장음표시 사용
521쪽
LIBER TERTIUS. 5 Isdere, qui illum in eandem navem recepissent ostendit eis in
eodem cursu multas alia laborantes quaesivitque num etiam in iis navibus Diagoram vehi Crederent. Sic enim res Se habet, ut ad proSperam, adverSamVe fortunam, quali sis, aut quemadmodum vixeris, nihil intersit. Non animadver-9Otunt, inquit, omnia dii ne reges quidem Uuid est simile λReges enim si Scientes praetermittunt, magna Culpa St. At deo ne excusatio quidem est inScientiae. Quem vos prae-38 clare defenditis, cum dicitis, eam vim deorum OSSO, ut etiam si quis morte poena sceleris effugerit, expetantii eae PCenaea liberis, a nepotibus, a posteris. O miram sequitatem deorum i Ferretne ulla civitas latorem istiusmodi legis, ut Condemnaretur filius, aut nepoS, Si pater, aut avus deliquisset λ20 Quinam Tantalidarum haurnecron modus Paretur aut qumnam umquam ob mortem lyrtili
Poenis luendis dabitur satias supplicii Utrum poetae Stoicos depravarint, an Stoici poetis dederint piauctoritatem, non facile diXerim portenta enim, et sagitiab. ab utrisque dicuntur neque enim, quem Hipponacti iambus laeserat, aut qui erat Archilochi versu vulneratus, a deo immissum dolorem, non conceptum a Se pSO, Continebat: nec, cum Egisthi libidinem, aut cum Paridis videmus, adeo causam requirimus, Cum Culpae paene VOCem audiantu rne ego Diultoriam aegrorum Salutem non ab Hippocrate potius, quam ab sculapio datam judico nec Lacedaemoniorum disciplinam dicam umquam ab Apolline potius Spartae, quam a Lycurgo datam Critolaus, inquam, evertit Corinthum arthaginem Hasdrubal Hi duo illos oculos orae
maritimae e derunt 2 non iratus alicui, quem omnino irasci posse negatis, deUS. At Subvenire Cert potuit, et conser-92vare urbes tantas atque tales. Vos enim ipsi dicere soletis, 39 nihil esse quod deus esticere non possit, et quidem sine labore ullo Ut enim hominum membra nulla contentione, mente ipsa ac voluntate moveantur : Si numine deorum omnia singi, moveri, mutarique posse. Neque id dicitis superstitiose atque aniliter, Sed physica Constantiquo ratione. materiam enim rerum, e qua, et in qua Omnia Sint totam esse flexibilem, et commutabilem, ut nihil sit, quod non a ex ea quamvis subito fingi convertique OSSit. 6US autem Uni-2 Guinam Tantalidarum c. Chari 2 ex ea tari convertique possit Iaius Instit Gramm. . . . O. hos Non bene satis, ut opinor, verti Conversu refert, tribuitque Attio venit τω ex ea et ingi. Si est a Cice-21 non iratus alicui-detis Vulgo edi rone est pro commutari regi, ut OSttum est deum referebant ad quem nega jungunturio rix et moderatrix, nec Pen tis. Sed referendum est nomen hoc ad det ab ex ea suspicatus olim sum o in iratus ideoque debet esse deus, ut jam eique. Lambinus edidit.
