장음표시 사용
61쪽
vulas, ut credunt, tegentes, pallorem contracti cordis. Sed posteriora refutat experimentum, prior ratio sanguinem forte paulum retardat, aUt minuit, influxum non impedit : ubique enim in Va 1is seminalibus, biliariis, flatus, argentum ViVUm demonstrant, angulos etiam magis retrogrados in canali pleno non arcere liquida ab osculis canalium. Sed etiam in coronaria arteria pulsus eadem cum aliis in corpore animali arteriis tempora servat, sanguis contracto corde altiori saltu ancendit CXXI. CXXXIII. De refluxu. minus dubium esse potest Omnis sanguis coronarius refunditur cordis ventriculis & auribus dextris, & sinistris, sed istis parcius, tum majoribus ostiis n. CXXVII. CXXVIII. CXXIX. tum minoribus CXXX. tum minimis illis CXXXI. in quae tune facillime transit injectio .
quἹndo venae majores ligatae sunt. Haec circulatio videtur intra brevis fimum tempus perfici, ob summam velocitatem sanguinis a corde ipso urgento acceptam. An omnis intra unum pulsum 8 Non credo, neque enim cordis vasa eXpallescunt, aut ita penitus evacuantur. In adipem via ex arteriis cordis valde libera est. Quae causa Venarum minorum CXXXI 3 Reducunt sanguinem arteriarum profundarum, quibus nullae comites venae majores sunt. CXXXIV. Humores cordis, qui saguine tenuiores sunt, in venas valvulosas lymphaticas redeunt, quae Vasa coronaria comitantur. & versus subclaviam ductumque thoracicum ascendunt, rarissima visu, etsi in brutis animalibus vidi.
62쪽
SANGUINIS ET HUMORUM CORPORIS HUMANI INDOLES.
CXXXV. Liquidum illud , quod arteriis pulsantibus, & venis continetur, quae his arteriis respondent, uno nomine sanguis vocatur, qui obiter spectatus homogeneus, coagulabilis undique rube que videtur, eo rubicundior, quo quodque animal
robustius fuerit, & uberius pastum, in debili &famelico flavescens. Albor admjstus sere a chylo est. Sed experimenta varii generis variam indolem in hoc liquido demonstrarunt. CXXXVI. Ignem admistum calor demonstrat, qui in sanguine hominis I animalium assinium esta 9 et ad Ioo gradus, major calore mediocri aeriratmosphaerici, summo minor. Deinde de effuso sanguine volatile aliquid & halituosum aufugit, cum odore quodam inter laetorem urinae & sudoris odorem medio. Id, vasis idoneis receptum, aquosum apparet, cum levi aleatinae indolis quasi tinctura.
CXXXVII. Hoc halitu emisso sanissimi hominis
sanguis sponte cogitur in tremulam , scissilem mansam, in calore vero ebullientis aquae gradu minore, & ISo. quidem graduum, accuratiuS coit, magis in homine febriente. tamen etiam in sanissimo. Coit non rarissime in Viventis hominis venis, inque vulneribus arteriarum reperitur. Sed etiam in vivo homine, & in aegro a labris impetu moriente, in gelatinam tremulam per omnes venas coluisse Visus est. Hujus coaguli pars princeps est cru0r, qui ruborem sibi proprjum habet, & reliquis partibus sanguinis communicat. Is in confusam massam ex quiete compactilis, modico frigore, ab igne ISO graduum , aleohole, & acidis mineralibus, spiritibus in speciem hepatis coiturus, mollis tamen est, nisi attritu vitae, aut aemula concussione induretur.
63쪽
Ponderosus est, & aqua fere ab una Undecima par te gravior, inflammabilis totus, quando ab aqua liberatur. In massa sanguinea media pars, & ultra, cruosis est. In robore valido serum minuitur ad tertiam partem, in febre ad quartam & quintam reducitur, in morbis a debilitate in Crescit.
