장음표시 사용
261쪽
an 8 Ec Tlo XII. DE TEXTU HEBR. suerunt; alioquin enim κειμηλιον tam pretiosum minime missum secissent. Cons. ΗΟTTINGERI TM- Durus Philolog. p. III. seq. I. F. MAY ER I Dissertat. Selere p. 3s9. seq. & B. G. CLAVs IT ZII Differt
de Autographorum Bibl. iactura innoxia f. 6. seq. Nec certiora sunt, quae Κaraei Cairenses de Esrae Auto o Pentateuchi in Synagoga sua asservato, sed n mini unquam monstrato, gloriantur; aut quae Samaritani in litteris, ad Judaeos in Anglia datis, de Pentateuchi exemplari, ab Abisaeo filio Pinechasi conscripto, iactarunt. f. H. Cum itaqne aliquod V. T. exemplar Autographum superesse certo demonstrari nequeat, codices mscr. iacturam illam compensent necesse est. Quidam vero illorum codicum Ure. & ipsi dudum interciderunt: ut x tria exemplaria, in atrio Templi olim reperta, re dentibus Judaeis in Talmudis Hierosolymitani Tractatu
in Hispania repertum, ad quod DA V. KIM CHIV spassim provocat, suo adhuc tempore Toleti id supe tuisse testatus; licet incertum sit, quisnam ille HILLE L fuerit Z cons. HOTTINGERVS l. c. p. IosBARTO LoccIVs in Bibliotheca Rabbis. T. II. p.798. seq. BVxΤΟRFFIVs de antiquitate Punctorum
p. 3 o. seq. 8c Anonymus quidam in peculiari Dissertatione de hoc codice. ob) 3 Codex, sic dictus
Et priacus, qui, teste MAIMONIDE, ipsius adhuc tempore in AEgypto, antea vero Hierosolymis exstitit, alias quoque dictus Codex Ben Ascheris, qui eum
262쪽
correxisse D. recensuisse sertur. 3 Codex, sic dictus
moκtis Sinai, cuius ΕLI As Devita mentionem facit. 6 Pentateuchus Hierichunthius, ad quem MENA-cu EMus de LoN ZANO in or Thora saepius provocat. Idem MENΑcΗEΜVs aliquoties codicem
Sonbuti allegat; quid vero loci sit illud Sactu , nemo facile dixerit, nisi sit Sambucum, oppidum Pedemo tii ad flumen Sturae.
Codices vero Mer. hodienum superstites magna copia recensentur & describuntur a I. RHOTT1m G Ro in Bibliothecario uuadripartito, a I Aco BoD LONG in Biblioth. S. c. a. - LFFIo in Biblioth. Hebr. Vol. II. p. 293. seq. & Vol. IV. p. 79. seq. &CARPetovio in Critica S. V. T. P. I. c. 8. Nos saltem codices antiquiores & praecipuos hic attingsmus. Continent autem codices illi vel omnes V. T. Iibros, vel aliquam saltem eius partem, & quidem vel solum Textum Hebr. vel mora aut etiam Largumimsive Paraphra fibus Chald. instruchim; suntque vel codices quadrati, vel convoluti, quales Judaei in Synag gis suis adhibent. Nullus vero illorum codicum, quantum constat, seculum a Christo nato decimum aetate antecedit. . Forum antiquissimus habetur Pent teuchi codex Hebr. I Chald. cum quinque Megiboth, ConscriptuS an. IOT6. quem quondam Sc HVLTI GIus, Ecclesiae Resorm. Amstelod. minister, possedit. Hunc excipit codex Bibliorum Hebr. mscr. una cum 3 Tagum in Prophetas & cum mora, litteris conmgnatuS an. IIO6. ti a IoΗ. REvcΗLINO biblioth cae Phorcensi donatus. Aliud exemplar pretiosissimum, ab Imperatore MAXIMILIANO I. REVCΗ- LINO dono datum, ab hoc vero in eaodem bibliothecam Phorcensem & dehinc Duriacensem delatum, quod
263쪽
quod ΗENR. OPITIO in edendis Bibliis Hebr. usui suit,
