장음표시 사용
41쪽
- 6 qui legum applicationi praescitur . pendeat. Imputet bilitatis politicae regulae ad jus criminale politicum pertinent f. 24. ): imputationis vero ad jurispru
f. 8 i. Imputatio civilis, tamquam actionum humanarum quae legem violant, judicium plura judicia complectitur. Si in facto legi contrario ejus causam physicam certi hominis factum fuisse dicimus, Phy sicam in utationem decernimus: si iacti libertatomei usque varios gradus moralem: Si factum ejusque moralitas cum legis praescripto conseratur, ut ad legis normam factum ipsum auctori eXprobetur, le
s. 8a. Cum quaedam civium actiones ideo politichim putabiles efficiantur quia societtitis damnum Par rent, abunde patet, civilis imputationis objectum non illud esse, ut delicta suis nuctoribus imputentur eo quod jam patrata sunt, sed ne in posterum Patrentur. Ad intrinsecam actionum pravitatem quod attinent sive ex Religionis praeceptis, sive ab Ethices principiis, sive demum ab iuris naturalis regulis di manet, harum moralium disciplinarum trutina dumtaxat examinatur, ac politicarum regularum judicium omnino rejicit u). . . t
IV. Cui jus co ctat actiones hominum. tamquam crimina con Escendi.
S. 83. Quasdam hominum actiones prohibere idem est ac naturalem illorum libertatem restringere f. 46 :
i) Cons. Doria delle Ieggi della sieureaza sociale lib. 2. sv. a. ubi ea quae ad rationalem et politicam delicti notionem pertinent lato calamo e Xponuntur. et Cons. Cl. Renaggi lib. i. c. 3. S. io . et Cremiani lib. l. c. t. a. nec non P. a. s. 4. S. malum morate a μolitico contra Henrici et Samuμl. Coccei sententiam distinguit.
42쪽
hoc autem malum sola politica necessitas justum sa-cit 3. 48 . Ρoliticae nocussitatis calculus ad legum serendarum officium pertinet , ideoque Legislato-Gin PoteStatiS pars est, iisque compulit qui tali auctoritate praediti sunt. Praeterea legum politicarum Colendarum necessitas non ex interna obligatione di- manat, quae eX rocto rationis usu, vel ex Religionis praeceptis Ortum ducit, Sed eX externa , quae exhonorum spe, vel maloria ui formidine proficiscitur S. 48 . Id autem vim malorum irrogandorum Supponit. Ex quibus deducitur, jus actiones hominum tamquam crimina compescendi ei competere, qui vix publicae dirigendae jure, scilicet executiνα PΟ- restate quam vocant in civitate potitur, adeoque jus criminalium Iegum serendarum atque eXequEndarum inter jura , quae vocant majeStatica re te ae-
Censeri si . VI. Quin actiones Politice in utari Possint.
I. 84. Homo legum subjectum est quatenUS ens
dirigibile S. 7 i. ): nulla actio dirigibilis , quae ab
agente morali haud exseratur. Nullae igitur actiones, quae moraliter imputabiles non sint, civiliter im-Putantur 2 .f. 85. Primum, praecipuumque moralitatis elementum voluntas est. Actus voluntatis is est, quo gens vult vel effectum necessarium, vel possibilem, quem jam praenovit eX nctione consequuturum , quam Commissurus est 3 : utroque actu leges civiles osseudi
si in omnia haee sustus patebunt cum de methodo iudiciaria
ut Filangieri lib. 3. P. a. c. I. sa Lampredi Iur. mb. theor. P. a. c. 5. S. 7. Ilane volun lalis in directe definitionem culpae haud posse congruere patebit in
43쪽
f. 86. Homo vel interno, quo pollet actionis primcipio, quodque animi modificationes constituit, movetur, vel eXterne physicorum organorum ope agit: cum societatis damnum in his, quae merae cogitationes sunt, intelligi nequeat, actiori CS tantum extemrim politice sunt imputandae et . f. 87. Homo vel id agit, quod lex prohibet, vel id quod lex imperat, omittit. Ex utraque agendi ratione societatis damnum possibile: actiones igitur tum Positisem cum negativm politice imputari pos
f. 88. Nulla humana actio politico imputabilis nisi lex existat, quae illam talem declaraverit f. 67. : nulla exinde actio civiliter imputanda nisi lex in civitate lata suerit quae illam tamquam societatis Obj cto contrariam prohibuerit 4 . M. Ciuilis delicti de itio, et consectaria. I. 89. Ex praemissis delictum civile definitur eloia talis legis, quin Publicam, PrimiamquE Securitatem Protegit, infractio ex hominis facto cum Periecta et directa intentione conjuncto dracen
dens 5 . Ex qua civilis delicti definitione uberrimae
44쪽
9 profluunt consequentiae, quae magis magisque illius indolem enucleant.
