장음표시 사용
231쪽
, cti et totum circa aedificium, et Circa artes peris quam plurima, dignissima adinvenere, quae longum esset perSequi atque medio se critatibus quidem istiusmodi ad altitudinis diametrum extollendam se apprime usi sunt. Quae quidem omnia angustam admodum con istinent theoriae musicae doctrinam, et id unice docent, ut simis plicissimis, quantum ieri potest, numeris ac formulis proportio, ne habeantur definitae, quae ad Architecturae pera sunt ap- , plicandae. Ad id enim collimant praecepta, ut dimensionum quae se sunt adhibendae mensura communis habeatur, quae sacile attingi, ac percipi possit. Quae omnia VitruVius generali canone praece- lit i. S. 6. et Vi S. 6. ut habeatur in singulis operibus
ratae partis responsus, et Cum Constituta fuerit ratio symmetriarum, ad naturam loci, aut usum, aut speciem detractionibus, aut adjectionibus temperatarrae es ficiantur. Ceterum ero unicum fortasse exemplum, in quo mediocritatis harmonicae usus emineat, est in definienda altitudine areae cujus longitudo ad latitudinem maximam habeat rationem: nam in eo casu altitudo ex mediocritate harmonica determinata, nunquam ad duplam latitudinem attingit contra Ver ex mediocritate geometrica, seu arithmetica definita, inconcinna aut absurda prodit. Est enim proportionis harmonieae admirabilis proprietas, ut si extrema rationem inter se habeant infinitam, media duplo primi termini aequalis sit. Nam positis extremi mediocritas harmonica est i . . cc mediocritas arithmetica et
geometrica prodeunt infinitae. Quod si porticus detur cujus latitudo ad longitudinem sit ut Ioo, altitudo ex mediocritate harmonica habetur I 8 ex arithmetica o, ex geometrica Io, quarum haec desectu illa excessu est rejicienda.
233쪽
235쪽
Do constructione Circi, Amphitheatri, Theatri. De Velario. Do spectaculis in Foro.
im Vitruvius Amphitheatrum et Circum uno aut altero loco tantummodo nominet, neque illorum aedificiorum in publicos usus, et quae Romanae magnificentiae splendida fuere monumenta, ullam descriptionem instituat de Theatris Vero ita pertractet, ut multa supersint ignota, et quae vel ex antiquis reliquiis atque deribus, vel ex scriptorum veterum indiciis unice deduci possunt: de iisdem hac Exercitatione ita agere mihi proposui, ut ipsorum notitia absoluta haberetur, vel ex antiquis eruta, vel conjectura deducta. Quae anuinius, ipsius, Bullen gerus, Masi ejus Carli Bian-COnus, aliique scriptores eruditissimi commentaria de iis aedificiis
protulerunt, omnem serme aliorum diligentiam antevertunt, ex iisdemque plurima sunt repetenda: SuperSunt tamen non auCa, Vae
ulteriore disquisitione magis evolvi possunt Philander erudite, breviter tamen, in notis de his aedificiis agit, utiliter tamen praesertim ex inscriptione Dioclis agitatoris, quam adducit, et quam ex Patavinio explicatam dabimus. I. Prima ad spectacula ac ludos aedificii forma apud Romanos Circus suit, quam ab Hetruscis inductam apud eosdem fuisse eae Omne rationes suadent, quibus monemur ritus, instituta, artes, artificeSprimum ab Hetruscis Romanos accepisse Tarquinius riSCUS, quintus Romae ex Circo, quem Maximum deinceps dixere, erigendo auctor fuit ille idem qui mirabile cloacarum opus suscepit, Plebis quidem manibus, sed artificum consilio ab etruria VocatOrum. A Livio lib. i. habemus si Ludi primum in Insula I iberi in exhibiti sunt, nullo ad id certo constituto loco, primuSque se Tarquinius Priscus quintus Romanorum ex Circum Maximum se extruxit, in quo loca divisa Patribus, Equitibusque, ubi specta mula, sibi quisque sacerent; ori appellati. Spectavere, surcis duO- denos ab terra spectacula alta sustinentibus pedes' ' Ludos quippe primus apud Romanos Romulus Rex instituit, Consualibus celebratis, vel ludis qui Neptuno equestri sacri suere, quoriam Primmos ritus, modos, religionem ab hyrrenis habuit. Species eoruim
