장음표시 사용
101쪽
PRO A CAECINA ORATIO 1 88. 53 enim tibi refero: si non sum ex eo loco deiectUS, UOprollibitus sum necedere, at ex eo sum deiectuS, quo C- cessi, unde fugi si praetor non distinxit locum, quo me restitui iuberet, et restitui iussit, non Sum X diei re-Stitutus. Velim, recuperatores, hoc totum Si vobis Vor 85 Sutius, quam mea consuetudo defendendi fert, videbitur, Sic existimetiS: primum alium, non me Xcogitasse, deinde liuius rationi non modo non inVentorem, Sed ne probatorem quidem SSe me, idque me non ad meum defensionem attulisse, sed illorum defensioni rettulisse me posse pro meo iure dicere neque in lac re, quam ego protuli, quaeri oportere, quibus Verbis praetor inter-diXerit, sed de quo loco sit actum, cum interdixit; neque in vi armatorum spectari oportere in quo loco sit facta Vis, Verum Sitne sueta te vero nullo modo posse defendere, in qua re tu velis, Verba spectari Oportere, in qua re noliS, non oportere. Verum tamen equid mihi respondetur suadril id, quod ego iam antea dixi, non Olum re et Sententia, sed verbis quoque hoc interdictum ita esse compositum, ut nihil commutandum videretur attendite, quaeSD, diligenter, recuperatores est enim vestri ingenii non
meam, Sed maiorum prudentiam cognoscere non enim
id sum dicturus, quod ego invenerim, sed quod illos non fugerit: cum de vi interdicitur, duo genera CauSarum osse intellegebant, ad quae interdictum pertineret: Unum, si qui ex eo loco, ubi fuisset, se deiectum diceret ulterum, Si qui ab eo loco, quo veniret; et horum Utrumque neque praeterea quicquam poteS necidere, recuperatores id adeo sic considerate: si qui meam familium do et meo fundo deiecerit, ex eo me loco deiecerit; si qui mihi
praesto fuerit cum armatis hominibus extra meum fundum et me introire prohibuerit, non ex eo, Sed ab eo loco me deiecerit ad haec duo genera rerum Unum Verbum, quod satis declararet utrasque reS, inVeneriant, Ut, sive e fundo sive a fundo deiectus es Seni, Uno atque eodem interdicto restituerer: UNDE U. Oe Verbum UNDE utrumque declarat, et ex quo loco et a quo loco unde
deiectus est Cinna ex urbe unde Telesinus ab urbe.undo detocti Galli a Capitolio unde, qui cum Gracchosuerunt ex Capitolio. videtis igitur, hoc uno verbo UNDE S
102쪽
significari duas res, et X qii et a quo. Cum autem eor tini iubet, ita iubet, ut, si Galliis maioribus nostrisDOStularent, ut eo restituerentur, inde deiecti essent, et aliqua vi hoc adsequi possent, non, opinor, eo in uniculum, qua adgressi erant, sed in Capitolium restitui oporteret hoc enim intellegitur: UNDE DEIECISTI, Si 'eo quo Oeo Sive a quo loco, E RESTITUAS. hoc iam Simple est, in eum locum restituas sive ex hoe loco deiecisti, restituo in hunc octim, sive ab hoc loco, restitue in eum loeum, non X quo, Sed a quo deiectu est. ut si qui ex alto eum ad patriam necessisset, tempe State subito reiectus optaret, ut eum a patria deiectus esset, eo re Stitueretur, hoc, opinor, optaret, Ut a quo loco depulsus esset, in eum se fortuna restitueret, non in Salum, sed in ipsam urbem, quam petebat, Sic, quoniam Verborum vim necessario Similitudine rerum aucupamur, qui postulat, ut, a quo loco deiectus est, hoc est, unde deiectus est, eo re Stituatur, hoc postulat, ut in eum ipsum, locum restituatur cum Verba nos eo ducunt tum res
ipsa hoc sentire atque intellegere cogit. etenim PiSO, redeo nunc ad illa principia defensionis meae - si quis tuo aedibus tuis vi hominibus armatis deiecerit, quid ages 3 opinor, hoc interdicto, quo nos Si Sum IIS, PerSe Uere. quid si qui iam do foro redo unioni armatis hominibus domum tuum te introire prohibuerit, quid ages utere eodem interdicto cum igitur praetor interdiXerit, Unde deiectu es, ut eo restituaris, tu hoc idem, quod ego dico et quod perspicuum est, interpretabere cum illud verbum UNDE in utramque rem valeat, eoque tu restitui sis iussus, tam te in aedis tuas restitui oportere, si e Vestibulo, quam si ex interiore aedium parte deiectus sis. 90 Ut ero iam, recuperatores, nulla dubitatio sit, siverem SiVe Verba spectare voltis, quin secundum nos iudicetis, exoritur hic iam obrutis rebus omnibus et perditis illa defensio, eum deici posse, qui tum OSSideat, qui non possident, nullo modo posse itaque si ego im a tuis aedibus deiectus, restitui non oportere, si ip8 Si8, Oportere numera quam multa in ista defensione salsa Sint Piso ac primum illud attende, tu iam ex illa ratione CS8 depulsum, quod negabas quemquam deici po88e, niSi
