장음표시 사용
131쪽
Quoad primum certum est, credo vim essedatam calet aciendi haec in-
semota, dubitatur quid sit, ri quo profluat, a luce an a motu In primis Arissoteles duo assismat primum, quod coelum non sit ac tu: sor maliter calidum secundum, quod coelum motu suo calorem excitet. Verum ea multum hodie controuertuntur Aristoteles ratus coelestes orbes uti incoiruptibiles alterius esse naturae ab elemetatibus,noluit illis
eas qualitates adscribere, quae apud nos sunt, praesertimque eas, quae coita pilonis, ac generationis sunt administrae. Talis autem est calor cum caeteris, quibus natura contrarias quasi ad pugnandum opposuit. Aliunde e 1 peornentis innumeris patet motu calorem, imo quaaidoque
. . e Coe ignem elici Cintiuitas ergo ab ipsis , limenque ideo fit quod aerserarum
loci. a. motione Uricemr citeraturque quodammodo , motus enim , igna
lapides, S ferrum igniresolet, quales in agitus, qua iaciuntur, a namque adeo unitantur, ut plumbam, quod ipsis ius iquescat. Ita ille. At nili uominus alij oppolitum tenent, nempe is omnes quos retulimus supra c. 6. L . sub finem, quibus Cardanum adde Ioan .Picum. Mirand. ι . . contra Astrol. Bodinum Theat ...&alios quam plurimos, quorum ratio est, quia calefactio formalis asor mali calore procedit at Sol aeque formalem calefactionem edit in his inferioribus, ac ignis. Cur ergo non erit aeque formaliter calidus, ac ignis 3 aliunde ex eo qubd formaliter illuminet, inserimus eum eme formaliter lucidum, si cui ignem, cur non etiam inferemus calidum eum elle, cum formalitercalefaciata sit ergo CoNc Lx si PRIMA Hoc posterius probabilius et se videtur: siue enim astra ex igni eiusdem cum nostro specie constenti siue sint quintae cuiusdam essentiaeci hoc tamen cum igni nostro comune habent, vesticeant, calefaciant: Ergo pol sunt quψque ut lucida, ita calida sormaliter eme, ignesque dici aetherei, hoc nostro puriores ut diximus supra c. 7. g. I.
CONCLusio Ec UNDA. Motus non est causa caloris per se. Ita Scaliger alii, quia causi perte caloris debet actu calore prae trabe resormaliter vel em menter: sed motus localis ut sic, nequit calorem pre haberes non enim distinguitur a remota neque formaliter aliud est, quaena acquisitio loci. Ergo. Confirmatur, Si Sol motu calefacit, sine motu non calefaceret, sed hoc salsum est, quia motus potius facit, ut sol non exurat. Hinc cauum speculum si soli lixe obuersum teneas, Ocyus concipiet flammani , lini c. rb agites, non ignescet. Item multa mouentur quae non calent aqua fluviatilis velocissime
fluens quiescente frigidior est,in algidior.
Item si sol motu suo calefaceret aeque hyeme, quam aestate, aeque Luna, quam Sol deberent calefacere. CONc Lusio ERTi A. Cano per se producitura sole caeterisque astris mediate lumine Enimuer,sedera ignes sunt, vel univoci nostris,
vel analogici quare sicut ignis noste per se causa est calefactionis, sicut
132쪽
Te Calore Caris . Cap. XIV. Is
de illuminationis, ita sydera. Quod vero mediante lumine calafaciant, patet quotidianis experimenetis inferiora corpora solis luce calefiunt. Terra ubi directiores eius radios excipit, ibi calorem intensiorem admittit. Lunaqub plus luia linis a sole haurit, eo plus quoque caloris in setiorib admini lirat Ideo in plenilunio calidior eli, quo fit ut animaliastigidoria, ut ostreae, conchylia, echiniic pleniora sint, quia nu Arist. . detritioin concoctio, quibus nocet frigus, maiore hoc calore iuuantu L. Sic, ut inquit Arist. luna per mensem suam facit hyemem ela aestatem, 'ini sicut sol per annum. moest, quia sicut lumen est actus secundus o iv anima. lis ut lucidi, sic est actus secundus eiusdem, ut calidi visque illa cale e. D. h. faciendi, quam habet sol, simul diffunditur cum vi, quam habet illu opui minandi Ideo ipsa calefaciendi energia cum actione illuminandi, ex ' aequo descendit in inferiora tametsi ob diuersam suscipientium corporum despolitionem aliter corpora calefiant, aliter illuminentur. Cosc Lusio 4. Calor potius est causa motus. Hoc patet experientia Res enim crassae ac rigidae, ut lapis, glacies elac motu carent quibus si calor accesserit, continuo moueri cernuntur. Accende ligna, hinc dissilire carbones, findi truncos euolare .immam, spargi fumos dec aquam calefac continuo evapora gyrat, feruet exulta dcc recedat calor a tuo corpore rigescent membra, omnique mouendi se virtute destituentur. Idcirco admodum probabile semper censui commune instrumentum naturalium motionum, quas natura molitur in rebus, essi calorem aliquem vigorosum, siue piri turn
quendam igneum omnibus a Deo prouisum, ac inspersum, de quo adhue infra disseremus, qui merito a coelo pendere dici potest.
