장음표시 사용
501쪽
dolvent donne ce ullis ni or dre de doniae r. Julien roponit , et te question 'es clave qui apparienant a plus leur mali res, et aliquetra 'un 'eux Maisso a liberi solis laconditi in de doniae uiae somme de dix, peut la Onno fur soni siculo 3), de quelque maniore qu'il 'ait acquis il imporio poli 'a illo urs que illi eritier ou e copropribta ire sciit silente ur doce dcule , et mo me queri' es clave it requM 'Ordre de paver a somnio Di h siri iter ou a uti a Ctreri car 'est uia principe resu et applicabie e toti sita de cause aiax es claves conditionia et lenient librosqu'il peuvent dispo se des denter peculia tres Our satis sat re la condition qui eur est impossie v. Mais si illi ἡrilier avait donno au'e clave hέ dita ro ne cor laine Omme 'argent pota commercer, et que 'es clave a qui letestate ur a laisssi a liberi solas condition ait pris sur et te sommepou satisfaire Dia condition a tui impossie , vivant Trebalius et Labeon, it ne petat , en vertia dia testament, acquύri aius facii heri si parce u 'il est cens restitue celte somme luto quo lapayer potar moi e pense que si es denter salsa lent parite du
έ cus soni contenus dans vingi.
an trange poti rempli Une conditione
502쪽
484 LIB. XXXV. PANDECTAR Um IT a. si Sed et si argento subtracto vel rebus aliis distractis, nummos corrasos dederit, perveniet ad libertate in si): quamvis si nummos subtractos dedisset, ad libertatem non perveniret et). Nec enim
videtur dedisse, sed magis reddidisse . . Sed nec si aliis surripuerit nummos, et heredi dederit, ad libertatem perveniet; quia avelli nummi ei, qui accepit, possunt. Planesi sic consumpti fuerint, ut nullo casu avelli possint 3), competit libertas n. l. 3. . . . d. tit de Staiulib. Ulp. lib. 7. ad Sabin. CLIX. Ita autem servus peculiarem pecuniam dando, conditionem implet, si tantam habeat in peculio deducto eo quod domino debet. Hinc V. G. re si decem heredi dedisses, jussus est liber esse. Decem habet, et tantumdem domino debet Dando haec decem Don liberabitur ). Nam quod statvlibero ex peculio suo dare
explendae conditionis causa concessum est, ita interpretari debemus, ut non etiam ex eo dare possit , quod extra peculium est.
Nec me praeterit 5 hos nummos peculiares posse dici quamvis, si nihil praeterea servus habeat, peculium nullum sit. Sed dubitari non oportet quin haec mens suerit id constituentium , ut quasi ex patrimonio Suo dandi eo nomine servo potestas esset quia id maxime sine injuria dominorum concedi videbatur. Quod si ultra quis progredietur, non multum aberit quin etiam eos nummos quos
1 Scilicet modo in peculio habeat unde satis sacere possit ei quod propter surtum a se admissum domino naturaliter debet. Vid. n. seq. a Ipsi enim nummi subtracti, non sunt ex eius peculio. 3 Scilicet si dominus cui dati sunt, eos bona fide consumpserit, igno
Nec obstat lex o S. I. g. o. r. de statuim ubi servus liber esse iussus si peculium heredi dederit, intelligitur conditioni paruisse, quamvis to tum domino deberet. Ibi enim eculium sumn quale esset, duntaxat dare iussus est hic vero decem. 5 Fateor hos nummos , si ut corpora duntaxat considerentur, Pecialia res Posse dici; etiamsi id quod domino debetur, exhauriat peculium : sunt anim corpora peculiaria Verum testator in decem quae dare jussit, non tam ad ipsa corpora respexit, quam ad quantitatum , quae in peculio nulla est, uis deducto eo quod domitio debetur.
