장음표시 사용
21쪽
Cenmnia aut Pannonia miles esseti Itali, uel tubarum sonum atque armorum splendorem reformidarent. nostra demum aetate excitari aliquantulum Brita illa uirtus coepit: sed pauci ta men, qui antiquam illam disciplinam scirent, inuenti sunt.Impe raror noster uexacte illam calluerit,uel ex hoc considerate.Cum primum Imperator est uester factus t ita corruptum exercitum
accepit: ut ad alia omnia potius, quam' ad gerendum bellum idoneus uideretur. secit id, quod in Africa in . Metellus Iugurthino bello secite arctioribus legum uinculis astringendo, continuis laboribus fatigando, ordini assuefaciendo, grauissi
mam iis, qui locum desererent, poenam proponendo, ita bre ui correxiti ut eo & res uestras acerrime tutatus sit & egregia multa facinora aditideriti &hostibus, quibus antea contemptui uati formidabilem reddiderit. Affui ego nuper , cum per eas iter faceret regiones t in quibus , cum ob non satis peripectos incolentium animos, tum ob propinquos hostes multa timenda essent. tam caute incedebaturi ita ordinem seruabant o innest ita ab agmine discedebat nemo i ita uel calones ipsi subsilis fgnis ibant i ut ego, S reip. nostne maxime gratularere &disciplinam tarn antiquam illam restitutam arbitrarer . Iam uero in reliquis artis huius partibus, expugnandis, destiaden dieque urbibus quantus sui te nolo nunc uobis,ut septimo abhinc anno, Carmontium, Noriciam , Tergeste, Postoniam munitissimas urbes,in ditionem uestram redegerit, commemorare: nemo est,qui nesciat. hoc ynum dicamnam Brixia,iam Verona
potiti essetisi si sevissima id nobis mors non inuidisset. Scio quid loquar i coniectura non fallori nihil illi invium, nihil sa
tis munitum esse poterat i omnes aditus, omnes expugnatio
num modos, omnes astu3 norat. Idem, si aliqua defendem da urbs esseti ita omnibus hostium conatibus ire obuiam scie bati ut nihil in eum tentari posse videreturi quod non irri tum seret. Testis mihi si celeberrima illa Braconi oppugna tior quam ita tolerauiti ut, cum urbs undique innumeris Ale ndri pontificis maximi copiis, qui Vrsnum nomen delerei uiuerat, premeretur i hic cum quingentis tantum propu gnatoribus
22쪽
atoribus res stera i nofi solum eam tutatus sit i sed & sim
Lepius eruptione, multos trucida est tormenta oppugnatoria non pauca abduxerit i ab obsidione desistere demum coegerit. Sed quid ego aliunde testes uoco e satis amplum mihi testimo nium praebere urbs una Patauium potest. non ne haec ab Hi spanorum ac Theutonum impetu conseruata, his deinde ab ibio aggeribus, his turribus, his fossis munita t ut uni cunnes omnium undique gentium exercitus, omnem vim, contemn: re i ac nostrae non solum resp. sed totius etiam Italiae propu
gnaculum quoddam ualidissimum dici possit i non ne id do cet e nihil in hac esse bellorum scientia , quod huius ingenium subterfugerit. Tormentis quidem illis bellicis, quibus nos ita antiquitatem superamus i ut his iam solis prope' bella omnia
conficiantur t urbes certe nulla re magis aut expugennturi aut defendantur i non solum optime uti, sed & ea qualia esse, qua ratione fieri deberent i tam exacte norati ut eorum etiam aratisces, multa nonnunquam ab eo docerentur. Ex his tot ac tantis, quas de hoc viro commemorauimus virtutibus tin ximam apud suos, maximam apud hostes auctoritatem con
secutus est. Atque in secunda quidem fortuna, maximi ab ho/stibus fieri & usitatum, & non magnum est. hic cum tertio abhinc anno insceliciter in Hispanos, ad Vincentiam pugnatum esseti&se post incommodum illud, Patauium recepisset i tantae tamen apud hostes existimationis suit: ut hoc uno urbem usbis illam conseruatam putem. An Geditis longitudine itine ris,uiarum asperitate, timore aliquo novi exercitus, quod ur iam scirent munitissimam, hostes retardatos e nisil horum sitit. non longe aberanti faciles undequaque accessus erant somnes uestras vires in eo, quem ipsi fuderant, exercitu, positas sciebant i urbs ipse nondum iis, quibus nunc est, munitioni bus erat instrum . quid igitur eos deterruite unus Impera/tor uester i unus inquam Imperator uester uobis eo tem pore urbem illam, qua spiritum ducitis, conseruauit. Unuillum faciebanti ut aegre se victoriam consecutos crederent turban uero, in qua ille iacti expugnare,penitus desperarent.
