장음표시 사용
431쪽
FROBLEMATI . mentior posset uentus, altera tantum clausa, iam per alteram no intrat uehem ille,& plurimus uetus,quin spiret,uelut utram aperta accidebat Quia aer qui mouetur,hoc est uentus, corpus est, altera igit clausa, qui per alteram intrarat aer, loeum domus rri let. Cumq; corpus sit, non iam reliquum aera, qui corpus quom si ingredi sinit. At si senestra reseretur,qui locum occuparat, exitum naetias, locu
ingrediendi 8c alteri danidem , rursus per obieetam senestram erumpens, alium altera ingredi sinit. Idc, continenter fit: clausa uero aduersa senestra, non iam id amplius accidit. . . Lππα Vii ICur amantium extremae partes, modo sigidae simi, modo calidas Quoniam
ubi dolore affecti sunt erga amicam, eat se desperant potituros,insitus caior una cum natura in intima penetratiquo fit, ut extreme partes frigescant,obl idipsum re pallent,& tristes evadunt. Corra uero cum aut bona spe ab amica sunt aueriti,
aut cum uehementer irascuntur, tum intratus calor ad cutem vergit una cum natura,sunto calidiores θc rubicundiores.Ob p hanc ipsam causam pictores amo rem nunc tristem pingunt & quiescentem,nunc uolantem & ridentem. Puerum uero mutabile: quia cupido uehemens quidem est,non in diuturna &perpetua. Disipositio enim perpetua est, ut in legitimis amicis, aut in patre erga suiu, aut in
uxore erga uirum: amor autem non perpetuus est,ut plurimum enim circa igno
tos accidit Dispositio quom modica stabilis* est: amor autem uehemens,& insanienti similis.Facem uero habere fingunt, atm esse pinnatum: quia amantia antimi suspensi tollutur,suntl mutabiles, ceu uolucres. Tum cordi insitus calor semore iis exardescit,incet Tabili uidelicet uehementi Q cura erga id, quod cupiunt. Tenet autem dextra gladium,sinisti a autem pharetram, re quam plurimas sagittas, quoniam a principio quidem ex uno oculorum radio amor oritur, uni enim re indit*cupiit: ut uero primu cupiit, perpetuos emittit amas radios in id quod a se cupitur.ls autem radius sagittae similitudinem habet,quod eum amans in corpus iaculatur.Sunt uero intra pharetram sagittae: quoniam occultos emittantra dios,qui amant: ut autem uentus ignem,sic consuetudo amorem accendit. Non enim proprier ex ipsa amor oririmit enim hoc esset, *culdubio oporteret ex coni suetudine semper amore gigni. Amoris aute ortus repentinus m. Est uero nodus quia abis medio desiderium id, manifestoq; euenit. Necp enim per alterum . quippiam amat quisquam,sed ne F clam,necp quam ignorat. Quapropter & m
tuarii honoris gratia nudos interdum deos, regesi Atingimi,ut qui indicare u lint, adapertum illud uirtutis eorum, ac mentis extra omne clancularium uiuum existere.No est autem unus amor,sed plures: seu quia diuersi rerum sunt amores: aliter enim atin aliter amant,quemadmodum oc diuinus Plato ait, amorem mutitorum capita belluam esse, quia sub multos ut idem ait) amores idem cadit: ma trem uero habet Venerem, hoc est, cupiditatem: Veneris enim simulacro cupiaditatem eisngunt. Fertur item amor Erynnin furiam amas Ie,uidelicet quia multi iniqueramarunt, impiis 3 sunt cupiditatibus assediti, quemadmodum'a me ipso
in secundo Allegoriarum libro ostensum est, quem in confictas de diis historias
composui. LXmmixCur in pestilentia alii pereunt,alii minime: Hoe nimirum ex habitudinis comuouentia accidit. Nam si quis malis humoribus plenu corpus sit metias,ei pros dio inspirans is aer,qui sit putredinis effectbr, & quod exiguu utilis humoris it sit,siciter corrumpit: quo fit, ut corrupto iis humore uniuerso, oc insanabiles asse eius,aequam plurimi exoriantur, eo , paelo occidant: quod si nem multa quis habeat excremeta,& bonis Audet humoribus, is aut nihil, aut parum omnino a g. Politi n a pestilen-
432쪽
4i4 ILL Ex At M. pestilanti aere offenditur. Aures sero ab ea qua diximus conuenientia, id quod
agendi sit causa, uel externae materies ostendunt: quercus enim haudquaqua aD sedilbus idoneae, nem eiusmodi sunt, quae iaciter ignem comprehedandi multo a
tem magis idonee arundines sunt, magis i excipiedo expositae, sed & mappa
multo iis magis. At si quis madidam capiat stuppa uiridesΦ arundines,quercu uero aridissima eligat,uel eam sulphure spar i, quod minime: idonea erat comprehendedis ignibus,id maximeridoneu reniderit, si igni admoueat. Hoc item exemplo,& quaestione aliam soluere potes, qua ratione eueniat, ut lassitudo di nam potius febrim gignat,* aut eam, quae ex Putredine se, aut eam quae habitu lis dicitur Dicimus enim euenire id ex dispositionis prsceptione.Habebat enim riaturales spiritus,humores mini me superuacuos. Solida uero omnia siccis lima simi,& causa in ea incurrit. Et cur solis ardor aliis semum excitat, alijs nollem ioniam cui multa in capite pituita inerat,ea effusa caput humestit, at in inde sopitur. Qiii autem sicco sit capite, cum magis id, magist exsiccetur, peruigilio.
