장음표시 사용
61쪽
quiem Cicero autem aliter declinauit huius ornicios In eis quae Sequuntur, alaemon, qua rati0n Cicero ita dees, nauerit, exponit. Quorum Romanus p. 142, 3 haec recepit 'Quios quietis facit, cum es producta finita nomina genetivum ei soleant terminare, ut dies acies luxuries quod tamen nomen iuncta praepositione in regulam redit, ut Maro 'requiem patiumque fur0ri Quamquam Cicero requietem dixisse me-m0retur am cur Cicero requietem' dix0rit, id quod Palasmon p. 6 subtili ratione exsequitur, Romanu praete misit. - Quibus exemplis satis apparere putauerim Romanum Ρalaemonis doctrinam occupauisse. Ceterum eidem script0 Satque adeo libri exempli causa posita sunt a Romano, qui et a Palaemone. Sed quoniam Romanus illius doctrinam mutauit atque in br0uius contraxit, uix diiudicaueris, ubi alaemonis praecepta ab eo adhibita sint, nisi Charisius in capit XV eundem alaemonem diligentius exscripsisset. Neque enim R0manu Ρalaemonis nomen umquam addidit a forsitan domuSa, quod Palaemonis ara, tun in frequentem Scholarum um uenisset, nomine eius dempto liber publicus ac communis factus erat. raster Haemonis autem copias praecipue Rinium usurpauit Romanus unde integras particula nomine poSit recepit Suam Sententiam rarius adferens Hic illic
etiam incidit, ut lini doctrina cum alaemone capitis XVe0nueniat. Neque tamen statuendum est, Haemonem a linio penders. Namque alaemon, ubi lini doctrinam resperit,nmen eius attulit. Ceterum nisi in transcursu, ut ita dicam, Rinium non nominat disceptans quid ab eo recte explanatum sit, quid non Qu0d linius et Palaemon nonnumquam inter Se conSentiunt, eius rei uariae redduntur causae. Nec hoc aueri similitudine alienum est, quod aliquis statuat praecepta quaedam, quae eo tempore peruulgata fuerint, et a lini et a Palaemone absoluto recepta esse Verumtamen lini doctrinam a alaemone facile secreueris. linius enim frigidamu dam et prisca lingua utitur, qua praecepta nonnumquam diS- iuncto adserantur contra Palaemoni oratio continua ac compta profluit ita, ut regulam regula excipiat. Qua in re unumquemque, qui et Plinii et Palaemonis doctrinam accuratius
62쪽
examinauerit, aeque atque ego iudicaturum esse confidam.
Nunc locos adferam, quibus Charisius in capit XV et Mm nus capitis XVII, quoniam eundem fontem adierunt, de alae-m0nis doctrina congruant. Ubi linius et Haemon in docendo conspirent, praetermitto Et sunt haec fere nomina terminata in litteras:
5 p. 93, 24-26:143,32 33 p. 93, 24-26:145, 31 - 146, 2;p b, 22-96 6 128, 20 - 129, 2 p. 106, 24 30 140, 14;p. 107, 31 - 32:143, 30 - 31 p. 109, 2, 29:140, 1, 16;p 110,1-2 142, 3-7. Nec te moueat, quod aliud nonnumquam exemplum Romanus, aliud Charisius tradit hic enim non plenam Palaemonis doctrinam descripsit, ille excerptor St.
63쪽
referam. Charisius enim initi capitis uberiorem de analogia secutus est lantem, unde ea, quae de natura atque ut analogiae satis subtiliter disputata sunt, recepit. Quem lantem, cum Set amplior et magis arduus, Charisius p. 117, 5 reliquit hisce uerbis: Cuius rei analogiae rectam rationem interim differam contenti paucis, quae exempli gratia Gaius Julius Romanus sub eodem titulo exposuit, ut interdum tacente ratione, quantum sibi dederit auctoritas conligamus, scilicet tramitibus nominum per litteras stratis'. - Atque suo iuro Charisius cum iam in capite XV minime pr08pere, ut Supra apparuit, pr0eessisset, pleniorem illum fontem repudiauit. Quis uero eorum, a quibus caput initium cepit, auctor fuerit, quia pauca admodum recepta Sunt, Statuere non licet. Sed si rationem solam secuti reputabimus Charisium iu superioribus capitibus l0nge
maxima ex parte a alaemone pependi8Se, SubSequentem autem d0ctrinam, quod paulo post uiderimus, ab eodem auctors sump8isse, ueritati Speciem maximam prae Se feret, quod conicis Charisium hoc quoque loco eundem fontem retinuiSSe. Adde, qu0 in ipso hoc usini Graeca lingua conlata est cum Latina et quod Haemon analogiae siue rationi permultum indicendo tribuit. 0quo tamen Palaemoni imputauerim, quae
Krgumentis confirmare non OSSim.