praeter TeXtum S. etiam Targum ΟΝ ΚΕ Los I a Maseram . nitidissimis animalium figuris exornatam, complectitur. Exstat Vratistaviae in bibliotheca Magdalenaea codex magni pretii, scriptus an. 1238. quem Aco LVT HVs de aquis amaris p. a 94. summis laudi hus effert. Amstelodami habetur codex aliquot librorum Biblicorum, conscriptus an. Ia94. quo olim LE-DEBVHRIus usus est, quemque Jos. AT HIAs ab eius possessore, CORNELIO M GRA AF, mille thaleris redimere voluit. Romae in bibliotheca Vaticana codex asservatur totius V. T. Hebr. una cum Masera& Targum in Pentateuchum, scriptus an. Ia9S. Vulgo
pro illo habitus, quo olim IVNIVs & TREΜELLI vs in adornanda Versione S. S. usi sunt, cum bibliotheca Heidelbergensi Romam delatus. Similis C dex in bibliotheca senatoria Regismontana reperitur, quo opiae Ius in sua Bibliorum Hebr. editione usus est. Eximium codicem mscr. Emunensem, scriptuman. I343. Cui etiam adiectum est Targum in utrumque Chronicorum librum, a MICH. BEcΚIo primum in lucem emissum, edendis Bibliis Hebr. Halensibus h. I. H. MIcHAEL Is adhibuit, D in Dissert. de C dicibus msiri Biblico - Hebraicis, maxime GDrtensibus. pluribus descriptum, dedit. Exstat & inter alia codex vetustus in bibliotheca regia Berotinensi, scriptus m. 34ss. & ab OPITIo similiter usurpatus; Servestieitem Celeb. H. I. van BAsHUYsEN codicem possidet, eXaratum an. I474. qui Ι. Η. MAIO in sua Bibliorum Hebri editione ad manus suit. Ut alios codices, passim in Gallia & alibi exstantes, taceamus.
f. IV. Praeter illos codices mscr. dantur L alii, quorum aetas dubia est vel incerta. Amstelodami penes Judaeos
264쪽
daeos Lusitanos ad seXaginta sere codices inser. haud exigui pretii reperiuntur, de quibus cons. L E V s D E- Ni Philologus Hebri Differt. XXXIV. In bibliotheca regia Berosinensi videre est aliquot codices mimios, Ut unum, quem olim possedit Episcopus Brandenburgicus STEPHANUS; alium, cuius titulus vocesque initiales scriptae sunt litteris inauratis, &c. Compluti septem codices superesse feruntur, qui Cardinali &Archiepiscopo Toletano FRANC. XIΜENIO quater mille solidis aureis quondam constiterunt. Dessaviae in bibliotheca principali rarus quidam exstat codex , I alius Dresdae. quem CARPE OVIVs in cintica S. V. T. p. 382. seq. pluribus descripsit. Flelm-
stadii duo Pentateuchi codices mscr. asIervantur, a IoΗ. SAVBERTO in Append. ad Variantes Lectio.
nes Evaneelii Matthaei p. 26 i. seq. descripti. Jenae in bibliotheca Academica codeX, in quo tamen Pentateuchus deficit, habetur, a GLAss Io in Philologia S. p. m. 3O. & Η AE N E R O in Observat. Philolog. S. 6.& r. laudatus. Lipsiae in bibliotheca senatoria inter alia codex exstat, Pentateuchum ti Megilyoth complexus, quem olim AGENS EI LIus possedit proque admodum antiquo habuit. In bibliotheca senatoria nostra Halensi codex est: mscr. editioni Bibliorum Hebr. a b. I. Η. MIcΗΑELIs adhibitus, & alius codex Pentateuchi longe pretiosior in bibliotheca
Academica, quo an. I687. in eXpugnatione urbis Ρatrarum in Peloponneso nonnemo poritus suit, unde primo ad ANDR. ERAS M. SEIDELIUM, ab hoc ad DAN. ERN. JABLONsΚIV Μ, tandemque e
eius bibliotheca redemtus, huc devenit. Ut alios codices V. T. Hebr. inser. sere innumerabiles, passim per Germaniam, Galliam, Italiam, Helvetiam, Angliam, Belgium 8 c. latitantes, silentio praetermittamus, de
265쪽
