장음표시 사용
451쪽
I154. Eadem actione venditor experiri debet, qui ultractimidium laesus i contractum rescindere desiderat ij. Si in diem addictio facta sit vel ex commissoria adjecta, lege contractus commissa, venditor eligere potest an ex vendit agere velit, an rem inemptam vindicare a). Id quod interest, illa tantum octione consequi potest 3ὶ item et impensas et ructus Exactione vel hereditate vendita , emptori tiles actiones conceduntur vel specialiter ipsius venditoris actiones , si ei mandatae
S. 1155. Emptoris praeterea edicto aedilium curulium cavetur, ut occurratur fallaciis vendentium , si res tradiderunt, quibus vitia latentia adhaerent , vel promissae qualitates desunt 8. milites de mancipiis et jumentis venditis edixerant, si quid in quoquo eorum morbi vitiique esset 6ὶ Prudentum interpretatione edicti norma ad reliquas res venditas, adeoque ad praedia extensa est Il si scilicet vilia latentia seu occulta in iis postea reperiantur 8 . Si quid venditor itaque de re vendita assirmaverit idque non ita esse emptor queratur , sive noverit ille vitium sive ignora velit aedilitium judicium admittitur, aut redhibi
452쪽
Convenire, ut rem Viliosam cum fructu et omni causa oblatam.
restituto pretio recipiata haec actio redhibitoria vocatur et intra sex menses utiles a die venditionis numerandos e regula institui debet a). Sin vero rem retinere maluerit , quanti minoris actione quae et aestimatoria dicitur experiri potest, ut eu-ditor ei tantum de pretio restituat, quanti minoris res ob vitium , cum venderetur, fuit 3). Haec e regula intra annum utilem instituenda est Si altera harum actionum actum
sit, altera agi amplius non potest 5 . Ipso denique empli judicio
de vitiis latentibus emptor agere licet quo venditor sciens ad id , quod interest praestandum compelli potest, ignorans vero quanti res est 6 . b. 1156. Alio modo emptoribus caveri solitum erat, quali lores iis comparatae ab extraneo vi juris potioris auferrentur, quo casu venditorem evicti ovem praestare oportet, i. e. cogi ut
indemnem praeflet emptorem ). Ad quam obligationem ille
non solum ipso contractu adstrictus est 8), sed stipulationes etiam intercedere moris erat, quae vulgo dupli fuerunt, sed minoies vel majores esse poterant 9 . Si res pretiosiores vend rentur, eae necessario praestandae erant adeo , ut iis neglectis duplum nilominus actione empti peti posset, si res evinceretur sivi.
453쪽
Evicta autem res dicitur, quae vi rei iudicatae emptori ablata est contradicto iudicio rὶ Auctor conveniri a victo non potest, nisi antea litem ei denuntiasset, ut ipse intervenire et emptorem defendere posset a . S. 1l57. Utraque obligatio tam quae ex delicto aedilium des.cendit quam quae de victione praestanda est, in aliis quoque alienationibus locum habere solet 3 Veluti in permulatione, transactione, item si in solutum datio facta sit, in caeteris. S. 1158. Ex locatione et conductione judicium Praetor confirmat 4 , locatori concedens actionem locati vel ex locato
contra conductorem , ut ei merces constituto tempore solvatur, ut et res si qua locata sit finito contractu restituatur et dolus
omnisque culpa praestetur S. 893-894h 5ὶ conducti actio vero
conductori datur contra locatorem , si ei usum rei conductae, vel operas non praestitit, item ad refundendas impensas necessarias utilesque a conductore factas , nec non ad resarcien
dum damnum dolo vel culpa ipsius datum S. 895ὶ R.
s. 1159. Ex societate Praetor judicium pro socio dat de eo, quod communi nomine gestum esse dicetur I . Competit haec
acti, ab utraque parte directa , soci contra socium , ut cogatur ad conserenda hona communia , ad lucrum communicandum, vel impensas resarciendas , praestandumque damnum culpa sua rebus communibus illatum 8ὶ Beus in solidum condemnari si Fr. 3. S. C. a. r. b, 564 S. I. . eod. e. 8 . . eod. et Fr. 29. S. a. r. 534 S. 3. . eod. r. 49. D. 5, et de judiciis. s3 c. . et , C eod. έ Dig. 9, a Ioeati eondueti. Cod. 44 65 eod. it. λ 5 Fr. 34 S. s. r. a pr. r. 27 f. a. r. 3 , 39. D. 6 Fr a pr. . t a se is, S 4 , 6 8. r. aa, . a. r. 38 pr. D. 55,
S. I. . eod. In operis eoiaductione inverso ordine aetione vocantur.
455쪽
sibi pecuniam nec non acti do receptis in nautas , cauponeso stabularios si . S. 1162. Ex donatione, si quidein stipulatione interposita celebrata fuerit ex stipialatu actio datur; si vero nudo consensu, ex lego condictio , scilicet ex constitutione x xxv s. v Codicis do donationibus , quae Iustinianum habet auctorem. Imponitur enim ei qui hoc modo donavit, rei radenda necessitas. Sidon alio major sit quingeniis solidis, actio non competit nisi illa actis insinuata fuerit a). Donalor in solidum condemnandus non est, sed in quantum sacere potest et quidem deduci aere alieno I).ΤIT. V DR ACTIONIBUS QUAE QUASI ET CONTRACTU NASCUNTUR. S. II 63. Quasi ex contractu nascuntur actiones negotiorum gestorum et tuteli tam directa quam contraria , legatarii condictio ex testamento, actiones communi dividundo, familiae herciscundae, finium regundorum et condictio indebili Singulae hae actiones civiles sunt et rei persecutoriae.