522쪽
versae fictricem, et moderatricem divinani esse providentiam. hanc igitur, quocumque se moveat, essicere OSSe quidquid velit. Itaque aut nescit, quid possit aut negligit res humana aut, quid Sit optimum, non potest judicare. Non Curat singulos homines Non mirum : ne civitates quidem. 9 Non ac ne nationes quidem et gentes. Quod si has etiam P 7' contemnet, quid mirum est, omne ab ea genus humanum esse contemtum Sed ad quo modo idem dicitis, non omnia deos persequi, idem vultis, a diis immortalibus hominibus dispartiri ac dividi somnies idcirco hae teCum, quia veStra est de somniorum veritate Sententia. Atque iidem etiam vota suscipi dicitis oportere. Nempe singuli vovent audit igitur niens divina etiam de singulis. Videtixergo eam non esse tam occupatam, quam putabati. Fac esse distentam,
caelum versantem, terram tuentem, maria moderantem : Cur
tam multos deos nihil agere, et cessare patitur λ Cur non rebus humanis aliquos otiosos deos praeficies qui a te, Balbe, innumerabiles explicati sunt. Haec fere dicere habui de natura deorum, non ut eam tollerem, sed ut intelligeretis, quam esset obscura, et quam dissiciles explicatus haberet. 4 Quae cum dixisset, Cotta finem. Lucilius autem Vehe-94 mentius, inquit, Cotta, tu quidem, invectus es in eam Stoicoriam rationem, quae de providentia deorum ab illis sanctissime et providentissime constituta est. Sed quoniam advesperascit, dabis diem nobis aliquem, ut contra ista dicamus est enim mihi tecum pro aris et focis Certamen, et pro deorum templis atque delubris, proque urbi muriS, UOS vos, pontifices, Sanctos esSe dicitis, diligentiusque urbem religione, quam ipsis moenibus cingitis quae deseri a me, dum 95 quidem spirare potero, nefa judico. Tum Cotta, Ego vero et opto redargui me Balbe : et ea, quae disputavi, disserere malui, quam judicare et facile me a te vinci posse, certo scio. Quippe, inquit Velleius, qui etiam somnia putet ad nos mitti ab ove. Quae ipsa tamen tam levia non Unt, quam est Stoicorum de natura deorum oratio. Haec cum essent dicta, ita discessimus, ut Velleio Cottae disputatio verior, mihi Balbi ad veritatis similitudinem videretur SSe pro
23 quo modo iidem dicitis-iidem ut orationis, dedissera quo mori, qui dieitis ris olim hic editum est, qui vultis, et iidem vuhic deinde qui loco motum. sic habet etiam s. Guelf Puto, Cice esse. xonem, de consuetudine sua struendae
523쪽
Quaestio de natura Deorum duas tamquam appendiculas habet, heram ιDλ inatione, alteram de Fulo, quibus alectis demum plene perfecte ussatifactum et urestioni detur. L. f. c. l. Itaque Cicero eam, qui est de itinatione, duobus libris plene accurateque pertractavit. In primo libro inducitur Q. Frater omne itiniationis genus de ndens e Stoicorum disciplina, quod ilii videbantur acutissime sententias suas prudentissimeque definire II. 72. Duo rho facit divinandi genera,
tinum artisciosum, alterum naturale artisciosum partim conflare ex conjectura, partim ex observatione diuturnae naturale, quod animus arripiat aut excipiat extrinsecus ex divinitate, unde omnes haustos animos libatosque habeamus. Arti ciosi di binationis hinc genera ponit, extispicum eorumque, qui e fulguribus omnique offensorum geuere praedicant, tum augurum eorumque, qui Signis es ominibus utantur, omneque genus conjecturale in hoc fere genere ponit. Illud autem naturale aut concitatione mentis edi, et quasi fundi videtur, cum homines per furoremetiaticinantur, aut animo per Somnum SerISibu et curis et/acuo proSidetur. In singulis autem generibus non tam rationibus quam quia exemplorum copia utitur, crim externorum, tum Romanoret quibus hoc effici putat, ut, quamquam eorum causia Gerri nullae possunt, tamen, quoniam acciderint, de ipsius rei eritate dubitari non possit. Quod si quaedam falsa sint, uredam non ita, uti praedicta sint, eveniant; tamen non esse propterea divinationem toliendam e quod quemadmodum, ut Cratippus concludebat, oculi possint aliquando non fungi suo munere, neque tamen propterea non sit usus oculorum sed qui et semel ita sit
usus oculis, ut era cerneret, is haberet sonsum seculorum vera cernen
tium e sic ad conismandum divinationem satis sit, semel aliquid esse ita Hatinatum, ut id non fortuito cecidisse ideatur. c. 22. Esse autem divinationem, printer exempla, confrmat tum consensu gentium et populorum, rerumque publicarum omnium, philosopborum etiam et poetarum, s. 6. O. 41. tum ratione hac: Si sunt ii, neque ante declarant hominibus, qui futura sunt aut non diligunt homines aut, quid Venturum sit, knorantu aut existimant, ni interesse hominum, scire, quid futurum sit aut non censent suis majestatis, futura vominibus prinsigni careri aut ea ne signi care quidem possuM. At neque S . E c. a. 38 Ducit autιm divinationem omnem a tribus rebus, fato, a Deo
524쪽
et a natura Fatum esse non id, quod superstitiose, sed physice dicatur, colligationem quandam causarum quam qui perspiciat animo, is possit
futura omnia tenere quod cum nemo prxter Deum facere possit, relinquendum esse omini, ut signis quibusdam, consequentia et futura, in causis tamquam in seminibus condita, declarantibus praesentiat modad naturam attineat, constare, quanta sit animi is sejuncta a corporis sensibus, qua fiat, ut animi hominum cum aut somno soluti vacent corpore, aut sua sponte furore quodam correpti moveantur, cernant ea, quae corporibus permixti videre non possint. c. 55. s.
