Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

151쪽

commis car ce qui a sit employsi dans te patrimo in dii testate urne petit hire censo avo i hi consonam Oti sipenses: or, en parta geant les dissserens esset hhrodita ires enire se sitis, te testat eur avo ulu que les aut res esset de me urassent commutas par indivis entre tuus es coli siritiers, et que par apport a soniis par tui acquis aumoyen des gain qu 'il a satis commesso urnisseu des arathes, i 'ex-

csident uiri servit a payera a sille a portionisii hilita ire ce qui se pratiquerat altis si te si sunt avait laisssi de l'argent comptant M. Ainsi dono, si uti testateur exige de son sibi te ur a detie u illii avait sigilde, an cependati s 'hire propos si 'an satili te lcgs,ce leg sera da, a molias queri 'on ne vel ille ici labii une dissse rences 3 enire e cas et cellii 'tine ali sination de la hos logusie, en isant que dans e dernier a substance de la cho se reste, quoi lii 'elle sol althnύe, et que dans ei te Sphce-ci e cor ps de la det te est letiit Cependant ayant hi consulisi dans l'esphced'uri ci bascier qui, 'silant Lit payer de son sibi te ur, avait rete nullargent che tui a iitre de siphi J'ai rhpondi , qu' moti avis clade mande quo 'on serati dii si sit commis serati sondhe, furto ut parceque te rhancie testat eur 'avaitias lui-mhmei Oursuivi te pate metit de a det te, mais ne te sibi te urci 'avait os serie de bon*rsi,

et que Sur celle ossi e volontaire te rhancter 'avait purae restifer. In sensibi ement notis ad mellrons hine comme conssiquence de celle solution , que Ors moriae queste testate ur aurait employsi une partiede et argentis satre uel que acquisilion, aias 'hl re propos lasuppression de ce legs, te sidhicommissatre serat en cor sondsi h

Si te lesialeur a donnsi auriggalaire te pri de la chose legusic,

152쪽

Existimo pretio m militia praestari Don oportere ty, nisi legatarius ostenderit testa inrevi et post actam solutionem i erum eum Pretium minitae accipere voluisse. Quod si non totum pretium milit ne, sed partem vivus testator legatario dedit, reliqui superesse actionem , nisi heres et ab hoc decessisse testatorem osten derit. Om/s enim Probandi inulatam esse desuncti voluntalem, ad eum pertinet, ii fideicori missum recusat n. l. a. s. lib. i. doleratis '. Celsus, lib. l. digeri. X. q. Lillinendi legati aut de comi nis si volunta es manifes iissime colligitur , si illud testator induxerit. Enimvero ii nihil interest inducatur quod scriptum est, an odi matur . l. 16. aut lib. singui de jure codicili. I. 5'. Si codicillis alicui adscribatur pars ejus quod ea testa mento relictum erat, hinc colligitur superflui adimendi voluntas ui in specie legis Io, j. 33. . de instruct vel instrum. St . id. de legalis, Π. 75. Simili ratione praesumetur ademptum sortis legatum debitori relictum, si postea codicillis remittantur ei hujus sortis surae quoac vivet. Hinc quidam testamento ita scripserat Titio, assini meo, ii quidquid mihi quacumque ex causa debebat, remitti volo , O- que amplius decem do . Codicillis ita scripsit Titio hoc amplius, a sini et debitori meo, usuram pecuniἴ quam mihil debebat, ab herede meo donec advivet quod si exigere ultra

a Voluntatem meam putaverit, ejus sortis usuram eidem itio ab heredibus meis donec vivet, praestari volo n. Quaesitum eol, si uin augendi potius quam minuendi te Stator voluntatem

habuerit I), an heredes ex causa fidei commissi Titi 5 teneantur, ut Uum omni debito liberent ' Respondit : Secundum ea quae proponerentur, videri minutum togatum quod primo dederat .

l. 8 4 5. s. 3 . 3. de libertit ita. Scaevola, lib. 16. U8st.

i Videtur enim testator animo ex eis uendi sui legati hoc pretium vivus

ei piae, titisse Ilic recte notan interpretes, posse testatorem condirere hoc

pretium si eum poenituerit riuum ex causa legati quod revocabile est, illud

praestitisse videntur.

