ipsum Haereticis accensendum grauiter obligandi, & poenio etiam quoscunque obluctantes eapitones com pC-
53쪽
Apostolieae Sedis, Summique Pontificis; quem asmodum diserte tradit Arnaldus Albertinus lib. de
agnoscendu fertioniblu Catholicis, O Hareticu, cy. 2.mum. 8. anum I. & q s. num. I. Alphonius, Castro lib. I. de iusta Haret. punit. cap. s. dc lib. I. aduersus Hareses, cap. 8. & Sancta rellus lib. de Hares, cap. 4
alij que complures ; & Albertinus quidem q
illa relata distincte quaerit, ad quemspectet, aucto ν rate iudiciali, O suprema, definire aliquam assertionem esse Catholicam, vel Haret am, O sie dubia side terminare o respondetque ac probat ex pontificio iure , ex PP: Cyrillo Ierosolymitano, & Hieronymo. ex D Thoma, atque ex Caietano, qu.d ad Sun mum Ponti em, eius, Sanctam Sedem . solicam hae determinatio. definitio Oectat. Omitto sponte rationum momenta , testi inonia, quibus huius. modi assertio nititur . quod illa ab alijs congesta, quum haec minime dubia sit, hoc loco repete Icotiosum duxerim.
I V. Ouare nee Tniuersivi alicuius Academra, in quit Alphonsus loc. cir & merito . quanta libellit Waruns eminentia polleat,poteuse de Hars censere; υν sim censura, O sententia omnes sidetis catholici obedira Mneantur.' 'Et paulo pbit: Hoc autem privilegium sertitudinis quum nulla particularu .er priuata persena habeat, consequens erit, ut nulla tam in enu Ade. st iudex euius iudicio se sententia omnes fideles Cathotici obestire teneantur. Idcirco tutius II l. Constitutione x i. quae incipit: Licet a diuersis, mis poenis proposinis, atque inter reliquas intoriato anathematis fulmine, seuerissime vetat, ne S euli potestates, O Domini temporatis, ac Prouinciarum, ciuitatum, Terrinum o Locorum quorumcunque Re tores, quibuscunque Signiratibus, vel Oscys, aut nominibvi censeantur, de crimine Haresis, quum merestEcclesiasticum, quoquo modo cognoscant, Dens
a cnt. Qua autem eiusmodi anathemate, ac pin-
54쪽
nis summus Pontifex feriat ac designet, mox diluincide patefacit, subdense Mundana gloria eo proces sus ambitionem, velsaerorum Canonum inscitiam, vel Ecclesiamea disciplinae eontemptum , ut in animarum Iliarum perniciem, atque interitum Dice eesanos υι- sopor, O Inqui ores a Sede postolica institutos, inquisitionu o tu exercentes, aliν sub iustitia praetextu, ne vili scit. sat iniuria. impedire ia* vera sub pietatis eo lore, vi sontes scilicet seuerius punianιur,se ipsisDioe resanu Episcopis . o- Inquisitoribuι adiungere. O υnaeum eu de ipso Haresis erimine cognoscere,proces . formare , formatois suo iudicio submittere non erubescant.
U. verum haec de Haeresis crimine cognoscendi iudicandique potestas, quae penes Concilium Generale, Sc Sedem Apostolicam, Summumque pontificem , ut diri, per te est, ab eodem Capite ipsis quoque Episcopis, atque Inquisitoribus in rebus perspicuis mini ineque dubi js defertur, ut idem Albertinus supra iam saepius allatus quas 8. num. I.
