장음표시 사용
51쪽
quae ex contrahentium eonventione fiunt (a . Earum totidem sunt genera , quot rerum co(ntrahendarum is Neque enim ad pacta tantum firmanda , sed omni-hus etiam contractibus rei sanciendae , & firmandae
causa stipulatio iubiiciebatur (b , ut non immerito pandecten, & Dineuium Uinculorum eam appellet Cujacius.
De Duillibus stipulationibus. INotilis est stipulatio, quae jure ei vili nullum effectum habet. Stipulatio autem inutilis est vel ratione rei, aut facti in stipulationem deducti ; vel ratione format, seu modi, quo contrahitur . Ratione rei inutilis est stipulatio , ubi quis rem stipuletur, quae nec est , nee esse potest in rerum natura, uti Stichum mortuum , quem contrahentes vivere putabant , aut hippocentaurum , qui per rerum naturam esse neouit; cuius quidem rei nee poena , nee
testimatio defetur se . At utilis est stipulatio , ubi
quis fructus futuros ilipuletur, quia per rerum naturam esse possunt ta) . Itidem in stipulationem deduei non possunt res extra commercium positae , i. e. quae emi, vendi, vel permutari non possunt, veluti res sacrae, religiosae , sanctae, liberi homines (e . Huiusmodi autem ili putationes inutiles erunt, dummmodo res extra commercium sint saltem stipulatoris: secus autem se res habet , si quis rem promittat , cujusca I p. h. t.(b3 I. Ra io r. s. r. V. de Amon. - vendisic I. Si homo 6p. ss de M. O. id) l. Inurdum y g. pr. V. eod. ce) l. lvier 83. S. s. ecd.
52쪽
D. Inutilibus fistulationibus . sis
euius ipse commercium nou habet (a . Praeterea nec rem nostram pure stipulari possumus , qui quod semel nostrum est , amplius nostrum fieri non potest (B; nec rem alienam in eum casum , quo nostra futura est (o: stipulatio enim non potest conferri in eum casum, a quta incipere nequit. Postremo& frustra quis rem incertam stipulatur , ut genus logicum , animal, triticum, vinum (d . Ratione autem facti inutilis est stipulatio , si quis factum alienum promiserit, puta , Titium daturum, vel facturum . quia nec se obligavit , nec Titium obligare potuit (e . Si vero poena fuerit in stipulatione adiecta, promissor tenetur de poena, ubi per Titium factum non praestabitur (D. At si quis promiserit se curaturum vel effecturum , ut Titius decem daret, is quidem effectum praestare debet (g (il . Item frustra in stipulationem deducitur factum impossibile, seu natura tale sit, ut digito cassum tangam ; seu moribus, ut hominem occidam e impossibilium enim nullam esse obligationem , Celsus re
alium sisti promittit , hoc promittit, se curaturum , ut altus se sistat. I. Stipulatio ista 38. h. et . I. Aliquotiei
in V de M. O Sed plerumque his stipulationibus poena subiici solet. l. Sancimus C. de FideiussTom. II. D
53쪽
At ratione eontrahentium stipulatio inutilis eensetur inter mytum, ac surdum i mutus enim non potest pro. ferre verba stipulationis , nec surdus audire (i). Eadem ratione inter absentes stipulatio non contrahitur; quia verba sunt praesentiam, epistolae & nun-eii absentium (H , Nec valet promissio a furioso facta, vel prodigo, cui bonis interdictum s furiosus enim non intelligit , quod agit (A ; & prodigua habetur pro furiolo . Ninil tamen prohibet, quominus prodigua stipulando sibi adquirat(c) , Quin&pupillus qui sine tutore auctore recte sibi stipulatur , frustra promittit spe tutoris auctoritate(2 . Postremo inuistilis stipulatio erit, ubi quis alteri non sibi stipuletur , nis su a intersit ei dari , cui est stipulatus a veluti si tutor a contutoribus suia pupillo , vel debitor creditori suo, aut quis suo procuratori ab altero stipuletur (d). At si quis stipuletur , sibi , aut Titio dari, etiam ipso stipulante invito, recte Titiq
ca) t. r. pr. q. de U. O. b) I. I. Ir. V. de O. o A.(c) I. Is, cui bodis d. st de E. O.(di l. stipulatio 28. s. ao. V. eod.(il Nec obstat t. Ea quae s . F. de Donat . ivt. vir, o uxor. , ubi stipulatio contrahitur per epit olam , id enim non debet,intelligi de epistola, quae scriptitari solet inter absentes; sed de ea, quae cautionis vice fieri solebat inter praestntes t. Titia i g . s. r. V. de C. O.(r Pupillo. autem naturaliter obligari, certi juris est. Quod si s Cti pupillos nee naturaliter obligari pronunciaverint, id quidem de civili effectu intelligi debet, uti in I. Pupilius so. F. da O. A. Interdum vero pumpillus di civiliter obligatur, ni m. ubi ex re venit obligatio I. Furio ius q6. F. eod. vel ubi ex contractu factus sit locupletior I. Naturalem I p. S. I. U. de Coram fies. indes.