2 Id est, habuisse videaturi propter verba hoc o liras quibus usus est. Verum haec verba hccin litis oliceridum est reserri d nul xut ad Iesai in sortia , quod manifeste hic adimitur dum usuras ejus reminit

153쪽

X. ' L 'intentio de supprime te leg o te id hic ominis se presume manifeste mcnt lorsque e testate ur a es sacesta disposition

Et en essei, re bisse la dispositio dii leg ou 'oler , sontdeu modes de suppression qui ne distiarent potnt lyun de 'aut re is, XI. 5'. Lorsque te testateu a , par codicille , assign au ldgataire, ne parti de ceriu'i tui avait laisso dans sono es lament, u

puis ait, par codicille la remis de intέrhis durant a vie. 'est potir suo , uti individit avai sat dans sola testament une disposition ain si conque id e vela que l'on lasse remi sed ilius, is moti allisi de to ut e qu'il me devait a uel que titre que cessat, et qu'en sus ori tui donne dice cris 'or M. Disposition que letestate ur a in si changsi depuis par uri codicille me vela quem oti hi ritier pate en sus is Titius, mori parent et moti dbite ur, et lant qu'i vivi a illiath rhi de la somnieri u i me devait, et dans te cas οὐ monasiri iter exigerat de tui et contre ma volo nisi cesi nisi rhis , e eucque me heriti ercles lui patent pendant sa vie or, te lesta leui ayant volatu I), par celle disposition dii codicille, augmenter te leg qu'il avai sat a Titius par soli testament, plu- tot que te diminuer on a demand si tes hiatiers, en veriti dusid hi commis, si talent tenus de libore Titius de totile rudelter

154쪽

XII. 6'. Colligitur voluntas adimendi legati vel fideicommissi

ex eo quod defunctus cessare secerit causam propter quam vide hatur reliquiSSQ.

Primum exemplum e re Ab heredibus petierat ut, si in pro vincia decessisset, sexaginta Lucio- Titio darentur, ut is corpus ejus curaret in patriam reportari , et adjecerat haec verba Cui concedi volo, si quid ex ea pecunia supererit n. Eadem die codi Cillos ad heredes suos ita scripserat Peto a vobis ut, sive tu D provincia, sive in via aliquid mihi humanitus acciderit, corpuS D meum curetis et in Campaniam . et in monumentum filiorum a meorum reportare D. Quaesitum est an id quod superfuerit ex Sexaginta , a Lucio-Τitio tacite ademeri y Respondit: ademptum I videri n. l. 3o. g. I. Scaevola, lib. 20 digeSt. Alterum exemplum Alteri ex heredibus praeceptionem praedii dedit, mox alteri praestari adversus debitorem actiones ad eum finem a mandavit, quo praedium fuerat comparatum. Quum postea , praedio distracto , citra ullam Ossensam ejus qui Praeceptionem acceperat, pretium in corpus patrimonii redisset, non esse praestanctis actiones coheredi respondi 3 n. l. 25. Pap. lib. 9. CSP.

f. III. Quin non sussciant ut colligatur oluntas adimendi legati aut deicommissi ' XIII. Haec voluntas non colligitur ex posteriori testamenio imperfeci , in quo nihil vel aliud relinquitur ei cui in priore

relictum St.

Hoc docet apinianus Siciliae testamento facto fideicommissum tibi reliquero , deinde postea aliud secer non jure in quo fideicommissum relictum tibi, vel aliud quam quod priore

testamento , vel omnino non sit relictum , videndum est mens-ne mea haec suerit, facientis postea testamentum , ut nolim ratum

1 Quia de init ei munus transferendi corporis sui, propter quod videbatur ei legaSse. 2 Adlinem pretii quo ρωdium comparatum fuerat. o Videtur enim ipsi eas legasse . ut eum coheredi cui legatus erat fundus exaequaret. Quae causa legandi cessavit, quum alienatione fundi, ademptum sit fundi leuatum.

