Rationale iuris pontificij, quinque libris distinctum. Auctore Io. Baptista Viuiano Vrbinate ... Opus, in quo omnium, quae a summis Pontificibus constituta sunt in libris Decretalium, Sexti, Clementinarum, & Extrauagantium, viua & fundamentalis ratio

발행: 1628년

분량: 331페이지

출처: archive.org

분류:

31쪽

LIBER I. TITULUS III.

per non stecificaris in eis, quanquam de illis nutiamfaciant ruentionem. et supra c.prox. Ideo ad obviandum istis hau dibus, ct in poenam tali ii, qui huiusmodi hau .dem committunt, istae litterae rescriptorum

Qv i A rescriptum recipit vired ab ini*n- irritantur icet alias essent validit. Abb hic n. . tione Principis rescribentu- cap MRμ- Si vero talis impetrans non utatur utrisque res supra eod. Et quoniam in enxi' rescri- rescriptis nee illa malitiose impetrauit, sed ad bentis per speciales litteras suis apPar*x g 'L- eautelam I puta, quia tam e bat perdere vi iam se,ut velit derogare litteris se gratibu sup*x reseriptum vel timebat aliquos mori, valent speetaliter expressis in ipfis si terit specidit' litter(: sed postquam coepit agere per alteras,hus, licet de litteris generalibu nullam tam reliquae non valent.&fiager attentaret, per-ciant mentionem. vi intex. Ideo in butu mo deret utrametat. l. hic Causam tamen princi dilitteras habeat locum illa regula quod g - paia super qua sunt huiusmodi rescripta im-nerali per speciale derogatur, ut intexi' st petrata per hoc non perderet, sed solum per- quod ultima derogant prioribus. I pacta,c si deret litteris,di condemnaretur in expentis.

PER generalem clausulam (quidam alii, ct rei a- NON palit rescriptum ad beneficium impetratum, sia. multitudo Crenvia non incladuur,necpersona, nec res maiores expresiis, phares,vel mi

nore

VIA saepe eueniebat, quod aliqui ine de beneficio impetrantii non faciens mentis-

in I A talis impetratis censetur fraudulenter tacuisse aliud beneficium , quod Q vi A saepe eueniebat, quo ualiqui in e - lenter lacu III calliata Ocncia lias A, rum supplicationibus ad sedem Apost se habebat, quantuncunque exiguum, vilicam, malitiose exprimebant quasdam citius , ct faeiIius impetraret rescriptum ad a- personas.&res viles,adiiciendo pollea istam livid beneficium. capsproponente. O ib:gt . . clausulam , quosdam alios , stres alias, sub infra eod.Ocap.si motu de praeban 6. Et quoniam quibus verbis postea in iudiciis declarabant, ea, quae in fraudem fiunt, vitiant rescriptum, se voluisse comprehendere personas, ct res di imputantum sedes straui. Ideo talis hau maiores expressis contra quas non ira facile dulenter,& subreptitie impetrans, debet ca- obtinuissent rescriptum .vi intex. l .versi rere imperems.c. Aperlitteris infra eod. Od glanmaiores. Et quoniam dolus, ct fraus alicui pa- ec si proponente trocinari non debent utin text. Ideo adob- ORDO rescripti interpretationem recipit a iura uiandiim istorum fraussi bus, si aruitur,ut sub communi .

illis verbis generalibus, nec personae, nec res maiores expressis includantur. ut intexi nec multitudo effraenata, quae hod :e est restricta, ut non excedat per illa verba , quatuor pe sona cap. cum in multis eodem in c. Et si quis fraudulenter expresserit personas maiore S, non ut velit contendere cum illis, sed ut pota

v I A rescriptum eone editur ad iuris

communis obseruantiam, nee debet aliquid continere contra ius , nam tunc esset priuilegium. vi in c. i. ver.noscat tir. de colis. in o. Ideo ut rescriptum non operetur contra suam naruram, debet ita, taliter intelligi. vi non obvieta iure communi. ab hianum. io fit deuenire ad pares , vel minores, rescriptum, tanquam stibreptilium, est inualidum, in mendax iste precator debet carere impetratis ri in reo. Cum etiam in tali casu deprehendatur fraus, quae alicui patrocinari non debet, ut intex. Onot supra in c.ad aures

LVI contra rnum super eodem ad diuersos iudices diuersa rescripta impetrat, O eis utitur,perdit commodum rara usque. Qui A lita diuersa rescripta censentur Laudulenter uia petrara ad fatigandam partem coi a in plura ous iudicibus. ut iniex. O cap. n. inst.. codem. Et quoniam fraus, hoc intellige quando verba id patiuntur Ab hic. Nam ubi nulla esset ambiguitas, cessat illa communis interpretatio .l. ille. s. cum in verbi

delet D

NON patet impetratio in Ecclesia numerata, non facIa de numero mentione in per eam frangitur

merus Canonicorum.

merus Canonicorum sit certus, di insti. tutus iuxta Ecclesiae facultates. cap.quom niam. de mi. O honesi cler. O authen. yt determis sit num .c rac.colum. i. Vnde litterae, quae non

faciunt m qntionem de tali numero, qui per illas

32쪽

DE RESCRIPTIS.

Has veniret frangendus, fiunt impetratae, tacita ea veritate , quam si orator expressisset. non praesumitur,quod litteras illas obtinuis set. Innu. luc mon. t-Ideo gratia illa subreptitie

impetrata, n ullius est validitatis. c.'ox.in retc. cum adeo.supra eod.

