장음표시 사용
141쪽
natura ventorum,& eorum quae secumventi ferunt. Scptima, ex cibarijs eo..i mrum . Octava, ex eorum aetatibus. N na, ex anni temporibus .LDecima, ex suorum membrtarum diuersitatibus. iNouissima, ex apparandorum artificiis Quae omnia pi edicta, quo pacto subdi uvidantur, quale ve nutrimentum,pr
bum ne scilicet, vel improbum praestet;& quantum sit demum in ipsis virium
ad humana corpora nutrienda, poteris ibi discere facillime; quum nos breui .tatis amatores,& ei studentes ; illa subisticere voluerimus. Ceterum, ad Rem , iam descendentes decernimus quod tepe ratis corporibus offerenda fiunt edi lia, quae illis in simili temperie correspondeant. Animalibus naturalem temperiem inculpatam quidem seruanti bus similia suis naturis cibaria conuentui, hoc dicit Galenus tertio de simpl. aliment. facult. cap. q2. Corporis vero Iconstitutio inculpata teperatissima V icatur ab eodenim et Caleno de bonit.&vitiosiccorum cap. as. Distemperatis De bcnit. Oautem,cibi prebeantur illorum intentia vitio fuc perantias conuenientes. Quicunque sanguinem habent plus iusto melancholi . . H 3 cum
142쪽
eum inquit GaL His,alimentis opus est lcmperamento calidis & humidis: cuti frigidis & humidis,ijs, qui biliosiore equi pituitosum, calidis & siccis . Conseruanda siquidem moderata sunt: quae
modum excedunt immutanda . Iam mutatio non nisi ex contrarijs fiat immode ratis 1 nam,quod ultra modum corpus,
aut iam est calefactum, aut calfit, refrigerari quaerit: quod vero est refrigera tum, vel refrigeratur,calefieri. simili ratione in immoderata humiditate&siccitate: Haec habentur a Galeno in lib. de Dieta comm. r. Moderatior autem(in cibis) temperies quae habeat Humano corpori proportionem nullibi est quam in carne, praeter panem probe pa- simpl. alimii. ratum,cuius pr*parationem docet Gal. s.c y io' in primo de facult. simpL aliment. cap. a de q* si '' secundo necnon de Bonit.& vitio succo
rum cap. 2.& 3. Corporibus igitur quae GaI d. b..... mediam temperaturam sunt adepta, cibaria sunt conducentissima panis rito confectus idest modice fermentatus,cuius coctura sit in textu, seu Clibano, vel paruo surno cum modica salis mixtuora, & ante id subactio et gallinarumque Praeterea carnes, gallorumque gallina m ceorum
143쪽
ceorum , tum fastianarum auium de Carnes quidem clun probe concocta
fuerint optimum gignunt sanguinem,& potissimum si eae fuerint animalium boni succi , cuius odi est suum genus ex Galeni sententiaritertio de seculi. simpl.aliment. cap. r. quum sit caro de illis quae corpori nostro in prospicuisqualitatibus & substantia sunt consimialia. Alanifestantur autem istae dotes in carne suilla magis quam in caeteris carri,nibus . suillae autem carnis similitudine cum humana dicit Galenus,ex eo pote s 'ris intelligere,quod quidam carnes huia uimem q- 'manas pro suillis sine ulla in gustu , vel olfactu suspicione comederunt:id.n. ab
improbis hospitibus,& alijs quibusdam
salsum fuisse compertum est. Patet vitiaque suillae carni secundum colorem, di
etiamnum secundum eius temperatu,
ram, quae ab emorescentia cutis ( aut , hore Gaio desumitur, secundum par Pter sui corpoream substantiam cum humano corpore maximam familiaritate inesse. Unde Hipp. ausus est dicere catanem suillam esse omnium optimam , quem imitatus Gal.in eo libelliqui de
bouo maloque succo inscribitur,duita
144쪽
