장음표시 사용
81쪽
ius sirum in iudicio,quod est esse actorem. Quare diffamans erit reus, & nisi bene se defendat damnabitur ad silentium ; si bene se defendet,
absoluetur, quare semper erit reus. Ad quintam, exemplum hominis, quem alius aggressus est,ut eum occidat non est ad propositum, nam iste se defendit ab ictibus aduer sarij,quae defensio non constituit reum,sed actorem. Desensio autem rei longe alia est,quia est illa, qua reus utitur in iudicio, ostendendo se non commisisse iniustitiam de qua accusatur. Demum solutiones, quibus sequaces secundae opinionis putant se euasisse argumenta Astlicti,& alia, quae attulimus pro prima sententia , non sunt alicuius roboris, quia supponunt agentem ui l.diffamari esse reum voluntarium,quod falsum est, quia est mere actor. Quare corruut omnia iundamenta afferentium attentatem heianeficium l. diffamari esse reum. Nunc dicamus de reliquis duabus legibus, scilicet l.si contendat, & l. Aurelius.
82쪽
pertinationibus in fine nu. . eap. a.disserentiam dictarumll.al. diffamari ita paucis complexus est. Disserentiae mixim, adsunt inter lina stram l. si contendatis de fideius: primammiferentia est, quia l.nostrae remedio agens, iri termino praefixo iura dediscere cogitur, all9,ut dixi, sibi perpetuum silantium indicitur; at in laicontendat statim agere tenetur se alias preceditur super exceptione, & deinde imponitur perpetuum silantium . Praeterea in I sitico, ten dat reus fatetur debitum & pet mnunelari super exceptione aliqua, suoque iuri innititur:
In l. autem nostra non fatetur debitum, nec ininnititur tuti suo , sed tantum se sundat super ii in re actoris', ha dixit Decis Pedemoni. I I. nu. i 3.& Soci.conssq.num. 6. VOl. 3. Ulterius ex J.
83쪽
diffamari nostra petitur pronunciari, nullum ius distam anti competere aduersus diffamatum Alex. in Ls finita g.eleganter n. I 6. E dedam n. infect. Soc. cons8q eoi pen. UOI. 3. Innot. in cap. Abbas. de vetbor.signific. Couar. lib. primo Variar. resol. cap. I 8mum. 3. In l. si contendat petitur a iudice,Vt super competεti exceptione pronuncietur,& super actione,de qua iam constat, quod non militat in l. diffamari, quia ius tertiochmmte re negatur Nisere deo exp)rre neg*tisse liberum fore. Felin. in cap. ghis cauit ultistae test. Soc. consit, I A. col. basin cap si quis contra col. . de soro com PH.
uocatis simul misceri testatur Couar. variar. rein
sel .librIrimo cap. I 8 num s. in sin.&haec pro presenti commissione breuitersit Seiane. t Hinc vir doctissimus; ex quibus colligi posse videtur, ipsum,& alios sensisse in reliquis has li. conue nire cum l. diffamari, ut scilicet etiam,qui attentant beneficium harum duarum i l. sint rei, non
autem actores : Quare &COuar. num. 3. cap. I 8 variar. resol. dicebat, usu aduocatorum obtentu
est,haec duo remedia Cl. dista mari,& l.si contendat simul misceri ad faciliorem caussae expeditionem . Hoc quoque ex textu l. si contendat comprobari videtur, inquit enim,exceptionem
84쪽
dandam a iudice attentanti huius I.beneficium, quae ratio quoque militat in S. centum l.I urelius. Verum, quia ego contrariam sententiam puto veram,verba ll.affero,&declaro. di
Si contendat fidei utarcsteros soluedo esse etiam exceptionem ei dandam, si non&illi soluendo sint.
Summariueiusd .l. Pauli de Castro.'
. Reus,qui habet exceptionem, si actor differt agere sorte, ut moriantur testes,qui possunt exceptione probare,correus potest ipsum ad iudiciu prouocare implorando iudicis ossici si, & petedo declarari sibi exceptione copetere, & illi imponi silentium super actione;& sic non solum petere examinari testes ad aeternam rei me
Centum , quae apud Apronianum deposita ha-i beo,apud ipsum esse volo, donec filius meus ad annos viginti peruenerit, eiusq; pecuniae usuras exigi vero . Quaesitum est,an ex causa fidei-- bunissi Apronianus consequi possit, ne anth-i empus a testatore praescripturexea sum Ma ab. eo - exigatur, Respondi secundum ea, quae proponerentur, consequi posse. Κ a Sum-
85쪽
Is Hieronymi Hamei Summarium Bartholi.
