장음표시 사용
231쪽
c A PIT V M. 223 Fabula ignotior de Tiresia&Pallade,qua sensus aperitur Propertianus. C. s o De Oeno remello,quod uapud Propoetia mendose: legitur orno. Cap. st Quod in Digestis titulo De edendo legatur ad alium, legi ad album conue Cuiusnodi apud iuuenalem Cereris ludiaccipiantur,de. Cerealium authore Memmio. Cap. s
Defluetii Decimo,seuDecumano, ius permultipoetae meminersit.CU.s s Quod erat in Ciceronis epistola voeabulum Philotheoron corruptum, dein improbe in nomen quod est Philo steten Cap. 9 Vnde illud traeium, Fuimus Troes: quaec, extent in literis super Lacedi m
morum choro,&cantico. Cap. 9SQuod Servius Grammaticus Bucolicos Maronis uersias tam mendose legit, QDuo enarrat otatac, ibi re relata quaedam super initiandis pueris,super diis alis ot ueterum,maxime* Geniis di lunonibus. Cap. S pQui uir Theodorus Gaza, quantum tame lapsus in Aristotelis problemate Merso. Cap.so uo pacto uiridem graece transtulerat,quod inapud Ciceronem,Suadae medulla,positio Eupolidos uersiis de Petici ci tum indicatum quibus denica' dea Pi tho latinis appellationibus censeatur. Cap. 91 Qui sint apud Liuituri causa ij. Cap. 9 2 Vindicata Iustiniani principis prae satio quaepiam a uitiis , mendis que alia. quot. Cap. 3Lepidum Seuerianes commentum de lunae faetiara, &solis, deii menstruis die
hus,& annuis. Cap.9 4. Graecum elegans adagium super Xeniis, Digestorum exemplari bus restituistum. Cap.' sQuanta in muribus salacitas, & Aeliani uerborum interpretamentit,atq; inibi locus apud Martialem correctus Sc enarratus. Cap. sAutomaton legendum in Suetoni quod nunc vulgo aut ornatum: quid4 ea uoce significetur. Cap.9 7 Persu locus,&item Senecat declaratu de , manumittendis semica seruis,& cie cum actu. Cap.s SCur muti partem disicere,quod ait Suetonius,Hieronicae seliti. Cap. Quae sint apud Maronem silentia lunae: quae ue tacita uirgo apud Horatium rsuper iis Serviana,&Acroniana resuratae intentiae. Cap. Loonire. DeHarpocrate.
De Libertinis, qui uocentur Dedititii.
232쪽
LANEORVM cENT Ri A PRIMA. Desensu a calumnia Cicero siper enarrata in noui apud Arist telem uocabuli, quod est En echia.
R GYROPYLus ille Byzantius,olim praeceptor in philosophia
noster, cum literarum catinariam minimerincuriossis, tum sapien
tiae Decretorum disciplinarum' eadeo cunctarum,quae cycli
caea Martiano dicuntur, eruditi uimus inhabinis. I edi apud Medicem Cosmum decreto publico patrem patris,di dein apud Cosmi filium Petrum,nepotem' que adeo Laurentium hunc,de cus usique nostium, patriae simul,aiiitae' que uirtutis haeredem, suasque Reipublicae columen, insigni filii oc autoritate di gratia, quibus etiam libros dicacit Aristotelis a se uersos in latinum, sed oc ipsum uix adhuc quidem puberem Laurentium diale sticis imbuit,ea que philosephiae parte, qua de mori bus praecipitur. Carte Him ut homo Graecus perqxiam ferebat im quo animo nobilem illam, nec ut Theodorus Gaza putat importunam Marci Tullii Ciceronis exclamationem, qua Graeciam uerborum interdum inopem, quibus se putat abundare, non elo quentius sortasse, quam uerius pronunciauit. Ob id igitur subiratus latinae copiae genitori oc principi Graecus magister,etiam dieiitare ausus est quod nunc quom uix aures patiuntur ignarum rutile non philosephiae modo Ciceronem, sed Gliam si diis placet Graecarum literarum. Vix enim dici potest, quam nos alia quando, id est, Latinos homines, in participatum suae linguae, do nae' que non
libenter admittat ista natio. Nos enim quisquilias tenere literam, se fiugem: nos praesegmina, se corpus: nos putamina, se nucleum credit. Sed ut ad Argyropylum reuertar, oculos ad hunc modum nolui parentis uiuentis, uti iuri que suggillantem, utebatur hoc ille uel maximo a mento, quod in primo Tusculatu rum quaesitionu scribat Cicero, censere Armotelem quintam esse quandam printer clementa naturam, de qua sit mens, uerbac, denti ipsius ita legantur: Sin. tum genus adhibet uacans nomine,& sic ipsum animum Endelechian appellat nouo nomine, quasi quandam continuatam motionem, θc perennem. Sed enim nemo est aiebat in Aristotelis lectione paulo frequentior, quin inat Endes chian esse potius Aristoteleum uerbum, neutiquam significans quod Cicero putat, continuatam motionem, re perennem, sed persectionem potius, aut con summationem quampiam. Nam cum uellet Aristotcles quasi nomenclaturam facere intellectuum suorum, uerba ipse quaepiam noua concepit animo,ueluti que dein peperit, in queis hoc quoque, per quod indicatur serma, cies que, cui persectionem res quaeque suam debeat. Quod enim quidque est, ab hac est Et delechia potissimum. Cicero autem non quidem hanc Ariuoteleam uocem, sed aliam prorsus ei contiguam sinitimam , similitudinis p stigio falsus enarrauit. Endelechos enim continuatim mobiliter, cotinuata que mobilitas Endelechis mos, unde hanc Aristotelis en telechiam deduci putauit ille: quae non d literam tamen, sed i potius habeat in syllaba secunda.Iam autores contra Ciceronem si re quamlibet magnos Peripateticos ad iciebat. Et ut homo erat omnium utrum quidem uidebatur acerrimus in diiputando, atque aurem quod ait Per- .
