장음표시 사용
331쪽
dederunt et matulati iudicio tenentur, in multis articulis latior eorum obligatio , quam fideiussorum. Hoc a recentioribus mandatum qualiscatum vocatur i).
S. 26. Fidei ubere probibentur mulieres per SCtum Veli
janum , quod de intercessionibus seminarum lactum est. Senatu consulto Velleiano a enim cavetur, ne ullo modo seminae intexcedendo possirit obligari, sed ut conventa ex intercessione Sen tusconsulti ope sese liberare , et quod errore solveriut repetere possint δ). Justinianus putans , hoc beneficio seminas non satis muniri, sancivit Senatusconsultum quidem servari in robore suo , si intercesserit mulier, instrum to publice consecto et tribus tostibus subsignato , si vero hoc non observatum sit perperam contractam esse obligationem . quae nullo jure subsisteret ). In omnibus causis improbavit uxorum intercessiones pro maritis suis lactas 5j. Secundum haec omnia mulieres intercedere prohibentur. S. 27. Intercessionis vocabulum de omnibus omnino casibus
valet, in quibus quis alienam obligationem vel veterem vel novam in se suscipit; quod sit non solum sdejubendo, delegando seu expromittendi, aut pignoris constitutione pro debito alieno sed etiam , si quis ab initio altorius gratia debitum in se sus.cipit 6). Neque vero intercedit is, qui alienam obligationem non suscipit, sed solvit, quod alius debet, vel qui donandi animo pro alio sese obligat, vel debitorem liberat, vel pignus
332쪽
Silaut hypothecam reiniuit, aut rum suain alienat, ut alteri credat si . . 828. Neque tamen seminae benescio Senat sconsulti mi untur si callide intercesse in decipiendi animo , vel si earum conditio intercessione delerior facta non sit, veluti si debilum in res earum versum fuerit vel si aliquid acceperint di iubendi causa, vel si recepelint a debitore id, ad quod sese obligaverunt, item si aliquo iure cogente pro cadem obligatione ipsae lenebantur si apud minorem pro eo, qui solvendo non crat, intercesserint, et aliis qdibusdam in causis sal. S. 29. Quoties obligatio a mulici suscepta v c nullo tute subsistit, vel beneficio Senatusconsulti destituitur creditoribus vetus actio, quam propter intercessionem amisurant, restituitur nova vero actio datur , si jam ab initio alienam obligationem mulier suscepcrat. Illa restitutoria, his institutoria actio ab
CAPNT II. DE OBLIGATIONIBUS QUAE RE AUT LITTERIS CONTRAHUNTUR. 4)
S. 8ῖ0. Re contrahitur mutui datio. Est autem tu tui datio , si es , quae pondere, numero . mensura constant, alteri damus, ut accipientis sani, recepturi quandoque Parem ejus-
333쪽
dem generis quantitatem. Consistit mutui datio in iis rebus quae in genere magis sanctionem recipiunt, quam in specie, veluti in vino , oleo , frumento , auro , aere, argento, Pecunia numerata. Cujus generis res dantur , ut accipientium fiant; quare etiam Romani dicunt, mutuum ex eo esse vocatum quod a me tuum fiat ij. S. 831. Mutui datio vera alienatio est, et nummi dati, mutuantis periculo sunt persecto contractu , h. e. numeratione iacta quia non in specie eas res restituit, sed aeque bonum αὶ Nequevcro plus restituit, quam quod accepit, ideoque nec usuras
nisi quae speciali stipulatione promissae sunt 3 . S. M. Cum mutui datio alienatio sit, ii, quibus alienare
non licet, mutuam dare pecsiniam non possunt, cum dando cam accipientis non iaciant, veluti si pupillus sine auctoritate tutoris pecuniam crediderit. Quid ergo iuris est in ejusmodi casu Nummos exstantes vindicant, consumtos mala fides, actione ad exhibendum petunt, bona fide consumio con dicunt ). Idem dicendum est, si quis nummos alienos mutuos dederit 5ὶ Periculum tamen eorum semper penes accipientem esse debere videtur, quia ejus tantum utilitas in contractu
spectatur 6 . S. 33. Mutuam accipiendo pecuniam obligantur omnes,
si Creditor vocatur mutuo clangi debitor mutuans. r. a r. 14 D. h. t.
