장음표시 사용
271쪽
patroclo iuniorem Achillem: contra Φ aut Aeschylus prodiderit,
aut uulgo existimetur. c A P. π L V.
Is seminata inter omnes iampridem,receptacp opinio Patroclum fit e Achille iuniorem ab eo* uelut adamatum, sicut serme Hylan ab Hercule: tum innuere hunc ipsum Martialis creditur,sic inquiens: Aeacidae propior leuis amicus crat. etiam uersicillo cuidam nequissimo ex Hermaphroditi libellis uulgo quoq; applaudebatur. Caeterum Statius in Achilleide parem denil uuius aetatem praedicat,ita inquiens: insequitur magno iam tum connexus amore Patrocius, tantiscν cxtenditur aemulus actis.
Par madiis,aruit, nandis, sed robore longe, Et tamen aequali uisurus Pergama fato. Plato autem in Symposio longer diuersum contendit.Nam & multo iuniorem suisse Achillem declarat,& ipsum potius a Patroclo adamatii, utpotc imberbem adhuc,nec Patroclo ipso modo, sed heroibus cream cunctis larmosiorem. Qui iea causa dit,inquit,illum honoribus egregies affecerunt, ut ad insulas fortunatas mitterent, quod amatorem tanti secerit,ut non pro eo istum mori, sed ei uel immori, quam in patria consenescere praeoptauerit. Quin Aeschylum Plato idem ceu nugacem taxat, quod is quoque Achillem Patrocli suisse amasium prodide rit, testem , utriusque aetatis Homerum citat: cuius si quispiam uerba nam haec utique Plato non posuit sibi indicari postillat legat in undecima Iliados Rhap dia si ib Nestoris persona, quibus cum mandatis Patroclum filium pater Menoetius ad bella dimiserit. Cacoethes apud Iuvenalem tetrasyllabon,non tacet hos. Et condita pyxidelyde,non incondita legendum.Simul enarratus apud Martianum locus haud,arbitror,indiligenter. c AP.πLV I. . N septima Iuvenalis poetae satyra sic scriptum: - Tenet insanabile multos Scribendi eacet hos,& aegro in corde senescit. Vocabulum autem quod est cacet hos, nem a Graecis uspiam usus patur,necp a Latinis: sed nem ratio carminis admittit .Quare cacoethes legedum susipicamuri,ut sit quod apud Graecos ΓαM, he. Eo nam* uerbo stequetissimo usitatissimoo mala consuetudo significatur. Quod item in uetusto codice Langobardis exarato literis reperimus cuius mihi potestate legendi fecit Franciscus additis Rorent mussummi magistratus a secreus, prudens humanusci uir, nec literis incultus. Sed & ille uersus ita in eodem:
Turgida nee prodest condita pyxide Lyde.'Quod alibi perperam sic est, In pyxide condita Lyde, ut anum intelligas Lyden,
illiusmodi medicamenta uenditantem, assam,& ut inquit Plautus doliarem. Quod oc Capella fortasse speelans, re sacetissimer sit per ebrio Sileno ludens, ita inquit: Ac dum m ouere gressum cupit auocante LIde. Nam ut si Cantharae, uel Pyrrhiae nomina,vel Baucidos inaudias, continuo sutarcinatas tibi, reuinosas, ct pannucias quasda de lectione cosnxeris,ita nomine audito Lydes, mox hanc Iuvenalis turgidam recordaris,ut mitificer sint inductae ad excutiedos cachinnos personae, uino uenas inflatus Silenus,& uentriosa Lyde, quae titubam
tem, ec lapsabundum etiam si diis placet auocet ab irrisu.
272쪽
Qiaeminius super titulis uetinim artificum pendentibus prodiderit, ea de
monumentis etia ueteribus agnita Romae,sicutit speciem Vergilianae et idos. c AP. XLVII.
l Omae nuper in atrio Melins domus marmoream quanda ueluti basin
latine sic ualen Seleucus rex,Lysippus faciebat. Erat ibi tum nobiscul Ioannes Laurentius Venetus, summi pontificis a secreus, homo linguae utrius* do stissimus omnium istiusmodi quasi lautitiarum sudiosis limo.