Dubia quae objciuntur explicantur.
V praecipua possunt oppugnarici Primum quod coelum sic
calidum Secundum quod motus non sit causa caloris. Primis ergo qudd coelum sit calidum, sic refellitur, si hoc ita esset, sol hyeme magis calcfaceret, quam aestate; Q materrae propior est. Item media regio aeris calidior esset, quippe coelo vicinior, quam infima. s. Ioca excelsa citius atque intentius calefaceret, utpote propiora, at haec omnia falsa sunt,& horum contraria sunt vera: ergo Si sol calidus est, etiam saturnus erit frigidus ergo in caelo erunt contrariae qualitates Hoc si est, ergo illic ei unt generatio de corruptio. Rei p. nihil horum quidquam enicere quin etiam regeri possent stipula in authores, si enim coelum sit eminenter calidum, atque ita calefaciendi vinraeditum cur non viciniora magis calefaciet, quam remotiora Res p. ergo solem aestate n0bis calidiorem videri quam hyeme, quia in nos directius agit: e insuper radis flexi cum directas ma*is couniuntur unde solis actio roboratur, magisque intenditur. Vim huc Galen cius rellexionis probe nouerat Archimedes cuni, ut Triremes hostiurn ς Πῖς
133쪽
Yono initi accendiret, illis opposuit ingerari speculum, equo eum ad ij resilirent.
vita Ana flammam in nauibus excitauere idem etiam Proclus Mathematicussa iis cim aduerterat, cum suspensis aeneis speculis E Constantinopolitam muro
ignem radi saccensum instar fulminum in aduersam hostium classem emisit, eamque combussit. Ex quibus insertur radium conitatum ex refl xo directo fortiorem esse, quam solum directum , id Coni bric hic Ex eadem quoq; radionum reflexione prouenit, vivites aut puletes plantatae citius maturescant, quam in patulci campiseonsitae. Hinc etiam media regio aeris parum incalescit, quia directis δε-
tum radiis perfunditur. Similitet in convallibus aer e calidior est. quo crassior, dc solidior, non ita in montium cacuminibus, cui illo solis radi inequeunt ita colligi quin ventis dispergantur, &licet re-Dmgantur, minus tamen uniuntur, aut aceruantur. Adde qubd vapores
aqueavi sotis euecti diutius illac circumcursant quia nequeunt attolli sublimaus Denique actio non recipitur solum secundum natu tam cdispositione agentis, sed requiritu insuper praeparatio patientis, ac dispositio. Nec quaelibet at sectio recepta in quodlibet corpus illud etiamat ficit, sed id tantum , quod aptum est artici, ideo visin energia cale-
Rciendia sole cortiuata in externa in dissita corpora, quandoque Vicinam minus asticit, quam remotum quia istud aptius est, con- ruentius actioni, hinc fit ut licet vis calefaciendi cum vi illuminandi imul effluant, quaedarii tamen interdum illuminentur, quae non calefiunt, ut glacies elac alia calefiant, quae non illuminentur, ut viscera terrae c. Quia illis obsistit frigus, in his opaeitas Denique desa turno alias Hiximus eum dici frigidum comparatione calidiorum, non simpliciter An ver corruptio generatio in caelis obtingant, dictum est stupra. Solum hic notauerim non repugnare, ut coelum sit formaliter calidum, licet si quinta ellentia, eaque incorruptibilis: nam non repu gnat corporibus diu eis. specie prodire iacultatest actiones via usinodi, ut ab anima intellectuali ac spirituali, a corporea sensiti-uaque idem sensus, eaedemque sentiones emanant. Item non repu gnat dari corpus, cui solus ac semper calor conueniat, numquam sit gus. Idque in igni nostrate comprobatur. Non igitur valent istae consequentiae, in coeloformaliter est calor, γ' est 2 frigui Ercto contra
