장음표시 사용
241쪽
rDrMin dignitatibus reclsarum cathedralium, qua resignare , ipsorum resignatione meepta, illa sunt maioresposiepiscopossimarumpraeutiper e- valeat etiam idoneis conferre personis. ut in tem,lectionem debent assumi. Ogl. Per. Icimque.
QVI A etiam ista beneficia sunt principa
lia,ct in eis cautius est agendum.c. d. multa. extr deprab. Oc.cum in cuctis dees . Et quo niam quando in eis proceditur per electionem, praesumitur, quod melior assumatur, cum sint multi ad danda vota , ct ad discutienda plurium merita,& qualitates.ArchidAu. Ideo facilius arctatur ab istis dignitatib. potestas legati, quando illarum electio spectat ad multos, quam fi prouisio spectaret ad unum solum ut in text. Og f. r. hic. Sed cum maioritas confideretur ei camulta , ut circa ordinem, secundum quem archipresbyter est maior archidiacono ; circa administrationem, secundum quam econuersos de circa alia, quae no Lincsedes. exre. de rescrip t. O in c. i de Oc. archipresb. de qua maioritate erit hic intelligendum y Die . quod de maioritate praelationis,in qua licet inspicienda fit consuetudo, de iure tamen archidiaconus praeest: Vnde is qui praeest post episcopum capitulo,& c uocat capitulum, de similia facit, hac prohibiatione inclusus es gloss. t. hic.
ET contra hoc factum,est irritum. Qv I A hic apponitur clausuIa irritans ipso
facto. N in text. Ideo non est opus, ut coriistra factum annulletur ope exceptionis. vi
LEG ATI' S non potesi alicui committere, quod re
cipiat refignamnem beneficii, O postea illud rem
Qui A per hoc aperiri posset via contra La
teranense Concilium ad beneficia vacatura . ut in text.nam ille, qui appeteret habere tale beneficium, impetraret commissionem fieri,ut idoneae personae conferret, ct imis petraret executorem, de quo bene confideret, ut postea ei illud conferret. Ioann. Andr. hic. Et quoniam per huiusmodi impetrationem , ct collationem , quis videretur desiderare mortem proximi, in cuius locum,ct beneficium, ille crederet, se esse successurum. c. nulla.extra de conceis praeben. Ideo prohibetur, ne ipse Legatos, in genere, aut in specie, cuiquam concedat ut ab his, qui beneficia intra legationem eiusdem habentes, ea in illius manibus voluerint libere Rarion. Iur. Pontis Lib. I.
E T contrafactum , NI faciendam, decernit lari
Qv i A per huiusmodi decretum irrita
tionis , contrafactum redditur nullum ipso iure,absque ope exceptionis, ut dictu est superius. Sed quoniam constitutiones,& leges dant formam futuris negotiis, de non trahuntur ad facta praeterita , nisi in eis nominatatim de praeteritis caueatur .c.D. eor. de conssit uno Lleges la r. Cod deligib. Ideo ad prouidendum etiam circa praeteritas, ct tunc pendentes huiusmodi iIlicitas resignationes , ct collationes(per alia iura quo ad mentem bene prohibitas, licet non nominatim expressas. vr in c. nulla.)clarius statuitur. ut etiam ad tales praeteritas haec constitutio extendatur. plintret O Gemin. s. .
COLLATIO Legati per taciturnitatem priorO bene sci, pitiatur.
Qv I A sicut impetrans beneficium a Papa,
tenetur de priori beneficio, quod habet, quantumcunque it Iud modicum fit facere mentionem ; alias gratia censetur subreptitia,n fi sit facta motu proprio Papae. chmotu.incta depraeben. fie tenetur facere mentionem ille. qui impetrat a Legato gl. hic. nam si impetrans expressisset, se aliud beneficium obtinere, vel litteras ad istud non habuisset, vel saltem non ita de facili .c.postulas,extr. de rescript. Cum ille, qui est benenciatus, regulariter non reputetur habilis ad aliud beneficium. c. is , cui ins depreb. Et quoniam su breptio vitiat gratiam .csuperlitis ter . exta. de rescript. Ideo collatio beneficii per Legatum Sedis Apostolicae alicui facta, nullius momenti existit,si in ea non fuerit habita mentio de alio beneficio, quod primitus ille obtine.bat. vi intrat. Si tamen Legatus conferr*t ex motu proprio, cum tunc non possit imputari subreptio impetranti,& Legatus sit in casu, quo habet conferendi potest atem,collatio fie facta teneret Gemin hic num. 6. Sicut etiam valet collatio facta per episcopum, non facta mentione de priori beneficio, quando est in casu, quo ipse potest illud conferre habenti aliud beneficium.Clem. a se Oc.ordinis
242쪽
LIBER I. TITVLVS XXXI. Liber Primus. Titulus XXXI.