I; igitur nos stubmonuit,quod & statim arripuimus,agnoui musci no temere illic ποι ci potius Φ ε roseir; hoc est,faciebat, tuam secit. Siqui dem, ut ait Plinius in praelatioe librorum Naturalis historiae: Summi illi artisces,etiam absqluta opera pendenti titulo inscripsere, ut Apelles faciebat,5 Polyclituet, tan*inchoata semper arte, ec imperfecta, ut contra iudiciorum uarietates superesset artifici regreiasiis ad ueniam,velut emedaturo quicquid desideraretur,si non esset interceptus. Quare,inquit,plenum uerecundis est illud,quod omnia opera tanquam nouissima inscripsere, Sc lanis aliquid singulis fato sit ademptum. Tria aute, non ut ille opinatur amplius absolute tradunt inscript ille fecit,qus suis locis reddit. Quo apparuit summam artis securitate autori placui isse,&ob id magna inuidia fuere omnia ea.Caeteriim etiam alibi Romae simileis inueniri titulos, idem Ioanes Laurentius Venetus asseuerabat. Vidimus item,quod etiam his Miscellaneis nostris putauimus inserendu, marmoreu quoddam in urbe eade Palladis simulachrum gestans Aegida squamosis draconum corio conte fiam,sic ut extrema ipsius ani hirum dracunculi item ad limbi aut fimbriae uicem circumcluderet . Erat ibi tum nobiseu Iulianus Bononiensis,cui nunc ex re cognomen Antiquario fustum, sitimulo Georgius Italianus Genuensis, homo reru abditaru inu gator experientissmus, cum statim Vergilianos uersus recordati, quibus eam demum palladii clypes caelaturam mirer expressiste poeta incompar illa uidebatur, ita in octauo Aeneidos libro sesibens: Aegida , horrificam turbatae Palladis arma Certatim squamis stipentum,auro polibant, Connexosc. anguess,ipsunt in pectore divae
Cormna defeeto uertentem lumina collo.
De Megabyzo scripsisse alios, quod Plinius de Alexandro, uentitare in
Apellis ossicinam solito. CAP. XLVIII. l Linius Secundus inuolumine Historiae naturalis quirim&trigesimo uentitare in Apellis excellentis Iimi pictoris ossicinam solitum ait Alexandra Macedone,non artificio solu, sed comitate etiam hominis de , lectatum.Qui&in ossicina inquint,imperite multa di 'enti, siletium comiter suadebat, rideri eum dicens a pueris,quin colores tererent. Hoc quod de Alexandro Plinius scribit, Plutarchus ad Megabyzum retulit, in eo uolumine, quo disputat quae sint adulatoris re amici dissicrimina. Curius si uerba latine inter pretemur,haec sere sunt: Apelles,inquit,pidior assidenti sibi Megabyzo, sit percolinea & umbra dicere norinthii tentanti,uiden', inquit, ut pueri melida coloris id genus terentes tacenti nuper titii animos adhibebant, purpuram , demira hantur,re aurum Sed iidem te nunc derident,loqui super ijs, quae haud didic
ris , incipientem. Quin Helianus quo p in libris Historiae multi laris ad Megabyzum S ipse, non ad Alexandrum retulit. Contentio
273쪽
contentio epigrammatum graeci Posidippi, A latini Ausenii super occisionis
imTnc: tum pulcherrima ecphrasis graeci Callistrati. c A P. XLi π.
Vsonii poetae celebre in epigramma, quo simulachru describitur O sionis.Nam sie utim deum,quem Graeci Mesis appellant,interpreta I tus est. Sed eniti, longe miror,quid ita Phidiae tribuerit, quod erat Ly
Nppi. Extat adhuc enim Posidippi graecu comparis argumenti, de quo suum finxerat Ausonius: quanquam in graeco Lysippus Sicyonius artis, in latin his autem summis digitis graecus autor ingredi latinus inlistere dicit rotulae.Talaria uterq; adnectit, uteri iaciem crine tegit,uteri o cipitium denudata douaculam tamen dextra gerit graecus ille Mur Σ Pcimiten
ita comes iungitur latins Occasioni. Figurae sunt apud utrunq; Poetam pariles, plus tamen aliquatim arrident oce.Nam in istis omnibus ut ita dixerim) mangorii standis, ncsidio quo pacto Graeci belliores, * Romani nostri: tum uelut ab antigrapho decidere apographon erat necesse.Sed & Callistrati legimuς ecphrasin limi lachri eiusdem mire sestiuam, qua colirivatur a Lysippo id opus factum, publice Sicyoniis spectabile. Porro autem ex aere hunc ait es la Deum Callistra tus, puerit adli uc primae pubis,i capite florulentae ad pedes. Tum formosum eundem,spa o fauonio crinibus,& multa fiontis gratia, genarum adeo, & co
potis totius pulchritudine Dionysio maxime: simile: quin & insinere pilae suspense gradu, pinnatis pedibus. Sed Acapillos idem Calliltiatus innas deflectens occipitium ci odimenta,& lenocinia, delicias
ctatiunculas, quasi textam Mileu chlamyde, cane peius Sangui Romana re omidet grauicis.Illud haudquaquam praeterierim, Nicephorum qubet non inelogantem scriptorem graecum sic ordiri, quam de uirgine De ara composilit orsrione, ut cum super imagine ista nescio Teporis dixerim, an occasonis loquar, resecat eam ad teporis illius, qui sit graecer chronos, fugacissimam celeritatem. 'Locus in Plinianis exemplarib. emendatus, super nomine Proetidu: at inibi de ipsarum serore relata historia. c A P. L.