13 ETUS opinio est, jam usque ab heroicis ducta tempori
bus, eaque et populi Romani et omnium gentium firmata consensu, versari quandam inter homines divinationem, quam Graeci ααντικὴν appellant, id est, praesensionem, et scientiam rerum futurarum. λ Magnifica quidem res, et Salutaris, Si modo est ulla quaque proxime ad deorum vim natura mortali possit accedere. Itaque Ut alia nos melius multa, quam Graeci, Sic huic praestantissime rei nomen nostri a divis, a Graeci, ut Plat, interpretatur, a furore duxerunt. et Gentem quidem nullam video neque tam humanam atque doctam, neque tam immanem tamque barbaram, quae OΠsignificari futura, et a quibusdam intelligi, praedicique posse censeat. Principio Assyrii, ut ab ultimis auctoritatem repetam, propter planitiem, magnitudinemque regionum, quas incolebant, vin Caelum ex omni parte patens, utque apertum intuerentur, trajectione motuSque Stellarum qibServaverunt quibus notatis, quid cuique significaretur, memoriae prodiderunt. Qua in natione Chaldaei, non ex artis, sed ex gentis vocabulo nominati, diuturna observatione Siderum, Scientiam putantur effecisse, ut praedici posset, quid cuique, eventurum, et quo quisque fato natus esset. Eandem artem
etiam AEgyptii longinquitate temporum innumerabilibus
Paene saeculis consecuti putantur. Cilicum autem, et Pisidarum gens, et his finitima Pamphylia, quibus nationibus praefuimus ipsi, volatibus avium, Cantibusque, , Ut certisSi mi signis, declarari res futuras putant. Quam vero Graecia Coloniam misit in Eoliam Joniam, Asiam, Siciliam, Italiam sine Pythio, aut Dodonaeo, aut Hammonis oraculo λ
Moeni a quidem res Siemss. 2 Graeca-ajurore Dicitur enim μαν- plures, melius quam ceteri et edd. quae τικη- μαίνεσΘαι. habent quaedam alibi Cicero simplici- obseretur verunt Davisius mss. editer dicit magna res &c ut in L. III de dit observitaverunt sic eo s. Guel LNat. D. et alibi non ausus sum id recipere, quia id ver- quaque proxime Ossit accedere Sic bum uspiam surpatum reperi infra correxere olim viri doctici si et in meo c. 45. pariter emss. quibusdam editum exemplo d. Ven. 494. Correxit manu est. docta totidem literis sic est in ed. As 5 ut certissimis signis Quaedam edd. censi pr. Vulgo est, quiniue proxima na omisere ut, quod edd. r. habent. ..tisura mortali o. ruit avisius.
