Rationale iuris pontificij, quinque libris distinctum. Auctore Io. Baptista Viuiano Vrbinate ... Opus, in quo omnium, quae a summis Pontificibus constituta sunt in libris Decretalium, Sexti, Clementinarum, & Extrauagantium, viua & fundamentalis ratio

발행: 1628년

분량: 331페이지

출처: archive.org

분류:

231쪽

DE OFFIC. ET POTESTAT. IVD. DELEG. 123

solum iurisdictionem in solidum sed etiam exercitium iurisdictionis, cum plures dantur iudices , vel executores sub ea forma, vi omnes, aut duo, vel unus eorum mandatum Apostoliis cum exeqUantur . aut alia consimili forma. plintex. Et quoniam in tali mandato iurisdictio intelligitur esse data alternatiue.glo lac. Performa. Et in alternatiuis sufficit alterum adimpleri. c. inaltern. ins .deret. iur. Ideo tam si omnes limul, quam fi unus eorum solus procedat,in tali alternatiua commissione mandatum delegantis adimpletur. dglos die. Secus est, quando scribi tur cum clausula, quod si non omnes, vel ambo, interesse possunt,alter eorum procedat, quia tunc iurisdictio datur conditionaliter, Ut, eo casu unus, vel duo, iurisdictione uti possint, eum constiterit de conditione, ct impedimento tertii, vel collegae; aliter non valeat, quod per ipsos agitur. dglos. hic. Vnde tunc non intelligitur posse adimpleri mandatum per alterum solum, donec illa impedimenti conditio non

ET uno cognoscente, alii, nisiexcausa, se non intromittunt.

QVI A si quilibet eorum tunc posset ca

Lam cognoscere, sequeretur perplexitas, ut eodem tempore ad diuersa loca quis pos et citari. c.cam contingat.exi . . de refiripi. Et sic tales delegati se impedirent. ficut dicitur de duobus usu fructuariis. hqnotin isdemit'. di ne-eesse esset pro expeditione, ad superiorem habere recursum. extr. cap. t. Et quoniam partes' per huiusmodi impedimenta non obtinerent conuenientem causae expeditionem , sed superfluis fatigarentur laboribus , ct expensis, quod esse non debet. c sinem. exra. dedol. O cent. Ideo ad validitatem actus, ct causaeexpediti

nem, talis commissio interpretatur,vt,vno cognoscente, alii se intromittere non debeant. Nintex. licet omnes a principio potuissent ii mulcognoscere, S licet quoad habitu iurisdictionis,etiam uno cognostaete, illa remaneae adhuc apud alios, ita quod si non timeatur de perpl xitate,& ille,qui caepit cognoscere. sit impediatus, alii possunt ad cauta expeditionem se intromittere .ri in tex. Io vers de eodem: Non sic tamen est de procuratoribus datis in solidum snam vi,o incipiente negotium, di postea impedito, alii non possunt procedere, nisi in conis niturione fuisset dictum, quod non fieret m Iior conditio occupantis. ca s duo.inst. de procur.

Et quod dicitur,delegato impedito, qui cogno.

scere caepit, posse collegam in causa procedere, intellige verum, ni ii ille, qui inchoauit sub d e legatum daret .glos lac. rer. recusare: qui tamen subde legatus debet praecedere collegam, alias si collega praeuenit, ipse collega procedit Fram .

ET perpetuario unius,pirpetuat quo ad omnes. v I A cum omnes fini dati iudices, ut a principio possent fimul. vel divisim procedere, ct cum omnes remaneant iudices in habitu, ut, impedito illo, qui cognoscere caepit, possint alii causam re assumere, ut dictii est superius ista commixtio, quae est inter tales delegatos debet operari, ut ii per exercititi unius, fuerit iurisdictio in eius personam effectualiter translata, similiter intelligatur radicata in perasonis aliorum,o, moriente delegante, rurisdictio in illis non expiret , quam uis per Uri una solum, re non per alios, illius exercitium sit inis

Cap. s. Si super gratia .

EXECUTOR super gratia facta, datm a papa,

mortuo papa,etiam re integra gratiam exequitur.

QV i A licut ipsa gratia licet non dum si in

eius executione processumo morte non perimatur concedentis, fic aequitas requirit, ut nec, etiam re integra, Perimatur mecutoribus data potestas, quam vehiti gratiae praedictae accetariam , naturam sequi congriait prIncipalis: Ne gratiam eandem,vel reddi quandoque omnino inutilem , vel ipfius effectum in

tempus longius (cum illius dispendio, cui facta extitit differri contingat. rt intex. ct de concessprab. insc/. Ex quibus nota, quod licet superueniat causa extinctiua , no tamen praeiudicat reliquae est deducta in esse perfecto. Gem. hic. secus esset,si daretur executor super gratia faciendas nam tunc, re integra, per mortem Papae, ex eiscutoris expiraret potestas. cap.si cui nulla. di ibi glos infra. de raben. nam facilius impeditur faciendum, quam tollatur iam factum. . quemadmodum. extr. de iureiur. Vnde executi B acces

soria ad gratiam non dum factam, extingueretur eum extinctione ipsius concedentis. Franc. in n. . licet non expiret ipsa gratia. ut in te: Dicitur autem gratia facta, cum iam ad col lationem est processum, licet illa non fit execution rmandata: sed quia per huiusmodi collationem no datur possessio; ideo datur executor ad immittendum beneficiatura in possessionem. Genit. hic. Et quia gratia non expirat per morte Papae , ideo iuccessor in Papatu solat post prona o

232쪽

xx LIBER I. TIT

tionem reuoeare illas gratias suorum praede-eessorum, quas non vult amplius valere, ut patet in d.cs. de concesprab.Sin cis,ini. inst.deprab.