233쪽
n IscELLANEORUM. 22 sus mordaci lotus aceto : praeterea uerborum quoque nostrorum funditatormarimus, ficile id uel nobis, uel caeteris, tum quidem suis se statoribus persua serat: ita ut, quod pener dictu quoque nefas, pro concesto inter nos haberetur, nec philosophiam scisse Marcum Tulliis, nec literas Graecas. Enimuero re dein tota diligentius pervestigata, meas esse partes, ec item cuiuscunque Latini pro festaris existimavi, Ciceronis gloriam, qua uel maximer contra Graecos stamus,
etiam uice capitis omni contentione defensare: quanquam illam sua nonanti .
quitas modo, sed quaedam proper diuinitas extra ictum, supra que iniuriam posuit. Iam primum igitur Argyropyli huius apud me quoque non exigui ponde iis autoritas, aliis autoritatibus, multo que arbitror ualentioribus refellenda est, tum ostendendum, eo quod obiicitur, augeri Ciceronis praeconium, nedum decrescat .Et prodibunt in medium satis arbitror quod ad philosophiam modo pertinet,idonei Ciceronis laudatores ut simus interim quam paucissimis contenti Boetius, Macrobius, ec Augustinus. Nam quis Boetio uel in Diale icticis acutior uel subtilior in Mathematicis fuci in Philosephia locupletiore uel in Theologia sublimior Quem tanti iuniores etiam philosophi longe a bitror omnium perspicacissimi secerunt, ut Aquinatem Thomam, diuum hominem , Magnum que illum Thomae praeceptorem Deus bone quos uiros
habere meruerit enarratores, di ab ipsius sententia, ne sit ulla quidem peneriam prouocatio. Porro de Macrobio, cui, rogo, magis credendum, quam laudanti praecipue Boetio r Denique ipsius Augustini tam alte niti in omnibus serme disciplinis est autoritas,ut extra omnem sit aleam posita,sic ut ab ea iam ne trail.
uersum quidem quod dicitur uimuem recedi, fas habeatur. Etenim tanta In genii constat cum celeritate uiguisse,ut quicquid de arte loquendi di disserendi, quicquid de dimensionibus si rarum, de Musicis, de numeris praecipitur, et Lam sine magna dis scultate, nullo hominum tradente, perceperit: tanto dein a cumine praestitisse disputandi, ut iurer in uno isto potissimum, totius ueritatis ni ci patrocinium uideatur. Consideremus igitur, quid hi singuli saltem de Cicerone senserint, quantum que ei tribuerint in philosophia, tum credamus auda cter, non cuiusuis esse calumniam conflare homini, qui fuerit a laudatissmis hominibus tam singulariter laudatus. Boetius itaque non modo sic utitur identiadem Marci Tullii testimoniis, ut ea pro sortissimis N inuiolabilibus obiiciat a gumentis, sedWipsius Topicorum qui maximus est honor susespere inter
pretationem non erubescit. Macrobius autem sic in unius diuulem libri uel exigua particula uersatur, ut nec Platoni comparem facere, nec omnibus insigniare eum disciplinarum ommum titulis dubitauerit. Denique Augustinus cum in Academicis, quanquam sub alterius persona, nunc suum Ciceronem, nunc sa-Pientem appellans, tandem ab ipso. inquit, Latina lingua philosophiam 5c inchoatam cise, & persectam: tum in Confessonibus, ubi neutiquam personatus, eos ex profesta damnat, qui linguam Ciceronis mirant in , pectus non ita. Quinimo quod assectum mutauerit ipse, quod ad Deum preces,&uota con uerterit, quod desideria non eadem quae prius habuerit, quod omnis ei ua naspes euiluerit, quod immortalitatem sapientiae quaesierit aestu cordis incre
di bili: postremo, quod surgere iam coeperit, ut ad Deum reuerteretur, cuncta haec este Ciceronis munus istetur, uni que illius libro, qui uocaretur Horten sius, omnem suae salutis occasionem retulit acceptam. Non enim ad acuendam linguam liber inquit ille osserebatur, nec eloquutionem milii, sed quos loquebatur, perfuderat. 4rod isti utinam legistent, qui somnium aegroti nobis
234쪽
226 LIBER nobis Hieronymi uapulantis ad tribunal obiectant, nec illud saltem cogitantes illum ipsum Hieronymum, quum post renetitam dein statim Ciceronis lectione