103쪽
PRO A CAECINA ORATIO 89 94. 55
inde, tibi uin esset iam posse concedis eum qui non possideat, negas deici posse cur ergo ut in illud oti sidianum interdictum UNDE ILLE ME VI DEIECIT, additur CUM EGO POSSIDEREM, Si deici nemo potest, qui non possidet, aut in hoc interdictum, DE HOMINIBUS ARMATIS, non udditUr,
si oportet quaeri possederit necne negas deici, nisi qui
BOS Sident Ostendo, si sine armatis coactisve hominibus deiectus quispiain sit, cum, qui fateatur Se deieeis Se Vin
deici, nisi qui possideat ostendo ex hoc interdicto DE
ARMATIS HOMINIBUS , qui pOSSit Stendere non possedisse eum, qui deiectus sit, condemnari tamen sponsionis necesse S Ses fateatur esse si deiectum dupliciter homines deiciun b tur, aut Sine coactis armatisve hominibus aut per eius modi rationein atque vim ad duas dissimilis res duo diiuncta interdicta sunt in illa vi cotidiana non Satis est posse docere se deiectum, nisi Stendere potest, eum Os Sidoret, tum deiectum ne id quidem satis est, nisi docet ita Se pos SediSse ut ne Vi nec clam ne precario OSSederit. itaque is, qui se restituisse diXit, magna oee Saepe Onfiteri solet se vi deiecisse, verum illud addit: non possidebat, vel etiam, cum lio ipsum concessit, Vincit tamen Spon Sionem, Si planum facit ab so illum aut vi aut clam aut precario OS sedisse. Videtisne quot defensionibus meum, qui sine armis ac multitudine vim fecerit, uti posse maiore Voluerint hunc vero, qui ab iure, officio, bonis
moribus ad ferrum, ad arma, ad aedem Confugerit, nudum in causa destitutum videtis, ut, qui armatu de pOS-SeSSione contendisset, inermus plane de Sponsione Certaret ecquid igitur interest, Piso, inter haec interdicta coquid interest, utrum in hoc sit additum CUM A.
CAECINA POSSIDEREI', necne ecquid te ratio iuris, ecquid interdictorum dissimii tudo, ecquid auctoritas maiorum commovet si esset additum, de eo quaeri oporteret additu in non est, tamen oportebit atque ego in hoc Cae sicinam non defendo possedit enim Caecina, recuperatores, et id, tametsi eXtra causam est, pereurram tamen breVi, ut non minus hominem ipsum quam ius commune defensum velitis Caesennium possedisse proliter usum fruetum non negas: qui colonus habuit conductum de Caesennia
104쪽
sundum, cum idem ex eadem conductione fuerit in fundo, dubium est quin, si Caesennia tum possidebat, eum erat colonus in fundo, post eius mortem herus eodem iuro possederit deinde ipse Caecina cum cireuiret praedia, venit in istum fundum, rationes a colono necepit. Sunt' in eam rem testimonia postea cur, Aebuti, de isto potius fundo quam do alio, si quom habes, Caecinae denuntiabas, si Caecina non possidebat ipso porro Caecina
cur se moribus deduci volebat, idque tibi do amicorum de his de Aquilii sententia responderat , ne quum SM33 At enim Suthi legem tulit ut nihil de illo tempore, nihil do calamitate rei publica querar, hoc tibi respondeo,
ascripsisse eundem Sullam in eadem lege SI QUID IUS NON
ESSET ROGARIER, EIUS EA LEGE NIlIILUM ROGATUM ecquid est
quod ius non sit, quod populus iubere aut vetare non possit 3 ut ne longius abeam, declarat ipsa scriptio esse aliquid nam nisi esset, hoc in omnibus legibus nonss Scriberetur. Sed quaero de te putesne, si populus iusserit me tuum aut item te meum Servum esse, id iussum ratum atque firmum futurum perspici lio nihil esse et fateris; qua in re primum illud concedis, non quicquid Poplatu iusserit, ratum esse oportere deinde nihil rationis adfers, quam ob rem, si libertas adimi nullo modo
possit, civitas OSSit; nam et eodem modo de utraque retraditum nobi est, et, si semel civitas adimi potest, retineri libertas non potest . qui enim potest iure Quiritium s liber esse is, qui in numero Quiritium non est atque ego hane adulescentulus causam, cum agerem contra Ominem disertissimum nostrae civitatis, C. Cottam, probavi: cum Arretinno mulieris libertatem defenderem et Cotta xviris religionem iniecisset non OSSO OStrum neramentum iustum iudieari, quod Arretinis adempta civitas esset, et ego vehementius contendissem civitatem adimi non potuiS8e, Viri prima actione non iudieaverunt; po8tea re quaesit et deliberata sacramentum nostrum iustum iudicaverunt atque hoc et contra dicente Cotta et Sulla vivo iudientum est iam vero in ceteris rebUS Ut omne S, qui in eadem causa sunt, et lege agant et Suum iu perSequantur et omni iure civili sine Cuiusquam aut
