장음표시 사용
481쪽
i coque septum fingit animal quod cum e utero elapsum excidit in iis animantibus, quae lacte aluntur, omnis
fere cibus matrum lacteScere incipit eaque, quae Paullo ante P, a nata sunt, Sine magiStro, VCe natura, mammas appetunt, earumque ubertate Saturantiar. Atque, ut intelligamus, nihil horum esse fortuitum, et haec omnia esSe opera providae sollertisqLie naturae; quae MultipliCe faetuM Procreant, mi SUOS, ut CADOS, his mammarum data est multitudo quas
Casdem paucas habent eae bestiae, quae pauca gignunt ' Quid 129 dicaria, quantu amor bestiarum sit in educandi Custodiendisque iis, quae procreaverunt Usque ad eum sinem, dum possint se ipsa defenderes etsi pisces, ut aiunt, ova cum genuerunt, relinquunt facile enim illa aqua et Sustinentur, et a tum fundunt i Testudines autem, et crocodilos dicunt, 52
Cum in terra partum ediderint, obruere ova, deinde discedere ita tamRScuntur, et educantur ipsa per Sese Iam gallinae, GCSque reliquae et quietum requirunt ad pariendum locum, et cubilia sibi nidosque ConStruunt, COSque quam possunt molli 8Sime substernunt, ut quam facillime ova Serventur ex quibus pullos cum excluserint, ita tuentur, ut et pennis foveant, ne frigore laedantur Ct, Si St Cnior a sole, Se opponant. Cum autem pulli pennulis uti possunt, tum Volatu eorum matre Prosequuntur; reliqua Cura liberantur. 43 Accedit ad nonnullorum animantium, et Cariam rerum I 3O quas terra gignit, Conservationem, et salutem, hominum etiam sollertia, et diligentia. aut multae et pecudes, et Stirpe Sunt, quae in prociaratione hominum Salvae esse non poSSunt agnae etiam . opportunitates ad cultum hominiam, atque abundantiam, aliae aliis in locis reperiuntur gyptum Nilus irrigat, et, iam tota aestate brutnm, pPlC- tamque tenuit, tum recedit, mollitosque, et oblimatos agros b. ad Serendum, relinquit Mesopotamiam sertilem ossicit Eu Phrates : in quam quotannis quasi novos agros invehit Indus vero, qui est omnium fluminum maXimVS, non aqua Ο-lum agros laetificat, et mitigat, Sed eo etiam Conserit magnam enim vim seminum secum frumenti similium dicitur
deportare Multaque alia in iliis locis commemorabilia I 31Proferre possum multos fertiles agros, alios aliorum fructuum Sed illa quanta benignitas naturae, quod tam multa 53 Ad vescendum, tam varia, tamque jucunda gignit neque ea
uno tempore anni ut Semper et novitate delectemur, et Co -
4 eoque septum fingit animal J Grute 4 ex utero elapsum excadit J leonas- rus conjecit coeptum sed septum bene mus in elapsum excidit non placet. VCCOnVenit Seqq. ex utero excidiI nam reor ne in excidit sit vitium an fuit septum animal refertur ad uterum, quo exiit C. in lucem. sepitur embryo ad maturitatem usque. 43 Accedit etiam hominum etiam fia
e coeptum non bene convenit verbo in tertia Prius uriam televi: utrumquegit abesse potest, nedum alterum debet.
