장음표시 사용
291쪽
qu ,ut secundilm lcges senti di sinit iter de pontibus,
ct iontibus,& ne sumina ossiciant aedibus, nec itinera publica impediantur, aut in ii aediscetur, 3 quisque ante aedes suas vias publicas reparet, repurgetque aquaria, ne viae sint impedimento, di ne quid ante ossi- cindi potiatur, nis sullo vestimenta aeri proponat,vel faba rotas, se tamen, ut itineri n6 sint impedimento. ex papin.lib. 3.ε.tit. Io. Qui,& curare debet n e pri-ta a torum domus viae publicae, vel publicis aedificii, oiasciari,nee ijseivitatis aspectus deformetur. l.nepotia-άi.l. scui.& per tot.C.de aedifpriti.& in l. i. g. de via pubi. ex Vlpia.lib. 3. sntit. Io. qui & ex causa cogere potest dominos domuum eas rescere, & ne ii arces, vel turres aediscent. l. preses.sside ossi c.praes. ει exl.
Dioclet.lib. I I. C. tit. I'. secundo, ad praefectum pertinet curam habere horreorum publicorum. exl. 1. C.de conditis in publicis horreis. dicente, eum ad uuamlibet urbem, mans nemve accesseris, protinus horrea inspicere te volumus. R l. 3. eodem.& l. 3 C de quibus muneribus,vel praestant. eod.lib. te. C. Tertio, cur are debri, ut fontes,& aquae in urbem. de agros ducantur, ut ali Plato.lib. 6.de I epib. curam aquarum aediles habeant,ut in sontes, quam liquidissimae suis cientesque ducantur, arciuitatem iuuent pariter,& exornent. S Aris alba. Polit .c. ii. 'Dod vero pertinet ad aquas, Si sontes nimum est , ut aquarum suppetat intima copia, quod si non continiat. cine
nae fiant multarum aquarum capace 'Dae mrnot zm
oppidanos disiciant, si bello intra oppidi m inclus. v-su agri prohibeantur,sc ut quae potui apt sm,rbaliis separentur,ut ibi dicit & habetur in i hac lego. 8 l diligenter.& per tot C de aque ductu. lib. i , . s Plato ita
292쪽
responsione. Qui, ct curare debet,ut balnea habeantiis quibus, laboribus gymnasticis deseisi, & infirmi reficiantur,& balnea etiam mineralia pro infirmorum salubritate, ubi seri potest habeantur, & conseruentur, ut ait idem Plato loco praedicio. Quarto, curare debet, ut urbs mundissima si , veidern ait loco cit. urbs quidem tota in circulum ia locis sublimibus deducatur , ut di munitior sit, dc mundior;& insta. Curet ediles,ut urbs, qua in mundi dimasit, nec a priuatis .nquam patiantur, aut ςdificando, aut sodiendo publicum aliquid occupari.&habetur in l. i. dc L. T.de cloacis. curando scilice ut cloac .pur' genrur, cum inde immunditia urbi, & aeri pestilentia adducatur; curando quoq; ne in itineribus rixς fiant, nec stercora proijciatur,vel morticina, aut pelles, nec quid e Fundatur , vel deiiciatur in vias. l. 2. Tae quid in loco publ. nec aque ibi noceant.l. pretor ait. Laedi-Ies. T de via pubi.
Quinto, cura illi sit ne montes, & siluet suς prouinci ς excidantur, R extirpentur, cum materiam prgilet dificiis, & nauistis s. ut ait Patrit.lib. . de initit. Rei p. et Arist. lib. 6. Polit. cap. g.&habetur in J.si ita legatus. ver dominus. g. de usu &hahit. Qui,& visitare debet terminos prouinciet sus &eorum Hurpatores punire,
dc terminos avulsos appellatione remota restituere, ut
ait Plato lib. 8. de Legib. nemo fines, atque terminos agri moueat, nec ciuis vicini, nec finitimi peregrini, dic. imposita poena pro modo delicti, ut habetur in l.
Sexto,cura illi esse deber ut cibaria copiose adsint, de iusto pretio vendatur,ut dicit Plato lib. 3. de Legib.
Res venales curet censoribus sint, qui ne quis vendendo em di ve iniuriam sectar,vehementer prouideae, di immoderatos, contumeliososq; omnes compescant,
hi considerent, nunquid e aes peregrinis res singulas unu enicateriatq; ut lege cautu est vendant; & infra.