54쪽
Do Inutilibus se putationibus . . Sitio solvi potest, & promissor, facta solutione, ipso
iure liberatur (a Ceterum in hae specie Titio solutionis causa adjecto non adquiritur obligatio , nec actio; si vero debitor ei solverit, liberatur (b . Itaque adjectus solutionis causa non potest petere ,
nec novare, nec aeceptum facere, nec accipere fideiussorem (e). Quod vero diximus Titio recte solvi posse, id quidem post litem a stipulante conte- satam locum non habet (H. Denique ubi quis decem Fbi Mievio coniunctive stipuletur , pro
parte tantum utilis stipulatio erit , & sola quinque petere poterit ; pars enim deficientis alteri non adcrescit: siquidem ubi causa limitata est, cessatius adcrescendi (e . Tantum si res sit individua, uti Stichus, tota debetur (D. Postremo ratione formae , seu modi inutilis habetur sipulatio, si contrahentes distentiant vel in re ipsa , vel in quantitate . Quare si quis stipulanti decem quin-rbe respondeat , & stipulanti quinque respondeat ecem , obligatio non contrahitur, nisi in quinque; ria semper in summis id, quod minus est. doniseri videtur, & utile per inutile non vitiatur. E dem sane pacto si ex pluribus rebus in stipulationem deductis unam se daturum promissor spoponderit ,
de ea una re tenebitur: videtur enim ad unam ex
duabus stipulationibus rei pondisse (i .
stipulationem , qua quis decem aureos interrogatus, quin-D a que
55쪽
Praetera ipsius ratione formae inutilem stipulatso nem dixere veteres, ubi congrue ad interrogationem non respondeatur , Sc ubi impossibilis assirmativa conditio stipulationi adjecta sit, vel promissum ex turpi eausa fuerit, veluti sacrilegii faciendi gratia (a (i . Ceterum stipulatio , uti legatum aure veteri post mortem stipulatoris , aut promissoris conferri non poterat Iactio enim , quae non coeperat a defuncto, non poterat incipere ab herede , nec contra heredem.
At iure sustinianeo stipulationes post mortem conferri possunt et eae enim , sublatis sollemnibus , solo consensu valept ; & actiones ab herede , &eontra heredem incipere possunt (c) . Stipulatio vero in tempus mortis collata , puta , cum moriar , vel cum morieris , utilis est ; quia tempus moriendi vitis magis , quam morti deputatur (osa).que promisit, vel contra , inutilem esse, non de eo, quod plus, minusve est , intelligi debet, ut nonnullis in mentem venit, sed Triboniani supinitati est adscribendum . Is quidem Caium suum secutus , illius sententiam ex ib. Instit. II. iit. v. s. io. in Imperatorias institutiones transtulit, oblitus eorum, quae in Pandectas ex Ul, plano, & Paulo coniecerat.(a I. Impossibilis et. I. Generaliter 26. V. de C. O. ib) j. Servulosam II. C. de Contrab. di committis stipui. I. L . C. ut af . di ab heria.(c3 1 s. h. t.(ii Quod ex turpi ea a promissum, peti non potest,& stipulator vel exceptione doli mali , vel in factum submovebit*r . Solutum vero non repetitur, si aut solius dantis , vel dantis & accipientis turpitudo versatur; veluti si pecunia data sit, ut male judicetur . Id inde 'iam , quia in pari causa melior est conditio possidentis t. Ubi autem g. I. Si ob tuum B. m. de Conm
(et Apud veteres philosophos disputatum suit, utrum
56쪽
Isthaec autem stipulatio , cum morieris , dabis p committitur morte naturali, non civili (a . Huc etiam referri possunt praeposterae stipulationes, cujusmodi illa est i s navis eras ex Alia Denerit , hodie dare spondesi in qua sane obli Satio committitur ante conditionis adventum . Huiusmodi stipuislationes inutiles censebantur olim sed Justinianus illas valere generatim iussit; ita tamen, ut exactio
differretur post diem , vel conditionem (H.