periurus a Rufino argueretur,etia graui time conqueri, quod sibi ab illo suamee somnia obi jcerentur.Caeterum ut ad propositum reuertar uicerit sane ues Argyropylus,uel quiuis alius Ciceromastix. Sed rogo istas prius transcendere audeat autoritatum moles, quas opposuimus. Enimuero de Graecis literis facilior, pronior. sente tia. Quis enim tam hispida aure,quis tam inimicus ueritati, qui si pauca modo penec, etiam tumultuaria graeca uerba,sparsim adhuc uel in epistolis ipsius olfaciat, quicquam se dicat unquam magis aut elegans, aut Atticum tota Graecia reperisse sic ut iure Possidonium,do stissimum illum hominem deterruerit a scribendo, iure Graecam nationem Graeco de rebus suis commentario conturbauerit,in quo se ait libro totum Isocratis Myrothecion, alca' omneis eius discipulorum arculas, tum nonnihil etiam Aristotelea pigmenta cosumpsisse. Qsa mihi uidetur fiducia, non minus aliquando Graecae quam Latinae linguae ueluti pomerium protulisse Sit argumento uel illud ut uno interim contenti exemplo simus quod innocentiae uocabulum negat habere apud Graecos usitatum nomen, sed habere ait posse tamen α ιδ M. Tum castigat interdum quo , ut Mitiam quorundam apud illos uocabulorum,sicuti cium uelle eos ait quidem dininguere sed parum ualere uerba, suod uel in illis probant, quae sunt melancholia, & suror: uel item in eo quod πανον pro labore confusius illi, re dolore pariter accipiunt: tum melius aliquid nos dicere indicat,quam illos,ut coulinum,ut alia, multo p melius quaedam notata esse uerbis Latinis,quim Graecis,quod re signia scat multis locis reperiri, sed carere hos ipsos nomine rei cuiuspiam,qua maxime habeant familiarem,non dissimulat. nec ullus eorum tame quamlibet inqui rendo se torserit,inepti reperire adhuc,aut excogitare uocabulum potuit. lam uero nonneApollonius quom ille Molo,rhetorum omnium sui temporis celeber rimus,audita semel Graeca M.Tullii,sed Ac extemporali oratione,defixus diu stetisse,acdeni* ita mirabundus pronunciasse dicitur Ego uero te quidem Cicero cum laudo tum admiror,sed me Graecorum sortunae miseret, taedetq; ,q d b, manitatis 5 eloquentiae decora, quae sola nobis reliqua seceramus, ea quoq; per Per te quantum intellego) Romanis arrogantur. Enimuero hoc illius iudiciuiri non Latinus, non ineptus aliquis,sed Plutarchus ipse graeco uir ingenio,Romana grauitate in literis retulit . Ergo ad hunc sane modum de scientiae ipsius, de sincς linguae peritia, testatu nobis ueteres reliquerul. Age uero nuc Lia delechia quoq; istam pensitemus, ram Ciceronis calumniatricem. Vtrum ne istic igitur
reprehenditur, quod Aristotelem dixeritadhibuisse Cicero quintam quandam P to et enta natura,& sic ipsum aiumu nouo nomine appellauister Quod re Alexander Aphrodiscus Peripateticorum omnium etiam ab Auerroe laudat illimus,in egregie subtilibus illis naturalium quaestionum libris ostendit, quos a selectos diuus Hieronymus gloriatur,re Porphyrius in commentario, quod in Aristotelis decem genera per interrogationes edidit & responsiones,& Themistius super hos,in paraphrasi de anima secunda, ec Simplicius ubi Aristoteleum paris argumenti uolumen interpretatur, oc Quintilianus Aristides in tertio de Mus LG,5 postremo in epistola quadam sua diuus Ambrosius ut alios interim praetoreamus unanimiter proper significauerunt. Quanquam de hoc uti ne in uerbis quidem Aristotelis ipsis ulla dubitatio est. An illud potius culpatur, qudd endelechis uocabulum nec sitis literis notauerit,di alium quam Aristoteles intelle stum
sicuti supra diximus accdmodauetit.Principio igis qusro ego ab istis, lubnam
235쪽
Μ t s c rLL A NEO R VII. maxime arsumento Entelechiam potius quam Endelechiam scriptum college sint ab Aristotele r Tam enim uerbum nouum hoc, tuam illud: nec minus est ilo signiscari animus, quam altero potest: nec Aristoteles ipse perscinionem po-ιius,quam motionem illam indicari continuam noua uocepronunciat. Crediderint ita sane Porphyrius,Themistius,Simplicius,aut si qui compares: quae autem tandem inuidia est, etiam aliter quam posteriores opinatum, si stare ipse se quo uiueti , gradum bene di sertiter potest Nam sit utra lectio umor,ea quam Uic in amosici an que apud posteros obtinuit,in incerto adhuc est.Etenim libri omnes Aristotelei qui tam grandi nunc ι dem autoritate pollent,interpolati, ple nici multis erroribus olim sunt editi,si fidem Strabolam accommodamus, authori