Cur set nigrum quidem hominem, linum uero candidureddit,cer c, emotitit, limum durat Propter dispositionem rursus patientis materiae.Humores enim omnes excepta pituita,cum sunt praeter moda excessieti circa ipsam cutem nigri apparent: linum uero aut nitro, aut salsugine inse mim, cum sol eius sordes absu--halbescit.Rursum uero,cum ex eadem cera humiditatem eliciat, quae in eius
intimo sit, euenit,ut emolliat. At uero in limo, omnem sol humiditat quae & plurima sit, & in ipsa superficie redundet, depascitur, ait ita eum desiccat, durumcpessicit. Si ergo circa id quod patitur, agens uertitur, magno nobis usui esse potest. Si enim e etate anima armemus,corpus ciborum modestia exornemus: uita
aute non possidente, sed iis contenta,qus sint in fici opportuna,nosmetipsos sta- hiliamus,tum omnes uitae molestias,quoad fieri possit, euitabimus. Nel nos genti malo idoneos prebebimus,ut id quod patitur,agat quicquam,si quis uid
licet est aut daemon, aut stella,aut alia quaepiam extrinsecus causa. π cI
Cur licterici dimiser dehciunt,& deiectio ijs alba est Quia flava bilis toto e .
rum corpore dissilia eskquod et oculi indicat,& cutis color, ne* ad intestina iam confluit,ut prima naturae lex exigit,at ita stercus non colorat: nem sua acredine deiectivam intestinorii uirtutem irritat ad euacuandii stercus: propter id ipsam
medicina,quae ut aries caeters naturam imitatin ,ubi in aegritudinis periculo cor
pus uersatur, aegrotanti uirtuti auxiliatrix adest. Nam quia stercus delicituri bile. irritante adc, eius expulsone intestina prouocante Sc musculos, ipsum uero sier. Os molle lubricum p est ob lentos illos humores, qui in intestinis sunt,es adiacenti merito etiam cister pro bile mel habet,quod eliciendi uim habet: item nitrum, quod & uim hanet ei ieieci, & intestina ac muscaeos ad expulsionem citat:
hydrelsum uero, hoc est, oleum aqua dilutum, ad humectandum emollienduin stercus,quod sit a febri desiccatum. Scire autem oportet, nunc sua sponte natura ac sine medici ope agere,ut in aegritudinum iudiciis,ut in concoetionibus. Est num tunc medicus uelut spectator quidam, re arbiter, & iudex duorum aduersa riorum,morbi, re naturae unc uero per selum agit medicum, ut in articulorum metionibus, inc, articulorum iniectone. Nunc uero per medicum simul agituretnatura,ut in sordidis concauis , ulceribus.Medicus enim sordibus ulcus peris Purgat, ijs quae ad eiuscemodi purgationem pertinent: tum caecis illis meatibus relaxationem praebet: resecat enim quicquid iis est pro operculo, ut sc dixerim, at obsititit, ut purum sanguinemacquirant. Natura uero per ulceris meatus Purum
433쪽
rationem tramist. I, rursum a desiccantibus uenenis condemnis, idonea in
infiti tacit Curii qui sebri continua laborarunt, post iudici j tempus, quam crisin uocant.
