장음표시 사용
21쪽
. s Metaph. Liber I. iuxta Thom istas non praemittitur in pti otiturae, nisi nuda materiae essentia r & quamvis juxta aliorum sententiam materia in priori sup ponatur existens,quid haec violabit creationem totius, si Angeli creationem non violat prae suppositio essentiae jam in suo esse actuatae stCerte aut hores sententiae, quam impugno, in 'ter creationem , eductionemque si quod volunt assignare discrimen, nihil praeter voces exhibe
bunt. Ex hoc eodem capite fit,ut nihil cssit reipsa an nihilaris cum ad cuiusque corruptionem in dispensabilitet sit superstes tota quid ditas , h. e. maxima , praecipua,ter me tota cuiusque persectio substant salis. Arguo deinde contra secundam sententiam
esse cuiusvis estentiae ab aeterno diminutum , non quidem diminutum per additionem praedis ali importantis extrinsecam denominati a divina actuali cognitione in quo sensu nemo negat creaturas habuisse ab aei et no esse diminutum, quod est elle cognitum in intelle- divino sed esse quoddam intrinsecum, quod est esse non cognitum, sed cognoscibile,& vel sequens divinam cognitione ira, quae sibi quodam modo aciat obieetum suum, vel illam praece dens, pendensque a sola divina et sentia, ut spe
Cle creatura Ium eminentiali. hoc autem esse in Irin secum ideo dicitur diminutum , quia ut non est merum esse rationis quale habet chime-Ia, ita nec est esse reale simpliciter, quale habet ictea Iura jamprc ducta. Hoc toum dicit prima
sententia de suo esse quid ditativo, nisi quod differt tum in voce, tum in assignanda cauta , a qua pendet. Argum iterum Scotistae, qui sunt in hac secunda sententia, essentiam ab exilientia re non distinguunt. ubicumque ergo ponitur essentia, Ponatur oportet , dc exiitentia ; adeoque
in illo esse intrinseco, quod habent aeternum
22쪽
possibilia , erit non essentia solum rei, sed exi stentia. quaero nune, cur illud esse appelleudiminutum, de non reaIe realissimum, si est elle intrinseeum tum essentiae,tum existentiaeὶ quid enim aliud facit creatio, quam ponere effectum inesse intrinseco tum quidditativo, tum exiis sentiali r Dices fortasse, per creationem Pon1xem extra Deum : at illud esse diminutum esse inita divinum intellectum. Sed vel ly extra appellat locum: atque ita nulla res ponitur ex tra Deum: vel appellat entitatem: atque Ita
extra Deum est, quidquid ab ipso distuenciunx est . at illud esse diminutum a Deo distinctum statuitur . ergo est extra Deum, eiusque inteI
Arguo Hoc esse diminutum intrinsecum ponitur,ut sit obiectum divinae cognitionis .. at
qui ad hune finem vel inutilem omnino est, 'cisi utile, est omnino impossibile. divina enim cognitio sertur ad ipsum esse simpliciter rei,
adeoque reale, de existentiale, eum cognoscat rem,quae est terminus potentiae is quatenaa est terminus potentia suae . sed non est Mus potentiae secundum esse diminutum, sed secundum esse simpliciter,ut constat. aut er
diminutum illud esse non est ipsum esse simpli citer,sed aliud ab hoc esse de inutiliter ponitur; quia non ponitur verum obiectum divinae crgnitionis. aut est esse ipsum simpliciter impossibiliter ponitur; quia ponitur ad falsifi,
candam divinam cognitionem; quae creaturam
assirmat non simpliciter acta esse, ed solum posse esse. Arguo A. tale esse intrinsecum aut popitur prius , & independens a divina cognitione, aut posterius h. e positum vi ipsius. Si prius scontra est ex doctrina Seoti in s. dist.a. q. 3. ubi negat posse agens independens, &increatum quidquam ageth merh naturaliter, h.e. non diazectum a cognitione,quamquam ,κ: non sit in
23쪽