525쪽
aut quod bellum susceptum ab ea in consilio deorum est λNec unum genus est divinationi Publice privatimque cete 2bratum . nam, ut mittam CCtCTOS POPVlOM; OSter, quam
multa genera complexus est Principio hujus urbis parens, Romulus, non solum auspicato urbem condidisse, sed ipse etiam Optimus augur fuisse traditur. Deinde auguribus et reliqui reges usici et exactis regibus, nihil publiCe sine auspiciis nec domi, nec militiae gerebatur. Cumque magnavi videretur esse et in impetrandis ConsulendiSque rebus, et in monstris interpretandis ac procurandis 6 in haruspicum disciplina; omnem hanc ex Etruria scientiam adhibebant, ne genus esset ullum divinationis, quod neglectum ab iis videretur. Et, cum duobus modi animi, sine ratione et scien-tia, motu ipsi suo, soluto et libero incitarentur uno furente, alior Somniante furoris divinationem Sibyllinis maxime verSibus contineri arbitrati, eorum decem interpretes dele-Cto e Civitate esse voluerunt. Ex quo genere sepe hariolorum etiam, et vatum furibunda praedictioneS, ut Octaviano bello, Cornelii Culleoli, audiendas putaverunt. Nec Vero omnia graviora, si quae ad rempublicam pertinere visa Sunt a Summo consilio neglecta sunt. Quinetiam memorianoStra templum unonis Sospitae L. Iulius, qui Cum P. Ru- p. i. tilio consul fuit, de senatus sententia refecit ex Caeciliae, Ba-μ Iearici filiae, sonuato Atque haec, ut ego arbitror, vetereS, STertim Agis eventis moniti, quam ratione docti, probaverunt Philosophorum vero exquisita quaedam argumenta, S cur esset vera divinatio, collecta sunt e quibUS, ut de antiquissimis loquar, Colophonius enophanes, UnUS, qui deos esse diceret, divinationem funditus sustulit. Reliqui vero
OmneS, Praeter Epicurum, balbutientem de natura deorum, divinationem probaverunt sed non uno modo. Nam Cum Socrates, omnesque Socratici Zenoque, et hi, qui ab eo CSSent profecti, manerent in antiquorum philosophorum Sententia, vetere Academia et Peripateticis consentientibus;
cumque huic rei magnam auctoritatem Pythagoras jam ante tribuiSSet, qui etiam ipse augur vellet esse, plurimisque locis
gravi auctor Democritus praesensionem rerum futurarum
comprobaret Dicaearchus Peripateticus cetera divinationis genera Sustulit, Omniorum et furoris reliquit Cratippus- qtae familiaris noster, quem ego parem summis Peripateticis
judico, iisdem rebus fidem tribuit, reliqua divinationi ge-
in haruspicum disciplina Non placet nationis sermo est contrarium est diis in puto legendum ex e vestigiis d. vinationem funditus sustulit. Ven. 1494. quae habet sine, quod ex in m iisdem rebus f tribuitJ rebus mihic e conflatum videtur videtur esse a glossatores intelligoque cur esset vera divinatio vera mihi divinationis generibus, furori et oria SusPectum est nam de existentia divi niis.
526쪽
51s D DIVINATIONE 6nera reiecit. Sed cum Stoici omnia fere illa defenderent,
quod et Zeno in suis commentariis quaSi Semina quaedaΠa SparSisSet, et ea Cleanthes paullo uberiora fecisset accessit acerrimo vir ingenio Chrysippus, qui totan de divinatione duobus libris explicavit sententiam, uno praeterea de ra- Culis, uno de somniis quem subso loens, unani librum Babylonius Diogenes ididit, ejus auditor: duo Antipater: b. quinque noster Posidonius. Sed a Stoicis, 9 vel princeps
ejus disciplinae, Posidonii doctor, discipulus Antipatri, degeneravit Panaetius nec tamen usu est negare vim esse divinandi, sed dubitare se dixit. Quod illi in aliqua re, invitissimis Stoicis, Stoico facere licuit, se id nos ut in reliquis rebus faciamus, a Stoicis non Concedetur praesertim Cum id, de quo Panaetio non liquet, Cliquis ejusdem disciplinae 7' solis luce videatur clarius. Sed haec quidem laus Academiae praestantissimi philosophi irdicio et testimonio com-d probata est. Etenini nobisnae ipsis quaerentibus, quid sit de divinatione judicandum, quod a Carneade multa acute et
copiose contra Stoicos disputata sint, verentibuSque, ne temere vel falsae rei, vel non Satis cognitiae assent lauru : ' faciendum videtur, ut diligenter etiam atque etiam argumenta Clam argumenti Comparensus, ut fecimus in jis tribus libris, quo de nntura deorum scripsimus. Nam cum innibus in rebus temeritas in assen Cndo Crro oti turpi cst, iam in eo loco maxinae, in quo judican 'um cst, 'A'ntum auSpiciis rebusque divinis, religionique triouam US. Si en im PeriCUlium,