nuerrimam aliquandiu cutem habuerunt intoniam ex flauabili continua aecidit, quae in ipso ars tudinis rigore per sis in nigram demutata est. At ita in ea quam diximus crisi,a natura ipsa ad cutem repulsa tinxit ipsam: quemadmodum etiam in uitiliginibus alba quo est cutis.Eius autem humoris erassitudine disccile eiusmodi color resolutatur. πc Cut nigra bilis ad mammam, aut ad crus accedes corrosionem operat in his
vero . melancholici uocantur,tam in ipsum confluat cerebrum,id tamen non agite Quia in mamma quidem multae magnare, insunt uenae, propter lactissenerationem, at ob id bilis copia eo confluit. Similiter di in crus multa bilis itidicitur,quippe quae ad inferna seratur. At uero in cerebrum, tum quia superndesheum quia minutas habet uenulas,exigua qusdam bilis ascendit,quso pungendi tantum, non autem corrodendi uim habeat. Frigidum praeterea, at 3 humidum est, quo emcitur,ut modo aliquo mill bilis habitudini aduersetur,ipsam . emolliat: qtne igitur proprier nigra bilis ea eorrodetem in mamma cancrum gigninin crure uero chironium ulcus, re quod nomades a depascendo uocant: in cer
hro autem serinam melancholiam. se uero non proprie: nigra bilis sit, sed molancholiciis humor,&seculentus,fluetionem tantum,&tumorem, qui cancrum imitetur, sed minimer corrodat,placidam , melancholiam gignit. π cri iri Cur in iis qui intestinorum dissicultatibus laborant,papyrum coglobant, ea in anum iniecta prositate Quia concurrentibus musculis sedis,himie stata papyrus musculos sua resaxati de excitanld cpin hypophoris agit, quae in ulceribus concurrimi. elaxatis igitur musculis, stercus uelut destitutu deiicitur. xcvCur quae uasa a Gricis baucalia dicuntur, cum aqua replentur,senum quenta mi proprium edunt, a quo dc nomen uasis est tacta, uelut alia sunt apud Graecos nomina sonorum iactitiae ut in aqua phloesbos, in aluo horborymos, ec ea, teras Qui acu uas eiusmodi inane est aquae, aere impletur, corpore uidelicet tonuissimo. Cum ergo inditur repeter in ipsi imaqua,sua grauitate aerem persequiatur,utpote tenuem, at excludit: simul enim manere in bauratio, quoad cp re pleatur, nequeunt. Est enim a philosophis demonstratum, non posse duo corpo
in eundem locim tenere eodem tempore. Cum ergo aer repente sarsum per a
gustias extruditur, sonus necessisio exoritur, neq; is unus, sed plures. Quaedam enim ueluti pugna inter ambos incidit. Aqua em deorsum aere premit, aer uero sursum aqua: hoc cum successi oestat accivit,instequeterson fiat. xcvr Cur in uasis, quae a Graecis harpagia,quas raptoria dicuntur, digitus eois orsinieetiis non sinit aquam fiando emuere, eleuatus autem sinit e Quia tam ex ore digitus eleuatur,aer ingrediens trudit aquam deorsum, qu5 stapte natura sertur, at pila per soramina fundi exin propter hoc ipsum omnia mechanica instrumcta Per aerem Sc aquam conficiuntur,ut omno , clepsydrae, vocum , imagines, quae de statuis resultant,at alia ijs similia. X c u i ICur &uinum & aqua alieno tempore sebrici tantibus data,phreniten Messit, hoc est, duo inter se contrariae si ida enim est aqua,calidum uero uinum Dico
tur uinum ipsiam cum suapte natura sursum seratur, exuroe cerebin, una cum
febri perturbatur iram uehemetera principio animae instrumentit aetherius quodammodo spiritus est, inmo stan prudentiae idem agere compellit. Inde uero
434쪽
ALEπANDRI hoc patet, multi quippe etiam sani plimmo perpetuo* meri potu mentes, memtis impotes fiunti. aqua uero ipsa uelut obstiues corporis meatus, per quos uide licet resoluuntur ij spiritus, qui a putres actis humoribus oriuntur,eoscp crassiores reddens, id agit ut plus ob iaipsum putredinis febris p resultet .s e uero & aqua ab immodica febri deuieta,eius pabulu fit. Quemadmodum in immis usu uenire videmus: qui enim ignem accendere uolunt, exigua quadam aquaea ignem iis