155쪽

ritiers Je ous prie de laisse a Titius, o ut e qui io urra vi

d'avoi sol de se ire porter mori corps e Campanie , et de erasi pose dans le tombeau oti reposent les restes mortelles de mesensans on a demand si de et te disposition dii testate uri sultatila suppression tacite duci eg qu 'i avait Lit a Titius de ce qui res- terat des Oixante sicus 'ci'ai sipondi affirmati vement x M. Autre exen D. in testaleur yan lsigue ari'un de ses si rilier , uti soniis par prsicipiat, a volatu queri' oti cedat a rau- ire es actions horoditat pes conli e n hbiteur de la succession , ias 'lu' concurronee I de ce que te fonds avait cosito De Puis, te testat eurinyant alisin ce sonds, an avo i toute is l'intention de satre toriis elui a qui il l 'avai thgusi par precipiat Ie

dans te premier teSlament.

156쪽

138 LIB. XXXIV. PANDECTARUM TIT. IV. libi sit priore testamento relictum , quia nuda voluntate fidei commissa infirmare niues Sed vix id obtinere potest: ortassis ideo quod ita demum a priore es lamento velim recedi, si posterius Valiturum sit. Et tinc ex posteriore testamento id ei commissum ei non debetur, etiamsi iidem heredes utroque testamento in S-tiit , ex priori extiterint i D. l. 18. f. lib. 3a de legatis q. lib. 1 fideicomm XIV. Non videtur etiam testator habuisse voluntatem adimendi legali in specie sequenti Qui lias ex disparibus portionibus

testamento herede instituerat , pene omnium bonorum Suorum

eodem testamento divisionem fecit, binde te verba adjecit :τα δε λοιπα, etc. id est re reliqua aut vi omnia otia existentiari mihi, si militer ei heroditaria uera erunt solum duarum filia-M rum mearum , scilicet rimae et Ρcundae, vel quin ex his sub n sistet n. Post 'a codicillis long ali. in dixi sionem fecit bonorum, inter easdem inter quas et testamento diviserat; Ddedam tamenni illi Dorninatim dedit. Quaesitum est an prima ei secundari lize ex verbis es lamenti consequi possint ut Sol de habeant ea, quae nominatim ulli relicta sim in divisione quae novissima a patresacta est Respondit: Non a tota voluntate recessisse videri, Sed ab his tantum rebus quas reformasset n. l. 3o. g. 3. Scaevola, lib. Io digest. XV. Non inducitur etiam mulatio voluntatis in specie sequenti, de qua ita rescribit Gordianus Quotiens inter omnes heredes testator Successionem suam dividit, ac singulos certis possessionibus cum mancipiis quae in eisdem sunt constituta jubet esse con tentos voluntati ejus, salva legis Falcidit auctoritate, obtemperandum esse manifestum est. Nec mutat quod in sequentibus verbis mancipia sua universa , nulla facta eorum discretione, commen danda putaverit heredibus, quum ulique his ea videtur insinuasse, quius etiam testamento relinquenda esse decrevit n. l. o. Od. 3.36 famil. VCAC.

1 Ex iniusto enim testamento nec fidei commissa debentur, ut vid. supra, it de legesim, Π. 8.

157쪽

leui sponi annuller te si ibi commis me qui cependant, ne ei Ls': metire ais oment. En esset, e ne suis ceus votiloi rejelier es disposition dia premi e testament, qu'aulant que e seconi Sera a labie dans io u son coitionu .dhs-lors, ne sera alable ni d te dei commis, lais S dans e seconi testameni hien que es hines person nos , qui avalentii instilia sees hori libros dans te detix est Inens se su Ssent troux sies 'otre en cor en vertia dia premier 1 D. X l V. Le lesialetiri est a cens avo i eues intention de supprimer e legs hine dans 'esphce vivante phre arant in Siliu ses ille hori id res our de portions insigales , a , dans o teStamen , partago entre elles resque totas se hiens, et a tota locelle clausea Par oppori u reste de me biens , iis appartien droni et passeroni eis o iis fronti lors , alias questes charges de de ma succession a me do ux ille seu lementiu , 'une 'elles quasvrvix rad 'aut re it puis leues tale ura , parcodicille saltontreelles uniari age des biensi sirsidii atres out dissserent ilia premior, et a laisssiquet quos esset librsidita tres , lotiles is an les avo i assigia sic au- cun des sinitior en particulter On a st mand si , vivant est eruies de la disposition es lamonia ire les esset qui dans e seconi paripime , 'On poliat eu 'assignat oti particuli hre, evalent leur appartent Delles seu les δ' at si pondia que te est pyeur ri'avait pacentendia φvoque en enlier sa premi hro volo nisi si noncsi dans te les lament, si cem' est lici' sigarii des choses sente ment, auxquellesie codicillo avait apportesquetque modifications M. XV olim' induit galementio intin changement de volo nisi dansi es phce sui vpiate oti Gordien 'ἡ nonce in si dans uti rescrit u oules es sol que te lesiale Dr a parta gysa succession enlre est, siritier , et qu'il a volitum De bacula d 'eu se contentat de soniis,

