Libri moralium sive expositio in librum B. Iob

32쪽

XXIV.

luimus; et prius quidem caput inscribendum esse iudicavimus; deinde quid in capite assi

gnato tractetur, brevi argumento aperiendum.

Insuper quidquid observatione dignum nobis

Occurrit in textu, summatim in margine descripsimus. Brevibus quoque notis ad calcem columnarum reiectis, loca quaedam obscura et rudi Oribus lectoribus minime perspicua illustra-Vimus. Ceterum quam antiquus usus sit adscribendi in margins exteriori summaria eorum quae in contextu susius continentur, liquet ex

Hieronymi Epist. 101. ad Pammachium, qui rogatus ab Eusebio Cremonensi ut quamdam Ε-piphanii Epistolam in Latinum verteret, de hoc opero ita scribit. Feci quod voluit, accitoque notario raptim celeriterque dictaτi, eae latere in

pagina breviter annotans quem intrinSecus Sen-

Sum singula capitula continerent. i)Quinto, longos libri Iob textus integra capita continentes, quos in nullis ΜSS. libris reperimus, ut inutiles resecuimus. N)

33쪽

XXV.

Sexto, testimonia et elogia Veterum Scrip

larum de libris Moralium iam edita, n0nnullis aut additis aut detractis, praemisimus i)

Εx hac editi0ne expungere noluimus historiam inventorum a d agione Caesaraugu Stano Episcopo Moralium, quamvis non omni ex parte certam; quam n0n solum in omnibus

antiquioribus editionibus, sed etiam in codice manu exarato monasterii Longi pontis legimus. Rationes de narrationis huius veritato dubitandi sunt plurimae. Primo, dicitur hic S. Leandrum. Iob a S. Gregorio expositum in Hispuniam ad Sedem Hispalensem detulisse. Constat tamen rogante Leandro missum fuisse a S. Doctore per Pro- binum presbyterum, uti legitur lib. V. Epist. 9. Aliunde vero S. Laandrumi Romam Veni 88ΘSedente S. Gregorio, qu0modo probari poss0t3 23 Secundo, Romanus Pontifex hac in relatione, Papa et Dominus Papa, quasi singulariter hoc titulo iam tunc gauderes, Simpliciter appellatur; quod utrum hanc redoleat aetatem otantiquitatem non sat scimus. 3)

Tertio, extat Epistola ipsius I agionis ad

I Νos et alia quaedam ad iecimus. ai Ex his quas in conelli: Toletani in fine lepitur consint. quod non od i tum ovus Noralium Oonquirendum; sed inlatum eiusdem operis partem, i pro residisis rebris 3μνυ tium. Taion m missum suis'e. Ex Epistola Voro suprR Oi--in momorat 8. Gregorius se non misisse ad Leandrum per Probinum libros tertiae et quartae partis. 33 Voces Prem et Dominus Popa non abhorrent a saeculo septimo quo scripis eroditur illa narratio: Rocarodus Rex ad 8. Grogorium scribens sic exorditur: Domino Suneis et Beotias O P;me morio: et S. Licinianus: Domino Beati imo Pupae Gresorio.

34쪽

Eugenium Toletarinum a Cl. Viro Stephano Balugio Miscellaneorum tom. IV. edita ex cod.C0lbertino, in qua miraculi de inventione Moralium nulla fit mentio, etsi huius commem0randi occasionem nactus esset Tagio. Ιmo negat Gregorium unquam a se Visum: Vidimus, inquit, Gregorium nostrum Romae positum, nouviribus corporis, sed obtutibus mentis. Vidimus eum non 89lum in eius notariis, sed otium in

familioribus etc. Ergo quae de Gregorio a Tagione viso in historia inventionis Moralium habentur, sunt reiicienda l)Quarto, quod in hac relatione legitur, Augustinum altiori loco contineri, quam quilibet

SucceSSOrum Sanctorum Apostolorum Petri et

Pauli, qu0s inter plurimi Martyres numerantur, fid0 dignum non videtur. De Τagione repertiSque ab eo M0ralibus logi pussunt Mariana lib. VI. cap. 8. et Mabillonius tom. 11. Analeci. pag. 78. De scribendi genere a S. Gregorio in libris Moralium observato nihil aliud monendum, quum qu0d in Praefatione generali supra diximus. De his quidem potissimum libris l0quitur, cum ait in fine Epistolas ad Leandrum: Non metucismi collisionem fugio; non barbarismi confusionem devito etc. Ubi per metacismum intel-

1 Argumentum hoc negativum nescimus an vim habeat historiae infirmandae. Alioquin non de omnibus in omnibus epistolis Ioqui praesumendum est.

