장음표시 사용
21쪽
AD HERENNIUM a beneuolentia principium constituemus,ne quid illa fierpitudinis pars nobis obesse positi : a humile genus erre
cause, faciemus attentos : Sin Te genus cause erit, in alione tuemur,de qua posterius dicemus, nisi quid nacti fuerimus, are aduersarios criminando,beneu leutiam captare ρο inm. Sin horrenum cause genus erit, Iiccbit recte uel uti vel non uti princIPIO. Si uti uolimus, aut id oportebit ostendere, quare calfa sit honestu, aut breuiter,quibus de rebul simus dictin i,exponere. Si principio uti nolemus,4 lege,a scriptura, aut ab aliquo frami simo nostrae cause adiumeto principium capere oportebit. Q mulam igitur docilem benevolum attentum baabere auditorem uolumin, quomodo quids confici positi, aperiemus. Dociles auditores babere poterimus, si sumamum cause breuiter exponemas,Cr si atteios cos facierimus. Num d ita es is,qui attente uult audire. Atrentos babebimus, si pollicebimur nos de rebus magnis, noliis, inrisitatis uerba facturos,unt de tys rebus,quae ad Remp. pertinent,aut ad eos ipsos qui audient,aut ad Deorsi immortalium religionem; et si rogalamus ut attente audiat: Cr si numero exponemus re quibus de rebus dicturi fuismus . Benex os auditores facere quatuor modis posseisinus, i nostra,ab aduersariorum .ab auditoriι persona,era rebus ipsis. A no ira persona beneuolentiam contrubeamus ' nhirum oscium sitne arrogantia laudabimus, aut
in Rempu. quales fuerimus. aut in parentes, aut in amiaecos,aut in eos ipsos,qui audittit,aliquid referemus, mamodo luc crimia ad eam ipsam rem, de qua agitur, sint accommodata. Item si nostra incor uota rostremas,ina opiam litudinem,calamitatem, cysi orabimus ut nobis
sint auxilio, er vixi ostendemus nos iu ab se spem n
22쪽
Lisse habere. Ab aduersariorum persona beneuolentia captabiturdi cos in odium,in inuidiam, in contemptionem adducemus. I sum rupicinus Miud eoru Jurce, si crbe, c d se,crudeliter,confisenter,malitiose, flagitiose factum proferemus. Inim iam trabemus, si vim, sit poα
tenti factionem, lutitas,incontinentiam,vobilitatem, clientelas . os strum Mulitesciri, alfinitates aduersarioαrum proferemus,Cr his adiumentis mugis, quam veritati eos considere aperiemus In contemptionem adducemus,
si Hertiam, nauiam,de uiam, luxuriam aduersurior proseremus. Ab avdit En persund ben olentia cosingetur ii res eorum fortiter sapientur,mansuetem Quilice iudicatas proferemus: si piae de ijs existimatio, quae iudicis expectatio isit,aperiem: s. A rcbus ipsis bene solum espcicmus auditore, si nostram caresam tradat sextodemus , a uersariorum per contemptionem depi memus. Deinceps de in laxatione aperiendum est. Tai afunt tempora , quibus principio uti non possumus: quae diligentor 1μnt consideranda: alit inni turpem causam babcinus , hoc est, cum ipse res animum auditoris a nobis alienat: aut cum animus auditoris persuasus esse videritur ab ijs,qui ante contra dixerunt: aut cum desilius est eos audiendo,qui ante dixerunt. Saesaresa turpitudin habebit, exordiri poterimus bis rationibus ' νem, noubominem,aut bominem,non rem spectari oportere : non placere nobis ipsis quae sum scantur ab aduersariIs esse tu signa aut nefaria . Deinde cum diu rem auxeriamus,nihil simile a nobis factum ostendemus: aut aliquoarum iudicium de simili causa, aut de eadem,aut de miris re, aut de maiore proferemus. Deinde iano stram crura sani pedetentis accedemus, Vsinnititudine conferemuy.
