장음표시 사용
51쪽
insequens doctrina inter se conueniunt, equitur unum eundemque eorum auctorem SSB.
Prooemium excipitur a dispositione p. 51, 21 - 26 ita: '0mnia igitur nomina, quibus uniuersa dictionis Silua copioS est, n0 plus quam per duodecim ultimas litteras finiuntur, quinque uocale u, ex Semivocale m unam mutam . Sequemur ergo hae extremitates aut per omnia genera aut per ea, quae in quibusdam nominibus Sunt, Singulisque extremitatibus quaestiones suas et subiectemus et Solvemus'. - Quae dispositio nonne alaemonianam originem 0rdinemque, quem Supra cognouimus, in fronte habet Verba ista: Sequemur ergo has extremitates . . . singuliSque extremitatibus quaestiones suas et subiectemus et solvemus' nonne titulo capitis aperte respondent Praeterea respicia uelim, qualis sit conexus disp0sitionis cum fine prooemii quo consi mantur ea, quae de OOemii auctor statui. Ham de harum rerum auctore dubitatio nulla est. Itaque plura uerba faceremitto quaeram potius, num illa rerum dispositio seruata ita Charisio et quomodo ordo porturbatus sit. Quam in rem cum iam orawskius . l. inquisiverit, tamen quoniam ad certum quendam finem eam non perduxit, denuo quaesti SUSCipienda est. Atque proficiscendum est a particula illa tertiae declinationis, nam reliquarum declinationum Paluemoni ordo iam in superioribus capitibus inplicatus est a Charisio, in capite X p. 25, 1 - 30, 22 exstante. Ubi alaemon sic disposuit uocalium is quidem ordo obseruatus Si Sed unicuique uocali Singulae deinceps consonantes statim adiectae sunt in hunc modum
Talem huius quoque capitis ordinem fuisse inde noscimuS, qu0d duo pristina illius partitionis frustula fiscix' p. 88, 29 91, 30 et os X p. 91, 31-92, 21 seruata sunt a ChariSio. Inspiciamu nunc, quomodo factum sit, ut Charisius partitio-
52쪽
nem alaemonis istam confuderit. alaemon initio capitis hanc quid0m dispositionem fecerat: Omnia igitur nomina . . . per duodecim ultimas litteras finiuntur quinque uocale u,
Sex Semivocale S X, unam mutam . Sequemur ergo
has extremitates Qua alaemonis dispositione parum e spueta Charisius ni fallor iam fontis ordinem perturbatum esse opinatus est. Existimauit nimirum per uocales etd0indo per cons0nantes deinceps disponi debere. Itaque suo ipso arto ordinem instituere conatus est interitum sibi ipse
paraturus. Nam quamui paenis e proceSSit, ut per uocaleS
quas supra dixi, disp0neret, tamen postquam ad consonantes peruenit, in tanta adductus est angustias, ut praetermissis plurimis sextremitatibus ordinem uel potius perturbationem in- institueret hanc as e In sum us e a or ur X en ex isi os x x. Quibus tamen Oxtremitatibus quid Charisius uoluerit apertum est. Voluit enim per Singulas OnS0nantes disponere. Quod ut perficeret tantum afuit, ut pristini ordinis pauca frustula is ix, os o retineret O praestantem d0ctrinam Palaemonianam et tanto homine dignam, quae alterius inscitia neglegentiaque deleri non potuerit - Verum-tamon ex paucis istis Charisii Xiremitatibus conlatis cum eis, quas alaemon exhibuit, intellegitur, quantopere Charisius amputando ac detrahendo alaemonis doctrinam imminuserit tinuicem ab extremitatibus a alaemone prolatis grammatici nostri doctrinae summam computando efficere OSSumus. Nam ut non uerba uerborumque quaestiones', quas Charisius plane praetermisit, tangam cath0lica uaga, quae dixit alaem0n,