ave les esclaves qui eri si pendent et qui soni parti de lamis position il est constant ii 'it saut oblem phre a ceriu' illa prescrit,sans prsiiudice de la Falcidion et a celte premisi re disposition ne deroge o in celle subsoquente, par laquelle it a cruraevoi re-

1 De fidei commis sim ne periventis esset hi re ni exigit, es ni us era ei tu 'un testamen injuste ouirre: gulier. V. ci-dess. laeti tre des leo , Π Ι 8.

158쪽

I o LIB. XXXIV. PANDECTARUM IΤ. v. ARTICULUS II.

Cui Person et u res utiliter radimi Possis, per legatum aut fideicommissum relicta S.I. Cui personin adimi possit XVI. Matum legatum adimi, tam pure qua in sub conditione, non liberiis tantum, sed etiam ingenuis I , placuit n. l. 7. Od.6 37. do legat Diocl. et Maxim. Caeterurn, Megalum nulli alii adimi potest quam cui datum est. Quapropter si filii aut servo alieno legatum uerit, domino aut patri legatum adimi et non potest n. l. 21. Licinii ius-Rufinus,l. . . regul. g. II. Quin res utiliter adimatur. XVII. Etiam hujus rei ademptio utilis est, quam heres , antequam adtineretur , volente testatore promisit se soluturum , ut in Specie sequenticii Qui testamento heredem scripserat maevio ducenta legavit, et fide ejus commisit ut centum daret Glauce thyce , Elpidi autem quinquaginta. Postea Maevius , volente testatore, litteras emisit

ad eas, secundum voluntatem testatoris restituturum. Postea lestato secit codicillos , quibus et hoc praecipit, ut praeter hos codicillos si quid aliud prolatum esset non valeat. Quaesitum est an Maevius qui ducenta accepit, quia mutavit voluntatem de ea epis lota testator , a mulieribus conveniri ex causa fidei commissi possit Responditu Secundum ea quae proponuntur, frustra Maevium Conveniri 3), sive ducenta, sive praedium pro his accepit n. l. 7. g. .se lib. 32 de legatis 3'. Scaevola , lib. 8 digest.

1 Forte de eo consulti fuerant imperatores , utrum latus personae legam tarii aliquam ea in re asserret disserentiam. a Nec obstat quod pater aut dominus recte repudiant quod silio aut servo suo relictum est. Nam ius ipsis delatum est, quum illud repudiant. At quandiu vivit testator, quod filio relictum est, non potest videri relic

tum patri.

3 Non obstat te n. β. 6. 3. de solutionib. ubi dicitur ei qui mandato

meo post imortem meam stipulatus est, recte solvi clicet mutaverim volun

latem. Neque enim ibi agitur de ullo legato aut fidei commisso, sed de lege stipulationi adjecta , quae invito promissore mulari non potest. Nec etiam Obstat lex . o. q. t . de juriisci quae vulgo objicitur : ubi heres ex parte scriptus qui tacitam defuncto fidem dederat restituendi incapaci quaedam praelegata priore testament sibi relicta , praesumitur eodem fidei commisso gravatus in posteriore, quamvis nullum in eo praelegatum acceperit. Ibi enim odio suscipientis tacitu in fidei commissum, videtur illud in posteriore testamento repetitum me mutata intelligitur voluntas testatoris. Hic autem agitur de legato quod capaci relictum est, nec quaeritur a mutata suerit vo-