23쪽
LIBER I. parandum est. Nunc negitando uitiosio exordio liramur, quae uitia uitanda sunt,docebo. in exordienda causa feristiandum es,ut lanis sit sermo, Cp usitata uerborum conis siuetudo, vi non apparata oratio esse videatur. Vitio es Vitiosa ex
Am exordium est , quod in plures causas potest Geomes '' 4 δ' modari, quod uulgare dicitur . item vitiosum est, quo nihilo minus aduersarius potest uti,quod commune appeliaturalem illucquo aduersarius poterit uti ex contra moest uitassium est,quod nimium apparatis uerbis corapo sum est,aut nimis longum est,CT quod no ex ipsa causa nurum uideatur,ut proprie cohaereat cum narratione: in Cr quod neque beneuolum,neque docilem, neque attentu es
facit auditorem. De excitato satis dictum est . deinceps ad
NARRATIONvΜ tria sint genera. Vnum Uuo De tribra expotimus rcm gestam; π tinumquodq. trabimus ad uti. 'in r-xy0m hiatem nostrum vincens causa quod pertinet ad ens cau Vfas de quibus iudiciunt futurum est. Alter lima A narrationis est,quod intercurrit nonnunquam,aut licti,aut criminationis,aut transitionis, aut alicuius apparuilonis vestiudationis causa. Tertium genus cst id,quod a causa cia
vlli remotu est: in quo tamen exerceri conueni quo commodius illas superiores narrationes in causis tractare possimus. Eius narrationis duo sunt generablinum quod in neru,ncque veri inlites contiaci res,lit bae, quae tragoedi s traditae sunt. Historia. t res pectu sed ab aetatus nodi
24쪽
AD ITER ENNIUM narrationis,quod in personis posita ess, debet habere ser
uis festiuitatem animorum disiimilitudinem, grauitam tem euitatem pem,metumsilpicionem,desiderium,sse
simulationem,mscricordiam,rerum varIetates, fortunae minutationem, insperatum incommodum, si itum latiae timet ucundum exitum rerum. Verum hoc in exercendo, transitetur aliud quod ad ueritate pertinet,quomodo tractari corrueniat, apericinus . Treis conuenit res babere
narrationem,ut breuis,ut dilucidavit verisimilis fit: quae quoniam fert oportere scimus,quemadmodum faciamlis, Narratio cognoscendum est . RInubreuiter narrare poterimus, si breuis. inde incipiemus narrare, unde necesse crit, Crsi non ab ultimo initio repetere uolamas π si summatim,non parαticulatim narrabimus, π si non ad extremum, sed usique eo,quo opus erit,pro sequemur:π si transitionibus nullis utcmur,s si no deerrabimus ab eo,quod coeperimus exaeponere,Cr si exitus rerum ita exponemus, ut ante quos quae ficta sint ,sciri posiint, tametsi nos reticuerimus. Quod genus, si dicam me ex prouincia redijsse,profectii quoque in prouinciam intelligatur. Et omnino non moniis quod obta es etiam id quod neque obed,neque adiuvivat, alius est praeterire. Et ne bis aut septus idem dicaamus,cauedum est etiam,ve i quod scinci supra diximus, deinceps dicamus,hoc modo: Athenis Megaram uesberi aduenit Simo ubi aduenit Megaram,rusis is fecit ut AP φης ni:insidias postquam fecit,uim in loco attulit. Rcta fluucide narrabimus, si ut qui s primum gestum erit,ita primum exponemuό,Cr rerum ac temporum ordinem conservabimus,ut gestae res erunt, aut ut potuisse geri uidebuntur. Hic erit considerandum, ne quid pcrturbare,ne quid colori ne quid ambig e,ve quid li e scam.s,ne quam
25쪽
in alarii rem transtamus,ne ab ultimo repetamus, ne huge prosequamIr,ne qui quod ad rem pertineat, praeteri reamu3,σsi per quemur ea,quae de brellitate praecepta sint Num g breuior, eo dilucidior, cs cognitu facilior narratio fet. Veristarct narratio erit Lut mos,ut opiis Vcrisimilitinio,ut natura postulat,dicemus: si spatia temporum,perscinarum dignitates,consiliorum rationes,lacorum opportunitates constabuline reselii positi,aut temporis parum fuisse,aut causam nullam, aut locum idoneum nonfuisse, aut bomines ipsos facere,aut pati no potuissee. Si uera res erit, nihilo minus haec omnia narrando confici Iuda sunt.