CXXXVIII. Ex eo grumo secedit, A de poris quan sadat, & denique in laeum abit, in quo grumus sublidet, altera albida, sabnava portio sanguinis, quae iterum homogenea Videtur, cum non fit. Ea enim pars sanguinis in universum aqua qui
dem trigesima oetaVa parte gravior, globulosa vero massa pene duodecima levior, in igne ISO graduumia ab acidis & ab aleoli Ole assu sis, I a motu conqcusirio coagulabilis, duriora producit coagula , quam ruber cruor , CXXXVII. & in gluten irresolubile, membranlim, corneamque demum solidi tatem , & friabilem gummi similitudinem coit. Ex ea corium pleuriticum, Polypi, membranae artificiales. In eo sero . praeter hoc coagulabile album enlatet 8e aqua simplex, cujus maxima est portio, lamucosum aliquid, fla trahens Parciora quam ruber cruor neque tamen in albuminis modum cogendum ab igne aut lit, acido.
CXXXIX. Sola putredo & vis aeris ad gradum
96 calentis totum sanguinem & serum inprimis re-jblvit in liquamen foetidum, primo serum, crUO- rem lentius, donec Omnis & cruor & lympha abeat in volatilem stetidumque halitum, exigua faece relicta. Putredine resolutus sanguis aliquamdiu & priusquam sorteat, & eum foetore naturam alcatinam prae se fert, & eum acore fervet, inde amittit, ut a putredine minus det salis alcatini. Putridus idem nulla arte G j statur : coactus a spiritu vini di Scillime solvitur. A nimio corporis motu, aeris caloreti morbis malignis sa guir, is cohaeso perinde solvitur, k natura alcatina nascitur, sere ut a Putredine 'CXL. Prae ter ista, quae absque ulla violentia adis
64쪽
hibita sanguinem videntur constituere, est etiam in eo salis marini aliqua copia, quam subsulsus sapor & nonnumquam microscopium distilrguit. Terram inesse & nutritio demonstrat, & chemica analysiis, quae in fluidioribus partibus, & oleo maxi
me mixta latet. Ferri terra cUm phic gisto quocumque verum ferri elementum iacile restitutura, magna satis copia ineste in calcinato cruore nuperrimis experimentis ostensum est. DeniqUe aer non
elasticus, neque is exigua copia, sanguini mixtus est, quem putredo in sanguine & sero de tronstrat,& aeris ambeuntis extractio. Non ideo globuli a rear bullae sunt, cum specifice sero graviores sint. CXLI. Ab admixtis salibus mediis sanguinis color altior fit L elegantior ut neque solvatur, neque spissetur. Ab acido leni vix mutatUr, a mera- eo cogitur. Sales lixivit fixi fere faciunt, quae medii : volatiles potius & fuscedinem addunt, & coagulant : alcohol olea stillatitia cogunt, ut acor
meraeus. Cum nullo sale effervescit.
CXLII. Chemia ad sanguinis indolem varias vias aperuit. De sanguine recenter emis , neque putrefacto, leni gradui ignis expolito, aqua copiosa stillat, quae totius sanguinis quinque sextas partes ossiciat, & ultra, pene insipida, aliquo tamen sce- ijdulo oleo imbuta, eo magis, quo posterior prodit. Residuum , sortiori igni subjectum, alcatinos ii quo res varios fundit. Eorum primus foetidus, acer, rusus, Spiritus sanguinis vocari solet, fitque ex sale volatili & oleo in aqua distbluto. 'oportio est ad vj simam usque totius sanguinis partem. Acor& in adipe, & in carne etiam putrida, & in sanguine superest. Et ante & una' cum oleo sequente prodit sal volatilis siccus, in flocculos ramosos ad collum vitri adhaerescens. Copia exigua, & circa octogesimam est. Alter liquor sensim lentior, sensiim gravior, flavus primo, deinde niger, tenacitate denique picea , acer, inflammabilis, est oleum sanguinis humani , exigua copia, circa quinquagessimam.