ne aut neglecti iis, impia fraude, aut, si 1SCepti S anili Superstitione obligentur. uibus de rebus et alias saepe, et pauli ac CuratiUS nuper, 5 cum essem cum Q. fratre in TusCulano, disputatum est. Nam Cum ambulandi causa in Lyceum venissemus : id enim superiori Gymnasio nomen est Perlegi, ille inquit, tuum paullo ante tertium de natura deorum in quo disputatio Cottae, quamquam labefactavit sententiam meam, non funditus tamen sustiasit. Optime vero, quam C tenim ipSe Cotta sic disputat, ut Stoicorum magis argumenta Confutet, P, 82. quam hominum deleat religionem. Tum Ouintus, Dicitur' quidem istuc, inquit, a Cotta, et vero SaepiUS: Credo, ne Communia jura migrare videatur sed studio contra Stoicos
mel princeps eius Ac. Panaetitis disse post rebus, ubi elegantius e Ci-Pri ceps bene e ss. addidit Davisius ceronis more ponetur quamquam et sic et in exemplo d. Ven. 1494. ad rebus abesSe malim. scriptum est manu opta a princeps, 1 solis duce nudeatiam clarius Solis et sic alibi a Cicerone appellatur Panae alia in hac phrasi non additur an fatius, et revera fuit. tum est e sociis i id nos ut in reliquis rebusfaciamus 12 faciendum iidetur Inteli inquit. Edd. vett. non habent ut item R. a mox pro fecimus s. uelaefacimus. pud Davisium et Guel f Videtur exci
527쪽
LIBER PRIMUS. 5l9 disserendi deos mihi videtur funditus tollere raus orationi,sλ non sane desidero, quod respondeam : satis enim defensa religio est in secundo libro a Lucilio : cujus disputatio tibi ipsi, ut in extremo tertio scribis, ad veritatem est viSa propensior Sed, quod praetermissum est in illis libris, credo, quia Commodius arbitratus es, separatim si quaeri deque eo disseri, id est, de divinatione, quae est earum rerum, quae fortuitae putantur, praedictio atque praesenSio, id, Si placet, Videamus, quam habeat vim, et quale sit. Ego enim Sic existimo : si sint ea genera divinandi vera, de quibus CCepi-mUS, quaeque colimus, esse deos : vicissimque, si dii sint,eSSe, qui divinent. Arcem tu quidem Stoicorum, inquam, O Quinte, defendis, si quidem ista si reciprocantur ut et SPIO divinatio sit, dii sint, et, si dii sint, sit divinatio. Quorum neutrum tam facile, quam tu arbitraris, Conceditur. Nam et natura significari futura sine deo possunt et, Ut Sint dii, potest fieri, ut nulla ab iis divinatio generi humano tributa sit. Atque ille, Mihi vero, inquit, Satis est argumenti, et
CSSe deos, et eos consulere rebus humanis quod SS Clara,
et perspicua divinationis genera judico. quibus quid
ipse Sentiam, si placet, Xponam, ita tamen, Si Vaca animo, neque habes aliquid, quod huic sermoni Praevertendum putes. Ego vero, inquam, philosophiae, Quinte, Semper vaco hoc Ictutem tempore, cum sit nihil aliud, quod libenter agere pos-Sim, multo magis aveo audire, de divinatione quid sentias. Nihil, inquit, equidem novi, nec, quod Praeter Cetero iPSeb.
Sentinna. Nam cum antiquissimam Sententiam, iam omnium populorum et gentium Consensu Comprobatnm Sequor. Duo sunt enim divinandi genera; quorum alteriam arti est, alterum natura . Quae est autem genS, aut quae CivitaS, qua 12 non aut extis OCVdum aut monstra, aut fulgura interpretantium, aut augurum, Ut Strologorum, Ut Sortium, ea enim fere artis sunt aut Somniorum, aut vaticinationum, haec enim duo naturalia putantur praedictione moveatur quarum quidem rerum Venta magis, arbitror, quam nusas quaeri oportere. Si enim is, et natUra quaedam, quae cum
observatis longo tempore Significationibus, tum aliquo instinctu, inflatuque divino futura praenuntiat. Quare omittat Turgere Carneades : quod faciebat etiam PanaetiUS, requirens, Iupiterne cornicem n laeva, Corvum a deXtra Canere jussisset. Observata sunt haec tempore immenso, et in significatione eventus animadversa et notata. Nihil est autem, quod longinquitas temporum, excipiente memoria, Prodendisque O- numentis, efficere atque AE assequi non possit. Mirari licet, l3
13 non sane desidero, quod respondeam, d. quod habuit s. in marg. d. Lamb. Vulgo est quia e male lecto compendio assequi non possit Uue transtuli
528쪽
quae sint animadversa a medicis herbarum genera, qUae n-dicum ad morsus bestiarum, ad oculorum morbos, ad U-nera quorum Vim atque naturam ratio numquam explicavit, utilitate et ars est, et inventor probatus. Age ea, quae, quamquam X alio genere sunt, tamen divinationi sunt similliora, videamUS.