de usur. ω iat. D. 5o, si de verh. signis. Quibus nummis restitutio pecuniae mutuo data facienda sit, maxime eum systema monetarium mutatum sit, plurimum disputatur. Quaestione celebriores examinavimus in Commentariis , t a , P. 3O3-3Osii
334쪽
qui obligari possunt; illisamiliarum tamen quibus absque
consensu patris pecunia credita suerit, conveniri ex lio contractu neqHeunt propter Senatusconsultum Macedonianum , quo cavetur ne ei qui filiosa milias pecuniam credidit sine patris consensu, nec contra silium etiam postquam sui juris est, nec contra patrem acyio detur ij. Naturalis tamen obligatio subsistit, et quod filius vel pater solveru ut, repeter non pos
li. δέ. Si res , quae numero, pondere, menSura conStant, debentur, saepissime pro usu earum piaestilo vel alteri detractoa debitoribus, praeter res ipsas adhuc usu IME Praestantur. Sunt autem usurae vel scenus incrementum , quod sorti accedit, in eodem genere solvendum I idque non solum , cumiectania sed etiam si quaecunque alia hujuscemodi res debentur , quae in genere unctionem recipiunt. Consistunt usuras semper in rebus ejusde in generis, quare pecunia Pro usu Pecuniae, et frumentum pro usu seu menti praestatur 4). S. 35. Obligamur ad usuras praestandas aut ex conventione, id est, ex stipulatione vel ex pacto contractibus adiecto aut ex mora in solvendo commissa , et hoc quidem in bonae fidei contractibus ex iudicis ossicio, aut denique ex lege i. e. ipso jure v. c. pro damni dati aestimatione. S. 826. Modus autem usurarum, ut apud omnes populos , ita quoque semper apud Romanos , erat restrictus 5ὶ et novis a Dig. de SCio Maeedottiano. Cod. 4 , 28. S. I. a.
quod eum eo, qui in aliena potestate e L.
335쪽
simis quidem legibus ita est desinitus, ut non majores quam
usuras semisses. h. e. dimidiam centesimae arte in exercere eivibus liceat, si mercatores et negotiatores non sint. His enim usurae esses permittuntur i). In rojectilia pecunia omnibus usuras centesimas , illustribus vero personis nullas Dis usuras trientes , stipulari vel exigere licet a). S. 8δT. Deinde ne ultra sortis quantitatem nec usurarum usura in stipulationem deduci nec exigi possunt, sed repetuntur, si soluta mei in t hoc est unci vocatur ustumarum reo- tun tiam quantitalem ultra aummam gorii ere/oere non posse 3 ,
et Anatocismum esse proli ibi tum 4). I. 828. Principalibus etiam constitutionibus cavetur, ne hi qui provinciam regunt, qui x circa eos Sunt, negotientur, mutuainve pecuniam dent, oenusve exerceant 5). S. 39. Usulae ipso jure dubitae sorti accedunt, cum qua solummodo poti possunt, unde actione ad sortem repetendam sublata, usurae exigi nequeunt si . Contrarium obtinet in usuria
336쪽
S. 40. Ex mutuo etiam tenetur, qui scriptura alteri cavet, ereditam sibi esse pecuniam. Cum autem saepe eveniat, ut quis scripserit , numeratam esse pecuniam , quae numerata non sit, constitutionibus principum introductum est ut non statim ex tali scriptura obligatio nasceretur, sed post certum temporis spauum , quo nondum elapso non timeratae pecuniae exceptio condicenti creditori opponi posset. S. S. I. Iustiniani autem constitutione cor , C. h. t. sancitur in contractibus, in quibus pecuniae vel aliae res numeratae vel datae esse conscribantur , non intra quinquennium , ut antea constitutum erat, non numerata pecuniae exceptionem objicere Posse Contra eum , qui accepisse pecunias vel alias res scriptus sit, vel successorem eius , sed intra solum biennium coiitinia iam quo elapso nullo modo querela non numeratae pecuitiae introduci