LICET non frangatur Rumerispraebendarum. Qv I A praebenda est annexa canonica

tui. cs qui obirami. i. quali. 3.nam non est congruum , ut praebenda careat, qui in Canonicum noscitur esse receptias. c. relatum. de praebend. Et quoniam de connexis idem et hiudicium .cap. translato.de constitui. Ideo subreptio commi Tain canonicatu , vitiat gratiam, etiam quo ad praebendam. Abb.hu num. 6. . Licet enim quis possit esseCanonicus sub expectatione praebendae. cap.dilectus. deprab. cicideo quoad praebendam non videatur impe tratio istasubreptilia, ex quo non mandabatur , ut praebenda simpliciter conferretur de praesentis sed si vacaret, vel esset de proximo vacatura, ct sic per hoc nullum praeiudicium fiebat numero praebendarum , cum talis impetrans deberet subrogari in locum defuncta. abb.hunum. s. Tamen quia subreptio erat respectu canonicatus, ad quem mandabatur recipi depraesenti , , non poterat fine fractione numeri, quod non filii expressum; ideo gratia vitiatur etram quo ad praebenda, quam propter canonicatuin ille esset consecuturus. ut dictum est superius. ex not. Abb.L

ra processim indefactus eti nullus. eod. Et quoniam ea,quae partieulatia sunt, tain facto consistunt , potest princeps probabiliter ignorare. cide tangit. in g. Ideo non potest de eius voIuntate in rescriptis praelami, nisi secundum narrata. tap.repantil. s.fi praeod. Errans enim in facto , n on consentit in u-Iud, S. Thom. i. t. . 6.art. g. OI.nihilion mini. f. de reg.tur Et sic ii non fuerit verum narratum,

Princeps non consensit ingratiam ; sed quia aliquando maIitiose,aliquando per fimplicitatem tacetur verum,uel exprimitur falsum. N in text. Et quia peccans per malitiam, grauius peccat. S. Thom. F. tap. 8.are. .ct Poena debet esse commensurabilis delieio. cap. distiplina ist. s. ct in eo debet quis praecipue puniri,in quo peccauit. cap. seueras. de temp. oIAn.Ideo contra malitiosum istum impetrantem, non solum decernitur, ut gratia non valeat in i Ilis, in quibus est mentitus, sed in eius poenam statvitur, utetiam in aliis, in quibus verum expressit, si in eisdem litteris contineantur , nullum commodum consequatur. vi intexto

ii liuisset, vera suppressi, O cxpriss falso saliciu

littera: in forma communi, diligatis procedit, sertato im is ordine,

Qui A ea, quae non mouent Principem

ad facilius concedendum siue sint tacitara,iati expi esia, non vitiant rescriptum, quo ad vitium obreptionis,vel subrepti nis. rein tecono .in cap. ad avres serpra ere Et quoniam si istud verum non fuisset suppressum, IA iurisdictio formandi processum, v ct falsum is in d expressam,nihilominus Pa- ac facultas prouidendi de ea nonicam, pa dedisset lauiusmodi litteras in forma comum ut continebantur in eisdem litteris. muni. ram texi Ofacit cap. dicenti. , pr scrinio mut intem. unde facultas, ct iurisdictio illa, e ne. et S. q. 2. Ideo ex quo Constar stemrenti uenerand accetaria ad gratiam de canonica tu. superioris, S impetrans non fuit in mastra,ctacb. hic nunc'. s. Et quo nium accessorium ista expressa. vel tacita , quamuis falsa in D relequitur naturam fiat principalis. cap. accessori uant eius iliari Iicitatieli parcendum .s f hisum .de G.ivr.in c. Ideo ta breptao, que vitiat versimplicitatem. gratiam principalem , vitiat etiam Niria di- Er nonss.cias formares rapti. Mionem faculiarem . quae pro illa gratia dantur. Alb aenum. s. Et cum non sit valida VI A ex quo subreptio fuit causa obti- iurisdictio, non erit validus etiam processus ianendi specialem formam,vitiat prorsus ab illa dependens glo . in in cap ad aud:entiam. illam formam ; sed remanet potentia infr.eod. quo ad modum procedendi se clindum ius

IA rescriptum sumit vires a volunta- subreptio non fuerit causa concessionie./M et e PrinciPis rescribentis. c. ad auris.supra hic num. s. Ideo iudex ille delegatus habe x i

33쪽

xa LIBER I. T

risdictionem pro eodendi, non sequendo formam in ipsis litteris appositam,sed iuris ordi

nem seruando. N in text.sECUS nsillo modo litteras habuisset. I A qua do obreptio, vel subreptio sunt

causa concestionis rescripti, vitiant gratiam, & reddunt inualidam iurisdictionem concessam, ut not. supra in c. rex. Et quoniamsi nuIlo modo habuisset rescriptum, nisi se

cundum narrata, sequitur, quod narratio illa fuerit causa concessionis. ut in texi Ideo rescriptum est inualidum ex parte toncedentis,qui non praestitit consensum in illud,&ex parte impetrantis, qui verum non expressit. Abb hic nu. u. Noua autem forma impetrandire tipta, fuit Plentini illius, qui deam. ivorrexit supplicationem Seren 1ssimo herclinando Magno Hetruriae Ducit in qua, pagina extensa tenuem gratiam pro sua famula petebat; pagina vero parum ex lateribus impli-eata, sub remanentibus verbis maiora pro te exposcebat; ex vi enim rescripti non debuit-set obtinere gratiam , niti pro famula, de qua Princeps intendebat; sed propter inuentio-mis subtilitatem, merito 1 principis magnant-mitate, qui subicripserat supplicationem,reportauit utramque .

I N causa monasterii conuenitur Abbag per rescriptum, in quo nulla sit mentio de conuentu

OV I A tota potestas monasteri j est penes

abbatem.c .nullam. is q. t. ct ita per tinet ad eum, quod non ad monachoselos .ind. cap. nullam. unde Abbas ex officio suo tene, tur congregationum suarum negotia Procurare. Vt intrat. Et quoniam quicunque habet administrationem, potest agere di conuenim ri sine consensu alterius. c. cum deputatia eiudicat.SID. .quod cuius luerat. ideo in caulamonasterii non est necesse exprimere alium, quam Abbatem ri intrat. Nomine enim prae lati intelligitur Ecclesia, & nomine Ecclenae praelatus glos hic rer. teneantur. Cu m unus e rum intelligatur esse in altero. capscire.J-q Duiuibus p. de reb. du . Excipe tamen E praedicti S, quando negotia sunt ardua:nam itinc

de conserim Abbatis. ct Monachorum,talia debent promoueri. cap siquv. Arcbiu eccl. non alien. Similiter excipe, quando Abbatis, ct couuentus negotia eiunt omnino discreta.

vri ut exinam tunc noriteretur unus eorum

respondere . nisi de parte sua; cum rescripta non cXtendantur ad res, vel ad personasm

eis non comprehensa g. glig. D. hic. Reseriapta enim sunt stricte intelligenda . cap.sedes.-- praeodem Scap cum olim. s. quia. de cyc. delet.

