장음표시 사용
111쪽
quit. Quae libenter,& magna cum volaptate sumimus, ca arctius amplectitur ventriculus, & retinet, atque facilius concoquit: insuauia vero & ingrata utpote nauseam, vel inflationem, vel si ctuationem parientia respuit. Exem plo nobis sint ea quae sile & aneto com diri decet, si absque me & anetho comedantur, nauseam efficient, & cruditates forsitan gignent, quae ab ipsis co
dimentis impediri poterunt. Ordo in cibandis corporibus multum refert , quia per ipsum ordinem recte stire po ferimus quid prius, quidue posterius praebendum sit: hanc ob causem liquiada , corruptuque facilia in sumendo clatera pr*cedere debent . Quod si contra feret, hoc est solida prius liquida vero
potarius capiantur, fluctuatio in ventriculo oriretur, quam super natationem dicimus, inde non bona coctio, nec exacta succederet nutritio . Temporis occasio in cibatione, valde existimanda estinam si quid pro cibo intempestiue offeratur r id nocere posse nemo sit qui dubitet.Quis enim verebitur,si ventriculo praeteritis adhuc cibarijs onusto
112쪽
De tempore, licet non habeamus qui quam praeter,nunc ,constituitur nihilo minus tempus ipsum ex praeterito,praesenti,atque futuro. Praeteriti in cibati ne reminisci debemus.Futurum praeuia dere.Praesens inspicere:praeteriti namq. recordati dici mus iste paulo ante alitus fuit,ob id abstineat a cibo:suturum praeuidentes,asserimus:Hunc nutritum perpetuo cu illo viiii permanere non Pos se, ideo quandoq; cibum ei osserenetum esse iubemus:praesens inspicientes,nunc: cibum dandum esse conijcimus. Reli quum modo est, antequam dea emoti ri materia alimentari pertractemus, ut ea explieemus quae dicenda sunt de postrema naturalium secvitatu Expuli cet vocata:de qua dicere aggrediori
De Expulitice facultate, & Expullione. Cap. X.
X ijs, quae prius de caeteris naturalibus facultatibus dictasimhhaud dissiculter colligi poterit quid denique sit Naturalis facultas haec, quae ab omnibus e , F q Expul-
113쪽
Expultrix nominaturiti a igitureriveluti facultates reliquae vix animae, qua materiae cuiusdam missio ab aliqua cor poris parteiad locum. aliquem fieri s ilei. Expulsio vero duplex est, alia quae materiam: alia quae respicit actioneme ista trifariam dicitur:vno modo natur lis tantum, veluti ea est, in qua chylus ventriculo expelli selet, & ab Hepare, per venas, ad ultimas corporis partes sibditurin hac sola natura citra voluntatis imperium operatur; alio modo dicitur prorsus animalis,veluti est excreati in qua sola concurrit voluntas & arbitrii nostrum 3 tertio modo mixta vocatur , ut expiratio, in qua,cordis suligines eum pellimrumin hac etenim expulsione n-
tura operatur eum adhesione nexuque nostrae voluntatis adhuc concurrentis ieo quod dum volumus expiramus, ipsamq; pro arbitrio nostro expirationem cohibemus; ac deinde,nobis inuitis,expiratio fit ab ipsa natura; simili modo vesica expulsio ipsius urinae fieri conspicitur. Expulsio,quae respicit materiam alia est de materia superuacanea: alia e necessaria & utili, ac per se ad nutriti , φ.i. nem constituta. Prima subdiuidinis in duas
114쪽
duas; in excrementitiam, suapteque natura inutilem, quemadmodum sunt taces, & trinae; & in materiam sera dum sui naturam utilem, ac probam et quae tamen superflua dicta est propter exl uberantiam ipsius , quatenus non est eo tempore ad nutritionem institu- tuta:cuiuunodi est moderata seminis expulsio:Quod autem spema sit utilis ma teria, argumeto nobis esto dictum Hiae pocratis, quod a veneris usu paucula adeo re emissa, imbecille admodum redditur animal. Expulsio de utili materia,& per se ad nutritionem ordinata,ea es,