Naaesepe ueritus,tis: baec seruata stat, fidem facere nou spotest. Iri erit sim,eb magis erunt conseruanda . Deos reb23 caute confligendum est,quibus vi rebus tabulae, ut alicuim firma autoritus uidebitur interfuisse. Adbuc qua
dicta furit,arbitror mihi constare cum caeteris artis scririptoribus, ni sit quia de insinuatione noua excogitauimus, quod eam soli,praeter caeteros u tria icmpora sui muS, . . Tvt plane certam viam Cr per c tam rationem exordioriram haberem:M. Nunc,quod reliquum est,quoniam de reriram inuentione dis utandum est, tua a sinit lare consurimitur oratoris ossicium,dabimus operam,ut mbilo minus
industriae,quam rei utilitas postulabit,quaesisse tu eamur, si prius pauca de causarum divisione dixerim s.cΑvs Anurui Gisio induis partes distribxta est. De diuisio, D Imperorata narratione debemus aperire quid nou ne cati m. bis conueniat uduersari s eu,quae ncts utilia erunt, conuenient,quid in contro eriti relinquatur hoc moda Interfecta cise ab Oreste matrem conuenit inibi cum adaversari Mure fecerit Cy hcucrit ne facere, id es in coriat uersia usta solitrario, Agamemnonem esse a Cbterima ra
26쪽
rentem negant oportuisse. Deinde quum boc fecerimus, di, ributione debemus uti Ea diuiditur in duas partes,e numera ionem,s expositionem. Evli ratione utemur, PI dicem s numero. quod de rebus dicturi sumus. Eam plus quam trium partium numero esse no oportct. Narra Cr periculosium est,nequando plus minus ue dicamus: Cro I ctorii a feret auditori meditationis Cr artificij, quae. res fidem abrogat oratori . Expositio eu,quum rcs quiαbas de rebus dicturi sumus,exponimus breuitcr Cr absori lute.Nunc ad confirmationem transivinus. Arme
TOT A stes uincens, ratioq- pcrDuctus posita ea in cornfirmatione Cr confutatio ac Nam quum aduri nata voca a caeposierimus,contraria. dispotuerimus,abμα late nim ira munus oratorium confecerimus. Utruns igitur facere poterimus s costitutione cause cognacrimus. Causarum connitutiones alij quatuor fecerunt, noster exitionibH doctor Hermetes tres putauit esse,non ut de istora quicuς - ictu cineret inuentionesed ut osten cret id quod ομportuiset simpliciter Cr singulari modo docere, istos saestribuisse dupliciter oe bipertito . constitutio est prima deprecatio defensioris cum decusatoris insimulatione coli iuncta. constitutiones itaque ut diximus, tres fiunt,coniecturalis egitima iuridicialis, Iussuralis est,cum defuiscto controuersia est,hoc modo : Aiax in βlud, postquam restauit quae fecisset per infamam gladio incubuit. Vbfasci inica uenit,occisum conspicatur,e corpore telum cruα tum educit.Teucer interuenit, cum fratrem occisum,c mimicum statris cum gladio cruento uidet, capitis arce sit. Hic quoniam coniectura uerum quaeritur, de facto erit controuersia, CT ex eo constitutio cause coniecturar, ti
27쪽
LIBER Ir τiis nominatur.Legitima constitutio, est quum in Dipto