Cur mulieres acuta sunt uoce, item 5 spadones, re pueris Quia humiditatis abundantia, teria eis in amplu minime protendit .Caliditatis enim ossicium es si meatus in amplum relaxare: ut ergo angusta tibia acutum edit sonum, sie 5c aspera arteria. Dicunt autem nonnulli, mulieres acuta esse uoce quia coserat in paria tudine clamare ad pariendi iacultate,quod proculdubio filsum est. π c i αCur infantes aestate siderantur: Quod uulgus aestia laborare eos dicit. Febrici tant enim tenui quadam prosunda , febricula,fisc oculi excavantur, fiunt hi les,&imbecilles. Nonnulli uero & fluxu uentris laborant.Quia infinies passii bis iles sunt,magnamco uim pinsitae in capite habent,ut diictum est luitur in suibus pituita supra modum excalficta ac putrefacta febrim accedit, unde & erutilagines cerebri ignescunt,ati ob id uigiles sunt. Ignin o autem per arterias ad cor descendens,& uiuiscum spiritum reddens igni tu, febrim sine putredine accendit. Cium uero ex febri multa bilis procreetur, euenit ea ratione, quam superius explicauismus,ut bile aluum, ait intestina mordicante uentiis resultet fluxus. Esse aut eius causam radicemΦ aiseeius in cerebro patet, quoniam capiti refiigerantia admouentur, eat utpote ignitionem extinguentia prosunt. Laborant tamen hoc ipta etiam adulti,quibus scilicet in capite pituita, aut e guum flauae bilis coaceruat si sit,& putrescat: per ipsam igitur inspirationem, peri ignitum quodammodo a rem spiritus ignescunt. CCur rotunda ulcera dissiciter curantur Quia ex bile acri, quael uim corrodedi habeat,oritatur. Nam quia guttatim confluat, & corrodat, rotundum ulcus ficit, propterq idipsum exurendo, desiccando idonea reddunt medicamenta. At hoc qindem pacto medici. Naturales autem & philosophi euenire id dicut, qui nullum sit principium,unde uomica incipiat In circulo enim ne P principiti, ne finem accipere est, at 3 ob id dicunt,cum eius figurae ulcera, soro a medicis ines dantur,infigui am aliam demutari. cI Cur aliquem ad locum uel necessario proficiscentes, cum tamen eo perueneri . inus, ulterius aliquando progrediamurr Qua animii sanae in rem quampiam hahemus intentum, eoq; inclinatum,&conuersum,necp penitus sensibus imminentem ut quae ius propria sint,comestat. Velutigi elota uidentes, non uident: ne praesto is est, qui sensibilia iudiceti ci I Cur mel omnibus dulce, ictericis tamen gustantibus amarum uidetur Quia hilem amaram habent, quae per totum corpus, per que ipsam linguam redundet. Mel igitur cum comedunt, fit ut quiescens humor commoueatur. Gustus dei de ipie, cum iam bilis amaritudinem sensit, imaginationem parit,ut mel amarum
Cur uehementer irascentibus oculi ignes fiunt: Quia ira seruor est esus langiunis, qui si circa cor, calidi Q spiritus: hic igit utpote subtilior superne sertur, perc, oculos,qui perspicui sunt, transparet, habent Q uapores singuineos ascendem Vnde di facies rubra ius apparet: huius res non ignarus Homerus inquit: 'Instar erant ardentis lumina flammata cil II Cur
435쪽
tiiseemodi habitudine,uel hinc colligit .Latebras enim hyeme quaersit, terra Sintima utpote calidiora. Occidente autem sole, ut plurimum: rursus aerem ut DLgidum fugiunti rursum , aestite,quoniam tertie intima stigida simi,inde sumunt, ui locos calidos demigrant. P e VCur oua si as tur,rumpitur, si in aqua bulliatminime Quia cum igni eius limini ditas appropinquat immodice calfit, ec exuritur, plures ob id spiritus gignit qui cum ob loci angustiam exitu quaerant,rupto putamine diffugiunt. Ide quom agunt in dolns, ct in si milibus,tam mustum ei seruet. Multa praeterea flamma o putame assatioe disrumpit. Id quod re si stilibus uasis supra modu adustis accidit.
Unde naturaliter uulg5 ouu cum assanda est, aqua pr assidantiaqua em calida sui te mollitie humiditates paulatim effundit, ac per raritudines resoluit. c WICur in coitus uoluptate homines quodammodo oculis contuent atm h uic aliquid simile 5 in caeterissensibus patiuntur: Quia deuicti ab assectu uoluptatis, magis eam quodammodo conniventibus oculis comprehendunt.No enim et uantis, ipsum ti extrinsecus animum una cum sensibus ad aera protrahunt quo efiiciatur, ut corporeos illos alia Rus minus sentiat. c v ii Cur nonnulla licet uniformia medicameta,uim tamen contrarias habet, quem
admodum experientia ipsa indicati mastiche enim eiicit, resolvit oc intenditiac tum aute dc caliacit oc res igerat uia insunt ijs indiuidua, minimam corpuscinsa per int potitionem,non confusionem,ut arena hii mediata coglobatur,unsi scolpus emci uidetur. R e uera autem multa sitiat minutissima in arena corpuscula. uod si hoe uerum est, haud est absurdum in aliis, aliis, mastiches particulis
contrarias ulmites ec qualitates occultati,necp inter se coniiundi, quia natura eis tantum corporibus legem illam inseruerit. c v ii ICur eum pedis digitu offendimus inguen tumescit uia semper natura quae ad corpus pertineant,prouides, let accurrere uelut auxilio iis partibus, que dolore laborent: quoniam uero utilis sinu omnium humoru, di nutrientem, &coagnatum, ipsum uidelicci sanguinem pro uehiculo habet, necessarium est, ut cum ea ad pedis digitima una cum sanguine descendat, impleantur eae uenae quin maxime in inguine sinat,eael partes quae circum uaca ipsa sint, at* adenes a Graecis appellentur,quippe quae rotunda sint corpora. Immodica igitur constipatio, in