in qua alimentaris ipse ad aliquod alem dum mittitur per se, dimim est 1 nobis,
ad differentiam eius quae dicitur excre mentitia,& facit ad nutritionem per a cidens , quatenus nutribile corpus e haustum est noxia illa materia, residuo permanente bono,' ad nutriendum ae commodo. In expulsione,quum fiat mortus :ad ipsam cssiciendam omnia ea quae & motui competunt,concurrere est necesse: primo membrum expellens ut terminus, ii quo :locus, ad quem mittitur, ut terminus,ad quem:Materia quae mit titur, ut mobile:Meatus, Minstrum M
115쪽
ra per quos expellitur, ut spatae,& messidium, per quod; postremo tempus est in quo fiat expulsio ipsa.Membrum exspellens, praeter conuitiones conueniem,tes mebris optime constitutis nobis sui periusenarratas necesse est visi inhummido temperatum; namque ii deficereti in hoc,membrum ipsum, expulsio recta neutique sequeretqr: & ita reliquae comiporis partes alimetum minime capscerent;quam ob causam, pueri quia humi: diores natura sunt, senes vero sicciores habent facultate hanc imbeeilliorem ii aetate florentes.vel no fieret excremen torum depulsio et & hac ratione reddere: tur materia maleaccoinmoda,ac nutriutioni no competens. Si vero in humidoe excederet, expulsio fieret & celerius i iconueniat, materiaq. nondum cocta partes enutriendas adiret:hinc optimae ni
tritionis frustratio succederet. Locus, ut terminus ad que,vel respicit utilem materiam ac necessaria , &noc pacto intra corpus permanet: ut puta si e venticulo ad Hepar,& ab Hepate ad alias uniuersi , corporis partes comitteretur. Materia 'quae pellitur crastior esse no debet,neq. supra modu tenuis, ut moderata ex pura
116쪽
. sio fiat:idque tam de materia utili quam excrementitia intelligendum est. Me tus,per quos fit motus iste,ne sint nimia um lati, neque admodum adstricti, ne propter eorum latitudinem expulsio celerior sequatur,sive tardior,propter e rundem coarctationem fiat. Adstrictioc ut declaratum est vel a vasorum c niuetia naturali, vel ab eadem adscititia oriri contingit: aut per obstructionem ab aliqua re prae sui crassitie constipate, vel nimia eius quatitate replente:aut ab aliquo tumore prster natura ducit origine:vt intestinorii cauitati potissimu contingere solet. Instrumeia,quq huic actioni coueniui,sunt obliqui villi, per quos fit expulsio, sicuti per directos attractio
fieri notu est. Requiritur lepus. idq. de terminatu : quippe cu nulla actio fiat in instanti in tepore fieri conuenit: expulso vero actio est:quamobre nemini dubiu sit quod tempore,& decreto expuIsio menseratur: namque si fieret hic imtepestiue, ut puta celerior, ad mebra mitteretur alimetaris succus: is n6 erit
ad nutriendu paratus:vel si is pcr intestina crud' expclleretur, ea fluxus species
eueniret, quae lyenteria, idest leuitast a in t
117쪽
intestinorum appellatur 1 in qua , nulla est faeha ciborum secundum consis fenestiam, neque secundum qualitatem mutatio; adeo quod potulenta esculanta talia deiiciantur qualia ingesta fuere. Si vero tarda fiat expulso, extenuabuntur utique nimium corporis partes,propter egestatem alimenti, quod, expulsione, ab altera parte ipsas adire conducebat. Iam tempus instat, ut ad id redeamus quo hactenus discessimus, ad alimentarem videlicet materiam, quam extrin secam esse dicebamus.Caeterum satisfaciendum est prius ijs,qui