aut ex scriptis aliquid controuersiis nascitur. Eohzibitatur in partes sex scriptum a sententiam. contrarius leges,ambiguum,s ultionem n stationem ratiocinatio-1um. Ex scripto Cy bententia nascitur controuersia,quum uidetur scriptoris uoluatrus cari scripto ipso dissentire, hoc modo Si loe sit quae iubeat eos,qui propter icium atem nauta reliquerilit,oravia perdcre eorum narem caeriteras Ube, si nauis conseruata sit,qIi remanserunt in nani. magnitudine tempestitis omnes perterriti nuuta reis aera riscapbam constende: aut, aeter itur aegrotum. is propter morbum exire,s fugere non populi. D fortuna nullis tu partum incolumis delata est. illum aegrotus p icti . natum petit ille cuia; fuerat. Haec constitutio legitis est ex scripto Cy sententia. Eae mutruari s legibus controuersia conflat, quum alia lex iubet aut permittit,ailia uetat quippiam fieri,hoc modo: L uetat cum,pi de pecunijs repetunis damuatus sit,in concione . rationem babore. Altera lex rubee augurem vi demortui Ioram qui petat, in colicione nomisare. Augur quidam damnaras de pecua s r c andis in demorias locum qui petat nominauit,petitur ab co mulcta. Constitutio haec cillagitisa ex contrarijs legibus. Ex ambiguo contraxersia nascitur,cum scriptu duas,aut ureis res siquGicat, hoc modo: Paterfanritas quam filium haeredem acerct,teis flamento uasa argentea uxori legauit. Tullius bae res meis
us,Terentia: uxori me e X X X pondo uasorum argenteo
rum dato quae volet. Post mortem eius, uasa pretiosa crcaelata magnifice , illa petre. Tu ius se quae nclis ipse xxx. pondo ei debcre ficit. Couditutio est legitima ex ambiggo. Exae ultiore causa coadae, Iliam G contro
28쪽
- AD HERENNIUM uersia cst,quo nomine factim appel etur. ea est buiusnδdii Qtium L. Saturninus legim frumentarium descinimbus a trientibus Iuturus est, cepio qui per id tempora
ris Onaestor urbanus erat,docuit Senatum,aerarium nora
posse pati largitioncm tantam. Senatus decreuit, si eam legem ad populum ferus,aduersus Remp. videri eum famccre. Saturninus hiare coepit. collegae intercedere: tile insto minus cistellum detulit. Cepio, ut illum contra S.C. intercedentibus colicais,aduersus Remp. vidit ferre,cum viris bonis impetum iacit, pontes disturbat,cistas de cit, impcdrniculo Ul,quo secius feratur lex: accersitur Cepio maiestatis .couli tutio est Iegitima ex definitione. Voca bulum enim di initur ipsum, cum quaeritur quid sit minue' re maiestatem. Ex trastitione controuersia nocitur,quuaut lcmpus disperendum,aut accusatorem mutandum,aut iudices mutans reus dicit. Hac parte constitutionis Graeci in iudiciys,vos in iure ciuili pleranque utimur In hac parte nos iuris ciuilis sicionitu iuvabit. In iudicijs tamen nonnibit ea utimur,ut hoc modo: Siquis peculatus ac αρtur,quod uasa argetta publica de laco priuato dicatur
fusiulisse: psit dicere,quum definitione sit usus,quid sit
furtum,quid peculatus secum furti agi, non peculatus porici e I aec partitio legitimae costitutionis bis de causis raro uenit in ludicrum quod tu priuata actione praetoriae exceptiones fiunt,s causa cadit is,qui non,quemadmοα dum oporici,cgerit: Cp in publicis quaestionibus caucturlegibus,ut ante si reo commodum sit,iudicium de accus tore fiat,utrum illi I. ceat accusare,nec ne. Ex ratiocindatione controuersia constat,quum res sine propria IQc ut
nit in iudicium,quae tumen ab alijs legibus similitudinem quandam aucupatur. Eu es huiusimos: Lex est,si furioα
29쪽
sus existet, nutorum gentiliumq in eo , pecuniaj eius