Quod sequitur caput VIII ex duobus commentariis compositum inde a p. 147, 17 150, 20 de ablativo casu refert. Hic Charisius primum eam transcribendi secutus est rationΘm, quam in libro J plerumquo retinuit, ut breui ominiani commentario praemisso ad Haemonis doctrinam pergeret uberiorem. tque alterum commentarium, qui p. 148,14-150, 20'd ablativo casu et catholicis eius obseruationibus est, a alaemone adsumptum esse primum inde probatur, quod, quae occurrit p. 148, 25-26 obseruatio a alaemone iam in capite
XV p. 54 9 - 20 plenior prolata est et quod doctrina huius commentarii etiam aliis locis p. 43 53, 30-55, 20 tacta est. Accedit, quod excerptor p. 54, 34-555, 29 eadem praecepta accepit. ore dicendi ratione alasmo satis detegitur Ch
risius inutem talaemonii doctrinam nonnusquam accurati
64쪽
transcripsit, quam excerptor et inuicem excerptor recepit ob-Seruationes, quae ab illo omissae sunt Christius . l. p. 127 hunc commentarium a Scauro profectum esse coniecit ideo, quod Scaurus quidam hic xempli gratia adlatus esset. Sed haec sententia omni caret fide Charisius enim Scauri artem in manibus omnino non habuit. Haemon autem, eum et Caesares et Catilinas et Sisennas et orpernas et Horatio et Lucilios in Senecas et Thraseas et alios saepius pro exemplis poSuerit, quid impedit, ne quando etiam Scauros excitauerit 3Noquo tamen a Christi obseruationem ullo pacto spreuerim,
qua censuit esse grammatico eum Secuto morem, ut Suo γmine exemplo uterentur. Sed h0 loco Scauri grammatici nomen Xhibitum non est. Nam totum commentarium ab un0 eodemque auctore petitum esse unusquisque e disserendi uia facile conliget. Haemonem autem auctorem esse argumentiS supra prolatis Satis firmatur. - rior huius capitis particula p. 147, 17 148, 13 Cominiano ab ipso Charisio adscripta St. Cominianus uero doctrinam suam a Palaemone mutuat t. Ρrimum enim eadem exempla quae et Haemon in Sequenti commentario et apud excerptorem: nequam, nugaS, docti paries, agiliS, uersus exhibet; quod casu factum esse nemo contendet. Deinde regulae simili modo circumscribuntur quin etiam dictio alaemoniana, quatonus in tam breui commentario fiori licuit retenta est. Sod mis0rrimo Cominianus in conficiendo ac consarcinando commentari suo alaemonis doctrinam contraxit ac mutilauit ita, ut nullam regulam Saluam relinqueret.
Ea autem, a quibus caput incipit, Cominianus alaemoni praecepit, id quod ex excerptis liquet. Charisius enim hic, sicuti in libro II, cum a Cominiano transcribendi initium fecisset, ea regulas, qua Cominianus a Palaemone similes Sumpserat, postquam ad huius doctrinam peruenit omisit. Caput XIX, quod p. 150, 21 151, 7 de formis Mualibus refert, alaemonis esse cum e disserendi genere tum ex eo c0neludi potest, quod plurima priori capitis exempla repetita sunt.
