장음표시 사용
91쪽
potest l. cum res. S. aream is de itur. Extra materiam tituli aduertitiust. in finalibus verb. quod quando dici mus legem duodecim tabul. vocare agnatos ad tutelam, non debet intelligi, ut omnes vocet, sed proximiores, est verum quod si plures erunt in eodem gradu, omnes censentur vocati, pro ut etiam dicemus in materia successionum in
S. si plures insti de legit. agnat. successi
V Μ triplex sit legitima tutela agnatorum, scilicet
patronorum, & parentum,& ut aliqui dicunt fiduciarias egit Iust. hucusque de una specie, scilicet agnatorum, restabat videndum de secunda specie, quae dicitur patronorum merito hic ponitur praesens titulus. Ad cuius intelligentiam sciendum erit, quod quado dominus seruum impuberem manu mittit dominus iste,siue unus sit, siue plures nanciscuntur legitimam tutelam huius liberti , & in defectum patronorum, vocabuntur liberi eorumdem, ad eamdem legitimam tutelam ι Et haec tutela dicitur legitima, non ex eo, quod ex verbis legis descendat , sed quia ex mente prouenit; unde sumitur regula,quod illud quod venit ex mente legis habetur perinde, ac si proueniret ex verbis legis , ut in l. legitima Ee . de legit. tutor. hinc videmus facientes contra mentem legis puniri , ac si contra verba legis secissent, ut in l. non dubium cum ibi notatis.C. de legib. Explicat text. quomodo colligatur mens legis in hac tutela, cum verba deficiant, & ait ex eo colligi, quia tutelae commensiurantur cum successionibus, sed patronus per legem duodecimtab. vocatur ad successionem liberti ab intestato morientis, ut in principio infr. de successi liberi.merito crediderunt veteres voluita legem cum dem patronum vocari quoque ad tutelam, unde text. constituit regulam, quod ubi successionis est emolumentum, ibi pleruque onus tutelae eme debet, per aliam regula, quod qui comodum sentit unius rei, eiusdem rei incommodum sentire debet. l. secundum naturam .sside reg. iurideclarat se textum,cur dixerit spleruque dc ait propter fioz- minas, quae cum tutrices em non possint; ex eo, quia tutet ae onus est
virile, & non muliebre, ut in l. fin. ff. de tutel. merito spera re possunt foem,
92쪽
IN PRIMUM LIB. INSTIT CIVILI sue
sceminae successiones, non autem onus tutelae: Quod dicimus foeminas no posse esse tutrices, declaratur no procedere in matre, & Auia, ut in auth. ut liceat matri, & auiae, quae adeo tutrices legi tinaae dicuntur, ut caeteris legitimis praeserantur, de qua materia late per Bart. in I. si quissub conditioneaf. de testam . tutet.
Isum suit se pra de duabus speciebus legitimae tutelae, ii supererat videndum de tertia specie, quae parentum dicitur,merito hoc in loco subijcitur praesens titulus. Pro cuius tutelae cognitione, sciendum erit, quod si quando parens, siue pater,siue auus, siue quilibet alius ascendens, filium siue nepotem, vel deinceps e mancipauerit, parens ille legitimam tutelam nanciscetur,prout ultra text. nostrum dicit context. in g. praeterea supra quib. mod. ius patr. pol. sol u. α si quaereretur cur tutela ista legitima dicatur; respondeant iuniores,non ex eo, quod ex verbis legis descedat; non enim de hac tutela expresse loquitur lex duodecim tab. non ex mente, quia si tutelae cum succession ibus commensurantur, per ea quae diximus su periori titulo, & pater a successione emancipati liberi per legem excludebatur, & econuersb.S. fin. inst. de legitim. agnat. success&g. emancipati infr. de haereditat.quae ab intes .defer. merito non potuit lex de hac tutela cosiderare, sed quia post legem duodecim tabul. per alia iura fuit pater admissus ad successionem emancipati liberi, ideo interpretati sunt veteres, quod si lex duodecim tab. considerasset,ali. quo tempore admittendum patrem ad successionem emancipati liberi , utique eumdem patrem vocasset ad legitimam tutelam emancipati liberi; lex enim semper loquitur.l. Arrianus.C.de haeret. hac de
causa dieitur tutela haec legitima, ex eo , quia ex interpretatione Iuris Cons descendit.