Cap. Io. Si is, cui.

si is cui asede Apollolica causa, etiam proprio nomι - ne non expresso, eam alteri subdelegauit non into-tum,ct ipsum delegatum excommunicari seu mori contingat; excommunication, impedimento durante, O per eius morrem, asi deligata ad Sedem

saluam est appellandum. Qv i A si absolutionem, aut succetarem

delegati expectare oporteret, causa plus debito prorogaretur, ex quo praeiudiciuiitigantibus causaretur .ri intrat. Et quoniam Ii thus ouam citius commode fieri poten, n nisest imp onendus. csnem.extr. Adstoeconi. Et ex facto alterius quis grauari non debet. ca placuit.x o A. Ideo licet regulariter a subdelegato lita puellandum ad Legatum, qui subdelegauit non in totum. Apr cap. deligatus; in his duobus calibus mortis, dc excommunicationis, est ad Patapam appellandum. vi intex. Et idem die pro-oter eandem rationem, quando delegatus e ser valde absens. Gemm . hic. nam esse praesentem re inhabilem ad actum exercendum; vel habilem di absentem in longinquum,aequiparantur. c. et infride procvr. Et adde alios casus adiis stos. inst.in cs a subdeligato. Sublato autem imisue dimento in cassibus huius tex. scilicet,delegato absoluto,vel successore ei dato, est appellan dum ad ipsum, no autem ad primum delegantem elaomu hic. nam excommunicario luperueniens in delegatum, non priuat eum iurisdictione, sed impedit ei exercitium illius. Gemin. hic renot .supr. in c. i. rescript. Et quando causa est commissa alicui existent in dignitate, eiusti omine praesectim non expreta , per illius mortem transit in succetarem dignitatis. Mir.c auoniam. Si vero subdelegasset in totum, indi-ctincte appellaretur ad primum delegantem extr.csuptr quas.

Cap. H. Ab arbitris.

AB arbitris iuris appellatur ad Papam. QVI A eum isti albitri secundum iuris for

mam sint electi, ad ipsum ius , a quo potestatem habent, oportet appellari glos 2. hic. Et quoniam Papa est lex animata in terris. N not. ine Lile const. in o. Ideo ad ipsum appellatur. Nin tex. Et cum isti arbitri,iuris dispositio ire fungantur vice delegatorum , dc habeant deleg

v Idus XXIX.

tam iurisdictionem, licet illam non possint suta delegare. Gemin. hic. Ideo ob id etiam debet ab eis appellari ad Papam primum delegantem, fita cui esset, si appellaretur ab ipsis delegatis. Archid. hic. Vnde in duobus casibus huius text. scilicet , quando causa suspicionis proponitur contra iudicem, & quando inter duos delegatos dubitatur de reuocatione littera um , an scilicet se eundae reuocent primas; cum ius statuat, tunc eligendos esse arbitros ad has dubitationes sopiendas, si ipsi grauauerint, erit ad Sedem Apostolicam appellandum. vi intex. Et licet isti arbitri eligantur a partibus. eor. c.susticionis. ex quo tamen iuris necessitate adeuntur. non possunt assumi, nisi in casibus expressis in iure ct non possunt par tes dare eis in compromisso nouam formam aliter, quam iure caueat ur. Francis hic. ct hac de arbitris iuris. S ed sunt &alii arbitri , qui compromissarii vocantur, ct

voluntate adeuntur, Nabistis non appellatum c.a iudicibus. t q. s.ct C. de arbitr. l. i. supplicaritamen potest. vi not.in c.nonfine.exIr.de arbitr. Et intellige de supplicatione, non solum de ea, quae fieret coram principe, sed etiam de ea, quae fieret, implorando officium iudicis inferioris. glasan G. i iudicibus. Et quod hic dicitur de arbitris Iuris, quo ad appellandum ab ipsis ad Papam, intellige locum habere, etiam in arbitris electis ad audiendam causam . quam mouet episcopus contra suum subditum gl. s. hic. Cum etiam in illo casu de iuris necessitate arbitri eliis

Cap. IE. IS, Cui. EXECUTOR datus a Papa, ptprotrideat person Abdelegat si detur,ri provideat ecclesiis,non expressa persona, nonsubdelegat. v I A executores gratiae dati: a Papa, diis cuntur eius delegati. glos in c. Duper gratia.

Perprincipalis. Et quoniam delegatus principis habet a lege subdelegandi facultatem, quando a delegante non est electa industriae

ius personae extr. cap st. secus,quando personae indultria est electa. extr. ca. sn. Et quia, quando committitur alicui, ut prouideat certae permis nae, non est electa eius indui tria; quando vero non exprimitur persona, cui sit prouidendum.. est electa eius industria, ut debeat idoneum reperire , cui prouisio ecclesiae fit facienda. ut intex. Ideo in priori casu potest executor delegatus alteri vices suas demandare, non autem in secundo. vi in

233쪽

DE OFIIC. ET POTEST. IUDICIS DELEG.

I I s I habeatJeciali mandatum. QVI A ubi exprimitur in commissione, ut

quis possit facere per se vi vel per alium, tunc ille alius videtur datus ab ipso primo committente, , delegatus, qui eum nominat, sue subdelegat, censetur purus minister, tanta Iam pica ,st organum ipsius delegantis. c. i.cri glossversu iit. deprocur hoc lib. Et quoniam usi apparet de speciali voluntate committentatis , illa est attendenda , quamuis in generali commissione talis potestas non veniret. inst.c. n. s. vites. Ideo licet per generalem commi sionem talis executor non potuisset alteri com. mittere vices suas, per specialem tame formam commissionismon potest.ut intrat. Et ob hanc causam , quamuis delegatus ab alio , quam a principe, de rure communi non possit subdelegare. dici csast. si habeat speciale mandatum subdelegandi, poterit subdelegare. so fita.hic. Et ita practicatur,eum soleant Legati, di ordinarii scribere cum claustria per te, vel per alium, quem ex nunc, dic Gemin hic. Subdelegatus tamen, etiam a delegato principis, non potest ullo modo per quamcunque expressionem,alteri vices suas committere, ne in committendo de uno in alterum . videatur dari processus in infinitum. Franchic.