N quinto & vigesimo Naturalis historiae libro uerba Plinii Secundi.
quo capite de helleboro tractatur, ita in uulgatis limis codicibus reperiuntur elampodis lama diuinationis artio. nota est, ab hoc appella latur unum hellebori genus Melampodion. Alioqui pastore eodem nomine inuenisse tradunt ras purgari pastore illo animaduertente,datoo latacte earum lanasse parotidas furentes. Caeterum non pastore, sed pasto: non parotidas sed Proetidas in codice uno uetustis limo,ex nobilissima im; Medies gentia hibliotheca inuemebamus.Sed depastore repasio sicile est. Sic Proetidas no pamotidas legendum manifesta fides,eami uel indubitatissimam, ueris sinam , esse scripturam, praeterquam quod ratio docet in primis esticax quid emi sint parotides furentes aut quid parotidibus aurium uitio, cum ueratro tamen & Di scorides bonus autor apertissime: declarat, ita scribens: Veratrum nigrum, id alii Melampodium,alij ectomum, quidam polinlicium appellant.Melampodi siuero, quoniam ea Melampus quidam pastor Proeti serentes filias purgas te uidetur,aim curasse.Sic ille. Sed Atheni ensis Apollodorus in Bibliotheca nam ita liber eius appellatur purgasione Proeti filiarum potius ad uatem Melampoda, i ad 1,astorem refert,natas , ait ex Proeto & Sthenoboea filias Lysippen,lphinoen aephianasiam: quae ubi primum adoleverint, uexatae insania simi seu quoniam ut
274쪽
scribit Hesiodus) Liberi patris eoemonias non aeceperint, sue quod est apud
Acusilaum in quoniam Iunonis contempserint simulachrum. Postea aut quam fil-rere occeperint,toto Argivorum agro prius errabundas dein uero etiam per Arcadiam Peloponnesumet uniuersam sui decoris oblitas, locis solis excucurrisse,
donee Melampus Amythaone, filia. p Abatis idothea natus,vates scilicet,& qui
primus ni edicamentis sanare ac purgationib. inuenerat, curaturu se uirgines spo poderit, si preciu sibi pars regni tertia trascriberetur. Cui cu Proetus minimer assen 'riret,uidelicet mercede tam immani deterritus, magis magisc, in dies gliscere fui rorem illii uirginum coepi isse,contagione etia ad mulieres cst cras demigrante, sicut uulgo suam quaeq; domu relinquerem, filios occidercnt, ac per solitudines uagaremur. Quare propagante se etia atq; cti. calamitate cum daturu Proetus postulatam incrcede pacisceretur,iam uero no prius curatur u Melampus ait,quam cum alterii tantum agri fiatri quoq; suo Bianti adiudicaretur. Hic uero metitente Proetum. ne si pr sentem conditione res pucret,plus etiam subinde postularetur,
conseniisse in eam mercede. Ac tum demii Melampoda ualentis limum quein iuuenum comite sibi asciuisse, clamoribusΦ eas,at enthea quada sic enim inquit chorea Sicyona usi de montibus copulisse. eterum in persequendo,in Nilnam natu Iphinoen extin 'am,reliquas purgatione usas resipuisse. Tum M lampodicas et Bianti Proetum tradidisse.ipsunici dein filium genuis te Megapenthen. Hactenus ferme Apollodorus.Helianus aut e nomina Proetidib. in omnifaria historia Elege facit,& Celenen.Sextus porro Empiricus Pyrrhoniorum quarto Polyanthum Cyreneum dicere scribit in lib. de Asclepiadarum genitura, Prorti silias ab Aesculapio fulisse insania liberatas in quam lunone irata incidissent. Ad icit Ouidius purgamina mentis earum Biante misisse in Clitorium fonte cu- his potus abstemios faciat. Sed enim qui Probus uulg5 putatur, haud improbus omnino Maronis enarrator,& ipse testem citat Hesiodii fabula in pene sicut hςc est Apollodori, quan* breuis fine,perstringit. Hunc alit in eis errore suis te mentis animi', boues ut se crederent,quod Vergilius quot in Bucolicis signiticat, neuti I uideri fabulosum debet: siquidem Paulus Aegineta medicus graecus au tor in tertio Periodeutico de atra bile, dein insania ipsa narrans, usu quo p uenire ait uti quida sibi brutae animates esse,uoces p imitari illam uideantur. raeterea, unonullos ai bitrari se uasa esse testacea factos, tu aut ob id metuere,ne costingant Cur in ephesiae Dianae templo molles appellati honores a
Vr molles dixerit honores in Triuiae templo Martialis hoc est, in Diaί' nae Ephcsiae,etia haec afferri possunt scita ni filior re arguta satis, sed: quae tamen interpretes omiserunt.Ac primo quide de multimanam is
possumus dieiuni existimare.Nam ut D. Hieronymus in epistola Pauli ad Ephesios inibit: Erat Ephesi templum Dianae, re eiusde in ipso multimam
inia, id est,multaru mammarii cingies, qua cultores eius decepti putabant ea omnium uiuentiu nutricem.Possumus item ad pompam referre,de qua Xenophon Ephesius in primo Ephesiacorii libro scribit ad hanc sententia: Agebatur aut,in quit,sblenne iis locis Dianae sestu, ab urbe ad temptu, quae sunt stadia omnino se Ptem. Celebrare pompam uirgines omneis indigenas oportebat,spledide in priamis ornatas.Praeterea in ephebos, Abroconii aequales, qui tum annii circiter decimumseptimii agebat, & cum Ephebis aderat, uelutic, primas in ca pompa serebat. Magna aut uis homiruam spei iaculo intererat,vel populariti, uel hospitiain.