O 7. nec non Alphonis a Castro loe. eit. explicate docent quo um hic posterior, ubi Haretie prauitatu Inquisitores admonuit, ne facile de Hars pro innitent, statam adiicit. Si Harsi eΗ iam olim damnata,aut euidenti muscriptura testimon νs deprehenditur,e, non humano ratiocinio, cui sit obviari, tunc executores sunt, ut exequantur id,quod circa m-νeIicos decreta Pontificia fieri rubent. Si autem rea ea
dubia dcc. Sedes O postolica est consulenda. Addit insuper idem Alphonsus lib. i. de iusta Haret punit cap. 1 o. conci 2 neminem Haeresis reum , cui Haresis per euidentia argumεnta ostensast, posse ab Inquisitore ad Pontificem Maximum prouocare. Haec de e X-
terno iudicio foroque contentioso pro operis mei institnto satis.
55쪽
1 Iudicium priuatum de Hares, atque
Haretico nondum a Sede Apsobcadamnato viris doctis facere, ac peruulgare liceat.
I. Hinc altera actutum e proxima enascitur quaestio, an per recitata Apostolica scita, aliasque Sanistiones Ecclesii allicas sicut iudicium de Haeresi, atque Haeretico publicum, & forense nemo, ni ficui ab Apostolica Sede illius cura delegatur, exerincere potest. , ut vidimus; ita etiam quodcunque priuatum ae solitarium de Haeresi pariter Haereti- coque iudicium cunctis viris speciali facultate pontifice Maximo data carentibus interdictum plane 11t, sublataque potestas omnis hac de materia decernendis an e contrario minime vetitum, sed permissum, concessumque doctis hominibus, maxime Theologis, de Haeresi, atque Haereticis agere, tractare, cognoscere, indicare, Haeresisque Haereticique notam certae doctrinae hominique, etsi a Sede Apostolica nec dum: Haereticis adnumerato, ubi grauia, de solida argumenta id persuadent, inurere, atque huiusmodi censiuram in Commentarios etiam referre, lucique committere
II. QSestionem hane quis ex desti nato e Theologis, vel inrisperitis excitarit, ac profligarit, prorissiis ignoro; nullumque ex ijs, etsi in cunctis nostrae Bibliothecae Doctoribus, quo sic linque Symboli aliquid saltem ad eam dare posse suspicatus sum, accurate peruolutandis multus fui, hactenus reperire potui; neque mea qualicunque industria& facultate contentus, e plerisque etiam Theologiae Professoribus doctissimis , nec non Iurisprudentiae Consultissimis percontatus sum non se. mel,
56쪽
mel, an illam ipsi aliquando ab aliquo Auctore
habitam ac persolutam viderint, inaudierint, meminerint, nemoque ad id locorum mihi vel unummiumque indicauit. Quamobrem sicut prima deforensi iudicio controuersia , quae sine controuersa est, explicatu facilis admodum fuit; ita haec χ-cunda de priuato valde impedita ac salebrosa, eoque magis, quo nullum in ea ducem , cuius vesti- igijs insistam, nancisci mihi fas est. Dixi anth, E 'u ex desinato excitarit prosigarit, , me ignorare, ut tempestiue innuerem me hic nihil morari illos.
qui strictim breuiterque aliquid huiusinodi attigerunt, libaruntque dumtaxat, sed non discepia
Iunt. Strenuam proinde operam mihi nauandam existimo, quo tam anceps, tantique momenti dubitatio hactenus omnino ferὶ praetermissa, e latebris in solem euocetur, bonoque in lumine collois
I II. Sed ut certa ab incertis seponantur, proinspiciendum in primis est, Hae iesim, cuius nota alicui doctrinae, vel homini inuritur, duplicem statui posse, aliam, quam manifesto Concilii Generalis, Sedis Apostolicae, vel Summi Pontificis decreto
damnatam iam esse, compertum est; alteram, quae neque dum nominatim ab Ecclesia proscripta est. sed aliunde seu e sacris literis, seu e traditione, seu e Patrum antiquorum documentis reuincitur. Iam quum Haeresis primi generis est, damnata expresse, puta error impius negantium verum Christi Domini corpus in augustissimo Eucharistiae sa- .