3 o . Metsh. Liber 'L conveniens in agent reato,ut est sol quia diri' potest in finem ab agente si periora cognosce . te. Hoc autem valet non selum ad improba dam productionementis simpliciter, sed etiam
emanationem entis diminuti priorem omni coqinitione; neutra enim in finem dirigeretur tquod esset ponere operationem in Deo non a
consilio, sed a casu. Si vero illud esse sit poste rius 3 eon 'est, quia inde fieret obiectum prius
natura essecognitum, quam cognostibile. in eo eis impriori , in quo intelligit ut divina coing nitio, per illain formalii et obiectum ip sus est cogn tum s quid enim est me esse cognitum, ni si dati. cognitionem meam in posteriora a tem naturae ponitur intrinseca rei cognoscibilitas.. Dices s Euhoe diminutum esse in posterio xi ad cognitionem di inae essentiae, di in priori. ad cognitionem sit. Sed contra est 3. quia im- possibile est,ut riumst essentia moveat,aut qua fimo vera diviniim istiellectat Π,de illam non m
,eat quantum potest . sed i ilum potest movete ad cognitionem tum sui, tum possibilium in se
eminenter, ac virtualiter contentorum. Cygo
'illum movet ad istorum Etiam cognitionem in eo ipso signo, in quo movet ad cognitionem Uui, cum in eo stilicet signo hinc ipsam vim habeat, neque eam acquirat in secundo Contra est ι.quia redit absurdum,oti,si possibilepona' tur in esse ire t inseco ante sui eognitionemsnon
enim potest dirigi in finem illud, quod non cognosti turia fi ergo ponatur non cognosti possibile per cognitionem essentiae divinae, a qua emanat manebit ab ea mere naturaliter,di sineat rectione ad suum finem . sic habitus utcumλique emanans a cognitione, quia non emanato cognitione habitus, naturaliter omnino em
24쪽
Omic. . creatura pure possibili, non potest
esse omnino nihil ergo est aliquid. non aliquid simpliciter.& existentiale erga aliquid vel essentia Ie,vel diminutum. αPro, Iantee. ex Albertino. quia secus pom. bile ita esset acta nihil, ut est actu nihil chimae Kra . Unde ergo habet esse possibile, quo caret chimeraὶ non a divina potentia:ex parte cuiuν :nihil repugnat um sit scilicet itan ita. non abesse actuali quidditativo, quale possibili non
Prob.2. Ut se habetensad non ens,ita possibi- ae ad impossibile. ergo commutaaa proportio ne , ut se ii et ens ad possibile , ita non ens ad iimpossibile. sed omne ens est possibile. ergo omne non ens est impossibile;adeoque possibilsi non potest esse omnino nihil. . Prob. 3 Si creatura possibilis nihil omninctas set,ut est n thi l omn i no chimaera,u num Omni no nihil esset magis ni Lilis quam aliud omni ny nis. hil;quia certe impossib b.est magis nihil,quana lpossibile. hoc autem repugnat a quod enim est omnino tale,non patitur aliud magis talentiter non omnino esset, sed ex parte tale.
Prob. 4. Possibile non potest transire ad esse. vel ergo habet aliquid actu, quod prius nihilo, tum substernitur actui estendis dc est inreptum. vel non habet s di quomodo transit, si transiri importat subjectum commune termino derelicto, &acquisito t Cons. dum ex nibilo fit ens, aut nihili ias ipsa, seu rei negatio evadit ens hoc est ex terminis impossibile,aut res,quae a Minegatione denominabatur ton exi stens, evadit deinde existens . ita ut nihil transi e in ensaliud non sit, quam sucsessioquaeda entis ad
25쪽
Metaph. tabere L nita: atque hare successio subsistere non potest, nisi sit commune aliquod utrique termino sub
stratum, ratione cuius illa inter se pugnent, Munum necessario alteri succedat. non enim po
test intelligi duo se invicem expellere, nisi sit ter ium, a quo se expellant: ut patet in reli.