503쪽
DEs ms POSIT. EST AN . SOUS CERT CONDIΤ. , etc. I 85phcule est 'esclave, ille ut en te donnant salissa ire licia condition qui tui est impos e par te testament, en vertii duque i sera hs-lor libre D. est 'ailleur , si l'esclave , yant foustrai deI 'argent et sirobsid'aut res esset qu'il a convertis en ficus , au moyen des queis it apayesta omine, comme condition is a s liberio , ii deviendra
i'aiemen dera 'argent par tui volsi dans la succession parce qu 'iliae serat pa cens avo i donnsi et argent, mais te rendre D. M Mais si, yant volsi deri argent Dd 'aul res, i l' donnsi a illisi ritier, i ne parviendra pas a la liberly parce qu'On petat revendique cet argent fur celui quid' reum; cependant, si 'argent avait
l'esclave sera libre de plein droit . CLIX L'es clave, en payantes somme surrae denter de sonpecule, ne remptit a conditio qu'autant u i ara' hquivalent de Ceile somme dans son sicule, deduction salte de ceriu'il dot k son
C 'est potarquoi par exemple esclave a regia duraestate uria liberto, solis la condition de dolanerine sommo de di Di 'hἡ-ritier, mais hie qu'il ait la omine i dot pareille sommera sonmailreri ille sera don po in libre en donnant celte omine ;car celte iaculi accord si h l'esclave condition Dellement libre , deprendre uestes denter de sonisicule pota salis sat redda conditio uqui tui est impossie, ne dot pasis'entendre de manthre qu'it puisse cet esset se servi des denter qui soni hors de soni sicule; em'ignore pas 5 queri' on petit ire que es denter fit rangeria OnPecul en tant partie quoique, si cel es clavem' rien 'aille urs, il ait abse iace de sicule mal on ne petat Outer que ceu qui nictabit e principe ont eu intentio de laisse est' es clave paye sueste S
504쪽
c86 LIB. XXXV. ANDECTARUM TIT. T. domino stirripuerit dando , latu liberum conditioni salis acturum
existimet n. l. 7. y . . de statu lib. erat. lib. 3. membranar. CLX observa quod quum quis sub conditione dandi extra Deo , pula Titio , liber esse jussus est Eliam si invitis ore libus ex peculio statu liber pecuniam Titio det, liber quidem si sed
Tum quis invitis heredibus sciens accepit, pro possessore vide tur eam pecuniam possidere, ut avocare eam hi qui inviti sue runt I), possin n. l. o. Ompon. lib. 9 CPist. Τamen eo casu quo huic servo peculium ipsius legatum fuisset, re de illo ure ritu Si lavit herede et aut nesciente , an aciat minartios accipe illi. Et Julianus vere existimat, ex hac causa Concessam videri statuti heris alienationem nummorum etiam invito herederi et ideo facere eos accipientis pecuniam . l. o. g. o. 7. de statvlib. Ρaul lib. 16 ad Plaut. Quum extraneus si alii libero qui heredi dare iussus est pecuniam ministrat ut eam heredi et conditionis explendae causa si statu liber eam per partes dederit , non prius eam , cit heredis , quam
totam dederit. Hoc docet Ulpianus Si decem jussus dare et liber esse, quinque et non perve init ad libertatem, nisi totum et Interim igitur vindicare quinque nummos dominu Seorum et potest. Sed si residuum suerit solutum tunc etiam
id alienatum , cujus ante dominium non erat translatum ita pendebit praecedentis summo alienatiori sic tamen, ut non retro immini fiant accipientis Psed tunc quum residua summa suerit ex
soluta . l. 3. . . . d. f. de statvlib. Ulp. lib. 27. ad Sab.
1 Igitur quum ex pecnlio datur, quomodocumque delur, etsi pecunia Non sal accipientis , conditio impletum quia voluntas testatoris fuit ut ex percilio daretura nec potest aere a negando conseris iam sacere quominus impleatur , quum quaevis conditio pro impleta habeatur ex eo solo quod pro lii beat heros eam impleri. Caeterum , quum aliunde pecunia quam ex peculi datur, sin aliter impletur conditio, quam si auferri non possit ei cui data est SUPracii. 58, ex I. 3. . . V. O. . de statuim. Alias etiam , illa datio quae essectum non habet, valet ad implendam conditionem : supra , . 96,
2 Extraneus scilicet qui nummos statvlibero ministra Vi
505쪽