Him Charisii libro absolut paulisper subsistendum SL Jure enim, qui alaemonis docendi rationem nou perspexerit,
65쪽
se Triquo scriptores attulit. Cuius rei cauSae, quantum uideo, hy mant: primum enim, quod leuioris momenti esse duco, Viin latus alasm0nis doctrinam haudquaquam plenam recepit. mi fieri potuit, ut scriptoros a Palaemone laudati exciderent. η'iue locis istis, quod iam supra dixi, nihil fere nisi regulae
ghnerales id est ratio nominum, quibus consuetudo tu Scriptorum dicendi usus minus adhibondus fuit, pertractata sunt R d0nem ure dicendi Haemon adfirmant Quintilian ex paucis id0neisque exsecutus est auctoribus. Verum enim uero grammaticum etiam scriptorum dicendi risum dato latentem respexisse ex capite XV illo cognouimus Quaesiverit autem quispiam: at cur Palaemon scriptorum exempla non statim
regulis oneralibus addidit ' Quid ita ' Quia rei non licuit;
constat nimialaemonem ubivis summa dispositionis arte usum 80. Exemplis uero, Si simul subiuncta fuissent, praecepta in direpta ac dilacerata ossent. Atque nominum et uerborum doctrina, cum omnium orationis partium uel per se longe Merrima ac plenissima esset, exemplis auctorum statim adiectis rigida loquo pedita facta isset Quod talaemonem non agit Itaque in uniuersum exempla, quatenu Dpui fuit, βdiunxit Quo facto uberiorem commentarium, quo nominum et uerborum usus in scriptore peruulgatu percenSeretur, com- ροβuit Quibus subdidit reliquarum irationis partium Cath0-
'yllciborumque quaestiones, deinde uerba uerborumque quae- Qs, nouissime catholica uaga, quae multarum controuerat
istorsem caliginem dissip0nt et in fine expositionis p.rat,
Soquemur ergo has extremitates aut per Omnia genera Dixium aut per ea, quae in quibusdam sunt, Singuli SU0i vinitatibus quaestiones suas et subiectemus et solvemus Ciuo capite supra assatim exposui. Charisius enim ordino in ato longo minimam huius doctrinae partem recepit. Nam uorba uerborumque quaestiones plano praetermisit. Mamri mirium doctrina qualis constituti fuerit, ex eis, quae e sunt, adhuc satis perspicere licet. Fuerunt enim nomina
66쪽
substantiu et adiectiva explanata. Verum etiam reliquarum Orationis partium catholica uaga in hoc capite pertracta fuisse inde iunito, quod pauca pronominum adverbiorum coniunctionum frusta in extremo capite relicta sunt. Vulgaris autem harum partium apud Scriptores Sus, cum minus ampla SSin earum doctrina, regulis generalibus explicatis subiunctus fuit, id quod inde probatur, quod nonnulla aduorbiorum Ρalaemonis exempla p. 189, Sq. recepta Sunt a Charisio. Reliqua harum orationis partium exempla plane omissa sunt Charisius uidelicet indo a capit XVI, cum in capite XV haud folicitor egisset, eam secutus est consuetudinem, ut regulis alaemonis generalibus ex parte transcriptis breuiorem Romani exemplorum commentarium a alaemone aliisque petitum in usum suum uerteret. Ait enim analogiae doctrina uberiore abrupta p. 117, 5 ipse: Cuius rei rectam rationem interim differamus contenti paucis, quae exempli gratia Gaius ullus Romanus sub eodem titulo exposuit. . . ' Cuius commentarium hoc quidem loco plenum accepisse uidetur. Ostea uero non nisi partem Romani exemplorum, id quod ipse p. 29, 33 238, 15 indicat, soluit ea forsitan de causa, quod artem nimis longam filiolo futuram opinatus est aut quod transcribere eum regis
magiSque pertaeSum St. Verum enim uero magno opere deplorandum est, quod primarium fontem, alaemoni artem, non retinuit. Namque ut non dicam scriptorum exempla a Palaemone exhibita, nam quae Romanus seruauit et deourtata et deprauata sunt interiisse, ne regulae generale iSine
quidem plane tradita sunt. tquo de libro Charisii I satis
dictum est ueniamus nunc ad reliqua. B. io Imro Charisii Bouncto.