93쪽
26 D. IO ANNES BAPTISTA SCURO DE FIDUC. TU T. RUR
Ltra tres illas species legitimae tutelae est, & alia quae si . duciaria cosueuit appellari , merito hic de illa rubricatum fuit. ad cuius tutelae intelligentiam videndum est, , quando locum habeat tutela haec. Secundo cur fiduciaria dicatur, & non legitina . Tertio an hodie correcta sit, & quare: Circa primum,sciendum erit tribus in casibus sibi I cum vendicare fiduciariam hanc;& primo auus emancipat nepotem ex filio superstite, dum auus vivit legitimus est nepotis tutor, iuxta tradita in praeced. tit. quo defuncto, pater emanet pati erit fiduciarius tutor huius filij emancipati ab auo. Sed difficultas est, cur si filius emancipatura patre, erit Pater legitimus tutor, sed quia emancipatur nepos ab auo; mortuo auo , pater erit fiduciarius & concludentem rationem inuenire nequiui, apud iuris interpetres, in quo dum ambiguus essem,Dominus. Ioannes Paulus Labrutus Crotonensis vere Iuristonsultus, qui post quinquagesimum annum sui doctoratus plus legibus inuigilat hodie,qua numquam, me docendo, ut semper
solebat conclusit,hanc rationem posse assignari,quia scilicet legitima tutela ex iure agnationis descendit,quod ius qualibet capitis diminutione perimitur.S. fin. supra de legit. agnat. tui. quando ergo pater meus filium meum emancipauit, extinctum fuit ius agnationis, quod erat inter me, & filium meum, merito eo defencto non possum vocari ad filij legitimam tutelam, & ideo vocabor ad fiduciariam; sed
quando emancipatur a me, inter extinctionem iuris agnationis non datur interuallum, sed statim emaci pato filio, ad tutelam vocor,tam
quam agnatus; merito ad legitimam, & in hoc primo casu verificatur text. noster in vers. quo defuncto dum ait, quo defuncto, si liberi eius virilis sexus existant) ait ten. svirilis sexus quia foeminae non possunt esse tu trices, ut in l. fin .sf. de tutel. Subdit text. fiduciarii tutores filiorum suorum) quod verbum suorum tamquam reciprocum tesertur ad liberos, ut sit sensius, quod mortuo emancipante, re Iicto nepote emancipato ex filio superstite, filius iste emancipantis, qui est pater emancipati, sit tutor fiduciarius filii: non autem intelligitur siliorum suorum, scilicet defuncti, ut intestigatur quod frater sit
94쪽
IN PRIMUM LIB. INSTIT. CIVIU. gr
tutor fiduciarius alterius fratris, quia alias text. esset superfluus,dum postea sequitur vel fratris, vel sororis. Secundo locum habet fiduciaria tutela in persona fratris maioris i erga fratrem minore a cominmuni patre emancipatum: nam si pater filium emancipat, dum ipse vivit legitimus est tutor,sed eo defuncto filij maiores fiduciarii erunt tutores,scilicet minoris fratris: Quaerit ulterius text. quare frater ma ior ad legitimam non vocatur tutelam,sicut filius patroni mortuo patrono; ad quod dicitur, hanc esse rationem diuersitatis, quia si fraterminor non fuisset a uiuo patre emancipatus, non recaderet inpotestatem fratris maioris i merito nec in legitimam tutelam 3 sed si liber. tus no fuisset a patrono manumissus, recaderet in potestatem fili j patroni, secuti erat in potestate eiusdem patroni, merito re cadere debet in eadem tutela, quae ratio si esset vera, sequeretur quod filius emam cipatus ab auo, recaderet in tutelam legitimam patris, quia si nepos non fuisset ab auo emancipatus, recaderet in potestatem patris, octamen recadit in fiduciariam tutelam, ut supra conclusum est, ergo falsa supra dicta responsio text. pro cuius difficultatis responsione ad- hibendi suntdd. hic. inter quos optime Ias in addit. ad port. Appel. Iatur fiduc laria, non ex eo, quod ex iure agnationis descendat, sed
ex fiducia quadam personae, sed cum hodie sublata sit diffitentia
agnationis, dc cognationis, non sollim quo ad successiones , verum quo ad tutelas, necessario inde sequitur praedictos non fiduciarios dici tutores, sed legitimos, & iste secundus casus, in quo diximus i cum habere fiduciariam tutelam, colligitur ex vers vel fratris tertius casus colligitur ex velf vel cςterorum) & est, dum auus emamcipat nepotem ex filio, ut clare habetur in tex.