non malo.Siquide Neleus ipse Scepsius,Corisci filius,ec Aristotelis,Th eophrastiis non soli im auditor, sed & bibliotliecae succesGK5 haeres,libros utriusq; philosophi Scepsin, hoc est,in suam patriam coponat se uniuersos pollibetur. Hi in dein a posteris ipsius, metuetibus uidelicet Attalicos reges, librorum istiusmodi studiosissimos, insessi terrae,negligentero habiti diu,tandem aliquando ab Apellicone Teio magna empti mercem: dicuntur, sed carie situ quod necesse seit)multis exesi,& labefaciti locis: quos tamen inconsultius supplere Apellicon ipse librorum,quam philosophis studiosior,et pro arbitrio quemadmodum quidem
putabat emendare ausias, plurimis temerauit erroribus. Hi tamen adusque Sullae tempora sicuti Plutarchus memorat Athenis delitescebant. Nam peripate lici ueteres ordinarijs istis,quibus omnis instruitur philosephia, caretes, paucos modo quos uocant Exotericos habuerunt,eo que posteriores exquisitius philosephau quod Aristotelis uolumina quanquam alicubi contaminata ) peruoli tabant. Quippe Lucius Sulla bibliothecam ApEliconis istam reperta Athenis,
Romam primus transtulit,tum Grammaticus Tyranni on,&ei pene: suppar Antadronicus Rhodius,is qui libros etiam Pori hermenias negat esse Aristotelis,magna copia libros eius philosophi tabulis etiam, nescio quibus, editis invulgaruti Quocirca nihil est quod iam dubitemus, quin de synceritate primaeua lectionis istius,prssertim tantillo discrimine,uel libera sit in utramque partem suspicio,vel si alterutri accedendum tutius Ciceronem sit praesem, longe priorem, quam Alexander est: primus ex illa cohorte,qua diximus, Aristotelis enarrator, quem Seueri floruisse temporibus,uel ipsius de lato significat opus, aequalemet prope modum, seu paulo credo maiusculum summis illis Academicis Origene oc Pl tino. Quid autem prohibet, quo minus Cicero ipse uidere matricem quoque IDhroniin Aristotelis, qui fuerint ipsius aetate publicati: si non incorruptam, certe sicuti diximus consciibellatam potuerit et Tum & consulto factum ab homine doctissmo crediderim,ut libero pectoris muro septus, eam nouo huic Aristote lis uocabulo interpretationem, iure accomodare sit ausus, quae cum Platonis in Phaedro sententia, super animae motu sempiterno,at Q ut Varro inquit dio, consentiret: de qua ipse quo uel in Tusculanis quaestionibus, uel in sexto resp. uolumine,comeminerit: quado oc Philoponus in Aristotelis uita,ec Simplicius incomentariis de Anima, re in extremo Peri hermenias libro Boetius ipse germanas. esse, ec copares utrius philosephi sententias asseuerant: etiam , libros septem coposuisse Porphyrius traditur, quibus hoc maximer argumentu colligeret, ean dem Platonis ei se prorsus,dc Aristotelis haeresin, qd ec Picus hic Miradula meus in quada suaru disputationu praetitioe tractauit, ec uero uerius esse copiosissimo. iopere credo pulcherrimoc, peruincet nisi me tit gustus sesellit qd de Plat
nis hac ips , qua dicimus,ec Aristotelia cocordia,noctes atq; dies molit ac cudit. lIta non l
236쪽
22sLrBERIta non modo no masse in uocabaeo isto noster Cicero,sed uel eruditius aliquanto,quam csteri,ues ad suam sectam scrinsisse accomodatius intellegetur,ut quod de' elatis imi uiri dochina tam idonei,4 superius ostendimus, autores sipoponderimhetia ipsemet,in quo praecipuer diuerticulo calumniam patitur, largissmer e mulatissime. praestiterit.Nec alit nouumCiceroni,aut inusitatu, iamiam patia GLecis, quando etiam Didymus sex libros adue sus eundem coposuit, Sillographos imitatus maledicos scriptores: qui tamen libri iudicio doctaru aurium sunt improbati. Sic aduersus generosissimuleonem procul despectis uocibus, etiam quidam sepe lucernarii canes baubantur.
