장음표시 사용
501쪽
suas recuperarent, ac proinde has gentes surta approbasse nequaquam apparet. Quamobrem etiam I. C. aliarum civitatum huic prohibitioni certas adiecit poenas. Nam Ath nienses ex legibus Draconis capitali fures assiciebant supplicio, quae poena eeu nimis acerba a Solone mitigata et in mulctam pecuniariam dupli, etiam in furto manifesto, transfusa est. D cemviri alteram nimis rigorosam alteram vero nimis remi sam animadvertentes distinxerunt: diurnum furtum a non manifesto, ac de utroque sic in L. XII. Tabb. constituerunt: Si uri furtum Jaxit, sim aliquis endo ipso capsit verberator, issique cum jurtum factum escit, adicitor. Serum virgis caesus saxo deicitor.
Impubes Praetoris arbitratu verberator, noxiamque decernito. SI
ADORAT FURTO QUOD NEC MANlFESTUM ES
CIT duptione decernito. Praetoribus tamen et haec poena manifesti furti severior visa est in libero homine, hinc eandem commutarunt in poenam quadrupli g. s. i d. o. q. e. d. n. Nascitur et condictio furtiva cx furto l. s.ff. d. conrora. nec non poena extraordinaria Auth. sed Νών. tur. C. d. se .fug. N. II . e. uti. Haecque de iure utroque affirmative et negative pra
cipiente dicta sint, circa quod Ius Civile nullam, praeter adsistendi, detegendi, confirmandique potestatein habet. Iam ad permittens progredior, a quo ob liberius spatium tum Iuta Civ. tum moribus etiam nostri si quos obiter interspergam citra aequitatis laesionem resistere et adsistere licebit. Sit igi In iure Natu-tur in I. N. permittente rae Permi
XXXVIII. i. PATRIA POTESTAS. Reverentiam pa- 'ς-- 'ternam et debitum de alendis liberis I. N. praeceptum et per Leonsequens neque a I. C. mutatum eX th. I 8. apparet, cui im- Patria Poteis
mutabilitati neque restrictio alimentorum ad legitimos, exclu. sis incestuosis eque vago natis concubitu hic obstat, nam illos nec natura agnoscit, horum vero pater incertus est, sicut Aristippus scorto dicenti se ex ipso gravidam esse respondit; non magis eam hoc assirmare posse, quam posset, sin persenticetum transivisset, designare spinam certam, quae ipsain pupugisset. Con.enit factum Diogenis Cynici illud, quendam e scorto natum, cum in circumstantra lapidem immittere vellet monentis, ne
502쪽
tis, ne forte patrem seriret, videret, ob prolis idcirco paren tumque incertitudinem nullum debitum alendi assignans parentibus. I. N. a iure Civili non mutatum est, nec mutari potuit. Hanc vero patriam potestatem ceu ex I. N. permitti vofluentem saepissime Ius Civile modo extendit, modo coarctavit. Ratio diversitatis in promptu est, quia haec non sicut reverentia paterna praecipitur, sed saltem ceu I. N. praecipienti non repugnans liberos vendere, oppignorare, perque eos aliquid acquirere permittitur, hinc Lehes Romanae antiquae confisae amori et assectui parentum sine exceptione liberos parentibus subiectos esse voluerunt et venundandi, et, ii vellent, interficiendi impune ius dederunt. Cum vero hae potestate multi abuterentur, quia vincula caritatis concordium, apud in sensos incitamenta irarum erant, hinc dies et conluetudo humanior sub Impp. illam acerbitatem impietatis nomine damnarunt et cum patres, non domini liberorum dicantur, inpietate potius quam atrocitate hanc potestatem conlittere tuaicarunt si MPLicius ad Epicteti Enchiridium DIOM. HAM CAI N. L. II. Antia. Rom. si ORCH. adi. i. d. P. P. LI. C. d. injant. ex GN. m. t. t. C. d. P. P. LI. L a. C. d. patri qu. silios distrax. LM I. 3. C. d. bon. au. lib. et dicitur potestas familiae et sacra patris l. tiu. C. d. ino sic. Testam. I. I. C. d. eurat. fur. Lri. C. d. don. L ao. U.