potestas esto. Et lex, Qui parente vocasse iudicatus erit, is obuolutus Cr obligatus corio dejctatur in pro luetem. Et lex, Paterfamilias uti super amilla, yecunia ue sua legauerit, ita ius esto . Et Lex ι paterfamilias intestato moritur, familia pecuniag eius Quatorum gentilivmq esto. Malleolus iudicatus cst matrem neca se,ei damnato stitnu solliculo lupino os obuolutum est, Crfoleae lignea pedibus inductae sunt. in carcerem ductus est. Osu de sentinui eum,tabulis in carcerem afferunt, testimetum ipso praesente conscribat,testes rite affuerunt,de illo supplicium paulo poli sumitur. Ii qui haeredes erunt,tolameto haereditatem adeunt.Frater minor Matreest, qui eunt oppugnauerat in eius periculo, suam vocat baerestatem rege agnationis. Hic ceneso in rem nulla opertur, Crtamen multae asseruntur, e quibus ratiocinatIo nascitur, quare potuerit,aut non potuerit iure testamentum fucerire. constitutio legitima est ex ratiocinatione. Cuiu modi partes essent Iegitimae constitutionis ostendimus:nunc de iuridiciali costitutione dicamus. luridicialis constitutio.
est quum factum conuenit,sed iure an iniuria factum sit, quaeritur. Eius costitutionis partes sunt ae,quarum una μ soluta,altera a sumptiua nominatur. Absit a,est quuid ipsum quod factum est,ut aliud nihil foris assumatur, recte factum esse dicemus. Ea est huiusnodi: Mimus quia
dant nominatim Accium poetam compiavit in scena, cum eo Accius iniuriarum agit. bic nibit Arad defendit, nisi licere nominari cum,culus nomine scripta dentur aragenda. Assumptiua pars,est quum per se defensio inlimacstsed a sumptu ex extranea re comprobatur. Assumpti xx partes tu Τηatuor coceo'remotio crimitiis trans : Ialio
30쪽
latio critainis comparatio. ncesto est quum reus postilat sibi ignosci. Ea diuiditur in purgationem deprecationem. Purgatio,cst quum consulto se negat reus fecisse. Eu surditur in fortunam. mprudeliam, nec itatem Fortunam ut cepio ad Trab.pl.de amisitone excrcitus ἀ1marudentium at ille,qui de eo scrvo,qui dominum occia derat,siupplicium sumpsit, cui frater esset, antequam tubulas testimenti aperuerit,cu is seruus manumistiis testameto esset. Nec studinem,ut iste,qui ad diem comeatus noveriit,stod eum aquae interclusissent. D recutio, est quieta peccasse a consulto fecisse confitetur, G tamen pomstulat,ut fui misereantur. Hoc in iudicio non potest fere Uu uenire,nisti quando pro eo dicimus,cuius multa recta facta esse constunt. Hoc modo in loco communi per amrapbficationem injciemus, Quod fi b fecisset, tumen ei pro pristinis benoici' luosiι coueniret verum nihil pa
utit ignosci. Erso in iudicium no venit avi in Senatum, aut ante Imperatorcinita concilium talis cause potest venire. Ex translatione criminis causa constat, quum fecisse nos no nuamus, sed aliorum peccatis coactos fecisse dicimus:ut Orestes,quum se defensi in matrem conraseri crimen Ex remotione crimines causa constat, quum a nobis non crimensed culpam ipsum amovemus, Cy vclin bomincm transscrimus, uel in rem quampiam conscrimus in hominem tras fertur,ut si eccubetur re,qui P. Sulpitium se fateatur occidi Fe,σ id iussu cos s. Ecfendes,Cr eos dicat non modo imperasse, sed rationem quoquo ostendisse quare id facere siccret. I conscrtur, ut siquis ex testamcnto,quo acere inous fit,ex plebiscito vetetur. Ex comparatione criminis causa constat quum dis