Mnis tutela vel est testamentaria, vel legitima, vel dativa. Egit Caesar in praecedentibus de testam. & dolegit. & suis speciebus, restabat videndum de dativa. quae datur auctoritate legis adtiliae, merito hic dea tiliano tutore rubricauit. Pro cuius tituli faciliori intelligetia videndu est praecipue de duobus 3 Et primo niado locu habeat. Secundo qui magistratus habeant ius dandi tuto
95쪽
res,&num datio tutoris iure magistratus competat, ut possit dele. gari, an vero a lege, ut sit in delegabilis. Circa primum in progresisu totius tituli refert Iust. dispositionem quatuor iurium ; Primo .n. fuit lex altilia, tulia, & titia, quarum legum auctoritate, ius dandi tutores hic in URBE competebat Prstori urbano cum maiori parte tribunorum, & quis dicatur Urbanus praetor,diaimus in S. praetorum,supra de iur. nat.& quot erant tribunt,explicat legislator in I. et is de orig.tur. & late refert Aldobr. hic in annot. Extra Romam vero sic in Prouincijs, ius dandi tutores praesidibus Prouinciaru comPetebat , quarum legum auctoritate,non solum a prςdictis magistratibus tutor dabatur . quando omnino pupillus tutorem non habebat, verum etiam , quando conditionaliter habebat, vel ex die, pendente enim conditione, siue die, interim non ad legitimum deueniebatur tutorem, per regulam alias traditam . quod existente spe testamen, tarij tutoris, legitimus cessat, ut in l. si quis sub conditione .ssi de te. stam . tui. recurrebatur ergo, sicuti hodie pariter recurritur ad datiuum tutorem:ita quoque si differebat haeres haereditatem adire, quia ante aditionem testamentarius administrare non potest, nam omnia intestamento relicta aditione confirmantur .l. si nemo .ff. de testam. tui. pendente ergo deliberatione adeundi, pariter dativus dabatur,
sicuti hodie daretur. Sed dubium est quid iuris, si testametarius ab hostibus captus sit, captiuitate pendente, num dabatur a dictis magistratibus tutor, an erat recurrendum ad legitimum, & videbatur ad legitimum recurrendum, duplici ratione. Primo quia captiuitas est mors ciuilis si ab hostibus supra qui b. mod. ius patr. potest. sola. sed ciuilis mors aequiparatur naturali.S. I. supra eod. qui b. modis ius patr. potest. soluit. ergo sicuti mortuo naturaliter testamentario, ad legitimum recurritur,ita mortuo ciuiliter. Praeterea si deportato
testamentario, ad legitimum recurritur d. l. si quis sub conditione , ergo a sortiori . quando testamentarius ab hostibus captus est 3 pro . batur haec consequentia, quia captiuus patitur maximam, deportatus vero mediam capitis diminutionem, ur in principio supra de capit. dimin. tamen his, & similibus non obstantibus contrarium determinat hic Iustin. in S. ab hostibus post DC. in I. r. S. si apud. ff. dele 'git. tutor. non scilicet ad legitimum, sed ad dativum recurrendum
esse, & ratio ex eodem textu colligitur,nempe ratione fictionis post limb
96쪽
liminininmremtam quandocunque, fingitur semper in ciuitate fuisse, & omnia recuperat, & in consequentiam tutelam,iuxta ea, quae dirimus periliumtextum in s. si ab hostibus. pra quib. mod. ius pati. t. selu.&sic in spes testamentarij, merito legitimus tutor debereeffare;vnde non obstabit ciuilem mortem naturali aequipararii procedit enim aequiparatio, quando in utraque morte procedit aequiparatio. militante tamen eadem ration per ea, quae tradunt DD. inlis
et quod si tantum .ssi de lib. & posth. nec pariter obstabit secunda dif
fi custas: namque gratia, quam sperat deportatus pendet a principis voluntate, dc per hoc habetur tanquam impossibilis.l. apud Iulianum Miin. de legat. Primo. A
In g. Sed ex his legibus , IT se M.