- d. Nupt. a. POTESTAS DOMINICA. Primaevo naturae stam rite Peae tu servi nulli fuerunt, quamobrem contra naturae Intenti L N, nem servitutes introduetas esse in iure pals m occurrit, quia . nullum sibi vindicat locum priusquam quis pacto vel delicto sua libertate excidit. Iure Naturae enim non repugnante qui vis pacto libertatem suam in alium transscribere potest, imo prolem etiam hoc modo ut servilem alicui addicere haud iiii quum est, si dominus pro perpetuis operis perpetua alimenta Promittat, nam tum perpetua illa obligatio compensatur perpetua alimentorum certitudine, quam saepe non habent qui diurnas locant operas. Ex delicto in naturali statu, non aliter, quam per modum belli captus in potestatem capientis conse tiendo transi, qui ob vitam perpetuo donatam perpetuo libertatem tum sui ipsius tum. libcrorum qui circa hunc con- ,
503쪽
sensum ob parentum intersectionem haud essent nati in alium transferre videtur. Qualis autem et quanta potestas dominis natura approbante tribuenda sit 3 haud vilior videtur esse alua quaestio, in qua diluenda primum amoliendi sunt, qui ius
vitae et necis eidem inesse contendunt. Sive enim extra civilem societatem, sive in ea dominium considerem, id ius tamen dominis denegandum esse extra dubitationis aleam positum esse nemo negabit. Concipiat enim sibi quis aliquem herum extra civitatem segregem, illi tamen ex recta ratione hoc ius tribuere non poterit, sed tale intelligitur exercen-cium esse, quale In naturam congenerem exclusis usibus homina indignis convenit, quod multo minus in bene constitutis civitatibus hero concedendum, et non nisi vicaria potestate, ea9ue legislatione civili expressa, id, quod summi imperii
proprium erat, subordinato tribuendum erit. XXXIX. Ius Civile hos duos Potestatis Dominicae ac- conveniequirendae modos approbare et alios ex civili ratione cessante I. C. inrogare videtur I. d. I. person. l. M. V. d pom. t. s. 6. d. Agnos. et almae tib. I. at. pr.qu. mei. caus. I. y. g. . ae poen. qui modus sublatus per N. M. c. I. TvLDEN ad I. un. C. d. m. CD . to E. Hisce modis constituto dominio dominis magnam vicaria potestate in servos initio concessit facultatem, haec vero Iaxa licentia Reipubl. Romanae tot homicidia et nefanda crimina peperit, quae nemo quis sine horrore et stupore apud Lips. L. II. Satur L leget. Quoties enim a privatis ultra centum theatro gladiatores exhibiti et quot myriades mutuis te, populo oblectando, vulneribus ita conficientes truculento sane spectaculo absumptae sint silentii iam involvam sipario, sed Vedium Pollionem, Civem Romanum genere libe
tinum murenas in piscina sua carne servorum alentem instar omnium hic nominasse lassiciet, et nequis reos gravium criminum iis obiecisse putet, puerum enim qui casu vas cristat- linum fregit, occidi iussit Dios.c Assius. LM ius vid BAcH. Comm. ad T. I. de hu qui sui vel H. Dr. Hic dominicae pote-Ratis abusus enormis movit Maiestatem Romanam, ut ad eam uenuo, unde si erat, rediret scaturiginem, castigatione mo-
504쪽
di ea dominis privatis relicta I. et a. I. eι i. r. g. r. g. a. 1f. de his qui sui vel M. Dr. i. r. f. a. Ad L. Corn. d. Sic. I. un. C. d. Emenae SP, v. Sic constitutae servitutes di sibivebantur manumissionum modis tum publicis tum privatis f. r. β. f Inst. d. Liberi. I. ut . C. d. Lat. Lib. tolund. t. t. ff. et C. d. man. vinae t. t. C. d. Man. in Eccles Ex hac manumissone nascebatur libertinitas quae salvo patronatus iure in ingenuitatem conversa est N. 7δ. iunct. Auth.