482쪽
pii Quam tempestivos autem dedit, quam Salutare non modo hominum, sed etiam pecud sim generi, iis denique om-ΠibUS, quae oriuntur e terra, ventos Etesias quorum flatu nimii temperantur calores. Ab iisdem etiam maritim Cursus Celeres, et Certi diriguntur. multa praetereunda sunt et ta-132 men multa dicuntur. Enumerari enim non possunt suminum opportunitates oe Stus maritimi multum accedentes et recedentes : montes vestiti, atque silvestres salinae ab ora maritima remotissima : medicamentorum salutarium plenissimae terrae arte denique innumerabiles, ad victum, et ad vitam necessariae. Jam diei, noctisque vicisSitudo Conservat animantes, tribuens aliud agendi tempus, aliud quiescendi. Sic undique omni ratione concluditur, mente Consilioque divino omnia in hoc mundo ad salutem omnium conservationemque admirabiliter administrari. 133 in quaeret quispiam, cujusnam cauSa tantarum rerum molitio facta sit arborumne et herbarum quae quamquam Sine CnSu Sunt, tamen a natura sustinentur at id quidem p. 3. absurdum est. An bestiarum nihilo probabilius, deos mu-' tarum, et nihil intelligentium causa tantum laborasse. Quorum igitur causa, qui dixerit, effectum esse mundum y Eoriam Cilicet animantium, quae ratione utuntur hi sunt dii, et homine : quibus profecto nihil est melius ratio Si enim, quae praestat omnibus ita fit credibile, deorum, et hominum
O4 cauSa factum esse mundum, quaeque in eo Sint omnia. FZ-
Ciliusque intelligetur, a diis immortalibus hominibus esse
provisum, Si erit tota hominis fabricatio perspecta, omnisque 13 humanae naturae figura, atque perfectio. Nam Cum tribus rQbu animantium vita teneatur, ibo, potione Spiritu ad hae omnia percipienda os est aptissimum quod adjunctis naribus spiritu augetur. Dentibus autem in ore ConStructis manditur, atque ab his extenuatur, et molitur cibus eorum adversi acuti morsu dividunt escas, intimi autem conficiunt, qui genuini vocantur: quae confectio etiam a lingua adjuvari 135 videtur Linguam autem ad radices ejus haerens excipit Stomachia : quo primum illabuntur ea, quae accepta Si mi OriSutraque e parte tonsillas attingens, palato extremo atque
intimo terminatur. Atque is agitatione et motibus linguae Cum depulsum et quasi detrusum cibum accepit, depellit.
44 in quaerato Dispiam J In quaerat veteres. ss. etiam uel f. et edd. in variant libri plerique habent quaeret, primis recentiores, inteV Iur, non be-Μs Guel f quirere . mihi forma in te intemgetur etiam Davisius edidit. quaerat non placet. nam non convenit 4 depellit SC in ventriculum s. alis consequenti e id quidem absurdum est um, si tamen vera est lectiora quod Ego putem in delendum esse ita bene dubium videtur, cum praecedat depul- membra sibi respondent similiter post sum Davisius conjecit deglutit sed δε- in altera parte est Guorum igitur causa pulsum illud pertinet ad partes desertiis dixerit mectum esse mundum rentes cibum Comminutum ad stom 45 ne in elligeturJ Sic edd. quaedam Chum.
483쪽
Ipsius autem partes eae, quae Sunt infra id, quod devoratur,
dilatantur quae autem Supra, Contrahuntur. Sed iam aspera 136
arteria, sic enim a medici appellatur ostium habeat, adjunctum linguae radicibuS, paullo Supra, quam ad linguam Stomachia annectitur, eaque ad pulmones Sque pertineat, Xcipiatque animam eam, quae ducta sit Spiritu, eandemque a Pulmonibus respiret, et reddat tegitur quodam UaSi perculo :quod ob eam causam datum est, ne, siquid in eam cibi forte incidisset, spiritus impediretur. Sed cum alvi natura, Suh-bjecta stomacho, cibi et potionis sit reCeptaculum vhDones autem, et Cor Xtrinsecta spiritum adducant in alvo multa Sunt mirabiliter effecta, quae Constat fere e nerviS. Est autem multiplex et tortuosa arcetque et continet, sive illud aridum est, sive humidum, quod recipit, ut id mutari et concoqui posSit eaque tum adstringitur, Uin relaXntur, t-que omne, quod accipit, cogit et confundit ut facile et 'calore, quem multum habet, Xterendo ibo et praeterea Spiritu omnia Cocta atque consecta in reliquum Corpus dividantur. In Pul aonibus autem inest raritas quaedam, et assi 55milis spongiis mollitudo, ad hauriendum Spiritum aptissima qui tum e Contrahunt adspirantes, tum reSpiritu dilatant, ut frequenter ducatur 40 cibus animalis, quo maXime alianturanii nantes. Ex in restinis autem, et alvo CC re tu a reliquo 137 Cibo Succia i S, quo alimur, perni anat ad jeCUr, per qUaSdam
