장음표시 사용
31쪽
16 ΠῖsTORIA B. ELIs AEETAE& A lphon sus decimus rex Castellar, quamuis Petri sororem Violantiam coniugem haberet , Beatricem Dionysij matrem aliunde susceperat nulla re impediri,quo minus eam habere posset uxorem. Quare etiam si patrius amor illam distractionem aegerrim dferebat, Britannos, Gallosque cum bona gratia di-nu it, accersit Lusitatios,sibi place e ait, quando vitari non posset illa tantopere reformidata disiun- tio. Dionysio filiam suam collocare. Arbitrari talis Regis coniunctione non ex δε- lumen suis,& maiorum suorum ornamentis accessurum. Agunt illi vel bis amplissimis, ut res tanta postulabat, suo Regisque nomin Petro gratias, omnia fausta& felicia precati. Elisabeta etiamsi a studio nubendi abhorrexet,tamen Vt fuerat semper dicto audiens patri, sic in ea re volenti ac iubenti morem gesit. Ioanes Vellius,quem nominatim Dionysius ad id munus obeu-
dum designarat, lectistimam probatissimamque vi
ginem frequentissimo conuetu, Regio apparatu, no-imine Regis accepit uxorem,& constituta die, ad qua diem Regina in Lusitaniam ad virum duceretur, i gati domum reuerterunt, hoc enim ab historiographis regijs traditum verisimilius est,quam eos virginis aduentum expectasse. ut omnia,quae magnificentia regalis in tanta laetitia totius regni desiderabat, ad Elisabetae aduentum compararentur. Quanquam enim patri charissimam esse perspexerant, & nonnihil timebant,ut post suum abitum paterno amore Victus, sententiam mutaret;tamen Regem talem nunquam commissurum esse credebant, Vt, in re praese
tim honorifica, fidem sibi datam violaret. Sed quonialiarum rerum memoriam sic obscurauit vetustas, veprope nullam teneamus;necesse erit de Britanniae Siciliaeque
32쪽
LusITANIAE REGINAE. 17ciliaeque regibus,&eorum cum Elisabeta cogna 1 ne pauca dicere,ad eas il l ustrandas. Britannorum t .
sena,qui per legatos Elisabetam filio suo regi futuro petebat uxorem, Henricum fuisset eoi, silium autem cui petebat, Eduardui qui postea cum Alsonso Petri succes re egit, ut Carolus Claudus datis obsidibuudimitteretur. Eius mater Leonora si lia fui t Raim udi Berenga j Comitis Prouinciae stat mundus Se saco bus Elisabethae auus Patrueles . Ex quo perspicuu nest quarto gradu cognationis Eduardum & Elisabet a inter se fuisse coniunctos, nisi qua alia simit is affini tatis necessitudo interiore eos inter ipsos ac propio re sanguinis communione copularat: Qui Eduarda scripserunt fuisse filium sororis Alfonti decimi Re .gis Castellae,quid secuti sint, nota Video, nisi forte Q.: as Henriculia uxores habuisse voluiit. Quod ii ita eis, quo pacto Britannus adolescens ea cogi one Aragonium nomen attingeret, ut Elisabetam: ei ducere non liceret, compertum non habeo: tantum intelli
go ex affinitatibus , quibus reges Hispaniarct ,ro Gecum omnibus regibus deuinciebat,eam tantam colligationem propinquitatis oriri potuisse. Caroli V rb Siciliae reges suerunt plures,Vnus s. Ludovici Re gis Gallorum Ater, qui Mannedum & Conradisu iarmis vicit. Vter eius filius Regis Pannoniae Gener, cognomento-Claudus perhibetur, quem ab Arago- iiijs bello Siculo captum, &post mortem Petri regis ab Alsonso filio e carcere emissum esse dixi in us.Ter lius huius filius cogimento Marcelliis, qui post aut obitum,c im per se puer non posset,per tutores qua- diu pater fuit in carcere, regnauit, &post eius redia
tum Pannoniae regnum obtinuit, materno iure. Pria
mus non habuit alium filium,nisi Caro i ii m secundit.