C. d. Iur. Aur. ann. et uat. rest. Iura haec servitutum et manumissionum christianis sunt incognita, quia quasi membra sunt ais NYNSiNG. a FRUNDECΚ unius civitatis. Quare in bellis etiam capti, ob naturalem postliminio reuersam libertatem, non detruduntur in servitutem, sed tamdiu detinentur donec λυτρον vulgo die rantion persolutum, aut sub iuratoria cautione vel fide iuramenti illud promissum fuerit. In bellis autem contra
Saracenos, Turcas et Tartaros servitutum iura adhuc exercentur R. A. Anno Isaf UV. UTI. g. und mag. ibi. in seine oranni- sche Getoah und Dien aueu tu Σπingen. ALBERic. GENTI L. L. I. C. s. p. Io. in m. d. I. R. MOLl, A L. I. Di p. III. n. 4. T. I. disp. L. N.
I . XL. 3 DOMINIUM TERRAE et earum rerum, qua-
Dominium nullus datur usus sine ab usu inque applicatione corp9ra- in li consistunt, quae ipsa alios omnes a facultate habendi excludit sive sponte nascantur, sive sudore et labore humano parentur, quarum omnium dominium homini non per conventionem aut divissionem, sed ex naturali addicitur ratione. Quocunque enim quis modo hominem prodiisse sibi fingat, ex eius tamen se conservandi efforescente appetitu, imo ex ipsa na- tura nihil frustra, sed ob certum finem producente omnia dominium et usum fructuum sponte nascentium ei competere colliget, hocque evidentius fructus industriales comprobant. Cum ipsis enim primordiis hos alteri eripere, ex arvis excultis alium eiicere, ex tuguriolo, quod necessitas cum ip1o mun- do, ob coeli iniurias depellendas, exstruendum docuit, con- . texentem expellere, vel vestem ob frigus seu inclementiam aeris sustinendam conscienti adimere, naturalis ratio iam ante originem vel existentiam ullius pagi, vici, urbis, vel gen-
505쪽
tis prohibuit, ne se socordiae aut malitiae mancipans alterius industria quaesitis fructibus solari queat. Unde ergo ante conventionis vel divisionis sa gentibus conscriptas tabulas huiu modi prohibitio 3 Unde illud ante gentes, aque gentibus iatro duetum dominium, ne concupiscari ne furtum facIm, neminem laedas interdictum manavit 3 GiloTius L. II. C. a. f. a. d. L. B. G Regregie sane proprietatis exordium Deo tribuendum esse docet, qui eam generi humano in res huius universae in serioris naturae statim a mundo condito, atque iterum mundo post diluvium reparato, contulisse ibidem dicitur. Ut adeo merito quis miretur praelaudatum authorem, qua ratione solida hac arsumentatione neglecta, ad somnia poetarum de seculo saturnino, statum communionis et causas, ob quas ab hac communione et quibus modis recesium est, dilabatur 3 Quam de
communione controversiam PuFFENDOR EFII L. IV. C. 4. d. Origine dominii deI. N. et G. proposita distinctio : communionis negativae et positivae penitus non absolvit. Praeclare tamen Illustris et Magnificus Dominus PRAESEs, Mecaenas omni obse vantiae atque honoris cultu prosequendus in incomparabili Dissertatione de Imperio Maris c. I. th. p. in causam huius de communione natae opinionis inquirit, hancque ex LA TAN-Υii capite s. de iustitia tradit, cuius verba haec sunt: Cum Deus communem omnibas terram dedisset, ut communem degerent vitam, non ut furens et rabida avaritia sibi omnia vindicaret, nec
ulti deesset quod omnibus nasceretur. Quod Poetae dictum ita sciscipi oportet, non ut existimemus nihil tum fuisse privati, sed more Poetico figuratum, ut intringamtu tam liberale uisse homines, ut natas sibi fruges non includerent, nec solis absconditis incubarent, sed pauperes ad communionem proprii laboris admitterent: nec mirum eum promptuaria iustorum benigne paterent omnibus, nec avaritia intereipiens beneficia divina, Jamem sitimque vulo faceret, sed omnes aequaliter abundarent, cum habentes non habentibus large copioseque donarent.
XLI. Dominium Iuris Civilis nascitur ex possessione, Dominium possessio ex titulo, tituli autem sunt vel I. G. vel I. C. Ex Iu-τ Ic. re Gentium tres traduntur α Apprehensio, cuius species Oc- Qqq a cupatio Disiligod by Corale
506쪽
cupatio et Traditio. I. Species seu occupatio est vel rei an iam taevel inanimatae huiusque vel sub terra vel supra terram S.Ia. I. u. g. Iδ. g. N. I. d. R. D. et A. R. D. LFI. g. I. st eod. l. s. f. r. st d. Captiv. et Pintim. I. IJ I. d. r. I. un C. de Thesaur. X. LII. U. d. AE R. D. I. ro. I. M. d. Us r. I.D. f d. V. S. I. f. C. d. pas. pubi. et priv.