β in medio intestino usque ad portas jecoris, Sic enim appellant ductas et directas vias, quae pertinent ad jecur, Cique adhaerent. Atque a inde alia pertinente Sunt, per quas βδ cadit cibus a jecore delapsus. Ab eo cibo cum est secretabilis, iique humores, qui ex renibus profunduntur reliqua Sein Sanguinem vertunt, ad easdemque porta.jecori confluunt, ad qua omne ejus viae pertinent per quas lapsus cibus, in hoc ipso loco in eam venam, quae cava appellatur, Coniunditur, Perque eam ad Cor confectus jam coctusque perlabitur a corde autem in totum corpus distribuitur per venas
4 qui constans fere e nervis E s. 51 a medio intestino Gr. μεσεντερίου. UrSini Davisius recepit constar ut ad al 52 inde aliae pertinentes sunt pertinen-Vum referatur bene. nam mirabiliter res hic non concoquo puto in eo verboe ecta non ad materiam alvi pertinent, latere, quod corruptum Sit nisi plane sed ad alvum ipsam est insititium. nam potest commode 4 quod recipii J Melius videatur rece abeSSe. pit Sed et mox, in simili structura est 53 cadit cibus a jecore delapsus Edidi accipit cum avisio delapsus iam vulg. H- si calore, quem mutium habet, exIe I sus prorsus est ab h. l. alienum. Grendo ιbo et p.J Vulgo male interpunxe bus est is, quem r. blum appellant:
re POS cibori ut exi. c. pertineret ad Ca ante dicebatur succus.lorem nam ext. c. est alterum, quo ci 54 confectus jam coctusque coctusque bus conficitur, nec calore conteritur ci pro vulgato coactusque edidi cum Ald. bus, tertium spiritus. min. recepit et Davisius. Sic et c. 54. in
I cibus animalis L Eleganter sic aer fine juncta sunt confectus coctusive. dicitur.
484쪽
p. 54. admodum multas, in omnes partes corporis pertinentes.
R Quemadmodum autem reliquiae cibi depellantur tum adstringentibus se intestinis, tum relaxantibus, haud sane dissicile dictu est sed tamen praetereundum est, ne quid habeat injucunditatis oratio. Illa potius explicetur incredibilis
fabrica naturae. Nam quae spiritu in pulinone anima ducitur, a Calescit primum , si ab eo spiritu, deinde contagione pialmonum e CaqUe pars redditur reSpirando, pars Concipitur cordis parte quadam, β quem ventriculum cordis appellant: cui similis alter adjunctus est, in quem sanguis aciecore per venam illam cavam influit. Eoque modo ex his partibu et sangui per venas in omne corpus diffunditur, et
spiritus per arterias. Utraeque autem crebrae Ultaeque coto
corpore intextae vim quandam incredibilem artificiosi operis 139 divinique testantur. Quid dicam de ossibus λ quae subjecta corpori, mirabiles Commissuras habent, et ad stabilitatem
aptas, et ad artus finiendos accommodatas, et ad motum, et ad omnem Corporis actionem. Huc adde nervos, a quibus artus Continentur eorumque implicationem toto Corpore pertinentem qui, sicut venae et arteriae, a Corde tracti, et
56 profecti, in corpus omne ducuntur Ad hanc providentiam 140 naturae tam diligentem, tamque sollertem, adjungi multa POSSunt, e quibus intelligatur, quantae res hominibus a deo, quamque eximiae tributae sint qui primum eos humo XCitatos Celso et erectos constituit, ut deorum cognitionem, Caeliam intuenteS, Capere possent. Sunt enim β e terra homines non ut incolae atque habitatores, Sed quasi Spectatores SVPerariam Crum at liae Caelestium, quarum Spectaculum ad nullum aliud genus animantium pertinet. Sen Su autem, in- b. terpretes a nuntii rerum in Capite, tamquam in arce, mirifice ad usus necessarios et facti, et collocati sunt. Nam oculi, tamquam Speculatores, altissimum locum Obtinent ex quo 14l plurima Conspicientes, fungantur Sia munere. Et auro Cum sonum perCipere debeant, , qui natura Sublime fertur recte