. Quae sint crepidae apud Catullum Carpatinae,quod probe scriptum
' uocabulum perperam mutatur. c A P. II.
Alerius Catullus in Epigrammate quodam sic ait: Ista cum lingua, si usus ueniat tibi, possis
Culos, Sc crepidas lingere carpasinas. Quaestum uero amultis, explicatum adhuc a nemine, quae sint carba tinae crepidae am utru* recter,sed 8c item carbasinae dicitur. Quidam asit plani, re tenebriones in literis,uetere expuncto uocabulo, nescio quas supponunt aut Cercopythas,aut Coprotinas ex hara productas,non schola, uocabula nuda, nomina calla,& nihili uoces.Nos de graeco instrumento,quasi de colla proma tondespicabilis,nec abrogandae fides proseremus autoritates, quibus Sc lectio prae . struatur incolumis, di interpretamenti nubilum discutiatur dam primum igitur Iulius ipse Pollux lib. V .ad Comodum Caesiuem Carbatinas esse ait rusticum calciamentum, sic a Caribus appellatu. Aristoteles uero in secundo de Animalia histoma camelos calceari carbatinis scribit,ne scilicet in exercitu Iongiore itinerescant.Sed & quatuor extant graecii nimis Q libelli elegantes Poemenicon titillo, quorum in secundo senex quidam cum pera, re calceis carbasinis introducitur. Et Lucianus in dialogo, qui uel Alexander,uel Pseudomantis instabitur, orato res quo biam er Paphlagonia carbasinis calceatos ait. Dem p etiam Xenophon Socraticus Anabaseos tertio: Cum defecissent,inquit, ueteres calcei, carbatinas habebant ex recetibus corijs bubulis confectas:quem etiam locum, dissimulato tamen autore, Suidas adducit. Quin interpres quispiam Xenophontis eiusdem, carbatinas esse addit barbaricum calciamentum. Quibus uerbis Horatius Camelopardalim sim sicauerit, quaeo sit eius animantis facies,quibus* etia nominibus censeaια quo
primum tepore in si in Italia. CAP. III.
Oratius in epistola ad Augustum: Diuersium, inquit, confida genusi panthera camelo. Nos olim iam publica praesectione dictavimus uti deri eum de camelopardali, Mae uulgo Gitan dicitur, sentire. Quam
enim vocamus pantheram, Graeci pardalin. Ethanca rege desii ipsis Aegypti,qui Sullanus uocatur, inter munera alia dono missam Laurentio Medici in dimus,non tam meo,* ingeniorum omnium, uirtutum. patrono. Tantum mirati sumus habere ipsam comicula,quanimas erat, quonia de his nihil hactenus in ueteribus memoriis legebamus. terum graecus Heliodorus non diluis scriptor autoritatis, libro Aethiopicon decimo, in hanc ferme sententiam de ea meminit cum scilicet Hydaspae regi Aethiopum dono datam ab Auxomitarum
237쪽
22squampiam inusitata spreae, naturaq;: cuius ad magnitudinem cameli proceritas, color, pellisin pantherae,maculis ueluti florentibus uariegata. Postremae insi aliauum partes,humi subsidebant,sicuti in leonibus videmus.Humeri pedes , prio
res,ati item pectiis,praeter caeterorii membroru rationem, procera. Tenuis cer uix,& quae de reliqua corporis mole in olorinum collu se tenderet. Camelo caput simile. Maior ipsa pene duplo, j Libyssae Struthi, subscriptosi, uelut oculos
torve motans conniuebat. Incessus aut longe animaiarium caetcrarii terrestrium,
uel aquatiliu dissimilis: ne F enim uicissatim crura simul, sed dextra pariter, deinsnistra utra agitabat,cuml iis suspensa proserebat latera, tractu motui, tam facili ut eam quo uellet, tenui capistro uertici deuincto, ueluti sortis limo uinculo, magister perduceret. Haec ut est conspeeia animans, omnem continuo multitudinem obstupefecit , sipecies, nomen inuenit ex iis quae praecipua in corpore, sic ut ex tempore eam populus Camelopardalin appellaret. Hactenus Heliodorus. Dion uero graecus re ipse autor, in tertio quadragesimo. p Romanae la istorice lobro, de Caesare narrans,ita sermὰ scribit: Camelo pardalin uero ipse Roma adduxit, ct populo ostendit. Id animal caetera camelus, crura aut inaequalia habet, po steriora prioribus inligis breuia, ut a clunibus attolli sensim,quasi ascendeti simitale incipiat,corpus reliquu sublime admodu cruribus prioribus sustentatur, sed ceruix in altitudine pene peculiarem se tollit.Colore ipsa maculoso, ceu panthe ra: quo fit ut amborii promiscuo uocabulo censeatur. Plinius uero de camelis tractins hoc quom addit: Harsi aliqua similitudo in duo transfertur animalia. N him Aethiopes uocant, collo simile equo, pedibus, dc cruribus bovi, camelo pile,maculis albis rutilucolorem distinguentibus. Vnde appellata Camelopa datis, di statoris Cesaris Circensibus ludis primi ina uisa Ronis. Ex eo subinde cernitur aspectu masis feritate conspicua: quare etiam ouis serae nonam inuenit.
