Rerum morumque in Regno Chinensi maxime notabilium historia ex ipsis Chinensium libris & religiosorum, qui in illo primi fuerunt literis ac relatione concinnata. Item PP. Augustinianorum & Franciscanorum in illud ingressus. Per R.P.M. Ioannem Gonzale

321쪽

Histoniae magni Reraii Gunense. IIcngatoriam cumque profectionis opportunitateniatripere. accidit aute paucos infra. dies percom-'truda Appulitud insulas Philippinas Chinen iis qui-

datis, conditione, ut latebatur,Sacerdos & R eligiosust quorum est ingens in Regn Clunensi numerus .isque rerum sciendarum non incuriui: quam ob causam frequens monasterium Franciscanum visitabat, agens cum Religiosis. de cieatione mundi alijsque . quorum occalione ipsi quid de Deo sentiendum enset, aperiebant non tantum lacis , sed c studioso auditori, ut non minus: Est cretorules Catholicae Religionis,quain F ciscanue Regno Chinensi

admirandarum voluptate caperentur incenderentu

que, ille ad capesseridam fidem Christianam , hi ad ejusdem fidei in illod Regnum per praedicationis os

cium transmissionem. Ille itaque iussicienter instructus petito a se baptismate ablutus est, non suo magis gaudio quam cisium otii nium congratulatione,man-1itque in monasterio sedulus omnium actionu regulatissi observator imitatorque, ut magna noeliu parte orationi antri Venerabile Sacrametum impederet,nec aliud pro resectione admitteret quam crudarum herbarum obsonium. P Custos autem ejusque Sodales humillimis Brtissimitque denuo precibus praefecto supplicarunt, in modum licentiamque daret, transfe-

322쪽

rendi ad Chinenses Evangelhi quam si recuset sine ea ituros, abunde Superiorum suorum literis, & Christi exemplo doctrinaque ad proximorum salutem procurandam tauros. Nec sic quidem a Praefecto ; ut

sententiam mutaret, expresserunt. Potiderare illos jubebat temporis immaturitatem ; exiguitatem amicitiae Hi s panos inter Chinensesque recens Py. Augustinianorum exemplum; saepe illos ardenterque in Chinam ingressum tentasse semper aut mediis frustratos aut in ipsis illusos ac in Insulis per Chinenses contra datam fidem desertos, donec missus adversus Limabonem piratam om-con in Insulas Philippinas dolatus, felicibus obsessi Lima bonis nuntijs in Regnum rediturus eossiem Patres assumpsisset: nec sic tamen aut praeterire Aucteum se aut ibi morari novamve ibi Religionem praedicare permis se e non essedan das novas, quibus a Chinensibus rideantur Hispani, occasiones:differendum ideo desiderium donec Deus ad ingressum Regni portam aperiret quod brevi sp

a. P.Custos desperatam videns de Praesecto victoriam, profectionem, quam eius injussu essem perse-eturi, adornat, ac certus de R Stephani Oma qui in eum finem linguae Chinensis studio incumbebat ,

323쪽

iamque eam aliquousque erat assecutus,antino, eti:

Ioannem Diag Pardo militem ordini Franciscam ximeque duobus illis Patribus impense addimi ut in incietatem traheret itineris, sui propoliti ccscium reddit. Sciebat siquidem Ioannem iampridem anifestasse se ad magnum aliquod servitium D praestandum esse paratum, quamquam in id vita

xxponderet besset necessum. Patrum consilium rutantum Ioannes probavit,sed ultro ad mortem ii se comitem addixit. Opportunus omnibus tribus . executionem visus quidam Centurio Chinensis qui cum nave in portu Manilensi haerebat, qui nosemel in monasterium Franciscanorum Venerat, alquid semper de Deo rebusque caelestibus inquiren indicio non tantum probitatis ingenij, sed & propersilanis in ςa quae dicebantur. Huic mentem aperiunt operamque exigunt, quam ille addixit non aliud stipulatus, quam ut nautis honorarium daretur.Spoponssit pro omnibus liberaliter Ioannes idc mox in cautione suturorum aliquoisegales numeravit. Agebat autem studiosε ne quis ad Praesectum aliosve rumusculus pene aret. Quam-ob-rem festinare Centurioppin voluerunt, ac navem in portum, loro viginti

hie leucis innita abest statuere, assumpto secum Chinensi recens baptizato. Nec segniter id Centurio

324쪽

pars II. Lib. II. Cap. I. a 4 I est executus, quem post pauculos dies lectati sunt P.