Atque etiam ventos praemonstratu e futuros Infatum mare, cum subito penitusque tumescit, Saxaque cana, Salis niveo spumata liquore, Trista a certant Neptuno reddere voce r 33 Aut densus stridor cum celso e vertice moniis' Orius. I adaugescit scopulorum S pe repulsus.
8 Atque his rerum praesensionibus 6 Prognostica tua referta Sunt. Quis igitur elicere causas praesensionum potest y etsi video Boethum Stoicum esse conatum qui hactenus aliquid egit, Ut earum rationem rerum MXplicaret, Aude mari 14 Caelove fierent. Illa vero cur eveniant, quis probabiliter
Cana fulix itidem fugiens e gurgite ponti,
17 Nuntiat borribiles clamans instare procellas,
Haud modicos tremulo fundens e gulIure cantus. Sipe etiam pertriste canit de rictore carmen, Et matutinis acredula ocibus iustat, Vocibus instat, et assiduas iacit ore quernaS, Cum primum gelido rores aurora remittit. Fuscaque nonnumquam cursans per littora cornix Demersit caput, et Iuctum cervice recepit.
Videmus haec signa numquam fere ementientia: 8 nec tamen, Cur ita fiat, idem .' quoque signa idetis, aquai dulcis alumni,
Cum clamore paratis inanes fundere voces, Absurdoque sono fontes et stagna cietis.
Quis est, qui ranunculos hoc videre suspicari possit λ 9 sed
non auctoribus sS. quod vulgo est su- Nuntiat horrib clamansJ mavisiuspra post quod est enim visitatius et C ss. quibus et Guel f consentit, et elegantius edd. Vett. Clamans nuntiat horr. sed ver- 15 adaugescit scopulorum saepe reput sus nimis durus fit. rus J Sic ss. et edd. vett. Davisius cor I nec . cur ita fatJ S. Guel f eurrexit repulsu sola Conjectura quod re ma videmus unde conjicio fuisse, cur prehendit Gudendorpius ad Sueton. at videmus. Aug. . l. CCipiens sape substantive, I sed inest in rivis et ranunculis in Ut sit inpes scopulorum, ut saepes superci rivis est a rutero e s. In edd. vett. liorum dicitur munire oculos Sane atque etiam Ss. ut Guel f. est inest saepe in illa correctione durum ac fri mire et ranunculis quod varie tentarunt gidum est. Corrigere viri docti. Ego putem fuisse 1 6 prognostica tuaJ In Arateis a Cice a Cicerone D sed inest nimirum et ranunis rone versis latine eulis, Vel delet et inest nimirum ranun-
529쪽
inest in rivis et ranunculis natura quaedam significans aliquid, per se ipsa satis certa, cognitioni autem hominum obscurior.
Molipedesque botes spectantes h in caeli, Naribus humiferum duxere ex asere succum.
Non quaero, cur quoniam, quid eveniat, intelligo.
yam vero semper viridis, semperque gravata Lentiscus triplici solita grandescere tu, Ter fruges fundens, tria tempora monstrat arandi.
