장음표시 사용
21쪽
ET eorum rieu tam inprorantiando, quam indeci-cidendo,iudicia sunt regulanda OvI A omnis Iudex debet custodire leges sui superioris, ct secundum eas proferre sententias. authent. de iudicibus. s.fn. coss. . Oglo n. hic. Potest tamen ex causa poenam temperare, ct etiam exacerbare. Compo Ieil. hic. Et hoc est verum in eriminalibus, sed in quo ad Christianos est transIatum sacerdotium, etiam legis fuit translatio facta. vi intemctglos hic rex. Q. Per alias etiam rationes potest probari, quod potestas condendi legem iit penes Papam. viper. bb hic. n. s.
ET quod de uno connexorum turtur, ad alitid
m. .. UIA ubi est eadem ratio, ibi debet esse iunon latrarem tum, e mero m*--ius. I. illudDdM.A.imi. Et quoniadiea iniustitia, aliquid praeter legem iudican
CONSTITUTIO respicit futura, ct non pr
OV IA res, quae cuIpa caret, damnum a
ferre non debet. xt in text. Ideo cum ante constitutionem quis non sit in culpa per contrauentionem alicuius legis, non debet pati detrimentum in actibus praeteritis, per constitutionem postea subsecutam. vi in text.vnde inteIlige, nisi sit constitutio respiciens rus naturale,quae etiam extenditur ad praeterita ccum iv. de muri sis n. in eod. c.D. Et nisi propter bonum publicum caueatur in lege, ut etiam ad praeterita extendatur. csti. insta eod. Illud enim transgredi , semper est Peccatum .carit autem lex.d . d. Et in hoc potest princeps statuere, ut commune bonum anteferatur priuato. cantitatunes. Dq. . Comnitutio aute publicata omnes ligat post duos menses a die pu blicationis. o n. hic Sed ita
Iam scientes obligat etiam ante duos menses. Evir. hic. num. I 6. Vt autem lex virtutem suam obtineat obligandi, necessaria est promulgatio , perquam ad notitiam illorum redueatur,qui legi subiiciuntur. S. Num in s. a. quaest.
v OT EST AS legem condendi, se mutanci, estpenes Vicarium Chri A.
OVI A ex quo in vicarium Christi, stili
cet, Petrum. Scius succepres est transissatum sacerdotiti, per consequens fuit translata etiam potestas legis condendae. ut in tranci Composteae hic. ubi enim duo se inuicem
sint connexa, ad positionem unius sequitur alterum. Ruir hic. ti m. t. Et quoniam lex, cicncerdotium sunt connexa propteri deprma pium causi efficientia, quia sunt ab eodem Propter ii multatem originis, quia simulam bo orta sunt; propter limilitudinem formatis dispositionis, quia sub eadem sponsione datas tax in texin Butr. d. tum. 5. Ideo mde connexis est eadem ratio. glo in hic. id coquod de uno dicitur, necesse est, ut de altero intel Iigatur. xt intex. Oc.inter errariis ceto .cetrans vis. OMNE prchibitum a lege,peccatum est. Qv I A lex proditur, ut appetitus noxius
sub iuris regula limitetur. risupra inpr armis Detret. O Plato in dialogo i. de legibus. Unde omnis lex debet esse rationabilis , dehonesta. capaerit autem lex dist. Et quoniam
peccatum est contra rationem. ut not. Caittis i. 2.S.D. q. Ti. m. 6. Ideo q, fit contra legem fiecontra rationabile praeceptu superioris,ct sic est peccatum. Caiet .ari. c. unde Apost .im
quit. Lex peccatum est absit; sed peccatum non cognoui, nisi per legem: nam concupi centiam nesciebam, nisi lex diceret: Noriconcupisces . ad Roman cap. . Quod intellige, quando Iex est praeceptiua, ct in re graui Butr. hic infin. oenot.in c. r.dematari ctobe In exhortatoriis enim, di in re leui, non praesumitu superiorem voluisse obligare ad peccatum Butr.ibiect Abb.m ET Omve illud, quo equimr ex et
QVI A accessorium sequitur naturam me
principalis.c.acces m,deret.ivnin. o. Ideo si principale est malum, etiam accessorium, quod adhaeret illi, re oritur ex illo,c-rit tale gloshri. Ter. PNA O rer. oriuntur.
CONSTITUTIONES decretorum ingularisbus sunt opinionibus reserenda.QV I A constitutiones decretorum senedicta Sanctorum, ct Romanorum Pori tificum, S decreta quaedam Concili rum docto ordine compilata in libro Decre ii ; ct licet non fuerit a Summis Pontificibus statutum , ut contenta in libro illo habeant vim legis; liber tamen ille est ab Ecelesia approbatus , dc propter sanctitatem, a aud aer talem illorum scriptorum , censentur dictgrationabilia, ct de consilio sequenda.hramis
22쪽
iansn. de rescript. Ideo non debet quis praesumere plus de sua opinione, quam de illa tam
grauium auctorum, cum scriptum sit per Salomonem in Parabolis. Ne innitaris prudentiae tuae . ne sis sapiens apud temetipsum. xt intre. Prudentiae autem suae innititur, qui ea, quae sibi agenda, vel dicenda videntur. Patrum decretis praeponit. N in rex. O S. Isteron. in parab. Salom.c. 3.