Sed licet valeat rescriptum impetratum conistra solum praelatum super canta communi iapsi,&conuentui. vi in text. Curia tamen non dat de facili rescriptum super rebus comminibus contra praelatum . quin faciat mentionem de conuentu. Gul.de Monte Lauduno in

NEC propter hoc appellari potest. Qv I A talis appellatio esset irrationabi-

bilis.ut in text. Peream enim impedire nistur saepe negotia monasterii. ct fieret ab illis,quibus , iure non est permissia diis .c. nullam. S. queli. t. Appellatio autem quae fit finerationabili causa , ct ab illis, quibus non est permissa, tanquam inualida, non est admittenda c.videbitis. de appell.

NISI abbatis, ct conuentus bona essent distincta a-mnino.

QV IA iicet de iure communi, inter Ab

batem, &monachos,omnia debeant e se communia. c. cum ad monasterium de statu restat. Et rerum dispensatio debeat esse penes Abbatem. ut not superius. De iure tamen speciali, puta ex consuetudine, vel statuto ex rationabili causa facto, bona monasterii pol sunt inter Abbatem, & conuentum es diuisa, ut aliqua pertineant ad mensam Abbatis, aliqua ad mensam monachorum. Abb.hicnu. a. Et quoniam rescripta non extenduntur ad rerum . di personas in eis non comprenenias, ut dictum est superius ; Ideo in tali casu subrescripto impetrato contra Abbatem , non tenentur monachi de eorum rebus respondere vi in tex. Ex diuertis enim non fit illatio. I.e in s. de minor.

tatur.

OVI A per litteras subreptitie impetratis

datur iurisdictio , quae non est ipso iure nulla , sed ope exceptionis potestat nullariis Vt notat. in cap.ceterum .supra eodem. st Butritu hic numer. I O. Et quoniam illud qn id non est ipso iure nullum , sed per exceptionem, ad instantiam partis annullatur, dicitur irritari Tt notat. in cap. cum luter. de re iudicat. Ideo iurisdichio, quae fuit per rescriptum subreptilium concesiairritatur. ut in rex. S cap cs Uuu- tui. pr. eod. Et quoniam processus, quide- penta et

34쪽

DERE SCRIPTIS 13

pendet ab illa iurisdictione tanquam accest utendo secundus vero est in doIo,drincinisorium debet sequi naturam illius cap accessorium.deret iur. in c. Ideo irritata iurisdictione,

irritatur etiam processus . vi in text. De connexis enim idem est iudicium. cap translato de constitui. Si autem pars non opponat, ct non ex eapiat de subreptione, pro celsus ille tenet.a .hurali text. quia pars illa videtur renunciare suo iuri, ct quiescere illis litteris. Abb.hic. nu.f.Fuerunt en:m concessae ab illo, qui poterat illas dare t re ideo non tractatur de praeiudicio iurisdictionis superioris; sed quia fuerunt impetratae subreptitie contra interesse partis ; ideo dependet ab ipsa parte, an velit illas reiicere, vel acceptare. Nnotat in cap.cem

rerum

SED factus contra formam rescripti, irritus nunciatur.

QVI A forma est iIla, quae dat esse rei. IIulianus. s.sedisquis f. ad exhibene ct Arist.

I. Danima. text. 3. Et quoniam iurisdictio

datur tali iudici per illam formam rescripti. cap.super litteris supra eodem. Ideo si ipse non seruat illam formam, venit contra substantiam suae iurisdictionis , , sic tam illa, quam processus ab illa dependens, est ipso iure nullus,& per sententiam non annullatur,sed nullum esse nunciatur g f. hic percirritum S A ob.

R ALET secundam rescriptum, licet deprimo non faciat mentionem, quo pii noluit impetrans iv

tra annum.

OvIA huiusmodi seeundum rescriptum subreptitie impetratum, non est ipso iure nullum , sed potest ad instantiam partis

annullari ut notat. supra in cap proximum. Sed quoniam illa pars , vel ex malitia, vel ex negligentia , non est usa primo suo rescripto intra annum s ct ideo ei est imputandum scum non sit malitiis hominum indulgendum. N in text. Ideo in eius poenam statuitur, ut postea non possit excipere contra secundiam. vi Intrat. di cap.si autem supra eod Et hoc procedit, quando secundus per i implicitatem, vel ignorantiam non fecit mentionem de primo rescripto: nam ii dolose tacuisset, nsi debet audiri etiam post anni lapsum; sed debet carere omni commodo litterarum quas dolose per mendacium impetrauit arg.c super litteris supra eod. Immo quando secundus fuit in dolo , debet valere potius rem

scriptum primum , quam secundum; quia Primus impetrans reperitur in culpa in non obripiendo idolus autem praeponderat cuia paelitemsiobfirtassislet Aquit. Quid autem si primus fuisset in doIo in non utendo. se cundus etiam in dolo in impetrando Dicunt Doct ores, quod valet primum s quia doIus primi fuit in non utendo, dc sic non conceranit rescriptum ; sed dolus seeundi fuit inimis petrando,& fic rescriptum est vitiosum; vnde potius debet valere primum, in quo non est defectus in fieri,licet fit defectus postea in

facto esse.Abb.hu in . Generaliter enim peccatum ex commissione , est grauius, quam peccatum ex omistione.S Th. it q. Z6 m. t.

SI a delegato aliquid mandatur ordinario, debertamiliter exequi.