S. 842. In eadem constitutione Praecipitur securitalibus supersolutionibus Praestitis conscriptis , in quibus numerati pecunia-vum vel certarum specierum scripta est, intra triginta latitum dies exceptionem non numeratae pecuniae. se objici. Denique ex aliis Iustiniani cotistitutionibus, si quis dotem sibi
numeratam Esse scripse i it, quae numerata non est, exceptioni locu non est, post annum a matrimonio , quod non ultra biennium duraverat, solui, post tres menses dissoluto tria trinionio,
si I. 3, at de liter oblig. C., 3 o de nota numerata pecunia. De veteri literarum sive nomi uum obligation cons. Ga 3. S. 28334. t. eopli sit . , at Abe Pud. in .rr I i. I . c. 36. et Commetitarii mei . t. a , p. 9o-92. In his novissima de hoc Ioco seripta
a Vei ha constitutionis 4. pr. C. h. t. Cis et c. 8 , C. h. l. Debe igitur chirographum tondieere intra hietinium , qui temere scripsit,peeuniam sibi Me numeratam. e. a C eod.
337쪽
quod ultra biennium, sed minime ultra decennium duraverat; et omnivo exceptioni locus non est, soluto matrimonio per decennium continuato si .
Tir. IV DE COMMODATO. a)I. 43. R deinde perficitur commodatum , quod adest si
nulla mercede accepta vel constituta res utenda datur , quae finito usu in specie restituitur. Qui rem utendam dat, commodans, is cui eommodatur, hodie Commodatarius appellatur. S. 44. Cornmodari omnes res possunt, tam mobiles quam soli res, neque tamen id, quod usu consumitur nisi sorte ad pomis pam vel ad ostentationem quis accipiat quia res ipsae restitui debent 3J. Nemo commodando rem facit eius . cui commodat, sed utendam tantum tradit; unde si casu fortuito perit, eam periculo oommodantis periisse dicendum est Giatuitum debet esse commodatum si merces datur Vel constituitur, locatus usus esse videtur 5 . S. 8έ5. Is , qui rem utendam accipit, eum tantum rei usum habet . cuius gratia commodata est, et si in alium usum eam transsurat, furtum committit 6 . Iubetur exactam diligentiam rei custodiendae adhibere nisi sorte et commodantis gratia res commodata fuerit); pro omni igitur culpa tenetur 7). Re-
si C. L. C. O id de dote cauta non numerata. Nov. goo, C. , a. et S. et M. L, ii tit cit. D. L, o Cod. 4 , o de commodato. Paul recept sent. Ili 4. 3 Fr. 3, S. 6. r. . . . t. abitatio quoque commodari, Potest. D. 3 ci ci. D. eod. 4 I. et t. r. s. D. h. t. o S a , . h. t. 6 S. 6, 7 I. 4, i. de oblis ex deIieto. 4r i pr. D. h. t. In ej modi eas res utentis periculo est. s7 Fr. 5, 2 . o. D eod. Si pluribus eommodatum sit, singuli in
338쪽
stituenda res est tempore praeterlapso vel usu nil, nec nisi propter inpensas in rem ipsam lactas retineri ab utento potest i . S. Siss. Cominodans autem , suscepta obligatione , rem non pol est ad libitum revocare vel intempestive sum rei alteri auferre a), et huic obligatur ex dolo latave culpa, veluti si sciens vasa vitiosa commodaverit, et insusum ibi in uin vel oleum cornuptum essu sumve sit 3ὶ Necessarias impensas in rem actas commodans restituit, si majores sint; niodica impendia com
847. Depositum quoque contractus est, qui re Persicitur. Depositum autem dictum ab eo, quod ponitur i. e. quod gratis custodiendum alicui traditur 6ὶ, ut de re ipsa restillienda qua u- locunque reposcenti accipiens teneatur Appellatur lite depositarius , ille deponens vel depositor. S. 848. Res custodiae causa tantum datur; si convenit, ut res aliquo loci perseratur vel aliud quid fiat, mandatum adesse videtur Neque tamen omnem diligentiam , quam diligentissimus paterfamilias suis rebus adhibet, piaestare iubetur is apud quem res est deposita et itaque securus est, qui parum custoditam rem furto amisit quia qui negligenti amico rein custodiendam dedit, suae facilitati id imputare debet 8j. Qui rem suam depori apud se patitur vel tendam rogat.