Cap. is. StatuimuS.IS, cui aliquid certo loco expediendum committitur, ex iusta causa illud expedire poterit extra Io- QVI A si talis non posset exequi mandatum circa locum expressum saepe propter potentiam, vel malitiam altius contra que inquiri debet, siue procedi, seu fautorum eiu dem , mandatum Apostolicum impediretur; ct ex dolo vel fraude,pars illa commodum reportaret. vi intrat. Et quoniam hoc esset ma- Ium, dc est euitandum .c plerunque. de rescript. Ideo licet regulariter id , quod committitur expediri certo loco, rio possit expediri extra il- Ium locum, ne forma mandati transgrediatur. glossi hic. Si tamen per partis malitiam, vel ob iam rationabilem causam non posierin loco expreta tale mandatum expediri, conceditura iure facultas ei, cui facta est commissio, re etiam extra locum expressum , mandatum Apostolicum exequatur. ut in textu Sicut etiam per consensum partium tacitum , vel expressum, posset hoc facere , si assignatio illius certi loci respiceret principaliter partium fauorem.Fran. Ranc Ir. Iur.Pontis Lib. Lcis hic. nam partes in concernentibus principaliter eorum fauorem,possunt prorogare iurisdictionem de loco ad locum , ct alterare formam commissionis. rt not.extr. in c.decausis Oc. Petro. secus in concernentibus principaliter publicam utilitatem .dic de causis. Sed si ab epi copo, ct alio inferiori ordinario fieret talis coismissio, non possetexpediri extra locum in ea assignatum .sed in casu difficultatis esset recumrendum ad ipsum ordinarium , qui super hoc prouideret L, ves eidem expresse commiti rei facultatem exequendi etiam extra illumlo. cum,uel alio modo,consuleret negotio; dc ratio diuersitatis est ; quia ad is sum ordinarium potest de faciIi haberi recursus, cum existat in prouincia; quod non ita est in Papa, qui committit per uniuersum orbem glosi Thic. Et hinc est,quod quando recusatur delegatus Papae,e- liguri ruraebitri ad cognoscendam causam recusationis, quia esset difficile recurrere ad Papam , si vero recusetur delegatus ordinaraj.no eliguntur arbitri, sed recurritur ad ipsum ordinarium,cum id de facili fieri possit visur ac sicontra rnum.

Cap.r . Si a subdelegato.

s V INDO a sub elegato non in totum appellatur,

quia non admittit exceptionem , per quam deu gatur etiam deligatum habere iurisdictioncm . ad primum diligantem appellabitur.

Qv IA uepellatio debet interponi ad iudia

cem,qui habeat iurisdictionem super eo, propter qnod aliquis appellat. c. ut debitus. extr.de appell. Vnde qui appellat ad aliquem. praesupponit illum habere iurisdictionem suis per re appellata. Francus hic. Et quoniam si ille. qui appellat,denegando delegatum habere iurisdicti mem . appellaret ad ipsum delegatum, per consequens fateretur ipsum habere iurisdictionem, quod ante negauerat.&sic esset sibi ipsi contrarius. ut in text. Et appellam inaeo, quod appellatifungitur vice actoris. c.cum inter extr. de except. Et in agendo non licet cori. traria proponere. c.'licit.extr. de peli. quamuis liceat in excipiendo. Fufi n. hic. Ideo licet

regulariter a subde legato appelletur ad delegatum, qui iubdelegauit non in totum Vr. csi . delegatus. Tamen in casu, quo negatur illum delegatum habere iurisdictionem, ut euitetur absurditas contradictionis in appellante, non ad ipsum delegatum, sed ad primum delegariis tem est appellandum. rivi text. Sicut ad eunde

234쪽

os LIBER I. TI

appellatur etiam in aliis casibus, in quibus,si ap. pellaretur ad delegatum, sequeretur absurditas.visu pr.husis, cui. Ochi duo. Sed si delegatus non subdelegasset, ct negaretiir, eum iuri dictionem habere, potuisset coram ipso proponi talis exceptio non iurisdictionis. glas sn. huc. quia iudex bene potest pronuntiare, an ipse habeat iurisdictionem, vel non;&per hoc nulla sequitur contradictio, vel absurditas. csuper

litteris extr.de rescript. O I si quuIFde iud. Cap. I i. Hac constitutione CONSERV ATORES non possunt deputari, ni F epis

copi, vel eorum superiores,aut abbates,seu dignitates , vel personatus in cathedralibus, vel collegiatis eccisisa tinentes. IA isti conseruatores dantur, ut tueantur 1 manifestis iniurijs, dc violerariis, personas, vel loca, quibus a Sede Apostolica con eduntur. N in text. Et quoniam personae inferiores non bene possent alios tueri, cum non ita timeantur ab omnibus, ficut potentes; in propter earum statum,ct conditionem, potius vilesceret dignitas eis commissa. argum. c. i. extr. deprivileg. Ideo ne talis concessio delusoria videatur, debet solum istis insignibus perasonis assignari mn texto extric pastor. Et ficnota unam differentiam inter delegatum . di conseruatorem, quia delegatus potest esse ea-nonicus ecclefiae cathedralis, conteruator, non

uatori

Qv IA ista metua defensio est iuri suspe-

ista, ne tales inter se colluderent contra alios. Anch. hic Et quoniam est cauendum, ne sub specie boni,na se a ritur iniuriae, Clem. i. de religidam. Ideo prohibetur, ne quis possit esse conseruator sui conseruatoris . ni iv text. Et haec

defendendi alterum ab iniuriis. ut in text. SA,

prat. i. Et quoniam incongruum videtur, ut subditus habeat ad hoc maiorem potentiam, quam dominus. c.licet extr desuppl. Negi prata Non enim est seruus maior domino suo. Ioax.

cap. 3 3. Ideo prohibetur, ne subditus possit esse sui domini conseruator Nintext. Et haec est alia differentia cum delegato; quia (saluo iure recusationis j subditum mihi bene possiim impetrare delegatum, conseruatorem, nongi. FG.