qu1s oppositis.' Rei p. ens stare dupliciter,ueI participialiter, inquantum sci Iicet est participium verbisum: tque it identa sonat,ac id quod est, seu qucra ha
bet essendi exercitium. vel nominali tersatque
ita extenditur, &liatur ad significandum tum quod habet, tum quod potest habere esse. Simi liter nihil, quod enti opponitur,potest is mi , ut 'ppositumenti sumpto participialiter satque ita sonat idem, ae quod non est, seu quod earet essendi exercitio. εc potest sumi,utopeo' situm enti stanti nominaliteri atque ita ampliae tur ad significandum, quod nec est, nec potest esse. Ex his patet, quod creatura possibi lis sit 'omnino nihil in prima, non in secuda acceptio. ne,ieu omnino nihil in actu,non in potentia. Ad r. nunc prob. in statur quaerendo ab a versirio, eur homo habeat situm esse quidditati. vu aeternum, & non chimaera ξ non aliud ceriste poterit respondere,nisi quia homo est homo,
h.e habens ea praedieata,quae posita in es in Ur Cem non repugnant: secus chimaera. Hoc idem nos dicimus , secluso omni ei se actuali, quia ad verificandam eam conditionalem nihil in acta est opu .
Ad 2 ea in statur evidenter si . Ut se habet. existens, d non existens, ita possibile ad impos.sibile. erso ut se habet existens ad possibile,ita non exilien ad impossibile. sed omne existens est possibile . ergo omne non existens est impos sibi se . Di recte respondet Scotus, id genus ama 'menti,quod in proportionibus quantitativis est evidens Mec ab Euclide lib. s. propos. 16. demon's tur zx propriis, in aliis proportionum gens ribuo
26쪽
r:bus saeph seuere,iu videre est in dato exempl. in quo, ut & in eo, quod affertur in iugument' eommittitur,inquit Seotus, sellacia consequentis, quia proceditur in antecedente ad conseqquens negative, non est , ergo non spasbite. Ad 3. Unum omnino nihil non est magis om'nino nihil, quam aliud, si servetur constantia terminorum h e. idem omnino sit nihil utriul
que: sed non est ita, si comparetur possibile cum nimaera; illud enim est omnino nihil actushaec vero est nihil tum actu,tuni potentia. Ad 4. nibi l est,quod substernatur,de transeata non effo adesse . creatio enim mutatio rigoro
is non est,qualis a physico definitur . quare non habet subiectum commune 'extremiae, nisi se cundum imaginationem, ut omittur Da - .apud Capreolum in i d. .qu.I.art.3. seu hae subiectum non physicum, seu receptionis, sed Logicum , seu praedicationis, quatenus Angelus V g.de quo prius negabatur esse,idem evide quo. nunc esse affirmatur. Ad con edieo, in creatio ne non haberi nisi successionem rei ad sui nega' iὀnem. neque vero ut rei existentia sui neg*tionem expellat, opus est subiecto toti expellar,ut accidit n contrarie,& privari πισPositis . id enim est proprium oppositorum contradictorie,ut subiectum non respiciant,ses unum tollatur praecise per positionem alterius ;
Ponatur per alterius remotionem .