rιetra Ergo corruptio ortas EcψNDo. Qubd motus sit caloris causa, probatur i. experimentis adductis ab Aristotele supi , quibus addequb maria quae alioquin frigida ς is debeant, crebro ventorum satu agitata intepescant: Ossa leonis mutuo collisa ignescant: nubes constet icta fulguret exhalatio celerate rapta scintillet &c verum aliunde his oppono experimenta relata superius in addo pulmentu calidius solo statu tepescere; ardorem aestiuum flabelli ventilatione mitigarici quam tepidam, si sursum ac deorsum agitetur, eitius infrigidari; Ignem motitatio Re e tingui , cc. Item triticum inhorreo, ubi aer non agitatur, accendi,
134쪽
De Calore caelesti cap. XIV. III
nisi identidem euoluatur, clacu l ob haec torquentur aut hores in assignadis horum experimentorum causis quidquid si hoc unum mihi constat motum per lenon esseca
sim caloris, neque frigoris, sed ratione corporum,quae mouentur eo
enim solu applicantur aptius illa, quae vim calefaciendi, vel frigefaciendi habent ea sigillatim paucis explicemus. Qui calorem motu est idicunt, communiter existimant id inde prouenire, qu bd motus rarita- tem, raritas autem calorem itiducat sed quomodo raritas causa caloris erit, cum potius calor raritatis esticiens sit Crediderim certe per viai-uzrsam elementorum compagem calorem quendam internum ac vege-
talem diffundi, de quo diximus in Phys .i . Hic interius omnia semper calefacit, nisi corporum dispositiones aliunde manantes ardorem ip-ud temperent,oc'ub tranquillius corporibus incubat, e seruorem intendit magis. Qirando ergo corpora collisione inardet cunt, id fit, vel attritu actas , quia tunc vapores, aliaeque crassiores de frigidiores particulae dispelluntur, aerque purior fit, puriusque caloris interim iustipit intensionem: vel collisione durorum corporum excutiuntur particulae quῆdam igneae intus delitescentes, quae nactae rariorem aerem praedicto calore interno tacilius intenduntur tum etiam ob celeres succussus maior fit reci procatio, dc reflexio actio is calefactivae procedentis a spi-iuibus calidis, inclusis in illis corpotibus quae colliduntur: nam esse in omnibus sere spiritus seu halitus quosdam igneos, calidissimosque vix
possumus inficiari: tales certe quam plurimos maria continent iique gitatione soluuntur, aguntque exterius, unde magis sentiuntur. εq idni sic agitati, sibique mutuo incurrentes, seipsos inuicem magis in cendent Ex altera parte motu exeitatur frigus, quando vapores aquei, Vel tec- thalitus agitantur, ut fit vento, aut ventilatione, nam tali motu in1
pt itur actio Solis, vel spiritus aetherei aut cuiusuis alius virtutis ca. t iactivae, ideoque suam ipsi tepiditatem seruant quare quo appellunt, ibi sentitur aliqualis frigefactio, contrario videmus ob quietem aeris ς lorem tritici solere sensim intendi; quia videlicet calor ille arcanus p 0cedens,vel aspiritibus igneis, de vegetalibus intritico latitantibus. yria spiritu intra mundano, vel ab ipsemet aere, qui natura sua calidusci, vel certe ad calorem proeliuior, suam interim actionem intendit. His ita disputatis solum superest , vi famosam quandam opinionem λliquorum Peripateticorum hic paucis exponam. Sunt enim nonnulli, qui sensere solem motu suo haec inferiora calefacere, proptere quod incumactu suo ignem elementarem quaquauersus in subiecium aerem
dispergat. Ita sentit Thomas Gianinius i. de lumine c. ιδ. Supponit enim Sole ut pote vastissimo corpore de rapidissime circumacto inferio-x elementorum sphaeram valde commoueri ,eamque partem cui prOpi. , dc directius imminet, plus inde sitationis experiri. Ideo die, aetate, oc sub aequatore calorem intentiorem esse, quam nocte, hyemst
sub polo. Addit taeterea ignem ita sparsum in aere ob natural a
135쪽