vestemporali. EXCEPTIS Regibus, ct Reginis. C

Qv I A si haec specialitas in ipsis non esset, in

hoc essent peioris conditionis, quam subditi, cum non reperiantur multi maiores ipsis Regibus , qui possent esse eorum conse uatores , sicut multi reperiuntur maiores diagnitate ipsis subditis.areum c. nouitaextr.deiussita Et quoniam sublimes personae maioribus sunt gratijs honorandaeX.c multa.exInde praeben. Ita eo sicut Reges, ct Reginae dignitatis altitudine prqeminent, sic praerogatiua grati ae ipsos comvenit anteferri, ut possint eum habere conse uatorem, qui in reliquis eis subditus existat. Alatret. ct inst. primi c. ne aliqui. CONSERVATORES hstiusmodi, ex ira crvitares dioeceps, tu quibusfuerint depliriti centra quscunque procedere, alit aliquos intra Ptiam te ama it diarausum eorundem trahere nam praes

Ov I A officium istorum conferuatorum

est odiosum , cum exorbitet a iure comm

muni ; ct sit in praeiudicium iudicis ord narii, qui ex officio tenetur cunctos defendete ab iniurijs. Gemin hic., . circa. Vnde iura ciuilia prohibuerunt institui conseruatores loci. Nisauthent Niudicsine quo sus'. s. nulli quoque iudici.ct, interd colum. D O, ut mihind. hc. hab lo se colum. s. Saepe enim sub specie aliquos cons Suandi ,erant delinquentium occultatores, ct a- est alia disserentia inter delegatum, re conseristiatorem , quia eius, qui est mihi iudex delega tus, possum esse delegatus, salvo iure recusatio. nis, sed in conseruatore est secus ut intra.quod intellige,etiam si non opponatur eAceptio, per finem huius tex.qui apponit clausuIam irritantem factum,ipso iure gloss n. Ioglienseruator,

EIUS, cuius sumsubiectus,ecclesiastica, vestemporali iurisdictione, conseruator esse nonpo jum.

ovi Ain conseruatore requiritur potestat

liorum iniuriatores, ut indictis iuribus ciuiliabus. Et ob id etiam prohibetur, ne alij, quam Romani Pontifices, possin t dare tales conseruatores generales. Gemin hic s. conser. Ideo si ut delegato non datur facultas citandi ultra Io. cum commissionis. svr. de rescript. c.stat. s. in nullo. multo minus est danda conseruatoribus magis odio M. stis hic veri non praesumant. P otest tamen delegat ine expresso partium conssensu. extra locum commissum procedere d. s. in nullo. quod conseruatores, ut magis odiosi,

235쪽

DE OFFIC

CONSERVATOR nonsubdelegat formam hiepositam. QVI A cum etiam conseruator sit iudex de

legatus.glog. isu'.in c. i. debet gaudere aliuqua facultate subdelegandi, quae a lege conceditur principis delegatis. extric pass. Sed quoniam eius officium est magis Irmitatum, odiosum , de non potest iudicialem indaginem c ercere.s r. c. i. Ideo non habet tam amplam facultatem subdelegandi, sicut caeteri a principe delegati ; sed ercerta forma traditur, quam, etiam de partium consensu,transgredi non potest.N in text. OG s.circa.

ET POTEST IUDICIS DELEG. Ea

ni secundum mani festa, non debet absolui, nisi prius suffieientem praestet emendam. c. reparte V. i. eor derer, sign. Ideo cum iniuria sit manifesta in hoc

casu. Gramn.f. pars sunt reficiendae expensat ante absolutionem. ut intret. Sed ex quo Papa sibi non reseruauit hanc absolutionem. vi intextis poterit episcopus illam concedere. c. nuper.extr. Imr.extam.

OFFICI UM tammiratorum expirat ipso iure, quoad non cepta negotia , per obitum concedentis. SI construatores de aliis, quam de manifestis muriit, O riolentus, scienterse intromisteris sev ad aha, quae iudicialem indaginem exigunt ,suam extenderintpotestatem,eo ipso per annum ab ostio sint

QVI A forma commissionis diIigenter est

seruanda. c. cum dilecta extriderescrip praesertim quando committitur officium odiosii. c.o MInst. deret. iur. Et quoniam istorum con seruatorum commissio non est, nisi ad defendendum aliquam personam,vel locum, a manifestis iniuriis, re violentiis, in quibus iudici Iis indago non sit exercenda . spr. c. i. Et eorum officium est odiosum , ut dietum est superius. Ideo vltra formam commissionis non debent extendere eorum potestatem. vi intret. Sed quoniam illam frequenter excedebant. Nineret. Ideo vi limites sibi traditae potestatis metu poenae diligenter obstruent , contra ipsos transgredientes, huiusmodi poena suspensionis imponitur. N in text.PARS vero, qua hocsieri procurabit,sementiam exis communicationis incura LQVI A cum talis pars grauiter de Iinquat.

Francus.sonsere Ideo meretur, ut ista grauis poena ipso iure contra ipsam sit inflicta. mirere. ghrer. incurrat.

A qua nonpotectabsolui, nistri, qu sfatigauit indebite , primo satisfacias integraliter de expensis VI A regusare est, ut expensae legitimae, rem propter causi na, de qua agitur, factae, deis heant refici per illum , qui indebite vocavit partem in iudicium c. calumniam . extr. depernis. Sed quoniam ubi offensa est dubia, suffieit ex communicato, dare ea utionem de stando iuri.

postea est absoluendus a si vero offensa est OvIA per mortem delegantis, re integra, expirat iurisdictio delegati s eum non sie adhue in eius personam efficaciter illa iurisdictio transIata. Apr. c. rox. Seor. c. relatum ita quod non fit necessaria exceptionis obiectio. Gemin.hic.F. cium. Et quoniam etiam conseruatores dicuntur delegati. gloss i. Apr.inc Ideo etiam eorum officium expirat ipso iure,si ante mortem Papae, non fuerit in conseruatorem iurisdictio per exercitium efficaciter radi. cata. nin texi. ct Franc. rer.expirare.