obiic. h. Haec propositio, homo est animaι
ration ti, est aeternae, ac necessariae veritatis . ergo habe. eritum, ac necessarium velificati Vum . non mere potentiale s quia non enuncian
hominem posse esse, sed esse animal rationale
Communis iam responsio ex Suario sic ha t. Necessarium aliud simpliciter, absolute, liud isecundum quid, de ex suppositione. Deus est utroque modo necessarius , nam si est . neces,
serio est omnis persectioinc praeterea cum hyp
27쪽
Metaph. Liber I. nihil: atque haec successio subsistere non potest, nisi sit commune aliquod utrique termino substratum, ratione cuius illa inter se pugnent, Munum necessario alteri succedat. non enim po
test intelligi duo se invicem expellere, nisi sit tertium, a quo se expellant: ut patet in reli. quis oppositis. Resp. ens state dupliciter, vel participialiter, in quantum scilicet est participium verbi sum: atque ita idenia sonat .ac seu quod habet essendi exercitium . vel nominaliter, atque
ita extenditur, & ampliatur ad significandum tum quod habet, tum quod potest habere esse. Simillier quod enti opponitur,potest su mi, ut 'ppositumenti sumpto participialiter satque ita sola at idem , ac quod non es , seu quod caret essendi exercitio. & potest sumi, ut oppo situm enii stanti nominaliter; atque ita amplia tui ad significandum , quod nec est, nec potest esse. Ex his patet, quod creatura possibi lis sit omnino nihil i n prima, non in secuda accepti
ne, seu omnino nihil in actu,non in potentia. , k Ad I. nunc prob. in statur quaerendo ab adversario, cur homo habeat suum esse quidditati, um aeternuin, & non chimaera ξ non aliud ce
te poterit respondere, nisi quia homo est homo,
h.e habens ea praedicata, quae posita in esse,invicem non repugnant: secus chimaera. Hoc idem
nos dicimus , secluso omni esse actuali, quia ad veri scandam eam conditionalem nihil in acta est opus. Ad a. ea in statur evidenter sic. It se habeti existens ad non existens, ita possibile ad ini pos sibile . ergo ut se habet existens ad possibile, ita non exiliens ad impossibile. sed omne existens est possibile . ergo omne non existens est rinpos sibile. Di recte respondet Scotus, id genus argu menti,quod in proportionibus quantitati vis este videtis, S ab Euclide lib. s. proposio. demon' oratur Ox propriis in aliis proportionum gen' ribus
28쪽
Z C ut L 'r'bus saepe sallere, ut videre est in dato exemplis in quo, ut & in eo, quod assertur in argument' committitur,inquit Scotus, fallacia conseque iis, quia proceditur ab antecedente ad conseqquens negative, non es, ergo hon est possibile. Ad 3. Unum omnino nihil non est magis om nino nihil, quam aliud, si servetur constantia terminorum h e. idem omnino sit nihil utrius que: sed non est ita, si comparetur possibile cum chimaeras illud enim est omnino nihil actushaec vero est nihil tum actu, tum potentia. Ad 4. nihil est,quod substernatur,de transeat
a non esse adesse . creatio en ini mutatio rigoro
sis non est,qualis a phy sico definitur . quare non habet subiectum commune extremis, nisi se' cundum imaginationem, ut loquitur D.Th'm. apud Capreolum in 1 d. r.qvix .art. 3. seu habet subiectum non physicum, seu receptionis, se Logicum , seu praedicationis, quatenus Angelus V g.de quo prius negabatur esse,idem est,de quo nunc esse astriaratur. Ad cons dico, in creatio' ne non haberi nisi successionem rei ad sui nega tionem. neque Vero ut rei existentia sui negati onem expellat, opus est subiectoreali , a quo expellar,ut accidit fin contrarie,& privative op'Positis . id enim est proprium oppositorum contradictorie,ut subiectum non respiciant,sea unum tollatur praeci Se per positionem alterius ;
Ponatur per alterius remotionem .