Consimilia ferme huic etiam Solinus prodidit,quo loco de Aethiopibus.Sed re M.Varro in libro delingua Latina ad Cicerone:Camelus,inquit,sivo nomine Syriaco in latinum uenit,ut Alexandrea Camelopardalis nuper adducta,quod errat figura ut camelus,maculis ut panthera. Risi etiam nuper, quia Uectu ex Varrone dimidiatu pardalis tantum,nescio quis grammaticus in L icon retulerat suum, quod per ordine literarum compositu circumsertur.Centu autem Gordiani principis ludis exhibitas,autore Capitolino, ras oves accepimus.
Quam multa poetarum interprctibus legenda,quodin situ am Perse sus de Alcibiade Platonis effinxit. c AP. Gil. Vi poetarum interpretatione suscipi eum non solii quod dicitur ad Aristophanis lucernam,sed etiam ad Cleanthis oportet lucubrasse. Nee prosipiciendae autem philosophoru modo familiae, sed & iureconsultorsi,5c medicoru item,Sc dialecticorum, & qui cinam doctrinae illa orbem faciut, quae vocamus Encyclia, sed*philosophoru quoi omnium. Nee prospiciendae tantu,uerum introiciendae magis, neq; quod dicitur, ab limine ac uestibulo salutandae, sed arcessendae potius in penetralia, oc in intima semili ritatem, si rem iuuare latinam studemus, Sc inscitiam quotidie inualescente profligare: alioqui semidocta sedulitas cum magna sui persuasione detrimento sit, n5uta. Plurima tamen in philosophorii maxime operibus inuenias, quae sint in poetarum nostrorsi libros ascita: quale uidelicet, quod etiam annos abhinc aliquot Persiti publice poetam enarrates indicabamus, atyram ipsus quintam, cuius cst initium: Rem populi tractas: ad Platonici dialogi , qui primus Alcibiades uoca nisi exemplar, ueluti delinearum: sic ut non ea solum quae de iusto atque iniusto,
238쪽
L t B E R23Ode , sui cuim notitia Socrates inibi cum Alcibiade agit, delibasse ex eo pudereti, sed locos etia quos iam,si non magni momenti, certe ueneris tame plenisssimos, ec leporis duxisse indidem Persius intelligatur. Quod genus & illa:Die hoc magni pupille Pericli: quoniam Socrates quo ostendit omnisi maxima uisum Alia cibiadi,qudd ipsi relictus a patre tutor Aanthippi filius Pericles. Sic item: Dinomaches No sum: ductu ex eo quod apud Platone sic est, ἄ- ωαὶ Οἰνis o δα.
- ue Consimiliter quod ait ibidem,Tecum habita:norine dialogi eiusde periuidisse uidetur uoluntate. Siquidem quod Proclus enarrator assi at nihil hie aliud Plato, quam literam Relphicam respexi monent se qtust ut norit.Quod& Picus Mirandula,noster amo in Heptaplo sua,quam mox editurus, de septia formi sex dierum genestos enarratione pulcherrimer tetigit.Hsc is tur inuenis lealiquando,ues inuicem etiam contulisse, no emolumentum modo studiosis, sedec uoluptatem pepcrerit minimer uulgarem. Quid sit apud LucretiuDurateus equus, quod legendu apud Valerium Flaccu non quidem nox dorica, sed durica,uel duria potius,in libro Argonauticon secundo. c A P. V. t Vcretius in primo de rersi natura: Nec cum Durateus Troianis Perga ma partu Inflammas let equus nocturno Graiugenarum. Durateum l uocauit equum illum Troianum ab Epeo fibricatum periter simul ec cleganter: quae graeca uox & poetica ligneum significat: & sane dur leon uocat hunc etiam Homerus equum libro octauo Odysseae sic inquiens: Au εγι δὲ πιτ ειθι e ιο-ου Γοσμον αειον
Vulgus , eundem no durateon,sed durion,comuniore lingua sicuti etia poeta Aristophanes. At ei opici homines dictione sibi incognita expungere, promitto,quod est,aurateus,reponere nugamenta quaepia, uel dura tuens,uel, dira te racias,occepcvrut. Id ne attentare amplius audeant,visus mihi sum ficturus operae
prectu, si de isto quo* nonihil Miscellaneis insouissem. Sed di codice proxime nobis Argonauticon Valerii Pacci perueterem Taddaeus UgoIetus Parmensis Matthiae Pannonioru sapietissimi ec inui ctiss. regis aulicus, homo literatissimus ostedit, er si fluxisse opinor 8c caeteros, qui stat in manibus, ius in secudo sic estinianet immotis nox durica satis: no ut uulgo legi dorica Qus certo aut uera Sccmendatale filo,aut quod siuspicor magis) uerae proxima, ut quod θc usus oc uocalitas persuadet, nox duria sit apud illum, qua scilicet inclusos utero Danaos quus ille durius,hoc est,idem qui durateus pateficius ad auras reddiderit. Neq; autem diphthongus impediat.Quam enim graecer, tam di δάωρ. Quo intellectu Catullianus passer accipiendus,locust etiam apud
Martialem indicatus. c A P. V I.
