장음표시 사용
221쪽
haec Pelagii verba refert r in generaliter unise a complectar , quoii possumus omne bonum facere , dicε- . re , coxirare , illius es qui hoc posse donavit , qui hoc posse adjuvat.
Μυt Iar rex. g. et M. Laniat, ut solet , & discerpit equesitim s. pr. Historicus textum D. Prosperi in Resp. 9. ad capit. Deri, quo e- Gall. quo Christum pro omnibus impiis obiisse jυν opinis conficiat ; quaeque eidem adjacent verba nescio con Peli ua licentia dissimulat , thesin enim a se Prop
illam diruunt. Uerba historici ad calcem pag. 2. haec sunt: pero it gran sexuaee di S. Ag sino id est , D. Prosper dicendosi rertis amente , che ilSalvatore su croee so per Ia redentione di tutio ilMondo , se puo non per tanto dire ancora , cfe
In margine autem haec habet i cum iraque rectissime dieatiar Sareator pro totius mundi redemptione reticia fixus , ctc. potes tamen dici, pro Bis tantum crueia tis . quisus mors ipsius prosuis. Verba quae supprimuntur is &c. rationem continent S. Ρrosperi , ob quam Salvator pro torius mundi redemptione crucifixus dicatur; sed eam reprobat historicus , Mideo textum de more mutilat. En integer textus; eiam itaque recti me dicatur Salvator pro totius m&ndi redemptione crucifixus propter veram humanae natura fusceptionem , , propter communem in primo homine omnium perditionem : potes tamen dici pro his tantum crucifixus , quibus mors ipsius profuit . Caeterlim , sussicit totam illam nonam responsionem oculis lustrare . ut quicumque percipiat eam e dia metro pugnare cum thesi historici a ait enim . dici mortuum pro salii te totius mundi, quia non solum.
ex Iudaeis. sed etiam ex gentibus , disperses Israe ι in
Gratiam ad ν. 2II. Ut librum XIV. absolvat . ita statuit σαηερςηιο pag. 4o7. Per quanto alta Crazia appariιene, com
222쪽
vengono i Cattollet tuui . . . eri deua gratia fon diaversi i gradi , taι ebe ora mugior δε concede , ora minore ἔ ma che la necessa ia per porer conoscere, evenerar Dio ed operar bene vim con somma eleismeneta concedula a tuiti sertasse heic omnium ce se infantes quoque complectitur qui in matris utero intereunt. Queila maria , ebe per poters risol re a Dio e neetifaria , et D concede a tuiti; ed e eo a terra P eresia di Lutero, e di Calvino . Id ut Communiat , verba assert S. Doctoris Retract lib. 1. cap. 22. In potestate hominis es mutare in melius voluntatem ; sed ea potestas nulla est , nise a Deo detur . de quo dictum es; dedit eis potessarem filios De feri. Ioa n. caP. I. V. II. Quem teXtum sic reddit re in potesta dele uomo mutar in m*tio Ia volonta; ma quem potessa non ς' e . horum verborum sensum , certissime non est assequutus eques .historicus;
ea enim more suo omisisset, & apposuisset, &c. se non se da da quel Dio , di cui si ba neIIa sortitura. Me diede a mi uomini Ia potesa di fars Agnusi
Dola=. 213. Fateor , atque etiam profiteor , &prae me sero , Catholicum eise me, aeque bene- , altius etiam fortasse & intimius quam nobilis madi Chio esse putat, nec mihi tamen cum ipso convenit in omnibus reperiri gratiam necessariam ut Deum Cognoscere ac colere valeant. nisi nomine potessariam eram intelligat capacitatem id enim sine dono fidei , cujus non omnes participes fiunt , esse nequit, Noverit eques historicus , neminem potiri s cultate bene vivendi. nisi justus sit. Iulius porro esse nequit . qui non a Deo praeier fidei donum , quod pater non dat omnibus, donum in luper acceperit caritatis , idei amotis . quo Deum velut ultimum suum finem diligat. Quamobrem . quum cunctis hominibus, bene vivendi facultatem seu poI
223쪽
ry statem divinitus cum arbitrio receptam Pelagitis adjudicaret , eidem ita objecit Augustinus lib. r. ad Boni f. cap. 2. Quur' non vivamr bene filii fominum,
nisi essecti filii Dei ; quid es quod isse libero arbi-
reio vult bene vivendi tribuere potesarem , eum fine testas non detur nis graria, id est , operatione Dei inspirantis dilectionem , ut cognita sancto am re faciamus; amorem sciliceu, qui dissunditur intaeordibus per Spiritum Sanctum . neque in omnibus
hominibus reperitur γ Dei per Iesum Christum D
minum nostrum , dicente evangelio : Ouotquot autem
receperunt eum, dedit eis potestatem flitos Dei fieri λν. 2Iq. Si in eadem ipsa quae ob oculos ponit
textus verba aciem mentis inrendirat historicus , profecto deprehendiMt ea non valere ad asserendam tanta confidenIia Communem omnibus hominibus recte'. vivendi , ac Deum Colendi potestatem .