S. 9ο. I. Quamvis politicae leges, quales criminales Sunt, non quid absolute justum est, sed quid civitati expediat statuant f. 48. , id tamen intelligendum
quoad legis essectus, et quoad civilis imputationis naturam: praesumendum enim Semper est, leges politicas et religionis, et ethices principiis haud adversari rhaec autem praesumptio etiamsi internam illarum colendarum obligationem pariat, id non essicit, ut hujusmodi interna obligatio aliquid cum civitatis objecto Commune habeat. S. 91. U. Cum quasdam actiones veluti crimina interdicere naturalis libertatis interdictio sit, atque id
circo malum f. 47. politices vero hujusmodi ma
la eatenus sanciat quatenus civitati Servandae necessaria Sunt, eae solum actiones, quae damnum sociale
Constituunt, a legibus sunt prohibendae I . S. 92. III. Opinioni, qua cives fruuntur, se illam tantum naturalis libertatis restrictionem subituros, quae angustiori quo scri Eotest ambitu societatis objecto tuendo necessaria est, quaeque civilis libertas nuncupatur, in legibus criminalibus condendis religiose cavendum et . I. 93. IV. Peccata, vitia, naturalia delicta si quae Sint, quae publicam securitatem non violent, quam-Vis moraliter prava, politice imputari nequeunt; malum namque, quod ex illorum civili imputatione in societatem recideret, honum longe exsuperaret, quod
inde sibi leges promitterent 3 . Hoc autem politices regulis omnino contrarium esset f. 46. .
i Cremani lib. I. c. I. S. 6. et seqq. a) Re nazai Proteg. S. I. 3ὶ Rem explicat Bentham υOl. x .ch. tu. qui inscribitur ee destimites qui se arent Ia moriale et lia legislation 13 Attamen non ali ct recte ut demonstrare conatus sum Teoria delia leggi delia sicurezzn sociale Vol. 2. Pag. 26.
45쪽
. M V. Leges non hominum pactis, quae Pro lubitii
variari Possunt, Sed necossariis rerum rPlationibus in
nituntur f. 6. . Quoad criminales leges distingue δε-
dum inter eas , quae SVciaritiac Um, atque enS qtUB Pro veritatem respiciunt: immutabiles illae, hae Naria-tilos sunt, ad quam distinctionum cum juris criminalis scriptorcs auimum non advertissent, praejudicata inde opinio orta est, legum varietatem variorum criminum CauSSam esse non crimina esse legum CauS-sas I . Leges vero quae ad securitatem pertinent ideo immutabiles sunt quia proprie defensionis jus sive iulio mine sive in societate tamquam persona moralis cousiderata, qualecumque ejus politi eum regi muta sit, ex naturali immutabili jure profluit. Leges quae PrOSPcritiatem respiciunt quaeque politiae systema iucivitate.constituunt S. 2 o. , ea ratione variabiles sunt quia humanae civilitatis progressibus subjacent, populorum ingenio atque in dies crescenti industriae,
IOCOrum naturae, ac temporum circumstantiis accomodantur tu . S. ci 5. VI. Actio criminosa, si intrinsecuS tamquam actio dirigibilis spectetur: actio moralis est: si eXStrii SecuS tamquam objecto Civitatis abnoxia, politica . Crimen igitur duplici natura constat, morali nempe et Politica. Ad primam quod attinet, actio criminOsa inmutabilitatis moralis regulas recipit: ad alteram Vero quod spectat, Politiciae in utiabilitatis principiis dumtaxat subjicitur. f. 96. VII. Cum civilia delicta non ideo imputentur qui Suapte natura prava sunt sed quia societatis objecto contrario S. 76. consequitur, illorum mom- lena naturam tantidem aestimandam quanti id socie-
46쪽
tatis interest. Societas autem Ex solis externis actioni is
tius damnum capit I 86. . Ex quibus facile col
ligitur, nutionis moralitatem in civilibus delictis imo putandis.catenus aestimari quatenus actio ui EXternaei haeret, quae societatis damnum constituit. Proinde imputatio ciuilis eX actu physico, ex quo legis in-sraelio constat, ad agentis intentionem pensitandam proficiscitur semper rimo ait S contra ab ageutis in
tentio ue judicium instituit, ac de actu physico parum sollicita ost i .