236쪽
ludorum suere. 1 lina erat pugna cum pugniS caestibus, Iladiis, fustibus, hastis, pilis, similibusque armis tum et aladiaturas itein
lucta, quum alter alterum in terram prOSternere, tum Vi, tum agilitatae corporis mitebatur. altera Species est CurSUS, quum peragebant currendo certa stadia in campo, perveniebantque ad metam destinatam Tertia erat saltatio in aequo Campo, aut inferne ad lo- Cum Superiorem, Contra, inUt cum in equo currusve insiliebant, non tantum nudi, sed cataphracti et armati Quarti jaculatio discorum, sagittarum, pilorum, telorum, Omniumque armorum,
cujuscunque generis, quae longe projiciuntur. vii vero ludi erant
pedestrium. Quinta species est decursio equestris, qua exhibebatur Species pugnae equestris. Sexta est aurigatio, id est certamen bigarum aut quadrigaruin Septima est naumachia. idest navale Certamen, quum in mari, luVio, stagno, lacu, Orma naValis pugnae re-PraeSentabatur. Verum praecipua ludorum species, ad quam Circisorma apta fuit, bigarum aerat et quadrigarum decursio, atque i Cum maximum a Tarquinio, ut indicavimus, extructum ad id prae-
Sertim suisse, censendum est in quo quidem . Livii indicatione Videtur ab Tarquinio provisum fuisse, constructo aedissici iis quae
ad ludorum consectionem erant necessaria, nimirum locum ambitu murorum ClauSisse, carceres, metas, spinam, Oppida posuisse. loca Vero spectatoribus assignavisse, in quibus tamen spectacula, Seu On- Structiones ex quibus ludos spectarent, ipsi sibi construerent quae idcirco ex materia construi ipsi curarent, ea altitudine ut OmlnO- de Spectare possent. Dionysius quidem malicarnasseus ejusdem oedificii a Tarquinio exstructi multo ampliorem deam describit: qui tamen sidetur ejus potius Circi descriptionem fecisse, cujusmodi
erat suo tempore, quam ut antiqui illius sormam indicaret. Quamquam enim non antea J. Caesarem colligamus ex Historicis aliquid in Circo Maximo factum fuisse, et ab eodem suisse implificatum, et ab Augusto reaedificatum ornatumque tamen credibile St, Septem et amplius saeculorum spatio, atque in tant Romanorum proludis Circensibus amore ac studio, medificio eidem identidem inliquid additum suisse, ut celebritati ludorum, et Spectatorum CO-
modo ac frequentiae Consuleretur.3 Descriptio Dionysii est recitanda se arquinius Priscus in se Circo Maximo inter Aventinum et Palatinum montes sito, primus
se circumquaque Operta tecto secit sedilia Nam antea stantes specta- re solebant, surcis tabulata sustinentibus. Locos spectaculorum in se triginta curias distribuit, ut curialium quisque suo loco spectaturus D ederet quod opus et ipsum procedente tempore annumerandum
237쪽
se est inter spectacula totius urbis pulcherrima. Nimirum ipsa ad se disici majestas sic procedente tempore increVit, et aucta orna se mentis est, ut ipsum per se opus admirabile judicandum ossot). se Longitudo enim ejus est trium stadiorum cum dimidio latitudo se quatuor jugerum a duobus majoribus lateribus, et uno minore, se cingitur Euripo, qui aquas recipiat, decempedali simul prosundiis late et latitudine. Post Euripum extructae sunt triporticus imae se habent lapidea paulum scandentia, ut in theatro, sedilia super se duplici contignatione sunt lignea duas majores porticus tertia mi- se nor Conjungit transversim, lunata specie, apposita, ut ex tribus se nna conficiatur amphitheatralis octo stadiorum amplitudine, ca-
is pax L millia hominum. Reliquum ex minoribus latus, quod
se subdiale est, habet ornicatos carceres, unde equi emittuntur, Om- es uno Clauso repagulo Externe ambit Circum simplex contecta, porticus, habens officinas, et Superne CellaS, per quas Spectatoresse intrant et ascendunt per officinas singulas, ut nulla constasio exo- riatur inter tot hominum millia, tum venientia, tum discedentia V.