Porro grammaticus in hoc quoquo capite diligentissime laudat doctrinam suam. Si p. 67, 5 85, 18 87, 14 74,8 88, 34, ut reliqua silentio praeteream, ter respicit ad capitis X bis ad capitis XIV titul0s Aegerrim id quidem ferendum est, quod quae plenior' et plenissimo indicata est doctrina apud Charisium desideratur Adde, quae p. 93, 3 XStant: Multa sane inueniuntur, quae uaria ratione deficiant, quae Su qu0que titulo praedicta sunt'. Qui qui dum tituli ' harisii transcribendi neglegentia ten0bris circumfusi sunt. Cuius-
53쪽
- 49 nam haec particula esset oraminius l. l. haesitavit; at ala in in eam deberi et ex loco illo laudato et ex eo apparet, quod p. 93, 11 Vergilii uerba eodem contextu, quo p. 34, 2 excita tur 'Sane' inquit grammaticus, Vergilius dicit suom abis
satio'; sed nec ipsum admittitur, quia nec ferrum nec aurum nec oleum, quamuis diuersi generiS, pluraliter quisquam ausus est pronuntiare'. - Quibus tamen locis laudatis, cum in Superioribus capitibus reportantur, hoc comprobatur primum laemonis esse, quae in hoc capite exstat doctrinam, deinde cum nostri capitis praecepta alaemonis sint, Superiora capita eodem tur Palaemoni tribui. - Sed quid plura Longam enumerare p0SSum argumentorum Seriem, e quibus pateat alaemonem huius capitis auctorem esse. At quorsum id Nonne argi mentationis satis est, quod artissimo uinculo omnia constricta sunt Mehercule, nisi tam praestantem euidentemque SecutuSesset alaemon docendi rationem, doctrina ius erui omnino non OSSet. Si uer magnorum uirorum, quod quid prae se ferunt, e quo uel primo obtutu eos cognoscas. orro quod supra de dicendi d0cendique alaemonis ratione expoSui, quavis pagina excitabis Libero enim ac forti animo grammaticus profitetur doctrinam respuens, quiduis repugnat aut rationi aut consuetudini Ratio autem, quod promisit in prooemio, 8ustentatur, dummodo ne consuetudini siue auctoritati scriptorum prorsus aduersetur. Unde nihil frequentius in hoc capito, quam quod in aliis nominibus ratio, in aliis consuetudo defunditur, prout haec illa maiorem potestatem habet Palaemon enim mediocritatem istam seruat, quae sit inter nimium et parum et quae, ut ipsius uerbis utar, essiciat, ut horridior ratio auctoritat siue consensu multorum et inuicem uulgari ae Ordida consuetudo iusta et utili ration depellatur. Qua ex hoc maxime capite elucent namque in Superioribus capitibus, quoade rebus a Charisio rec0ptis conligere licet, nihil fere nisi rogulae generales pertractatae sunt in hoc uero capite cum rationitum consuetudini prouisum est. Haemon autem id sibi pro-p0Suerat, ut primum rationem nominum examinaret, deinde auctoritate scriptorum consulta statueret, quid consuetudinis rationi praeferendum esset, quid non item; idque suo iure. 4
54쪽
Nam qui consuetudinem siue ea, quae Xcepta Sunt, comprehendero possi8, niSi ritu rationem uel regula generale pe ceperis An censebimus exemplis scriptorum solis, id qu0d Romam eonSecutus est, artem grammaticam perfici 3 alaemon uero cum rationi tum auctoritati scriptorum operam nauauit. Adiciamus nunc, quae maxime in hoc capite memoratu