65쪽
Manet in fundo carbo sanguinis porosus, inflammabilis, qui incensus deflagrat , & cinerem relinquit. Is lixivio facto salem dat, qui ex sale marino'& alcatino fixo in istus est , & terrae fatuae modico Sal fixus vix quingentesimam portionem sanguinis emcit, cujus iterum sene quarta pars est alea lina. Ex hoc sale ultima tortura ignis aliquid acidi habetur, quod partim marino sal j. qualis etiam in spiritu sanguinis demonstratus est, partim vegetabili ciborum indoli, nondum satis Ribactae, acceptum reserimus. Hjnc in animalibus herbivorjs perinde,
ut in homine, reperitur. J erra Vero, cujuS centesima forte & quinquagesima portio est, aliquas etjam
particulas habet, quas magnes attrahit.
CXLIII. Haec analysis demonstrat inesse liquida
sanguini, alia aliis gnaviora, tenaciora; alia aqUea, alia inflanimabilia, & maximam partem ad putredinem & aleatinam indolem sanguinem Vergere. Nam idem, dum integer est, &a putredine & ab ignis nimia vi tutus, neque alealescit, neque aceiacit, sed blandus, subsalsus, in morbis tamen nonnunquam satis acer est, I putred j ni proximus, exemplo scorbuti, in quo Vasa sua erodit, hydro Picorum . quorum aqua alcatinae proxima fit. In insediis vero calx alealescens reperitur, quae cum acidis effervescit. CXLIV. Microscopium sanguini recenti, in tu bum vitreum recepto, adhibitum, vel sanguini invenis animalis vivi moto, caljdi ut pullus est gallinaceus , frjgidi, ut rana, in sanguine distinguit globulos rubros, qui cruorem procul dubio constituunt, dictum n. CXXXVII. An lenticulares potius particulae, ut in piscibus a LEEUWENHOEC-KIO, in h9mine nuper inventae 3 Di melle satis judicium eis, neque tamen, toties microscopio usUS unquam desideravi eas in globulis umbras, quM crastitiem I convexitatem indicant.
CXLV. Color in his globulis ruber est, tanto lataior & croco propior, quanto animal est valeΠ-
66쪽
tius : & eadem proportione numerus cilm saucisero comparatus increscit. Diameter exigua, inter & unciae. Fjguram in oblongam OUi sie-
ciem dicuntur mutare, quod nunquam certo satis videre potui. In alios minores 1lavescentes, dieti sunt dj1 4 lj re, quod & ipsum neque vidi, neque facile admitto. CXLVI. Ex sanguine abunde, ex sero parca nascuntur fibriu, si. super linteum e usu na multa aqua sensim elueris: aut effusum in aquam sanguinem Virgis pereulleris ad - , fere sanguinis. Ex glutine connascuntur, in Vivo animale nondum genitae, cum neqUe micros Opium eas detegat , quod tanto minores globulos adeo facile detegit, neque longorum filorum figura ad motum recΙ-piendum apta lit. CXLVII. Ex his experimentis inter se 2Ompa ratis effetuntur ea, quae hactenus de s linguine n ra sunt. Cruorem nempe globulis componi. Eorum globulorum naturam inllainmabilem demonstrat secatus cruor, qui flammam concipit, pVrophorus ex sangu ne humano natus, exque iis majorem rartem olei picei, quod ex sanguine per ignis torturam habetur, oriri summe probabile est. CXLVIII. Igne tortam sanguinis serum dat fere elementa qine isti guis ruber, sal, OleMm, serram. Sed plus aquae. FerrUm omnino nullum. Sim j lja, sed cum pauciori Oleo I sale aquei humores reddunt, qui de sanguilae parantur, sali Va , mucUS. CXLIX. Sanguinis in universo corpore moles non potest ita certo definiri. Humorum quidem pondus multo solida parte majtis est. Verum eorum multi circulationem non obeunt, ut gluten Partiam, adeps. Si ex lituimorrhagus majorjbus, di tamen integra vita toleratis, experimentis cum Enimalibus suetis, quibus sanguis omnis eductUS ea, arteriarum Venarumque mole, judicium utcumquu
67쪽
serre licet, erunt humorum, qui in circulum redeunt, minImum quinquaginta librae, quarum circa et 8 sunt veri sanguinis. Arteriae quintam fere
Partem continent, quatuor alias Venae.