D. Fideiussoribuε . Ideiussor est, qui accedit alienae obligationi amque fide , ac periculo suo esse jubet , ita quidem,
ut debitor principalis maneat obli Satus . Hinc fideiussor ab expromissore differt , qui novatione fac a alienam obligationem in se recipit , &, liberato reo, priore, solus convenitur (e . Fideiussor autem ideo accipitur , ut magis creditori sit cautum (H. Antiquitus quidem fideiussio per stipulationem fiebat , eaque de causa a constituta pecunia , quae pacto iniatur differebat O e at hodie ex simplicitate iuris Gentium fit nudo pacto,& inter absentes,& sufficit, creditori roganti manum praebuisse. Jam vero fideiussor omni obligationi accedere potest
57쪽
test eivili, ae naturali (a . Fideiussor autem pm eo, qui naturaliter tantum obligatus est , si accipiatur, etsi debitor principalis ex ea obligatione conveniri nequeat, ipse utiliter obligatur (i . Quin, minore restituto aetatis beneficio , fideiussorem ex persona sua contractui obnoxium esse , rescripserunt Imperatores (b) . Illud etiam certum est, fideiussorem recteaeeedere obligationibus ex delicto manantibus (e et modo delicti prer a pecuniaria sit , non corporalis gpublice enim interest, ut poenae suos teneant aue o res (d . Postremo & in ipsis causis criminalibus fideiussor accipi potest. Id porro si fuerit factum , fideiussor , nisi reum exhibeat, poena pecuniaria plectetur quod si dolo malo non exhibuerit, eum extraordinem damnandum, censuit Ulpianus. Cum autem fideiussio sit priticipalis obligationis accesso, in duriorem causam fideiussor accipi nequit. Durior causa esse potest tempore , loco, re ipsa. Tempore durior cauta est . si fideiussor statim se daturum promittat , cum reus principalis post certum tempus se soluturum spoponderit. Loco durior causa intelligitur, ubi fideiussor se diluturum promittat in loco, quo pecunia asportari dissicillime possit, dum reus principalis in loco , quo facilius transferri pecuniaca f. I. h. t. - (b I. Si ea et . C. de R. dei f. minora O) l. Graece g. s. s. m. h. t. (d I. Ceimem. 26. f. de Poen.(r) Tantum fideiussor pro dotis securitate ex iure
Roniano accipi non potest. Id ita placuit, quia absu dum videbatur, ut uxor fidem alterius magis quam mariri sequeretur, cui animum, corpus, & omnem vitam crediderat l. I. in a. C. Ne fideiuss et ei Mundari dotis AEnt. Sed in Europa passim dotis servandae causa amaritis fide jussores recte accipiuntur .