Ait squidem Augustinus, hanc potestatem non dati . nisi gratia Dei per Iesum Cnristum Dominum nostrum , qui dedit hominibus potestatem filios Dei fieri , juxta evangelium . Ρorro non omnibus hominibus hanc potestatem factam asserunt nec evanis gelium , nec Augustinus , sed iis tantum qui receps runt eum ἔ quod non in omnes quadrat , sed in eos latum qui donum fidei susceperunt, seu ur ait ibi evangelium: iis qui credunt in nomine ejus. In hunc modum commentatur Augustinus loco mox citato, cap. ea verba inquiens e nunauid se quaratur ab eis scilicet Ρelagianis quid sit . receperunt eum, dicturi sunt aliud , nisi erediderunt in eum Z Istud porro ex speciali Dei gratia seu operatione manare comprobat illis Apostoli verbis ad Philip. cap. I. V. 29. Vobis donatum ess pro Gripo , non foliam , ut in eum credatis , sed etiam ut pro tuo patiamini .
Alibi quoque demonstrandum s hi sumit. potestatemmios Dei seri, id est, saeuitatem adipiscendi justitiam Disiligod by Corale
224쪽
I9Itiam eonsistere in caritate seu di Iectione Dei , qua carent complures et in caritare ait lib. 3. p. imp. n. Io6. quae eordi bumano, spiritu non littera datur . etiam potessas tua intelligitur . de qua Ioannes Apo-μIus in evangelio suo . dedit eis , inquit. potestatem' suos Dei fieri. Iam vero si uni modo justi bene
agendi facultatem obtinent juxta Augustinum et nec homines ad unum omnes juiti sunt; consequens est. non omnibus concedi gratiam necessariam , ut opinatur hiitoricus , per vostersi a Dio, per conosceris, veneraris, ed operar bene , dummodo id ipse non reserat ad possibilitatem quandam , & potentiam remoram, quae Augustino nihil esset aliud quam mera capacitas. Hinc conjicere potes Rev. Pater , quo jure gloriari valeat nobilis historicus ad calcem libri XIV. pag. M . n. 3. se exposuisse in due paro-D il Alema di S. Mossino. Dignum patella Operculum , Quae ad imum usque turbavit hactenus , ac susque deque convolutavit, ea se in hono lumine collocasse jactabundus ostentat. Ibidem quoque ait esse iI compendio delis Mitrine di S. Mosino , ebe ἐι bene inen tutio da Dio ; iI mala viene da nolturio : quod sane extra omnem dubitationis a Ieam eii , at si id dubitationem omnem excludit , fateri quoque cogitur haud esse. ut ait ad calcem pag. 399 ridicoIo sosima illud , quo concluditu edunque iI nostro determinares aι bene , non vim dano i , ma da Dio ; in ea siquidem determinatione situm est majus bonum, cum quid melius sit, se d Ierminare ad bonum , quam posse se determinare . Quapropter . si fatente ipso compendium Augustinianae doctrinae eth e6'it diene vim tutio da Dio , &se determinare ad bonum, sit verum bonum; velit, nolit , consequens est , illam determinationem a Deo esse , qui gratia non omnibus communi Scgenerali , sed peculiari, Sancti Spiritus operatione
225쪽
rust mana doctrina eaput rhetorice ab ipso
sentit ar 9 iamorem infundit cordibus nostris; amorem, inquam, qui eis ipsamet voluntaris determinati O , & vitalis ac liber motus ipsius; a quo vera divinae legi obtem perandi potestas repe venda est. . et I s. Huic tamen erudito antiquarum doctrinarum investigatori, haec veritas sepit recens inventum i moderna speculaetione, ut ait pag. I 6. n.et. quod scilicet Dei amori, omnis virtus & bona operatio tribuatur, fere ac si recens sit, quod toties protulit Augustinus. quod animus amore fertur quocumque fertur: & quod gratia. sine qua nihil boni fieri potet . sit inspiratio dilectionis. Cum autem negare nequeat, scripsisse Augustinum lib. a. de morib.