Qui A delegatus in eausa sibi commissa

repraesentat vices Papae delegantis.cire.(gnificasti de of . deleg. unde in causa illa iuri

dietionem habet super omnes. c. sane. u. a.d.tit. Et omnia i ntelliguntur sibi commissa, fine quibus causa illa expediri non potest. cap.pra terea.dtit. Ideo ficut ordinarius quilibet de- bet obtemperare Papae cap. cim .' q δ, ita de. hetin causa illa obtemperare delegato . qui repraesentat vices Papae .d.capsane Sc precipimus .d Zys. S ED si alius delenitas per alias seueras post exec -

Ionem, mandat contrarium, vel si ante exec tionem innotuerit ordinario , inter de et vim,

qui mandat, O alium contentionem esse de iurisdictione , faciet Fbi utramnque litterarum copiam exheberi: non Pt iurisdictionaliuer cognoscat sed pisi informet, an persecundas mocentur prima.

Ov I A eum rescriptum secundum non

possit stare simul cum primo ei contrario. rt not.in capsa tem. mpr. coae necesse est, ut aurisdietio, vel primi, vel secundi delegati contraria mandantis, fit inualida. Contrariorum enim ea est natura, ut si unum est verum, alterum sit falsum. Aristot. r. phisic lex is. Et ut unum sit corruptiuum alterius A

sui, relatren s. i. 3 nde unus de istis desegatis oportet, quod no sit iudex competens,di quod ei non sit obediendum. Et quoniam melius est ante tempus occurrere , quam post cau- iam vulneratam remedium quaerere. l. D. C. in quibus causis in ime . res. Ideo ne iste oris dinarius obediat illi praetenta delegato, qui

non habet iuri 3dictionem,ucine inobediens

35쪽

sit illi, mi est parendum i ad hune effectum

per hane decretalem datur ei facultas, ut faciat tibi utrarunque litterarum copiam exhiaberi, ut possit se informare, cui eorum debeat parere. Tt in tex. O Butri hic n. iv. ns prima reuerentur,exequatursecundum ma

datum.

IA illi delegato debet ordinarius ob

dire,qui iurisdictionem habet validam.

. sane de cyc deteg Et quoniam ubi primae litis

terae fuerunt reuocatae per secundas, deleg tus seeundus , di non primus habet iurisdictionem. vinet in cap ceterum supra eod. Ideo secundum rescriptum, non autem primum, erit per ordinarium exequendum. vi in tem SI autem non reuocentur,relde hoc dubitet, non exediatur secundum mandatum, donec contentio

d) tur ictione terminetur. OVI A cum nulla potestas tribuatur ordidinario executori, ut inter istos delega- tos de eorum iurisdictione iudicet; sed tantum ei conceditur ut se informet, an per seis eundas litteras primae reuocentur, ut in text.Ideo ubi ex inspectione litterarum extra iudicialiter facta, sibi elath noM apparet, quaenam litterae sint validae , di per consequens euius delegati mandatum exequendum meis Ilus est in cuiuslibet mandati executione supersedere, quam ri lud forsan exequi, quod erat reipuendum ; ct illud respuere, quod forsan erat exequendum . argvm. c pastoralis.supra eo Oc .cum iniuriae es, delegi Melius

est enuriante tempus occurrere , quam post eausam vulneratam remedium quaerere. Ut

dictum est superius di habetur in I sa Cod. inqui, causin integr res.st V AN DO in rescripto plura narrantur, diuersos essectiis operantia, non suspirit impraranti alierum plum probare, ad rirumque essectum consequendum. Qv I A limitata causa limitatum producit

effectum lina isd de acquir. rer. dom. Et quoniam probatio determinata ad unum particulare, ita est eausa determinata ad illud quod non potest ex ilia inferri ad aliud diuersum; cum ex diuersis non fiat illatio I Patin f. de minor. Ideo impetrans tenetur pro bare omnia, ad quae se adstrinxit, si omnia in rescripto conteta vult obtinere vi allas vel obtinet ea, quae Bbat, vel nihil obtinet iuxta ea,

quae n ot. in c. super litteris supra eod. glosisv bi c.

NON DIet rescriptam Merresitatione benefica

impetratum,quod de causa excommunicationis, ct amotaenu impetrantis, non facit minii

nemo

OV IA rescriptum impetratum, eo tacito, quod si fuisset expressum, illud non fui set concessum, viribus subiistere non debet./sei per litteri supraeod. Et quoniam tale estis

lud impetratum ab eo, qui non fecit mentionem de causa suae excommunicationis, Acabene fieto amotionis. ut intex. D sq.hic nam talis impetrans dicitur agere. Innoc hic

re excomm. Et excommunicatus non potest

agere, nisi prius absoluatur.-p meptionem.&except. Et absolui non debet, nisi causam suae

excommunicationis exprimat. c. cumproca

si ct ibi glossver.tanquam. debent. extam. Et e primenti aliam causam, quam illam,pro qua fuit excommunicatus, litterae super absolutatione impetratae non valentet D. hic. Similiter praesumitur talis impetrans, seriem n gotii dolose taeere , si non exprimit causam suae amotionis. cap super eo. de cohabit cleris. Omul Ideo tales litterae tanquam per veri supinpressi onem obtentae, viribus subsistere non debent ni et rex. OgI. R LXmb. PER Iitteris ivstitia non tetretur visio sprouid re habentiperpetuam vicariam.

QVI A per huiusmodi Iitteras necessitati

bus pauperta clericorum, qui nullia sunt ecclesiasticum beneficium assecuti, sedes Atapostoli ea ducit succurrendum. vi in rex. Et quoniam earere beneficio non debet diei. cui competenter de perpetuae vicariae pro. uentibus est prouisum .rmire. Ideo si in I ita teris non fuerit facta mentio de tali vicaria. tunc mandatum, quod prouideatur, tales litterae sunt subreptitie impetratae ; re non sunt exequendae.Nintex. Nomine enim beneficii intelligitur vicaria, siue praebenda, siue aliud beneficium gloss. r. hic. Sed de quolibet beneficio, quamuis modico, est faciendamentio in impetratione alterius. c. si motu: de ab in s. Ideo ex quo fuit tacita talis vicaria, litterae fuerunt subreptitiae: Et sic praeter id, quod cum sint iustitiae , non intelliguntur eo ne esta habenti aliud beneficium. rt in temnon sunt exequendae, etiam propter vitium subreptionis. c.super litteris. supra eod.ρεs hsciens patrimonium. OVI A per hujusmodi litteras iustitiae, solum intendit Sedes Apostolica provide

36쪽

DE RESCRIPTIS.