58쪽
eunta queat, se soluturum promiserit. Denique re ipsa durior causa videtur, si, reo principali sub conditione obligato , fideiussor pure accipiatur (a) . Qui autem in duriorem causam obligati non potest, essicacius obligari non prohibetur. Ita sane per hypothecae vinculum fideiussor recte se obligat , licet reus principalis nullam promiserit hypothecam. Quin& illud explorati iuris est, fideiussorem in leviorem causam recte obligari et quapropter reo principali pure obligato , fide jussot in diem , vel sub conditionet recte accipitur (b). Illud porro apud JCtos disputatum fuit, utrum s
deiussor ultra summam a reo principali debitam ac-eeptus omnino non obligetur , an obligetur usquci ad concurrentes quantitates Sane Ulpianus fideiu sorem in duriorem causam acceptum omnino non
obligari , tespondit (H. Verum eum in stipulationiabus , si stipulanti decem, viginti respondeas, stipui tio valeat usque ad decem (d) ; proinde ubi fideiussor
in majorem summam accipiatur , quam reus principalis sit obligatus, obligatio locum habebit usque a summas revera debitas. Ulpiani autem locus legi debet non omnino secundum Haloandri lectionem i. e. non omni ex parte (o. Jam vero fideiussor simplicitet aeceptus non teneatur in usuras , quae non ex obligatione , sed ex mora rei accedunt . Tantum si in omnem causam fuerit fideiussor acceptus, ad usuras etiam tenebitur ex mora rei. Ita fideiussores a colonis in causam
59쪽
Ioeationis datos etiam ob pecuniam dotis praediorum, i. e. ob aestimationem instrumenti teneri, vespondit Papinianus: locationis enim vinculum , eam quomque speciem ad se trahit (a . Ubi autem fideiussor pro reo principali solverit , datur ei actio mandati adversum illum, soluti repetendi causa (b); et si ultro , & sine iudicio solverit (e .
Quin eadem actione fideiussor non modo sortem& usuras repetit; sed etiam usuras usurarum et usurae enim ei debentur tamquam sors, non tamquam usurae (H; & actio mandati datum in id, quod in t rest (G. 'Fideiussor autem anteanam creditori solvat pro reo principali, mandati actione adversus eum agere non potest , ut liberetur . Tantum si diu in solutime reus cessaverit, aut ad inopiam vergat,& bonis labatur , fideiussor liberari petens audie
Cum fideiussorum cautio satis periculosa sit se- eundum Thaletis illud et sponde, noxa praesto est O , fideiussoribus tria prodita sunt beneficia , ordiu is , Eloisonis, di cedendarum action m . Beneficium ordinir , seu excussionis est privilegium, quo opposto, creditor non potest , nisi excusso principali debitore , fideiussorem convenire. Huiusmodi privit eium , quod iure veteri apud Romanos obtinuit , teste Tullio th iure Pandectarum, & Codicis in desuetudinem abiit. Verum Sustinianus illud ad lites mi
60쪽
nuendas revocavit (o . Ordinis autem benincium cessat , si debitor latitet, vel non solvendo sit, vel fideiussor expresse ipsi renunciarit. Idem cessare tradunt Doctores in fideiussoribus mercatorum : quodHrtasse favore commercii receptum (b . Beneficio divisionis opposito, singuli confideiussores non in solidum, sed pro rata quisque parte convenitur. Hoc beneficium, quod ex epistola D. Hadriani destendit, non ipso iure prodest, sed opposita exceptione. Quare si
uis ea exceptione ante sententiam non utatur, in soli um condemnibitur (c . Quod autem diximus , locum habet, ubi omnes confideiussores solvendo sint tempore litis contestatae . Si enim vel aliquis non sit solvendo , vel non possit conveniri, huius inopia ,& absentia ceteros confideiussores onerat (d). Praeterea ubi quis cum muliere fideiussit , adversus eum insolidum actio dabitur: scire enim potuit , mi non
ignorare debuit fideiussor , mulierem frustra inte cedere (e . Quin si plures fideiussores a tutore pupillo dati sint, si conveniantur , diuisionis beneficium opponere non possunt: pupillo enim , qui in tutoremis incidit agente , beneficium dividendae actionis iniuriam hanere visum est ; ne ex una tutelae causa plures, ac variae quaestiones a d diversos iudices constituantur (D. Itidem reo promittendi, si fideiussori suo heres extitit , exceptione, quae fideiussori competebat, uti non licet, obligxtione fide-iiussoria perempta, ut ait Juliadus (D . Postremo cessat