sammationem eleuationem p essicit, appellatur , id inguen, ex ipso loco denominationem mutuatum. ONCur natura auibus, necu uesicam urinae receptaculum, neoe renes elargita est σQuia multa indigebant humiditate,ut oriri pii nati increscere possent Eamin ipsa uolandi exercitatione consium unt.Necp omnino quide tangunt. Cum uero bibunt,stercusammodicer humidum deisiciunt. criCur pueris in urinae uesica calculi gigniitur,senibus uero intra renes Quia angustos in renibus meatus pueri habenti. terrenus uero humor, re crassus uioletia angustiarum ab utina extruditur,tum e renibus ipsis,tum ex conceptaculis, quae lunae sorma habent, in ipsam urinae uesicam. Ea eum latos habeat meatus, ex mdi locum utinae praebet: humori uero ipsi,unde calculi gignuntur,insidedi, suom more cos issandi.At uero in senibus contra euenit: laxos enim renu meatus ha hent: quo fit ut in urina exire, terrenus humor insidere congelarim possit C ior autem calculi humorem quoi ostendi a quo ortum habeati solutio ex compositione, lutuw imembroruin. c π r
436쪽
lamissi ne 3 enim tanta concedendastigiditas,quanta in glacie niueet sit: e tremo enim stigore renes demorerentur: non contrariis tamen ad fiuiditatis solutionciuertam similibus utimur, hoc est calidis, ut petroselino, seniculo,& esuscemodis Dico igitur accidere, ut exussione torresectionet nimia calculus in arenialas exteratur, quemadmoda in testis, in sii Uibusl uasis, cum sepra modum tor resam fuerint,arenae proueni ut alito hoc pacto,ut exigui lapilli una cum areno iis ficile inter metendum effluant.Euenit quom nonnunst,ut sit da epota, te calculus extrudatur, renibus uidelicet protentis ipsum fluxu nimio per excernendi uirtutem dei jesentibus. Euerutet praeter hoc, ut immodicus renum ardor. cuius causa calculi congelascunt,amida extinguatur. cmirCur in renibus,inc, urinae uesica ulcerum dissicilis curatiocinia urina eum sit
acris,exulcerat cicatricem, quam opportuna medicamenta obducunt. Magis autem in uesica insutabilia sint, quod intra eam permanet urina. In renibus autem defluit. cπlii Cur in soliis calida aqua commota, calidior nobis, nostrumet serer adures compus uidet uti Quia descendentibus nobis appestem aqua re ipsa patitur, hoc ericum nostrum ipsa excallaciat corpus, re ipsa a nobis quodammodo restigeratur. Didicimus enim, quaecuries in generatione corruptionem agant, ea quoque ipsa proculdubio pati.Quoniam initur aliquo refiigerata pacto, no iam timiliter excalficit,manifestum est, assuesse iam nos, nem ipsam iam caliditate sentare,quem admodum a principio: quoniam immo,ca esus caliditas a nobis diminuatur: uergo calidam mouentes, eam , quae cuti adhaeserat transmittamus, aliaci calida aqua sincerior accedat, nondum uidelicet aut agens, aut a cute ipsa pati es,sumo caliditatem immodicam seruas,merito nobis calida exurenso uidetur, quaremisecipia agens patiatur,suamet remittat caliditatem,quemadmoda illa prior. Arithoe pertice onem seri potessi quam diu enim cadita movemus, tam diu seni per ad nos accedes,re uera ipsa calida uideturi propter id uulgus naturali motu eum uult in solio corpus magis excalfieri, mouet continenter aquam, quoad
ma ratiae, si quicquid mouetur sese ipse calidius si maxime. in calido aere,
di loco: aer tamen cum uerberatur, atq; mouetur, modior nobis tactu uidetur, Uta uult maxime per aestatem,quo tempore solis isor multo ardentior est: Hoeuititur contrarium superiori esse. Calida enim aqua calidior nobis sollicitata uti debatur Hoc autem loco 6 dior calidus uidetur aer, ethn εc mouetur,&selliciatatur Dico igitur usu hoc euenire, ut quod in re quapia plus est,aut qualitate, aut uirtute,uincat quidem id,& uertat, quod minus est.Modice uero Sc ipsum, quod sortius est, contra patiae Calida is tur aqua, cum calida uehementer calesceti adhaerens corpori, & ipsa contra res ueratur, ne* iam eandem qualitatem se uat. Qinnos igitur circundat aer,aestate modica, cum sit calidus ad aquae calidae illitudinem, ingruens in corpor a nobis ardentibus, ob calidum anni tempus calfit quodammodo, atque ipse nos contra calfacit. Qiod oc lineae inunt uestes:
qui cum sigids prius esiem,mox a nobis caliactonos ipsos postmodo caliaciat.