55 Illa totius . i. fabraca Isset, cuJus profectit Vulgo est frac x et profectae. supra mentio facta in pulmonibus se haec praedicata aptiora sunt nervis 5 ab eo spiritu, deinde contagione sul unde sic correxere Buherius et Davisius, monum a spiritu se eo, quo ducitur in ut mox edidimus Veteres credebant pulmone anima-contagiones quia pul nervo a corde duci. mong Sunt calidi, et Contacta suo ni 59 e terra homines Facile intelligiturmae calorem addunt. dgitur nil me hic vitium in e terra. mavisius correxit in Offendit sed Mss etiam uel f et edd. terra D magis placet earcii sententia, Vett. habenIt coagitatione, quod et Da haec Verba loco mota putantis et ad su- risius revocavit. contagione melius et periora coelum intuentes transponentis, ut Ciceroni usitatius est. et edidit Alemannus. 57 suam veni. c. appJ Semper puta fio vi natura in sublimefertu1J Cicero vi rectius esse quem denique sic repe in hac forma non solet addere in quiari in ed. Mediol itaque non dubitavi re et a nonnullis libris abest cum Davisio
Crpere delevimus. 58 sicut v et arteriae, a corde tracti er
485쪽
m altis corporum partibu Collocatae Sunt. Itemque nares, eo quod omnis odor 6 ad Super fertur, recte urSum sunt: et quod cibi et potionis judicium magnum earum Si non sine causa vicinitates ori Secutae Sunt. Jam gustatus, a qui Sentire eorum, quibUS CScimur, genera debet, habitat in ea parte oris, qua SculentiS 6 et Pothitentis iter natura patefecit. Tactus autem tot corpore aequabiliter fusus est, ut Omnes ictus, omneSque initos et frigoris, et caloris appul-Sus 6 Sentire possemus. Atque, ut in aedificiis architecti avertunt ab oculis, et naribus dominorum ea, quae profluentia necessario taetri essent aliquid habitura sic natura res similes procul amandavit a sensibuS. Qui vero OpifeX, praeter 57 naturam, qua nihil potest e Sse callidius, tantam Sollertiam 142 persequi potuisset in sensibus ξ quae Primiam Culos membranis tenuissimis vestivit, et sepsit qua primum perlucidas fecit, ut per ea cerni poSset firmas autem, Ut Continerentur. Sed lubriCos oculos fecit, et mobiles, ut et declinarent, siquid noceret et adspectum, quo vellent, facile converterent acieSque ipsa, qua CernimUS, quo PUPUla Vocatur, ita parva St, ut ea, quae nocere OSSint facile vitella palpebrae JUe, qUse Sunt tegmenta oculorum, OlESSimae tactu, ne laederent aciem, aptisSime factae et ad claudenda pupulas, p. 55.
ne quid incideret, et ad aperiendas idque providit, ut identi-'
dem fieri posset cum maxima celeritate. Munitaeque Sunt 14I palpebrae tamquam vallo pilorum: quibus, et aperti OCUES, 6 si quid incideret, repelleretur; et Somno Conniventibus, Cum oculi ad cernendum non egeremus 67 Ut qUi, tamquam involuti, quiescerent Latent praeterea utiliter, et XCelsis undique partibus sepiuntur. Primum enim Superiora SVPCT- Ciliis obducta, sudorem a Capite, et a fronte defluentem repellunt. Genae deinde ab inferiore parte tutantur subjectae, seviterque eminentes. Nasus ita locatus est, ut quasi murus oculis interjectus esse videatur. Auditus autem Semper patet. 144 ejus enim sensu etiam dormiente egemuS. a quo Cum SONUS
61 ad supera fertur ss. plures et tum est infra C. 6O. in Guel f et edd. vett. superiora. 65 mollissimi tactu-aptissime factae Jω qui sentire-deberi rite edd. vett. Si vera est lactio Pendet a palpebrae. Ven. 494. Mediol. Ascens. Ald c. sed aptius referuntur haec ad vicinius recte. Vulgo male deberet tegumenta, unde legendum visum OL 63 et potulenIis Siemss. plerique et lassima etfacta Davi Sio. iam velf et edd. vett. nisi quod quae 66 si quid incideret, repelleretur J alimdam habent poeulentis, ut Veri et o depelleretur, item mox a fronte desuen- non I 494. Mediol. id quod et apud tem depeVunt pro repellunt nam ita Ci- alios auctores latinos reperitur, sed ita cero et alibi et est aptius. V. in fine ca- Ut Ss varient, et alii pluresque potu pitis Limorem ad pulverem multaque alia lentum habeant depellenda non inutilem. 64 sentire possimus Quia pendet in D ut qui Hoc semper vitiosum Pu- fusus est, legendum est possemus sic su lavi delendumque nec tamen displicet Prx eos erectas constituit, ut deosum o Davisti conjectura ut delentis, ut prognitionem capere possent. Similiter pecca- qui reponentis hi vel ii.