159쪽

g. II. Quelle choseseu gine utilement ou tilablement tis. XVII. Sera don pareit lenient utile a suppression de la cho seque i herilier, avant ii 'elle ne tui fiat olsie, 'otait en gag 1 payer, comme on te volt dans t 'es psice sui vante: in restat eur qui avait institu uia hi ilier, yant logii a Maevius de accents cus, achar g ce dernier 'eia donne cent a Glauce lyche et inquante a Elpidera ensuite, consornasiment ara' ord remuli en avait resu dutestate ur, Maevius a sat savDir, par leti re dies de uisemmes que, sui vati sititention dii testaleur il lait pro h leur restitue leue sid hi commis Le testate ur a depuis ait uia codicille, par teque ila Ordonia que, si 'on pro duisait ne disposition disiserente, ellelut nullo et de nul esset ori a demandessi Maevius, qui avait requies eu cenis reus, o uvait, via te changement de volonto duraestate ur,d 'aprhs ei te et tre, hire aclionii par es semines, en verti dii idei commis J'ai sipondii sigativement 3 , vivant

si Les em pereur Dioci sitie et Maximie , doni a d cision est consignέ dans ceti loi, valent sit satis docile consuli sis surcia question de sa voti si 'dia decla personne dii sigata ire devait, datis cette matthre, apporterqueique disiaretice ou satro ad metire ne distinction. a Non obstant la re nonciatio que te phre o te malire sera ient dii legslaiss a sit ou . l'es clave car Our retioncero e roit, it audrait quo laetiose leur edi sit dέfiarsi h ux-mhmes Dor, tant que te testate Ur exiSte , equi a si si sigia a sit ne petit hire cens avo ir tolύgu au phre. 3 Et e nonobstantes tot sinate , V. desiniemens, oti l est dit 'lu'onpetat alablement payer , celui qui fur mori mandat, a stipulsi depuis ma nori, bion que 'ai chang de volonii car dans cette tot Prie 'agitio intde leg ou sidέi commis , ais de in clause aiouisieracia stipulation qui saris

160쪽

η 2 LIB. XXXIV. AND DCTA IIUM IT IMXVIII. Et tarn injus rei ademptio utilis est, cujus logatum valere desierat, sed ita ut convalescere potui S Set. Hinc Paulus Servus legatus est, et ei aliquid ε). Si alienato eo adimatur quod ei legatum est, valet ademptio I); quia et te gatum poli: Si procedere , Si redimatur . l. 7. lib. 2. quoeSt. Quod si legatum non potuisset convalescere , inutiliter adi

metiar.

Unde tali in subjicitiam re Servo legato et inser vivos manu misso , Si legatum adimatur , nullius momenti ademptio 3 est. Igitur legatum quod ipsi daturi est, capiet. am 5 etsi rursus in servitutem reciderit, non tam et legatum ejus resuscitabi turri novus 6 enim idetur homo esse n. a. l. 27. g. I.

untas destincti. Sed contra quum constet eam mutatam esse, quaeritur δ' heres teri eatur ex sua pro arissione, quam vivo testatore dedit.

1 Contemplatione legatarii cui servus relictus erat. Tu lac ad h. t.' et natio dubi and erat quod voluntaria adienal one servi, extinctum sit

legatum hujus servi, supris, adeo acie ideatur per consequentias ademptum legatum huic servo legato contemplati ne legatarii relictum, quum nota possit illud capere per eum servum euius desii esse Dego tari us Ratio deci- lenda in contrarium est, quod possit legatum servi convalescere si redimatur servias, scilicet ex ova volunta et ex legato servi convalescente, vasere poterest legatum servo relictum Quum ergo existat casas quo Valere possit, utiliter adimitur. 3 Frustra enim adimitur legatum servi, quod eius manumissione pror

sus extinctum erat.

Quum igitur inutilis sit ademptio legati servi , non poterit dici per

CODSequeritias ademptum servo legatum Valebit igitur, et manumissus illud cuiat. 5 Nec dicas posse legatum servi convalescere si manumissu revocetiar. in servitutem Ini etsi, etc. si, Servus quum manumittitur, nihil ex pristitia servitute servat me qui- dein spem regressus ad illam, quum hoc sperare nefas sit. Quum igitur c vocatur ad servitutem , non pristina, sed nova et vitus est adeoque nomriistitius , sed novus videtur SSe Servia,.