Cum igitur aerem solicitamus, transmittitur e corpore, qui a nobis praecalfumis aer fuerat, alter autem nondum excalfactus accat, qiu nobis modus uidetur: id di per successionem fit. cπVCur, quae in pupula oculi ulcera sunt, mim exolevere, ama indentim quae uero
extra pupilla in nigro oculi, no item Qua per sesam pupula uidedi iritus exit,
437쪽
cum cicatrix meatus conspis let,eius tunics,quae cornea betae est,non iam uidendi spiritus erit: quo fit, ut magna deinceps copia contra mis cicatricem illustret, eam , calidam ostendat: quoniam uero ex uisus condensatione spiritus no exit,
euenit ut non uideant cxv IC palee dc calidam aquam,& stigidam niue hoc est, aduersis inter qua
litates conseruant Quia palearii natura manifesta qualitate caret, de εca non nullis αποι-apcea,hoc est,qualitatis expertes aperitant. Cum igitur facile suapte natura confundi commisceri in possint, o stime quibus adhaelarint, conserim ,
eorum4 ipsae eonfusionem sulcipiunt. Coliato enim sibi calido calfiunt, id ipse
contra retasaciunt,atap conseruant,similiterit si gesectae a nive, eam cp ipsae restia quae cu ipsis admisceant,quippe quaere eoru tutione accipia Cur bruma per sudum clariora uidentur sideris Quia re a uentis, & ab imbria hus, uel qui nos circudet aer, uel qui altior sit,motu ipso extenuatus,& quodam modo expurgatus puriorum sidereorum corporum conceptionem, multo queseciliorem, ulterior in progressum uisuipraebet: quod & in puris perspicui sinfluuiorum aquis manifesto apparet. Multo enim puriora clariora que uidentur, quae in iis corpora insunt. At in crassis oc coenosis, aut nullo modo, aut confusa
Cur tape inter mesendum horremus. Quia acris bilis defluens, at urinae u scam mordicans uniuersum quoque irritat corpus,atin excitat ad eius particulae consensum,ut dethciendi uim modice offerat, arm ita qui horror dicitur, emcisolet, hoc uero pueris maxime: accidit. Multo enim plura ob nimiam cruritate ex
Cur noctu dolores magis intenduntur Quia anima secum ipsa otiosi no iam aut uisibi, aut auditui, aut alius huiusmodi initibus intendit, necν quicquam agit,
nem ad externas actiones prouocaturi quo emcitur,ut multo plus corporearum perturbationum, tangendi sensu suscipiant: paucae etenim per noctem animales operationes existunt,quales sunt respiratio Θ cogitatio. Animu uero cum ad eviterna per suas operationes protrahatur, corporeas perturbati 5es minus experiri manifesto apparet,quando in luctibus, in aduersis ualetudinibus,in caeteris huiuscemodi accidentibus, amicorum congressones, ac narratiunculae eorum qui sint affecti, perturbationes alleuant at solantur. Animaduerte autem, natur quidem in suis operationibus minus interdiu agere,ut in catiorum concoctioniatius, in humoriam permutationatius, in sanguinis euocatione, in pullulandi, ni triendi conerescendi similitudinis, aliorum filiis similium operatione. Animam uero magis agere in suis actionibus, ut in quin sensibus, in motibus particularii corporis,in imaginatione, in cogitati ne es memoria: contra uero noctu: magis
emim agit natura, nus anima. cxx
Cur uitrum per brumam, cum quid uehementius calidum iniicitur, disiumpi solet Quia plurima sigiditate ex circumeunte aere,toto suo corpore assectu est Cum igitur repente calidam, non praecessacto intro indimus, tum caliditas comtrariam sibi fiigiditate proculdubio persequitur, illa autem una cum spiritu ipso repente fugiens,confractione eorum corporu essest, quae intra uitrum sunt. Handum enim est, inesse Θc in uitro exiguos meatus, qui subtiliorem aera contineant,
quos tametsi oculis sensu , no assequimur, naturatame ipsi, rei, uera inesse nonia dissileamur
438쪽
perare uitri corpus, unde emeiatur,ut quae subtilior in eo pars sit,siue is humor. sue aer sit, extrudatur, re uelut ignescat, unde etiam confractioni corruptionio idoneum euadat, quemadmodum 5c aridissima ligna. Sic enim oc Hippocrates aiebat,uenas a Modo rumpi.Quod igit uehementer est calidu, id eiusmodi uitri corpus inueniens, multo id magis armcies , ruptionet eius emcit perfactione. Si ergo praemollitum suerit,ium modicer praecalaetum,nequa* laedetur: quemadmodii 5c athletae, cum sunt luctaturi,oleo imagistris, quos paedotribas uocat. Praemolliuntur.Et qui uocem exercent, ut respirationis partes emolliant, psani sant.Etenim cum flagiditas in patenteis illos meatus incidit, faciter una cum spiri tu profugit,& uitri mollitudo caliditati cedens, haud sacile perfractionem subit. Esse autem in uitro meatus,vel e uasis testaceis patet. In quae si aquam indas, at pos pice linas, exudet tamen humor. Videre est autem & fumum de intri corpore per brumam erumpentem, cum in ipsum aquam infuderis. Et vitrum conflictum, extrinsecus que applicitum ei liquori, qui sit intus, qualitatem suam prae
Cur pueri, maxime . infinies, haud ita siciter luxantur ut uiri Quia ex molli .