am S EcTIO XII. DE TEXTU HEBR.& CARPE OVIVs l. supra c. qui CARPE VIus quoque ostengit, qua ratione de antiquitate & prae. Iuniis codicum Mori iudicari queat, simulque eorundem usum monstrat. De atramento, quo Judaei in describendis libris suis utuntur, agit I. I. QUAND T in Disserti de areamento Hebraeorum. f. V. Post inventam artem typographicam etiam Te tus Hebr. V. T. typis exscribi coepit. Eiusmodi Bi-b blia Hebr. typis expressa, sunt vel Polulotta, vel Rabbinica, vel Hebraeo - Latina, vel Hebraico - Germanica, vel nude Hebraica. Biblia Pol glotta partim a Christianis, partim a Judaeis in lucem sunt emissa. Inter Biblia Christianorum Pol lotta reseruntur I. Postgutta Complutensa, Compluti ab an. isI4. uSque ad an. ISIT. sex voluminibus sermae maximae, impensis & cura
FRAN c. XIΜENII, edita, cons. Introduct. in ling. Graec. Sect. XI. II. Continent illa ex V. T. Textum Hebr. sine Accentibus una cum Targum ON-KELos I, Versiones item Graecam & Latinam in gatam, cum Dictionaris Hebri Chri . Graeco. II.
Biblia Pol,lotta Anmetverpiensa, alias quoque Regia &mantiniana dicta, quia ab anno II69. usque ad an. Ina. Ani erpiae, impensis PHILIPPI ΙΙ. Hispania
Regis, a CHRIs T. ΡLANTINO Octo voluminibus formae minimae impressa sunt, idque cura ARI AEMONTANI, cui manus auXiliatrices commodarunt ANDR. MΑsIVS, GUIDO FABRICI Vs,lLUc AsBrugensis, FRAN c. RAPHELEN GIVs aliique. Continent illa Textum V. T. Hebraicum una cum tribus I argumim, ut & Versiones Graecam & Latinam I L tam , novem item I ractatus de Antiquitatibus S. Amparatum Criticum &c. adeoque Complutensia multum excellunt. Menda. quaedam singularis Gen. II. in iis ob
266쪽
N I, cum nota Variae rectionis, sine ullius codicis mscr. auctoritate : quae menda, data omnino opera admissa, GUIDONI FABRI cIo tribuitur. III. ει-6Notta Parisensa sive Heptapla Regia, quae m. I64s. Parisiis decem voluminibus in solio, uti vocant, sumtibus plusquam centies mille thalerorum, prodierunt, opus dirigente GUID. MICHALLE M JAY, supremi Galliae lenatus Advocato, cui adsuerunt ΡΗΙ-
ΜVs Echedensis, GABRIEL Sionita &c. Complectitur haec editio TeXtum Hebr. una cum Textu & Ve fione Pentateuchi Samaritana, Targumim, Versiones Graecam, Latinam Vulgatam, S iacam & Arabicam; sed mendis minime caret. Cons. ΗΟΤ TINGERI A Iecta Hisor. Theol. Dissert. II. p. 83. seq. IV. Pobelotta Anglicana, ab anno 1633. uSque ad an. I637. Londini sex voluminibus in sol. cura BRIANI sWALTONI, I Ope ΕDΜ. CASTELLI, THo- M ae Η Y D II aliorumque, typis eXcusa, praecedentibus
Bibliis Polugistris longe praestantiora; in quibus utpote insuper accesserunt Versiones Persea Pentateuchi , I AEthiopica Psalterii ac Cantici Canticorum, una cum luculentissimis Protegomenis ti Apparatu Criticorquo etiam spectat CAsTELLI Lexicon Heptvlotton. His denique V. addi possunt Ε L I AE HUTTERI Biblia Pol lotta, an. Is99. Hebraice, Chaldaice, Graece, Latine, Germanice & Sclavonice edi quidem coepta, sed ad finem non perducta. Biblia Pol,lotta. a δε- is procurata, duo sunt, Constantinopoli edita, sed
solum Pentateuchum complera. Prior editio an. I346. prodiit, continetque Textum Hebr. & Versiones Cha dateam, Persicam atque Arabicam, una cum RAscΗII Commentam. Altera, an. I347. edita, Totum Hebr. R a Una
267쪽
una cum Versionibus Chaldaica, Hispanica & Ne Graeca exhibet. Cons. pluribus de Bibliis eiusmodi Pol Iouis O LAI C E L s I I L m. E. TEN ZELII Differt. de Bibliis Pol glottis, & IAco BI D Lo NaDisburs Historique de Bibles Pol molles.