293쪽
si quid vero venditum, emptumque pluris minorisve est,quam lex iusserit, qua rerum venalium mensurae,ci pretia constituta sunt, apud legum custodes illud plus conscribatur, & contrariu deleatur. nempe iniustis venditoribus punitis.& idem ait Arist.lib. . Polit. c. g.& Cic. 2.ossi c.&habetur in l. I. g. cura carnis. F. de ossi c.praefurbi.& in l. I. C. eod.qui,& in inopia potest cogere dominos tritici, ut excepto quod sibi opus est, reliquum civibus publice vendant. &patet ex Dio .Halic.lib.q. Liu. .lib Qui,& vetare debet ne quis victu alia praeemat, ut carius vendat, ut dicit Cic.lib r. Ossi c. qui punitur falsi poena, & dicitur Dardanarius.
in I. annonam. T. de extraord. crim.
Septimo , curare, ut in ciuitate ad sin carceres pro reis custodiendis, ut ait Plato lib. io. de Legibus.Tres sint in ciuitate carceres, Vnus plurimis communis in foro rerum venalium, ubi multi ne fugiant custodiantur, alter ubi cattus eorum sit qui auctu congregantur, correctionis nomine appellatus, tertius in media regione, ubi quam maxime desertus, si uestrisque iocussit,supplicii nomine notatus: quibus locis, tertio excepto, rei custodiae gratia, non poenae causa ci stodiatur, ideo humane tractentur sic tamen ut non fugiant.l. I. I.diuus. l. lent. E. de cust & exhib. l. carceri .eod.l. I. I.absentem. sede poeta. & l. I C. de cus reor. cum seq.α ex l. Honorii. C. Theodosiani. tit. 3. & docet etiam arist. lib. 6. Polit. cap. 3. Octauo, curare debet, ut adsint diuersoria multa, commoda pro exteris accipiendis, ubi humane tr Hentur, & eis de necessariis pro victu, Sc potu,ac d cubitu' equis prouideatur,nec nimis grauentur, ne
meretrices , &huiusmodi ibi permittantur, sed viri probi; & praesecti officiu sit ut nemini iniuria ibi fiat,
idem lib. ii. de Legib. Blesius lib. . de Republ. li. I. 3.α s. si nautae cauponesi stabul.
294쪽
nes in esultatibus ortae sedentur,& ad amicitiam reducantur, nulli parti fauendo, quod maximum scelus esset, ut inquit Arist.lib. s. Polit.cap. . seditiones non de paruis rebus fiunt, sed ex paruis orta sed itione, de mannis dissidetur, caeterum tunc paruae seditiones inualeicunt cum inter Reipuolicae Principes agitantur,itaq; talibus malis initio occurrere, & Principum, ppte tiumq; discordias protinus dirimere oportet. & Pluta in Politicis. non semper incendia de sacris publicisve domibus initium sumunt, sed saepenumero e domui cula lucerna parumper neglecta, ingens erumpit fi ma, ut ibi dicit. Vnde vir ciuilis debet huiusmodi parua initia suturae cladis prquenire,& opprimere,& praefectus urbi eas reprimere, pacificationibus, foederibus, induciis, vadibus, sde publica, exilio, poenis.