In Decretat. Cap. I. Pernitiosiam. IpISCOPI influis dioecesibin possunt crimina inqai
ovi A Episcopus in Ha dioecesi habet
merum imperium. cap. si qui. epist. O ibi
glosis et . quali. .Oc nouit. de iudic. Et quo-n 1 inquirere de criminibus, ct illa punire, est meri imperii. .imperium. F de iurisdici omn iudic. Ideo ut sua dioecesis purgetur rualis hominibus, ct peccataeuitentur, potest episcopus ex officio inquirere, di punire. rt in text. O d. c. no. xit.Inquisitio autem ista est facienda secundum quod canones censent. vi in text. nam in uititio specialis,& ordinaria non debet fieri contra certam personam, nisi praecedat in famia c. quasit. de accusat. Inquisitio vero generalis, stextraordinaria , quae fit, quando incerta sunt delicta, ct personae, ut visitando dioecesim vel prouinciam. capsicut olim. de accusit. Oc RonMnas sane decressus in o. vel quando maleficium est certum,sed ignoratur, quis fecerit . ut in let, congruit. f epsic. pra . ipsa potest fieri, etiam infamia non praecedente. c. bona. il. r. Sibiglossile elici. O cI. de postulat praelar. O Bartol. in l. spubluo. g. de adulter. Et quoad crimina, quanta do episcopus procedere possit, est distinguendum, quod quaedam sunt crimina mere eccle- fasti ea, de quibus iudex saecularis milio modo se intromittere potest, ut est crimen haeresis. c. ri inqui unis. prohibemus.detaret. in c. Quae isdam sunt crimina mixta, de qui bus uterque tu dex cognoscere potest, ut est sacrilegium. cap. cum generale de fori compei. Oc felicis depanis.ind. Regulariter vero de alijscriani nibus, quae non sunt mera ecclesiastica, vel mixta , non se ingerit iudex ecclesiasticus contra laicos in ter. ris imperii . nisi directe quo ad poenitentiam imponendam, S ad delictum prohibendum. Win c. novit. de indic. Nisi delictum fit notorium nam tunc, cum deprehendatur negligentia iudicis saecularis, potest iudex ecclesiasticus procedere. die . c. novit. O c. .notoria decensebiis.in 6. Et quo ad religiosos exemptos, non iudicabit de eis episcopus, nisi cum ratione criminis perdunt priuilegium exemptionis, ut eum delinquunt in loco non exempto. c. ex tuarum. de iuuileg. in o. Textus enim hic debet intelligi de subditis,dum dicit, posse episcopum inquitere,& punire, secundum quod canones censent. Burr. hic. mim. 32. Et ex quo tenetur iudicare secundum canones, debet iudicare secvn. dum allegata, ct probata secundum quod canones disponunt, ct non secundum quod iudex, ut priuata persona nouit.gloss. l. h. ciet ciuis dicet. s. quali. r. Vbi tamen iudex haberet in-d via ita tam conscientiam contra probata, si ilis Iam deponere non potest , debet euitare dare
sententiam, ne peccet contra conscientiam,&ne puniat innocentem. Butrixum. et . de quo articulo, vide plene per S. Tholi I. cribi Caietan. t. et quali. 6Z.arti c. t. O liaret.lib. i. q. i. rariari re,
pistis EF cum opus,erit,inuatare brachium seculare. Qui A utraque potestas, scilicet, ecclesiastica, ct saeculam, debet se ad inuicem adiuuare, ut mali extirpentur,ct ecclesia Dei innoxia conseruetur c principes. 