Qua descriptione Circi fabrica completa exhibetur, et cujusmodi erat Dionysii temporibus, in eademque notandum est id, quod a nemine video explicatum suisse, operta tecto sedilia fuisse. 4. Circi Maximi tantummodo et unici mentio a Scriptoribus fit per illud tempus, quod a Tarquinio Prisco ad Julium Caesarem XCurrit. Postmodum Imperatorum, et potentium ac divitum luxu plures fuere Romae Circi, quos inter varia Regionum Urbis Romae aedificia enumeratos invenimus, et quorum Vestigia aut mdera adhuc spectantur. Nimirum, ut ex Panvini colligimus, in Regione Urbis prima Circus Antonini. Caracallae cum Obelisco, Cujus majora quam ceterorum Vestigia observantur, imo et ejusmodi, ut ex iisdem ruditi Viri, ac postremis hisce temporibus Blanconus Circi Romani completam deam exhibuerit, quam ex posthum is ejusdem schedis, ac novis observationibus persecit, absolvit, et in
publicain lucem Cl. ea omisit. In Regione . Circus Aurelianicum belisco In Regione VI. Circus prope Portam Collatinam juxta aedem Veneris Erycinae cum Oholisco sorte Circus Sallustii tum et alter Circus Florae dictus. In Regione X. Circus Flaminius. In Regione XI. Circus Maximus, qui capit loca 485o oo. In Regione XIV. Circus Vaticanus, alias, Caj et Neronis Circus Domitiae in pratis. Illi omnes, postquam Respublica ad Imperatoriim regimen adducta suit, erecti fuere, quorum primu CaeSar, C deinceps Augustus curam suscepit, ut innuimus, amplificat et O nato Circo Maximo Circos alios Imperatores ipsi, aut potentes di-
238쪽
Vitesque cives populi, et proprio ingenio obsecundante erexere.
Nam populi Romani in ludos Circenses sere coecus impetus a Ju-Venali S. . v. 78. egregie indicatur. Nam qui dabat olim
I Perium fasces, legiones, mylia, lari Sct Continet, atque duas tantum re anxius Plat, Panem et CircenSES.
I una etiam CSat. i. V. I93. y .... ac mihi PaCommensae, nimiaeque licet si dicere Plebis, Totam odio Romam Circus vit, et fagor aut Cm Percutit eoontum iridis quo colligo anni Nam si inceret, moestam, attonitamque MEVES Hanc Hrbem, eluti Cannarum in ut ore ictis Constitibus Imperatorum vero quantum fuerit studium in Circensibus excolendis passim apud Historicos ceurrit, ac proinde divitum, Ut iisdem Simul et populo gratificarentur nunquam enim ab origine sua primaria universim desciverunt, sed semper ad religionis cultum, ad iram eorum placandam, ad unera celebranda relata suere. Hinc
in aliis etiam civitatibus et oppidis Principis Urbis imitatione Circi aedificati suere, cujusmodi nonnullos Bullen gerit ex Veterum seriptorum testimoniis recenset, ut Anagniae in Italia, Alexandriae,
Rhodii, Athenis, Troviris, Edessae, Gagae Palestinae, Hierosolymis, Caesareae AuguStae. 5. Circi nunc, qui Caracallae dicitur, structuram XpODemUS, ex iis quae laudatus Bian conus, et ea tradiderunt, atque men Susuris adhibitis ac vestigiis attentius inspectis adduxerunt, ab iis quae Observari possunt Occulta alia et ignota egregiis conjecturis, et exquisita artis peritia deducendo. Unicus enim hic Circus est ex quo notiones certae de ipsorum structura hauriri possunt. conibus utemur iisdem ad minores mensuras ideliter contractis. Iconprima ab. VIII ichnographiam exhibet Circi, in qua sigura Onspicitur aedificii oblonga, cujus extremum alterum claudit semicircularis linea, cujus centrum in diametro per longitudinem Circi
CSi ex altero extremo Clauditur arcu excentrico, quod nimirum in C posituin est, ut idem arcus Oblique dispositus sit. Duplex murorum linea ambitum hunc complet, in quibus notandae sunt aperturae plures B porta est inter carceres, quae arcum B L, duode- Cim numero occupant, utrinque a porta sex. In L sunt oppidorum bases ΠΗ inter oppidorum turres et latera Circi portae binae. iii K porta inlix quae libitinaria inui sandapilaria dicebatur,
239쪽
per quam mortuorum Cada Vera ex area eduCebantur Graevius binas
portas oppidis proximas H, H huic os flet destinata monet, alto ram sandapilariam per quam cada era arci inclusa deserebantur, alteram Sanavivariam, dissentiente tamen Massejo, et aliis Bianti.)per quam Superstites ex arena Xibant, qui laesionem aliquam ex ludis ipsis habuerant. Ortae aliae minores in porticum adducebant sornice tectam, ex qua ad Omitoria transitus, et per ipsa ad gradatione erat G porta triumphalis. Κ, G pulvinaria bina quibus Imperatores ludos spectabant: aliud propius ad cursus terminum et initium in , alterum propius ad flexum cursus in Y Longitudo Circi est pedum Galliae I 482 diameter semicirculi, quo sigura clauditur est ped. 24o, quae latitudo non est ideo in tota longitudine uniformis ex ipsa enim diametro, ut ex cone apparet, deflectere dextera pars incipit, et deflectendo usque ad punctum M pergit contra initium cursus, ubi latitudo Circi est ped. 47; et inde flectit usque ad carcerem I ubi latitudo Circi rursus est ped.