E rationabili causa non potesi maior pars
capituli rostrae consuta duum, Ptilitatem priua
Qv I A transgressor consuetudinis , ut
transgressor legis est coercendus, refi-mili poena afficiendus. c. in his. dutii. Olbiel. Cum consuetudo sit ius quoddam moribus institutum , quod pro lege suscipitur eum deficit lex. Et quoniam non potest C pitulum sine consensu Episcopi aliquid immutare de cran cernentibus statum Ecclesiae. g n debu,quaesiunt amat par. . Ideo ii maior pars capituli vel et ad propriu commodum, tollere consuetudinem Ecclesiae, diceretur illius esse transgressor.Compose . hic. Si vero consuetudo esset irrationabilis, tunc maior pars Capituli illam tollere posset . nam noridiceretur venire contra consuetudinem, sed ex rati ollabili causa extirpare corruptelam c. cum renerabitu. de consuetud. Et tunc contra illam etiam statuere posset, cum quodlibet licitum Collegium possit statuta facere super his,quae ad se spectant. Li. s. a. f. quodcui tueratura Ur Compsesi. Sed quod maior pars ua-euit pro se,debet intelligi statutum etiam pro alia parte minori, cum Capitulum fit unum corpus, quod non d*bet duplici iure censeri. capcognouimis. ia. quaest. r. Sed in ipsos debet habere Iocum Sapientis illa a victoritas: Patere legem,quam tu ipse tuleris. ut in tem Et Iexrlla: Quod quisque iuris in alium statuerit,eodem iure ipse viratur Fquodquisique inriti. Lex enim debet esse iusta honesta, ct communis omnibus cap emautem lex .di . .Tunc autem maior pars Capituli potest statuere, quando agittar principaliter de rebus concernentibus ip tana Capitulum; nam in tali casu maior pars repraesen tat totum Capitulum. c. iis his qua sunt mi par. cap Sed quando agitur priueir et interesse particularium , tunc re- . . t senius omnium. Compostia. die innim casu, quod omnes tangi ib o mnibus est approbandum. .Piamne deret.
CONSTITUTIO Iaicorum ecclesam, seu tiis bona non adpringit.
QUIA I iei nul Iam habent iurisdicti
nem disponendi super rebus, ct personis ecclesiasticis; cum in talibus maneat eos obsequendi necessitas, no ainstoritas imperandi.c. bene dist. y6. Onot. in c. .de reb.ecim non aura. Ideo fi aliquid circa talia statuerint. non tenet. Abb.hic. num. i. Clim statutum ex e edens fines potestatis statuentium , fit tota iure nullum c. rt animarum .infra eod. in6SLsn Dei uri AEd . omn. tussic. Et latius de hoch hetur in c. Ecclesia sancta Mariae. infra eod.
DIGNITAS sublata de Emem per saturam Ca
pituli consimatumper Papa tertia non e stur vacare.
QVI A licet Capitulum non possit aliquid
statuere circa concernentia statum Ecclesiae sine Episcopo, cum quo faciunt
unum corpus, cuius Episcopus est caput, de i- pii Canonici sunt membra. ut not, supra inca cum omnes. losin cap. a. rer statutum. deverb. n. in d. ct sic tale statutum Capituli erat nul Ium glos. h. per.-smatum. Tamen ex ' uoillud statutum erat confirmatum per Papam ex certa scientia redditur vaIidum; non ex atactu statuentium. sed ex auctoritate eonfirma tis qui inutile reddit utile, re ex infirmo facit
consensium. 36. quaest. . S. vero confirmatio non fuisset ex certa scientia, sed conditionalis sub verbis generalibus, scilicet, confirmamus, sicut iuste possides; tune non redderetur illud statutum validum. dg shic cum talis confirmatio modicum, vel nihil operetur. cap. I.
QVI A fi ille, qui impetrauit priuilegium,
directe contra uenit priuilegio. perdix illud,etiam per unicum actum tantum. cap.pro istorum. infra depraeb. Oglochv. rer. contra uenmnt. Ideo Canonici contra ueniendo, videntur confirmationi renunciasse ; quod facere potuerunt, ex quo istud statutum tendebat in eorum commodum particularg. nam ii tenderet in fauorem Ecclesiae. nun possent Canonici per unicum actum illi praeis iudicare 1 sed requireretur ad praeiu ut a M
23쪽
dum Eccle fix legitima praescriptio. Abb.hicn.
r. O Compostelliolsn. NON obstante certo Canonicorum numero, etiam
per Papam confirmato, prouideadum est receptis vltra numeram, de superexcresentibus fruct
OVI A non est congruum ut praebendae areat, qui in Carionicum noscitur esse reisceptias. .relatim depDebend. cum secundum
Apostolum, qui altari seruit, de altari vivere debeast. q.cum secundum aerit e praeae Ideo ex quo isti fuerunt recepti in Canonicos, si non possunt habere de praebendis antiquis , debent habere de modernis, quae ex fructib de nouo auctis possimi assignari .glos hic ver. cum integritate. Confirmatio autem facta per Papam de certo numero , intelligitur habere in se clausulam, nisi reditus Ecclesiae in tantum crescant,quod pluribus sufficiant. Ab hicnu
a. unde tunc augumentatis facultatibus Ecclesiae, debet numerus Canonicorum augumentari ; ct sic antiqua constitutio tolli. : l. hic ver. industriam. Tot enim sunt ponendi in Ecclesiis,quot ex earum fructibus possunt competenter sustentari. c. i. de instit. O not instarad. in c. ex parte.
MAXIME F palantarie per Canonico fuerint rem
OVIA Canonici sibi praeiudicarunt. illos
recipiendo. glas hic. rer. industriam. Qui rim vult antecedens , censetur velle etiam consequeri .argum Apraeterea. deo sic.delet. ODeciis in c.pastoratu. s. verum. ce appellat. Nam de connexis est idem iudicium. Tinor Vr.es in c. translato. Ideo isti Canonici recipiendo illos ad canonias ct seruitia Ecclesiae, censentur etiam voluisse eis prouidere, unde vivere vossint. Abb hic.mi .ct I S.
STATUTUM generale laicorum, ad Ecclesiis, reteccIsaflicae personas, vel earum bona. meam
rumprae udicium non extenditur.