CIRCA expensas, Opersonas in iudicio interueniemus, eadem sunt obseruanda in conseruatoribus,qua in aliis delegatis. Qv I A species sub genere continetur. c. non

estimemus. ig. quali. a. OPorphirius cap.d e- .ie. Et statur regulat,ubi non reperitur ex--ptio. Foss. svr.in c.is,cui. Et quoniam con- conseruatores continentur sub generali officio delegatorum gloss. i. Apr. in c. i. Ideo ubi inter eos, ct caeteros delegatos,no n reperitur costituta aliqua exceptionis differentia, sunt sicut caeteri delegari, tam in expen sis, quam in per sonis, existimandi. N intexictgvenia. hic. quae enumerat septem differentias inter ipsos conis seruatores,di caeteros delegatos.S I quid contra praemissa agatur, est irritumo t-

nane

QVI A hic apponitur clausula irritans omnino acta contra huius decretalis dispositionem. vi intexi Et quoniam ubi apponitur talis cIausula, si contra fiat, factum illud est ipso iure nullum, fine aliqua ope exceptionis gloss=n in c.statutum. Apr. de rescript. Ideo fictrea conseruatorum officium fiat contra id. quod hic reperitur constitutum tale factum est ipso iure nullum. ut in

236쪽

LIBER I. TITU In Clementis. Cap. vni c. Iudices.

IFDEX ad receptionem testum in ciuili a Papa deputatus auiusubdelet t.

QVI A cum talis sit iudex, non potest d ici

nudus minister deputatus solum ad testium examinationem ; sed est delega tuscum iurisdictione ad testes citandos articu Ios examinandos, ct alia, ad huiusmodi articulum facienda, explenda gloss i. hic. Et quoniaim principis delegato competit a lege potestas lubdelegandi. ratr.c. pastoralis. Ideo ex quo iste non est nudus minister deputatus so Ium ad exami nandum testes,quo casu non posset subdelegare,cum non haberet iurisdictionem. extria c. sn. Sed est principis delegatus ad certum articulucum iurisdictione , poterit,ut caeteri principis delegati vices suas alteri committere. It in texi

Odgl.bic. SIMILITER subdeligat executor deputatus adprovidendum certe persona,cognitione Famissa.Qv I A ex quo persona, cui est prouidendu, est certa, non est electa industria personae

tur ei potestas de meritis personae cognoscendi, non committitur ei solum nudum minime rium exequendum; sed simul cum executione facienda, conceditur ei iurisdictio exercenda.ri .hic.ver. repererint. Et quoniam executor da tus a principe cum iurisdictione, dicitur eius

delegatus principis d stis,cui Et deIegatus principis potest subdelegare quando eius indust ria in causa libi commissa non est electa extr. c.fη- Ideo talis executor potest , ut caeteri principis delegati, vices suas alteri demandare .ut in tcxl. oedat. reperim t.

In Extracta g. commvn. Cap. vni c. Sede S. UTER AE apostolica impetratae ad gratias sit adsitis,

in aliquibus ciuitatibus,seu dicri estibus, si inerant integrae , nTobstante diuisionesei de ipsis in duas, seu plures civitates, seudier eses, debent habere illam pigorem in hic diuiss, quem habebaκ t iu illu,

dum integra remanebant.

Vin huiusmodi dioecesum diuisione

solet facete Sedes Apostolica ad diuini cultus augum et um, re populi salutem, quanao populus est in aliquibus locis sic multatiplicatus, quod unicus pastor non potest fingulorum vultus inspicere, realias boni pastoris partes implere .n intrat. Et quoniam Papa non intendit tunc alicis idetrimentum asterre. Priniext. Ideo per huiusmodi diuisionem quis non amittit ius, quod per litteras Apostolicas adgra tias, seu ad lites, in ipsis dioecesibus habebat. vim text. oesupi. in extrauet. Ioan. IIII. de concelerab.ι ,- ubi haec eadem decre-ralis replicata habe-

tiaris

Liber Ptimus. TituIus XXX.

DE OFFICIO LEGAT L

In Decretalia Cap. I. Cum non ignoretis. LEGATUS PUe,etiam persimplicem querelam, ac iri potest,

O in Leg xui papae gerit inprouinciae

suae legationis vices Papae. ut in text. Et concurrit de iurisdictione eum quoli-inario existente in sua prouincia, qualiscunque ille sit, siue Abbas, Eue Episcopus, fine Archiepiscopus, vel Patriarcha;vnde potest exercere ea, quae per istos exercentur ratione ordinariae potestatis. Specta. in rit.de ligat. . nuncosevdendum vers. Legatus. Et quoniam episcopus potest per simplicem queret m adiri. instarit proxae Ideo potest similiter adiri etiam L gatus.ut in text. ct notiu caeonquestiis. o. q. l.

p.r.Studuisti DE causa stet uiliter deligata a Papa, Legatus siem-

tromittere Mnparest

QVI A delegatus Rapae in causa sibi commista gerit vices Papae specialiter,dcin illa est omnibus maiorsu'. iit proxim. c. saAGEt Legatus autem generalis in prouincia gerit vices Papae generaliter Apr. cprox. Et quoniam mandatum speciale derogat generali ut in text.ctile rescrip c. t. Ideo commisitionem aIteri fais

stam a Papa specialiter, senex Ita Legatus impedire Disit iaces by Go le

237쪽

DE OFFICIO LEGATI. a ty

pedire non potest.ri in text. Ecclesiasticus enim ordo confunditur, si sua iurisdictio unicuique non seruetur. Prouernit. D quali. i. Is tamen, qui impetrauit rescriptum ad delegatum , potenco alienari. N praeueniri coram Legato,tanquaordinario, nec proderunt tunc sibi litterae speciales, ex quo eis non fuit usus ante citationem sibi factam per Legatum. Abb. hic num. s. Et fi- militer, licet Legatus non debeat se intromi te e in causa specialiter a Papa alteri delegata; tamen si aliqua causa oriretur de novo, vel detegatur antiqua, quae verili militer non fuit coissiderata tempore mandati specialis , ct eli talis causa,quae ii fuisset tunc conliderata,non emanasset verili militer illa commissio specialis, in tali casu posset Legatus generalis impedire delegatum specialem, re in illa causa se intromittere Abb. hic.