S. l6έ. Utraque negotiorum actio his edicti verbis firmata
est Si quis negoti alteritia, in quia Notia, quia cujuδque eum a moriretur itierinι gesserit judicium so nomino dabo s4ὶ.Directa negotiorum gestorum actio domino competit, si exsecutor inchoatum negotium dereliquit, aut negligenter illud gessit, ut non restituit, quod ex alieno negotio percepit 5 . Veniunt in hoc iudicium o fructus et usurae velut ob moram vel si in proprios usus pecunias converterit 6 .
si Verba ediet exstant in se. 1 pr. D. nautae aupones.'
456쪽
Contraria negotioruni gestorum actio competit ei, qui negotia gessit alterius , ad consequendas impensas et omne id , quod ei ob gestum a se negotium abest vel abfuturum est i . iii non alterius sed sui contemplatione, eius negotium gessit licet ipse teneatur , non in i l quod ei abest, sed in quantum alter locupletior est, habet aclionem sa). Utraque negotior rim gestorum actio bonae fidei est, et lam inlatiam ad heredes transit 3). S. 165. Cum tutoris ossicium sit, ut finita tutela ratio nos reddat eorum , quae fecit vel facere neglexit et ea, quae pupilli sunt, ei restiluat actio tutelae directa in eum pupillo competit. Quarum rerum nomine vero in lioc iudicio ratio reddi debeat, Ex iis cognoscere licet, quae superius S. 4 seq. t de administratione et periculo tutorum retulimus, i. e. quoties culpa ei objici potest in vetuli cum non idonec auctoritatem pupillo accommodavit 5ὶ item iam rationes actus sui non consecerit et pupiIlo reddiderit aut si factas non exhibeat 6ὶ donique
et usurarum nomine , idque semper . iam tutor in mora restituendi sit judicium tutelae enim bonae sule ost ' . Si tu lorici dolo versetur, in litem juramento locus est 8 . . II 66. Finita tutela etiam locum habet actio de rationiblis distrahendis contra tutorem, qui rem quandam ex bonis pupilli abstulit 9ὶ nec in rationes retulit. Est ea in duplum hoc autem
a Fr a. r. a pr. r. 28. D. li. t. e. ro, C. eod.
459쪽
solidum tenentur, si ille aut ille claro russus sit , aut res logala divisionem non recipiat r). S. 11 Ti. Actiones communi dividundo Mamiliae herciscundae
et finium regundorum hoc inter se commune habent, quod dantur lam ad rem communem dividendam, quam ad praestationes
personales persequendas a), quod duplicia ex iis nasci possunt judicia 3ὶ, et quod singulta continent rei persecutionem. Duae priores bona fidei sunt, tertia arbitraria 4J. S. IIT 2. Si familiae hercissundae actum sit, judex singulas res singulis heredibus adiudicare debet, et si in alterius persona
praegravare videatur adiudicalio, debet hunc invicem coli redi certa pecunia condemnares eo quoque nomine coheredi quisque suo condemnandus est, quod solus fructus hereditarii landi perceperit, aut rem hereditariam corruperit, aut On-
sumpserit. Quae quidem similiter inter plures quoqNe quam duos colleredes subsequuntur 5). s. 1lῖδ. Eadem interveniunt et si communi dividundo de pluribus rebus actum fuerit in uod si de una re , veluti fundo, si quidem iste sutidus commode regionibus divisionem recipiat, partes eius insulis adiudicare debet, et si unius pars Praegravare videbitur is invicem certa pecunia alteri condemnandus est; quod si commode dividi non possit, vel homo sorte aut mulus eiit de quo clum sit, tunc totus uni adjudicandus est, et is invicein alieri certa pectinia constemnandus 6).
ii Fr 23 D. 3 r. r. 86. S. 3. D. 3o Aliquando herede virile partes debent u . 5 in s. r. 324. D. 3o. U. lamen is r . D. 45, 2 de tu ob reis.
set S. ao I da aettonib. D. a , . . . to , a sesamit, here. Cod. 3, 38 peommunia utriusque judicii.
460쪽
43s S. IT . Si sinium regundorum actum suerit, dispicere debet
judex : a nccessaria sit adjudicatim quae sane rario casu necessaria est, si evidentioribus finibus distingui agros commodiussit, quam olim suissent distincti nam tunc necesse est ex alterius agro partem aliquam alterius agri domino adiudicari;
quo casu conveniens est ut is alteri certa pecunia debeat condemnari; eo quoque nomine damnandus est quisque hoc judicio, quod sorte circa sine aliquid malitiose commisit, verbi gratia quia lapides sinales furatus est, vel arbores sanales cecidit. Contumaciae quoque nomine quisque eo judicio condemnatur
veluti si quis jubente judice metiri agros passus non fuerit si). S. IT5. Quod autem is lis judiciis alicui adjudicatum fuerit, id statim eius sit , cui adiudicatum est 2ὶ. S. 1176. In debiti condicito nil aluid est quam condictio certi vel incerti ex causa indebili data me is, qui indebitum accepit, allei ius damno locupletior fiat 3 . Coin pelit et , qui indebitum solvit, vel cujus nomine solutum est in eum, qui sive sciens,
sive ignoratis non debitam solutionem recepit S). Etiam pupillus , cui sine utoris auctoritate indebitu in solutum est 6), in quantum locupletior est, hac actione tenetur. Bestituendum autem est aut id ipsum , quod solutum est aut tantundem etiam id quod rei accedit, reddendum est, lalluviones e fructus R. Usuras autem sibi praesta Pactor frustra i S. 6 I. Od.