33쪽
HIs TORIA B. ELII ABETAE secundus multos habuisse fertur ; Carolum Maris delium natu maximum ; Ludovicum, quem ex fami- sancti Francisti, cui se pietatis causatradiderata in seruitutem voluntariam electum Tolosatiui ri
seruit item voluntariam, electum Epitcopum, summus Pontifex Ioannes vicesimus secundus, post discessum e vita in Romanos fa-sos relatum, in caelestium numerum ascripsit: Te tium Robertum Calabriae ducem, qui quoniam C rolo atri Pannoniae regnum delatum erat, & Ludo ulcus res humanas despexerat, patri successit 'raet rea quoidam obscubiores Quantu igitur ex antiquissimis literis intelligere potui,Carolus Claudus nodii rex a pel latus, sed futurus tame, vivo patre Carolo, bello Siculo non exorto quidem sed iam impendet
per legatos Elisabetam petijt filio. Nunqua enim ille regium nomen adeptus est, ii si vinculis solutus post mortem Petri. Nec vero Claudus Roberto peti jt, sed Carolo Maro'llo quippe cum repugnet pet ijsse filio
natu maximo, S Roberto. Nam ut Carolus primus ea
Claudo principi Salernitano peteret, nullo modo i potuisse fieri videtur, propterea quod ille iam ab initio bel li Siculi, quod Elisabetae nuptias proxime si cutum est,tres nimirum filios haberet ex Maria filia i ta Stephani Pannonij regis procreatos, Carolum Ma ellum, Ludovicum, Ruberti . sed multb post Iacob rex Elisabetat frater pacatis iam rebus cum Poro Ma-,imum ad ij siet Violantiam altera sororem Roberto regi quibus diximus de causis futuro collocauit.
Atque hoc fortasse fefellit i litus alorem historiae,
quicunque suit,quae vetustate veneranda, verbis inculta at acie horrida Coninabrica , in aede S.Clarae se uatur.Quod enim Robertum in locum patris demo
tui subiogatum acceperati existimauit hunc illi pri
34쪽
LusITANIAE RAGINA . esmum suisse genitum,eidemque postulatam credidit Elisabetam, cui postea soror Violantia nupsisset. Versici Marstilo & Roberto duplex intercedςbat cum E- abeta necessitudo riterna longinquior atque di- astractior, quam ut posset obstare matrimonio, materin . . , na propior & arctior ab affinitate prosecta Panonicis rum regia. Nam Blanc a S. Ludovici& primi Caroli mater,proneptis fuit Alfonsi iam re Augusti Castetilet regis,cuius filia Sanctiam Alfonsus Aragonius ab auiis Elisabetae duxerat: Stephanus vero Marsilli, de
Roberti maternus auus,consobrinus fuit Petri patris Elisabetae, ambo nepotes Andreae secundi Pannonio- rum regis: Petrus ex filia Violantia, Stephanus exfi- .
I Belue haerede regni. Itaque Elisabeta Maria ad olescentium matrem tertio gradu propinquitatis at
tingebat inod si quis sorte miratur in tam disiuncta
propinqi ita te Britannoru de Siculmu regum veritu esse Petrum,ut a Pontifice Max. impetraret; is cogitet multo sanctiora i liis temporibus optimis fuisse apud omnes humana iura, longe maiorem summoruPontificum seueritatena etiam in reges. Ac ne at os enumerem, quibus non proxima cognatione sanguinis olim fuerunt negata coniugia; Iacobus ipse Elisa- . betae auus cum Leon ora filia Alson si ρ si regis HII Castellae, qua filium iam unum illi pepererat, sec rat iussu Pontificis maximi diuortium, quod Petrus ipsius Pater amitinus fuisset Aisonso. Caeterum de rebus vetustate obrutis haec scripsisse sit satis,
quasi diuinantes. Nunc eo redeamus, unde digreias sumus. Post legatorum profectionem tempore liam appetete,quo Elisabetam ad virum mitti neces se erat, rex comites se te comparare iussit. Forte .
ardebat collempore Ca sella, quae pars est Hispaniae l
35쪽
;o HISTORIA B. ELIs ABETAE Taraconensis multo maxima, ciuili bello grauidi periculoso. Alfonsus enim rex hoc nomine doα- - - , quo cum erat Violantia Petri soror , filium pra ter alios habebat Sanctium: ex Ferdinando oedia haerede regni, qui iam excesserat e vita, nepotes duos Alfonsum& Perdinandui duo auita regna Castes letatque Legionis,ad Al usum natu maiorem pertine-
re videbantur,ci qaia nepos erat regis ex filio na-- tu maximo, tum idiis ita cum Alsoni auo pactus
erat S.widovicus Gai liae rex, quando Blancam filiam sua in Ferdinando pueri patri collo auit. Sed tamen Sactius patruus Alson si morte fratris ad se regna pa-
tria rediisse ratus, plurimosque nactus non hortato- res modo, verum etiam adiutores, t antea ius suum