35쪽

XXVIIIigi posse coniecimus frequentiu i) hyperbata

Seu transpositioneS Verborum, quae tum in Moralibus tum in aliis S. Gregorii operibus Occurrunt. FortaSSe tamen per me tacismum intelligenda est potius ad Grammaticorum mentem, frequens litterae m repetitio, quae in Sermone ingratam collisionem generat, etsi huiusm0di repetitiones in Moralibus non deprehenderim US. Lib. 24. n. 17. in nota in legitur mutata punctuatisin, redditurque: hac τ0cθ, y0nstuatis licet minus usitata aut etiam recens conflata , uti cosset αἶiquando neγ88ita', ne circumlos uti9uibus detur locus. Attamen ab hac V0ce quae nobis occurrit in notis Angei i Roecae ad Librum Saerament0rum, et in similibus scriptoribus abstinuimus, magisque placuit interplin-

a Vide lib. a. num. 5I. et 82. lib. 4. num. Io. lib. b. num. Io. lib. I. n. 13. lib. 30. num. l. et bet. lib. si. n. 4. lib. 33. num. 26. lib. 34. num. 44. Vide quo diximus in Praefati ad eommentarium in lib. I. Regum. imur. At nos omnino vortuannimadvertimus in nota ibidem metacismum seu my'aeismum esse nimi8 erct tiram literno M, collisionem: quomodo etiam universim intelligi possit de cuiu- gamquo literae nimio u8u. .

36쪽

Saneti Paterii eius discipuli.

Duin unius sancti viri, hoc est beati Iob historiam al,

Atrusis mysteriorum opacitatibus iociam, sub triplici, id est typica, moruli, atque historica studuit expositione discutero, ac repulso ignorantiae nubilo, in aperia cunctis luce clarius 8erena patelactione monstrare; pene iotam Vetoris ac Novi Testamenti seriem rerum explicandarum necessitate est co

Grogorius Papa, Romanae Sodis Apostolicae PraesuI, compunctione timoris Dei plenus, Di humilitate Summus, tantumque per gratiam Sancti Spiritus Scientiae lumine prs, dilus, ut non modo illi praesentium temporum quisquam doctorum, Sed nec in praeteritis quidem illi par fuerit uim quam. Is, efflagitante Leandro Episcopo, librum beati Iob m)stico morali sensu disseruii, totam prophetiae pius historiam in ii iginia quinque voluminibus largo eloquentiae sonte expli

37쪽

XXIX

copia, vel quanta clareant ornamenta Verborum, nemo S piens explicare valebit, etiamsi omnes artus eius veriantur in lingum.

Ioannis Diaconi.

Gregorius a multis enixe rogatus, maximeque a Leam dro Hispalensi Episcopo, qui pro causis Wisigothorum Leg tus eodem tempore Constantinopolim Venerat, compulsus est ut librum beati Iob, multiis involutum mysteriis, enodaret. Neque ille negare potuit opus, quod sibi amor fraternus multiis utile imponebat suturum : sed eundem librum, quin modo iuxta litteram intelligendus, qualiter ad Christi et E Cimiae Sacramenta reserendus, quo sensu unicuique fidelium sit apiandus, per trisarias intelligendi species miranda rati no perdocuit: in quibus tamen ita de virtutibus vitiisque di seruit, ut non solum Videatur eadem IVerbis exponere, sed formis quodammodo visibilibus seu palpabilibus demonstrare.

Adonis Viennensis in Chronico.