Eccl. cath n. I s. Quod se viritis ad beatam ollam nor dueit, nihiι omnino esse virtutem a maverim , ms summum amorem Dei, cte. Sic enim definire non dubitarem. ut Temperantia sit amor , inremum se praebens ei quod amatur: fortitudo amor, rc. quam Veritatem tract 8 . in Ioan . ac alibi passim tradit &exponit; oratoris in modum, caritatem laudibus e ornasse effutir: Dee una specie di Panextrico alla carita; er addusse tal sientimento, piis toso come pensierrettorico, che come morat Dottrina . Haec proferri
nequeunt nisi ab ignorante quid sit dilectio. Hiit ricus iste dilectionis notionem ex turbidis scholae lacunis , potius quam ex veteribus Patribus . Philos phis,& ipsemet experimento . haurire maluit. Ρlura suppeterent in hanc rem efferenda; sed sussicer possunt, quae β.24. et . 26. producta sunt. Interea equiti Hiltorico-Theologo aut hor sum . ut librum ipsum de moribus Ecclesiae Catholicae . cujus lacIniam reseri, iterum adeat. & a capite ad calcem decurrat; discere siquidem poterit, illud esse invicte demonstratum ab Augustino dogma, minime vero leviusculam rhetoricae artis figuram. Nec felicius sese expedit pag.qeto. ubi de caritate loquens,
226쪽
censu virtutum theologicarum illam expungit . de Iua dixerat S. Doctor lib. de grat. & lib. arb n. 3 π.ι fiat sine earitate, nullo modo fiat hene. & lib. degrat. chr. n. 27. ubi non es dilectio , nuutim opus h num imputatur; inquit enim: non intende per carita Ia terta virtu Teologale, ma quamnque arto di υistis
dava gratia inspiraro eo. Ibidem putat , ipsum Dei timorem, non esse essectum illius caritatis & amoris,
seneta di cui quanto se fa , non si fa bene. Utique per
antonomasiam interdum caritatis vocabulo insignitur amor, qui dominatur in voluntate , quemcunctu alium amorem superans, quo scilicet reapse juiti si mus: sed ad praecellentis hujus amoris regnum aditum instruit viamque aperit timor , qui CX amore
pariter s licet non dominante J oritur. Videatur tradi v. in epist. Ioan . M s. Harum rerum prorsus ignarum & jej num se prodit eques Hilloricus; quod fatis evinctiatur ex iis, quae profert pag. 23. n s. ubi haec habet: ma che piti non insegno egu parta di S. Agothino
espressamente, che D eaota e una deue speeie deIta dia vina graetia non e duraque sola , e non e dunque se re amore se grazia . Non insegno, che e dono di Dio anche it timore , e che son Iumi soprannaturati
verba decerpit, nec sensum, quem exhibent, se percipere ostendit. Verba quae proseri haec sunt: Inter divinae gratiae sp ci s se poneretis dilectionem . Heic sistit, nec ultra progreditur, quia, quae subsequuntur non contemperantur suis opinionibus. Dixerat ibi Iulianus Pelagianus, liberum arbitrium ad bene agendum variis divinae gratiae speeiebus juvari. Sed Augustinus minime nescius quam multis aequivocationibus obnoxium esset Gratiae vocabulum, a Iu
227쪽
scriminatim & confuse, reposuit: inter rivisae gratiae speeies se poneretis dilaesionem , quam non ex nais his, sed ex Deo esse, eamque Deum d ire filiis suis ape, tu e legitis: sine qua nemo pie vivit, , ctim qua, nemo, nisi pie, vivit: sene qua nullius es bona
voluntas, di cum qua, nullius es, nisi bona veluntar, vere Iiberum defenderetis , non in retis arbia trium En verum compendium tractatus de gratia, de qua aetum fuit contra Pelagium . Noverat profecto Augustinus, quot donorum & gratiarum Dei sint species seu genera , ab ipsis mei quoque Pelagianis acim illa, prout jam supra ostentum eii, g I 3. &C. sed id unum urgebat, in eoque totus erat, uΤ Ρelagiani confiterentur gratiam proprie talem . consistentem in dono amoris, quem Spiritus Sanctus nO- his inspirat . ut cognita sancto amore faciamus , ut ait Itb.q. ad Bonifac. cap. s. n II. -qui amor si a nobis est , dat manus v elas Pelagianis sue grar. & lib. arb.