Siquide mos habebat,uti in ea celebritate oc sponsi uirginibus, di Ephebis uxo-
275쪽
ra i s c E L L A N Ε o R V A. res inuenirentur.Procedebat ergo ordulatim pompa: primo scilicet sacra, iaces,
canistra re summenta, trum autem equi, nescit,et uenatoria arma,nonnullorum
quom bellica, sed pleram tamen pacalia. Foraminaru se quaeQ ueluti ad amatoris oculos composuerat,virginum , ordinem ducebat Antia. Sicuti Xenophon sci ibit non quidem Atheniensis ille,sed alter eo n6 insuauior Ephesius,qui paulo post etiam ita si ibdit: Vt igitur pera Ra pompa, uenere in temptu sacrificatum
multitudo omnis, ait ibi ornatus pompae selutus omnis. Et conuenere eodem uiti scutilinae , ephebi,5c uirgines Non absurdii est autem propter Dianae quo cicerdote molles honores audire, de quo etiam nonihil Domitius ex Strabone.
Caeterum Heracliti Ephesii summi philosephi,scilicet illius, qui ex obscuritate librorum Scotinos, hoc in , tenebricosus appellabatur, qui Q omnibus humanis actibus illacrymabat,illius, inqua,Heracliti ad Hermodorum extat epistola, qua se fermer in Ephesios cauillatur. Quanto Ephesiis meliores lupi atm leones. Nose inuicem mancipant,nec aquila aquilam emptitat,nec leoni leo ministrat pocula.Sed nem canem canis exsecat, ut uos deae sacerdotem exsecuistis Megabyzu, metu ne uirgini uir consecretur,et quo pacto impin aduersus naturam, pia sitis aduersus simulachrum.Principio enim id agitis,ut diis primus imprecetur sacerdos amissa uirilitate. Quin deam quom impudicitiae uelut insimulatis, metuentes ne illi ministretur a uiro. Quae sit apud Martialem, Cornibus ara seequens. CAP. OL: N superiori epigrammate locus est hic alter, neutit a Domitio, ligue ab alijs quantum uideam,cognitus Dissimuletet Deum cornibus ara frequenS.
Quod enim Domitius Ammonis templum in Libya accipit, nullo pacto procedit.Nam cum hic magnificentis Itina orbis terram aedificia memorent, quaec, inter miracula referrentur, ut ex eorum comparatione amphitheatri praeconium crescat ridiculum prolabo fuerit,de templo hic Ammonis audire, pauperrimo, ut Lucanus ait his uersibus t Ventum crat ad templum, Libycis quod gentibus unum inculti Garamantes habent,stat corniger illic Iuppiter,ut memorant,sed non aut fulmina vibrans, Aut similis nostro,sed tortis cornibus Ammon.
Nec illic Libycae posuerunt ditia gentes Templa,nec Eois splendent donaria gemmis, Quamvis Aethiopum populis, Arabum , beatis Gentibus, at Indis unus sit Iuppiter Ammon.
Pauper adhuc deus est, nullis uiolata per aeuum Diuitiis delubra tenens,niorum , priorum Numen Romano templum defendit ab auro.
. Nem aut ex Plinii, aut ex Maronis dictis colliges temptu Ammonis apud Nasamonas insigne uel aedificiis, uel opibus fuisse, si uerba ipsa diligenter utri usque pensitabis Et quidem metior, nisi ara potius Apollinis in Delo accipi eda, quam
Ceratinon bomon dicunt,inter septem orbis Hectacula, sicuti plutarchus ait, colebrata,qus tantum ex dexms cornibus sine glutino ullo,aut uinculo coagmentata copaeisque sit. Hoc aut e Plutarchus in eo scribit opusculo quo tradiat utra prudentiora sint,aquigena an terrigena animalia De que ara eadem sic Ovidius
in epistola Cydippes ad Acontium meminit hoc uersiculo: Miror & innumeris strueiam de cornibus aram.