QV IA statutum assumit vires 1 potestate
statuentium. cap. a nobis. . . desint. excom ct not.in c. vae in Ecclesiarumsupra eod. Et quoniam nullus Princeps saecularis,nee etiam Im
perator, habet potestatem super Ecclesiis,vel earum bonis, vel personis e celesiasticis. vi intex.ctcs Imperator. dis. y6. Ideo nullus Iaicus potest super rebus Ecclesiasticis statuere.rim
rex. S a b hic num. Io. rnde not. Innocentiis in ta sit reb.ctat. Non a ren. in c. quod solemnitas introducta per Imperatorem in aIienatione rerEcclesiae,de qua habetur inauthent. hoc ius or-rtatum. Cuce sacr.sen. re et non est seruanda necessario, quia non potuit I m perator statueret hanc solemnitatem .argum.c similiter ic. Tva Li. Et pro hoc facit ratio generalis huiuS tex. bi dicitur , quod super talibus nulla est laicis tributa facultas, eum in illis maneat eos ne incessitas obsequendi, non auctoritas imperadi. Praeterea ex obseruantia illarum legum denotaretur quq dam superioritas imperii ad Ecclesiam,ex qua confunderetur ordo totiugmonarchiae .argument e singula. dic adhoc. distis iv. Ideo non potest Imperator in talibus imponere lege, nec mittere manum in mellam alienam Iap. renerabit m De ct. Tamen qua indo lex Iaicorum est mere pri ut egiativa. pomtest teneri, quia tune cessat ratio superioritatis, cum quis possit esse pri in legiatus, quam mvis non lit subditus. c superspecula depriuil ct sic potest intelligi. c. nouit. de ilia . ubi a legatur Iex Theodosii Imperatoris. Et dic, quod ubi lex Iaicorum esset fundata super ratione naturali, potest iudexEccle fiasticus illain se
uare, non ratione legis. sed ratione naturali. ad hoc Iscire. .conseqtiens.ss de excusat Iul. De ciente enim lege, recurrendum est ad rationem naturalem.ut in d. l. s. ixe. O las in capaen- suetudo. Ter. ratione. distin. i. Et sic sunt intelligendae auctoritates illae quae dicunt leges ciuiles este seruandas . quando canonibus non: contradidum. Abb.M.n io.
v I A silex Principis non valet super Ecclesiis, ct personis eccIesiasticis ac eorum bonis,ut superius dictum est; fortius non valebit statutum inferiorum, quod specifice super talibus disponat, ex maiori defectu potestatis.Abb. hic. num. Eo. Si enim quod videtur magis inesse, non inest nec id quod minus usdetur inesse nerit.c. de iudiciis.3 G.
ETIAM F earum commodum , O sucrem con
v I A etiam ex tali statuto denotaretur quaedam superioritas disponendi aliquo
pacto super Ecclesiis, personis ecclasiasticis, ct earum bonis, ut de lege generati Principis, superius not. Et quoniam laicis nulla est eributa facultas super his disponendi. vi x t. Ideo etiam taIe fauorabile laico . I- tum nullius firmitatis existit, ni ef erit approbatum P in rex. Et P.
24쪽
ad quam spectat illud approbare, intelligitur
Papa, caput Eccletiae v auersalis, non autem
Episcopus loci Butnhun s. POENA Fimpliciter apposita propter contumaciam, in dubeto intelligitur temporalu , ct non perm
QVI A in poenis benignior interpretatio
est facienda, ut illae potius restringantur,quam dilatentur, cum sint odiosae. c. in pernis deret. iuri in o. Et quoniam ista poena simpliciter apposita , potest intelligi ratione Iocutionis tam de temporali, quam deperpetua .glos hic ver. in perpetuum. Ideo de temporali quae est benignior, non autem de perpetua, qtiet est grauior, venit intel Iigenda . ut hi rex. oedglas hic. Praeterea circa poenae interis pretationem consideranda est culpa. propter quam paena illa imponitur. glos hic. Cuin paene debeat esse commensurabilis delicto. cap.
disci sua dis. s. Vr ii culpa exigit poenam
perpetuam, pina inflicta Intelligatur esse perpetua; si vero exigit temporalem, paena apposita intelligatur esse temporalis. Butr. hic. num. T. Et quoniam contumacia cepe purgatur dglos hic. Ideo conueniens est, ut cum sati faetionem congruam contumax exhibuerit, restitutionem O btineat; ct ita quod poena fit temporalis. ut in rex. Et hanc interpretationem tam ius canonicum, quam consuetudo sequuntur. N in tre. Ideo etiam sententis, restatuta secundum hanc interpretandi formam sunt intelligenda. Baldhic n. d.
NON possunt Canonici sine causa restringere numerum Canonicorum stupraebendarum. QVI A remouendo nitrii stros abEccIesia,
cultus diuinus diminuitur. cap. ad haec de praeb. Et quoniam potius est curandum, ut cultus diuinus augumentetur,quam dimi Duatur ut intre. Ideo ubi potest solitus ministrorum numerus in Ecclesia iustentari, aliis qui eorum non sunt remouendi. glos hic. Ter diminui. Si vero fructus estent diminuti ita, ut non possent ibi tot personae sustineri, po sent Canonici ex hac causa rationabili,ministrorum, Spraebendarum numerum restringere; dummodo hoc faciant cum auctoritate Episcopi .abb. hic. m. a. Nam fine Episcopo non possunt Canonici Ecclesiae statum immutare,ut dictiam est superius in c.cum acce L. sissent. Et cavsa ista esset rationabilis restrinis
CONSTITUTIO satura r fluit, non preth
Qui A res, quae eia Ipacaret, damnUma
ferre non debet. vi in c. cognoscentes. supra eod. Et quoniam ante constitutionem, quis non est in culpa propter iIlius transgre sionem. vi in i cap. cognoscentes. Ideo Ieges, constitutiones futuris dant formam negotiis, non autem ad praeteri a facta trahuntur. Nin tem Constitutio tamen iuris naturalis, vel diuini declarativa extenditur ad praeterita .pl. Fn .hta. oenoth pra in il c. cognoscentes. quia Ille, qui declarat, nihi I de nouo inducit. I. haeredes. s.
ma Trinit. cud.cath iu d. Vnde tune potius ligat ius antiquum natura Ie , vel diuinum,qua noua constitutio declarativa illorum. A bb. hic
NISI in ea de praeteritis caueatur. QV i A lex assumit vires a potestate statu
entis. cap ambis i hi sent.excom. di non supra in c. Ecclesia sancta Maria. Vnde sicut Princeps, qui condit Iegem, potest ex causa tollere uis alteri quaesitum. ut not. Abb. mcap. qua in Ecclesiarum. num. ii. supra eod. Ita potest hoc facere per legem, quae est omnibus co m. munis S pro publica viisitate edita. c. erit autem lex dist. d. Ideo si inconstitutione no ininatim de praeteritis caueatur, ad Illa extendit . ut in rex. licet per eam ius alteri auferatur, cum ex causa rationali Princeps hoc possit. vidi etiam est supersus Onet abaehic n. v.