tudine corporis solo terrae cedentes,resoluunt eius tentionem ac duritiem, ut ulterius agere non possiti uiri igitur cum duro sint corpore,quod aut te duritati. aut lapidi resistunt, intentionem percussionis adaugent, lapidem , ipsum cogite
in sese utpote durioreis, agere.Hac eadem ratione Oc spongia cedens no frangit, uitrum uero, aut testa, aut quod aliud eiuscemodi durum corpus casu eontangititur . Hi ne progrediens er similitudine, dicere posssis: Cur uenti motus uehementior, quercum quidem deiicit,arundinem non deiicit: Quom am quercus, utpote dura robustam,& ingens uento resistens, eius uim intendin. arundo uero, ut quae mollis leniscvst,& exigua cum uenti flatibus huc at illuc cedat, eius uim res bluit.Eodemc, pacto luctator aduersirio renitens, uim eius adauget. Cedens ueroesiquando,cum que eo se una circumagens hue atque illuc citius eius lentionem soluit. cxXἈCur in tes nutricis eantita audientes uagitum sistunt, mox uero etiam dor nitunt Quia subitantia musicae, quemadmodum de scienti artesin caeterae antimo sit insita quemadmodum re igni calor est insitus: quomodo & Plato ait Re minisci animu nostru scientias non discere. Audiens iitur animus huiuscemodicanticum,qua quidem reminiscitur, qui escere infantes cogit, qua uero obteistac in somnum allicit.Nam cum labe corporis minime sit insectus scietias quasi perspicuas habet: coinquinatus uero in corpore,in illarum immodicam obliuionem delabitur. cxxiit Cur nutrices cum somnii insani us alliciunt, eos mouenae in humores motu fusi cerebril moueantiidem tolerare tamen n6 possunt adulti. c xxiiii Cur nonnulli eb in gemina uident Quia oculorum musculi plus minus ue ropleti, at eo ipso languidi,oculos altera sursum,altera deorsum torquentiquo fit ut oculoru radii eode pariter non tendant, sed in diuersa loca atm corpora . Atinita alteruter oculoru priuato cernendi utens ossicio, duplice essiciat uisum .id esse veru uel inde apparet: qui enim digito altera oculum terunt, sensimo sursum trudunt, gemina uidere coguntur. cκκ
Cur qui natura strabones sunt, gemina non cernum Quia oculorsi peruersi nem non illi quidem sutiam deorsum ue, sed dextrorsum sinistroclumc, habente qui cum eum positum sortiti sint, qui in rectam lineam moueatur,duos radios in idem
439쪽
1 ROBLEMATA. 433ιdein corpus concurrentes habet: qui oc unum colorem qualitatem. ad oculos
refer iit,quam & ei suscipianti cxxvi Cur pubescentes pueri hirquiunt circa annu quartumdecimur Quia tunc, qus
per humana corpora narina meat, plurima acrinentina aetatis mutatione essicit.
Cuius rei sidem operatio facit. Videre est enim foeminarii quide augeri mammas propter lacti s colle 'ione,tum ea loca quae circa coxa sunt, intra quae permanere foetus possit. Vir si uero pectus, at p humeros, qui b.imposita grauia corpora sustineantur, testiculos preteterea, intra quos ec gigni, re permanere semen possit. Membra quom geni tale,ut exire semen secilius possit. Universium praeterea dilatatur corpus. Lod & morborsi mutati oes indicant, ec quae s lutioes circa annaquartumdecimu fiunt,et uocis asperitas,qus branchus,hoc est, raucitas appellat, sumpta uidelicet tralatione hircoruuoce in eum modu clamantiu . Nam cum aspera arteria a principio dilatetur, accidis, ut qua ma*s, qua minus dilatet, sit pintus eius corporis superficies, uelut inequalis uis ad ipsum guttur.Spiritus ita per parteis illas exiens ac ueluti offendens propter uiae inaequalitate,uoce quo pinaequale essicit,&aspera ec quodammodo raucamadem et ηs accidit, quibus iii aberam arteriam destillationes defluunt Fit enim,defluente humiditate, ut leuis intrinsecus membrana inaequalitate repleta, inaequale spiritus exitu emciat. Ta lem uero scito ei te hircorsi asperam arteria, ae guttur, humiditatis uidelicet abundantia item p eorii qui plurimo olei potu utantur. Atqui illi quide frequentibus, intestsch clamoribus, atin arteriae asiperitate,uoce quo. inaequale habere putanc
Gruibus uero at φ is omni ibus uolucribus quibus aspera uox sit,artere a natura totae asperae datae sunt. Post uero pubertatis annum hirquire pueri desinunt quia aspera arteria tota, plane F dilatatur,ac naturale aequalitate accipit. c x K v i r Cur epota oleum ciet uomitu maxime , flavae bilis Quia cum leue sit, quod mad supera feratur,nutrimenta ad stomachum prouocalieacp eleuat at suspendit. Atm ita ingrauatus stomachus eleeuua uirtute ad uomitu citat. At Q in primis flauam bilem , quippe & leuis, di subtiliu sit partium, at* ita facilius sursum seratur.