magi Stratus aut iudicis aut poriti hominis aut imperiti
105쪽
PRO A CAECINA I ΛTIO 95 101. 57 dubitatione utantur, quid ego commemorem dubium
esse nemini Vestrum certo cio. uneri hoc solere me 98 non raeterit - ut X me ea, quae tibi in mentem non
Veniunt, audin - quem ad modum, si civitas adimi non possit, in colonias Latinas saepe nostri cives profecti sint: ut sua voluntate aut legis multa profecti sunt, quam multam si sufferre voluissent, manere in civitate
potuissent quid quem pater patratus dedidit aut suus 31Pater populus V Vendidit, quo is iure amittit civitatem Θut religione civitas solvatur, civis Romanus deditur; qui
eum Si neceptus, Si eorum, quibus est deditus si non accipiunt, ut Mancinum Numantini, retinet integram causam et ius civitatis si pater vendidit, eum, quem in Suam Pote Statem Susceperat, e potestate dimittit iam ob populus cum eum vendit, qui miles suetus non est, non
adimit o libertatem, sed iudicat non esse eum liberum, qui ut liber sit, adire periculum noluit eum autem incen- Sum vendit, hoc iudicat, cum ei, qui in servitute iusta fuerunt, Censu liberentur, eum, qui eum liber 8Set, censori noluerit, ipsum sibi libertatem abiudicavisse quod si maxime hisce rebus adimi libertas aut civitas potest, non intellegunt, qui liae commemorant, Si per a ratione maiores adimi posse voluerunt, alio modo noluisse Θnam ut haec ex iure civili proferunt, si adferant olim 100 quibus lege aut rogatione civitas aut libertas erepta Sit. nam quod ad exsilium attinet, perspicue intellegi potest quale sit exsilium enim non supplicium est, Sed perfugium portusque Supplicii nam quia Volunt aliquam poenam Subterfugere ut alamitatem, eo solum Vertunt, OG St, sedem ne locum mutant itaque nulla in lege nostra reperietur, ut apud ceteras civitates, maleficium ullum exsilio esse multatum; Sed cum homine Vincula, necesignominiasque Vitant, quae sunt legibus OnStitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium; qui si in civitatu legis
vim subire Vellent, non prius civitatem quam vitam amitterent: quia nolunt, non adimitur eis civitas, sed ab eis relinquitur atque deponitur. nam cum ex o Stro iure duarum ciVitatum nemo esse possit, tum amittitur haeceivitas denique, cum is, qui profugit, reeeptu e S in X- , filium, hoc est, in aliam civitatem. non me praeterit 10 i
106쪽
recuperatores, tametsi de lio iure permitti praetereo, tamen me longius 88 l)rolapsum, quam ratio Vestri iudicii postularit verum id soci, non quo vos anno in lino causa defensionem desiderare arbitrarer, sed ut omnes intelle fierent nec ademptam cuiquam civitatem OSS Neque adimi posse hoc cum eos scire voliti, quibus Sulla voluit iniuriam facere, tum omni ceteros O VOS Vetere S-que civis neque enim ratio adferri potest, cur, si cui quam novo civi potuerit adimi civitas, non onmibus n-102 triciis, omnibus antiquissimis civibus possit. nam ad hanc quidem causam nihil hoc pertinuisse primum oceo
intellegi potust, quod vos o on re iudicare non debetis,doinde quod Sulla ipso ita tulit de civitate, ut non sustulerit horum noxa tque hereditates iubet enim eodem iure esse, quo fuerint Ariminenses quos quis ignorat duodecim coloniarum fuisse et a civibus Itomanis hereditates capere potuisse ΘQuod si adimi civitas A. ne inno lege potuisset,
magis illam rationem tamen omnes boni quaererem US, quem ad modum spectatissimum pudentissimumque hominem, Summo Consilio, Summa Virtute, Summa uetoritato domestica praeditum, levatum iniuria civem retinere OSSemus, quam uti nune, cum de iure civitatis
nihil potuerit deperdere, quisquam exsistat, ni Si tui, Sexte, similis et stultitia et impudentia, qui huic adum-10s tam civitatum esse dicat; qui, quoniam, re CUPeratore S, Suum ius non deseruit neque quiequam illius audaci nepetulantiaeque concessit, de reliquo iam communem CRU-36 8am populiquo ius in vostra fido ac religione deponit is
homo est, ita se probatum vobis Vestrique similibus semper voluit, ut id non minus in hac causa laborarit no iniquo contendere liquid quam ne dissolutius rem relinquere videretur, nec minus Veritu Sit ne contemnere Aebutium quam ne ab eo contemptu esse existimaretur.