CL Neque perpetuae sunt eorum elementorum, quae hactenus dixi, proportiones. Cruorem, ruborem , vim densabilem, partiumque cohaesionem, seri coacti duritatem, pondus. principia aleatina, auget vita exercitata, aetas virilis febris. Serum,& in eo mucum, distinguit; a Ugent contrariae, Vita propior origini animalis, iners, diaeta aquea , vegetabilis, a quibus cruor minuitur, & aqua abundat. Senium cruorem auget, gelatinam minuit.
CLI. Ab his principiis, cum solidae tamen fabricae consideratione conjunctjs, temperamentorum diversitates pendent. Plet horum enim globulorum rubrorum copia facit : Phlegmaticam temperiem aquosae partis in sanguine abundant j I. Cholerica indoles in humoribus quidem ab acriori fiat guinis Amagis alcalescente natura oriri Videtur, argumento hominum carni Vorum, & anthropophagorum, quDs constat ferociores esse iis, qui vegetabilibus utuntur. In solidis partibus Vis irritabilis major, I duritas eum mobilitate ad cholericum, vis irritabj ijsmjnor cum modica magis duritate ad sanguineum, irritabilitas minor cum minori duritate ad phlegmaticum temperata entum resertur. Sed datur etiam temperamento In eum parva irritabilitate robur corporis summum conjungens, baeoticum. In melancholico irritab1litatem maximam, cum debilitate conjungi apparet Sed cavendum est,s ne nimis haec temperamenta ad systematis modum definiantur, quae in natura non quatuor, aut octo, sed infinitis gradibus distincta sunt. CL 1. Ruber cruor calori generando inprimis inserVire Videtur, cum in eadem ratione cum ipso sanguinis calore sit. Idem valis primi generis Ob magnitudinem sphaerularum retentus, eorum collapsuin ita pedit, cumque motum a corde commH-
68쪽
nem accipiat, ob mole cularum vero densitatem majorem impetum habeat, liquoribus minorum generum motum imprimit. Neque repugnat cor a pondero id cruore melius irritaria Globosa figura Deabilitatem facit cum densitate conjuncta : istam& potentiam sorte generandi caloris ferri abundantia auget : tum olei. Hinc sanguinis rubra parte per venae sectiones nimis diminuta, stagnationes in vasiis minoribus succedunt, & obesitas, hydrOPS. Ab ejus etiam cruoris legitima copia reparatio novi sanguinis pendere videtur, eodem argUmento.
Nam ab haemorrhagijs sanguis ex rubra densaque natura in pallidam & serosum degenerat. CLIII. Serum coagulabile inprimis nutritioni part jum destinatur, ut apparebit capite XXX. Liquida tenuiora varios habent usus, ad solutionem ciborum, ad irrorandam superficiem externam, su- Perficiem internam cavitatum corporis humani, ad sexilitatem conservandam in solidis . ad motum nervorum, ad vj fu m &c. Salsae particular ad solvendum cibum, ad stimulanda vasa idonea videntur. Aeris dotes non satis notae sunt. Ignis fluorem facit, neque facile ad eum gradum intenditur, quo
CLIV. Quare neque absque crasti, sanguine sanitas consistere potest, cujus portione inminuta omnia in vasis minoribus stagnant, pallent, Omnia frigent, & debilia sunt. Neque absque mjnorum generum liquidis aut Ossicia vitae humanae , aut Valetudo sibi constant, cum cruor privatus portioneaque a cogatur, Obstruat angustias vasorum, calorem nimium accendat.