cranaento reapse piae lens esse, extra controuersiam
penitus est, huiusmodi errorem ab omnibus, quibus Ecclesiae censura in eum peracta innotuit, Iibere posse Haeresim appellari ; quin etiam debere..in lacris pr sertim Concionibus, ae libris foras datis, quis scilicet Christiani populi illam agnoscant. ac detinentur; tiun quia iam Ecclesia ipsa ita ap-- . M a Iellis
57쪽
pellandum , ut hic ponitur, iam de nunclauit; tum quia si appellare liceret, novique Ecclesiae saniactione opus foret, omnia Ecclesiae, Ponti fieum, Sedisque Apostolicae scita in irritum plane caderent, aliaque 3c alia infinith, si primum, etsi perspicuum
non sussicit,otiose requirerentur; tum quia,si quis talem errorem 1 tali censura vindicaret, Haeresim que vocandum inficiaretur, iam ipsemet Haereseos
Iabe infectum se proderet; tum quia idem error Haeresis nomine 1 cunctis non sistum Theologis, de Doctoribus, sed ab omnibus etiam, qui Christiana imbuti sunt, rectἡ riteq; insigniri consueuit, eademq; prorsus ratio de caeteris erroribus est. quos Ecclesia Haeresis appellatione dehonestauit. re de ipsis Haeresis, aut Haereticae doctrinae nomine, qui errori ab Ecclesia seu Romano Ponifice. edeue Apostolica iam ambusto perculsisque. ab omnibus tuto affingi queat, lis nulla esse potest. I v. Quod si de homine non certo, & signato, sed indefinito,& promiscuo quetratur, an qui Christi Domini verum corpus in Eucharistia negat exiissere, Haereticus sit, itaque appellandus; nulla item eontentio, quin hoc nominea cunctis donandus. ae dedecorandus merito sit, ob easdem rationes modo expositas quae hic pariter militant, esse po-eest. Praeter qu, in quod mutub relata, mutuoque inter se nexa videntur. aliquem errorem Haeresis nomine esse damnatum, & eum, qui talem Haeresim imbibit, Haereticum esse. Quis enim Haereticus est, nisi qui Heresim, ut ante1 definitum estia comis mittit QDndo igitur hunc, vel illum errorem Haeresim dicendum esse controuersiosa res mini.
mhest, quidni etiam & qui eiusmodi Haeresi de
cant, lege Haereticum diei ius fas 4ue sit V. Quocirca tota, quae superest, altereatio hue
demum redigitur, an priuato Doctori certum aliis a quom
58쪽
quem ae singularem hominem,puta Titium, quem Haeresi ab Ecclesia, vel Sede Apostolica, aut Romano Pontifice iam damnatae palam adhaerescere argumentis haud dubiis perspectum habet, Haeretici nomine, antequam ab ullo Ecclesiastico Iudicet a foro contentioso Haereticus publice sit declaratu S. ob graues iustasque caussas designare integrum sit Hoc in euentu censeo omnino, ab elusino di Doctore,qui Titium esse H reticum nouit, istius nomen ad Sacrum Quaesitorem quam primum deferendum , tum ut sanctissimis Apostolicae Sedis edictis, quae ita Plane iubent, morem gerat, tum etiam quia, etsi vulgato libro Titii Haeresim refellere cogitaret , quum tantum praesidi; ad cunctas Haereses Haereticosque refraenandos in Ponti-
religio χque Tribunali positum si, id ad
Titii amentiam comprimendam nullo modo de bet negligere. VII. Addo praetere . si Titius Haereticus eapi. Haereseosque flamma ab eo excitata Inquisitoris auctoritate ac viribus penitus extingui potest, ubi id ab eodem Inqiiisitore probe gestum .perfectum que constiterit, nihil amplius ab illo Doctore, vel alio tentandum, neque ultra pergendum videri. Qtrum enim aegrotus, depulsis morbo, pristinae variletudini omnino restitutus est, quorsiam instapermissione sanguinis, vel viuina, aut pharmacis ex- erucietur Haud secus quum Haeresis carcinoma. quo Titius Iaborabat, iam insitoris opera ex stum, excisumque prorsus, ne qua eius contagio aut lues ad alios permanare queat, statuamus δquid attinet editis in eum libris plane silperuacaneis , ac plerumque etiam noxiis, negotium assti-cto,&iam sua piacula lacrymis diluenti faeessere. novasque faces sopitis iam incendi is intempestiue subiscere.