Nec hoc quidem quaero, cur haec arbor una ter oreat, aut 16 cur arandi maturitatem ad signum floris accommodet Hoc b. SUm Contentus, quod, etiam mi quomodo quidque Uat,
ignorem, quid fiat, intelligo. pro omni igitur divinatione idem, quod pro iis rebus, qua commemoravi, OSpondebo. Quid scammones, radix ad purgandum, quid aristolochia Ioa ad morsus Serpentum possit, quae nomen e inventore reperit, rem pSam inventor e somnio, video, quod satis est; tu possit, nescio. Sic ventorum et imbrium signa, quae dixi, rationem quam habeant, non Sati perSpici vim, et VentUm agnoSco, Scio, approbo. Similiter, quid fissum in extis, quid fibra valeat, accipi quae CaUS Sit, nescio. Atque horum qui leni plena vita est: Xtis enim omne fere
utuntur Quid P de fulgurum vi dubitare num possumus λnonne cum multa alia mirabilia, tum illud in primi. cum Sunii anus in fastigio Iovis optimi maximi, qui tum erat fictilis e caelo ictus esset, ne usquam ejus Simulacri caput inveniretur, haruspices in Tiberim id depulsum esse dixerunt, idque inventum est 2 eo loco, qui esset ab haruspicibus demonstratus Sed quo potiu utar aut auCtore, aut teste, LIquam te cujus edidici etiam versus, et libenter quidem 1 quos a in secundo Consulatu Urania musa pronuntiat: Principio tiberio flammatus upiter igni
Vertitur, et totum coristrat lumine mundum, Menteque divina cretum terrasque petessit: mi penitus sensus hominum vitasgus retentat,
eulis Similiter de Orat. I, 5. sed i ctumque sine dubio ex esset, ut pluri- mirum majus hoc est quiddam pro Mur bus locis factum reperimus nec dubi-I5. qui non modo summa bona, sed nimi lavimus Si corrigere. rum e sola audeo dicere. 23 in secundo consulatusI Sic corri-uo quomodo quidque Sic bene gendam vulgatam consulat conjiciebat edd. veti etiam Mss. quidam pro vul Guillelmius, quod probabat Dacterius gato quo qui ues e compendio. P. Manutius corrigebat de consulatu quia 21 ad morsus serpentum possit I Haec consulatus plane est in s. Guel f id re- verba Tearcius aransponi volebat ad cepi forma haec loquendi etiam alibi video non displicet. Sic et s. re occurrit, ut apud Nonium in eventus gius Paris consulatus sui libro secundo, et alios apud 22 eo loco, qui est ab . d. est verum avisium..sse non potest per latinitatem, i -
530쪽
AEtberis aeterni septa, atque anciuga caverniS. Et, si stellarum motus, cursusque vagant Nosse velis, qui sint signorum in sίde locatae, p, s . et in verbo et falsis Gri orat ocibus errant, R Re vera certo lapsu spatioque Eruntur
Omnia Iam cernes divina ment notata. 18 Nam primum astrorum n lucres, s csΠSules, motuS, Concursusque gra DC steliarum ardore micantes
Tu quoque, cum vvlulos Albiano in monte nitales Lustrasti, et 24 lato mactasti lacte Latinas, Vidisti et claro tremulo ardore semelaS, Multaque miSceri nocturna strage putassi Quod frme dirum in tempus a cecidere Latinae, cim claram speciem concres lumine luna bis dat, et subito stellanti nocte peremta St.
zid et ero Hoebi fax, tristis nuntia belli,
Qui a magnum ad columen summato ardore volabat, Pricipites citi partes, ob usque petisset: Aut cum Prribili 27 pcrculsus fulmine civis, Luce seri nanti italia lumina liquit Aut cum se graet do treminescit coipore tellus.
Iam vero varia nocturno impore tis
Terr)biles formi, Pilum motusque monebant: Mialtaque Pr terras et ii te or icta furenti Pectore fundebant tristes minitantia casus rJ9 Atque ea, a quis lapsu tandom cecidere vetusto, Hic forc perpetuis si nis, clarisque fcquentans Ipse desim genitor AElo, terrisque canebat. - Nunc ea, Torquato qui quondam e consule Cotta L dius ediderat Irrben genti baruspex, Omnia a tuus glomerans determinat aririus. Nam pater altitonans stellanti nixus Olympo ipse suos quondam tumulos a templa petivit,
Et Capitolinis in iecit sedibus senta,
Tum Species ex ire vetus, 2 generataque Nattae, Concidit, inelaps ique vetusto Imuine lege eL diet una simulacra peremitfulminis ardor. 20 Hic si estris erat, comani rominis altrix,
Martia, qui paret 'o Mavortis emine Iatos
Uberibus gravidis itali rore rigabat:
24 cfo maerasti lacte Latis as Se in visius haesit in vetusto, et corrigere ten- Latini feriis etiam ne oblatum est. V. tavit. lias sus vetustus est poetice lapsus Dionys Halio A. Rom. IV, 154. rerum VCtUsturum. 25 cecidere Latimes Sic Aldi edidere 2 gene aliaque NattaeJ i. e. quae facta sic et s. Eliensis pro vulgato cerinere, erat in memoriam Nattae. quod hic sensum nullum habere pot- m elapsaeque m)etusto numine Veges Jest. Non possum aliter intelligere, quam le-26 magnum ad columeni a. e. sorma es vetusIo numine, quae antiquiSSimis magnae trabis temporibus sancita essent num in re-27 perculsus fulmine J Laeg. percussus gum, et auctoritatem habuissent a Ii-2 8 . apsu t. ecidere vetustoJ Da- mis urbis temporibus.