Obiic. a. Haec propositio, homo est animal.
rationale , est aeternae, ac necessariae Veritatis. η SQ habet aeternum, ac necessarium Verificati Vum . non mere potentiale s quia non enunci Thominem posse esse, sed esse animal rationale
Communis iam responsio ex Suario sic habet. Necessarium aliud simpliciter,& absolute,aliud secundum quid, & ex suppositione. Deus est
utroque modo necessarius , nam si est , neces
sario est omnis persection praeterea cum hyp
29쪽
r fetaph. Liber P. thetis non sit contingens, sed necessaria, simpsi citer est necessarium,ut sit omnis persectio. at creatura solum est necessaria ex suppositione contingenti. quare quidditativae propositiones quae de ea formantur δε dicuntur veritatis aetex. noe,habent sensum conditionalem : ut in data, si homo es, animal rationale est . & hoc di4cunt ccmmuniter, dum dicunt, in hujusmo. di propositionibus verbum o non restringi ad tempus praesens, sed ampliari, & stare prae
cise in vi copulae denotantis necessatiam habitudinem terminorum, ex qua est,ut unus neces' sario ponatur ad positionem alterius. Ad hoc autem,ut veta sit conditionalis mera,nihil opus
est esse actu: quod est solemne in Dialectica
In stibis i . hinc sit,ut praedicata rei necessaria nihil disterant a contingentibus; nihil enim est i a contingens,quod n*cessitatem exluppositio ne non habeat. Resp. praedicata rei necessaria hoc disterte a contingentibus, quod illa competunt rei ex sola suppositione,quod sit . quare non habent aliam contingentiam a contingentia rei, cuius sunt praedicata, quatenus subiectum non potest esse, di illa non habete . at contingentia praedicata habent contingentiam distinctams quia potest subiectum esse , illa non habere. Instabis 2. ergo ista propositio, homo est , vel homo existit, est neceuaxiae veritatis, quia est necessatio vera ex suppositione . Re'. negando cons. verbum enim est, &eκι- sit absolute proIatum in propositione de secun do adiacete non iam it ut in vi copulae,sed verbi cum significantis lepus prssens, & exercitium in eo exi stent iae.quare non habet sensum conditio natum, sed absolutum. quod quidem aliam ractionem non habet, quam usum loquentium, in.
eo fundatum s quia secus fieret conditionalis identicassi est,est. Idem dicendum de aliis qui busdam
30쪽
bu se a m proposi rioni bus, ut homosubsistis, homo
es ubie rus, durans quamvis enim sit necessi tari ut homo, tum est, urbsistat,ubicetur, & du Tet, haeo tamen praedicata habent contingentiam
aliquam distinctam a comingentia subiectis cum possit homo hae, vel illα subsistentia subsi stere , hac vel illa ubi catione lacati c. depe consequens quacumque subsistat, ubicetur &c contingenter id habet; saltem id habet infalliin biliter per Bimam distinetam: quae est ruio εcur communis usus istas propositiones inter ne cessarias non numeraverit, ad quas requirit, ut
verae sint per solum esse subiecti. Instabis. . Propositio huiusmodi utcumque conditionalis est necessario vexa s & hanc neces sitatem non habet, nisi abobieG, a quohabet
Veritatem. ergo obiectum in este suo quid ditativo contingens non est; quia contingens. non potesidate necessitatem. Nego conseq. talis necessitas non 'pponitur contingentiae simplieiter dietae mrit ingentia
aenim est simultanea potentia ad esse,& non esse: i sta autem necessitas est impotentia desse simulo non esset neque enim e st aliud necessitat essendi ex suppositione,quod res si , quami
possibilitas coniungendi esse cum non esse . ' 'In stabis 4. Propositio e eta ab aeterno.em habeti verificativum aeternum s neque enim po test esse veritas constituta sine veti sitati ut comni tuente. 'at velificativum est rei essentia.eu' rei essentia est aeterna. Ad hoe argumentum fictum satis in .LΜ- Cis,ubi veritatem aeternam propositionis deturo asserui per verificativum non ab aeterno sed in tempore. Breviter nuncdico, veri scati Vum non requiri,nisi juxta naturam assertionis verificandae. Ut ergo dum nunciatur siturum,in frustra quaerditur veri scativum praesens,itadun, e n unciaru r possibi le,frustra quaeri tu x veriscati-