f. 97. Quodvis crimen ex duobus elementis quodammodo constat: Ex actu scilicet moliaritatis, quo agens essectum legi contrarium vult, ac cX actu ρ Sico, ex quo legis civilis latae infractio resultat. Primum criminis elementum eX agentis intentione ortum ducit, alterum ex facti materialitate, ex quo Societas dammian cuit. Ut igitur actionis criminosae indolem penitus dignoscamus necesse est, ut illam duplici sub aspectu consideremus, videlicet quoad intentionem agentis, et quoad ejuS Executiouem , X qua damnum societas recipit et).f. 08. Praeterea crimen vel tamquam actio mora
lis inspicitur, vel tamquam actio politicu I. 95. ):
primo aspectu imputationis regulae ex intrinseca mO-
iὶ Lampredi ρ- I. c. I. S. 8. Senec. lib. 4. controM. I. u Heinc vis duplex delicto ineat. Cons. Teoria delle letaldella sicut Geta sociale lib. 2. cv. 4.
47쪽
ralitatis indole desumuntur et altero vero ex his tantum , quae ad Politicam pertinent, quaeque damnum sociale dimetiuntur. S. 99. Duplici igitur sub aspectu agentis intentio ipsa examen recipitet et quatenus actio moralis intrin-Secus est, et quatenus Politicos effectus extrinsecus parit. Duo igitur in delinquendi intentione occurrunt consideranda: illius scilicet moralis indoles, nec nou
illius indoles Politica: id nempe ex quo sit ut politich imputabilis sit c f. 78. i .
s. Ioo. Cum partes delicti sint intentio mala , ejusqus executiO a , cumque intentio plus minusve directa esse possit N. 85. , nec non criminis executio per quamdam actuum physicorum Seriem Persiciatur, actum physicum, ex quo legis infractio constat , qualitatem delicti dicimus: quidquid autem vel ex intentionis, vel executionis parte deficit illius
DELICTIS QUOAD INTENTIONEM AGENTis SEU DE MORALI DELICTORUM VI. I. Proemonenda.
f. Io I. Cum delinquendi intentio quatenus actioni cohaeret, quae legis iustactionem perhibet, duplici
i) Quia pauci moralem imputabilitatem a politica imputabilitate secreverunt, distinctio haec apud iuris nostri scriptores nutu quam occurrit. in hac autem distinctione eriminalium d aciplinarum a ceteris moralibus disciplinia differentia consistit
αὶ Kemmerich Θnoys. jur. crim. lib. l. tit. I. N. 2: 3ὶ Filansieri lib. 5. o. 25. delicii gradum a sola intentionia Imperfectione desumit . ' 4ὶ Quae nos delicta quoad intentionem agentia dieimus illa alii di mero amito nuncupant, de quibua integrum tractatum exhibuit Alberius De Simoni.