10 quapropter, si quid X tra iudiciuni est, quod homini tribuendum sit, abutis hominem singulari pudore virtute cognita et spectata de amplissimum totius Etruriae hominem , in utraque fortuna cognitum multis igni et Virtutis et humanitatis; si quid in contraria parte in homine offendendum est, habetis cum, ut nihil dicam am-
107쪽
PRO A CAECINA ORATIO 102 104. 59plius, qui se homines cougisse fateatur: in iominibus
remotis de causa quaeritis, Cum iudieiuni de vi sit, is qui arguitur, vim se hominibus armatis fecisse fateatur, Verbo Se non aequitate, defendere conetur, id quoqueo verbum ipsum ereptum esse videatis auctoritatem Sapientissimorum hominum Deoro nobiscum; in iudicium non venire utrum A. Caecina pos Sederit necne, tamen doceri possedisse multo etiam minus quaeri A. necinno fundus sit necne, me tamen id ipsum docuisse, fundum esse Caecinae cum hae ita sint, statuit quid vos tempora rei publicae de armatis hominibus, quid illius confessio de vi, quid nostra decisio de aequitate, quid ratio interdicti de iure admonent ut iudi uetis.
108쪽
M. TULLI CICERONIS DE IMPERIO CN. POMPEII AD QUIRITES
Qitamquam mihi semper frequens conspectu VeSter multo iucundissimus, lite autem locus ad agendum amplissimus, nil dicendum Ornatissimus os visus, Quirites, tamen hoc aditu laudis, qui Semper optimo cuique maxime
patuit, non mea me Voluntas adhue, Sed vitae meae rationes ab ineunte aetate Susceptae prohibuerunt: nam Cum
antea per uetatem nondum huius auctoritatem loci attingere nuderem Statueremque nilii huc nisi persectum ingenio, laboratum industria adferri oportere, Omne meum 2 CnὶΡUS micorum temporibus transmittendum putavi ita neque hic locus Vacuus umquam fuit ab is, qui vestram causam defenderent, et meus labor in privatorum periculi caste integreque versatus ex Vestro iudicio fructum eSt amplissimum consecutus nam eum propter dilationem comitiorum ter praetor primus centuriis cuncti renuntiatus sum, facile intellexi, Quirites, et quid de me iudicaretis et quid aliis praescriberetis nune eum et laetoritatis in me tantum sit, quantum vos honoribus mandandis esse voluistis, et ad agendum facultatis tantum, quantum
homini vigilanti ex orensi usu prope cotidiana dicendi
CXercitati potuit adferre, certe et si quid auctoritatis in me St, apud eos utar, qui eam mihi dederunt, et si quid in dicendo consequi possum, eis Ostendam potiSSimum, qui ei quoque rei fructum suo iudicio tribuendum esse duxerunt atque illud in primis mihi laetandum iuro esse Video, quod in hac insolita mihi ex hoc loco ratione dicendi causa talis oblata est, in qua oratio deesse nemini p088it dicendum est enim de Cn. Pompeii singulari X-imiaque virtute huius autem orationis difficilius est X-itum quam principium invenire ita mihi non tam copia
quam modus in dicendo quaerendus St.