59쪽
ao Pars I. Ca . Demretici Fas esse priuato Doctori certum hominem Titium ex gravibud caussis, perspicohi
argumentis Haeretici nomine , ac noIa,
emisso etiam in Iucem Iibro commais culare ; ι primo veteram
I d vero, si Titius Haereticus comprehendi
non possit. Haeresimque ali 3s vel clam inhalet, vel concionabundns etiam publice serat, aut florida quoque oratione exornatam, typisque editam remis velisque dilatet ; neque illum Inquisitores, neque Sedes Apostolica compescere; neque in gentia damna rei Catholicae ab illo importata re sarcire possint; vel si possint, ut maiora mala cainueant, merito dissimulent hic nodus, hic cardo totius quaestionis est, cuius enodandi, emouendique gratia. I Praecipiendum animo est, quum supra cap. I. illenereticus definitus sit, qui Haresis committis. tantundem esse, si quis Haeresim commisisse , vel quiduis aliud re ae sitnsu huic par idemque fecit se aut scripsisse dicatur, ae si H reticus unica voce appellaretur, ut liquet. Quocirca qui alium ait Catholica religione, quum hic talisene nequeat, nisi simul etiam Haereticus sit, ut patet, satis eum Haereticum exprimit. Eodem modo, qui omissis generali Haeretici nomine, alicuius singularis sectae atque Haeresis ab Ecclesia iam damnatae certa nota hominem singularem designat . ac Titium Luthera num , Caium Arianum, Sempronium Pelagianum vocat, perinde reuera est, ac si H reticum nuncuparet, sicut qui hominem,equum, bouem nominati non potest non una. . quoquc
60쪽
quoque animal reapse inuoluere atque enuntiare quamuis non ita enucleate ac dilucide. Ceterum quod ad rem Haesentem attinet, certum apud Doctores est, paris criminis, atque infamiae manifessum haberi, qui Lutheranus, vel Caluin ista meis elatim, ac qui Haereticus generatim appellatur.
rem Theodosium, ubi commemorauit se a Ioanne Antiocheno Episcopo perstrictu per calumniam tquod cum x postinario sentirer, A e ' Euno ia, O impia dogmara approbam mox hoc rete uens tuodit: Si Hareticiu sum, O impia Apollia nardi , praterea O f O Eunom, improbitatu conia sors , quomodo me comministrum vocat Z & tamen nomen Haeretici expretatim, Cyrillo exprobratum non fuerat, sed tantum Ariam, Apollinaristae, ac Eunomiani. At quia species genus continent, re
iste Cyrillus colligit, se quoque Haereticum fuisse
I II. Aio planissim E , viro docto, Theologo
praesertim , ius potestatemque esse, eiusmodi Titium , etsi ab Ecclesia nondum nominatim damnatum, Haeretici nomine, ad opportunum, vel neri cessarium C Nolicae fidei patrocinium suscipiendum, damnumque commune, quod aliter vitari nequit, auertendum, perstringere; tum Apolomatico etiam luci credito, reuincere, & peruulgare non omissa tamen eiusdem ad Sacros Quaesitores festina delatione. Q d ego scitum, assertionem que graui in primis luculentoque priscorum Pa trum exemplo illustrare ac demonstrare, pretium operae magnum existimo. At quia longum nimis raret singulos hic percensere, pauci ad specimen, fidemque satis erunt. ordior Tertulliano, qui Hermogenem, Heracleontem,&Theodotum MeI-c hisedechianum explicate Ης reticos vocat,& striis Dit. Hermogenu amem doctrina tam nouesta eLI . in-