filio fratris eripuerat absente patre, sic tum pirentosuit orssentem aetate graui &affecta, Alfonso nepoti, qua in ex parte βω-ente de possessione deiecerar. In hac dissensione tanta non licuit Aragonio nullius ense partis,quanuis haberet utrobi que cognatos. Probauit maxime causam Samni j fili; sororis, eumque summo studio,omni ope defendebat.Ea res magnum metum afferebat, si terra ad virum Elisabeti mittere-. tur,ne rex Alfonsus iter armis impediret;quod mul- 'ti ex com talia regio secuti,hoc confiiij dederunt Petro,ut mari,ciaste ornata,&instruit, iuberet in Lusitaniam usque deportari. Paratae iam naues erant, Mquicquid ad maritimum cursum desiderabatur, cum subito mutata mente imperat praeparari quaecunque ad terrestre iter, praesertim tam longum es ent vel necessaria vel opportuna. Quae res ei causam attulerit aninum utandi, non traditur. Mirum namque est,
quam manca & mutila sint in hoc loco vetustissima monimenta literarum. Fortasse postea & illam rati-
36쪽
nem periculosam esse propter praedones saracenos,& filiam praesidijs Sanctijamitini sui tuto terra iter
posse facere cognouit. Igitur 'lirancunq; ob causatri mutato consilio, dat ei comitem itineris atque ducem Pontificem Valentinum non tu is Archiepisco pus appellabatur addit cohortem ingentem nobiliu virorum, magno,ut illis temporibus,omnium rerum apparatu assignat multas honestillimas mulieres,nobilissimasque virgines,non viae modo socias, veru e iam aiestatis regiae ministras: multa ipse, multa in ter Constatia ornamenta cuiusq; modi donat, multa etia munera magni pretij. praeter chtera supellecti- Iem elegantiore ex argeido bene facto, nonnulla etiam caelata magnifice. Tandem proficiscuntur, Petro
filiam suam ob indulgentiam singularem quam longis inae ab urbe prosequente: qui lachrymanssa pe dicebat, nemini unquam magis intelligendi con- filium desuis e quam sibi,cum a se abstrahi sineret in
perpetuum rem unam ex omnibus carisiimam, de preciosissipam. Ventum erat ad CastelIae fines: Rex cum fas ei non esset longius procedere, diu cum Elisabeta, remotis arbitris locutus est. Eam deinde complexus cum lachrymas patrias tenere non posset, ille antea inuictus animus, filia, inquit, ecce nos relinquis,& patriam, migras in alias terras, qualinis cum viro praestante, inter alienos tamen victura & ignο- tos. Magno consilio opus est,ut omnium tibi mentes concilies, omnium gratiam & beneuolentiam adiungas. Sed ego eam in omnibus rebus cognoui prudentiam tuam, ut meis vel praeceptis veI admonitis non arbitrer indigere. Ille Deus optimus maximus,qui te occulto quodam consilio, atque recondito ad has nuptiai reseruauit, δή cffecit ve
37쪽
HisTORIA B. ELISABETAS domi meae reginae nomen adipiscereris, suo numine, ac potestate tueatur in hoc itinere suscepto, & incolumem perduci patiatur ad virum. Ille te hic in patria semper amavi ille te omnibus amabilem reddidit atque gratiosam; ipse migrationem hanc faustam & felicem velit esse, tibique adsit perpetuo in illis oris: ipse tuam vitam omnem moderetur regat,ut omnibus hominibus grata sis, ipsi gratior,
Anxit ut inter te virumque tuum optime Conue niatusque ad extremam senectutem. Haec locutus
sens flentem dimisit, patrioque more ac iure bene Precatus abeunti, tristis ac moerens redijt in urbem: Ac Elisabetae Castellat si es impedienti Sancitius amitinus suus proces Et obuiam cum Iacobo fratre: accepit eam perhumaniter, & perofficiose, ii par era cum omni comitatu: deinde, Equidem inquit, non solum libens, sed etiam laetus atque hilaris ad ultimos usque Castellae fines, de Legi nes te prosequerer,Regina, si liceret: hoc nimirum tua dignitas, hoc isti singulare, mores,l hoc propinquitatis iura postulabant: ita de me erat meritus
rex fortissimus pater tuus, cui ego pro tanto studio & opera, quantam mihi nauauit in hoc bello, unquam parem gratiam potero referre. Veruiri quantum sitistineam negotij, non ignoras: me ac me os armatos vides: nusquam, non dico cursum, sed ne oculos quidem tuto possum deflectere. Adest Iacobus pater meus, cui tuam salutem atque dignitatem non minus charam esse scio, quam mihi; ipse tibi erit in hoc itinere tum non ingratus comes,tum non contemnendus defensor : Ego quanquam in hoc tibi, ut vellem, gratificari non positim; tamen siquid acciderit aliquando, ut meam operam in quiraS,Pr
38쪽
LusITANIAEΞREGINA G. secto faciam ut intelligas neminem habere testudiosiorem neque incolumitatis, neque dignitatis tuas sic Elisabetam Sanctius honorificentissim e acceptam,honorificentius dimisit,quam lacobus eius pater, negotio suscipio, in Lusitaniam perduxit. rat Dionysus ad xxtremos regni sui fines in Bri gantinum agrum Alson sum patrem, & Comitem Gonsalum sororis virum, multosque religionis antistites, magno equestri, ac pedellii comitatu; qui virginem aduenientem expectarent. His Iacobus tradidit consobrinam suam. Deducta est Francosium: ubi Rex aduenientem sponsam opperi