276쪽
sinistris tantam cornibus compacta, quem appellat, nisi menda sit exemplarium .Laertius quo* Diogenes Ceraunae me, hoc est, e cornibus se eiae mentionem nonnullam ficit in Pythagone uita.Quin oc Callimachus poetat pollinis hymno,quadrimum adhuc Apollinem scribit ex cornibus Cynthiadum caprearis,quas soror Diana in uenatu occiderat, aram copegisse, sundamenta 3 item,& parietem et solis struxisse cornibus. Ipsitu autem sunt haec uerba:
Ob id ergo,inquit Martialis,dissimul et deum, quasi non iam Dei esse id opus uideri queat, quo alterum longe praesi. auus,hoc est, amphitheatra mortalli manu factum.Saneet per totum epigramma signatis usus est uerbis argutissimus poeta, qui Memphin silere iubet, quia barbara, nec iactari uult Babylona labore ass- duo quonissa quo* iactario intellectu laboris habeat. Et negat laudandos ob id honores Triviae, quia molles:necp enim mollibus praeconia debentur. Negat etiam quae aere pendeat Mausolea, supra aera ipsum, hoc est, ad astra usque ferri oportere,ut sit hoc epigrammate nihil uul pensitatius. Quod positum nomen Agamemnonis in M. Tullii Diuinasionibus, pro Uyssis est, tum in transcursu locus in epistolis ad Atticum non inelegans, si
per miniatula cera correctus,& enarratus. c A P.L M I.
Vlus Gellius in Noctibus illis suis maxime candidis, errore notat CD
ceronis manifestissmsi, non magnae res, nccp errasse eum miratur, sed errore non esse postea uel ab ipse animaduersum,uel a Tyrone suo.Naeum Homeri uersus Cicero quospiam uertat in lacinii, dicere illos Aiacem scribit apud eum pocta,cum reuera dicane ab Hector acit haec Auli Gelia iij libertas, ut ne ipse quide uerear referre in his libris paululii quidda copar huie eiusdem Ciceronis,penci, illi superiori germanu & geminu, nisi sorter quod auliadius crediderim tanto interuallo mendu fuerit exempla tu. Quamuis etia in an liquissimo quom libro non dispariliter scriptu inveniamus, nec sane lubricus extiteram uicinitate sit in alterutrii nomen lapsus.Verba sunt Ciceronis in libro Diuinationu secundo: Nam illud mirarer si credere, quod apud Homerii Calcha tem dixisti ex passerum numero belli Troiani annos auguratu,de cuius coiecti ra sic apud Homerum,ut nos otiosi uertimus,loquitur Agamemnon: Ferte uiri,& duros animo tolerate labores, Augiliis ut nostri Calchantis sata queamus
Scire,ratosne habeant,an ueros pectoris orsus. .
Ac deinceps uersus quo* ceteros Homericos a se conuerses exponit. Quos tur haec Agamemnone loqui apud Homerii Cicero tradit, si modo ita scripta Cicero reliquit,hoc neutiqua veru probatur, cum apud Homerii ipsum in secunda Iliados Rhapsodia non Agamemnon, sed Vlysses istius sententiae uersus pro nunciet.Nem est quod quisqua aut stomachetur, haec apud Cicerone quom de prehedi aut mirerin, cu appareat ex ipsius epistolis nonnunq: huiuscemodi erra in memoriae filisse in Ciceronis libro uel ab Attico, uel a Bruto animaduersa, at curata. Sicut illud in orati de Ligariana de L. Cinsidio, quod erratum fatetur esse
277쪽
Eupolim pro Aristophane Cicero posuerat. Dein Atticus Aristophane pro E
polide reposuit. Itam etiam uereri se Cicero dicit aliquando, ne suae syntaxis mismata illius cerula pluribus locis notandae sint. Quod aut incidit, ut de miniata ce ruta meminerimus, corrigendus obiter, Sc interpretandus nobis hic ex epistola ad Atticum libro penultimo locus est,in quo ita scriptu perperam inuenitur.His literis scriptis me ad syntaxis dedi,quae quide uereor, ne nimia tua pluribus locis notandae sint,ita stim meteoros,& magnis cogitationibus impeditus. Ego legendum puto, ne miniatula cera tua pluratius locis notandae sint: ut sit intellectus, ad libros componendos, id enim graecer syntaxis, Ciceronem se dedisse. Sed uereri tamen ne miniatula cera ipsius ad quem scribit, Attici,quo saepe uteretin med tore, pluribus locis notande sint, quoniam meteoros, hoc est,suspensus animi se ret Cicero,& mannis cogitationibus ut ait impeditus. Cosueuerat opinor, Atticus,si quis parsi absolute locus a Cicerone tractaretur, ei loco rubellas ceras amgere, quod nunc quoi solemus.in codice autem,quem fuisse aiunt Francisci Petrarche primitus,certe Colum Salutati dein fuit,re post hunc Leonardi Aretini, mox & Donati Acciaioli, uiroru suae cuiusci' aetatis eruditissimoru, sic adhuc ex lat,ne miniata ceruia tua. Quod si penultimae dictionis penultimam literam paululum a summo produxeris, hoc est,de i,litera, i feceris, omne proculdubio mei dum sustuletis. Sed*peruulgatis codicib. sic in extremo rursum uolumine epiastolarum adhuc earundem legitur: Cerulas enim tuas mimatulas illas extimescebam,ut iam omnis hoc testimonio superior ambiguitas aboleatur. Ceraunae quae sint apud intilianum. c AP.LIIII.