Cui relinquitur liberatio ad tempus a potest
petere, ut inter i m haeredi silentium impo natui . Pro harum I l. declaratione ut cognoscatur. an attentans'indeficium earum sit reus', ut aduersarij piit,nt, an verbactor, Ut ego arbitror, obseruandum est, casum earum dupliciter contingere posse . Si enim, quod spectat ad I. si co- tendat, fideiutariam citatus sit iRiudieium abactore, ut soluat, qui casus quotidie accidit, nulla dissicultas est, quin fideiussor sit vere reus,&reus necessariuS, & reorum priuileghS gaudeat. Idem dicendum est in S. alterius legis. si enim Apronianus tractus est in iudicium ab herede, Ut ante tempus a testature inscriptum soluat centum, quae apud ipse m csepq sita erant,clarissimum est: haeredem esse actorem, & Apronianureum, & proinde dandam ei exceptipnem , ne ante tempus a testatore praefixum ab e4 summa dicta exigatur . . Verum dissicultas, in eo consistit, si nullus horum vocatus sit in iudicium sed ipsi ex se adeant iudicem,& petanldeclarari sibi competere exceptiones prsdictas , & ipsi citent in iudicium creditorem,&haeredem, dissiculeas , inquam, in hoc est;an hoc secundo modo ipsi sint rei,vel actores, ut stilicet,possint cogere creditorem, & haeredem ad agendum.
86쪽
Multorum opinio ess,eos esse reos quoad negotium principale, licet aliquotmodo dici poseismi actores quatenus trahuntini iudicium scut diceband de attentante beneficium l.diffamari. Et ultra argumenta, & sundamenta allata pro attentante b eneficium Ddiffamari, afferri, pos. sunt,ut pauid ante dixi,verba l. si contendat, ubi Paulus respondet exceptionem deberi fideius. sori: exceptio autem est propriareorum,quare isti sunt revi ' i L ,
Casus s.centum est similis, ergo ibi quoque
Apronianus erit reus. ' s Praeterea si casus harum M. non essent intelligendi, quando atteneantes earum beneficium, ex se accedunt iudicem, non autem citati ab a- .lijs; non opus fuisset,edere has leges.' Quis.n. nesciat, has exceptiones competerris vocantur in iudicium ab alijs P Quare sunt intelligendar, cum attentantes ex se accedunt i afficem,& sunt
In oppositu est ratio demonstrativa Aristotelis. Quicunq. citat aliquem in iudiciu,citat eum ob aliqua iniustitia,quavel passus est, uel se passurum timet,puta ne spolietur iure suo , aut ag- .gravetur ab alio. Ergo semper sunt duce persens in iudicio, una accusata de iniustitia, alia a cusans de iniustitia. At quis dicat, accusatum de iniustitia esse actorem, non autem reum Qua
87쪽
te vocatus in iudiciu semper habetur pro reo,& vocans semper est actor. Sed quicunque at tentat bene ἀcium harum duarum i l. semper vocat, ne patiaturiiniustitiam ab eo,qui vocatur, puta fideiussor ne aggravetur a creditore,& Α- pronianus ne exigatur ab eo summa ante pαfixum tempus ab haerede, quod verteret in praeiudicium, & damnum eius, ergo clarissime tafideiussor, quam Apronianus sunt actores, &quos ipsi vocant in iudicium sunt tei. Quando ergo iam soluimus rationes com muties allatas a defendentibus secundam opi--nionem, nunc soluamus etiam eas, quae specialiter has il respiciunt. Pro solutione primae ra--tionis, dum i concludit exceptionem esse con- . cedendam istis,obseruanda est doctrina trita, &l quotidiana in tribunalibus. adruplex actor accedere potest in iudicium, cui consequentera correspondet quadruplex reus , & pendenter quatuor genera actionum dantur,& totidem ex- Iceptionum,seu defensonum. Primus actor est,qui reueratqsus est ab alio,
vel iure timet se iniustὸ laedi; cui conrespondet
xeus,qui reuera iniuste laesit,vel vult iniuste lar--dere. Secundus actor est, qui si laesus est, agit contra persenam,contra quam non competit ei: assio, puta qua vocat in iudicium personam innocentem. Tertius actor est, qui vocat alium
88쪽
in iudicium, non solum contes quem nulla ei competit actio, sed potius actio competit ipsi