quam cum lumine habet cognationem diutius retineri, ubi diutius lumen moratur. Unob eandem sympathiam censui Vallisius i. c. sacr. Philos ignem, turaliter a lumina attrahi, ab eoque retineri. Haec aliquam probabilitatis speciem prae se ferunt. Et quidem quod caelesti conuersione nonnihil ignis elementaris demittatur in aerem, haud equidem rcfragaret: sed quod ad terram usque, cum ea copia, quam videtur hi exigere ad eam calefaciendam, A qu bd etiam ad solam conuertionem Solis ita ignis deorsum spargatur, haud possum mihi persuadere. Prima, quia i fatendum sit ignem elementarem rapia conuersione coelesti credendum est eam potius a primo mobili, quam a Sole
duntax.it proticisci, quia, ut diximus c. 9. i. s. constat aerem regulariter moueri sub aequatore velocius quam huic inde; siue Sol sit ad tropicos, siue non Ergo motus ignis a sortiori debet sequi raptum primim bilis potius quam Solis. Secundo, tali raptu ignis moueretur solum in orbem leniter, continuate, non vero deorsum raptim ela sparsim T.rtio, probabilius est calorem e coelo amatum, speciali quadam ficultate praeditum eme qua caret calor ignis, uti mox dicemis: alia multa
subdi possimi sed haec sum cient.
An calor caelestis distinguatur a catire elementari.
CONc Lusio. POMA Praeter calorem elementatem ab igni manantem , probabile est dari in natura calorem alium, quis nobilioris enicaciae, ac diuersae proprietatis: Hoc probatur primo ex
Aristotele omnis amma vis corpira aliudparticipare videtur, que a. grn ou diuinum, quam ea, qua elementa nominantur. Verum prout nobilitate. ' vel ignobilitate interse anima disserunt, ita ct natura corporis eius Horri:
Dest enim semine omnium quo acit ut secunda sint femina, quod ciAeet calor est. Idque non ignis non talufacultas aliquas sed piritus,qui in femine continetur, natura qua in eo piritu est,propertioue respondc stellarum elemento cuare ignis nullum anima Venerat neque ignitu quidquam Gnstituitur e ex humidusiue e lacu. t vero Solis catir er ammatium non modo, quisemine continetur, verum etiamsiquid excrementi quamquamd uersum a natura a en id quoqueprincipium habet vitale Caeterum ca- larem in an ati contentum, nec ignem esse, neque ab igneoriginem duce recompertum est ex his Hactenus Aristoteles cui cur non subscribamus, cui rationes adeo eis caces retulerit 3
sensirmatur- Calor qui vitalium operationum opifex est, ckinstrumentum ab eo distinguitur, qui non est eiusmodi a datur in natura quidam calor vegetalis, qui vivax est, ac vitae gignendi organum quis enim neget tale in terra, in aqua; de ubiq; vigere, quo mouentur seminari plantae revirescuit ac reuiuiscunt: gignuntur, crescunt ac vesc- tantur an inulta, dentque natura tota foecundatur: ut patet ex Phrs. c.
136쪽
I . Is is Elementatas autem quinam praestaret haec omniau solius sol aeris: ni sistrumentum est,ignis non habet principium vitae ergo calore suo vitale inibit operatur. Quin imb edax est,seruidus, cla acer, exsiccans omnia, depascens. S absumens ideoque concoctioni, tu tritioni contrarius cum tamen ille alius, quo natura parens in suis foetibus educen His utitur, benignus, lenis, ac nihilominus vivax sit, pro-lificus Eo calor omnis naturalis de vitalis uetur refocillatur, a cele
Covc a . Calor ille derivatur a Sole. Patet,quia videmus terras, quae a Sole melius ealafiu feraciores euadere: idem, hyeme sterilescere arbores qubd vivifico Solis calore destituantur. Et merit,quidem, ne Lictheolosse est enim inquit Aristoteles, totum hunc, qui terram ambit, mundum
cumsuperis conuersionibi usi continetratum esse,ut omnis eius virtu in legub ortur ideo vires alutiferae nobis e celo depluunt calorque ille aethereus sic infera cum superis connectit, Vt interris coelestia consistant dignitate coelesti ela in coelo terrestita in terrestri regnent vilitate. Ast unde, inquies,hanc proprietatem derivabit, praesertim a sol de astra ex ignibus nostratibus constent Relo. Si astra sint alterius naturae a nostris ignibus, res fiet tum manifesta linis 'ta eiusdem, tunc pee ulla.