Eratinae qus sint apud Quintilianum libro primo,non temere qui tibi
explicet inuenias. Qui autem graeca uoluerint,latinat commentaria, plane intelligent ratiocinationis inexplicabilis esse eam speciem, quae nescio quas ansas atq; uncos arte dialecticae perplexitatis inserret. Stearbitror appellatam a materia ipsa, qua uterentur uoborum, sicuti est apud Senecam libro epistolarum quinto ad Luciliu: Sederem, inquit, ociosius, re elusinodi quaestiunculas ponens: Quod non perdidisti,habes: Cornua non perdidisti coranua ergo habes,allain ad exemplum huius acuis delirationis concinnata Sed de hoc item in Atticis Noctibus inuenias.Cerata autem graecer dici cornua quis ne
sciat Meminit huius etiam Lucianus in philosephorum mposio, sicuti de Sorite,at Thetizonte.Sed 8c in dialogo item mortuorum,Castoris re Pollucis,ita ferme inquiens: Et cornua inter se producunt,ec crocodilos faciunt, & esusimodi perplexa docent interrogare,ut ex cornibus scilicet,hanc quam diximus Cerat
nen ratiocinationem,nec ratiocinationem uerius, quam tendiculam accipias.
in etiam in dialogo altero,cui uel somnium, uel Gallus est nomen: Et doces, inquit,duabus negationibus unam confici asseverationem,noctem. non esse, sudies sit.interdum etiam cornua mihi elle dicebat: aliat id genus. Huiuscemodi autem dialecticis in percimtando quaestiunculis, quales stequenter ingeniorum acumen excogitat, etiam Milesius Eubulides plurimu usus,sicut a Laertio Diogene in Euclidae Megarensis uita pontitur,ut latiner conemur interpretari: Mentiens, fallens,electra conuelara,acerualis,& ceratinae,uel cornea,&item calua.
Ex quo in hanc initentia est apud Comicum nescio quem, ut idem prodit Laertius:Contumeliosus autem Eubulides Ceratinas interrogans,dc medacibus,gloriosisi, sermonibus oratorcs uersans, abiit Demosthenis habens uolubilitatem. Qiem etiam locu Suidas citauit. Sed & Zenon ille Cytieus inter cauilla caetera
278쪽
diale meorum Coa as lim,&Vtidas numerabat, scuti Idem in libro .de V iis philosephorum prodidit Laertius. Quin hoc ipsum postremo nobis infiniuit
Martianus Capella libro 4. cum inquit: Perdita nequa uni com ia konte ferant. sint crocodilitae apud eundem. c AP. LV. Pud Quintilianum eundem libro item primo etiam de Crocodilinementio fit obscuro oc ipso pleris ,ignoto uocabulo. Cartem de hoc inuenimus apud Aphthonii graecu oratorem Doxapatrem, quamula apud eu crocodilites potius quam crocodiline,quod & uerius puto. Verba ipsius ita Latiner interpretamur: Serra, inquit, re Crocodilites sicuti est in Aegyptiaca sabula.Mulier quspiam cum filio secundum fluminis ripas ambula
bat,et Crocodilus filium abstulit redditurum dicens, si veru mulier responderet. Negauit illa fore ut redderetur, at ob id . equum aiebat reddi. Haetenus ille. Mox et idem, Crocodiliten, inquit,hanc propositionem uocant,Crocodili huius gratia,quam etiam οπίωνα,id est, Serram uocarat a Grecis indicat.Adiuuat Lucia nus in dialogo cui titulus, Vitarum uenditiones: ita lis er Chrysippum loque rem inducens,ei respondente quempia,qui se profiteatur emptorem Colide igitur ita: Est ne tibi filius Quorsum istud c Si sorte illum iuxta fluuium errabundum Crocodilus inueniat rapiati dein redditurum polliceatur, cum uersi dixe ris,utrum reddedus ei uideatur,nec ner Quid eum sentire dices Rem sane per plexam interrogas. Ex his, ut arbitror, liquet etiam Crocodiliten sicuti supra ce rati nen, pilismatos esse parum explicabilis speciem, quo Dialeetici ueteres, potissim uni in Stoici uterentur. Quod genus eleganter usintilianus exquisitas ambiguitates appellauit. Cur gemino cornu Martialis dixerit in spectiaculis ubi de Rhinoeerote,decptauris Aethiopicis. c AP. LVI. Artialis epigramma est in speeiaculis de