'Vim autem inter animilia pedestria optimi sint succi sucs&c. Illud porro nequaquam hoc in loco praetermittendum duximus, non de quacunque suis, neque hominum aetate, qu bus eiusmodi carnem offerendam curamus, intelligendum fore. Distinctio enim hac in re semper est adhibenda, quae docetur ab eodemet Galeno in tertio de facult. simpl. aliment. cap. r. cuius sententia, huiusmodi est. Ccterum , ex suum carnibus hominibus quidem aetate florenti bus,sorti bus, & qui se se multum exercent, suum aetato florentium carnes ad concoquendum sunt prystantiores;alijs vero suum ashuc increscentium. sed id apertius legere poterimus apud eudem Calenum in tertio de facult. simpl. aliment. cap. I T. Praua autem admodum
est caro novellornm animalium, sed di-ilersa ratione ac senum et si quid cin horucaro dura est,& sicca,ac neruosa, ideo praua ad coquendum , & exigui nutrimenti. Contra animalium nuperrime editorum corpora mucosa sunt ac hu Irrida, eoque cxcrementis plena. Haec in cunctis animalibus memoria tenetoi& s. de facult. simpl. aliment. cap. I. V a I suum
145쪽
mum vero aetate florentium Carn s utriusque excessus sunt experteS, ann serum videlicet siccitatis, & novelloru . . iprocellorum immodice humiditatis.
Plantae omnes distinguuutur penes ca- Ga i se ab
rum radices,caules, flores, liuetus, ac semina tandem ; quia secultatem aliam G.I. i.d fae. ineste radicibus docuit Gal. aliam cau- simp .alimens.libus,quemadmodum certe & folijs, & 33. fructibus & seminibus aliam. Haec omnia vel praue nutriunt, vel parum , dc medicam vim habent. Idcirco his admodum utendum non crit, nisi id pro altera lis corporibus moliri velimus, idem sensit Gal.in r. le sacult.simpl.aliment. cap. q. in tertio quoque dolos. aflectis cap. I. necnon in lib. de cibis boni malique succi cap. I. Habet citam in a. de facult.simpl. aliment. cap. C. O. scire autem conuenit quod olcra omnia sanguinem gignunt paucissilinum ac pr ui succi . Verum satias cumdem at diamus in lib. secundo de facult. sinapi aliment. inscripto cap. 3'. Non modo Plantarum semina ac fruetiis, cd etiam integras ipsas sepenumero mandimus rLaepe autem eum interdum urget necessitas , radices tantum aut surculos, aut l i nouella i
146쪽
nouella germina . Manifestum autem est, quod omnia haec praeterquam , cpexiguum corpori dant alimentum, succum etiam prauum generant. Quapropter nos Galenum insequentes, perpetuo memoria teneamus quod ab eo scriptum est in secundo de facult. simpl.aliment.cap. 6.in calce,ob eam igitur causam omnibus praui succi eduliis censeo abstinendum, etiam si ea quibusdam cricoetu sint facilia:vnde propertius .victu insilicem dant rami & tristia corna. sed hic neque praetermittendus est locus eiusdem Galeni in libello de succorum bonitate & vitio cap. i. qui talis est. Quantum sit in mali succi cibis uirium ad procreandos morbos, facile non omnimo mente captis declarauit fames, quae per plurimas Romano imperio subditas gentes tauiit multis deinceps annis continue: Quum enim Cives pro more suo (quo aestate quam primum solent frumenti , quod sutis sit in reliquum anni tempus,parare quicquid in agris tritici fuerat,abstulissent una cum hordeis, fabisque ac lentibus, reliquos agrestibus fecero Cereales fructus, Re balata graeci vocant.i.Jegum
147쪽
miria, sinius etiam non sane paucis ex his in Urbem asportatis . Consumptis itaque hieme ijs, quae facta reliqua suc-rant, agrestes necessario vere toto succi praui alimentis vescebantur, adhibitis ad cibi usum, arborum fructi cumq; germinibus ac turionibus, biis c isq;,& stirpium succo malo praeditarum radicibus: pleraque praetereaque agrestia qtiae vocant olera, prout cuique horum se copia suggerebat, abunde ad faturit tem usque ingurgitantes , simul herbas virentes totas edebant elixas, quas an rea numqtiam , ne periculi quidem se ciundi gratia , degustaverant . itaque videre erat ex his quosdam desinente vere, plerosque certe omnes ineunte aestate, ulceribus in cute quampliari in is correptos &c. veniamus nunc ad Tiactatum de venenis.