Asser ille Catullianus allegoricos, ut arbitror, obscoeniorem quem piam celat intelle Rum,quem salua uerecundia, nequimus enunciare. Quod ut credam, Martialis epigrammate illo persuadet, ius hi sunt, extremi uersiculi: Da mihi basia,sed Catullianat Quaesitot fuerint, quot ille dixit,
Donabo tibi passerem Catulli. Nimis
239쪽
Nimis enim foret insubidus poeta quod neses credere s Catulli passere denim,
ac non aliud quidpiam,quod suspicor,magis donaturum se puero post oscula di reret. Hoc quid sit,equidem pro styli pudore suae cinuis coniectime, de passeris
natiua salacitate relinquo. Pathicos homines Iuvenalem innuere,qui digito scalpant uno caput, idi de Calui poetae uersiculis. c A P. VII. Vi digito scalpunt uno caput. Sane: mollem uirum ex eo significaria pud iuuenalem in satyra nona nemini dubiu:sed & Pompeiu sic a Clodio notatum Plutarchus indicat in Pompe a uita,ut illud interim omittam,quod in libello quot eo notam hanc Pompeii attimi, cui titulus est,Quo pacto fiat,ut inimici quoq; prosint. Qiun ec Ammianus Marcellinus historiae libro i . Pompei obtrectatores est etiam hoc in eo ludibriosum, re irritu obseruasse,quod genuino quodam more caput digito scalpebat. Caeterum non tam mollis ex his uerbis, quam plancrpathicus draucus aliquis designatur. Quod genus homines in satyra uniuersa Iuvenalis insediatur. Alioqui languidus
oppugnator,& lenuncidus uel potius ut ita dixerim si ineus poeta sit iste, si
iam quasi in molles seratur,lia fienus in pathicos inue mis. Alludit em m, sicuti mihi uidetur,ad Calui poetae uersiculos in Pompeium,de queis ita est apud Senecam in libris Oratorum 5c Rhetorum. Carmina quo P, inquit, eius quamuis io cosa sint,plena sunt ingentis animi: dicit de Pompeio, Digito caput uno scalpit, quo credas hunc sibi uelle uirum.Hucust Seneca de Caluo. Quare cum poeta iuuenalis indicare conaretur c5fluere Romam pathicos omness,hoc est,quin sibi uirum uellent, sestiuer id innuit ex particula Calui uersiculorum tum quidem ut est uerisimile notissimorsi,per quam consequentia noscitarentur. Deo his item supradii iis Calui uersiculis sentire Porcium Latronem declamatione quadam Mpud eundem Senecam arbitror, qui ita dicat: In Cn. Pompeium terra mari juiactorem fuit qui carmen componeret,uno ut ait digito caput scalpentem. Fuit
aliquis,qui licentia carminis tres auratoS currus conteneret Haec Porcius Latro.
Quoniam aut liber hic Senecae,que adducimus, rarissimus adhuc inuentu, pro pterea quasi nouli dignati sumus hunc locum nostris comentationibus, ne quis exposita nimis forsitan,& proculcata, ueluti p in medio iacetia putet retulisse. Cur errantium sidersi uocabula, diebus tributa: rationeso inibi ordinis
eorum scitu relatuet iucundae. c A P. VIII.