Gregorius, adhuc Apocrisiarius Romanae Ecclesiae in Constantinopoli, libros triginta quinquo expositionis in Iob condidit: atque Eutychium eiusdem urbis Episcopum, in siden irae surrectionis errasse, Tiberio praesente, ita convicit, ut Imperator librum Entychii, quem de resurrectione scripserat, flammis cremari debere deliberaret.

Honorii Augustodunensis

38쪽

Ad Leandrum Episcopum librum Iob triginta ut quinque voluminibus largo oloquentia lante explicavit.

Gregorius, natione Romanus, ex Praetore Urbano, Mon chus Abbas, septimus Romanae Ecclesiae Levita Apocrisi rius Papas Romanae Ecclesiae, multa scripsit. Rogatus a Leandro Hispalensi Episcopo, librum Iob exposuit tripliciter, historice, allegorico ei moraliter: et librum dividolis in sex libros, consummavit hoc mirabile opus in triginta quinque libris.

Iohannis Trithemii.

Gregorius Papa primus, ex monacho ordinis sancti Bo-nedicii, patria Romanus, post Pelagium Pontificem sedit in cathedra Petri annis tredecim, mensibus sin, Vir in divinis Scripturis eruditissimus, et in secularibus litteris utique di ctissimus , Theologorum princeps , splendor Philosophorum, et Rhotorum lumen; vita ot conversatione integer, Rique sanctissimus, cui divinas Scripturam explananti Spiritus sanctus aliquoties visibili specie apparuit, eique arcana mySiPriorum eorumdem invisibili magistorio resoravit. Ad L 'andrum Hispalensem Episcopum, Moralium in librum Iob tribonia quinque libros scripΝit.

39쪽

eum persectionem ipsarum assecutum e8Se Virtutum, quarum iam efficacitor intimare valuit assectum.

S. Licinianus.

Loandor dixit nobis habero homilias a vestra Be ii iussino editas de libro S. Iob Ρostin scripsisti ci de trina tinctione: in qua epistola memorant displicuisse vobi sinus: sed hoc salubriori consilio statuisse, ut in librorum ductu eas transponeres dignetur ergo Beatitudo VeStra, Opus ipsum do libro S. Iob; sed et alios libros morales, quos fecisse te memoras in hoc libro Regularum, exiguit ii meae ) transmittore. Tui enim sumus, tua legere d lectamur. Optabile namque est mihi praeclarum, Sicut tuus Gregorius ait, usque ad ultimam discere Senectutem.

Difficillimum librum B. Iob prophoiae ab omnibus magi- Sirbs anterioribus inlacium, Apostolicus noster Gregorius ibta exposuit, ut super historiae sundamentum, Moralitatis comstrueret aedificium, et anagoges imposuerit culmen praestantissimum. Cui libro iam multa da omnibus D. Auctoritatis scriptis testimonia intexuit, et intexta dissolvit; ut huius . occasione Vetus et Νovum Testamentum videatur exposui Se . . . . Excerptum Ladheni Hiberniensis inquire: et post explanationem Testimoniorum in medium adductorum, nihil tibi invenies ad plenum intellectum do so. In diversis etiam locis diversa tum collecta, tum excorpta de hoc et aliis scribpitis, si requisieriis, invenire poteris. Dj0jtjgsd by OO le

40쪽

XXXII

Adussero, sise asce linus D. Laudonensis

Ρraesul et ille smer loquitur Gregorius; inde Iob in gnae scrutans sidet Moralia Rogis Idem sermonem complens explanat aperte.

libro Pontificali.

Gregorius natione Romanus ex patre Gordiano, sedit annos tredecim, menses sex, dies decem. Hic exposuit homilias Evang. numero XL. in Iob XXXV. In Exoch. XXII. P Storalem quoque, et Dialogorum libros IV. edidit, set multa alia, quae enumserare non POSSUINUS. Mariana. Leander cum Gregorio, cui postmodum Magni cogninmen accessit, et Legati partes pro Pelagio secundo implo-bat, usum habuit. Ex vitae et studiorum similitudine voluntates conciliatas, indicio sunt libri Moralium a GrogorioL andri hortatu, oiusque nomino in publicum doli.