109쪽
DE IMPERIO CN. POMPEII ORΛTIO 1 i. GlAtque ut inclo Oratio mon ,roficiscatur, unde nou 2 omnis causa ducitur, bellum grave et periculosum vestrisve et igni ibus ne sociis a duobus potentissimis regibus infortur, Mithridate et Tigrano, quorum alter reli tu S, horlacessitus occasionem sibi ad occupandam Asiam obhitam esse arbitrantur equitibus Romanis, honestissimis viris, adforiantur ex Asia Cotidie litterae, quorum magnae e Saguntur in Vestris Vectigalibus Xercendi Occupatae qui ad me pro necessitudine, quae mihi est cum illo ordine, Causam rei publieno perieuhaque rerum suarum detulerunt Bithyniae, quae nunc e Stra pro 'incia est, leo S OXUSto CSSe Ompluris regnum Ariobarzanis, quod finitimum est Vestris e tigalibus, totum esse in hostium potestate L. Lucullum magnis rebus gestis ab eo bello discedere liui qui successerit non Sati QSSe paratum ad tantum bellum administrandum unum ab omnibus sociis
ot civibus ad id bellum imperatorem deposci atque Xpeti,
eundem hiano unum ab hostibus metui, praeterea neminem. Causa quae sit videtis; nunc quid gendum Sit Con 6
Siderate. primum mihi videtur de genere bolli, deinde domagnitudine, tum de imperatore deligendo esse dicendum. Genus est belli eius modi, quod maxime Vestros animos exeitare atque inflammare ad persequendi studium debeat; in quo agitur populi Romani gloria, quae Vobis a maioribu cum magna in Omnibus rebus tum Summa in remisituri tradita est agitur salus Ociorum atque amicorum, pro qua muli a maiore Vestri magna et gravia bella ges-Serunt aguntur certissima populi Romani vectigalia et mn Xinan, quibus amissis et pacis ornamenta et subsidia belli requiretis aguntur bona muliorum civium, quibUS est a vobis et ipsorum et rei publicae Causa conSulendum. et quoniam Semper appetentes gloriae praeter ceteras
gentis atque avidi laudis fuistis, dolenda est vobis illa macula Mithridatico bello superiore Concepta, Une enitus iam insedit ac nimis inveteravit in populi Romani nomine, quod is, qui uno die tota in Asia, tot in civitatibus, uno nuntio atque Una Signifieatione littorarum civis
Romanos necandos trucidandosque denotavit, non modo adhue poenam nullam suo dignam celere Suscepit, sed ab illo tempore annum iam tertium et vicesimum regnat
110쪽
et ita regnat, ut se non Ponti neque Cappadociae latebri Aoeeultare Velit. Sed emergere e patrio regno atque in vestris vectigalibus, io est, in Asiae luce versari etenim adhuc ita nostri cum illo rege contenderunt imperatores, ut ab illo insignia victoriae, non Victos iam reportarent:
triumpliavit L. Sulla, triumphavit L. Murena de Mithridate, duo fortissimi viri et summi imperatores, sed ita
trium pliarunt, ut ille pulsu Superatu Sque regnaret. Verumtamen illis imperatoribus laus est tribuenda quod egerunt, Venia unda quod reliquerunt, propterea quod ab eo bello Sullum in Italiam res publica, Murenam Sulla revocavit. Mithridates autem omne reliquum tempus non ad oblivionem votoris belli, sed ad comitarationum novi contulit; qui postea cuni maXima aedifieasset Ornassetque claS- Sis exercitusque Permagno quibu8cumque e gentibus potuisset comparasset et se Bosporanis finitimis suis bellunt inferre simularet, usque in Histianiam legatos a litteras misit ad os duces, quibus eum tum bellum gerebamus, ut, cum duobus indoeis disiunetissimis maximeque diversis uno consilio a binis hostium copiis bellum terra marique gereretur, Vos ancipiti contentione districti de imperio di-
10 mi taretis. Sed tamen alterius partis perieulum, Sertorianae atque Hispaniensis, qua multo his firmamenti auroboris habebat, Cn. Ponit, ei divino consilio ac singulari virtute depulsum est in altera parte ita res a L. Lucullo
summo viro est administrata, ut initia illa rerum gestarum magna atque praeclara non felicitati eius, sed virtuti, haec autem Xtrema, quae nuper neciderunt, non culpae, Sed fortunae tribuenda osse videantur sed de
Ludullo didum alio loco et ita dieam, Quirites, ut neque Vera laus ei detracta oratione mea neque falsa adficta 11 esse videatur de vestri imi)erii dignitate atque gloria,
quoniam is est Xorsus Orationi meae, Videte quem Obis animum sufetinendum puteti S. Maiores nostri saeis, moreatoribus ut naviculariis nostris iniuriosius tractatis bella gesserunt vos tot milibus civium Romanorum uno nuntio atque Uno tempore
neenti quo tandem animo osse debetis legati quod erant appellati superbius, Corinthum patres vestri totius Graeciae lumen exstinetum esse voluerunt: VOS Um re rem