Te nec est itatibus pauperum clericorum. vi intret. O gloss.sn. hic. Et quoniam non dicitur pauper, qui habet sufficiens patrimonium. c. quoniam quicqvid.in . 6.quas . i. Et exhortatio est, ut qui sumptibus propriis sustentari potest, ab Ecclesiastipendia non accipiat, ne

id quod pauperum est,assumat. cap. sericos. . quia r. Ideo habenti de bonis paternis unde valeat competenter iustentari, non tenetur

Episcopus per litteras iustitiae de beneficio prouidere.ut in texctituti depreae N E C rasent littera gratiae ad beneficium obtinendum, in quibus impetram tacuit perpetuam rim

cariam.

QVI A perpetua vicaria est bene f. in text. Et quoniam de quolibet beneficio est

facieda mentio, etiam in Iitteris gratiosis; aliarumgratia est subreptitie impetrata. caps propon me infra eodem . nisi homim beneficium conferatur a Papa motu proprio, qui motus tune solum intelligitur adesse, quando in litteris exprimitur. cap. si motu. depraeb.in 6. Ide , Iicet litterae gratio lae concedantur etiam habenti aliud beneficium. N in cap Iratia.racinf. ii de beneficiis prioribus non fiat mentio in impetratione alterius beneficii, litterae illae sunt subr eptitiae. ct non valent. rt in text. SClem gratia .eo tit. PER Iitteras Apostolicas de hac ter itutione mentionem vonscientes, nonpot: si quis trahi ritra Dag dietas extrasuam dioece .

QVI A nonnulli gratia Sedis Apostolicae

abutentes, litteras ad remotos iudices impetrare nitebantur, vi reus fatigatus laboribus , expenfis, liti cedere, vel impo tunitatem actoris redimere compelleretur. ut intex. Et quoniam per iud cium iniuriis , ditus patere non debet. vi in tex. O l. meminerint. C. rnde vi. Ideo ad obviandum illorum fraudibus statuitur, ne quis ultra duas dietas extra suam dioecesim,per litteras Apostolicas ad iudicium trahi possit. mniex. nisi de hac constitutione expressam fecerint mentione, ut intex nam tunc rescriptum tenet ex specia. Iigrat .a.quae derogat iuri communi ex certa scientia, revoluntaria concessione Papae.Abb. hic num. io. Hodie vero terminus. qui hic di eitur de duabus dietis, est restrictus ad unam dierum .percstatutum.s cum Pero. eod.in d.

NISI de consensu partium littera fuerint impe

trata

Ration. Iur. Pontis Lib.3.

IA ista restrictio dierarum est factain

fauorem rei, ne abactore malitiose fatia garetur Iahoribus, ct expensis i in texta Et quoniam fauori suo quilibet renuntiare potes .cap ad apostolicam. de retulam Et voIenti non fit iniuria, neque dolusaepenuit. C. depaci, Ideo fi reos conueniat eum actore ad renuntiandum huic dietarum restrictioni, litterae

impetratae tenent. Pilatex.N-valent litterae ad lites impetratasne speciali

mandat domini.

QVI A aliqui erant, qui nouum genus

mercimonii circa litteras Apostolicas exercebant, ut veI sopitas possent suscitare quaereIas, veI nouas immittere quaestiones: fingebant enim caulas, super quibus 1 Se de ApostoItea impetrabant litteras sine man. dato dominorum squas vel reo (ne propter eas laborum,vel expenserum dispendio mo-Iestaretur aut actori, (vt per ipsas aduersariisum indebita molestatione fatigaret) venales exponebant. N in tem Et quoniam lites rectringendae sunt potrus, quam Iaxandae. vim

cretaIem statuitur, ut si aliquis de caetero super aliqua quaestione sine speciali mandato domini, Interas apostolicas impetrare praesumpserit, ct litterae illae non valeant. ct ipse tanquam falcarius puniatur. N in tex. Nec possunt litterae illae ratificari et quia hoc non

fuit m ductum in fauorem partis conuenientis, sed in fauorem conueniendae, ct in tau rem reipublicae; ut colligitur ex rex Ideo non

pote ii pars aliqua suppIere ex post facto id, quod non dependet a voluntate sua. cap. con-ringit. desivi. excomman. Ocap. sidaligenti fori NISI impetrenturper coniunctam personam. QVI A propter affectionem, quae Naturaialiter solet esse inter sanguine coniunctos,non praesumitur, quod coniunctus pro eo niuncto aliud impetret, qua ivse prim

nat. inter V V ct xor. Et quoniam prohibitio ista de impetrando huiusmodi litteras, fuit facta ad remouendum illud genus mercimonii, quod per istas litteras . quae utrique parti ad libitum impetrantis fiebant venales committebatur. N in tex. Et suspicio ista cessatiri coniuncta persona, ut dictum est superius. re Abb. hic num. io. Ideo ius admittit ut coniunctus possit impetrare tales litteras pro cono iuncto,

37쪽

16 LIBER I. I

iuncto etiam sine mandato. ut in text. O sido M. F.de procar. Et hoc, dummodo praestet

cautione in de rato. Specul. in tit. de coniuncta persona in princ Generaliter tamen coniuriise a persona non potest agere ea, quae requi-Tunt speciale mandatum. I. illud.cti.'atri. de minor. nisi , ipsa habeat in illa causa proprium interesse.d. .patri.

SI occasione duorum rescretorunt, unius scilicet in causa principali, alterius in causa appellationis, contenditur, non Iudex super principali, sed deputatus super appellatione cognoscere debet de validitate pellat i .