et Fr xx, S. 3. D. h. t. Graviores ab causas repetere rem potest.
339쪽
ne ex deposito nec ex commodato lenetur nec ex bona fide est
rem suam praedoni vel suri dominum restituere compelli it s. 49. Depositum solius deponentis gratia sit ideoque ieeteonvenerit ut certa die reddatur, et antea repetitio fori potest: et hoc ipso dolo facit, qui suscepit, quod reposcenti rem non reddat αὶ nee audiendus est, si compensationem vel doli exceptionem op nonere velit , quasi et ipse aliquam actionem contra deponentem habeat 3 . S. 50. Deponentis obligatio haec est, ut damnum, quod ex depositi causa alter passus est, ei restituat Idcirco et pro omni culpa lenetur et ad impensas necessarias in rem factas depositario refundendas j. I. 51. Ex deposito conventi vulgo in simplum comtem
nantur , i. e. si neque tumultus . neque incendii, neque ruinar, neque naufragii causa depositum sit. Earum autem rerum quae talis calamitatis causa depositae sunt, ex Praetoris edicto,
in ipsum depositarium in dupluin , in heredes riris in simplum actio datur 5j. Sed non nisi insiliatione actio duplicatur, confitens in simplum tonetur Q. Hodierni hoc iniso fliis depos
S. 852. Distinguunt etiam irregulare , quod vocant deposi- trima quando contractus aliam legem ex conventione accipit veluti cum suscipienti usus rei conceditur aut dominium riusdem in eum transfertur.
S. 853. Si is qui deposuit, postea roganti depositari per-
340쪽
misit pecunia riti, immi etiam antequam moli sunt, mutuo dati intelligunturi coepit enim animo possidere , ergo periculum ad eum transit ij. Si vero pecunia apud aliquom initio hae lege
deposita sit, ut si voluisset, ea uleretur, antequam utatur, depo situm est, post usum demum factum mutuum sa). Sed ut ineae loris bonae de judiciis, si rasistras nomine ex mora prae-
flare cogitur 3ὶ Idem obtinet si quis pecuniam apud se non obsigna am sed ut laniumdem rcdderet depositam ad stis Proprios convertit ). S. 855. Peculiaris quoquo depositi forma est, si apud sequestrem deponitur 5). Sequester autem dicitur, apud quem plures rem , de qua controversia est, deposuerunt dictus ah eo quod occurenti aut quasi sequenti eos, qui contendunt committitur 6j. Besti luencla res ci qui vicit Poles ita sequester constitui, hi rem possideat, quo facto neutri litigantium possessio ad isucapiendum prodes 84.
ΤIT VI DE PIGNORE SED CONTRACTU PIGNERATITIO. . 856. Creditor denique, qui pignus accepit, re obligatur et de ipsa re, quae ei tradita est, restituenda tenetur 9ὶ omnis ros pignori dari potest. lam quae est debitoris propria , quam aliena mam convenlio tanquam obligatio personalis inter utrum