In Sexto. Cap. i. Licet Romanu S.
NOI A tensit utio Principis tollit primam contra
Qv I A duo contraria simul esse non po
sunt. Arist. S. Metaph. c. de posit. ideo cum non possint limul esse Icx prior , ct I ex posterior contraria illi, locum habet illa re .guIa; utvltima derogent prioribus. l. patia notissima. C.de paci. Frustratoria enim esset ista noua lex, nisi priorem contrariam re caret. F. i . l. er gularium.hic.
O viri Princeps omnia iura in se rinio sui
25쪽
mnium C. de testam. Et hane iurium cognitionem censetur habere propter sapientes, reconfitiarios sibi assistentes,qui dicuntur pars corporis ipsius Principis. glassi hic ideo cum
Praesumatur habere notitiam prioris conititutionis contrariae, condendo suam, tollit IIIam , quae simul stare non potest, quamuis ici non exprimat; cum ea,quae tacite insunt,pro
rium statueritis non ligant. vi in text. Et ideo si aliqui sibi accedit ex alio territorio . iustam habet causam ignorantiae , quam nori potest quis habere in lege generali principis, quae extenditur u bique. glosin d. c. a nobis. Fer, non ni=.
non exprimat; cum ea, quae tacite im N ,r on MP.
expressis habeantur. I cum quid j ficer p 'VI A lex assumit vigorem a potestate I haeredes j quando ieiug re si amentis. rtnot flupra in civ. Ecclesiasancta
onerat, I Eq consuetudines, Ostatuta rationabi' Maria. Et quoniam extra suum territorium.
lia non tollit, nisi id exprimat OVI A consuetudines, & statuta iocorum, sunt quid facti, cic in facto consistunt. rtin texi Ideo potest Princeps ea probabiliter
ignorare. ut in text. Et quoniam ea,quae ignorat, non censetur Princeps tollere velle .glosisIhic ver falli Nec ista specialia reddunt frustratoriam suam constitutionem . cum polari illa obseruari in caeteris locis, licet non obter. uetur in locis istis particularibus.glo m. vet. sinisti I. Ideo nisi expresse in constitutione caueatur . per eam non intelligitur rationabili eousuetudini alicuius loci, vel statuto dero isnare. Tt in text. Quando autem consuetudo, vel statutum dicantur eae rationabilia, necne pertinet ad iudicem arbitrari,cum de hoc
certa regula non possit tradi gloss. hic vers rationabilia O IIvlien insumma de consuet. , quid si consuet. sT AT UT I ordinariorum non ligant probabiliter
OVI Ares, quae culpa caretae rarium sita
ferre non debet. vi dictum est superaus in cap. cognostentes. Et quo ruam probabiliter ignorantes statuta,non sunt in culpa.8bi . A .
ver. orantcs.ct Gemin num. Ideo si non litignorantia crassa, aut supina, ignorantes exiscis tantur, ut non triciarrant poenam statuti. rtintexi Non autem quis excusatur sic ahia gnorantia constitutiorias generalis. glas hic. vor statuta quia constitutiones canonum, vel legum abommbus sciri,&custodiri debent. cap. . extra eod Et cum sunt publicata perdeputatum a principe , intelliguntur intimata omnibus.vrnotat.inil cap i. Saltem post duos menses a die publicationis.cap 2.extr.eod. Non autem sic intelliguntur omnibus intimata statuta ; cum non sint generalia ubiq; ex defectu auctoritatis in statuente. cap. anobu il. i. extra de sentent . excomm . Vndc extra territo-
Episcopus non habet iurisdictionem. cap. siquiduaui. ii, quasl. i. lossin .in cap. novitaextra deos legis. ubi dato me clarat, quod hoc habet locum in his, quae sunt contentiosae iuri dictionis . qualis est IIIa, quae exercetur per statuta, non autem in iis,quae sunt voluntariae iurisdictionis, qualis est collatio beneficiorum. Ideo ista potest exerceri extra dioecesim . non autem illa. d. glos , ibi per eam adducta. Et sic extra territorium ius dicenisti, non paretur impune. rt in tex. Vnde ut statutum aliquem Iiget, duo requiruntur, scilicet, quod statuens habeat iurisdictionem in loco ubi dirigitur virtus statuti; ct quod persona sit sibi subiecta , saltem ratione causae, propter quam vult illam ligare. Gemin. hic
P RIUIL E G IO generali secundum iis commute obtento,obstat rescriptumspeciale.
Ovi A per illud priuilegium generale.
nihil conceditur, praeter ius commune, sed indulgetur ad cautelam, q uia solet timeri plus, quam ius commune. glossi hic. in . Et improprie dicitur priuilegiam. Abb. hic num. p. Nam priuilegium proprie dicitur lex priuata.c .priuilegia. distinc . p. Vnde, cum illud filius generale , oc rescriptum sit ius speciale, habet locum it Ia regula, ut generi per speciem derogetur. Pt in text. O cap. generi deret. iur. in 6. Priuilegio autem specia-Ii non obliat posterius rescriptu in speciale, nisi faciat de illo mentionem. cap. caterum. instare quia Princeps censetur ignorare ea .qspecialia sunt,cum in facto consistant. . i. de constitui. in o. Et quoniam contra ea , quae ignorat Princeps, non censetur facere gratiam
26쪽
tiam .d. c. i. Sed in tali casu secundum priuile- sitim, siue rescriptum censetur subreptatae, per importunitatem obtentum. Abb. hic n. iit. Ideo secundus iste prec tor, tanquam mendax, debet carere impetr tis. cap.s .i fra eod. ETIAM A eo mentionem non sciens.