digna uidentur. Atque C Julii Romani uerba ut inde ordiar, hisce locis aspera Sunt a Charisio, id quod in oculos incurrit uel biter legenti p. 1, 5 53, 12 18 56, 4-7 6t,b-14; quae ab ipso Charisi Romano adsignata sunt. Qui loci priorem capiti pnrtem, in qua nominum in a et e terminatorum regulae prolata Sunt, obtinent. Namquo initio capitis Char,sius, cum in regulis substantivorum u exeuntium transcribendiS, ut Supra docui, aegre se Sustentaret, quoniam filiolo artem, quam poSSet perfectissimam Suo quidem Ore minbere uoluit, Romani breuiore commentario adductus etiam Rinmanimae doctrina rationem habuit; postea uero multarum rerum affluentia turbatus nec Romanitin respeXit neo alaemonis librum, primarium fontem, integrum exhausit. Scriptorum in hoc capite ingens numerus prostat Etenim Palaemon cum hic nomina nominumque quaestione et catholica uaga, quae multarum controuersiarum ueterem caliginem dissiparent percensere instituisset, etiam auctores quam maXime respiceret oportuit. Sunt autem scriptores, quorum uerba in
exemplum uocata Sunt, Secundum numerum Xhibitorum locorum hi Vergilius Vare Reatinus, lautus, erentiuS, -- cilius, Cicero, Cato Censorius, Sallustius, Ennius, orati , Ouidius, acuuius, Cn. Gellius s. ΙΙ a. u. α), Lucretius, Aemilius Macer, Laberius, C. Licinius Caluus, C. Valgius Rufus, Cornesius Seuerus, C. Gracchus, Accius, omponius, C. SiniuSΡollio, hanius, Propertius, ersius, Caesar, C. Helvius Cinna, Dius Liuius, ibullus, Papirius Fabianus, Coelius Antipater, Τitinius, Q. Mucius Scaevola, L. Cornelius Sisenna, RabiriuS s. VIII a. u α), Caecilius, Cornelius Epicadus, Catullus, Domitius Marsus, C. Melissus, epos, Marcus ), Varro Atacinus,' Quo Marci nomon tendat, incertum est Lindomannus Ciceronem
55쪽
rimpeius rogus, Augustus, Maecena S, Cassius SeueruS, M. Ichrius Messala. Huc adde, quod quoniam minima nominum d0ctrinae pars recepta est a Charisio, uerba autem uerborumque quaeStione plane praetermisSa Sunt, Scriptorum exempla plurima obliuioni data simi. Atque ut statim numerum locorum exhibitorum computando emcero possis, adiciam Vergilium sexagiens fore Coelium bis appellatum esse. Quorum Scriptorum uerba arte Remmiana doctrina inserta sunt. i)Virorum, qui arti grammaticae operam dederunt, mentio
facta est horum Aurelii Opilii, M. erentii Varronis, M. Verrii Flacci, C. Plinii Secundi. Ergo nemo laudatus est Scriptor,
qui alaemonis aetatem transierit. Quamquam apud Romanum in capit XVII posterioris aetatis auctores occurrunt plurimi. Hoc loco pauca de M. Terentio Varrone promere iuuat. Suetonius enim de gram. 23 tradit 'Arrogantia fuit Ρalaemon)tanta, ut M. Varronem porcum appellaret secum et nata et morituras litteras iactaret nomen suum in bucolicis ecl. III u. 0 non temere positum, sed praesagient Vergili fore quandoque omnium poetarum ac poematum Haemonem iudicem'. E quibus Suetonii orbis ni fallor coniecimus alae-m0nianam doctrinam prorsus alienam fuisse a Varrone nam pr0ditum non est memoriae, qua ratione alaemonis doctrina a Varroniana distulorit. At Varro artem grammaticam plurimiSet utilissimis et praestantissimis exornauerat praecepti S, quae refellere aut neglegere Palaemon, nisi omnium aequalium ani-m08 uiolare atque auertere uoluisset, omnino non potuit neque umquam grammaticus nost0r, Si Varronianam doctrinam alias pr0batam refutaSSet, Ssensum ac comprobationem aequalium illam adsecutus esset Fuerunt autem Varronis etiam permulta,
Martialis pigramma l. I, 5 p. 95, 29 exstans quamuis a Pala0- mons xhiberi potuerit, tamen quod a doctrina dissidet, grammatico non
' p. 94, 1 Volii Longi nomen absurde aspersum St 'De qua quaestion a Volio Longo i lius scriptus est.' alaemon enim numquam laudat alios grammaticos nisi disputans do sorum praeceptis ac diSceptans, quid a quo recto traditum sit, quid non item Fortasso Charisius Voliin0men in margine a curioso quodam appositum inde in contextum recepit.