Decimo, illi cura esse peregrinorum, ac pauperum debet, ne peregrini illudantur, nec eis inferatur iniuria,ut ait Plato lib. s.de Legib.ad peregrinos sanctissima esse foedera qui', cogitet, serme enim omnia peregrinorum , & contra peregrinos peccata , prae illis
quae inter ciues committuntur, ultori Deo curae sunt, nam cum peregrinus amicis, cognatisque careat, in
iorem & apud Deum,& apud homine, meretur missticordiam & Cic. lib. 3 ossic qui ciuium rationem esse habendam dicut,externorum negant, hi dirio uni comunem humani generis societate, qua sublata. ben fcentia, liberat iras,bonitas, iustitia, funditus tollitur, qui peregrini nil praeter suum negotium aetant, & in aliena re no snt curiosi ut ait Cic. lib. I. ,sc. Quibus, S pauperes curae esse debent, ut dicit Aug.ad fratres in heremo.serm. 3 s . ludices duces ponus, ese debent,
orphanorum patres, viduarum mariti, ius itiae zelatores,& Reipublicae amatores, quae quidem omnia cumctis magistratibus inesse debent, sed urbium praesectis
multo profecto magis, quia eorum fidei, ciuium fortunae omnes committuntur, dc carita, de communi ara-
295쪽
rio iis prouidendo, ut ait D. Thesib. 1. de regim .Princi cap. is .ic ficte id agentes puniendo.l .unica.C. de mendicantibus valid. lib. I 1. Qui,& pupillorum infirmorum,ac expostolum curam suscipere debet, ut pupillis de tutoribus prouideatur, ubi hone se educentur,
dc eorum bona conseruentur. r. le ossi c. proc. per tot. l. ventri.& per tot. f. de tui .l. 3. T.qui petant tui .l. vnica.C. quando Imperator inter pup. & cx l. Constantiani.lib. I I.C.Theodosiit. 17 curando etiam,vi exposio educentur infantes, locis cit. Undecimo,curare debet, ne ciues otiosὸ uiuant,vibit Plato lib. 8. de Republ. oriosi sucis aculeatis similes sunt, & in quacunque suerint ciuitate, eam tu bant, quemadmodum pituita, ac bilis corpus, quos Oportet bonum Medicum, & legum sundatorem, non minus quam solertem apum cultorem,eminus praecauere, primum quidem ne oriantur in ciuitate, quis dsi oriuntur, ut cum ipsis fucis protinus excidantur, α
idem repetit lib. 6. de Legibus. Unde Amasis lex apud Aegiptios fuit, ut singuli quotannis apud prouinciarsi
praesides demonstrarent unde viverent, teste Herod to lib. 2. qua in re sivi uis mentiebatur, vel iniustoquesu viueret, morte mulctabatur. ex l. Solovis, ut aieDiod. Si e. lib. 2. quod significat etiam Pitha oras, dicens, caue ne super modium sedeas, id est ne otiosa vivas, ob id Aegiptii etiam Piramides erexere, ut homines laborando otium vitarent, & Romani cum milites a militia vacabant, iubebant, ut Queis iaciendis: operam darent,& Adrianus Imperator dum pace potiretur, cum exercitu Galliam , & Germaniam saep
adibat, ne otio ciues tabescerent.
Duodecimo, curare debet, ut executioni mander, quae sibi praecipi situr in Costitutione nouel. 8. 8c IIustiniani, in qua supra dicta repetunt Sc alia breuiter iunguntur, videlicet, yt is nego latione non exerceat, 'Iributa diligenter exigat, seditiones extinruat, causas
296쪽
cum aequitate cognoscat , breu es causas, & viles sne scripto terminet, pauperum causas gratis cognoscat, diligens sit in procuranda rerum copia, & operibus ciuitatum, pontium, viarum, murorum,& portuum, ubi de fisco, vel civitatis utilitate agitur ad Principem reserat,no tueatur maleficos vi priuilegiorum, sed eos insequatur, & paucorum poena alios terreat, & salvet ;comites suos in officio cotineat, quorum nullus illius voluntati domi aelur,bono utendo assessore,& eu mutando, si recte se non habeat, aequitate in bonos,& humanitate utendo; Dum proficiscitur, suis expensis contentus publico stipendio , iter expediat, quod &qui