rem hanc proprietatem accipiet immediate a Deo ipso uti principali
opifice cuius est instiumetum ad actiones vivificas exercendas in natutura: sicut calor noster vitalis, euripio quo est instrumentum animae humanae habet aliam proprietatem, quam non habet calor vitalis equi,licet ambo a cordibus consimilibus emanentmani calor noster naturaliter
disponit alimentum ad introductionem animae humanae: calor Equi, ad Equinar, elac. Sic in nostro casu. Ad haec ob puritatem ignium coelestium huc concurrentium , contemperationem mirabilem aliarum qualitatum & naturarum, potest calor elici, qui vires alias habeat multb salubriores quam noster. Ideo dici potest hos calores ob diuersas hascepcoprietates distingui specie Physicaci licet Logice rationem
eandem habeant, quae possit pure . simpliciterque praescindi. Vet bis 'primo Calor Solis nihilo benignior est nostro, quand qui, uae4 dem eo multi periere Secundo, Calor elementaris est vivificus etenime Plinio in aerariis fornacibus Cypri ex medio igni nascitntur muscae quaedam pyraustae appellatae Tertio In quibusdam Germaniae hortis quaedam arbores exoticae ac peregrinae alioquin frigoris hyberni multum impatientes , fouentur igni elementari. Quarto, In AEgypto pallinacae pulli solent ab ovis excludi sine matre , in fornacibus nimirum artificiose extruais, ubi calorem ignis sic tempcrant, ut eo simul ociorum millia pullos vivacissimos prodant. Resp.ad i Ardorem Solis posse aliquando necis causam esse ob pradam dispositionem eorum, qui eo intempestiue assiciuntur. Adde admisceri quoque posse maligna alias qualitates Ad i. Resp. Illud Plini quibusdana videri sabulosum, quod Galenus qui inaces eiusmodi
riderit, nullam recerit earum mentionem: sed leuis haec coniectura fue-
137쪽
rit, vi placet Scaligero; quid tum ignis ad quaedam viventia procrean Mete , da requiritur, fatemur mixta enim sunt ast nunquidius scit hoc pernegamus. Intus viget alius omnium vitarum administer huius tamen operationi quandoque aeris frigiditas obest hanc calor ignis euincit. Hinc pyraustae, pullique generantur in fornacibus, ela arbores igni ssocillantur, quid contra nos supplet videlicet iste desectum alteriusran propterea non datur ah l . QVAERε primo in quo subiecto proprie sit Resip. r. hipiritu aetherio qui connaturale illius vehiculum dici potest. Resp. 1. Posse hipsi massa elementari respergi: verum ut connaturalius conseruetur,neque semper careat subiecto proprio, probabilius reor quod prius dixi: patetque id ex paritate spirituum vitalium. Q est E secundo, Ille spiritus unde procreatur' ex qua materia3 qua vitistes Resp. sat multosa Dei sapientia modos suppeditari,quibus eum uere queat,a gignere: neque, si hos nesciuerimus, sequitur hunc non dari. Nihilominus dici potest, vel hunc e materia coelesti constare, adeoque incorruptibilem esse, vel mediante lucis taloiis coelestis,ficacia,quidpiam materiae mundanae perenniter rare fieri,ne non ita extenuari,ut inde substantia illa praetenuis, si quidem ipsa consumitur.' abunde reparetur quemadmodum nobis spiritus vitalis ge
Inferiora regi a superioribus , dari praeterea in luxus
, occultos. CONO V V saerat ut omnes proportiones secundum diuinae prouidentiae ordinem in admirando mundi opificio seruarentur, hic autem inprimis exigit, ut a summo nihil descendat ad ima nisi per media Utque superiora Primo sesuperioribus infima subdantur ab ii iregantur,ac perficiantur: quemadmodii diximus iu Ethicam . . . Item etiam requiritur, ut ea quae diuinae prouidentiae sunt instrumenta e plus in caeteris domini, ac potestatis habeant, quo propius primo Prouidenti accedunt. Ergo tali ordini congruum sui ut Deus per intelligentias celum,intelligenti Verb per Coelum inferiora moue -
nt, egeret,atque manu tenerent. Vide D. Th. . con Gent. si . Tri
138쪽