56쪽
quae insequentis temporis grammatici pronus improbabantur. Quo in genere minime hoc placuit, quod cum antiquitatis Lmius esset amator, obsoletas atque inusitatas uerborum formas 0btinuit quod ut artem grammaticam fulciret, non nisi antiquitatis scriptorum auctoritatem aduocauit. Accedit, qu0disti di quodam Graeca analogia rationem sustentauit uerborum Latinorum et quod horrida quadam etymologia uerborum Origianes enucleare conatus est. Atque haec fere fuerunt, quae cum reliqui primi p. Chr. saeculi grammatici tum PalaemonaeSpuerunt. Quo fieri potuit, ut alaemon Varronem grauiter increparΘt. Neque uero inde statim conicere licet alaemonis doctrinam prorsus abhorruisse a Varroniana, id quod Schoumueller 1. l. p. 12 uoluit. Iam in hoc capite alaemon et Varroni et e-teris grammaticis, ut aequum est, modo adsentitur Od ΠΟΠ.Caue enim putes frustula illa Varronianae doctrinae aliundo adsumpta esso a Charisio quod ne credamus prohibemur eo, qu0 artissimo Remmianis regulis intexta sunt. Sed reuert mur ad ea, quae instituimus. Restat enim, ut pauci referam
de eis, quae dubia uideri possint. Atque p. 2b, 20 Palaemon exposuerat nullum Latinum nomen masculinum in 'es' exiss-mitatem uenire posse itaqu0 sutraliter 'salo' ut 'mare' ot lacto proferri debere p. 106, 12 autem docet grammatious: sat masculini generis si nec habet pluralem'. Quid, recto uerba nonne istis plane repugnant Sane sed p. 2b Haemon
rationem nominum exsecutus est; p. 106 autem consuetudinem; re uera ratione Sustentata nullum Latinima nomen masculinum
in sal terminari polost. Item p. 35,1 alaemon disseruit: uinum oleum alia tum demum pluraliter enuntiari p0SSe, cum ad genus n0 ad quantitatem referrentur p. 93, 5 deinde x-hibo grammaticus 'nam quod auctores dixerint frumenta hordea mella, non nos moveat'. Cur non moueat Ea de cauSa,
quod auctores mella aliaque ad quantitatem rettulerunt. Quao non offendunt. ore p. 60 11 pauca uerba falso erentii Adelphis adiudicantur, quas p. 73, 15 recte 'mormioni ad scripta sunt. Unde oraWshius . . diuersos exscriptos Asolantes a Charisio coniecit; sed parum mihi persuasit. Quid, uerba erontii ista nonno ab alio quo diserte in Adelphos
57쪽
transsor potuerunt, quod Charisius deinde perperam transcripsit Utraque uor particula a alaemone profecta St; nam Iit hoc adferam, altera alteram respicit. Item p. 60 grammatieus: plus', ait, in genetivo plurali ratione 'plurum facere debere, non plurium' p. 73, 15 eadem quidem fere proferuntur, adicitur tamen 'sed consustud plurium cum i dicit Quas secundum docendi alaemonis rationem non possunt dubia uideri. Sunt et alia, quae cum in ueterum grammaticorum d0condi genero, tum in Charisii transcribendi neglegentia p0sita sunt quae singula ut examinentur, hic quidem locus non est. 8atis nim mihi multa uerba fecisse uideor nec tam c0pi0SuSin dicendo fuissem, nisi de hoc ipso capite multae contrOH siae inter uiros doctos exstitissent. Qui sequuntur Gradus comparationis tu conlationis capitis XVI p. 112, 13 - 116,28, indo in p. 114, 30 - 116,28