486쪽
est acceptus, etiam a Somno excitamur. Flexuosum iter habet, ne quid intrare possit, si si inplex, et dii CCtum pateret. provisum etiam, Ut si qua minima bestiola conaretur irrumpere, in sordibus auriunt, tamquam in visco inhaeresceret. ΕXtra autem eminent, quae appellantur aures, et tegendi CauSa faCtae, tutandique Sensus, et ne adjectae voce laberentur, atque Crrarent, priuSquam Sensus ab his pulsu esset. Sed duros et quasi corneolo habent introitus, muliisque Cum flexibus 68 quod his naturis relatus amplificatur onus. Quocirca et 6 in fidibus testudine resonatur, aut cornu et X145 tortuosis locis, et inclusis I soni referuntur ampliores. Similiter nares, quae Semper propter neceSSaria Utilitates patent, contractiore habent introitus, ne quid in eas, quod no- Ceat, POSSit pervadere : humoremque semper habent ad pulverem, multaque alia depellenda, non inutilem. Gustatus praeClare Septias St. Ore enim continetur, et ad USUm apte, et
ad incolumitatis custodiam. Omnisque sensus hominum 58 inulto antecellit sensibus bestiarum. Primum enim oculi in iis artibus, quarum judicium est oculorum, in pictis, fictis, caelatisque fornais, in corporum etiam motione atque geStumulta cernunt Subtilius Colorum etiam, et gurarum tum VenUStatem atque ordinem, et, ut ita dicam, decentiam, oculi judicant atque etiam alia majora nam et virtutes, et vitia CognOSCunt iratum, propitium: laetantem, dolentem for- 146 tem, ignaviam : audacem, timidum lue CognOSCunt. Uriumque item est admirabile quoddam 72 artificiosumque judicium, quo judicatur et in vocis, et in tibiarum nervorumque Cantibus varietas sonorum, intervalla, distinctio, et voci genera Perm Ulta Canorum fuSCUm laeve, Sperum graVe, CutUm: sexibile, durum quae hominum solum auribus judicantur. Nariumque item, et 7 gustandi pariter et tangendi magna judicia sunt. Ad quos sensus capiendos et perfruendoS, Plure etiam, quam vellem, arte repertae Sunt. PerspiCUum Stenim, quo compositiones unguentorum, quo ciborum condi-68 quod his naturis relatus Nidetur cerone, ei respondet et ante tit ita di- addendum ab ab his naturis relatus sonus eam Lambinus et Davis ius delent. ab his naturis i. e. rebuS quae sunt durae 72 artificiosum judicium, quo judicatur Natura. qui dominum auribus iudicantur 6 in idibus testudine resonatur aut Haec periodus non est ad Ciceroni Rnameornu i. e. in fidibus tegitur corpus in elegantiam structa. Deleverim initio strumenti testudine aut cornu, ut sonus quo judicatur, interpungam post cantia sidium augeatur a duriori materia re bus In fine legam ea, vel quin deleam. pulsus et relatus. 73 gustandi parater et tangendi Sicis o referuntur ampliores Sc soni, quod ne e s. Aldus nepos, Lamb. et Davi verbo resonatur intelligi potest sed et ius, sequente Buherio et Alemanno. addunt libri quidam, recepitque Davi Vulgo arte, Vel aperte lectionis paritersius, quod melius puto. vestigium est in parte, ut libri quidam 7 tum venustatem, tum suspectum habent.