QVI A postquam causa appellationis est

commissa ex certa Principis scientia, iurisdi ct io priorum iudicum est suspe-D. cap.p.i oralis i, praeterea ossit.delet. Et data est potelias iudici appellationis, ut inhibere pollit iudici , a quo est appellatum, ne in

ea dein causa amplius procedat. cap. Romana.

s. autem.de appellat.iv d. Et quoniam accesti orium sequitur naturam sui Principalis. cap. accessorium.deret iur. in c. Ideo ex quo cognitio causae appellationis spectat ad ipsum iudicem ad quem, etiam quaestiones incidentes super illa causa, debent spectare ad eundem. Ea d. hic num. i. Et quoniam iudex potest cognoscere,an suasit iurisdictio. pelira Io.ctibi Abb. num. ,.svr.eod. Ideo spectat ad iudicem appellationis cognoscere , an sit legitime appellatum; S si appellatio est legitima, ipse cognoscat causam ; allas remittat partes ad priorem iudicem, condemnando appellantem in expensis. c ut debitus. de abest.

SI plures impetrant in eadem inlisia, flatur data, ut primus impetram praeferatur.

Qv I A in gratiis obtinendis, qui prior est

tempore, potior est iure. eap. qtraprior ceret. tur. in s. Et quoniam in beneficias gratia est ex parte concedentia, non autem ex parte exequentis,uel in possessionem mit term .cap. eum, cui. depraeb.m 6. Ideo qui anteriorem habet datam, a qua gratia dependet, anteponendus est secundo ; Iicet iste secun dus litteras prius praesentaverit. vi in text. Si vero ambae litterae essent impetratae ad id emcorpus beneficii , secundus impetrans nunquam potest aliquid obtinere vigore illarum litterarum , quia fuerunt subreptiliae , non faciendo mentionem de prioribus. - . taleis

m. O cap. ad aures. supra redem. de ideo fiunt nullae, cum subreptio in beneficialibus vitiet gratiam, ipso facto .cap. i. ct r. AFl.presbit in GNam in illis spiritualibus debet a belle pra.

uitas, ct omnis puritas adesse. cap. quampto, i.

quasl. a. cap sn de pact. Quando vero duo

impetrant litteras tu eadem Ecclesia prodiuersis beneficiis,am hae Iuterq valent,cum re . scripta sint ad diuersa , quorum unum non contrariatur alteri. . lili lac n. . sed qui datam habet priorem; prius est prouidendus, ut dictum est superlus.

Er stus admittatur. QVI A si admitteretur uterqtre, nimium

videretur grauari collator, cui huiui modi litterae diriguntur. cap mandatum. infra coeEt quoniam Papa non intendit per suas liti ras alicui graue praeiudicium inferre .c superesta osscdelet Et rescripta recipiunt vires ab intentione rescribentis. t . ad ames supra T. Ideos nisi Papa exprimat, non tenetur ordinarius colIator prouidere virique. ut in Imrlicet, si vellet hoc posset; cum litterae secundi impetrantis , si se non referant ad id ero corpus beneficii, non sint subreptiliae. ut dictum est superius. Et ex quo secundae letterae non sunt nul le .li primus impetraris non prosequiturius suum do Io, vel negligentia, dubet fecundus prouiderighi hic. cum fit interitio Papae, ut uniis de illis duobus, beneficium assequatur Abbhicn. o.

Cap. 3 i. Ad audientiam. Si habens litteras Papa ad benesitum. eis per auis

Duam pensionem renuntiat, noli Palint iure urbenesciales per etian, hoc tacito, impetrata. OVIA omne tacitum, quo expre&,habuta isset retardare Principem a concessione, inducit subreptionem, S reddit gratiam inualidam cap postulasti. supra eodem. Et quoniam si Papa sciuisset, illum habuisse alias

litteras,& eis pro annua pensione renuntia se non ita de faciti concessisset secundas.hianum, . eri quo enim per illas litteras poterat consequi beneficium, de per eum deficit s perinde est, ac si beneficium illud fuisset consecutus: nam qui actione in habet, ipsam rem habere videtur. leg. qui actio T. de retus. iur Et sibi imputet, qui voluit poti iaspen Monem,quam beneficium. Ioan . Anci . hic in princ. Sed i ita imputatio hodie multas placeret, qui Potius

38쪽

DE RESCRIPTIS.

potius a Tumerent pensiones, in quibus haberiir utile cum paruo onere, quam beneficia cum Pane doloris ivxta not. per Abb in c. ad ames. n. . Apr.eod Ideo istae secundae Iitterae non facientes mentionem de primis . sunt subreptiliae , ct cum sint in prouisione beneficiali, sunt nullae ipso facto. ut notat. supra in cap. proxim. licet Ii cerae subreptiliae ad lites,

sint per exceptionem annullandae. gloss. D.

Cap. 32. In nostra. RECEPTUS per litteras Apostolicia, licet prebin-dam expectet, per aliis limras hocsupprimentes, in alia Ecclesia recipi non debet.

IA Papa non intendit per secundas

litteras alicui prouidere in aliquibus beaficiis,nisi in secundis fiat mentio de primis litteris, S de obtentis beneficiis. .pproponente. infra eodem. Et quoniam canonia sub expectatione praebendae dicitur beneficium. maxime si est intra numerum in Ecclesia deputatum, cic praebenda est quid accessorium, ad illam. N not Ludouic. Roman conss. .dcetiam si non est intra numerum , est aliquomodo beneficium, S per receptionem factam ad illam, est gratia incaepta ad praebendam, quae appellatur beneficium. glus et in cap post Ap. eod. Ideo licet iste receptus ad ea

non iam, non dum sit praebendam assecutus, tamen in secundis litteris tenebatur de hoc facere mentionem, glo C. fin. hic alias impetratio censetur fraudulenter , di subreptitie impetrata .rt intrat. OB L num. t. Et qUamuis potius praebenda, quam ius canoniae, videatur hic in tex. appellari beneficium: hoc fit,quia spiritualia sine temporalibus diu subsistere non possiunt. csquis obiec. i.q. 3.Abb.hic

num. i.

Cap. 33. Ex parte. N O Nralit rescriptum, quod procurator reuocatus, ch de hoc certiscatus, extra Iudιcium impe

travit.