iam a Scholimvellero p. 20 Palaemoni tributi sunt; cui adsentior At quae praecedunt, a quonam ea orta sunt Quorum auctorem, praeterquam quod pauca Romani frustula interpositaeSSent, incertum esse Schotimuelle existimauit Sed conspirantea, quae ab initio capitis usque ad p. 114, 30 proferuntur, mirum in modum cum ei8, quae Sequuntur. Eadem enim appellativa in utraque particula in exemplum uocantur; porro di, 060nes illae, quas supra explicaui elatio', 'in conlationem
uentro in c0mparati0nem ruontro'. ' obseruabimus tamen dicimus enim', inuenimus tamen apud auctores: aliae etiamin a particula frequontantur Iotum denique disserendi genus P laemonis est Accedit, quod p. 113, 20 grammaticus ad 8uperiorum doctrinam recurrit: ' Obseruabimus tamen', inquit, qu0 ipsum iam adnotauimus, nomina tantum in comparatiOnibus mersari, non etiam participia Qua doctrina 4 48,ὶ 1 exstat. Atque excerptor, qui p. 55, 30 557,2 eadem praee ta tradit, locum illum laudatum uerbo tenus seruauiti LX e corpior autem, qui Haemonis librum solum descripsit, 'sentiet ero possumus, quid Romaniana doctrina Charisius istipRrtio da interposuerit; et sunt haec: p. 114, 1-6 114, 25-28. Ἀρο- quin totum caput VI xcopus Romani frustulis ala R0ni sit, ad incertum reuocari non potest Palaemon igitur
58쪽
De capite VII p. 116, 29 147, 16, quod ab ipso Cham
si0: De analogia, ut ait Romanus' Romano adscriptum est, iam Supra p. 43 sqq. exposui. Ubi Romanum praeter linium aliosque etiam Haemonis libro usum esse statui addidi etiam, quid uiris doctis uisum esset. Iam tempus est sententiam
meam supra prolatam argumenti fulcire Age, utriusque grana matici doctrina perpensa uideamus, uter palmam erat utrum Romanus hoc commentario an alaemon capitis XV Orammaticos autem ipsos concertantes introducam. Palaemon p. 88, 29 sq. nominum in is syllabam cadentium rationem explanan8: Is terminata nomina', inquit, masculina et seminina inueniuntur Quae omnia nominatiuo genetivum similem labent,
uelut hic suauis huius suauis, facilis facilis, agilis agilis et cetera similia. Excipiuntur autem quaedam, quae in genetiu0 crescunt, licet per is esserantur, uelut cuspis cuspidis, cinis cineris, lapis lapidis, puluis pulueris et cetera similia, de quibus plenius dictum est in superioribus sub titulo De nomin tiuis Et quidem masculina, hic finis huius finis; laminina, haec puppi huiu puppis; communia utriusque generis, hic et haec suauis Horum ablativus dupliciter effertur et per e et per i ut ab hac puppe et puppi sed communium tantum peri, ut ab h0 et ab hac suaui. Item accusativus duplex, ut hanc puppem et puppim, turrem turrim Utique eius modi nominum etiam pluralis genetivus ante um syllabam i habebit, harum turrium puppium. Excipiuntur haec tria, quae omnino litteram neque in genetivo plurali admittunt neque ablativo
nec accusativo Singulari Sunt autem haec, panis canis iuuenis Excipiuntur et haec, quae genetiuo crescunt, cinis lapis puluis Semi sangui uomi cuspi cucumis pollis lis Faciunt nimgenetiuo cinerim lapidis puluerim semissis sanguinis uomeris
3 p. 13, 30-3 itorum Volii Longi uerba inopto intoriscis sunt sortasse ab eodem, qui in capite XV illius nomen attulit. Jam fontom, obuo Charisius hausit, Volii montione auctum fuisse inde apparet, quod
excerptor p. 56, 22-24 ipsam recepit.