23쪽
Considerate iam ea, quae es nobis haetenus dicta sunt i nihil huic, quod ad optimum virum, nihil, quod ad summum Imperatorem constituendum opus sit defuisse inuenietis. una defuit fortuna. haec cum illo acerbissimum seinper bellum gessit. uoluit scilicet id uerum esse ostendere, quod de ea di ci soleti aduersam saepe consito esse . nunquam hic non o ptime consuluit i nunquam iis , quae ad perficiendum id, quod consultum est, pertinenti caruit i bono e successit ca ruit . at hoc quidem praestare potest nemo. Maiores sor tunae accessione virtutes eius fieri non potuissenti illustri res potuissent . nullius unquam res gestae Imperatoris, si comstio fortuna subscripssseti admirabiliores fuissent . multis se illa magnis , atque egregiis huius consiliis opposuit i multas cogitationes ab eo , quod destinarat i saepe diuertit . atque, ut
alia omnia praeteream, quis extremo ex hoc actu, cuius maxuma, ut quis scelix aut inscelix dicatur, ratio habenda est i non fortunae in illum iniuriam cognoscat ' plurimos toto hoc se plennio, cum in misera illa captiuitate, tum postea aduerso hoc ac difficili reipu. nostrae tempore, labores pertulerati ces sisse iam tempestas omnis, atque inducta quaedam tranquilli trivi dinatur i parta regi socio atque amico uestro de Helue itis victoria, Hispanis referre pedem coactis, nihil erat,quod es uobis ille, quod ἰ rege sperare non posscti iam de illius uos, de suorum ille militum praemiis cogitabat r cum ecce malo quodam sato, non serro, non tomaentorum ictu ullo, sed, quod miserrimum est mortis genus, ut morbi extinctus est. I importunam sortem resinuida nonnunquam fatat quan Tum aberat, ut Verona ac Brixia receptis , quod uel Blo esus aduentu fieri posse credebaturi nos reous iam per eum nostris in tuto collocatis, omnibus eum honoribus, omnibus laudi bus prosequeremuri ille gloria quadam immortas frueretur. multo tum illi minus acerba fuisset mors . quanquam eam hac animi sortitudine tolerauiti qua alia aduersa multa solitus est per Te . unicum, &eum nondum binaui uerum, tres adolescentulas,&egregia indolis filias, praeclarissima ac sui amantissimam
24쪽
tissimam uxorem relinquebat trelinquebat hos omnes, qui hic adsunt i hos es paruulis ipse disciplina instruxerat militari i hos ut filios diligebat i horum opera in multis bellis usus fuerat rneque unquam non sortissumos, ac sui amantissimos uiros norat i relinquebat demum hanc nondum in tuto collocatam remp. H Non negare se dixit ob haec omnia sibi mortem acer bam esse i consolari se tanis , quod neque orba filiorum aetas, neque uidua ac sine presidio sutura uxor uideretur tuos o innes non ut tutores solum, sed ut bonos parentes illos ana plexuros , hanc protecturos pro comperto habere. amplisimum hoc patrimonium, inmissimum praesidium esse. Quini uero his suis ea, quae t se mererentur praemia, reddere non potuisset, id ferre aegrius t eam tamen in uobis prudentiana sena per nouisse i ut speraret uos eorum uirtutem non parui semifros i neque ullo lumptui parsuros , ut hoc sortissimorum iuuenum robur, has uires, reipu. uestrae, cui imagno usui esse pos/sunt i conseruetis. vltimum illud, quod , cum adhuc nostra eius operam desideraret resp . tum moreretur: id sibi esse Πυ. uissimum. Sui quidem nullam curam haberet sexagesimum iam annum complesset satis uixisse, post mortem non dubitare sibi aeternam inter deos sedem paratam: unde haec humana de spiciens, ueram illam ac bonis omnibus assuentem uitam de gat. Flac cum dixisset, iis omnibus , quae es religione praeci piuntur, peractis, ita tranquille decessiti ut non aliam in ui tam, sed aliam in domum commigrare uideretur. opinione ego illum sua frustratum non arbitror: inter deos sedeti pace frui