QUIA Apostolicae litterae, quas sine speciali domini mandato quis impetrativa sere non debent, nati impctrans fit de iI-Fspersonis . a quibus non est exigendum de iure mandatum.rt intracto . nonnulli . . D. supra eod. Ideo multo minus debent valere litaterae impetratae e billo, quo mandatum domnus reuocauit. xt in text. nam ille, qua est reuocatus , agit contra expressam domini voluntatem , qui vero nunquam habuit mandatum vi agit solum sine voluntate .glus'. hic. Debet tamen procurator, de eius reis uocatione certiorari. N in texi quia ipse non tenetur reuocationem diuinare. Isisdeuissor.

g. man alias sibi imputet dominus, qui illum constituit glosset.in cap mandato deprocur. Et si non agitur de actibus iudicialibus, vel de extra iudicialibus, in quibus habeat interesse aItera pars sufficit, ut ipse certioretur: si vero agitur de his , in quibus pars altera habeat interesse, etiam ipsa est certioranda. ut intex. ct dict let. deiussor. Quando autem procurator fuit constitutus ad negotia , ct nori ad certam pei sonam ; tunc non est necesse alios facere certiores; eum ipse tantum interauen lat in fauorem domini , ct de alterius intere Se non tractatur. Nnot.in clem. Dic. de renuntiat.

SECU S thnen in iudicio; dummodo reuocatio ad notitiam aduersarii, res iv cis non peruenerat.

Q VIA in iudicio quasi contrahitur. I. 3. solde tibit isde pecu unde ex quo procu-

curator fuit destinatus ad quasi contrahendum cum certa persona , debet illa persona de reuocatione certiorari. ne ipsa ad libitum aduersarii deludatur. dglos. in dict. cap. mand. Ideo non sufficit in iudicio ad annullandum actum, ut solum procurator fit de eius reuocatione certioratus ; sed etiam ad notitiam aduersarii, vel iudicis debet reuocatio peruenire, ne ipsi illudantur. agitis in cap. man LEt idem est dicendum in extraiudicialibus, quando procurator mittitur ad certam personam; propter eandem rationem ne illa decipiatur.& quae cum sit certa, stitur cui fit talis notitia facienda quod non potest exequi

in incertis, cum non sciatur tunc, cum qui bis tractetur. Abb. hic n. IO.

Cap. 3 . Significante.

RES UNUM impetratum contra hominem alimcuius dioece s. non extenditur ad hominem diusdem nominis alteriis direcess.QVI A rescriptum assum it vires ab intentione principis rescra bentis. Ap. cap. ad

auris. Et quoniam intentio iudicatur ex verbis aptis ad illam exprimendam. cap. humanae . qvas . s. Ideo cum ex verbis rescripti appareat de intenti orae principis contra unum , non debent verba illa extendi D a contra

39쪽

LIBER I. TITULUS III

eontra alium, de quo Prine eps non intendit, di ad quem verba non sunt apta in totum, Iicet sint in partem. viiii text. Et ex qua exterisione sequeretur,quod rescriptum esset in incertum glos Inc. quod esse non debet,cum geoneralitas in huiusmodi litteris reprobetur. cap.adhec. supra redem. Si tamen per alia signa constaret, quod princeps voluerit in suo reis scripto intelligere de tali alterius dioecesis stunc rescriptum ad eum extenditur, licet fuerit commistus error in nomine. Innocentim hic. O Abbas. num. g. cum verba debeant seris uire intentioni, non autem intentio verbis.

cap inreli. de verbor.signis . Sed nunquid in litteris impetratis ad beneficium, fallitas commi sta circa ex pressionem illius,debet vitiare, si constat de corpore beneficii t Dicendum, quod aut falsa expressio non fuit causa induis ductiva principis, quia ea pariter suppressa, Iitteras dedisset, nec fuit apposita causa re- restringendi gratiam; exemplum habetur in capsineptum. eodem in c. ct tunc non habet vitiare, per rationem. capsuper sitsupra eod. Exemplum , quidam impetrauit Sacristiam senensem .di dixit eam esse dignitatem 1 reperatur autem,quod est officium, di non dignitas non habet vitiare , quia fortius dedisset Papa, si dixisset, quod erat officium: Item ill1 falsa ex pre isto non restringit gratiam ad cer tum casum,secus ubi restringeret; nam tunc vitiaret in alio casu ex defectu intentionis re scribentis, licet constaret de corpore beneficii. rt in dicI. c. 'septum. ubi dicitur,quod

si impetraui certum beneficium, dixi vacare per mortem, non venit illud beneficiuum, ii vacat per renuntiationem , licet cori set de corpore, ct renuntiaris habeatur pro mortuo quo ad illud beneficium ; nam illa expressio vacationis habet restringere gratiam, S principis voluntatem ad illum casum ita quod non extendatur ad alium. Abbas. hic

PER rescriptum impetratum contra homines dioecess, nonpossunt conuelifri homines initatu

Qvi A verba rescriptorum ad lites sunt

stricte interpretanda . . Petro, et Cossuos . delia. Et in stricta interpretaticine n mine dioecesis non comprehenditur ciuitas glossi .in cap. cum cleric de perborsignis secus auistem in materia larga, ct fauorabiti, vel saltem in materia indiscretim ad hoc. c. ms.cti XL

Cap. 36. Significavit.

SI conveniendus per illam clausi iam generalem: suidam alii Oc. moriatur re integra, precessurconveniri non potes.

t A quando defunctus erat conueniendus per illam clausulam nec fuit cori uentus tempore vitae suae , eo mortuo, rescriptum corruit, cum non fixerit radices

in persona conuenienda. l. a.J qua sement sine appell. resinae Et quoniam ille index videtur datus contra conueniendum sub tali clausula, tempore quo exprimitur; nam antea iudex non habet iurisdictionem iri non expresisso cap. pastorala. i. isupra eodem. Ideo non valet talis iudi cis datio quo ad effectum contra defunctum nec quoad extensionem faciendam contra eius successorem , cum nori viueretis, contra quem iudex statur. d. sic corruit rescriptum quoad utrunq;. xt in text-