est, quia ei nil respondet. Si est a Ci-
487쪽
tiones, quo corporum lenocinia processerint , Iam vero ani 59mum ipsum, mentemque hominiS, rationem, conSilium, pru- 147 dentiam, qui non divina cura perfecta esse perspicit, is his ipsis rebus mihi videtur carere De quo dum disputem, tuam mihi dari velim, Cotta, eloquentiam. Quo enim tu illa modo diceres quanta primum intelligentia, deinde consequentium reruni Cum primi S conjunctio et Coni prehensio
esset in nobis D ex quo videlicet, quid ex quibuSque rebusessiciatur, idque ratione, Concludimus: Singulasque re definimus Circum Scripteque complectimur ex quo scientia intelligitur quam vim habeat, quali Sit qua ne in deo quidem p. 56. est res ulla praestantior Quanta vero illa sunt, quae vos μ' Academici infirmatis, et tollitis, quod et sensibus, et animo ea, quae CXtra Sunt, percipimus, atque comprehendimus Ex 149qΠibus collati inter se, et comparatis, arte quoque essicimus, partim ad usum vitae, partim ad oblectationem necessarias. Iam vero domina rerum ut vos soletis dicere eloquendi vis, quam est praeclara, quamque divina' quae primum essicit, ut ea, quae ignoram VS diScere, et ea, quae Cimus, alios docere possimus Deinde a cohortamur, hac persuademus, hac consolamur assiictos, hac deducimus perterritos a timore, hac gestientes comprimimus, hac cupiditates iracundiasque restinguimus haec nos uris, legum, urbium societate devinxit: haec a vita immani et fera egregavit. Ad usum autem orationis, incredibile est, nisi diligenter at 149 tenderis, quanta opera machinata natura Sit Primum enima pulmonibus arteria usque adi intimum pertinet, Per quam 7 vox principium a mente ducens, percipitur et funditur. Deinde in ore sita lingua est, finita dentibus. Ea vocem, immoderate profusam, si singit et terminat: quae Sonos vocis distinctos et pressos essicit, cum et ad dentes, et ad alias partes pellit oris. Itaque plectri similem linguam nostri solent dicere : chordarum dentes, nares cornibus iiS, qui ad nervos resonant in Cantibus. Quam vero aptas, quamque multarum 60 artium ministras mi anus natura homini dedit digitorum so enim contractio facilis, facilisque porrectio, propter molles
commissuras et artus, nullo in motu laborat. Itaque ad in b. gendum, ad fingendum, ad scalpendum, ad nervorum eliciendos Sonos, ac tibiarum, apta manus est, admotione digitorum. Atque haec oblectationis : illa necessitatis cultus dico
74 De quo dum disputarem Hoc non acceptam et deinde per os fundit sic consentit cum sequente velim. itaque Scimur bos percipere i. e. re Caupere. vel distitem scribendum putabat Davi 76 fingit e terminat i. e. dat ei Cersius vel vellem prius melius est, idque tam formam qua ab alia distinguatur, 'recipere non dubitavi et certos terminos : nam alia vox, Verbo 75 vox ercipitur etf.J percipitur, in expressa est, ut verba ipsa, alia longior quo haesere quidam, Si Capitur arteria vel brevior. Vocem complectitur a mente ortam et
488쪽
agrorum CXStrlactioneS lia teCtorum, tegumenta corporum Vel teXta, vel Siata, itanemque fabricam aeris C ferri e quo
intelligitur, ad inventa animo, percepta sensibus, adhibitis
opificum manibus omnia nos consecutos, ut tecti, Ut vestiti, 7 Ut salvi esse possentias Urbes, uiros, domicilia, delubra 151 haberemus. Jam vero operibus hominum, id est, manibus, cibi etiam varietas invenitur, et copia. Nam et agri multa