tur tranquillissima: iam scelix dici potesti sed illius inscelix domus:harae me dolore conficit i haae maxime perturbat. minus in
scelix puer, quod, cum nihil adhuc percipiat,quo patre sit priuatus, nescit i an eo' sortasse etiam magis inscelix , quo minus
seelicitatem suam sentit i inscelices certe filiae: quod & id iam cognoscunt: & ea aetate sunt, quae nullas ad ristendunt dilori uires habeati infoelicissima uxor, quae de filiarum lachry/mis affligituri & quo stelicior prius ese omnibus uidebatur rhoc acrius dolet. Soli uos patres optimi his omnibus uul
25쪽
neribus mederi potestis r amplexamini totam domum: nullum, quod pios uiros deceat i omium praetermittite: sic de illi, siquis mortuis eorum , quae hic fiunti sensus est i pergratum facietist cum sua se spe seustiatum non uidebiti & uos uestium munus implebitis i ac grati ab omnibus iudicabimini. debetis hoc uos illi multas ob causas r sed ob hanc maxime, quod ob rempu. uestram obiisse mortem dici potest. dum enim nulla sibi pro illa in re parciti dum eos etiam, qui tolerari nequeunt, libentissime labores subiti nullam de salute sua curam geriti in eum morbum incidit, quo extinctus est . quae itaque suscipiendo rum laborum, eadem mortis causa dici debet . Ei igitur, qui pro uobis mortuus esti reddite, quae debetis. uitam illi non potestis i iis, quibus maximo emolumento erat: reddite . id ita de mum es uobis siet i si filii mortuum patrem non cognorinti uxor uiri ptiesidium non desiderariti ipsius ii, qui aduint familiares , quae ab eo sperabant: a' uobis suerint consecuti . Extronium id es me sortasse nunc expectetur: ut hunc, quem ex egregii huius Imperatoris morte moerorem in omnibus uideoluerbis coner mitigarei qui ego id possume qui ab aliis sim consolandus . Sed abiicienda tamen haec omnis animi mollitiesi se menda illa uirtus, qua hic plurimum polluiti serenda sunt te uiter omniar omnibus est aduersis calibus resistendum. Vos quidem, qui eum semper secuti estis, qui eius semper uirtutum
sectatores filistis, hoc uel in primis decet. turpe la uobis, qui
nullos unquam hostes, nulla tela, nulla mortis pericula resor midastis inunc dolori manus dare . Induite illam animi sorti tudinemi quae sortissimis,& quales uos estis, uitis conuenit. an si uel paucis uobis in consertissimos sit hostes irrumpensdum: in instruetissimas mille acies incurrendum: iubente ia imperatore uestro recusetis e noui ego uosi noui animorum ue
strorum sortitudinemi noui amorem, quo illum prosequeba minit ne morte quidem proposita absterreremini . Nunc cum idem ille Imperator uester iubeat, ne diutius doleatis i morem non geretist iubere autem id illum, siquis totam ab eo actura uitam constiret i si uos precepta ea, quae quotidie auribus ue
26쪽
stris inculcabat, recordari uelitis lita nulli dubium esse debet ἰut hoc uno dolore uestro,uel maxime eius quietem perturba ri putem .serrei profecto fuissetis i neque humani quicquam in
uobis fuisset is hac tanta calamitate accepta non ingemuissetis. sed iam dolori indultum satis inunc omnem eius uim in histem conuertite . ite, resp. subuenite: eum, quem debetis imitaminit nolite committere, ut Imperatoris morte languidiorem militum uirtutem factam, hostes gaudeant, nos tristemur: ad hoc uos dolor incitet: ad hoc impellat. Vos uero reliqui o nanes , qui adestis ciues, dc horum, & aliorum, qui uobis ad sunt, uirtute confisi,de rep. nihil dubitate: & omnem,quem ob hanc causam conceperatis i dolorem deponite. illius etiam causa non est , quod doleatis. bene cum illo actum est i ex misera hac uita in aeternam illam sublatus bonis omnibus fruitur . ne que uero cum recte considero cuiusquam mihi dessenda mors uidetur i tantum que abest, ut eum , qui ex hac uita celerius commigraritiinfoelicem iudicem i ut eo' etiam sceliciorem p tem . siquis saeua quadam in mari existente tempestate, multissimul soluentibus , quamcelerrime omni uentorum ut, omni