Biblia Pobsuta excipiunt Biblia Rabbinica, i. e. quibus praeter TeXtum S. Μasiora, Targumim ti praecipui Rabbinorum Commentarii continentur. Huc reserenda sunt Biblia DAN. BOMBERGII, ab ipso Venetiis an. Isi 8. auXiliante FEL IcE Pratens, edita& aliquoties deinde ibidem recusa. Haec vero multis parasin s relinquunt Io H. BUXTORFFIr Biblia Rabbinica, an. I618. I619. Basileae in lucem emissa. Longum seret, recensere, quae utrisque Bibliis illis
co urtensis Amstelodami eiusmodi Bibliorum Rabbini. corum editionem procuravit, cui multo plures Rabbinorum Commentarii inserti sunt. Conf. de illa Celeb. P. T. CARPO VII Animadvers. Philolog. Crit. p. I. ' seq. Ex Bibliis Hebraeo - Latinis prae ceteris memoranda sunt i) SEB. MuNsTERI Biblia, quae ille an. Ii34. H3S. Basileae duobus voluminibus in sol. notis hinc inde instructa, in lucem edidit, recusa an. I 46. I Editio mantiniana, an. 1384. Ant*erpiae in officina PLANTINI eΣcusa & an. I6 T. Lipsiae recusa. 3 Editiones ARIAE MONTANI cum versione Lati SANTIs P AGNINI, annis locisque diversis Upis exscriptae. O Editio ROB. STEPHANI, quae an. Iue86. 'duobus voluminibus in sol. una cum Versione Graeca & gemina Latina, notisque FRAN c. UΑ-T A B L I . Heidelbergae prodiit. His ex recentioribus addenda est editio I. C. CLODII, an. I74O. Lipsiete cum SEB. ScHMIDI Versione Latina impressa,
268쪽
pressa, & quam anno proxime elapso Parisiis Ho u BIGANT, monachus Gallus, adornavit, qua ille improbo ausu Textum Hebri duXta analogiam Grammaticam Versionesque veteres, & regulas Criticas, ab ipso in Prolagomenis in S. S. an. 1747. editiS, praestabilitas, correxit, eo perfecisse sibi visus, quae LV D. CAPPELLVs inceperat. Tratui Hebr. Versio Latina singulisque capitibus notae Criticae adlactae sunt. Biblia Hebraeo - Germanica dici possimi, quae m. 374I. impensis Orphanotrophei Tullichoviensis cum Versione Germanica L UT HERI lucem viderunt.
f. VII. Denique L paucis recensendae sunt praecipuae
editiones, solum Textum Hebri complexae, eaeque vel a Iudaeis vel a Chrisianis accuratae. Ad prioris generis Biblia Hebr. pertinent editio vetustissima ac rarissima, Soncini an. I488. in sol. excusa; editio alia an. I494. forma minori Brixiae edita, LUT HEROOlim usurpata, cuius exemplar in bibliotheca regia Berocinens asservatur; editiones R. MENAss Is BENIs RAEL, quarum prior Amstelodami an. I633. duobus voluminibus in sorma quarta, altera an. 1639. informa octava prodiit; utraque editio Jos. ATRIAE, eadem forma, altera an. I66I. altera vero i667. ibidem typis exscripta; DAVIDis ΝVNNEsTOREs editio formae minimae, ib. an. Iros. &c. Vid. & supra p. III. . Posterioris 3 generis sunt editiones DAN. BOMBER GD, Veneriis mrma quarta an. III8. I 2I. I 28. 1333. I 44. In lucem ornissae; ROB. STEPHANI utraque editio, altera quatuor voluminibus eiuἴdem formae, altera septem voluminibus sormae minimae comprehensa; editiones aliquot Venetae ex ossicina AN T. JUsTINIANI, Maliae JoΗΑNNIs de GARA; complures editiones Plant mana Mi erpienses; IoΛc HIMI&FRIDE-
269쪽