24O. Murtis, seu agger, spina di Ctus, per longitudinem arae XCurrit. Ejus initium distat a carceribus ped. 25, et terminus a porta triumphali ped. 65. in longitudo spinae ped. 702. Spina latitudinem habet ped. Io, altitudinem ped. 5 0. Icon ΙΙ. Tab. VIII, et I et ΙΙ. Tab. X. ichnographiam, Ortographicam Sectionem, et erectum adspectum Circi interius exhibet. Nimirum II. Tab. VIII.
ichnographiam portionis porticus in ambitu, in qua r portam nam minorem ex pluribus signatis inesconeri. ab. VIII demonstrat, D murum circi exteriorem CC interiorem, A scala qua ad vomitorium ascenditur, Ac, Ac scalae, quibus ad podium ascenditur. Figura Ι. Tab. N. Ortographicam sectionem in quacunque ambitus Parte praeter CarCeres, Xhibet, in qua Ι, murus exterior est, Isornix ex quadrante circuli, II murus interior A scala, qua ad Omitorium itur, C scalae minores, quibus ad podium ascenditur,
iisdem notatae literis, quibus eaedem partes in figura II. ab. VIII.
notatae sunt. D podium, murtilo M anterius assurgente ClauSUm.
E gradus decem pro spectatorum sedibus. F altheus seu prae- Cin Clio, qua superius ambitus Circi terminatur Podii altitudo est DII supra aream Circi . con ΙΙ. Tah. IX. orthographicum adSpectum ejusdem Circi, in quo B vomitorium CC scalae laterales, quibus ad podium LM ascenditur, E gradationes pro sedilibus,
Fb murus supremus Circum ambiens, O scalaria, per quae dimidiata altitudine gradationum spectatores a podio in uniVerSam gradationem transeunt ac disponuntur. Ea scalaria universum Circi ambitum dividunt in partes o totidem sunt omitoria, quorum
240쪽
positio semper est inter duo scalaria. Spatia inter scalaria variis spectatorum Ordinibus assignata suere atque in theatris, ut dicemus, cunei appellati sunt. In Icon I. Tab. IX. fornicis structurae sectio sub gradibus ostendit magnam vasorum sietilium Vacuorum
copiam P suisse adhibitam, tum ad operis sollicitudinem, tum ad pondus ipsius minuendum fictilibus iisdem nullo certo ordine sitis, sed ut magis Occasioni conveniebat Eos autem Ornices, non regulari laterum aut lapidum aggregatione, sed a Cervatim sarciendo caementis mortario, dictisque ictilibus, constructos SSe notandum est, atque generatim universum aedificium indiligenter elaboratum, et ita ut impendii parsimonia et rusticitas quaedam in tot appareat, quo actum est ut nonnulli censeant ad privatum ali-Cujus civis potentioris, et campestrem usum ereCtum suiSSe, Non
Caracallae Imperatori jussu, atque deinceps cum proxime fuerit aedificatus Thermis magnificis, quae ejusdem Imperatori jussu structae suere, illum quoque Caracallae tributum fuisse ex ambigua
denominatione. 6. Latus alterum minus carceribus assignatum sui numero
duodecim, sex ab utraque ortae mediae parte. Loca fuere oblonga, muris ab invicem distincta assurgentibus, ac sornicibus tecta, ejus latitudinis, quae quadrigam et quintum equum in fronte admitteret. Supra fornices area, in qua spectatore Collocari poterant. Ad extrema lineae carcerum utrinque turres Carceres singuli Cancellis bivalvis claudebantur, quibus quadrigae ContinerentUr ante' quam Cursum inciperent Murorum carceres dividentium crassitudinibus singulis a parte interiore Hermae erant appositae, tum ad O namentum, tum ut funis inter ipsas tenderetur, antequam UrSUS inciperet, quo laxatae quadrigae carceribus egrediebantur. CarcoreS duodecim Cum Porta intermedia, ac turribus ad extrema hujusce lateris assurgentibus tota haec aedificii pars unico vocabulo oppidum appellabatur Turres, quantum assequi Conjectura licet, Cala Scontinebant, quibus ascensus dabatur ad planum Supra CarCOTOS, atque ad illud, quod supra ortas aterales habebatur. In iisdem Iatuisse credendum est artifices, qui mechanismo aliquo interiore bi-ValVO CarCerum cancellos aperiebant. In parte superiore tibicines atque musiCorum instrumentorum actores fuisse Ollocatos Careerum Portae interius arcuatae in superiore parte fuere, a Spatilina
illud semicirculare claudebatur tabulis marmoreis perforatis, Ua rum indicia ex antiquis anaglyphis habentur. Exterior Circi ambitus muro Continenti cingebatur ad altitudinem supremi balthei, in quo portae aperiebantur quibus ad vomitaria et gradatione aditus