DE DISPOSIT. EST A M. OUS CRAT CONDIT . , etc. denter do son sicule, commera 'i disposait de sola patrimo in capstri' oti donia plus d 'exlen Sion a ce principe , On ne erat pasci rhs-hloigia de docide que lies clave condition nolle metit libre , satis sera is a condition qui tui est impossie, en donnant ou en pay anta, eccles denter qu'il aurai voles a Soli mal tre n. CLX. I saul rem arque que quandita es clave a resti dia esla leuesta liberi , solas a condilion de donne a uia transer preexemple Titius , , quoique et es clave patera Titius , algi siles beritier et fur son sicut , a somnae ordoniae , i devient ala ori te libre; mais illusi, qui a sciem men ressu celte Sommemal grsi es herili ers, 'est cens la dole Dir u 'a titre de posses Ee Ur ; en Sorte que ceu des fritiers, algr tesque is i celles Omme lui a i donia ἡ , curro tria re vendique et laesuliter . Cependant, dans e cas oti 'on aurai logia a cel es clave OnPsicule M on de mande si ei payan axe les donier de Son ἡ- Cule , algi si les hi it Iers et a leur insit , d en re nil propriet ire colui qui te rosoli Julien pense et avec rat Sora , que an C CBS, i est permis auces claves condition nollement libres , 'aliener tesdenter psiculia tres , h me mal gro 'hhrilier, et par consἡquent
qu'il ei irati furent efficacernent a proprisitsi a colui a qui iis pale it M. LOrs tu' in trange so urni dera 'argoni a Pesct axe is qui a liberto colo laisssi solis a condition de donne a 'lidri iter asinde a dotin erra 'li siritier our rempti l condition qui tui est impossie ; si et sciave ne pate a 'horitior que partiellement lasonam qu 'il doli tui donner, i ne tui en transssere a proprio le tu 'opi h la tui avolt payo euriolatii si in si 'enso igne Ulpion ura illes clave qui a rosia duoesia leur a liberi solis a condition dedonia ei di hctis , 'en donne que in i , it 'a queri a s liberi siqu'Cn payant a Som me entiore 'ostio urquo celui , qui appar-liennent res cin i cus potirra , dati l 'intervalle , es I re vendi quer ima is sicie res le decla omine qui silai due est pay parules clave , alor la pro pridi des citi premier secus , qui, 'avait puel re transsdroes colui is quiri 'es clave les avait pays , ut est acquis es par conssiquentes' esset est 'alisin alion de cos in i premier sicus est
1 C'cst our quoi tors au'o donno ou pay des de Dior dia pecule, de vivetque anthre que t 'oti doniae, et quoique elui qui refoti l 'argent 'en de Vienne poliat proprie aire, a condition est rempli e parce iacra' intention dii testateur tali queu'o payat des hiater dia i cule, et 'hi ri ter
Ne petat, en resusant On consente metit, emphcher que a conditio ne sciit
506쪽
483 LIB. XXXV. PANDECTARUM TIT. I.
g. Quomodo dandum sit CLXI. Regulariter haec datio per paries sieri non debet, nisi
ex voluntate ejus cui dandum est.
Sed quum in statu liberis multa jure singulari recepta sint v Idem servus si decem heredi dare jussus uerit, heres etiam per partes accipere , favore libertatis cogendus est n. l. o. g. 6. p. a. t. ae sim tulib. aut lib. 5. ad Sabin. CLXII. Haec conditio dandi, citra realem numerationem im Pleri potesta puta per accepti lationem re Titi sun dum do , lego si heredi meo decem dederit. Si decem heres Titio debuisset, et ea Titilla accepta ei secisset, fundum vindicare potes n. l. I. g. 5.17 lib. 3o de legatis 1'. Julian lib. 32 digeSt. Item per compensationem re Quod si heredi dare iussus est decem , et eam summam heres debeat servo si velit servus eam pe-
Cuniam Compensare , erit liber n. l. ao. g. a. o. 7. de Staiulib. Paul. lib. 16. ad PDut. Caeterum satisdando non impletur haec conditio. Proinde etiam si statvliber qui non rationes reddere, sed pecuniam jussus est dare , numerare debet, non fideiussorem dare n. l. 5. f. d. t. de
statui . Pompon. lib. . ad Sabin. CLXIII. Sed et ea demum datio hanc conditionem implet, quin sit hujus implend de CaUSa. Hinc Alfenus Servus qui testamento domini quum decem
heredi dedisset, liber esse jussus erat, heredi mercedem referre Pro operis suis solebat. Quum ex mercede heres amplius decein recepisset, servus liberum se esse aiebat. De ea re consulebatur. Respondit, non videri liberum esse. Non enim pro libertate, sed Pro operis eam pecuniam dedisse : nec magis ob eam rem liberum esse , quam si fundum a domino conduxisset, pro ructu standi
507쪽
DES DISPOSIT. EsΤΑΜ. OUS CERT. CONDIT , etc. en suspens de manthre cependant, qu'ilis' a poliat sitro actionvelative ment a la propriete qui en a te transflarsi , et qui, 'est desinitive ment acquis que quandues de ux Somines Orit paydes n.
g. ΙΙ. Comment on dou donner p. CLXI. Rέgulthrement, te mode de palement ne do it poliat trepartiel, a mollis que elui a qui Ι'on do it donner, ne consente are cev Oi partiellement. Mais comine, retali vement aiax es claves conditionnelle mentlibres, o a par uti roit particulier et sphciat, admis, en save urde laesi bdi te, plusleur manthres de salis Lire 1 la condition quileur est impossie Si l 'esclave a resti dii testate ur a liberisi, Sola la condition de donne uno somni de di h lyhsirilier, lisi xilier sera sorcsi, en saxeu decla liberisi, de rece voi celte sommepar parite D.