Custos, P.Stephanus & miles Ioannes.Verum quam facilem ante nacti fuerant Centurionem , tam nunc experiuntur durum , atque ad Omnes preces ac promissis immotum, ut & acceptum priuS pignuβ, quo plane te anteriori promissione exsolveret, reddiderit, non dissimulanter edicens, nullo se pretio adductum iri ut in Chinam illos avehat, quod non nisi indubio -tato vitae fortunarumque omnium periculo esset facturus. Hanc Centurionis mutationem non sine lachrimis vidit Religiosus ille Chinensis baptizatus, non dubitans eam opus interpretari daemoniorum conversioni animarum & praedicationi Evangelij invidentium. Eum autem P. Custos consolatus Manilam redivit, in aliam occasionem vigilaturus.Hunc paucos intra dies ad se venire Praesectus voluit, petivitoue Religiosum sibi dari ad fluvium c agoan, quo

Hispanorum coloniam a pauco tempore traduxerat,

mittendum. Non abnuit P. Custos,sed quem ipse in Provinciam de los Illocos, ad quam visitandam pergebat, comitem assumeret, inde eum in Cura an directurus. P. Custos vicissim in securitatem itincris Franciseum de Duelias Signiferum & Ioannem Diagyardo a praefecto poscebat, animo prorsus obfirmato

325쪽

tinuitque, ac sui praeterea consoriij numerum P. Rgustini de rordelillas assumptione avicit; qui deiniuccessum prosectionis in Chinam scripto complex est, ex quo nostra .haec desumuntur. provincia de los Illocos Evagriium promugabant P.Ioannes&P.Sebastianus Franciscam, cuilluc pridie Nonas I 8 o P. Custos ejusque colaetatus advenςrunt. . Postridie vero habiti concilij co cors sententia fuit per 'uaecumque pericula testandum in Chinam ingressum. Erat in dieta Proviicia alius miles Petrus de villaroel, hune iungere silvisum omnibus opportunum : petitum proinde a consors ire vellet in opus ad singulare Dei obsequum, utilitaremque multarum animarum conceptuir nihil nunc ipecialius posse explicari, verebantur squidem, ne si dςtrectasset, ab eo consilium illorur proderetur id opportuno tempore futurum. Con

hensit mox Peas ultorum orum es u

mortis quidem exceptione. Quare magna omne alacritate ad navem, qua ex civitate Manilae uecti hyrovinciam venerant, contendunt, illatoque, quentemporis angustia permittebat, commeatu ., & sacrificio incruento Missae praemisso, pridie Idus ejustiem mensis dies Veneria erat ) mane Nesa secerunt, vix in ipse portu , quod ad veris ac fluctibu

326쪽

agitato neque admodum profundo mari obniterentur , naus agitim eodentes, atq; reflectere in eundem prora coacti, ubi totum illii diem tristes substiterunt.

pp. Francisioni comitesque ἡ portu. Illocos fodiunt, ni intempestatibus 9Etruitu , ex quibus in Deo conris eripiuntur, fertinguntque miraculose ad chinae Regmum.

x. ID Ostero die serat illa S. Antonio de Padua I secer Missae sacrificio peracto navigati

riisque successu precibus Deo commendato, per spumantes maris nihilo mitioris fluctus e portu excedere laborant majori in Deum confidentia quam prudentia. Mox enim in transversam navem ingentes se fluctus infundunt, ipsa non semel in fundum navis impingit, ut miraculo adscribendum omnes censiterint navem in partes non distiisse omnesque non fuisse mari haustos: n quo S. Antonij de Padua intercessionem commendare non dubitabant,quam caludis votis invocaverant.. In flumen ergo, unde solverant, magna cum undis ac Ventis lueta ingentibusque periculis regredi necesse fuit. Hic animo cecidit P. Stephanus Oitiet, quem excitare denuo nullae preces potueri

327쪽

potuerunt, quin econtra ipse conitanter adfirma id esse tentare Deum , velle prosequi prosectionet quam omnia indicia testabantur nondum Deo es

acceptam; qua ejus Oratione non modo turbati on

nes fuere, sed & nonnulli titubare coeperunt. Fuit itane P. Custodi permolestum, moerorem tamen hlaritatis in vultu dissimulatione supprimens bono es animo omnes jussit, Omnia eximiorum operum exordia maximis esse suis seque semper difficultatibuinspersa, quas mitigare tollereque perseverantia epatientia consueverunt. o se experimento id plurie didicisse. Ita illos confirmare satagebat, donec ipssuper-benedictae Trinitatis selemnitate praemissis ne sacerdotes sacrificijs, per saeculares autem exomolcgesi & sanctissimi corporis Christi perceptione rursuad navigandum, quo instituerant, animum applicarcoeperunt; unus in admisso semel metu perstitit IStephanus Ortia, haesitque, apud quem major, quanquae navigationem pateretur, infirmitas Chinen senilium Religiosum baptizatum defixit magno sicrum luctu. i. Postridie tamen repetitis precibus navem ruri uconscendentes,magnis licet laboribus fluminis ostii excesserunt, puppi annexam trahentes scapham, uea Indos, quos ex Eiquiparon adduxerant, in terrari. expon