ferunt manu qUreSita, quae Vel Sintim Consumantur, vel mandentur condita vetustati. Et praeterea vescimur bestiis et terrenis, et aquatilibus, et volatilibu S, Partim capiendo, partini alendo Efficimus etiam domitu nostro quadriupedum vecti- Ones quorum celeritas, atque vis, nobis ipsis affert vim et Celeritatem. Nos onera quil)usdam bestiis, nos juga imponi-mUM: nos elephantoriam acutisSimi sensibus, nos sagacitate canum ad utilitatem noStram abutimur : no e terrae avernis ferrum elicimus, rem ad colendosogro necessariam: OS aeris, argenti, auri venas, penitus abditas, inveninius, et ad usum aptas, et ad ornatum decora arborUm autem Confectione, omnique materia, et culta, et Silvestri, partim ad
calefaciendum corpus, igni adhibito, et ad mitigandum cibum utimur, partim ad aedificandum, ut tectis septi frigora
152 caloreSque pellamus. agnos vero usus niser ad navigia facienda, quorum cursibus Suppeditantur omnes undique ad p. 57. Vitam Copiae munSqUe re violentissimas natura genuit, On- 'uum moderationem nos soli habemus mariS, atque vento-TUm, propter nauticarum rerum cientiam ; plurimisque maritimis rebus fruimur atque utimur Terrenorum item Commodorum omnis est in homine dominatus. Nos campis, nOS montibus fruimur : nostri sunt amnes, nostri lacu nos fruge SerimUS, O arbore nos aquarum inductionibus terris foecunditatem damus nos flumina arcemus, dirigimVS RVCT-timus nostris denique manibus in rerum natura quasi alte-6l ram naturam efficere conamur Qtad vero λ hominum ratio 1 53 non in Caelum usque penetravit λ Soli enim ex animantibus
num genere finitus est dies, mensis, annus defectiones Solis et lunae cognitae, praedictaeque in Omne OSterum temPUS, quae, quantae, quando futurae Sint. Quae contuens animUS,
78 accipit ab his cognitionem deorum; ex qua oritur pieta :Cui conjuncta justitia est, reliquaeque virtutes quibus vita beata eXsistit par, et similis deorum nulla re, nisi immorta-77 ut sabbi esse ossemus LMale vulgo Sic Ss plures etiam velf edd. vett. est in Scr. et edd. possimus, ut supra C. Bonon Uen. 1494. Mediol. Primus extr. nam et perfectum Praecedit, et Se Victorius accipit ad ren ceterum ma-quitur haberemus. Davisius recte cor lim utrumque delere, et legere accipit Texit cognitionem .
78 aeeipit ab his cognitionem DeorumJ
489쪽
litate, quae nihil ad bene vivendum pertinet, Cedens caelestibus. Quibus rebus Xpositis, Sati docuisse videor, hominis
natUra quanto omne anteiret animantes. Ex quo debet intelligi, nec figuram situmque membrorum ne ingenii, mentisque vim talem fici potuisse fortuna. Restat, ut doceam, atque aliquando Perorem, Omnia, qUae 154 sint in hoc mundo, quibu usantur homineS, Omlinum Causa facta esse et parata. Principio ipse mundus, deorum to 62minumqU Causa factus est: 79 quaeque in e Sunt, a parata ad fructum hominum et inventa sunt Est enim mundus quasi communis deorum atque hominum domuS, aut urbs utrorumque Soli enim ratione tenteS, jur a lege ivunt. Ut igitur Athenas Et Lacedaemonem, Atheniensium Lacedaemoniorumque cauSa Putnud Um Si Condita CSS : Omniaque, quae sint in his urbibus eorum populorum recte CSSO dicuntur Sic, quaecumque Sunt in omni mundo, deorum atque hominum putanda sunt Iam vero Circuitus Soli et lunae 15sTeliqUOriamque Siderum, quamquam etiam se ad mundi cohae- Tentiam pertinent, tamen et Spectaculum hominibus praebent: nulla est enim S insatiabilior Species, nulla pulcrior, et ad
rationem Sollertiamque praestantior: eorum nilli Cursus dimetati, maturitates temporiam, et arietate mutationesque Cognovimus. quae si hominibus solis nota sunt, hominum