I. I. g.f. de Reb. eor. qui Iub. tui. l. 3. C. d. metalgor. et metalZproin cur. metalI. XI. l. 7. U. J Sol. mair. l. r. quod cui. Un. nom. Ly. f. r. de Reb. eor. Circa hanc primam apprehensionis speciem hodiernis moribus tanta emendatio, correctio et mutatio in
ac in serius des Hetnen oder v indern Nil rahis oder minderm Pueris. Quanquam Principes hanc libertatem naturalem hene meritis ex certo quodam privilegio restituere soleant, attamen circumscri pium id ipsum est reservatione bannisuperioris doch behalten etois ans vor die hohe Iut Rhortet uis roth Wil orato loco, ne globo vulneratam, etvenn es schvreis persequatur, vel in rumentis nach Huchsi und Hasenzubasen undetulausen, vel etiam tempore et alio modo. Hac ratione quoque Ius plinandi concedunt, et saepe tantum ma and obolestunt senn e Dichen, et nocturno tempore, bo Lischι au hriasin undetussschen mit Clenen, Han aten, Mach Izen, Hamen, murasAn- gelu, Reusern, Sachen etc. Belgae Capturam balaenarum quotannis elocant, sc etiam retium iactus vendi solent, ubi halecia relictis latebris loco aestiva tempore verno quaerentia, retibus circumdata, et in unum coarctata tanta capiuntur multitudine ut piscatores non secus ac in terra cum per ambulare possint, inque nubibus per plura milliaria, scintillantibus, conspiciano tur CEsN hist. an. L. IV. de piscium et aquatilium animantium natura. Praeterea quoad res inanimatas supra terram Ius stu.ctuum sponte nascentium, graminis, sylvarum et ligni caeden-
ducta est, qualis circa ullum alias apparebit titulum. Nam quoad res animatas venationes propriae sunt factae summarum potestatum adque regalia relatae nostro idiomate vocanturban-Disiliaco by Corale
507쪽
animatas sub terra auri et argenti sodinas privatorum dominio exemerunt, et salinas quoque suas fecerunt, sive sale ex aquis salsis, sicut in Hallensi civitate coquantur, sive ex montibus scut in Polonia in variis locis et imprimis urbe Wilit Ly lapidicinarum more caedantur, Lu. C. d. Vectet Com. quomodo in Prussa lectio succini prohibita sit videri potest IVS PROV. PRUSSIAE Lib. III. Tit. r. Art. I. g. s. in .
XLII. Quo vero Iure Principes hunc I. G. titulum eripuerint 3 Doctores inter se non conveniunt, dum alii I. N. Lic laedi existimant, alii vero praescriptione, alii occupatio ne, alii servitute constituta, alii aliis hoc iussundamentis niti arbitrantur. Sed quid opus est, operose in re Clara nugas nectere 3 Quis enim negaret principis ossicium et potestatem circa naturalia non simpliciter sed pro certo rerum statu, quae emendationis obiectum sunt, eousque se extendere Ne hanCnaturalem libertatem lex civilis circumscribere, id quod naturaliter licebat vetare, eiusque dominium naturaliter acquiren dum vi sua antevertere queat; quod probe Illustris et Magnificus Dominus PRAEsEs in aurea praedicta Dissertatione annotavit, dum C. I. g. s. Principes hoc iure optimo maximo rue xii facere potu ille asserit. Et sapientissime Germaniae populi cum Regibus ad sustinendam dignitatem suam bona quaedam assignanda forent existimaverunt, ab illis incipiendum, quae sine damno cuiusquam tribui possent GROT. L. II. C. g. g. F. Ne Tamen emendo rationes pro assirmativa praeter modum a Iu- te Civili abeam, unde digressiis sum redeo, et excussa prima apprehensionis specie se ostere a. Traditio, sive illa vera seu ficta, seu longae manin, seu sim bolica sit t. a. C. d. acq. et ret. Ioss. l. pen. g. r. eι ult. s. d. don. int. vir. et rex. I. U. f. a. d. A. R. P. Ly. g. 6. d. A. R. D. l. 7 . d. Contrah. Empt. XLIII. Occupationem excipit. β Accessio cuius species naturales beneficio rei nostrae β. N Lae A. R. D. LF. I. a d. R. V. LI.I. l. d. A. R. D. Lpen. g. r. I. I. g.f. eod. beneficio rei ali nae, l. V. g. l. Lu.sf. de Usur. L es pr. eod. L Apr. CL AE R. D. proponuntur, industriales peti pollunt ex g. M. 3o. g. II. I. d. A R. D. II.,. 3 eod. Ly. , a. d. damn ius. I. s. pr. h. t. st. s. a. eod.