pelagi impetu stiperato, in portum , quo cursum direxerat, prouehaturi non ne is sollicissime iter suum consecisse dicen dus e reliqui quo diutius commorentur eo' insceliciores habendi sunt i ita prosecto se res habet. Simile ego quoddam in ubia hac nostra repetio i nihil illa aliud est,quam' in procelloso
quodam mari nauigatio. aegritudines, mollitiae, calamitates,
aduersa alia, quasi huius uitae tempestates dici possunt i portus ipshquo cursus omnibus dirigenias ora est. cur igitur qui in
hunc portum ex illis suetibus celerrime nauigarit,non eo' haberi scelicior debeat,quo citius tot malis ereptus in tranquillo constiterit. non probatur hoc ita uobis sortasse, ut scelices esse cu
piatis . non probetur sine i at eos tamen , qui eo peruenerint,
non luctu prosequaminii sed scelices ducite i ac si ae uobis bene promeriti sint i non lachrymis, diuinis honoribus colite.
28쪽
nobis geruntur , mortuis sensus est i Leonardum Lauretanum, cum ornatissimas has, quas illi cele bratis, exequias, hanc pompam laneris, hunc nobilissimum consessum uestrum, hunc uniuerse ciuitatis mcero rem uidetr quod ex his omnibus quamplurimorum illius in remp. meritorum memores sitis, cognosciti & libentissimo haec animo acciperet & non parum beneuolentia,& pietate hac in se uestra betari. Neque tamen ,squis recte consideret: ulla re illum magis gaudere,quam' his laudibus, hac uirtutum suarum
praedicatione existimandum est . ut enim reliqui honores O mnes, quibus uos mortuos Principes uestros ornare consueui
stis i & quos nunc huic cumulatissimos redditistes maximi sint, re pro amplitudine imperii, ac reipu. uestrae dignitate constituri: opulentiam tamen qtiandam potius, ac reipublicae splendo rem pG se ferre uidenturi quam' ut illi, cui tribuuntur , qui
quam afferanti quod illius dici iure possit . laudationes hae propriae illius sunt, qui laudaturi neque quicquam ex his sibi alius uendicat . ac per aliquot, illi, dies in uulgi ore sunt i pau
Iatim deinde ὀ memoria excidunt i& breui tempore conta bescunt: atque, ut diutissime durent: memoriam certe homi num , qui eos uiderint , non excedunt. hae, siquis recte eas scripserit, in dies augescunt: neque ullo tempore conficiuntur; sed ex eo potius uires sumunt i atque omnem superare posterita tem contendunt. atque illi,& eo tantum in loco, in quo exhibiti sint i atque ab iis tantum, qui assuerint, spectari queunt. hae , totum orbem peragrantiari har, se omnibus passim osten dumi atque eodem etiam tempore diuersissimis in locis iac
29쪽
possunt. non immerito igitur, ut quisque est optimus, ita maxime laude ducitur: nec uehementius ullum in bonis omnibus
desiderium est, quam' gloriar. difficilem quandam, & laboriosam uitae rationem suscipiunt et qui uirtutis uia niti constitue runt. nulli illis, non uel ultro luscipiendi labores, nulla non pericussa subeunda, omnes contemnendae uoluptates, acerba se re omnia perpetienda sunt. neque tamen tam agresti, ac sero
animo quisquam habendus est i ut credendum sit,iis illum, qua naturae aspera, atque inimica sunt,delectari . quid ergo est e una laudis spes ac gloriae, pericula & labores leuatr uoluptatum iblecebras negligiti acerbitates mitigat. hax ut umbra uirtutem sequitur: atque ea merces est, quam unam illa molestiarum omnium exposciti haec tam acres bonorum animis stimulos admouet i ut non solum, qui uitae eam commodis antefer