Et si diceres, eo ipso, quod exprimitur, fingitatur expressus tempore dati rescripti. argum.Lpotior.f. ipor. in pignor. hab. vhi conditio trahitur retro, tempore initi contractus. Solutio est duplex Prima, quod hic non potest contrahi; cum deficiat subiectum per mortem , simile habetur in cap.sipro te. infra eodemin 6. Secunda solutio, , melior est, quod in eodem casu non debent concurrere dux tactiones. ut notat in l. i. d. de dot promus Sed si

rescriptum hoc casu extendere tur ad succ elissorem , concurrerent duae fictionem: prima,

quia fingeretur iste expressiis tempore data: secunda, quia successur fingeretur eadem persona cum defuncto ; nam vere succetarnon est eadem persona eum defundito, ita limitatur. I.haeres absens is de iudic. v bid: citur haeredem posse conuenita,ubi defunctus poterat; intelligitur enim inordinario , ct non in delegato , saltem dato sub illa clau sola genarati e re ratio est, quia rescripta sunt personalia, ct odiosa, merito restringenda cap. ad haec. pupra eod. Et generaliter, cum quaeritur, an rescriptum extendatur ad successorem, distingue secundum CaId. supra eadem. in capis in nos ra. ct Ioan. atis. in cap. is, qui in iis. dereo iur. in c. Quod aut materia,super qua impetratur rescriptum non est extendibilis ad sue cetarem,' expirat resci lptum per mortem,

Exemplum in actore et Impetratum est rescriptum

40쪽

DE RESCRIPTIS

scriptum super beneficio debito: nam si moritur, non potest haeres eius uti tuo rescripto; uia non succedit in beneficio,cum in benecio non habeat locum staccessio. c.ex transmissa.desit presb. Exemplum in reo: Fuit impetratum rescriptum , vi reus deponeretur ab ordine, vel a beneficio ; certum est, quod

mortuo reo, non potest conueniri successorenam crimina morte extinguuntur. cap. qu*rundam.dishas ct l. i. O a. Cod ireis, rei accus mor siser. Aut materia concernit successorem, di tunc,aut res non est integra, puta,quia defunctus fuit citatus, ct tunc rescriptum extenditur ad successorem. argum.hica compario senss,ibi, nec fuerat ad iudicium euocatus, aut res est integra I dctune, aut praedecessor erat conueniendus sub clausula, ct tunc non extenditur ad successorem, vi hic, ex quo non fuit expressus dum viveret. Et hoc verum, nisi rescriptum fuisset impetratum contra dignitatem: nam dignitas non moritur, licet moriatur praesidens. cap. IIbcrti. I 2. qitati. i. Aut conueniendus erat expressus in rescripto; retunc si fuit rescriptum impetratum in materia concernente dignitatem , licet nomen Prat Iati fuerit expressum, ex tenditur ad successorem I &in hoc casu loquitur cap. d: lecti de for compet. Aut non concernebat dignitatem,sed personam; incnon extera isditur ad successorem lingularem, nisi in tribua casibus. Primus, si successur succedit in

vitrum ., in hoc casu loqvitur. cap. quia V. de itidic. Secundus casus habetur in cap. i. de .Qen iudet mut caussct. Tertius, si emanat te cunis da iussio. ut in dicto cap. quia v. Aut quaeritur, nunquid debeat extendi ad successorem uniuersalem , ct fuerunt multae opinione Sised opinio magis communis habet. quod lic; quia censentur eadem persona. rt in authcn. Atur Ramcrt.praesi: t. olum. s. item, cita agitur de modico praeiudi c. os, intellige haec, quod defunctus erat in rerum natura tempore dati rescripti; alias rescriptum non valet. dict. X X. C.sti reus, vel accus Et sim i ii modo, nec priuilegi uin transit in luccesssi leni , si mortuus erat tempore datae is, cui concede

Cap. 3I. Ex insinuatione.

NON palent littera executoriae tu quit in impe

trans false dixit monitoria pracessisse. Qv I A talis impetrans istud falsum eo

pressit, ut facilius litteras executoria obtineret. Butraeicnum. f. oreo enim,' consuetudo curiae tune erat, quod primo monitoriae, secundo praeceptoriae, terti idcvltimo executoriae concederentur. cap.co

stitutus. supra eodem licet si fuissent concessae executoriae sine illis praecedentibus , essent exequendae; dummodo non fuissent obtentae per falli expressionem. Ibialic in princ H

die vero communiter solum dantur execu-cutoriae, nec sunt in usu monitoriae . ct praeceptoriae, ni fi quando Papa rescribit pro receptione alicuius monialis. AM. hic. Ideoli terae illae executoriae fuerunt obtentae obrmptitie per falsi expressionem, ut facilius obtinerentur,ct sic nulla us sunt roboris. c.super lili

Cap. 38. Mandatum

CESSANTIBUS .lausulis , in dubio Papa non intendit grauare eundem collatorem super provisione duorum

Q in Papa persuas litteras non vuli a

licui graue praeiudicium inferre. c. licet de a . ore Oc super eo. de Oc.DIC. Et quo-mam collatio beneficiorum computatur inter fructus ad collatorem spectantes. olo Line. cum piam. de maior crobed. Beneficiorum enim collatio censetur quidam donatio, cum ordinarius utatur liberalitate alicui conferet Id .c relatum deprab. Ideo non potest diei, collatorem non grauari, cum priuetur hac liberalitate, facultate donandi. Abb. hic num s. ct sic talis priuatio est potius restringenda, qtiam dilatanda . rt not. iii cap. capitulumsancte Cruch. supra eosin. Papa enim licet possit conferre omnia beneficia, cum sit ordinarius omnium.cap. cuncta. p. q. a. Tamen non in istendit uti hac potestate, quando est concessa ordinariis, nisi hoc exprimat. Nintret nam ecclesiasticus ordo confunditur,fiunicuique Episcopo sua iuri dictio non seruetur. c. peruenit. ii. q. i.

IDEO pecundus impetrans repellitur, siue primus expectet, si uesit iam gratiam consecutus Qv I A cum istud mandatum Papae non

extendat, nisi ad pro uilionem unius . vim text. dictum est superius. De duobus , ille debet esse prouisus, qui prius gratiam impetrauit. yt notat. in dict. cap. capitulum sancta Crucis. supra eod. Prior enim tempore,

SEARCH

MENU NAVIGATION