D I, II, III, IV V libri II capitibus, quae singulis fere
uersibus constant, per se nihil statui potest. Sunt enim notionum definitives. Sed conspirant hae definitiones miro modo cum eis, quae in capite V proferuntur. Ac primum quidem quod ad capitis II 'do gonere d0finitionem attinet: 'Genus
67쪽
est dictio, qua plures continentur species, ut animale et inanimale', eandem fere definitionem aliis quidem uerbis p. 155, 24 inuenies: Quaedam generalia sunt, quibus multa continentur
dissimilia, ut animal arbor Capitis III sindo do pocis'
definitio 'Specios est dictio riginem trahens a gen e paucioribus confusa significationibus quam genus, ut homo arbor' p. 155 25 recurrit 'Ex his generibus nascuntur specialia, quae tamen insunt originibus suis generalibus, uelut homo equus' p. 156, 22 eadem etiam exempla: homo arbor redduntur. Quanta istarum definitionum cum capit VI conu ni0ntia sit, liquet. V et V autem capita, quod mox uiderimus, cum Sexto arte cohaerent. Itaque quoniam priora capita sexto cognata Sunt, hoc Solum refert, quem caput VI habeat auctorem. Quod caput ab uno auctore profectum esse Scholimvellerp o iudicauit qua in re uiro docto adsentior. Fauet autem
huic suspicioni, quod et excerptor p. 33-537, 14 et Dositheus VII p. 389, 7 401, cum I et V apitum do ration0 et de partibus rationis dos nitionus tum capitis V doctrinam
eodem ordine uerbo tenus seruauerunt. Nonnumquam Sane
alius aliud exemplum recepit ea nimirum de causa, quod in lante plura exempla scripta fuerunt Charisius etiam paucas regulas misit inuicom et xcerptor et Dosithous hic illic minus quam Charisius adsumpserunt. Quod dubitationem non mouet. Ergo quin IV V VI capita unius eiusdemque auctorem Sint, quaestio nulla est. Videamus, a quonam ea omnia orta sint. tque capitis V auctor p. 156, 26 se ipse Oxhibet hisco uerbis: Sed cum sint comparationis gradu tres OS, tiuus, ut fortiS, comparativus, ut fortior, superlativus ut fortissimus, de quibus iam Suo loco exposuimus, inuenimus non in omnibus nominibus tres gradus perseuerare Respicit grammaticus ad capitis XV libri I regulas p. 113, 8 21 prolatas; item p. 157, ad eiusdem capitis XV paginam 113, 12 17.
Quod caput Haemonis esse supra p. 3 sq. deteximuS. ccedit, quod in h0 capite eadem in uniuersum praecepta cum ei8dem exemplis reuertuntur. Α Charisi autem ea profecta non SSe X e cognoscimus, quod et excerptor et Dositheus eradem regulas transcripserunt Vel indo capitis VP auctor
68쪽
explicavi. Itaque quoniam VI caput alaemoni est, ea autem, quae indo a capite ΙΙ traduntur, cum capite VI conspirant, II VI capita ab eodem auctore deprompta em arguenda sunt Atque otiam I caput, quod in definitione ipsa uersatur, cum reliqua a Palaemone recepta sint, ab eodem grammatico e
'Ρronomina capitis VII tres particulas p. 157, 23 159, 35 160,1 - 161, 18 161,19 - 164, 11 comprehendunt hisce uerbis discretas: Aliis ita placuit de pronominibus dis- soror0 p. 160,1 'Aliis ita placuit declinari' p. 161,19. rimam
particulam alaemonis esse primum inde euincitur, quod grammaticus p. 159, 21, quam Supra p. 23, 1 tractauerit doctrinam reuocat 'et iam ordino suo' inquit, hanc quoque regulam aduolauimus Quem locum laudatum etiam excerpt0 p. 561,6 descripsit. Adde qua p. 158, 1 exstant: Sunt pronomina ad aliquid, ut meus tuus. Nam et haec in aliquo non possunt sola intollegi Coniunctio comparativa et spectat ad nominum prioris capitis doctrinam p. 156, 4- simili 0d trad tam Sunt etiam, qua iam in libri Ι capito X p. 91,11-21:158,21-24 exposuerit grammaticus. orro docendi ratio eadem eSt, quae n0minitIn priori capitis es p. 1b7, 24-3 et 153, 6-154, 20. Ergo primi commentarii alaemon auctor St. II et II commontarii cum I sontiunt dictio enim eadem retinetur p. 160,10 quaedam regula aeque circumscripta est op. 158, 1. Qui commentarii eo tantum inter se disserunt, quod ines etes quid enoraliter de usu atque ui pronominum dicendum esset, in tertio uero declinationes pronominum explanatae sunt; quod in alaemonis docendi rationem cadere supra uidimus. Itaque statuendum est alaemonem hoc quoque loco aliorum Sententias curauisse. Ceterum tertium commentarium
iam Schotimuello p. 12 tribuit alaemoni. Pronomina excipiuntur a prima uerbi parte capitis VIIIp. 164, 12-168, 33. Quod caput ex uno eodemque libro, in
quo quinque diuersorum grammaticorum sententia exhibitae fuissent, transcriptum esse a Charisio Sch0umuelle p. 17 ο-