CLV. An sit aliqua sanguinis arteriosi & venosi 'divertitas 3 Videtur, cum ille pulmonis actionem recenter passus lit. Sed in experj mentis Vix observabilem reperio, vel in colore. vel jn densitate, vel aliis notis diversitatem ; etsi alias evidenti sit mam Vidi, ut splendidus sanguinis arteriosi rubor,
ab atra suscedine sanguinis venusi discrimen facere
69쪽
yjderet hir, id tamen in exemplo pulli incubati ma-rijsesto ex sola profundiori serie globulorum in cratias ori vena sequitur. Sed neque satis certo inter diversarum arteriarum sanguinem verum est dis
CLVI. Ex uno sanguine in a ortam expulso generantur Omnia liquida corporis humani, quae in CertaS classes consentiunt. Qua arte ea generat j Ofiat, ex glandularum fabrica explicari oportet. Sed Praemitti debet quid sanguis a suis valis patiatur.
CLVII. Sanguis ex cordis sinistro ventriculo propulsus ita uortam arteriam, ex corde Primum paulum dextrorsum , deinde sinistrorsum, retror-sam , in arcum Valde acutum flexam, incurrit mole sua primo in dextrum parietem aOrtae, inde reflexus in sinistrum , unde fluento vertiginoso, quantum plenitudo permittit, & illisus parietibus Strepercussus pergit per arterias. Qua primum de corde prodit aorta, eadem in amplitudinem aliquam intumescit. CLVIII. Arterite in vivo homine perpetuo stlnguine plenae sunt, cum Liliens ex arteria sanguis non alternis inrerrumpatur in quiete cordis motibus, sed perpetuo sita profluat, D in vivis animalibus iniero scopjum arterias Si in diastole plenas demonstret, & in systole, neque arteriae fibrae ci culares se omnino constringere, tubumve totum evacuare possent. Quare dum nova sanguinis unda in plenas arterias advenit, etsi1 parva sit ejus ad totius corporjs arterio sum systema ratio, quae duas uncias vix superet, attingit tamen undam Priorem , quae remotior a corde lentius promo Vetur, eam
ergo ita pellit, arteriam in longitudinem producit
70쪽
etiam cylindricam : ejusdem diametrum auget, membranas propius ad se invicem apprimit, . con-Vexas Partes flexionum extrorsum urgee, & 1l iras facit magis serpentinas, ut inJeetio demon nrat. Haec arteriae dilatatio, & luminis ex minori circulo in majorem mutatio, pulsus vocatur, cujus diastole est arteriae super naturalem diametrum e X Panlio Ca, Vitae propria, a corde unice proficiscit Ur, neque arteriae sibi commist, naturalis est. Hinc intercepto motu cordis pulsus nullus, sive ab ane Urysmate, sive a Vinculo cordjs im Dulsio occupetur :hinc subita pulsus abruptio a persus B in Vivo animale corde. Tanto magis autem arteria dilatatur, quanto minus expedite unda anterior fugit, & quanto major est excessus velocitatis undae novae super
CLIX. Dilatationem arteriae sequitur contractio. Nempe cor sanguinem expulit, stimulo se libera- jt, hinc quIescit. Arteria vero eo ipso tempore elatere , quem innatum habet & insitum fibris circularibus 1 uis, ab eodem sanguinis impulsit stimulo irritata, constringitur, & tantum sanguinis expellit, quantum super medium suae diametri modum
acceperat. Ea quantitas omnis transsit in vasa minora , aut in venas : cum retronitenti ex partea Orita proxima relictant valvulae aortae se milunares.
Uam prim Una ea unda se liberavit, remittit de contractili vi non stimulata arteria, & continuo cedit novae Undae, quam cor emittit, & nOVa Oritur diastole. CLX. Arteriam constringi, I sanguinem ea vi Promoveri, de monitrui ejus indoles contractilis ;dilatationis a corde laetae e vj dens remit o. evacuatio arteriae proprja vi facta per ramos laterales inter duo vincula: stingvjnis per Venus in cor ea: tus, cujus urteria ligata est, quem adeo sanguinem cor non propellit sanguinjs sistitus per arteriam etiam malor, dum cor quiescit, magnis viris Obser-