Ferri uero oleu sursum,re ipsa patet.Cum eiu m humido cuipiam admiscetur, si periorem in locum excurrit. ctari viri
Cur solu oleum minime humidis admiscetur ilia cum lentu st,aim in semet ipse constipata, secari in paucis indiuiduas, at in eo pacto reliquis humidis admiasceri n5 potest: qiramobrenem cum in humii funditur,cito eam subit. c απ i πCur oleum quide, ait aqua sigore constitngitur: uinu uero,acetu,& garus minime inia cum oleum qualitatis sit expers,confusioni et idoneu cito stiget atq ita uehemente ut extrema quot frigiditate fiigeat. Aqua uero sua sponte frigida, sacile cum semetipsa modior fit, congelascit. Garus autem utpote subtiliuinparuit , de calidus haud cito si get. Eodem p modo ec uina. At acetum utpote
subtilistimaru partium congelationcm non tolerat. c αππCur contraria qualitatibus idem esiciunt a stigido enim patiter atm a calido humidum constringitur: nix enim ocius Digiditate congelascunt: cataplasmata uero Sc uesicae calculi caliditate. Fit quidem id, sed diuersa actione: calidii enim
depascitur,consumit i humiditatis copiam. Frigidum uero densitate ni mia obturans, sordidam humiditate exprimit, quemadmodu oc spongia manu pressa, qua intra meatus aquam habet,abiicit. c Xκα ICur saepe horror cessauit, cum quid sermidolosum incidit, ut stagor quem is audierit qui laborat, ut cum repentina aqua deiecitur: Quoniam s*penumero humoribus tepore diginis at p attenuatis, naturalis omnis calor uehementer simul
440쪽
432 ALEm ANDRI ac repentda cute in corporis intima fugiens, morbi sicum humorem consumens resoluit.Idem Sc theriaca iacit, eoru li quam plurima, quae calida siccato sunt spocie, cum post concoctionem sumuntur. cκκα ii
Cur qui se circilagunt,necp id agere tamen consuerunt, ut plurima decidere Glent: Quia animalem spiritum qui sit in cerebro coturbari cogunt, ei in humia ditatibus una couoluit. Is deinde cum minus idoneus ad animalem uim sumptemdam,sensitivam uidelicet, at motivam eniciatur, non sinest actionem in musci los neruoscp permeare. uo fit ut corporis pondus, ut quod neq; uehatur, ne psustentetur ab anima,seratur ad terram ad quam vergit, propter id ipsum, re tonebras uiden quoniam uidendi miritus conturbatus sit,iiel pariter ais sensus resi quin operetur. At his, qui sensim circumas' consuerunt,raro id accidit Facit enim consuetudo,ne quasi peregringinter se sint anima,ati natura, sed tempore quodammodo concilienturiquod erum paulatim continentero sit,sensum latetiatm ubi plurimum euasit, iam non ut peregrinum in ea incidit,qus eum suscipere
tar vitrea specula ualde splendet aoniam albo plumbo intrinsecus linuntur, cuius natura lucida est,qus cum ultro,quod re ipsum splendida est,admisceatur,multo magis lucet, suosi radios per uitri meatus transmities, duplicat quod in superficie atin extra uitri corpus est,ail inde magnopere sit lucida. cπκα i r i tCur in speculis inet perspicuis aquis, nos ipses videmus Quoniam qualitas aspectus ad mlendida corpora migrans ex renexioe rursu per oculorum radios, ad sui ipsius syectaculum remigrat.Migrare autem qualitates a ficie, necν esse id absurdum,& ii ostendunt,qui inta arbores mandi, quod uiridi aspectu esse concierunt. Viridis enim qualitas uiridium soliorum ad ipsam iaciem demigrat . Sia militer oc in aquam fluentem migrans, eam quom uiridem ostendit. cta πα τCur purae speluncae,& altissma loca,at pura, uocis imaginem g unt acre mi inuit uia haec quom loca ex reflexione letiam remittentia, inni imagine edunt. Verberat enim uox aerem, aer uero locum,qui quo magis uerberatur, eo magis uerberat,eoc, uehementiorem uocis efficit sonum: humida uero loca, ocueluti molliora, letiit cedentia, eumq resoluentia, imaginem minimer edunn pro qualitate autem,& quantitate ictus, ac uocis, redditur quali. as, quantitas in eius imaginis, quae Echo appellatur: hanc prauer nonnulli deam quandam esse fabulantur,alii Pana dicut eius amore captum, quod proculdubio falsiim est. Vir estiquidam sapiens fuit, qui primus re cupiit 5c pervestigauit esus causam uocis intestinere: at* ut qui amant, ne potiuntur, iniquo animo serunt: eodem re ille' eis, dum eius solutionem cauis inuenit, aegre habebat. Quemadmodum ec Endymion, quin primus lunae cursum inueni uigilans noctes, ius cursum animadiaertens,& motum inquirens,interdiu dormiebat. Fabulatur litur amatum esse a luna,eamo ad ipsum dormientem accesssisse, quia sui ipsius causae solutione philosopho quasi tradidit: quin re pastorem fuisse tradsit, quod in desertis puris at*aliis locis eius motum suspiciebat. Et ei compac iam fistulam tribuunt, quod loca edita ut plurimum perflantur,uel quod figurarum consonantiam inquirebat. Si militer Prometheus, cum sapiens esset, fidereael aquillae causam pervestigaresinaturam p rius,ac situm: cum discendi cupiditate ueluti exederetur, tum dema quieuit,cum ei Hercules dubitatione omnem sua sapientia soluit. cακα v I
Cur aqua stans, quae in superficie, non autem in profundo terrae sit, lapide per eam iacto,multos circulos Ascit Quia iactus esus intensi de a quavis sui corpo ris parte procul aquam lapis posequitur,ati ita circulus fit, quousque uidelicet Pertinet