QVI A cum illud priuilegium generale
contineat id em, quod ius commune. Ut superius not.Princeps censetur de illo habere notitiam . cum omnia iura generalia praesumatur in scrinio sui pectoris habere. vii nil c. i.de conse in o. Ideo istud secundum rescriptum videtur concessum in praeiudicium illius priuilegii generalis,ex certa scistia Principis, qui sicut de iure communi mentionem facere non tenetur , ita nec de priuilegio,
quod solum lus commune continet. Innoc- hic. n. SoCap. a. Ex part .il. I.
IN rescripto Apsosco submit igitur clausula,si
QVI A rescriptum sumit vires a conces
fione Principis rescribentis. pinot in cap. si quanilo. insta eod. Princeps autem non censetur concedere ea, quae ignorat. ut supra in cap. proxim. praesertim, quando concessio tenderet in praeiudicium tertij, cui Princeps non praesumitur velle ius auferre. c. rescripta.as. q t. Et quoniam ea, quae consimini in facto, re specialia sunt, praesumuntur a Principe ignorata, ut supra in c.prox. Ideo non prae-ium itur, Principem habere notitiam de facto in tali rescripto conten to in ili secund ummarrationem ibi factam. dc ultra eius notitia am, Sc consensum, non est gratia extenderida .e c. i. de const. in o. Vnde si preces veritate non nitantur , sed malitiose sit aliquid tacitum,vel expressum, ut Pranceps facilius concederet tale rescripcum I mendax ille precator debet carere impetratis. c/uper .infra eo sec.dicentit i. q. t
ET Frescriptum prohibet cause cognitionem, est de fulsetiuesustectum. Qui A quod totius negotii cognitionem
tollit, re vires principalis n egotii ex hau .rit, fine graui partis alterius dispendio
conuelli non potest. I. quoties. C deprecib. imp. re. Et quoniam Princeps non intendit per suum rescriptum alteri graue praeiudicium afferre.ιnscripta et S.q. et licet modicam Issio
prohibet causae cognitionem .perquam promhibitionem alteri parti graue praeiudicium nasceretur, rescriptum illud non censetur , Principe emanasse. ut intex. Et precator ille esset remittendus ad Sedem Apostolicampu.mendus.c.acalbariorum ijde crimos. Si in secundo rescripto per aduersarium impetrato, non stat mentio deprimo, valet primum, O nouscunkum.
QUIA Huiusmodi secundum rescriptum
fuit impetratu, tacita ea veritate, quam si Princeps sciuisset, non ita de faciIi istud secundum rescriptum concessisset, ut intex. Et per istam suppressionem veritatis, fit rescriptum subreptilium. c super. infra o d. Et quoniam rescriptum subreptilium nullius roboris obtinet firmitatem. ut in text. Ide cum secundum rescriptum fit nullum,priamum quod erat validum, remanet in suor bore.ut in tex. Quod enim non mutatur, v
re stare prohibetur 3 Isancimus C. de testam.
ALIAS patet secundum. Qui A cum istud secundum non fit, tacita veritate, impetratum. Tt in text. apparet in eo de voluntaria Principiseon cecfione, a qua rescriptum accipit vires. ut supra in cap. prox Et quoniam primum rescriptum non potest simul stare cum secundo ei contrario. ri t. pra in c. i.de constit. in G. Ideo in eis liabet locum illa regula , ut ultima der gent prioribus . t pacta novis C. Apam
ET F primum fuit impetratum communi consensu
partium , non valet secundum impetraIlim per alteram partem, hoc tarito.QVIA omne tacitum, quo expresso princeps non tam facile dedisset litteras reddit rescriptum subreptilium. cap. super.
O cap pusula i. infra eod. Et quoniam fi Princeps sciuisset primum rescriptum impetrarium de communi consensu partium,non d*di et secundum, saltem ita de facili,quia nodebet dari iudex ad petitionem alterius partis tantum. Is ervandumss. de iudicat. Ideo secundum rescriptum , tanquam subreptilium , in tali casu nullius est roboris. ut intexto An autem sit nullum ipso iure , vel annul-Ianduin ope exceptionis , ita quod valeae proce sius tecudi iudicis,nifi excipiatur, sunt diuersae opiniones. Composeli. tenes hic, quod
ia ii so iure nullum , di praeci rue per ulum
27쪽
ex qui dicit, quod se eundae litterae non obtinent alicuius roboris firmitate ininam cumtex. loquatur per verba praesentis temporis, videtur, quod nullitas surgati pis iure ; re ad hoc facit, quod nor glos inret. in perliu deret. ivr in f OROI. in hin criminali destir citet omm.iad. Sed communis opinio Innoc. lios. Gopr. aliorum est , quod non sit nullum ipso iure, sed annullandum ope exceptionis; ita quod per tale rescriptum detur iurisdustio M valeat processus secundi iudicis, si contra per alteram partem non excipiatur. pro hac opinione praecipue faciunt. csit autem .dic plerun que.infra eod. In quibus patet,quod si primus impetrans, dolo, vel negligentia, vir postposuit suo rescripto intra annum, Poterit conveniri auctoritate secundi rescripti; & sic se- eundum a principio non fuit nullum a quia limi siet nullum, non potuisset conualescere ex negligentia primi impetrantis , nam quod a