SVperuenere insuper Constitutiones, quarum au ritate non da-hatur admodum tutor a praedictis magistratibus,sed a Praetore, qui dicebatur tutelaris, & sic stierunt emendatae illae primae. ll. daetext. hie rationem, quia scilicet praedictarum legum au inritate,non poterant compelli tutores cautionem praestare rem pupilli saluam fore, nec pariter inuiti compelli poterant tutelae onus subire P stea ius dandi tutores erat penes praefectum Vrbis, tempore scilicet Iustiniani, penes quem maxima erat auctoritas, prout I. C. resert in l. I. T de offprael. urb. dc non solum praesemis iste, vertim eti a Praetor ius dandi tutorem habebat , sed ut ait texto insta suam iurisdictionem, idest intus Vrbem, at praefectus non tum in Urbe, verum Hia per centu lapides extra. Vnde notat glos non posse magistratu dare tutorem, nisi pupillo existenti de iurisdictione dantis y dc potest pupillus dici de iurisdictione dantis pluribus modis, & primo rationc rei sitae, si bona scilicet huius pupilli sunt in territorio, in quo magis stratus iste iurisdictionem habet. Secundo ratione originis , veluti si Pupillus originem traxit ab eo loco, ubi quis iurisdictionem habet . Tertio vero ratione domicilii, veluti quia pupillus habitat in eo lo' co, ubi magistratus istesurisdictionem habet v. i. g. sin. & I diuus M. de tuti & curat. dat. ab his, & quot modis dicatur quis sortiri λrum, declarat glos Vbi late scrib. in cap. fin. extri de foro comPer. EXtra Romam vero ius dandi tutores tempore Iustiniant,erit Penes Praesim M dem,
97쪽
dem, poterant etiam magistratus, iussu tamen praesidum date tuto res, dummodo pupilli facultates nonfuissent multae . de sie probarovidetur texta quod ius dandi. tutores sit delegabile, Nout etiam pro, batur i n l. ius dandi .E de tui. & curi dati ab his, dc per hoc iure magistratus competere dicitur potestas dandi tutores, quia si iure magi stratus non competeret, non esset delegabile, iuxta text. ini. M ubilate tradituri ae de in. eius I verior tamen erit sententia, quod necolim, nec hodie, ius dandi tutores competat iure magistratus, sed ei tantum, cui a lege specialiter committitur, & ideo non erit deleg hue, prout probat notab. text. in L nec mandante .m de tui. & Curidat. ab his, & de latiori discussione articuli. vltra scrib. hic . late me Aldobr. & per alios in d. l. I. inter quos Optime Dec. nume. P stremo superuenit Iust.Constit. circa ius dandi tutores,prout probatur hic in vers Nos autem qua constitutione sancitum est. quod si pupilli acultates hodie non excesserint quingentos solidos, liceat magistratibus, idest Capitaneis terrarum,cum praeletia alterius perissonae publicae sut hic in text.) dare tutores pupillis utriusque sexus, nulla eκpectata praesidum iussiones probat ergo text. a conixario senii, quod si excellerint facultates praedictam summam, quod etiam hodie silexpectandus iussus praestium . i
inia inducta ad unum finem non debent operari cotrarium,iux
latex. in l. legata inutiliter. sfde adimen. legat. nec debemus di i delinquendi occasionem praebere .l conuenire. ss. de pact.d tal. sequitur ideo ex praedictis, tutores,qui pro tuitione pupilioru imuenti sunt, ne occasionem habeant dilapidandi bona pupillaria,finita tutela teneri rationem reddere propter administrationem, ideo videndum erit qua actione, & quando conueniendi sint. ad quod re spodetur;regulariter tutela durante non posse conueniri. sed ea finita dumtaxat, ut in l. nisi finita .ss de tutet.& rat. distrahen. si quaerimus qua actione: dicendum est,ex tutela oriri aliquando tutelς actionem directam, quae pupillo datur aduersus tutorem, si tutor negligenter se gesserat 1n tutelae administratione: tenetur quippe tutor de dolo , lata, dilata culpa. l. I. n. de tutet.& ergo rat. distr. habet lacu haec