quaerunt,num uniuersus alimentaris succus affatim,an sensim expellatur dum e ventriculo per piloron mittitur ad intestina: quoniam rationi consentaneum esse videtur, illuetherogeneum, ac dissimilem insimul decoqui non posse et sed qui coctu facialior est,prius:mox qui dissicilior, concoquatur: quo ordine pariter videtur expellendus, ne prius coctus admodum assetur, dum semicrudi coctionem expectat.Quibus breuirespodentes dicimus, si cibaria ingesta, dissimilia admodumno sunt,ueluti est caro pullorii, gallinam ceoru, ac vitularu tuc uniuersu succum affatim
118쪽
ri affatim expelli, nihilo ex ingestis edu-lijs in ventriculo remanente preeter id . quod in suis tunicis ventriculus pro saturitate reponit:dummodo expulsio stacundum naturam fiat. Colligitur responsum ex Galeni verbis in comentide naturalibus facult. hunc in modum antea narratis. Ventriculus ex eduli js
ingestis familiarem succum attrahit, quem suis tunicis reponit: postea, hic abunde saturatus, reliquum per piloron ad alienum opus demittit. Per illud,r liquum, quid aliud intelligere possumus, nisi chylum uniuersum in vent iculo contentum Quod si arguerent ij. hoc esse maximum absurdum ob porationem ingestorum nondum exacte coctorum;quae ibi ad absolutam confectio Dem usque, contineri deberent: & haeratione concludi posset quod ea sensim, idest quae prius coquitur, deinceps quae posterius expellatur. Facilimo responsum dabimus,quod tale est. Semicocta, perfectionem concoctionis adipiscitur,
dum in anfractibusantestinorum demo '
ratur;quq vero ad summum decocta est, Gis c. A Dab exilibus intestini ieiuni venis (dum par.c. II. 'transit rapitur confestim.At si pertin
119쪽
ces adhuc essent instando, quod ventri culus nimium exiccaretur,& aresceret, propter calorem, cui no esset obiectum in quod agere posset, veluti exemplo de Lebete declaratur aqua, vel re qualibet prorsus exhausto, ac super ignem posito, qui nimis aduritur. Satisfac
mus,asserentes natiuum calorem in appositum tunicis ventriculi succum age, re, quousque noua cibaria decreto tempore ingerantur, eo quod si longa inedia ventriculus assiciatur, nos quoque fatemur tunc ipsum admodum exicc ri: verum eo tempore non ipse natur
lis calor, sed is qui tali victus regimine utitur, crimine assiciendus est. Sed se san dices,succum in membranis ventriaculi repositum, haud esse obiectum c lori proportionatum, & hoc pacto responsum ruere existimabitur. Dicimus& paucis hanc adductam rationem pro nobis facere ; quoniam in huiusmodi succum agens ipse calor, minus repatitur ab illo, sitque validior ad ea quae iterum ingeruntur concoquenda. Concludamus igitur totum succum chyl sum e ventriculo per piloron ad intestiana depelli,& hunc ex intestinis per mee ser
120쪽
sraicas venas necnon venam portae adiecur iras litti ; hinc demum per venas uniuersi corporis singulas partes adire. Si vero cibaria sumantur quae sint inter se magnopere dissimilia , utisunt ouasorbilia, &caro bubula, oua prius sumpta coquentur', egredien turque prius quam ipsa bubula. De r .liquis dicamus.
Extrinseca alimentaris materia quae, ac eius pro2rietate . e p. XI.
i teria , quam pro nutritio i ne remotiorem & extrin- I. I. desissecam appellamus,nil aliu ud est quam ea omnia qu P m cibo, potuque sumere consuescimus, quatenus,ad nutriendum aptitudineNaliquam in se continent. Valde autem remota dicuntur , quia sunt extra compus , & ab ijs quae proprie alimenta via cantur , admodum cistant f aptitudo