ατ SEc Tro XII. DE TEXTU HEBR.RICI HARTHAN NORVM editiones, triplici forma Francos ti ad Oderam excusae ; Rapheleugiana, sorma 'minima Lugduni Batavorum an. IS9 . edita; IΟΗ. Bux TORFFII editio in 8. Basileae an. I6II. IOH. BRA G Λ D IN I editiones aliquot, Venetiis diversa sorma evulgatae; I. G. NI s s E L I I editio Lugd. Bat. an. 366a. in S. DAV. CLODII editio Francos an. I T. in L DAN. ERN. JABLONsRII editio utraque,
altera an. I699. sorma octava maiori, altera an. ITI2.sorma minori Berotini typis exscripta; nitidissima edi
que uberioribus, seorsim editis, & Variis instructa
Lectionibus; REI NE cc IANA Lipsiensis utraque, una in A. altera in 8. & nostra an. I732. cum Arabs τοῦ Mi R MGUh, atque cum Dictionario omnium vocum Hebr. s Chald. Vt taceamus Biblia Hebraica non
unctata, & partes Bibliorum Hebr. maxime Psalterii& Pentateuchi, seorsim editas: quas inter cum primis memoratu digna est editio Pentateuchi cum Haphta roth & Megillath, quam Judaei olsnenses in Silesia notis illustratam procurarunt, sed horrenda tempestas,an. IT33. ibi eΣorta, ex typographeo ita dispulit, ut
ne unum quidem exemplar completum colligi potuerit , cons. I. G. PAGENDARMII Dissert. de Codice Iudaeorum Otinensium Hebraeo, ex parte adhuc superstite,& I. E. BER GERI Dissert. de Bibtiis Hebri f. VIII. Sequitur, ut paucis quoque de Tenus S. V. T.
Variis Lectionibus agamus. Sunt autem illae partim antiquiores, partim recentiores. Antiquiores Textus S.
Lectiones.Variantes dicimus, quas vulgo Mi & Musib
270쪽
vocant Nos illarum I nomen, a naturam L condiationem , 3 originem, q) discrimen atque numerum, &3 utra Lectionum illarum alteri praeserenda sit 3 con siderabimus. Chald. significat lectum, eamque Lectionem Textus Hebri innuit, quae ad marginem eius ponitur & per litteram 'R, abbreviaturae notam, indi-Catur ; - ζῆ vero notat scriptum, & illam Lectionem significat, quae in ipso Textu exstat & cireuis sivea erisco quodam notatur, cons. Sest ΙΙ. s. IO. Pun- ta autem, τω MihiM substrata, non ad Mutis, sed ad Kri reserenda sunt. Sunt, qui magna mysteria in diversis Lectionibus illis quaerunt; quas alii pro glossis& emendationibus, proprio ausu a Maserethis susceptis, vel potius pro Rabbinorum corruptelis habere
malunt. Vulgaris eaque maAime probabilis sententia est, Mi .& Rethiis partim Variantes esse Lectiones, ab Es R. temporibus ex diversis codicibus collectas sicque exhibitas; partim vero myoretharum notas Criticas, diversam vocum orthographiam insinuantes; partim denique, quod ad constructiones irregulares vel obsoletas in regulariores, ad voces item obscaenas in honestiores mutatas, emendationes, ab iisdem proprio ausu factas, ut cum 2 et' rePosuerunt pro YR: n: pro z',zz &c. Lectiones illae vulgo Judaeis,
interque eos Talmudicis in Tract. Nedarim c. q. pro tr ditione Mosis habentur; alii vero easdem acceptas serunt Esrae caeterisque Onagogae Magnae membris; m do tamen diverso. A BARBANE L quidem ΕsRAM MProphetarum priorum constructiones phrasesque irre gulares corrigere voluisse credit; quod tamen DAN- et ius in Dissertat. de Anceritate S. S. praevalente Divacillante p. 98. seq. refellit; alii EsRAM post captivitatem Babylonicam exemplaria S. Codicis residua cum invicem contulisse, & variationibus passim obse R 4 vati