vocato in iudicium contra voeantem, puta, si quis iniuste vulnerauit hominem, &postea per calumniam vocet in iudicium vulcierarum, calumnians eum,quod ipse tentauetit illu occidere. artuSactor est,qui ex parte quide lisus est, ex parte autem Iardens, qui vocat in iudicium reum, qui reus ex aliqua quidem parte tenetur de iniuria, ex alia parte non , quia ipse ex parte offensus est. Tot genera actorum reperiri qii ridie , nemo puto ita dubium vocabit, patent 'enim oculis . Et primus actor, potest vocari actor verus, & naturalis , & ei conrespondens reus, dici potest reus verus, & naturalis, & na tura hos sermὸ solos agnoscit ; reliquos,sed maxime secundos, & tertios, inuenit humana ma litia . Quare secundus actor dicetur fictus, &cui non competit actio , & eius reus, dicetur reus quoque fictus , in quem non datur actio. . Tertius actor appellari potest actor falsus , cui non solum non competit actio, sed in quem c5- petit actio , sicuti ei contrapositus reus falso di Cetur reus,& cui competit actio. Quartus appelletur actor mixtus,& ei respondens reus, dica
His praemissis considerandum est , quales actores sint attentantes beneficium nostrarum ita
89쪽
Il. & ita cognoscemus, num l. proprie loquatur, dum concedit eis exceptiones. Nam quod aliqui dicunt, de sensiones, & exceptiones, quandoque in textii accipi impropriE, & largo modo, aded ut attribuantur etiam actori ; sicut Econtra improprie loquendo dicimus etiam reuagere , quod obseruauit praedicta Decis Pede-moni. 28 λ & Contard. in Gloss. l. diffamari in initio, mihi non sati Siscit. Nunquam enim admittenda est improprietas loquendi in legibus,&prHertim in Pandectis, ni si necessitas, vel
absurditas nos cogat . Quid autem mouere potuit eruditissimos, & latinissimos hos homines, ut improprie loquerentur ζ inueniem da est ergo ratio essicax, qua lex concedat exce :ptionem actori, Ratio est manifesta, nam in se pra allata decisione rerum, non pauci. sunt rei, qui sunt innocentes,& immerito, & intuste vo cantur in iudicium,quia potius istis reis competit actio contra actorem, ut in tertio membro,&ex parte in quarto . Nana cum actor falsus per calumniam vocat in iudicium Num, non solum
innocentem, sed qui laeditur iniuste ab ipse actore ; iste reus dum excipit, & se defendit, quid affert in sui dx sensionem P affert in sui defensionem eadem iura praecise , quae attulisset, si ipse fuisset actor. Quare actiones in tali reo,& exceptiones sunt unum, & idem re,& substantia, St
90쪽
disserunt solum in modo, siue sermaliter,ut Logici loquuntur . Exemplo res perspicua fiet. Dominus cuiusdam Castri S. R. E. mediate sub tecti, obtento monitorio su per iactationibus ab A. C. vocat in iudicium Clerum eiusdem Castri,as
rens se esse in possessione immemorabili est diendi lapides molares ex praedijs Ecclesiae, &eos vendendi non soluta aliqua portione ipsis Clericis, etiamsi per huiusmodi effossionem pretdia Ecclesis destruantur,& omnino reddantur inepta ad fructificationem. Omitto considerare talem assertam possessionem, nulla soluta portione Clericis, & cum dextructione fundi esse
consuetudinem diabolicam,& contra ius naturale, ut probat Afflictus decis. 32I. nu. I s. quare ob talem assertam possessionem non potest dominus Castri, petere se manu teneri, siue non molestari. Solum considero, quod sicut dominus Castri praeuenit iudicium coram A. C. ita idem Clerus poterat prquenire,& ante istum dominum obtinere ab eodem,vel ab alio tribunali mandatum, siue monitorium super iactationi bus contra ipsum dominum Castri pro manu tentione in sua possessione directa, quo facto iuxta
secundam sententiam Clerus esset reus, &occupasset partes fauorabiliores. Cum igitur duabus .vijs posset, vel potuisset Clerus tractare caussa suam, una si praeuenisset, & esset reus, in qua B