508쪽
L s.f.3. γ. est Specificatio aridorum vel liquidorum S. as. I. b. t. s. V. d. 14JHIL VI.f. g. r. eod. An autem tres diisti tituli eo quo a Triboniano accepti modo sint Iuris Gentium 3 examinat CROTius L. II. C. I. inque negativam ibi inclinant. Iuris Gentium titulos sequuntur Iuris Civilis, partim singulares i. r. s. .sf. d. Vsu cap. I. I. C. d. praescr. LV. temp. t. r. Τ. Don. tribus libris j L . et Fidele. quorum dominium sed non possessio amorte testatoris in Legatarium transit l. D. V. d. Leg. II. L M. f. in f d. Furt. arg. l. II. β. qu. mei. cain. ZZ.Τ. ad L. Iul. d. vipris. β. a. I. d. Leg. l. r. C. Comm. d. Leg. g. F. I. d. Obl. qu. ex qs. contri par rim Universalos gi. Lper qu. persc. ccqu. I. . f. p. d. Succ. M. l. e. g. r. . Ord in Bon. posess. ferv. LI. s. δ. d. Bon. Poss.f.I. Leod. LI. g. δ. d. Can. Eae et t. t. eod. t. t. d. Ventr. nom. in ptis misi. l. c. g. ult. I. I .sf. d. inus Test. l. I. g. Is. Quib. ex caus in posse. t. t. l. d. Adquis per Adr. et t. t. De eo cui liberi. cain. lon. addicuntur.
4. XLIV. 4. IMPERIUM MARlS quod indigentia et
Imperium necessitas sublevanda introduxit, quia et mare ex parte huic Mari. τημ γ' indigentiae humanae aliquatcnus mederi potest, nec qui quam hic obstare videtur, quo minus illius usus quoscunque potest sibi vindicet homo, postquam is ut terrestre animal in alieno elemento versari didicit PuPP. in Elem. I. V. Deff. I. I. et LIV. c.f. f. I. seeqq. d. I. N. et G. de cuius interiori aliena territoria interfluente aque Occano tanquam parte homogenea distante non controvertitur ratione aptitudinis recipiendi dominium, quo iure Respubl. Veneta mare Adriaticum quod vocari solet Gosso di Veneria occupavit, ut quibuscunque navigationem iustis de causis interdicere possit.SELind. M. C. S. L. I. c. I In cuius dominii signum quotannis ipso Festo Ascensionis Do- . mini ritu solenni Dux navi Bucentauro purpura et auro ornato vectus, comitante Senatu annulum e puppi in subiectum
pelagus proiicit his verbis: Desponsamus Te mare insignam oriri et perpetui dominii et imperii. Sed quid dicendum erit de parte exteriori et Oceano quem Deus terris circumfudit λ Nee, eius inexhaustam abund)ntiam vel sufficientiam imperio repugnare existimo, sed colligitur inde potius quia tantum, quantum aliorum usibus suillait, superest, hinc Per partes quoadi
509쪽
terminos quales sunt scopuli, brevia, adversa invicem promontoria, insulae hinc inde sparsae e quibus linearum rigores versurae seu siexus angulorum Cossae gammae sumi possunt citra alicuius iniuriam occupatio fieri et in proprium instar fluminum describi potest, quae proprietate populi, ratione autem partium communi usui obnoxia sunt. Quod ipsum actus imperii marini proprii hodie ita comprobant, ut omnis dubitandi ratio merito absit, ubique enim noc ius sibi tribuunt, ut liceat inquirere in naves unde veniant' quo tendant et similia 3 imo velorum submissio, angariae navium, ius sta. pulae, nec non geranti, et vectigal pro transitu, imperium maris luculenter evincunt. Hic vectigalium iniquitatem' quidam accusant, quibus nullam subesse animadverto, sed aequissinum esse putarim, si Resp. in commodum navigantium magnos sum- .ptus faciens in retributionem aliquid exigat, exiguus squidem navigiorum daretur usus, si Respublicae, de impedimento navigationis cavendo, portus si naturales non sunt arte exstruendo, vascula eminentia in quibus ignis alitur, lucernas pensiles quae apud Gedanenses conspicuae) erigendo, stipites coronatos ponendo, corbes impositas in summitate Bahen, palos introrsum implicatos iapen. pharon exstruendo Luchten oderBhisen periculosa loca sicut in Prussabo der Veso Piluti ton-nis notando onera et securitatem navigationis tuendae non sustinerent r. t. d. Vere es Com.