cap. 18. J. Compertum est, Varia gratiarum ti donorum genera jactari consuevit Ie a Pelagio; sed eiuria numqua in e manibus dilabi passi sunt Catholici, d nec fateretur, donum Dei esse amorem, qui omnium bonarum actionum, & observationis mandatorum fons & origo est; nec omnibus. sed quibusdam dom- taxat a Spiritu Sancto donatur , prout vult iuxta impervia & nobis inscrutabilia Dei judicia. Haec illa eadem gratia est. quam juxta Tridentinam Synodum sessue cap. i. vellem admitti ab equite Theologo. Rr enm. tametsi non omnis gratia sit amor Dei , prout haz eadem pagina 423. ipse ait: non ognigratia e amor di Dio ac proinde non fuerint Ρelagianorum subdola confestione contenti Catholici; gratia tamen, quam Haeretici illi aspernabantur, lepropugnabant Catholici, consilit in inspiratione seu dono illius amoris, per quem Dei praecepta se
228쪽
β. ri . Quam faveat illusionibus & paralogis, uua 'sumis, quam multas aequivocationeS Convehat Gratiae gratia . qua
vocabulum nisi exponatur, quid sit gratia illa deia H princialqua fit quaestio, ex Pelagianorum subdolis conses 'μ' in βη, sionibus hi manifestum , & exemplis ex hac theolo 'fica Hii oria petitis declaratur. Pag. 3O. inquit eques sub eris. istoricus i e Calvinimo schietto e masberato ii di-re , cise seneta quella graetia cθ' e principio incaee celoe attualmente operativo di quamnque bene, in quaIunque genere , non solamente non se fa nulla, manetpur si puo fare. Equidem secundam illam ines. nelli propositionem, Questelli sensu perceptam , Calvinianam impietatem referre nullus dubito; ine Gnellus enim, Iansentana peste Corruptus, gratiae naturam in delectatione indeliberata Collocat , quae quoad vim & emcaciam invicte determinandi v luntatem priusquam ipsa voluntas se determinet, millatentis discrepat ab instinctu Calvinistico . Indua Aa autem semel victrice hac incla liberata delectatione, inducitur necessitas antecedens, qua libertas voluntati rationali quatenus electiva est oc arbitrium vocatur essentialis in quovis statu , pen illis extinguitur, prout supra tua aVimus g. II9. 12 . 8cc. g. 2I8. Animadvertas porro, Iansenti ac mennelli errorem. Quo ad caput & summam rei, nullatenus dissidere ab eorum perfidia, qui tamquam liaberi arbitrii hostes ab Ecclesia proscripti suere, cuis jusmodi sunt Gnostici . Manichaei , Priscillianistae , Protestantes. Si quid interest discriminis, id unice ad
illorum principiorum qualitatem , non ad essicacita tem revocatur, quod complura confinxerint diversa inter se, quibus tamen eodem modo infallibiliter determinaretur voluntas priusquam ipsa se determinet. Fatum, astra, temperamentum, lucem, tene-hras . aliaque alii excogitarunt; Ian senius demum delectationem in deliberatam in voluntate victricem
229쪽
commentus est . cui subscripsit Quesnellus. Quod si
non penes omneS conitarer, Quesnellum nomine