principio est nullum tractu teporis non conii uescit. cap non=rmatur. de ret. ivr. in o. Et ad istum textum , di fimilia iura, quae videntur obstare huic opinioni, dicunt, quod secundudicitur nullum in effectu; nam id, quod potest annullari, potest dici largo modo nuitu. ut est bortivst ex .ini se daristipular I . derrab. Ob-M Onat. Abb. hae. Vtrum autem iudex dele atus debeat deputari ad instantiam vim usq; partis ; ista decretalis videtur facere pro, recontra. Nam in principio iudex fuit deputatus ad instantiam unius partis tantum sin fine vero loquitur , quando fuit deputatus comis ni uni consensu ; sed distinguendo concludesie, quod aut utraque pars est praesens coram superiore , ct tunc non debet supersor dare iudicem ad petitionem unius tantum. d. Lobis is uandum .ide tuo. Aut una pars est absens, alia est piaesens, ct tunc deitylo currae est, ut detur iudex ad petitione unius partis, salua alteri parti facultate recusandi ludice ex causa rationabili. rtinc.causam quaeir. a. Sc.mpinu inte deo A. deles. Et si praeteris petit appoma liquam clausolam in praeiudicium abieritis, de stules curiae est, ii aduertarius dicitur esse incuria ut fiat citatio saltem per edi etiam generale. ut not.Dect.in c. cum phin dere iudic. Aut utraque pars est pra sens, sed non concordat in iudicem, di communis si lus est, Ut quaeliis hei pars eligat unum re curia tertium; in haec
not. I indit obseruandum ct abb. hic. SI Papa mandat in res rapto, de duobus inquiri a ternatiue, ad cerrum es sic um consequendum,
suspicit alterum probare. QVI A in alternatiuis eIectio est debitoris. vi quod velit de duobus , vel pluribus
alte maliue mandatis, pro adimpletione ma- dati unum illorum adimplere possit. c. in alis ternatiuu.deret turrin 6. Alternatiua enim di-liungit unam rem ab alia , cum eius verba sunt, vel Atat, siue, similia Abb.hre. Ideo ubi aliqua mandantur sub huiusmodi verbis disiunet suas, censetur positum amandantem in potestate illius , cui dirigitur mandatum. virum v num,uel alterum illorum,quae mari. dantur, velit adimpleri,aut probet esse adim
I S, as quem Papa rescriptum dirigitur, debet illi
parere.QVI A Papae rescriptum continet eius ma- datum. Niniex. Et iusto superioris mam dato quilibet parere debeta I qvu. Sc.omnes. de maior. crobes. EL causam rationabilem assigvare, quare p rere non potes.
QV IA quandoque propter nimiam im
portunitatem petentium. Princeps non
e concedenda concedit. capsaliquando da cy en excom. Iorai .ver. qualitatem. Vnde si Principis concelsio sit iniusta , praesumitur obtenta propter nimiam petentaura impo tunitatem, di non valet, glosin d cpaliquando. Ter occupationem. Et sicut subditus iusto superioris mandato parere debet. ut superius not. Ita si est notor te iniustum,& continet aliquid contra praecepta Dei, non est illi obediendit. cap.li domi mu .ct cap si Iustam . M. q. 3. NON enim contemtit subditus in tali casu fisperioris potestatem ; sed eligit Deo seruire, cui potius eii obediendum, quam homini. cap. quirismi. d. i. quaest. 3. Vbi autem dubitatur rapraeceptum superioris sit iustum , eo quod
prima home deuiat ab honestate, vel ex eius executione praesumitur scandalum venirem ciuitate, etiam in tali casu non tenetur subdiatus ei immediateparere . Abb. hic num. t. sed potest allegare causam, quare parere non debeat illam scribendo Principi, ct ab eo expectare secundam iussio n. m. Nin rex. O in Authen dematis principA.deinde competens. Nec dieitur in hoc casu inobediens principi, quia hoc facit auctoritate lesis. Fosis Guth. versi
28쪽
Nunciam. Sabb.hic. Princeps autem patienter sustinebit , quod non fuerit executum illud, quod ei fuit praua insinuatione suggestum.
vi intex. Onot. glossic. per rationabilem, quantae efficaciae sit, reddere rationem,postquam Princeps contra suum mandatum iam frumetum quiescit ad dictum sui subditi ratio
CISTER CIENSESAntpriuilegiati, quod non possunt conuemri per rescriptum Papa, visim rasat
OVI A Papa voIens fauere his religiosis,
concessit eis tale priuilegium, per quod dedit formam rescriptis futuris contra eos. Butr hienum . . Et quoniam priuiIegia non sunt violanda,etiam in directe.cap. quanto. de privileg. Ideo si fuerit contra tales priuiIegia.tos impetratum rescriptum, de tuo priuilegio non facien mentionem, rescriptum est subreptilium & nullius roboris cum sit obtentum , tacita ea veritate, quae erat necessario exprimenda. super litteris.in'. eod.
SI Sede palante scribitur Capitula, rigerenti ricis Episcopi, ut praebendam alicui conserat in creatur Disopus, nondum executo mandato, Sadramycctra collatio praebendarum, illud adimis
Qui A hoc mandatum fuit scriptum Ca
pitulo,non tanquam executori, vel oris
dinario collatori, vel ut succedenti inius Episcopi; sed tanquam gerenti vices ipsius Episcopi in iurisdictionalibus, ct cui com-m pdius ,.quam alijs, poterathoc dari mandatum ; Capitulum enim licet non succedat Episcopo in potestate conferendi, succedit tamen eliniurisdictionalibus, ct in illis gerit vices Episcopi Inm. lac num . . di Butrinum. s. Ssequen. Vnde cum mandatum in effectu fuerit famam potestati Episcopi . dc iurisdictioni Episcopali ita quod Capitulum contulisset, non auctoritate propria, sed tanquagerens in hoc auctoritate Papae vices Episcopi; ideo creato Episcopo, debet ipse mandatum iIlud adimplere, cum in Capitulo cessaverit iurisdictio illa. S. in Episcopo reperiatur , ratione cuius fuerat mandatum illud Capitulo scriptum. Abb.hIs n. i .