p. 3. Nisi.& Cap. . Quod

translationem. LEGATUS, etiam de latere, ex generali legatione non potist transferre vis vos, pes mim ecclesiam cathedralem alteri Althere , ct alteri concedere ius primatia, vel duos episcopat- pnire, vel pnum dia

Qui A istae sunt de maioribus causis, quae

in fignum priuilegii singularis sunt tantum Summo Pontifici reseruatae. ut in tem Et quoniam maiora nora, committuntur sine speciali mandato. I. Pomp. di mandatostdeprimi ur. Et in generali concessione non veniunt ea,

quae verisimiliter quis non esset in specie con. cessurus I. i J.de c. eim.caimand. Ol. qui peculi .. s. depraul. Ideo quantumcunque fit magna auctor itas Legati de latere, de musta possit, quae non possum aIii Legati, qui dicuntur mini,vel nati. glossi Ur.in cpenuit. Oabb. hic. sine tamen speciali cocessione ad istas maiores causas m nus extendere non debet,cum iri talibus ei non, censeatur concesta potestas. rt intexe Oc ni iores. de baptism. Quae autem fini reliquae mai rei causae specialiter Papae reseruatae, praeter id-Ias in hoc te me numeratas. not. laces . ct enumerantur his versibus

Restituit Papa solis, deponit O ipse;

larticulossoluit, ni nodumquesectigeneralem, Transfert, ct mutat, pellat nullus ab is, Dividit,ac mit,eximitatqueprobat. . m. hic. Et alias plures enumerat Specus in tit. de o c. leue nunc ostendendum.O insansum.hu-ur. ET COMMUNICATOS tamen propter m nlium ineectionem in claricos , absortiere po iis . QV IA quamuis haee absoIulio Papae rese

vel .c quu suadente. i T. quest. . Ex qu tamen illa tendit in fauorem animarum, ut pericuIum more evitetur.s. i. in p. in c penuli Ex approbatione Romanae ecclesiae est inductum , ut ex ipso legationis officio, competat Legatis de latere haec absoluendi potestas. printeo. Odesent. excom c. ad eminentiam.

Cap. s. Licetra quo legatus retulit causim Papa, illius desinit esse

itidem

OVI A superioris auctoritas it Iudi videretur, ii dum causa sub eius examine, per relationem tibi factam,pendet, posset inferior aliquid iudicando immitiare .c nomen. 2.2. i. Ol. . C. de relat.

LEGATUS de latere confert beneficium vacare, Iuer illud Jectet ad praesentationem alicuius ci

Qv I A plus iuris habet in concessione pram

latus,quam in praesentatione patronus .i tintext. Nam praelatus confert de iure, patronus de gratia . prclatus dat ius in re,paetronus

adrem. Abb. hic. Et quoniam Legatus de latere potest conferre beneficium, quod alias contulisset praelatus, praeueniendo eum in collatione. c. i a sede. depraeben in C. Ideo multo magis test illud conferre, si spectet ad praesentationem elerici, sine ipsius requisitione. rtim text. nam fi vineo fortiorem te, mulio magis vineam te. l. de acceHonibivis de diuem di tempora prasin Et confiderate dixit de patronoecelasiastieo; nam si patronus est Iairiis vel clericu s habenspraesentationem ratione patrimonii, non potest Legatus conferre beneficium fine consensu illius. c. cum dilectaῖ- detur atra nam nori debet patronus laicus, qui dotauret, vel fundauit ex elesiam, priuari isto suo iure,praesertim, ne propter hoc alii retraherentur a fundatione/ dotatione ecclesiarum. suspenusto incccumdilectus. Rapa tamen potest etiam rati beneficium libere conferre ; sed non censetur, hoc vella facere, nisi exprimat in litteris.sus in Clem. t.NT UL prati.

Diuitia sed by Coos e

238쪽

LIBER I. TITVLVS XXX.

Cap. . Nouit.LTGATrs in pluribus locis, potest in quolibet dictorum Iocorum iurisdictionem piam exercere , ita quod facta mus Ioci potest in alio explicare. Qui A Legati iurisdictio est ordinaria in

tota drouincia ei commissa. c. t. eodem in o.

Et quoniam iudex ordinarius potest exercere iurisdictionem in quolibet loco sibi subiecto g.cum vis deos ordin.ino. O I. st de procon C Ideo Legatus in prouincia non tramgreditur terminos suae potestatis, in quacunq; parate Iegationis existat, ibi iurisdictionem exeracendo rim texto ossi in d c cum epist. Et haec

sunt vera , tam in iurisdictione contentio a. Quam in voluntaria ; sed ea, quae sunt Iurisdictionis voIuntariae , potest etiam extra prouinciami exercere, contentiosae vero non. glait hic. Contentiosa autem iurisdictio dicitur tua, quae redditur in invitos,& exercetur cum causae cognitione, iudice pro tribunali sedente voluntaria vero dicitur illa, quae exercetur inter volentes tantum . &fit sine causae cognitione,&absque eo, quo d iudex pro tribunali sedeates. hic. SD in I. rss. de os procans Cap. 8. volente PRAESENTE Legato de latere, minor Legatis executionem oscii sui dimittere debet. Qui A minor debet deferre reuerentiam

maiori.c deni e distin. et .vbi dicitur quod cacerdos no debet benedicere in praesentia episcopi , sed debet ipsi episcopo deferre;

unde celebrando missam,insinuat episcopo, ut benedi eat; ct si episcopus vult benedicere, non benedicit presbyter ; si vero episcopus non vult benedicere , concedit presbytero, ut benedicatstri in c.ecce.disin. ys. Et quoniam Legatus de latere est maior caeteris Legatis, cum sit Cardinatis. ciead. in6. Ogi inst.inc penult. di eum destinetur de ipso latere Papae. t in text.I deo pro Sedis Apostolicae reuerentia, eo praesinte , minor Legatus executionem sui officii dimittere debet.ut intrat. Oc.antiqua.s domimisce. de privit. Ipso vero recedente, potest minor Legatus sui officii executionem re assumere. s. hic. quia eius officium per illius praesentiam ' erat suspensum,non eAtinctum cperuinit. M.tuali. s.cti in hac. C. donat.

Cap. s. Ex commimicatis.