98쪽
IN PRIMUM LIB. INSTIT. CIVIL. st
actio, quando tutor in mala gestione caruit dolo, sin aute dolose quid surripuir.conuenietur actione de rationibus distrahendis, & pariter actione furti, ut in l. 2.ff. de tui. & rat. distr. tutori vero contra pupivlum siquid de suo utiliter expendit in utilitatem pupilli, habebit tu
tela: actionem contrariam, aliquando vero utilem negotiorum ge. storum l. i. s. de contraria tutelae ach.
N prςcedentibus Iustinianus ostendit omnes species
tutorum, verum quia praedicti omnes tutores ea de causa dantur, ut auctoritatem praestent negot:js per
pupillos gerendis merito,ut intelligamus quomodo sit praestanda talis auctoritas,hic positus fuit prςsens titulus. Ad cuius declarationem de tribus breuiter videndum erit, primo quid importent verba haec praestare auctori. tatem . Secundo quando est necessaria auctoritas: Tertio quomodo sit praestanda, & num tutor possit auctor fieri in rem propriam. Ad primu praestare auctoritate, nil aliud est, nisi approbare id quod pupillus gerit La. ff. eod. sine qua legitima approbationet tuoris,non valet actus, per pupillum gestum eo modo,quo dicetur infra. Hinc dicimus auctoritatem tutoris esse de selemnitate actus, per pupillum explicandi, sed non erit solemnitas intrinseca, sed extrinseca, quo firquod si de tali selenitate in adita non apparet,actus non valebit, quiδsolemnitas non praesumitur.Lquaecumque. S.M. Ede public. in rem actione; traduntq. seribentes in l.sciendum .ff. de verru Oblig. Quo ad
secundum respondet text. hic,non semper necessariam esse tutoris auctoritatem, distinguit namque, quod aut agit pupillus de acquire. .s aut agit de obligando: Primo casu non est necessaria,& sic posset pupillus stipulari aliquid sibi dari sine tutoris auctoritate , & hoc Minducta in utilitatem,pupi lii ,retorquantur in damnum, contra regulam. legis quEd fauore. C.de legib. debet lainen conclusio haec iniebligi in pupillo proximo pubertati,vel saltim proximo infantiae, sinautem esset infans acquirere no posset, & hoc duplici rationem: Primo quia cum sit infans stipulari non potest.l.l.ff.de verb.ohlig. Secundo, Ruia non hatat affectum acquirenda, sine quo acquirere minis δέ
99쪽
est l. i. s. I. ff. de acquiri pos . Secundo casu principali,si ageretur de
obliganda pupilli persea , hoc casu necessaria eslat tutoris auctor,tas, exeo,quia non potest pupillus condictionem stam deteriorem facere absque tutoris auctoritat hinc infert text.quod si pupillus eum aliquo contraheret sinet oris auctoritate,cotrahens obligaretur pupillo; non autem econtra,& ita daretur contractus claudicatio. ut intelligatur ergo,quomodo pupillus cotrahens obligetur, sic distinguedum est,quodaut contrahit cum tutoris auctoritate,aut sine; erimo easu α naturaliter,& ciuiliter obligaretur , quamuis,si deceptus fuerit,habeat in integrum restitutioinem L i .asi aduersus lolii t. vel si contrahat cum tutore,cum auctoritatemam, quia tunc nullo modo obligaretur , tutor enim non potest autor fieri in rem propriam. f. fin. infra hoc tu.&quia contractui inito cum tutore resistit lex,ideo ex eo nul la ori tur obligatio, ut in i cum lex. Κ.de fidei ul . Seeundo casu, quando pupillus sine tutoris auctoritare promittar, tunc aut est in. ans siue infantiae proximus, & nullo modo obligatu r,neque natur liter, neque ciuiliter,non naturaliter,quia consentire non potest, non