59쪽
cuspidis cucumeris p0llinis litis Graeca uero dupliciter declinantur. Aut enim creScunt genetiuo, ut notis Thetidis, aris Paridis, aut eundem seruant genetivum quem et nominatiuum, Zinxi huius Zeuxis, loris huius Alexis Vis uero tantum singulariter declinatur, uelut haec uis huius uis huic ut hanc uim o uis ab hac ut item pluraliter tantiu has uires uirium uiribus uires o uires a uiribus. - Quaecumque nomina Slitteris torminata communia masculini et feminini generis sunt faciuntque ex se neutra in e terminata, ut hic et haec nobilis et hoc Aile, ablatiuum habebunt in i genetivo pluralici anteum recipient, accusativo autem i ante , ut ab hoc et ab hac nobili simili, horum t harum nobilium similium, hos et has nobilis similis. - ulvis masculini generis est, quamuis roportius dixerit: qui nunc iacet horrida pulvis'. - Sarapis Sarapidis uolunt grammatici genetiuo casu dici, non SarapiS, quia omnia nomina Gra0ca figurae is terminata in genetiuo
syllaba crescere debent, ut ris Iridis, Isis Isidis, Hymnis Hymnidis, aris aridis. Sed cum et Latine declinari possint,
non est necesse consuetudinem ratione reformare, praeSertim cum adsit auctoritas. Nam et Varro de uita sua non tantum
huius Sarapis doctinauit sed et Iris, quod paulo est durius. Sod si Vergilius Irim dicit et arim et Tigrim. - Breuis dies
dicitur, non pusillus. Breuis enim in natura, pusillus in O pore. - Gliris nominatiuus est hic glis, non glir, ut quidam uolunt. Nam et Varro in Admirandis ait 'in silua mea glisnullus si at in Originibus' - anis masculino genere dicitur. Nam etsi neutro genere lautus dixit 'pane et assa bubula tamen uitioso. anis autem genetivum pluralem CaeSarde analogia I panium dixit, sed Verrius panii sine l. Ego Rutem neutrum probo nec puto panem plurali numer dicip0SSe, quoniam unica re est et ad pondus redigitur, nec quiS- quam ueterum nisi singulariter dixit. Deminutione autem panis pastillus dicitur, ut hodieque in Italia rusticos dicere animaduertimus'. - Quam doctrinam a Palaemone uno quasi tenore prolatam apud Romanum capitis XVI diuersis locis scruteris necesse est. Primum enim ustulum inuenies p. 120, 24 'Aui ut puppi, quoniam gonetivus similis est nominatiuo';
60쪽
- 56 secundum p. 131, 16: Glis Varro in Admirandis, in siluamin est lis nullus Sed et Cato in Originibus ita est locutus. Quidam enim hic Hir huius gliris putant dici ' - te tium p. 131, 30: 'Habilis ut agilis. Is nim syllaba finita
nominatiuo singulari eundem debent habere genetivum, ut nauis auris amnis exceptis lapis cinis puluis cucumis cuspis'; quartum p. 132, 27: Irim pro Iridom Maro ensidos VIUI 'Ιrim do caelo misit Saturnia uno', cum constet omnia Graeca figurae nominatiuo singulari is syllaba torminata genetiu0 singulari syllaba crescere, licet Varro et ullius et Cincius, ut de consortio casuum diximus, huius Sarapis et huius risdixerint' - quintum p. 141, 20 'Ρanium Caesar de analogia libro I dies ubera est. Sed Verrius contra. Nam i detracta panum ait dici debere. Neutrum autem puto posse dici, quia
de his est nominibus, quae, cum pondere numer menSura OD-
stent, semper Sunt Singularia Uter integriorum doctrinam exhibuerit, apertum esti eo discerpta tantummodo alaemonis
praecepta Sunt, uerum etiam corrupta ac deprauata. Ea uero
a Charisi in Romani commentarium litterarum ordine dispositum congesta esse a ueri similitudine prorsus abhorret. Hoc senim nihil aliud esset, quam statuere a Charisio Romani commentarium compositum Sse, cum Charisius caput VH 0-mano ipse addixerit. Atque quamuis Charisii inscitia magna sit, tamen eam tantam 8Se, ut doctrinam longe uberiorem in caput V receptam iterum o alaemonis libro in caput XVII transcripserit, qui est, qui credat. Itaque quin haec, quae in capit XVI inuoniuntur Haemonis praecepta a Romano e cerpta sint, nihil dubii relinquitur. - Aliud promere liceat exemplum: p. 68, 33 haec Palaemonis leguntur 'Item octo ii ordino haec in quaestionem ueniunt, uelut quare nubeS nubis ot fides fidei es litteris productis elata, siquidem habuerint ante es syllabam, genetivum faciunt per i uelut acies acies, dies diei, luxuries luxuriet, excepto hoc uno Omine quies, quod facit quietis. Quamquam requies ab eo Ompositum requiei faciat secundum rationem a nobis demonstratam, ut apud Vergilium in IV: requiem spatiumqus furori Quod si esset genetivus requietis, requietem faceret, Onr