statiae, indeliberatam illam Iausenii delectationem innuere, virus illius propositionis delitesceret in sensu, quem adscribit verbo illi ε*cax, cace. Ueieres omnes latini Scriptores incax dixere, quod vim habet efiiendi aliquid. Sed potiremis hisce temporibus neoterici Scholae Theologi ea voce uti coepere, ut causam significarent, quae in fallibiliter suum oblivet esseEtiam , neque contingere ullo modo potet , ut suo dei ituat ut effectu. His positis , ubi Que inellus , prinerti e*eaeis vocabulo indicare vellet operati nem , seu voluntatem ipsam Dei. non modo non ex calviniana lue graviter oleret illa secunda propositio inter proscriptas. sed efferret articulum fidei iis verbis Salvatoris praeconceptum , sine me nrisit po- resis facere. Ioa n. cap. s. v. s. & ab Augustino traditum lib. de grat. chr. cap. x 4. ita de Ρelagio
Pronunciante: gratiam Dei sis confiteatur, qui υtiuveraciter confiteri, ut omnino nihil boni sene tua,
quod ad pietatem pertinet. veramque justitiam fieri posse non dubitet. Et epit . olim ro6. ad Sixtum , nunc x86. nise adνιυet gratia sid est, operatio Dei, iuxta stilum Augustini, qui gratiam proprie sum iam definit , inspirationem di monis, quae inspiratio, ei operatio ipsius Spiritus Salusti , caritatem diffundentis in cordibus. J nib I pietatis atque jussit ae . sive
in opere sve in voIuntate habere possumus. Quibus S. Doctoris propositionibus . centies in operibus po- Iemicis contra Pelagianos Sc Semipelagianos , in epistolis etiam ad Romanos Pontifices, & in tractatibuq habitis ad populorum instructionem repeti Us , nemo Catholicorum umquam adversatus est. Uerum in aperto eis, a Quem ello per τὸ principium Da
non designari operationem Dei . sed nescio quid , quod Deus non eis, quodque invicte Voluntatem
230쪽
determinet antequam ipsa libere se determinet, prout supra toties exposuimus ; idcirco confixa est propositio illa, quae libertatem arbitrio essentialem evertit; nulla quippe creatura potes directe agere in
voluntatem , ut eam necessario immutet , vel qualia ter cumque inclinet , quod Deus potes; ut docet Angelicus , M. 22. de verit. art. 9. S. qui similiter g. g. qu. 8O. art. I. S. ait ἔ Quod interius incIinat volumearem , non es nisi vel ipsa voluntas, vel Deus. Ques,nellus autem vult voluntatem inclinari , non a Deo,
nec a se ipsa , sed a delectatione indeliberata , eui
in ordine ad determinandam voluntatem , tantam vim tribuit, quantam fato, astris , temeeramento , in itinctui . 8cc. tribuunt haeretici, qui liberum arbitrium impugnarunt; dc hac de causa censeo Quesneulum & Ian senium damnatos fuisse.
. et 19. Alia non pauca erroris Capita, alia , ε εννaia quae repurgentur menda offendet quisquis historiam himstia ib. theologicam vel leviter delibet. Sed ex iis, quae huc Iulea undiusque notata sunt , proclive est , conjecturam faceis questatem.
re in uuiversum de integritate, sinceritate, 6c peritia Hii torici, si tamen liceat eum pansophum, Omni eruditionum genere pollentem , apprimeque scientem confingere . Commendat ipse Cassianum pag. 431. Fauitum 4 6. Gennadium q8o. seque iis opinio
nibus addietiim ostendit , quibus imbuti Semipei giani bellum Augus irro indixere ἔ hujus autem te ius fere semper aut detruncat, mutilat, adulterat , aut ex arbitrio interpretatur. Ea non secernit quae S. Doctor, nondum ortis Pelagianis, nondum e-
iscopus , sed homo adhuc profanus , & neophytuscripsit , ab iis operibus , quibus ecclesiae dogma avi verius Pelagianos & Semipelagianos factus episcopus vindicavit: hinc inde nullo ordine testimonii corradit , quae suis putat anticipationibus consenta ne a , quin vel leviter excutiat, sintne locutiones in