NON valet rescriptum impetratum ad beneficia, si
in eo Iacetur dignitas impetrantis. QVI A ad validitatem rescripti requiritur. vi in precibus porrectis sit facta mentio Ration. Iur. Pontis Lib. I. de omnibus, quae possent in dueere principe ad non concedendum, veIad non ita facile concedendum. cap.po lori. S c Aper litteris. infra eodem. Et quoniam dignitas impetrantis posset retinere Papam 1 concessione beneficii, non solum maioris, sed etiam minoris; cum Papa non intendat, ut personae pluribus redditibus abundantes, superminoribus beneficiis pauperes clericos inquietem. vi in tem Ideo rescriptum huiusmodi fuit subrepitio obtentum, di nullius est firmitatis. ut in temocc postulasti. Quae autem sint in impetratione beneficii necessario exprimenda, late not.hic Abb De aliis beneficiis obtentis, quamuis minimis, est mentio facienda, alias gratia est nulla. cap si motu . depra, in s. De nobilitate, de diuitiis i mpetrantis, non est necessario facienda meritio , cum hoc non caueatur in iure. Ioan . Anis hic. De qualitate autem beneficii impetrandi est facienda mentio,vbi illa qualitas est notabilis. Et primo est facienda mentio decura animarum, quam illud beneficium habet.cap.cum in illis.deprab.m6. Item de quaIitate reii dentiae, fi beneficium residentiare qu iri t. argum .c D. de cleric. non re . Item
est facienda mentio , vi illud beneficium sit
dignitas.aetum. latiustrat. Deordmeannex beneficio non est necessario facienda mentio.tex. videtur in e .ei cui. deprab.in 6. Stenet Iaan. Cal in c. in nostra. inst. eod. De quantitate valoris est dubium: na nulli bi expresse probatur, quod impetrans teneatur facere mentionem de valore beneficii de quo vid egios in Clem. i. ver. res alteri depra, ct Dominos de Rota decis i et aliisvectit . ubi dicunt Papam V banum Tertium explicasse, non valere gratiam, nisi liat mentio de valore beneficii im petrandi, di obtenti. Et hodie ita communite eruatur; tamen facilior est illa clausula, quod non excedit valorem tantae quantitatist nam periculosum est ; quod quis se adstringat ad certum valorem,ciconus probaridi incumbit impetranti.ut not. Abb inc Fnde presumpi In argumentum tamen pro, A comtra, potest inducite x mcap tivm adeo infra eod Scap cum teneamur de praeb. Teneriamen hic Abb. quod circunscripto sty lo curiae, non sit de iure veteri necessarium facere mentione de quantitate valoris ; quia beneficium debet principaliter conferri propter spiritua-lia: temporalia autem veniunt accessorie ad spiritualia I sed quia hodie saepe accipiuntur beneficia propter temporalia, ideo fuit ord i C natum,
29쪽
natum,& de stylo euriae introductum, ut fiat mentio de valore , quae prouisio est utilis:
rana dispensatio temporalium non est cuique committe da , sed secundum qualitatem personae debet committi: unde talis est aptus ad habendum tenue, qui est omnino ineptus ad habendum beneficium pingue &fic qua titas reddituum posset Principem subtrali re a concessione gratiae ; ct ob id ad euitandum vitium subreptionis, videtur necessariaum, ut fiat ista expressio valoris. argum cap.
postulasti infra eod. re hoc procedit, ubi adimitantiam fit gratia; si vero fiat motu proprio,
tunc est magis dubium: nam motus proprius excludit subreptionem. capsi motu deprab.ind.&Clemen. si Romanus eodem tit. Contrarium tamen videtur magis verum s quia motus proprius non operatur circa intrinsecas qualitates beneficii; unde si Papa concedit beneficium motu proprio,&no facit mentionem, quod est curatum, gratia non valet; non ex defectu subreptionis sed quia non apparet de Principis vo Iuntate .arg. s.cuin in illig. O c. u in depraeb. in o. Nec valet gratia, fi beneficium est de iure patronatus alicuius,& de illo non fiat mentio, ex eadem ratione , quod Papa non expressit hanc intrinsecam beneficii qualitatem, di non exprimendo, non censetur vella
alicui praeiudicare. Abb. hscn. . Oseq. VALET secundum rescriptum impetratum aba uersario, licet non faciat mentionem de primos primis impetram, dola, pelvetsi mia non fuit Uinisso. Qui A licet regulariter, si in secundo rescripto per aduersarium impetrato non fiat mentio deprimo,valeat primum,&mo secundum. c. caterums r.eod. Tamen qu miam secundum non est nullum ipso iure, sed Upe exceptionis venit annullandum. Ut not. in dict. cap. caterum. Ideo iura voliae urit
in odiit m illius, qui per annum, dolo, vel ne is gligentia, non est usus primo,ut ipse non pos fit excipere contra Reundum, in hoc, quod non fecerit mentionem de primo; dc sic quoad hoc statutum, ut valaat. ac fi de primo illam mentionem fecisset. oifi .ct a. hic. O cap. pleruntIlle. Infr.eod. Iura autem, quae dicunt, quod rescriptum perpetuo durat. vi in Idalso. C.Ddiuersi e triplintelliguntur risi duo concurrant in contrarium, scilicet, nouel Ia imis Petratio de anni cursus. Sala. hic mran. a. Sufficit tamen sola citatio facta per Primum intra
annum ad perpetuandum eius rescriptum ,&excludendum secundum. Batr. hic numer. T. Sed si intra annum non fuerit tacta saltem citatio, praesumitur negligem .d.cap plerunque. Dolus autem probatur ex coniecturas, cun consistat in animo i dolum. C. de dolo. Et idem dic in rescriptis impetratis ad beneficia , ut sint perpetua. Abb.hic num. . Sed si detur ne is gligentia impetratoris, ct impetratio alteriussit contrarIa ; tunc extinguitur gratia primi.n habetur in c. tibi, qui de rescript .in o Oc clericde rab. Deli, . . NON palant rescripta, per qua inerati indices dat