luit Atquo idem fore, quod ille sentio. Causa uero, qua
69쪽
permotu Sum, ut totum caput ex uno fonte fluxisse existimem, haec est dam ab initio capitis sic disponitur 'Verbo accidunt qualitas genus figura numeru modus tempu persona coniugatio'. Qua dispositi por totum caput tenetur Deinceps enim accidontia uerborum ista d0finiuntur se explicantur Sed eis partibuS quam maXime ambiguae uidentur Statim aliorum grammaticorum sententiae adseruntur. p. 164, 22 deinde auctor capitis suam ipsius de generibus sententiam pr0fert Verborum genera', inquit, 'Sunt quinque activum paSSiuum neutrum commune deponens'. Aliis quidem, ait, quattuor uel tria genera poni placuisse Atque grammaticu postquam, qua ratione alii quattuor et tria genera traderent, explicauit p. 168,19 ad Suam Superiorem Sententiam eadem exempla, quae Supra adferen redit. Praeterea dictio per totum caput adem est Ergo dispositio capitis est optima. Quod quoniam comprobatum est hoc caput ex uno libro Sumptum esse, nunc quaestio est, unde Charisius doctrinam receperit. auctor autem p. 249, 1 - et p. 2b4, 1 2 0prehenditur. Ibi enim, quod iam Supra p. 26 q. memoraui, alaemon in is particulis, quas Schottinuelle corto argumento ei tribuit, h0o caput ut suum designat respiciens ad doctrinam suam p. 165, 23 25 et p. 166, 16-22 traditam. Constat autem Palaemonem in rebuS quae in controuerSia uerSantur, inliorum diligentissimo uation om habuisse. Forro dicendi genus id est, quod supra pat0fecimus otiones deinde uerbi singula pariter atque nominis ot pronomini Superiorum capitum definiuntur et circumscribuntur atque grammaticum, ubi aliorum sententias proflari, itiam illis significationibus USum SSe nemo miretur Quare Scholim uelleri sententia qua p. b ea, quae p. 164, 13 26 leguntur, a Cominiano orta SSecensuit, ualida non est Nam qui possint ab ali quo pr0fecta uideri, quae per totum caput sustententur et in fine repetantur. Quae equuntur dii capita uerborum ordines eorumque declinationes continent. Qua maxima X parte Schottinueller uelut coniunction praecipue nixus ala0moni uindicauit cui adsentior Atque plura adferre argumenta Opu fere non St, praeSertim cum uiri docti, quod uiderim, hac re illi accesserint. Quare ad Scholimu0llorum in is, quae propter uelut '
70쪽
coniunctionem Romani ab eo addicta sunt, recurram; Si qua dubia uideantur esse, subSistam Schottinuelle autem p. 10haen Palaemoni tribuit p. 68, 3, 169, 34 170,1 - 170, 24;170, 31 - 171, 14 171, 36 - 172, 19 172, 34-173,12. Iam cur, quae p. 169, 3, 39 170, 2, 31 171,1b-3b 172,
20 34 173, 13 19 istis interposita sunt Remmi abrogauerit, parum perspicio Censuit uir doctus indicativum et coniunctiuum modos non nisi finitiuum et subiunctivum ut 0ptatiuum', praesens tempus non nisi instans a Palaemone uocataeSS0. Quod quam falsum esset, supra p. 21 sq. docui. Constat enim Palaemonem, qui incusativos', conlationes', qualitates' extremitates alia multa extulerit, magnam significandi licentiam sibi sumpsiss0. Velut autem coniunctionem non Semper pOSitam esse a grammatico satis persuasum habemus. ro dii immortales ieiuni essent grammatici eique primi p. M. Saeculi, qui in tam artos dicendi ac significandi fines coacti fuissent. Ceterum Schoum ueliser ipse nisi magna difficultat sententiam suam non sustinuit. Ergo accedunt significationes iStae, non per Se ualent argumenta ad domonstrandum, quid cui obeatur. Ex particulis autem illis, ut ad ea, quae institui, reuertar, qua Sch0timuelle excepit, Summa e0rum, quae in Superioribus partibus explanata Sunt eisdem exempli repetitis subducitur artusque conexus efficitur. Eaedem autem modorum et temporum significationes adhibentur. ore ipsa uerba alaemonem auctorem clamant. Itaque ut etiam hasce partes Remmio adscriba S, ratio Suadet. Iam ea, quae p. 73, 20-1Tb, 2 exstant, prae ceteris Palaemoni uindicanda sunt. Nam ipso haec indicat p. 173, 14: In ceteris omnibus uerbis' inquit, eadem regula est, ne Sit 0pus pluribus instrui, quod satis ex ista declinatione cognoscetur. Sed tamen quaedam de disserentia obseruatione conlegimuS. Respeximus simul cuiusque declinationis uel ordinis uerbum, quibus modis quibusque temporibus et quales breuitates recipiant iuxta 3 ueteres auctores'. - Quae in eis, qua Sequuntur ita, ut promiSSum est, perficiuntur Dictio alaemonis est.'