facta esse causa judicanda sunt Terra vero faeta frugibus 156 et vari, leguminum genere quae Cum maXima largitate fundit, ea ferarumne an hominum causa gignere videtur λquid de vitibus olivetisque dicam quarum ruberrimi laetissimique fructus nihil omnino ad bestias pertinent neque enim Serendi, neque Colendi, nec tempeStive demetendi percipiendique fructus, neque condendi ac reponendi ulla pecudum scientia St earumque omnium rerum hominum est et USUS et cura Ut fides igitur, et tibias eorum causa factas 3 dicendum est, qui illis uti posSunt Sio ea, quae diximus, I 57Solis iis confitendum est esse Parata, qui Utuntur. Ne si quae bestiae furantur aliquid ex his, aut rapiunt, illarum quoque Causa ea nata esse dicemus Neque enim homines murium aut formicarum causa frumentum Condunt, Sed Conjugum et liberorum et familiarum suarum itaque bestia furtim, ut dixi, fruuntur domini palam, et libere Hominum igitur P
CRUS en rerum copias Comparatas, fatendUm Si nisi forte i Estant ubertas, et varietas pomorum, CorumqUC UCundUS non Statu Solum, sed odoratus etiam et adspectus dubitatio-79 quinque-sunt, ei parataJ Edd. 8 ad mundi cohaerentiam pertinent JVulgg. addunt post sunt, omnia. 1 e Propterea sunt, Ut Undus Permanercsuperioribus huc tractum est abest a possit, nec collabatur. MSS. etiam uel f et edd. veti pluri S insatiabιlior species v. Clav. in in buS. sntiabitis.
490쪽
nem affert, quin hominibus solis ea natura donaverit tantumque abest, Ut haec bestiarum etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generata esSe id RmUS. Quid enim oves aliud afferunt, nisi ut earum vidis Confectis atque contextis homines vestiantur' quae quidem neque ali, neque SUStentari, neque ullum fructum edere ex Se sine cultu hominum et Curatione se potuissent. Canum ero tam fida custodia, tamque amans dominorum adulatio, tantumque odium in externos, et tam incredibilis ad investigandum Sagacitas narium, tanta alacrita in venando, quid significat aliud, nisi se ad hominum Commoditates esse generatos λ159 Ouid de bubus loquar quorum ipsa terga declarant non
esse se ad onus accipiendum figurata : Cervice autem natae ad jugum tum vires humerorum et latitudines, d ad aratra eXtrahenda quibus cum terrae subigerentur sisSione glebarum, ab illo aureo genere, hi poetae loquUntur, vi numquam Ulla asserebatur.
84 Ferrea tum ero proles exorta repente est, Ausaque funestum prima estfabricarier ensem, Et gustare o manu lum domitumque juvencum.
Tanta putabatur utilitas percipi e bubus, ut eorum visceri-64bus vesci scelus haberetur Longum est mulorum persequi utilitates, et aSinorum; quae certe ad hominum sum paratae 16o sunt Sus vero quid habet, praeter escam cui quidem, ne h. putisceret, animam ipsam pro Sale datam dicit esse Chrysippus qua pecude, quod erat ad vescendum hominibus apta, nihil genuit natura foecundius. Ouid multitudinem suavita temque piscium dicam quid avium is quibus tanta percipitur voluptas, ut interdum Pronoea noStra Epicurea fuisse videatur. Atque hae ne caperentur quidem, nisi hominum
ratione atque sollertia quamqUam RVCS URSdam, et aliteS, et oScines, ut nOStri augure appellant, rerum UgUrandarum 161 Causa SSe nata putamUS Jam ver immanes, et feras beluas nanciscimur venando, ut et vescamur iis, et exerceamur in venando ad similitudinem bellicae disciplinae, et utamur domitis et condocefactis, hi elephantis multaque ex earum corporibus remedia morbis et vulneribus eligamus, sicut ex quibusdam stirpibus et herbis, quarum utilitates longinqui temporis usu et periclitatione 6 percepimus To-82 potuissent Corrige possent. i. e. qui passus Si jugum editum magis S ad ratra extrahenda SC e terra, placet manu et ictus CS SubaCtus manu, cum impressus est vomis nisi Vero e Si τιnctum Vel junctum esset verum,gendum est trahenda frigidum et lienum esset manu. 84 Ferrea tum c. Haec sunt versa 6 pereepimus Sic recte e s. edidit ex Arato v. IdO S. Davisius pro vulgato percipimus est fi manu victum . I. Μss. quidam enim Sermo de Cognitione, non usu.