ME G AT U S non de latere,fledrationepersona, extra prouincia ibi decretam absoluere neqtiit excommunicatos pro Imestione manuum in clericos.Qv I A potestas Legati commensuratur ex

limitibus priuilegii sibi concessi. Bub.nu. . Et quon tam Legatis non de latere nulla est concessa potestas super casibus Papae reseruatis, extra prouinciam eis subiectanislisset hic Ideo talis absolutio,quae de iure est Papae reseruata. c. iquis tua ente. i .q d. extra prouinciam per Lesatum non de Iatere impertiri non potest , niti de specias gratia ei a Sede Apostolica talis potest concedatur. rt in text. Ogiti upran

NEC etiam inprouincia i tales excommanicari aliis

unde veniant.

Ei A haec absoluendi potestas datur tali

Legato cum limitatione, ut sit intra prouinciam,& in sibi subiectos, non autem in aliunde accedentes. ut in text. Ideo non debet excedere formam commissionis sibi praefixa.c.sane de priuit. Sed nunquid talis Legatus potest absoluere suos subditos, qui alibi excommunicationem incurrerunt IIo ten hic. censuit,quod non, per istum tex. dum dicit: Aliunde contingat accedere; sed communiter tene tur contrarium, ut refert Specvl. eod. iit. , n Ecdicamin. rersicut illud. nam quemadmodum ipse potest subditos extra territorium delinquentes punire. N in c. cum contingat. deser. comp. ita 'absoluere, grussa'. in c. non l. ct fac. c. quest. 3. .placuit.vbigliis inquit, qimd de delicto commisso extra parochiam, potest proprius saucerdos absoluere parochianum suum. Et lie est dicendum ut iste text. intelligatur de venientibus aliunde non subditis. abb. hic num. 6. Et cum hoc cap. indulgeat istis Legatis bene ficium, debet late intelligi.c.elim .derer, tign. diis. Jde constit. prino LEGATUS p.roratione dignitatis nullos tales abso

uit,

Qv I A Legatus ratione Ioei siue dignitatis,

est perpetuus sicut est dignitas loci,cui in is haeret talis legatio c. quoniam. Apr. Iit. Toxo Et quoniam si illi Legati po Te ni absoluere exincommunicatos, clerici illorum locorum perderent priuilegium , quod habent per c. siqnis suadente i p. quail. . nam percuta reb eorum nunquam

239쪽

DE OFFICIO LEGATI.

nunquam tenerentur ire ad curiam, cum ibi haberent superiorem, qui eos absolueret. Butr. hic.nu. is. Ideo ius noluit concedere,ut qui ecclesiarum suarum praetextu,legationis sibi ven.

dicant dignitatem, valeant alicui(quamuis subdito, di in prouincia sua existentii huiusmodi abici Iutionis beneficium impertiri, nisi de speciali gratia eis a Sede Apostolica haec facultas

concedatur ri intext.Cap. IO. Nemini. DUR ANT Legatis aluta etiam legationesinita. QVI A Legari Papae habent iurisdictionem

ordinariam in prouincia sibi decreta, in qua aequiparan tur proconsulibus, ct praefid ibus c. et Ur. in d. Et sunt in rurisdictione maioris auctoritatis, quam episcopi. glossi . hic. Et quoniam proconsules, ct prsesides possunt co-dere leges, ct statiata perpetuo mansura. I.foris

FcI.rrb.I. prima. , n. Et limiliter pollunt facere episcopi constitutiones in sua dioecesi. capsiquid.demator. Or obedien . 'lix lint perpetuae,msi expresse per successor ena re Hoc tritur.Fufinc nobis.il. i. desent.cx.s n. Ide 3 idctra, ct multo magis. debet posse I .egarus Papae . it in text. liue litrie latere .liue in ilium liue tui glis sic. d. c. t. in G,

FINlTVR tamen sui deligati uiras sitis, si sitatio non pracesit. QV IA iurisdictio non est in deligatum eLficaciter translata, donec, per citationem

ad minus, non fuerit illius exercitium per delegatum,asiumptum; sed adhuc censetur so tum remanere in delegant e. c. licendi .gratum. supri tit.prox. Et quoniam, finita legatione, imris ditatio non est amplius in lagato glosset. hic. Et nemo potest dare, quod ipse non habet. c. quod ausem deiurva tr. Ideo si ad minus non praece ferit citatio delegati , priusquam finiretur iurisdictio Legati delegantis, causa, ab eo antea commissa, non poterit poste aper eius delas tum cognosci. xt in 1m. Od.cilicet.

LEGATI non Cardinalis ,sinesseciali mandato, iure legationis, beneficia consure nonpossunt.

OV in mandato generali, Pantu mis

cunque pleno, non veniunt requirentia speciali mandatumori si aliud exrrumatur. 2.infr.depraeben. St. mandato F. Aprocur. Et quoniam facultas conferendi beneficia, requirit speciale mandatum .infr.cerasenti.S cI lib. Praesertim ubi facultas iIla esset alteri praeiudicalis ; eum Papa non intendat tollere iustertis,nisi id exprimat. c. is r. de const. Et istas cultas in Legato , esset praeiudicialis episcopo Ioci. d. c praesenti Obus in . hic. Ideo Summus Pontifex remediis inuigilans subditorum, statuit, ut ecclefiae Romanae Legati,quantumcunque plenam legationem obtineant, siue ab ipso fuerint missi, itue suarum praetextu ecclesiaria, Iegationis sibi vendicent dignitatem , e ipsius Iegationis munere, conferendi beneficia, nutatam habeant potestatem, nisi hoc alicui specialiter duxerit indu Igendum. ut intrat. Non nim plus pollunt isti Legati,quam eis commi

latur. extr. c. excom. Unde eorum gratiae, de T

scripta sunt aduertenda, an formam commi fionis excedant,vel intra illam se contineant.

porro.inst.de priuit. SED Legati Cardunales hoc benepossint. QVI A sicut ipsi honoris praerogativa Iaerat

tur,sic vult Summus Pontifex, eos auctoritate fungi ampIiori. N in tetit. Ideo iure Iegationis de latere . eas competit haec conse rendi potestas, sicut ili alia eis competunt, quae non possunt alii Legati missi, vel nati xt in textio extri quod transi.