rent, inuenti sint: sed multi, S hi maximi ac sortissimi uiri mortem ultro subierunt: ut immortalem sui memoriam relinque rent. hoc pacto se uitam, quae breuis admodum data nobis est i longissime proserre posse, atque aeternam prope' efficere ar bitrati sunt. cis cum cognoscerent maiores nostrii hanc bonis es natura instam cupiditatem gloriae, non solum alere , sed augere etiam, si fieri ulla ratione posset treipu . utile existima
runt . atque ut in omnibus rei' partibus alia multa diuinitus,sc ad caeteros hos honores , qui defunctis Principibus constituti sunt: laudationes addi eorum celebrari uirtutes uolue runt. his enim, non solum qui recte rei p. praesuerint , quae me riti sunt, laudis pianua consequuntur: sed reliqui etiam, qui idem subituri munus sunt, ad recte agendum accendunturicum recte factorum gloriam non secum mori, sed ita memoriae mandari uidenti ut tum maxime diuturnioris illam uitae inlatium sumere, affirmare possimus. Unum fortasse sti quod hoc tempor in uestra hac pietate , in hoc tam grato in Princi
pem uestrum officio, desderari possiti quod non is illi lauda γtor contigiti qui dicendo illius assequi uirtutes'queat i qui idoneus si, quae plurima ille semper aeternitate digna gessit, ita scriptis nundarei ut ad posteros pauentura,& in omne aeuum
30쪽
liberrimum illi nomen prorogatura uideantur sed ne ob hoc quidem, siquis id diligenter perpendati quicquam est, quod
queri possit. uos quantum in uobis est, omnia quae es gratis animis expectari possunt, pnestatis. funus amplissimum proesus in uos meritis, & resp. opibus ducitis: adestis ad id honostandum frequentes patioptimi: adest uniuersus populusinemo
omnium est,qui non illum,ut optimum reip. parentem raptum fleat i qui non illum, quamuis tardissima senectute consum ptum, ut primis tamen annis acerbissime ereptum conqueratur.
ad haec,eum ego pro concione laudare iussus sum. nihil, quod ossicii uestri esset, relictum P uobis est . a me est, squa in re ininus illius meritis satinctum esse existimari debet. ego ue ro eas praeclari huius Principis virtutes esse animaduertor ut nullius unquam tanta dicenai vis,tanta ingenii facultas fuerit iquam parem illis celebrandis putem. quamobrem non mihi
id vitio uertendum est is eas Aequi non possumi sed eo' ille admirabilior haberi debet i quo illius laudes, non mea selum, quae minor etiam quam' meaiocris esti sed & omni eloquentia maiores sunt. neque uero ob id sileri de illis decet. male enim se res habeat i si quo' plura ac maiora in quopiam ornamenta sunt i quod dissicile sit illa oratione complectit eo' de illo mi
nus dicatur i atque eo praemio, quod unum maxime virtus ex optat i ob virtutem maxime defraudetur . enitar igitur qua
tum sine fieri poterit, eo munere, quod mihi iniunctum est, recte desungit cui tum ego profecto satisiecisse existimandus sumi cum illa, quae es me dici poterunt, pro ea, quae in me est dicendi facultate, explicaro. Primum omnium, quo niam de eo mihi Principe uerba facienda sunt i in quo uno, quae in hominibus laudari solent , cumulatissime omnia inum
in sint i non id mihi solum consderandum est, quid a me dici, sed multo magis, quid eorum, quae plurima suppetunt, Omit tiopqrteat. si enim ea, quae dici postent, persequi omnia uo luero i neque id, quod mihi ad dicendum temporis datum est, lassiciat i neque aures sortasse uestrae pati possint. De pulcherrima igitur hac urbe , praeclarissima hac repu, maximi imperii