Decimotertio, praesectus urbi nemini salarium dare debet Principe inconsulto. l. unica. C. de praebendo salario .lib. Io. qui, S de ponderibus, & mensuris cura suscipere habet, ne cui fraus fiat. ex l. Gratiani .lib a L. C. Theodosiit. 2.& 6.& explicat D. Tho.loco cit.c. I q. cui & magis curae esse debet,ut priuilegia ecclesiis c5- cessa, maxime circa perfugia ad illa seruetur,ut inquit Christioni. ad Eutropium. l. fideli. &l .praesenti. C. de his qui ad eccl. conf&exl. Theodosi.& Ualent. lib. V.C.Theodosiit. 34. Qui,& interuenire debet ludorum festiuitati quibus populus detinetur: sic tame, ut duorum solidorum summam non excedant. l. I.C. de malum a. vel ingressii .lib. II. & ex l. Honorii. xit.'. lib. I s. C. Theodos. cum in iis multa soleat mala perpetrari, ut ait Lact.lib. 6.c 2o. histrionum impudicissimi motus quid aliud nisi libidines docent,& instigant 3 quid
de mimis loquar corruptelarum praeserentibus disciplinam λ qui docent adulteria dum fingunt,& simul tis erudiunt ad vera, quid iuuenes aut virgines faciat, cum & fieri sine pudore, & spectari ab omnibus libenter cernunt &c. qui ideo curet ne quid obsceni ibi habeatur,& agatur cui.& curae demum esse debet,ut omnia recte, de ordine fiant, iuxta superius dicta,ut ciuis '
297쪽
rates pacate vivant, itinera, pontes,muri,&e. ad aptentur,de annona prouidendo, & in grauioribus ad Prin cipem referendo,expellendo ministros malὸ administrantes,leges seruando,& iuste, ac cum aequitate iudicando,& innocenter vivendo. ex Constitui. 14.2s . 26.& 81. Iustiniani Imperatoris, & declarat Plato lib. s. de Legibus. Is demum rationem reddere debet administrati re- .giminis,non discedendo per quinquaginta dies a loco administrati resiminis, quo tempore unicuique liceat eos accusares in aliquo deliquerint, coram successore, qui & in publicum per id tempus prodeant, quod
di de eius ministris statuitur. l. I C.ut oes iudices tam . ciuiles,quam crim. qui & vectigalium rationes expcndere debent, & cogere ut quae debentur, soluantur, ut inquit Plin.Traiano. lib. I O .ep.cum respons. Traiani. . AsVM MARIUM. a Persona publica qua alia constituenda, prater P se
a Magistratus qui, ct quales esse debentiae qua a re, o a quibus cauere, remissue.
De alijs personis munera publica adminia strantibus. Cap. I II.
rT s i Praesectas Vrbis tam amplas lia Perso pubeat habenas,ut omnium perlonarum Mi qalia publico munere fungentiu vices susti- iammtuenneat, attamcn par erit, ut negotia faci- da, praeterlvis,&diligentius administrentur, o D praescium, fictu partiri, videlicet aediles statuere, earun. yota. qui curam habent aedium sacrarsi, Spublicorum aedi fas, Crofficiorum,ut dicit Varro.lib.q. de ling.lat. M ut mensu- sic.um .
298쪽
ret, ac pondera iusta sint, alias ea liceret ijs stangere. I. item quaeritur. 6.si quis mensuras. Tloc.& maxime,veres venales in foro sine vitio vendatur, qui & circa id aedicta proponebant. l. I.ff.dear dii. edict. qui,& decepcis emptoribus succurrebant. l. I.&4. l. sciendum. l. redibere.l. cum autem .eod tit & ne vetita veniantur, ut ait Suet. in Claud. Cars c. 3 8. ad quos etiam curare spectat, ut annona abundans sit, & ut publica aedificia, pontes, viae,& sines conseruentur, ius inter contrahenistes decernentes, ut inquit Artii lib. 6. Polit.c. 3.& Plato lib. 6. de Legibus.& habetur in i .pen. ff.de via pubi. ijdem curam quoq; habebant, ne incendia fierent. l. I. st. de ossi c. praef.vig.& rei triticeae praeponebantur.l. 2. s. deinde. T de orig. iur. quibus iuncti sunt praefecti annonae, qui curent ut panis abundans sit, iustae mensu. rq, S bene conditus. t munerum.f. qui annonam. Si de mula.& hono . Praesectis quoque iuncti sunt iudices mercatorum, qui de plano, & aequitate non inspectis
apicibus iuris eorum ea usas cognoscant,ut ait Bart.ini. si fidei uisor. g. quedam . & in l. Quintus Mutius. T. mand .Prs secti grario,& eorum ministri, tributorum exactores, qui Dite, & & fideliter munus administra- . re debent.l. I. cum se l. C.de prst. et rario. & alii multi, de quibus supra in cap.de prs secto,est dictu. Et quod ad annonam pertinet, que e si omnis annuus fructus, qui ad victum pertinet, panem, vinum,& alia edulia,S pensiones,& salaria victus causa datas. I. C.de fru