Exilis cum eod. D Thoma debemus interre actus voluntatis nostrae a Deo solo immediate disponi actus vero intellectus a Deo quidem,sed mediantibus Angelis; corpora dem eo Deo, ingelis metdiante coelo dirigi Ratio est, quia quod multisori ne eit, ac mutabile. dericiensque debet ad unis at me, immutabiles indeficiens reuocari. Sed elementaria omnia multiformia sunt muti; uni, atque .in mearis desectibus obnoxia tergo ad id reduri debem,quod est ius mRim mutabile. Qinden cietis. Iam quoad voluntate , si Maum VnI imis de indeficiens: In a, relis enim reperitpram at m, Q ad cognὶ-tionem, angelica est quoque uniformis, quouiam hi ab ipson et vera- tatis sonte simplicem intelligentiam hauriunt est immutabilis, quin omnia simul penetrat, deni e indeficiens , quia rerum quicHitates immediate per seipsas sub ipti veritatis iubare repraesentat. Quo a corpora denique constat Coeli motus esse maxime uniformes. l. rcgulares, inuniabiles, cla inerrantes. Ergoab his pendere debent menus omnes inseriorum corporum eo nimirum ordine, quo supra dixis
Confirmatur hoc idem experimentis quotidianis, quibus videmus uniuersam sere naturam essen, marem accellu solis reuiuiscereis recessavero intuin non extingui Hactenusata negantur nenune bii Majus dii bium est an piarier lumen d mclum On V QMd- 4uε ies, influxus, quorum natura perspecta non sit. Naaro plures sunt, qui uid hhoc negant: cmi a Philosophus nusquam illorum meminit. Imo a de te. coelo t. r. clat meteor declarans ea, perintve coli essicacitas tota ii Mirand. mortalia deuehitur, solum luit ni motum enunciat tum quia quod
oe . exv, toto ob his mihi videtur praeteressem illuminationis&calesamonis aliose coelo descendere, qui vires alias ar L. de e Moguant. Ita cum Eg) piij syriisque Academici apud Picolominaeui , e. s. ite inque corri uiliter Astiola, Ad Medici, tria ni si V
Probatur multi ' Myinienti , quae disticili me solo lupi , v colonris influxu explicantur. Insiste qui nascuntur in notulunio de ii essunt iis qui' nascuntur in Plini tumo, unde manavis pioverbiu se Qu.rria lima natus , Qui enim inci Hunici Mic riseis. bus mst
augentur. Plii aetici risoquerarae in qui , taetra rna detrecta b.int iuria dec resceri e quod viros corpora tune quo , deciescerent hi tutem onines essJctus ex his ditate atque aliis natiuis vitibus potius quam ex calo e oriuntur. Dis e Mine humores a suere
139쪽
Secunia prater humores debet esse alia quaedam vis spiritus agitans, a tem petiem alterans. Terti in uno adiit ali non pollent humectati aliquae partes, ac nouis sussircinari humo bibus, nisi aliae des c. carentur. c. illae ex quibus attraherentur humores, sed hoc falsum est. Verum, Quid de reciprocis maris alitibus quidue de Magnetis adpetum conum lione disseram Solum referam ex Cardano lapidem visum suille, qui pro varietate luminis lunae e cariu leo fiebat eandidus, id quod etiam de lapide' lenite dicto assirmatur, Imo praefatus author recitat Clemen em a .ram vir habui e lapidem macula quadam allectum, quae iuxta solis motum quolibet die circumacta oriretur, de occideret bimiliter Pan thera maculam in dorso serit, quae iuxta tu irae augmentum 6c decrementum augescit item, ela decrescit. id eo similia multa , tametsi per solam caloris intensionem in remi Issionem comparatam ad varias corporum subiectorum dispositiones c occlusus, explicari forte valeant: at profect d non tam commodet Neque possiet facile reddi ratio, cur tot astra Deus condere voluillet, totque illa circumactibus vagari, ac tam diuersis constitui Teia nisi praeter lucis Ic caloris influxum aliquid emolumenti mundo itis:-i tota ex hae mi abili varietate proueniret. Erum uer,si sol, qui planetarum pri nee ps eli, tam mamleste si uti hominum seruit ii luna tam sensibiliter influit ii motus trorum lyderum mundo sublunari tantarn
conciliant utilitatem cur quaelo non inferemus cceterorum motus,
qualitates siquid ex suo ad mundana prosperitatis commune subsimum conferre omno tarpsra inquit S. Th. propter Aminem facta esse