Rhinocerote, cuius extremuersus hi sunt: Nam cp grauem cornu gemino sic extulit ursim, laetat ut impositas taurus in astra pilas. Domitius ita enarrat Gemino,inquit, cornu, rivict uehemcti.Vergilius: G mino dentalia dor . Vel quoniam rhinoceros habet duo cornua, ut apud Pausaniam solum legi, quorum alterum insigni magnitudine ex naribus extat,altera stiperner erumpit, exiguum,sed ualidisssimum.Fatetur sane Domitius apud unsi se Pausaniam legisse,rhinocerotem duo habere cornua.Quid autem Plinium, quia Solinum, quid alios credimus unum rhinoceroti cornu tribuenteis duntaxat an uidelicet ignorasse omnes, qd selus animaduerterit Pausanias Quid porro S ptimio Florenti Tertulliano respondebimus,Christianorum omnium, quorum quidem latine: opera extent, ut antiquissimo, sic ausim dicere in omni penet lite ratura diligentis limo qui libro aduersus Praxeam tertio, uerba illa enarrans de
uetere instrumeto: Tauri decor eius,Cornua unicornis cornua eius,in eis natio
nes uentilabit ad immum uis terrae: Non utim, inquit,rhinoceros destinabatur unicomis,nec Minotaurus bicornis. & quae sequuntur. Caeterii de eo Pausimias in Boeoticis meminit: nem autem omnino rhinocerotas duo habere cornua.nam
hoc manifesto refelli poterat, sed tauros dicit esse in Aethiopia,qui rhinocerotes uocentur: οπι-εά τῆριν c enim illius uerba sint, se εκωςω-υ αλ-λο ἀπερ ἀο ου μεγα, in ἐκ pio Oiscui αν. Quoniam inquit, illis in summa nare singulis unicum cornu, tum aliud supra non magnum, unum in ca
279쪽
Μi se ELLANEORVΜ. 27 pite,ne initio quidem cbmua. Non igitin Pausanias aut insigni magnitudine alterum cornu, aut alterum ait esse ualidis limum, quod ob id eminiscitur sortasse Dot milius,ut his facilius ursus extolleretur. Nem aut de rhinocerote ipso Pausanias, sed,ut diximus, de Aethiopico tauro, qui similitudine quapiam dc ipse rhinocoros a quibusdam uocabatur. Quare nos ita putamus exponendum Martialem,ut ursum uidelicet a rhinocerote cornu illo unico elatum, eiecstat c, seimat, grauem gemino cornu, hoc est, graue tauro sutura,cui sunt cornua gemina,ut cornust dat tu non ablativi casus.Nam cum tauri pilas cornibus ad altra euentilet, ex tollere ursum tamen non poterant grauem gemino cornu, propterea , eum mi rabilius quamlibet uno cornu rhinoceros extulit. Quae sint apud Suetonium tetraones: correctum p erratum Pliniaenis exemplaribus. c AP. LV M.
Etraones in Caligula Suetonia, quae sint aves, omnino ignoratur. Verba ipsius haec: Hosti ae erant phoenicopteri,pauones,tetraones,Numia dicae,meleagrides,phasianae, quae generat inmer singulos dies immo i larentur. Caeterum inuentu res erat haud dissicilis, nisi Plinianos in mendatissmos haberemus codices.Nam quod apud illum legi'us libro X.Historiae naturalis, ubi de anserib. agit: Decet Erythrotaonas suus nitor, ab luta Φnigritia,Hoc in illo uetustissimo Pliniano exemplari de Medicae getis bibliothe ς a publica, pene legitur emendate, uidelicet una tantum comutat alitera, qualia multa in uetustis omnibus uoluminib.interpolata uocabula. Nam cum ipsa quoque mendosisIima plerasi sint locis, uestigia tamen adhuc seruant haud obscura uerae indagandae lectionis quae de nouis codicibus ab improbis librarijs prorsus obliterantur. In eo igitur sic est. Decet 8c traonas, ut si ordinem duaru primarum literarum inter se commutes, tetraonas dissultet: quare ita apud illum Politiano
autore legas: Decet tetraonas suus nitor, ab luta nigritia . In supercit is cocci rubor. Alterum eorum genus uulturum magnitudinem excedit,quom dc colore reddit: nec ulla auis,excepto Struthocamelo,maius corpore implens pondus, in tantum aueia,ut in terra quo immobilis prehendatur. Gignunt cas alpes,re septentrionalis regio. Haetenus ille de tetraonibus.