ann lib. I 2. LI.& Io. de ann. civ. C. tib II. 6 sic igitur. auth. vi iud. sine quoquo su Tr. contra lege de annona ij faciunt qui fraudant annona, vel malo dolo faciut, ut carior fiat. l. i.& 2. Tad legem Iul.de ann quive impedit merces inuehi.l. I. C.de nouellarib. lib. II vel retardat. l. I. C. de Dum . urb. constit. lib. t r. vel si quifrum enta reseruata in alios usus impendunt. d. l. I. vel f pecunia ordinata causa cmedi annonam minuatur, - vel
299쪽
vel in alios usus conuertatur.l. H eod. vel qui coemptas merces supprimunt,vel fructus nolunt vendere.l. nonam. T de extrierim. vel qui falsa mensura vendunt.l. I. Tad legem Iul.de ann. qui tamen reseruant annonam, non ut carius vendant, sed vi R ei publica subueniant, vel sibi, non incurrunt hanc legem. d.l. I. cum nemo vendere cogatur, nisi initante necessitate, S relicto ipsi familiae subsidio. l. n5 est. Trerui' amor. l. nullus. C. de Iudaeis. l. inuitum. de contrah. empl. l. nec emere.C.de iure delib.ut Iosepli fecit Gen. r. hac lege piscibus etiam pretium imponitur. l. I. C. de pretio piscis.lib. I .C. Theodos.& etiam aliis rebus venalibus, iusto tamen pretio. l. unica. C. de pretio panis. lib. I . C. Theodos. non licet etiam ab iis qui curam habent annonae quicquam illius in alios usus conuertere. l. a. T. de ad min. rerum ad ciui. & qui frumento arenam iniscet, tenetur de corrupto . l.s seruus se uum. f.item si quis. Tad legem Aquil. poena annonam fraudantium est duplex criminalis, & nummaria. l. I. Tad legem Iul.de ann.
Magistratus praeterea,tudicesve X Principe sunt co- siluendi, qui eius vice iustitiam populis administret, malos puniam,& iussu uiri cuique tribuant, siue causas criminales,siue ciuiles dirimant,qui esse debent vita integrae,& probatar,ut inquit Plato lib. 3.de Repub. Iustitiae amatores, constantes,& sortes, temperati,docti, &prudentes,ac vigilates, alieni ab avaritia, di pravis animi affectibus liberi,ac ambitione,misericordes, . iudicantes secundum allegata,& probata, nec accipere debent laxas pro cau sis, si habent sufficiens stipendium, modo, ut ibi ; & in alijs seruare debent e/ qua late scripsi tract. de bcagistratibus, qui, alio tenab ore, Deo dante, in lucem edetur, cum longissimus ut, α iustum sere volumen requirat s VIN
300쪽
ν Misit stri Icuum est, mel tistare,s legitimefat.
s VM MARIUM.ν Mis are litisum est, vel bessare, si tuitime fiana Milites unde dicantur, ct visint neeularis. 3 Militia quotvlex sit.. Militei qui esse pusnt, vel nοεμο A Militia cusare non luee. 6 Mιlites quotuplices sint, ct ut distinguantur. x Milites quibus famulis sumebantur. a Militares leges, via militaris discipuna apud Prisca a
s Milites quibus qualitatibur eon raro debeant. Dux exercitus quibus praditus esse ribeat. θ qua peragere in bedo .
De Militibus, & primo secundum se. Cap. III1.
I OTANDv Μ, quod Militare, vel bellum gerere debitis circunstantiis seruatis, est de se licitum I probatur Gen. I . ubi Abraham bellum gessit,ch be-ρ
& parta victoria a Melchisederin edictionem accepit, Rest laudatus, ut ait Ambr. lib. 2. de Abraham .c.7.& 8.& multi in veteri testamento bellarunt, & approbantur; sic in nouo testamento Ioannes Baptista approbat militiam si iuste exerceatur. Lucae 3. Ex Patribus August. ep. s. ad Marcellinum. ser. Ist . de verbis Domini.lib. .contra Faust .c.74.&7 1. Ambroslib. i.ossi c. e. 17.& 29. dicens, in bellis seruari u ram iustitiam, & habetur in cap .militare. c.quid cul
Ratione probatur, nam Princeps potest,& debet iure naturae iniustitias a .subditis repellere, & eos iustuprotegere, Pl