vi A si impetrans posset suo arbitrio eligere iudices .ad illos decurreret. qui limbi propitii, di parti aduersae contrarii essentari in texi. Et quoniam per hoc quis cogeret Partem aduersam eoram suspecto iudice litigare , quod tanquam iustitiae contrarium, non est faciendum. cap. cum ciali. de appellat. Suspectorum enim iudicum inlidias declinare, re inimicorum iudicium refugere, naturale est ut not. Specut inruis. de cyc. ivd dest Ideo ad euitandum istud gravamen , quoa posset alteri parti inferri,statuitur, ut non valeat impetratio de iudice incerto, sed quod illius nomen fit per impetrantem exprime dum ut is rex. Og rer. elegerint. UEL futura negotia committunt T. QVI A per commissionem tam generalem , nimium absorberetur iurisdictio ordinari gloss. hi. res elegerint. Et quoniam ordinariae potestati enormiter praeiudicare
Papa non intendit. cap perit enit., quast. s. Super omnibus vero negotiis prauentibus tantum ad unum iudicem impetrare rescriptu, ut parcatur litium sumptibus , est commendabile. cap. dispendia. ecdein in s. Nec in tali casia ita praeiudicatur potestati ordinariae . licue praeiudicaretur per commissionem negotiorum, quae essent futura .dglos hic. Ideo prohibetur illa nimis generalis commi isto fui
rorum, non autem prohibetur praesentium. Burr.l Icnum. . posset tamen Papa concederet
rescriptum etiam super omnibus futuris , ii vellet; sed non est de stylo curiae, de non praemiumitur velle ; unde tale restripturii esset doe falsitate suspectum .dglos. N. . Respectu ver diuersarum personarum, S generaliter, hemne delegantur omnia negotia praeientia, ct
futura, sicut fit officiali foraneo Episcopi;
30쪽
talis iudex est tunc quasi ordinarius, ct fit pro utilitate reipublicae, ut illi loco non desit iudex. Abb hun 6. FALSA latinitis vitiat rescriptum Papa.Qv I A rescriptum Papae transit permulistas manus, ct magna maturitate deco-vaitur.c.apostolica Olbigitisi.V. q. p. Et quoniam non est verisimile, quod aliquis illorum no viderit fallam Iatinitatem, ct quod illam non emendauerit.glais hic. Ideo si refcriptum habet falsam latinitatem, praesumitur non emanasse a Papa, sed esse falsifieatum ab aliis.dgl hic. Testamenta vero, ct contra- eius,cum transeant per manus unius Notarij tantum, per aliquam falsam latinitatem non redduntur inualida. Butr. hic. Sed ad hoc vi falsa latinitas vitiet rescriptum Papae, illa deis bet esse manifesta, nec sufficit quod sit dubitabilis, si posset saluari per figuram, non vitiaretur rescriptum .abb.lac.n. t.
CONTRA sicundum rescriptum non potest opponide taciturnitate primi impetrati per appellantem desua appellatione non halata mentione. QV IA primae litterae no valuerunt,ex eo, quod appeIlans no fecit mentionem de
appellatione sua. cui non potuit renun-eiare, cum res non esset integra propter prosecutionem illius. Abb hic nu. oo Butr.nv. i .
unde primae litterae merui subreptiliae, cum id tacuerint, quod erat necessario exprimen dum . . postulasti infra eod. Et quoniam de lit teris subreptitiis, set ideo nullius ro boris . non est necesse facere mentionem in secundis. c.
teris per.defacto. de conccsprab. Generaliter enim ubicunque possunt primae elidi per ex eeptionem, valent fecundae, licet non faciane mentionem de primis dbo in . ex tenore. O Abb. antiquus hic. Ideo secundum rescriptum
fuit bene impetratum. vi intex. SA b. hic in s. RESCRIPTUM , quascribitur larib. cum clausula quodsi non omnis, Sc.) intelligitur tam de im
QVI A nomen , ct e finis impotentiae
generaliter comprehendit tam impotentiam facti, quam iuris. Pt in rex O not. in cerudentiam .de UA. delet. Et quoniam nomen generaliter prolatum, generaliter est aecipiendum.csosta.Oribigi sin. de maior O obiae Ideo rescriptum,in quo scribitur, si non omnes possint simul interesse, unus, aut Plures, quibus scribitur . nihilominus exequantur, vera fieatur tam de impotentia facti, quam au. ras. Nin text.ctaec. rudentiam. IN quastione reuocationu restriptorum recurritur
ad arbitros diiudices in cognitionesibi non des
Q vi Aper huiusmodi rescripta, tam pri
mi, quam secundi iudices habent 1 Principe super causa eis delegera, ct illius accessioribus , cognoscendi iurisdictionem. Nnot.supra in c.siautem. licet iurisdictio illius m- dicis, qui fuit per subreptionem obtentus, sit elidi bilis per exceptionem. Composte2.hic.reris deferendum. Vnde ad ipsos iudices spectabat cognoscere,cuiusna eorum esset valida com missio facta. c.,per litteru. infrarad. ct Abb. hienu. i. Sed ex quo ipsi iudices non concordant in cognitione iurisdictionis , ct per superiorem est prouidendum, vilites amputentur, c ne partes coram diuersis iudicibus vexentur, ac vi processuum contrarietates eui tentur. c.'em. de dola, ct contum. O I. g. C.destum sella expens Ideo ad haec incommoda euitanda, in easu huius discordiae pIurium iudicum, conceditur partibus, ut possint arbitros eligere, per quos terminetur , an primi, vel se- eundi iudices habeant validam iurisdictionem procedendi. vi in tex. I. r. ct rerisopiatur. Et si per arbitros adhuc non possit quaestio decidi, ad Papam rescribentem, erit T currendum .per not. in c.' deos . deleg. O not.
PER generalem clausuli possum in rescripto d
legatus ante expressionem personarum, res re-ra iurisdictione habet in habitu, O non in actu Qv IA in causis delegatis iurisdictio datur a delegante, sed spee ificatio, di expressio super qui b. delegatur, ct contra quo si fit ab ipso litigante: exercitium autem procedendi in causa nascitur ab utroq; coniunctim. Balae hic ver potestatem. Ideo si causa fuerit commissa sub huiusmodi forma,vide licet, causam , quam talis aduersus talem, iliquosdam alios, super hoc, dc quibusdam aliis. se habere proponit, tibi duximus committedam id elegatus per huiusmodi rescriptu generale recipit iurisdictionem in causa super exprimedis ab ipso Principe rescribente s sed quoniam Princeps non expressit,sed seretulit ad eNpressonem faciendam ab ipsia parte litigante. Ideo antequam sit expressio facta, habetur iurisdictio in habitu, di non in actu.