ciuiliter,quia actus pupilli sine tutore gestus, a lege non approbatur, si vercrest proximus pubertati,tunc quia consensum habet, oblisatatur naturaliter, non autem ciuiliter, ut ait glosi notabilis in l. i. si. dehouar. Quaerit tex. vlterius in s. neque,num possit pupillus sine tui tis auctoritate, vel adire haereditatem, vel agnoscere bonorum possessionem, vel petere fideicommissum de quibus terminis loco suo dic tut) α videbatur dicendum contra tex. licere pupillo adire haeredit tem sine tutoris auctoritate, per tex. inhoc principio, ubi statuit posse pupillum acquirere sine rutoris auctoritate, ted dum adit , acquirit merito,dcc. decidit in tex. cotraiiu, & huius Decisionis potest assignari triplex ratio: Prima assignatur in eodem s. ne contingat pupillum aliquod pati damnum, multoties enim contingit haereditates apparere lucrosas, postea ex eis emergit grandem alienum, ne taliter decipiatur pupillus,in ductum fuit,ut in tali additione tutoris interueniat auctoritas: Secunda ratio est, quia is adire potest, qui eognoscit eausam suae additionis, merito pupillus sine tutore adire non potest. Tertia ratio est quia is adire potest, qui se obligare potest. l. more. E. de acquirend.haered. nam qui adit adhu obligatur. l. apud Iulianum S. fin. ff. quidi ex cauc in Poss. eatur. S.Item haeres. intra de oblig.qus
100쪽
ex quasi contr. sed pupillus non potest obligari sine tutore l. bligari. f. eod. merito non poterit pupillus adire sine tutore, & hac ratione attenta sequitur quod licet lucrosa sit hqreditas,adhuc tamen per pupillum adiri nonpotest sine tutore, ut hic et - . . . r
. In 3. Tutor autem Ur sectu. ' iREstat hic videre, quomodo sit praestanda tutoris auctoritas , ut
non dicatur perperam praestita, & ad hoc respondet tex. noster hic dum ait praetens, unde infertur quod ii ex post facto tutor ainctoritatem praestare inutiliter diceretur praestita, est ratio,quia ut sit pra diximus tutoris auctoritas est de stilemnitate actus saltim extria seea, & solemnitas non potest ab actu separati, sed in ipse actu adesse debetirdum rex. ait praesens sequisur quod si per epistolam ,siue numerium interponatur auctoritas,pariter in utiliter dicereturinterposita, α sic neque per mandatum . neque per ratiliabitionem potest auctoritas interponi, sed praesentialiter debet tutoris persona interuenire, est verum quM si modicum ante, vel in continenti post inciri interumniente contrario actu) prinaretur auctoritas, non diceretur perpera interposita,intelligendo ut per Barnis l.obligari.ffeod. Quaerit printerea tex. num possit tutor autor fieri in rem propriam, respondetin Non posse, sicut in simili,nemo potest esse iudex in causa propria, ut in L unica. C. ut nemo Iudex, & idem probatur argum. int. Annitus. C. de testib. hinc sequitur quod si tutor contraheret cum pupillo caauctoritate eiusdem tutoris, nullo pacto pupillus obligaretur tutori, Per ea,quae supra diximus,& aduertendum est quod dum text.loqui tur de lite agenda inter pupillum,& tutorem, hodie verificari non potest, ex eo,quia aut debitum est contractum ante coeptam tutelam,derunc tutor dari no potest, licet minima sit summa, aut vero post coramam tutelam, & tunc agi non potest,nisi finita tutela, ut in linisi fini T de tui. dc rat. distrah. : i