Origo Sc ritus ludorum secularium, praetereao ad id alia citatum eo Sibylls oraculum: mox oc obiter explicata quaedam: rursus , alia refutata
Rit, rhi uor,ope precium, colligere hic etiam secularium ludorum
originem, causami nominis, & item quot annom interiecto spacio,
quotiest tacti, quo ritu, qui laus , deis celebrati. Na & res est ipsa per
se cognitu non indigna ,.cui studium modo sit ullum uetustatis, & adri dos poetarum locos nonnullos ingens attulerit adiumentu. Quum igitur bellum inter se Romani Albam. gererent,&utral in procinctu iam staret acies,extitit repente quidam monstrosa specie, pelle ami stus si arua, uociferans iubere Ditem patrem, deami Proserpina fieri sacrum sibi prius Φ praelium comitteretur. Quo perterrefusti uiso Romani protinus aram sibi, terra aediscarunt. Scstatim sacrificio factio, pedum uiginti amere contexerunt,ut esset omnibus,prs- terquam Romanis ipsis ignorabilis.Sed enim euenit, ut Valesus Valesus, unde . nomen oc origo Valeriae familiae, clarissimus in gente Sabina, & locuples homo rusticae uitae aram hanc, quam diximus,lta diuinitiis inuenerit. Erat ei nemus ante uillam proceris maxime arboribus, quae statim fulmine ictae conflagrarunt.
280쪽
Nee multo post filii duo & filia correpti pestilentis morbo ad desperationeus
medicorum laborabat.Cum sese igitur laribus familiaribus aduoluens pater, pro liberorum salute suum,matris , puerorii capita deuoueret, uox er nemore, quod tarim de coelo,statim audita, lituos sere eos spodens, si Tiberi ad Tarentsi per uectit,calfactam Ditis & Proserpinae foco de fluuio ipso biberent aquam. Quo niam uero longissime abesseTarentum,scilicet in extrema Iapygia,nec proxime eam urbem reperiri Tiberim ulla fluuiu sciebat, spem sibi deterrimam fingebat, etiam inde territus,m inseraru potissimii uox illa potestatu meminisset. Sed impositos nihilo secius in lintrem filios Hostiam perges, mox ad campi Martii regio nem deuexit: ibi recreare sitientes,& aestu febrii laborantes,desiderans, qua placidissime amnis labitur,exponit in ripa aegrotos,ac dum tumultuariam sibi lege ciculam concinnat, extim'o igniculo, admonetur a gubernatore petendum po tius Tarentum nam ita locus in proximo uocabatur)etenim tanu esse illic aspiacere.Tum uero laetior audito Tarenti nomine Valesius, deos adoras, &salutorisbi liberorum iamiam propemodum bona fide spondens, agi prorsum iubet, re
illuc maximer nauigium appelli. Quo cum peruenisset,haurit aquam festinato de flumine, fretusoe omine tenacius arrepto, sumi ibidem flatu flatu selicitat inflammam,caliactamc, mox aquam porrigit in calice pueris. Succedit autem p tui Bmnus. Vident in quiete illi spongia sibi a nescio quo detergeri morbii, tum praecipi, ut Diti patri,& Proserpinae,furuar ibidem mactaretur hostiar,trinoctium
perpetuum choris di carminibus concelebraretur. Surgunt igitur recuperata ualetudine, uissimq; illud patri renunciant. Is homo locuples defodi iaciundis altelandameus humum iubet.Inuenta igitur sic ara est ea,quam diximus, cum titulo Ditis θc Proserpinae.Ma fiat ille quod erat iussus seruas continuo ut stimas, retrinoditum sacris stequentat: tot enim numero filios media de morte recreerat rex eo . Manius Valerius Tarentinus appellatus,quod a diis manibus in Tareto liberum suorum ualetudinem impetrauint. Ad hunc igitur modum quidam tradiderunt. At enim M. Varro libro de scenicis originibus primo: Cum multa in quit, portenta fierent,5 murus,ac turris, quae sunt intereortam Collinam & E
quilina,de coelo laeta essent, θc ideo libros Sibyllinos Quindecimuiri ad issent.
renunciauerunt uti Diti patri,5 Proserpinae ludi rentines in campo Martio forent tribus noctibus,& hostiae Hruae immolarentur. Ha ctenus de origine. Secu lares autem,rio quia serent anno uel centesimo deiu , uel etiam centesimo derimoQ nuncupati, quod utrunm sicut assertores habet,ita reipsa penitus coarguit: quemadmodum supra diximus in terra occultaretur, aut quod ripam Tiberis fluuius eo loco tereret, ex quo etiam Rumo dictus a ueteribus, & in sacris Serra nominatus, quδd ruminarer,hoc est,exederet,&secaret ripas. Vnde ait Maro: Stringentem ripas,& pinguia culta secantem. Caeterum de temporii interuallis,quibus isti ludi reserrentur,fides in ambiguo est Si quidem in carnune seculari Horatius mdenos decies per annos fieri declarat,quod ec comentarii Quindecimuirorum,& dici Augusti edidia.& ipsius de
nique Sibyllae, quod adhuc extat,oraculum confirmauerint.Contra uero centeumum redire post annu,tam Valerius Antias,quam Titus Liuius,5 item M. Varro testati perhibentur. Quod enim legimus apud Herodianum trium spadio statim solitos instaurari, uereor ut emendata sit ibi lectio, nostram4 ob id e Graeco