credunturtetnde m omma dicuntur risubiecta. Pi . 8 ce stabunt item motus
syderum, quando nimirum non erit amplim rem' ergo si sublato penitus humano genere, desturus est syderum cursus, quid Gat, ni ii ut illius gratia credatur fui e constitutus Ergo ex his peculiare quoddam adminiculum , sime proxime sule remo te recipere nos oportet si nullus e terra frutex naicitur, quem Deus miris quibusdam viribus propter qs non foecundarit, si nullum minaxiculum: si vel nutatum mine tale, cur tot admiranda in coelo corpora viribus omnino
nullis credimus a Deo latae locupletata, sicque illa supremo Dei opi facio nempe homini nihil conduceres Quid plura lege qua diuinus
Moyses dicit in Deuter Ala forte eleuatis oculas admismis videri solem Graunam, est omnia astra caeli Gremore decept adores ea oecoli; u creavit DominMI Destitum in ministerium cunἱtu gentibin, qua sub
coelo sunt Sci Apolt fu Isum νυ fue vita cic. omnia e ir sint, vos autem Christi. rima intem Dei mor. 3. Q lamobrem crediderim non minus sederibus singulis, quam plantis lares aliquas m Habiles a Deo, fuisse inspersas, quarum tamen paucissit mae nouae sint nobis peccato nimirum originali deflebiliter occaecatis. Merito ergo S. Damalcenus testatur ea Platone num quodque
140쪽
De aeteris Influxitas. CV XI. Da
lpud nos duplici facultate pollere, una Caelesti altera elementari de D. Th. c. diit. s. a. alserit singulis speciebus rerum corruptibilium respondere in mundo caelesti peculiares vires 'ilibus foueautur, i c
auid L Astroloria communiter tradi soleat.
Sotia apud nonnullos distingui Astronomia ab Astologia, it ut
illa coelorum magnitudinem, proportiones, motus , ista ver atteiri ius in Iluxus effectiones 3 praesagia iuvestiget. Confundi tamen saepe nomina ista coniueuerunt. Nunc ver bde Attiologia loquemur prout scientia praesagiendi futura contingentia denotat. Duo autem iunt contingentium genera, quae praesentiri possvriat Nimirum libera. uti ea quae pendent a nostra voluntates naturalia, ut ea quae naturae vi de enicacitate fiunt, cuiusmodi sunt ventorum,tempestatum, sterilitatis, morborumque communium euentus,&c.
Hinc quadruplex opinio increbuit, prima'ubd euentus tam liberi quam naturales pendeant ab astris, ut a cauo insallibilibus, ex quarum obseruatione cerid pollunt praesagiri . . . . . Secunda, quod euentus libera non pende an quidem necelsu id eliastris haec tamen sint infallibilia oorum signa: unde ipsi possint infallibiliter quoque praesagiti. Ita olim opinati iunt Porphyritu, PIG. Orig. dcali sunt qui ad hoe illustrandum uno vel altero textasi crae scripturae abutuntur: nempe c. r. Gen. ubi sol luna dicuntur νβι η sena ct tem Dra , deusta 3 . ubi coeli comparantur libro, quasi volui Let Deus in coelo tanquam in libro describere ordinem uniuer ae suae prouidentiae per aspectus, coniunctiones, oppositiones que syderum, sicut varia literarum compositione rerum omnium descributitur historiae.. Tertia opinio primae omnino contraria, docet non modo euentus
liberos, sed etiam naturales, quales retulimus supra, non pendere a coelo neque posse astra illorum siue ut signa, siue ut causas, et tum praebere praesagium. Ideo uniuersam Astrologiam iudiciariam labefactant. Ita Galendi cum caeteris omnibus, qui vires occultas, aequalitates actionum tradu trices, ipsumque solis, sederumque motum impugnant. Quarta denique communis est , est duo docet prim coelum nequaquam influere in voluntates hominum nil solii in in directe occontingenter neque etiam sydera esse igna eventuum liberorum: l de inserunt nullo modo praesagiri posse ea, quae ab humana libertate pendent secundb multos effectus contingentes mere naturales in corporibus sublunaribus contingere, quorum sydera causae sint in sal libiles ac de iis certissima capi posse rerum futurarum praesagia, ut ventorum, imbrium morborum, insortuniorum, c. addunt hi talem incile voluntati cani corpore sympathiam, ut ea quae circa corpus influxui,