Cap. 2. Legatos- LEGATUS Papa habet inrisdictionem ordin

QVI A deputatus erato territorio cum generali commissione iurisdictionis, dicitur habere illam ordinariam .c. cum ab eccI. Od latos . i. exinde ossic ordin. mitisin Clamen Osi

principalis.de rescript. Et quoniam Legati, quibus ut certis prouinciis a Papa committitur Ieg tionis officium , ut ibidem euellant, redis Pent, aedificent, atque platent, dicuntur ibi d putati cum generali commissione iurisducti Dis.vi in text. Ideo ad instar pro consolum,-ttrorumque praefidum, quibus certae sunt d cre tae prouinciae moderandae, tales Legati iunc prouinciarum sibi commissarum iudices ordia narij.ylinteo. Oextric n. UNDE per mortem Papa non expirat euis cium.

Qv I A iurisdictio ordinaria non expira

morte concedentis suspentiti bis, in quia f. deiuris . omnaue Et quoi,no

240쪽

: u, pipes habet illam ordinariam. Am supelius. Ideo per obitum Papaeco

l O tis illa non expirat. ut intexi . di not. Innac.

et let,u d GF .deri. Et hoc siue res fitarit eis graet non

dicitur Legatus Sedis Apostolicae dae Thic. Et

- irata Sedes nunquam moritur. c.liis

Cap. 3 Praesenta.

FINITA Iegatione, expirant reseruationes legatorum, O omnis processus babilius/per illis. QVI A sicut ipse,qui desij tesse legatus, non

potest amplius talia, quae ei competebant ratione Iegationis,per se exercere, multo minus poterunt alij ab eo deputati. Archiaehic in princ. Nec obstat, quod in causa delegata suffiisciat praecessisse citationem factam per delega-

LIBER

tum legati,ut causa perpetuetur in illo,legatione finita.Dctr.c. in. quia ibi

nennita .re r. IV. viai tractatur de commic

sione iustitiae , quae nihil noui dat, sed de iure iam quaesito praecipit cognosci; hic vero tractatur de commissione ex gratia superaure q-rendo, quod facitius tollitur, quam ius quaelitum. Gemin hic num A. praecipue, ut subtrahatur legata loccasio ecclesias aggravandi. Specul. deligato nunc tractem m. res. cum talti. Et quoniam ubi quis non assumitIartes iu dicis, nec facit cum causae cognitione, illud si non fit in esse producto, non assumit vires post de celsum iudicis facientis. Isn .ctibi glo Is deben. Ideo reseruationes, quae conferunt gratiam super beneficiis, sine iudiciali causae cognitione, si non habuerunt effectum tempore legationis, finita legatione, non poterunt super illis producere ellectum. Nintext. ut sic, principali perempto, corrumpatur etiam graua ab illo dependens, non dum perfecta. arg. l. duo, S. exceptio .ssct iu

NISI ranc illa beneficia iam vacantia, sint co QVI A per collationem aequiritur beneficiato ius in re. c. fin infr. de concespraeben. Et quoniam taleius est in .esse producto. d. c. sn. Ideo non lic tot Iitur .n ut ius quaerendum. ut dictum est superius , di ob id, si aliquis obtinuit beneficioni, legato, vel ab eius executore, legatione durante: postea, legatione finita, non oebet talis collatio visibus euacuari. pi in rex. o extr.c n.

I. TITVLVS XXX.

ut di- PENDENTE vna pia reseruatione in ecthJacod-legiata, rei de benesciollectante ad collationem alicuius , legatus in eadem ecclesia , rei benescio ste-ctante ad collationem eiusdem, aliam facere non potest. I A reseruationes beneficiorum sunto

diost propter duo,scilicet,quia per eas distur via ad vacaturas. & quia praeiudicant ordinariae potestati gloss. hic versicinitur. Eiquo mam ob tales causas sunt restringendae. Plinteo. Ideo prohibetur, ne , postquam legatus in aliqua cathedrali, vel collegiata ecclesia reseruallonem alis duxerit faciendam alia (illa pendeniste 3 faciat aliquatenus in eadem , Nec etiam, postquam alibi reseruauerit aliquod bene heium, ad collationem pertinens cuiuscunqtae,aliud quod ad illius collationem pertineat qua.diu reseruatio pendet alterius ) sibi quoquomodo reseruet. Nintrat. Huiusmodi autem reseruationes. Sc gratiae ad vacaturas Aodie omnino sunt ablatae per Conc. Triden.sessa ,dere 'r.c. i'.

ET quod si contra predicta,irritum decernitur.

VI A quod fit contra legem, debet pro in. Zfecto haberi l.non dubium Cod.detegib. Sequoniam ubi apponitur clausula ip o facto gesta cotra prohibitionem legis, illa snulla eo ipso, absque ope exceptionis. ut notat. in c.quiapropter.de elect. O Clemen. . ractnitit. Id eo ad maiorem ex premonem , ut gesta contra hanc constitutiqnein sint nulla ipla iure, decer. nitur, ut quicquid contra praemissa contigerit attentari, eo ipso viribus non subsistat. ri m

xl Cap. q. Deliberatione.

CATII EDRA L E S, rei regulares, riI collegiatas ' ecclesia, legati reseruare, vel conscrre DFn podi sunt QV IA reseruationes, collationes, quae fiunt per legatos, sunt tanquam odioiae, de praeiudicantes iuri ordinari', restringenis dae. ut supr. cprox. Et quoniam praecipue conuenit restringere illa s. ne fiant de eccleius principalioribus, in quibus , propter maius pericli Ium cautius en agendum. c. neprodesectu.exir ueleel. deo istas maiores ecclesias legati reter uare,vel conferre prohibetur. v intexi . quamuis isti legati sint Cardinales. Visupra. i. Et quoad reseruationes . est hodie particularis probibitio Conc. Trad Iesset. . de resor.cap. i p.

SEARCH

MENU NAVIGATION