328쪽

pars II. Lib. II Cap. II. 34 exponerent, quod tamen tentare evidens submersionis periculum vetabat. Relicto flumine in exiguam insulam uno inde miliari abjecta direxerunt, in quam dictos Indos ac adoles entem Hilpanum, qui Manila eos serviiij causa secutus fuerat, exposuerunt,illis,qui navigationem essent facturi, non amplius unam ibi noctem exigentibus. Erant hi, P. Petrus de Aliam

Hispalensis, Custos, P. Ioannes Baptista Pisaurensis in Italia,P. Sebastianus de S. Francilco Baria oriundus, P. Augustinus de Tordesillas in municipio sibi

cognomine genitus, Sacerdotes omnes. Ne plures, quod desiderabat, comites Custos sumeret, hae maxime rationes prohibebant, ne eorum scilicet abitus manifestaretur, cogereturque sine Doctoribus relinquere illocos Provinciam, in qua plurimi erant sacris undis abluti, quorum causa aliquos ibi manere voluit , quos postea apud se habere optasset./Milites Hispani comitabantur omnino tres, Franciscus de Duenas, Ioannes Diaet Pardo, & Petrus de Villiroel; postremum Mexico genuerat , primum Veleg M laga, San-lucar de Barrameda medium. Praeter hos adolescens Chinensis linguae Hispanicae peritus, quem in bello contra Listulonem coeperunt captivum,alijque quatuor Indi Manilenses.

a. Ex hac porro Insula dis Iunij II. is Lunae erat ,

T sum

329쪽

i 6 Historia magni Regma Chisensis. summo mane in illam parte, ubi China esse illis cdebatur, proram instituerunt, nullo nauclero moeratore nulla certitudine,quam non majorem quam

fiducia in Deum sivique desideri, puritate habebat

Verum, quod adve sis ventis navigarent, toto illo iparum profecerunt. Sub vesperum Aquilo , veri ibi tempestuosus mare concussit, non exiguo nagantium timore, nisi ille ipse alio majori, ne vidccet aliquod sitiae profectionis indiuium darent imperenturque a Manilae Praefecto, luperatus fuisset, id que etiamsi portum aliquem elle petendum iudicrent, maluerunt tamen alto te mari . non sine in gelsiibmersionis periculo committere: Nascente nolventus sese remisit, mari tamen turbulento reli sto, que agitatione ac eoncussione navis, ut videretur aqua daemonum legio hinc & hinc lateribus navis ististere, ill aq; alterna depressione ipsis undis submitire,ut ne nautae quidem consistere possent, sed funibinsidentes proximum naufragium formidarent. Bligiosi 1blitae in Deum fiduciae orationem lachrim: 'ue misc erunt, rogantes, ne navigationem pro ejhonore susceptam pateretur daemonum invidia irpediri. Hac oratione & quibusdam daemonum, pioculis suis videre sibi videbantur, conjurationibi factum ut postuloctis medium mites eret mare, ve

330쪽

pars Π. Lib. II. cap. II. loque ad occidetem declinante illuc dirigere navigationem poterant, ubi sciebant brevissimum in tetiram firmam trajeetiam. Favebat is in initio, sed intra

duarum spatium horarum tanto impetu insurrexit, ut memoria praeteritae tempestatis extincta malum praecidere fluctuumque favori committere non m

Gnam navem, exigua salutis spe reliqua, suerit necesse. Verum Deus pro cujus honore ampliando prosectionem susceperant, periclitantibus solita benignitate adfuit, ut vento marique composito alterius m

li in locum praecisi erigedi die tequenti daret opportunitatem , navigationemque, quo coeperant, prosequendi. Veneris die, dum aurorae luce vix distingui objecta inciperent, conspeeta longe terra, quod Cninam crederent, gratias Deo dederunt, gaudiumque omnibus fibris, exclusa praeteritorum laborum periculorumque recordatione, admiserunt. Illuc ergo directa prora, dum media pene inter orientem occidentemque statione sol consisteret, appulerunt, expositique in terram deprehenderunt insulam esse admodum parvam quatuor a continente leucis divulsam, quae solito distantiae errore prorsus indivisa putabatur. Cum Insulae appropinquarent tantam navium multitudinem detexerunt ut totuna tegere mare viderentur. Franciscani ingenti scientiae, in qua tandem