batur. Oppidum id es, Mediterraneum in Lusi
tanta nondum fortasse Romanis temporibus conditiam,sed nostra patrumque memoria, atque adeo apud maiores nostros non obicurum. Distat octo
fere millia passitum a fluuio Monda, Con imbrica circiter octoginta octo millia, a Castellae finibus ad iginti octo: situm, non in monte quidem, sed in loco eminente &excelso, ab radicibus eius
montis, quem stellae Vocant accolae, nonnulli viri docti partem Idubedae esse volunt, altius assurgente terra, pulcherrimo prospectu in omnes parates: h bet circum se aequora camporum longe, lat que patentium, moenia praeclara ad speciem lapide quadrato aedificata in orbem, quatuordecim turribus maioribus latis & excelsis, viam unam praeter caeteras directam & egregie munitam. Arx collocata sublime est quinque magnis turribus quadratis , in genti cisterna bonae aquae,circiter mi l le passus a mae-nibus, quoquo uersum ager est intactus ferro, coni- pascuus magna pabuli copia, raris arboribus, in quo
tria tagna, totidςmque sunt manufacti fontes lapide C α polito
39쪽
polito, aqua bona & satis multa. Ipsi oppidan viri honesti & bellicosi, equitandi studia praecipue colunt. Ibi sextili mense anno M. CCLX. x x m. a Chr sto nato,quo eodem anno V i I. cal. Ian. Petrus occupata Sicilia Gallum frementem ad equestre paucorum certamen prouocauit, solei ni cuni caremonia maximo virorum mulierumque conuentu argento, auro, veste, omni appar tu oriratuqae visendo, ludorum & epularum m
guificentia, ut praestantis Regis matellas sagitabat, sunt celebratae nuptiae: quibus rite perse.
ctis confestim rex uxori suae, ut Lusitanorum regum mos & consuetudo eri, nonnullas ciuitates
attribuit in sumptum, &honestissimos viros seorsum eius familiae regendae gubernandaeque psaes est. Neque Deus praestantissimae sceminae matrim iiij fructum denegauit. Decimum septimum agebat
annum,cum peperit Constantiam . Deinde vicesimo suae aetatis anno ab ortu Nat: Chrilli. M. C CXC. sexto id. febr. cum esset Con imbricae, Alsonsum enixa et heredona regni. Verum Elisabeta cum
vir o studio fiagranti ad res diuinas raperetur, post nuptias nihilo est facta senior ad laborem, neque
matrimonium regiaque dignitas excusationem a
tulit ignauiae, sed liberalitati & beneficentiae materiam praebuit. Laborabat illa quidem uti necesse
esse videbat,ne unquam viro displiceret, Vt eum
mnibus offici j suauissime ac diligentissime colebat; sed multo diligentius operam dabat, ut omnia
quae faceret,diceret,cogitaret,Deo optimo maximo. cui se tanto ante desponsam esse sciebat grata essent. d iucunda;ea prudentia familiam regebat, Vt non
puella scdccva aauorum . sed anus grauissima
40쪽
erat ut cum omnium esset cum nobilitate, tum
dignitate princeps; facilitate par infimis esse
videretur. Communi utilitati adeo di ligente con sulebat, ut non ad regnandum aliunde misso, sed ad salutem regni conseruandam diuinitus donata putaretur. Mansuetudinem porro tam admirabilem praese factis, verbisque ferebat', ut nulla eius vitae pars ne speciem quidem superbiae & arrogantiae adumbratam aliquam haberet. Denique sic mores
rationesque suas instituit, ut facile appareret, non tam imperare antiquissimae nobilissima que gen- ii, quam illi coelum atque terrastii lati a regenti
Deo velle seruire. Cinne diurnum nocturnumque t mpus, quantum detrahi de cibo poterat,& necessaria quiete, in rebus honestis imis collocabat. Quotidie recitabat statas & solennes Ecclesiae precationes, & quas Mariae virgini Christiparenti publicus eiusdem ritus consecrauit. Adiungebat & funebres pro mortuis, septemque psalmos poenitentiae, & complurium ex cael stibus memoriam breui precatione prosequebatur: quos prae caeteris eximia quadam 'vener batur pietate. Vbicunque terrarum versaretur, sacellum habebat religiose ac magnifice ornatum, multosque sacerdotes S symphoniacos, atque alios ministros sacrorum,qui rem diuinam pro ter pore, publica ceremonia, solennicantu, regali apparatu celebrarent; eo se conferebat singulis diebus: intererat sacrificio non solum valde pie, verum etiam suppliciter atque demisse. accedebat ad altaris gradus decantato symbolo Apostol rum,ut serebat instituta mosque maiorum, & in g