CLXII. Ceile conditio de donner, petit tre rempli e Sans
num siration helle et essective 'esphces sonia antes, Ar Xemple,
tius, ous la condition qu 'i doniae rara somnae de dic monae ri iter; si 'hisiri iter se tro uvat deuot coite hine omines, Titius, Tilius, en reconnaissantra' avoi reque de tui, Ourra revendique les iid D. Celle condition petatius si hire rompti par a compensationa si ita es clave a re sucia libertsi dii testate ur, solis a condition de don-
De la somni de dicaci hortiter, et queri 'hhri iter soli sibi leur de
Pare ille Som me en vers 'esclave , si l 'es clave eul a compenser, il leviendra libre n. Touleso is la condition ne petat hire rempli en Onnant cau-lion 'est Ourquo aussi re te statu libre, a qui te testa leur alaisssi a libert solis a condition , non pas de re nil re Se comples,mais de donne une omine 'argent, Oit comple la omine, mai si 'a pascia iacuit de donne caution Ourratre libre M. CLXIII. Mais oti ne rempli celte condition en Onnant decet te manisi re, qu'autant que 'on donne expressem erit poti larempli r. D'oti fuit e que dit Alfenus se L esclave, que On mali re asseanchi par so testament, solacia condition qu'il donnei ait ne
somni de dich l'hsiritier, avat coutum de apporter ari' horitieri pro duit u sata ire qu'i tirai de soti travail ournalier l'h6ritier se tro uvant avo i res de ces h me salaires plus que las omni de dix, l' es clave sola lenai qu i silai libro. 'assa ire ayante te porte en consultation, te iurisconsul leusipondit que 'es claven 'avaitio in acquis a libertes, ae la aison que i argent ii 'illa donnes illi siritier 'sitai pas our rempti l conditiora misera saliberte, ais potar 'acqui iter en vers t 'hortiter 'tine rede vane de
508쪽
so LIB. XXXV. PRNDECTARUM IT . . Inde est etiam quod re si heres pecuniam donasset statu libero M sibi eam daret et liber esset non fieri liberum Aristo 1 ait :sed si in plenum ei donasset, fieri liberum M. t. o. d. t. tit. Pom-Pon lib. I . ad Sabin. CLXIV. Observandum superest, interdum legatarium sic dare debere, ut ipsi heres cavere teneatur. V. G. aulem me herede instituto controversia mihi fiat hereditatis , si cavet legatarius evicta hereditate reddi legatum, et ipsi cavendum est reddi quod dedit ii
L c. g. 6. Paul. lib. . ad Plata. SECTIO ILDe conditione si rationes reddiderit, et aliis affinibus
De conditione reddendarum rationum. Haec conditio frequenter adscribitur servorum libertatibus. g. I. Quat utra rerum ratio reddenda sit CLXV u Libertate servo sub conditione rationis redditae testamento data , heres non solum scriptam rationem exigit, Verum etiam quae sine scriptura ab eo administrata est n. l. 26. I. O. 7. de statvlib. Modest. lib. . Vul. Nec solum ejus quod administravit, sed et ejus quod amovit, rationem servus reddere debet. Ita enim Scaevola D. Sticim et damas servi mei, si rationes cim dideritis, liberi estote . Quaesitum est an non Solum rationes, verum si qua alia consilio et raude eorum mola sunt, praeStari ab his debeant, ut ad libertatem perveniant 8. Respondit, rationum reddendarum conditioni contineri omne quod quoquo genere Ser V
Betum fidemque respiceret n. l. i. g. 11.f. o. . de fidorcsm. liberi. Scaevola lib. 4. CSP. CLXVI. Etiam jus administratio iis quam post mortem te Sta loris habuit, rationem reddere debet. Hinc idem Scaevola: Dominus servo Hiberialem ita testamen
si Quia magis exsolvendi debili naturalis causa, tuam condition in Maa pleri die latia darct.