148쪽
D DE N VTRITI ONTI . Venena Quomodo Dicantur
quae ut aliquam animantium speciem vel eorum indiuiduu ali quod cnutriunt, idcirco ciborii nomen som-titaiunt; nihilominus quum ea non omnibus aeque sint alimenta, hoc unum: praecipimus , ut fugiantur Jomnino .
. Quod fugienda sint, indicat subsequens mors ipsa omnium terribilium postrema. Namque venenum licet ( mea quidem sententia) non absoluto dicatur , sed ad aliud, & cuiusdam animantis respectu , contra Montanum asseuerantem dari venenum, quod omnibus sit indiscriminatim libsoluteque virus. Generi tamen humano alioqui omniub temperatissimo magis qua caeteris animantibus infensum esse potest, ac homines interimcre. ob hanc igitur occasio-h m
149쪽
nem distinguendi sunt modi quibus venena ipsa interficiant. Alia enim strana gulando enecant, quales sunt fungromnes, quatenus sui crassitie meatu socia cludunt , auferuntque respirationem spiritibus, & suffocatione quadam na litium calorem extinguunt.' Alia croadendo ulcus efficientia occidui, ut Can
tharides Auripigmentum , & id genus similia. Alia, prete nimia siti grauedine
frangendo animantis partes, sicuti est id, quod Argentum vitium appellant. Alia denique, siti qualitate interimunt. . At venenorum qualitas bifariam consioderatur: unomodo ut manifesta est; aliatero modo ut occulta dici sol ci. Priori modo dicitur qualitas clementi quod in eis praedominatur ; utputa calida vel
frigida: & istarum unaquaeque dicitur adhuc dupliciter ; vel prout calida , fri gida ue sub modica subiecti quantitato percipitur, Vel quatenus sub maxima. quantitate eiusdem existit. Excmplum veneni, quod sub modia portione subiecteti pones excedentem qualitatem a pr dominio clementi calidi operatur ut ita dicam,Napcllus: veneni vem si igidi sub modica quantitate existentis
150쪽
Maniacum solanum est. Illud autem quod 1 qualitate manifesta,calida is sub maxima quantitate officit (sed sub mo dica minime ) est vinum . Papau*r ,& Mandragora , a frigida qualitate, in
maxima copia si sumantur, corpuS n strum corrumpunt,quemadmodum ex
Caleno in secundo super Aphorismos
commentario colligitur . Sed nota dum est, quod a qualitate calida,venena dupliciter enecant, prout duo respiciunt qualitatem nimirum calidam spirituum, ac eorumdem substantiam, qua. adeo attenuant , ut illam attenuando quandoque dissipent. In te idum vero spirituum caliditatem ad tot gradus augent, ut sub ipsis animantis vita consisto ire nequeat: Habet quippe spirituit caliditas limites suos, extra quos nonaturalis vel praete maturam quandoque dici potest, seruat nihilominus animal ipsum: verum ad tot gradus interdum alterata & aucta, sinit illud corrumpi, at
que distatui. Hinc est quod licet in febribus cunctis sit qualitas haec extra naturae terminos egressa, non omnes tamen febres enecant, ni prius attigerint gradus illos, sub quibus tandem vita persta