48쪽
praestat alteram ab altera disjunctim scrutari. Moralem hujusce intentionis naturam dicimus id quo ossicitur, ut illius essectus Physici tamquam ab agente moliti auctori cognito in utari PosSint , ac debeant 1 . In his autem investigandis, quae actionum moraliter imputandarum intrinsecam naturam Constituunt, jus nostrum cum ethices principiis pari passu incedit. Statim ac vero de politica hujusde intentioriis natura examen instituitur, et de illius Politica imputabilitate decernenda agitur, jus criminale ab ethices regulis tantisper deflectit, ac in juris politici castra se confert fu . Heio igitur actionum humanarum moralitatem Prouti in Se est perpendimus; Id illius politicam indolem quod attinet, tun C. ea erit discutienda cum de delictis quod ad damnum, societati illatum agemus . . '
f. Ioa. Nulla ad legem Iaddendam intentio sive directa, sive in directa in moralibus disciplinis locum sibi vindicat quin in agente conCUrrant. I. LEgiS cogΠitio. II. Actionis offoctus Di inuisio. III. Voluntas agendi. IV. Libertas oligondi quod satius agere eXpediat. Ex quibus constat, voluntatem, quae Primum Praecipuumque moralitatis actionum elementum CSt,
f. 85. haudquaquaux hujusmodi naturam induere
Pussend. De iur. nat. et gerat. lib. I. cal . 5. S. 5. 2) Animadvertendum hoc loco est, politicea regulas ulPote iluce liberas hominum actiones dirigunt ad morales discipli. Das pertinere . Ast cum de quanti late impulationis aestimanda agitur, hujusmodi regulae dolam politicam necessitatem rectPi-
49쪽
quin illi intellectus praeluceat; illamque libertas comitetur i .
S. Io 3. Cum facultates, quae moralitatem acti num constituunt, in agente nec Potentialiter adsunt, aetio imputabilis haud est. Cum actualiter ad actionem perficiendam baud concurrunt, quamvis Potentialiter agenti insint, actio imputabilis equidem est, at imputatio pro hujusce desectus quantitate decrescit et . Ex quibus colligitur, actionum moralitatem medium esse, sine quo civilis imputatio adhiberi nequiret. S. Io . Actionum moralitas alia intrinseca alia Extrinseca est: intrinseca, quae ex elementis seu s cultatibus constat, quae actionem liberam, et dirigibilem essiciunt: extrinseca, quae ex legis praescripto dimanat quatenus lex actionem vel bonam vel malam
vel licitam vel illicitam pronunciat 3). Nos hoc lo
co intrinsecam tantum actionum moralitatem perpendimus r de extrinseca agendum erit cum de delictorum quantitate instituetur oratio. III. Intentio.
S. Io5. Intentio ab intendendo dicta proprie
nisus voluntatis est, quo se ipsam ad certum ac longinquum sinem dirigit, illumque assequi strenue con-
r) Pomen dors. Da jur. nae. et gent. liδ. g. c. 5. Buriam a qui Droit de la nat . et des genis P. I . ora. 5. αὶ Ad imputabilitatis et imputationis moralis disserentiam Juod attinet vid. Barbelrac ad Pussend. Deseoira de P homme et
Hane actionum morali tutia distinctionem nemo adhuc sta tuit. Illius utilitas tum demum patebit eum de quantitate deliaetorum erit quaestio. Vide lainen Burlamaqui Droit de lanat. et des genes chaP. 3. 4 ΗOrat. lib. . epist. a. υ. 35. Intendas animum studiis et rebus honestis.
50쪽
tendit ci . Intentio Perfecta dicitur cum voluntati plenes intellectus praelucet, ac libertas plene comita ture in erfecta cum Pathematum vis vel intellectum offuscat vel libertatem minuit u . Intentio praeterea directa est cum voluntas ad finem necessarium iu- tendit: indirecta cum ad sinem mere possibilem quod aut PositiMe aut negatiMe si te positive cum sinis possibilitatem intellectus praevidite negative cum
possibilitas, quae Praevideri potuit, negligenter non Praevidetur 3 . IV. DoluS. I. Io6. Quodcumque in agendo vel omittendo voluntatis vitium dolum perhibet 4 , si vox latissimo sensu sumatur. Quidquid de doli desinitione sit ad ne gocia civilia quod attinet s5 , in sensu criminali recte
definitur actus χntentionis Plus minuSMe Perfectinad legem lindendam directus, externisquo Signis
Prorum ens 6 : unde dolus a dolando seu laedendo dictus . Alii dolum definiunt ProcreeSine consi. lium nemPe, Pr OPositumque delinquendi 8 . Ex quo sit, dolum omnium delictorum sontem esse, illumque criminis sic Proprie dicti naturam constituere 9