XLV. Haec in I. C. satis clare proponuntur, et videri Imperium potest de communi usu sub dispositionem Legis non cadente ἰΠM ' φηextraque patrimonium negative existente β. I. et Lae A. E. D. MLU. g. uodfde Diur. l. i. g. de A. R. D I 13.1 Com. praeae in ditione tamen et publicum mare esse dicitur l. II. 9 7. de Dur. I. a. g. a. eri. f. Ne qu. in sZpu. Hinc Romani ad retinendum hoc imperium classes perpetuas constituerunt, quibus excluderent hostium machinationes suisque transitum et transvectionem necessariam concederent. Recensentur autem classes potissimum quatuor: Primae maiores, duae Praetoriae dictae Mis nensis et Ravennat ab Augusto institutae, minores fuerunt, altera in Gallia Narbonensi colonia et portu foroiuliensi. Deinde
510쪽
Imperatorem quoque Traianum in mari Rubro classem constituisse fusius et lolidius, quam in una hoc gravissimum argumentum thesi demonstrari potest, docet et exequitur ex acutissimis rationibus et probatissimis quibusque aut horibus Illustris et Magnificus Dominus paΛEsEs in nobilissima praedicta Disserta. tione e. .s. saliosve ibidem huius imperii retinendi modos explicat Lun. C. d. ci XI. s. ACTUS UTILITATIS INNO-XlAE intelliguntur ex I. N. permiis, si ne ullum vel minimum, im innoxiae nomine exclusum, accrescat damnum, nec hosce proprio ausu vindicare, sed a possessore petere ac impetrare lic bit. Hinc transitum sibi serro aperire omnino iniustum est, quia territorii proprietatem habenti nemo Ius disponendi circa vias publicas quae pars territorii sunt, denegabit. Peti ergo a summa potestate transitus summe necessarius debet, qui intra inno. xiam utilitatem subsistens, ad communem hominum obligationem de officiis humanitatis exercendis, necessitateque 1ublevanda, concedendus. Si vero non via regia ire, sed ad possessiones privatas deflectere, contra confoederatos, socios, vel amicos arma parare velint, impediendus est, ut communi editam Iure prohibeantur arenae, quod Illustris et Magnificus Dominus PRAESES in toties allegata praeclarissima Dissertatione
c. I. th. I pluribus rationibus Confirmat, et Lectorem ulterius ad Lun. MOLINAM de I. N I. tract. a. dio. Ios. nec non ad ALBERI GENTiL. de I. B. L. II. Caa. p. I. remittit: Convenit Cl. FurEL DORrp. in V. dej.F. g. 6. et ali. L d. I. N. et G.
XLVI. 6. BELLVM quod praesupposita causa iustificata ha I. N. permissum suscipi potest, ut laxatam hominum societatem et di solutionem pacis reparare intendat, saepe tamen Ob iniuriarum secum trahens cumulum laudabiliter omitti potes', sicut pLvTARCH vs in Numae vita ait: postquam iuste beltam fusi pi posse decrevissent Feciales, consultatum a denatu, an ex usu esset. suscipere. PROCOPius Gothicorum II. Gothos ita ait Belisario dixisse: haec cum ita se habeant, incium erit utrimque Gentis Rectorum, subitorum sibi salutem non proiicere propriae laudis sudio, sed ea praeferre quae et iusta siunt et utilia non iam tantum, sed ei ho ibin, quia non es homini homine prodige utendum.