Omina ista dierum,de stellarum errantium uocabulis appellata,quam habeat aut originem,aut rati one,nusquam sane alibi me legere, quam
apud historicum Dionem memini. Cuius ex libro sentimo at in trigesimo sic uerba possumus interpretari. Nam quod his sn tem stellis, qui planetes uocantur,dies assignari receptum est, inuentum quidem putatur Aem ptiorum. Sed in omnes tamen homines haud ita pridem ut sic dixerim uulgati
coeptum.Caetcrium Graeci ueteres quanta equide sciam nullo prorsu eam rem pacto cognitam habuerunt.Quoniam uero cum nationibus alias,tum Romanis uel maxime sic mos peruulpatus hic est, ut quas iam patrius uideatur, pauca si per ijs edisseram,& quo pacto,quiue causa lic ordinetur, exponam.Duplex igiatur audita mihi ratio est,uti a p sane haud intellectu dissicilis, sed ut ambae tamen inipectionem contineant.Nam si quis harmoniam, quae diatessaron appellatur, qua una uis uniuersa musicae totius contineri creditur, ad stellas has, quibus omnis coeli ornatus distinguitur, eodem quo seruntur ordine, retulerit, at ab orbe
illo supremo,qui Saturno triticitur,incipiens,omissis duobus sequetibus, quarti
240쪽
cerit, eodemo modo progrediens, praesides illorum deos subinde in orbe recensuerit, ait ita dies adnumerauerit, deprehendet omnes ratione quadam musica cum collesti illa distinctione ornatuc, congruere.Caeteriim haec una est, quae sese tur ratio Altera uero eiusmodi. Si diei nomisci horas a prim' statim coeperis numerare,sic ut eam Saturno,dein sequentem Ioui,tertia Marti: quartam sol quintam Veneri, sextam Mercim o,septimam lunae tribuas: per eam scilicet orbia soriem,quae ab Aegyptijs traditur,at Q item denuo sacias, donec horas quatruor deuigin tu pertranseas,inuenies primam sequentis diei horam soli colamet Ium hoc idem in quatuor illis & uiginti horis,eadem qua prius ratione si facias, lumerrimam tertii diei horam conciliabit. Quod si subinde hoc ipsum in caeteris ob seruabis, congruentem planer deum sibi dies quaelibet asciueritu Iaec Dion, sesi ua nimis, di arguta, ni talor. Sed quoniam uulgo nuc fabbatum, dies Dominicus uetus amisere nomen,cum caeteri etiam nunc retineant, scire studiosos con
uenit,& hunc Saturni,& illum solis appellatum. Nam de solis die quantu equi dem recordor etia Sozomentis graecus historieus, etiam , diuus Hieronymus: de Saturnes authuel hic ipse Dion libro eodem, uel Erotinus in Stratagematis, uel item pocla elegiarum Tibullus, uel postremo etiam Tertullianus in Apologetiaco,&Gaudet ius in sermonibus comeminerunt Sed & Faustus Mileuitanus Manichaeorum propugnator ille maximus ita humit: Placet suscipere sabbatorum Ocium,& Saturniacis manus insertare catenis. Nec illud omiserim, mutata dieruistorum nomina,in quae nunc a Christianis usurpantur, autore Constantino principe, sicut in illius meea laudatione meminit Nicephorus.
Quid in litetis Domitio,& quatenus credendu,deo illius euidenti pudet
dochenore super uoce attegia. c AP. IX.
l Irue Maurorum auegias. Hoc Iuvenalis hemistichion de satyra qua i indecima,st aut erudite aut fideliter, aut etia perspicaciter enarret Domitius,age iam si uacat inspiciamus. Sed pauca de homine prius, sit quis haec etiam fortasse. Domitius igitur Calderinus Veronensis, qui
dece abhinc annos uita fian 'us,uir filii actis ingenii, multinet in literis industri latinae linguae dilisentis Iimus,graecs non incuriosus,non prosam condere absit dus,non carmen Nimium sui tamen quod opera ipsius testantur ) admirator, ae pro sententia cui semel adhaeserat, etiam contra uerum c5tumax, di refiaetatius. Tum ob id in scribendo quom ia tinti or,ati omnium prae se contemptor, omnium * minima occasiuncula cauillator,& sine discrimine uellicator. Ita etiam simultates eum doctissimorsi hominum nimio plures exercuerunt, odioin apud eos neutiquam obscuro laborauit. Autoritatis uulgo tam magnae fuit, ut Romae inter professeres iuuenis adhuc, primam sibi celebritatem uindicauerit. Cuius tuendae ac retinenda gratia,factum copluries putamus, ut in sitis operisus fio rem perfricuerit,di per aequa,ter iniqua famam captans, parum ex fide quaepiam retulerint, nonnulla etiam male selos,re prestiuiosus,speciem quidem primoremum habentia,magno credentium distendio,genteruise ignorabilibus implicii rit 5 puluere quod aiunt) oculis otaderit: aut sicubi maior dissicultas, nec ab sistens,nec congrediens, spem te storis eluserit. Ita dum nescire se nihil probare contendit,etiam Parthis aliquoties,& Cretensbus mendacior inuenitur. Cui unexemptu secutis aliis quo F in omnes iam literarum articulos ut uerbis utar Vis
ronis haec mali gangraena finguinoleta permeauit, praecideta deletidi styli parte certatim a doctu omibus, ne ad uitalia uis deserpat Eum aute ediu ab eo grammatici