509쪽
en e cas, que 'il avait asser myian Ond de sola mali re et, qu aulieri de payer on aliare, ii tui eo donia de 'argent . 1 s 'ensuit hine ne ore que si si 'escire e si racobi condition- ne lement par te les taleiar, a rici 5 liti e de donation do 'horitio elatio omine 'argeti potir u il la tui pate , sin de devoni libro sui vant Ariston. I , es clave 'ac queri a pas in si a liberto, mais seu lement si 'herille lui doniae la Omine iurement et simple merit D.
CLXIV. I reste , observor que, quelque sol le togata ire dolidonia eri maniore neci herilier soli tenta de lui ourni caution Par IC mille, o si ovant lo Oi-mhme in stilus brilier, o me conleste herodites, et uerae sigalairo De Oniae cautiora de me
De la condition de rendre OmPlC. Celle condition est si si quem ment mise et ajoulge aux libertes
g. I. De quelles choses on dou endre con te 2 CLXV. Ioules le sol que a liberi a sit laisssie Dun es
clave solas a condition de re ni re se comptes , 'hsiritier petat exiger a et esset, On-seulement a re prsisentation des regis tres qui es enseruient, mais encore demander compte est 'adminis tralion qu 'ilis exercsi sancta porter par crit M.L'es clave Oit endre compte non- seu lenient de ceriu'il a ad ministr6, ais encore de ce u 'il a dotourn h. En esset, Scaevolari' ense igne in si dans ceti esphce urae euXM que ous, Stichus et Damas , lous detix me es claves, OJecli γ res, Si, Ous rende vos comptes n. ii a demand si , Si, Our a C
queri leur liberto , iis polivassent se horner a re dre leur comptes, Sans et re obligh de restitue ce qu' iis auraieni sito urnes desse in . . a i si pondii que la condilion de re nil re compte, comprend lo ut se qui concerne la gestion et la fidelith de 'esclave rogis seu M. CLXVI. 'es clave sigisseu doli rendre compte mhme deI 'ad minis iration qu i a conlinusi depuis a mort duraestat eur. De la fuit, que dii e pni Scaevola in mali re a donnesia
510쪽
492 LIB. XXXV. PANDECTARU TIT. I. to dedit Pitum servum meum, quum Marcianus filius meus, sedecim I annos impleverit, ravimuibus redditis liberum esse volo n. Post morte in testatoris tutores Cupit exactionem commiserunt, isque nummos redacto expensavit eisdem tutoribus.
Deinde filius impubes decessit, cui mater extitit heres, et tutorem lutelae judicio silio condemnatum habuit Cupitus ad libertatem
proclamat eo tempore, quo, si Viveret Marcianus, annos sedecim aetatis habiturus esset osserens rationes unius anni in diem mor-lis testatoris, quod caeterae subscriptae suerunt. Quaesitum est aneas quoque rationes , quas tutores periculo suo egerunt, Cupitus
reddere compelli debeat Respondii Eum de quo quaeritur, conditioni rationis reddendae ita videri paruisse, si omne ex eo quod gessit, et recte desiderari potest, reddiderit. Nam alteram condi tionem et humaniore interpretatione ita accipi posse, ut defuncto pupillo tempus quo si viveret sedecim antios impleret, expectare 3 salis uerit v. d. l. 4. I. g. ΙΟ. Item ait : ob heredibus meis peto, fideique eorum commit- to, quum filius meus sedecim annos impleverit, Stichum natis o nibus redditis manumittant , Quaero au eumdem servum tes lator, in diem usque pubertatis filii sui, actum agere voluerit ZRespondit manifestum est testatorem huius quoque actu rati
nem Sticho a reddi voluisse M. d. LII. g. 3. g. II. Quid contineat hinc rationum redditio CLXVII. u Quid ergo continetur his verbis is Si rationes rei dideri, Quidam hoc aiunt, si reliqua reddideritu quasi nihil intersit utrum sub hac conditione si reliqua, vel si hac, si rationes reddiderit. Sed nos neque conditionem meram putamu esse, quae in datione existit c), neque meram conditionem quae in sacto sit, Sed eam conditionem quae ex mixtura quadam consistit. Nam non
a Cui acius censet hic et in se pro sedecim, legendum guretuordecim. a Quum sedecim annos i leperis. 3 Ita favore libertatis Psupra n. 82. Id est, haec conditio reddendarum rationum non est huiusmodi, ut
in mera datione seu solutione pecuniae reliquae consistat, ne etiam mere consistit in facto, seu edendis rationibus : sed ex facto simul et datione constat et quodammodo miscetur.