23. quasi Soec cum ad verum .disin. y 6. Et quoniam delinquentes spectantes ad forum e celesiasticum , ali quando non satis reuocantur a malo per solam poenam illius. secundide male dic. Ideo cum opus fuerit, debet iudex ecclesiasticus conuocare saeculare auxilium , non ad pra iudicandum , sed potius ad ea . qua: Deo sunt placata, prosequendum. rt in text. O c. administrater .a 3 q. s. Hoc n. solum bene agitur, , plectendo, ct ignoscendo ut vita hominu corrigatur. pro dest. 23. q. s. unde iudex saeculam debethanm-re re animaduertere in rebelles, ct inobedientes iudici ecclesiastico,non curantes de excomis municatione, ct aliis eius poenis r Et ecclesi sticus debet interdicere, ct excommunicare subditos rebelles, ct proscriptos, iudice caeculari, vel aliter se ad inuicem adiuuare , secundum quod qualitas , ct iustitia cauta requirit. b.hic num i . Est tamen in hoc differentia inter ecclesiasticum,ct saecularem, quia eccletianicus potest per excommunicationem comis Pellere saecularc m ad dandum sibi familiam, re auxit: um
243쪽
auxilium suum, sed saecularis non potest comis pellere ecclesiasticum. Innoc. in . quia ecclesianie us maior est eo. c.quatitet. deium.di c. legimus. di linctivi. Est etiam cicalia disserentia,quia ecclesiasticus non tenetur iuuare iudicem saecu- Iarem , puta, excommunicando eius rebelles,
nisi prius fiat sibi fides de processu ; nam non
debet excommunicare, nisi praemittat admota nitionem , di ex iusta causa, sed iudex saecularis debet obtemperare ecclesiastico, licet non fa-eiat sibi fidem de processu; ct hoc, quando ecclesiasticus petit auxilium in iudicio. ct est ea-sus .in quo iudex saecularis non potest cognos.cere. Innoc.hic; ut est in crimine haere fis,quod, cum sit mere e celesiasticum, non potest neque directe , neque in directe iudex saecularis cognoscere, sed pura , & nuda executio ad eum pertinet ad requisitionem iudicis eccle fiastici. c. rt inquifitionis. s. prohibemus. demeret in G. Etiadem die per illum textum . ubi alia crimina essent mere ecclesiastica , sed ubi non essent mere Ecclesiastica tunc si traditur aliquis curiae saeculari, ut quando ciericus degradatur, iudex faecularis ron debet eum punire, nisi fiat
fibi fides de processu, quia ille efficitur de foro
suo , di habet eum iudicare ut subditum, non autem est purus executor, ct in isto casu Io qui tur. tex. in authen. de sincii fusc.in , si rero crimen. Sed si non traditur sibi. ut iit de foro suo,sed iudex ecclesiasticus petit, ut tanquam executor suam sententiam exequatur, debet illam exequi . lieet sibi non fiat hdes de processit. c. 1. de except. in s. Verum si iudex saecularis sciret illam
sententiam esse iniustam , non teneretur illam
exequi, saltem in causa criminali. Abb. hic num. in . qu a non debet esse executor ad malum, sed ad bonum. hnon tantumss de appellat. Et similiter, si eodem natus per iudicem ecclesiasticum appellauit ad superiorem, non tenetur saecularis impendere auxilium ad impediendum pro gressum appellationis; quia tenetur illud impendere contra rebelles, de resistentes iudiei ecclesiastico de facto ; secus contra resistentes de iure. Abb.hie. Et in dubio prasumendum est pro appellante,ut Sedi Apostolieae,ad quam ille recurrit deferatur.c. directa. de pest.
Cap. a. Si sacerdo S. op D IN ARIVS qui mi non ut iudex sted xt Deus,
ni homo subditum esse criminis reum, in et eminate potersi ,sed non nominatim eum arguere, pel
VIA illud dicitur ordinarius scire ut Deus, quod stit in foro paenitentiario per eonfessi Dema. omnu. depaenit. Illud dicitur scire visim plex homo, quod per aliquem sensium corporeum apprehendit ut testis. c. cum cavsam. de testibis. Illud dieitur scire ut iudex, quod ordine iudiciario est sibi probatum. c. quoniam de pro istat. Et quoniam confessor debet omnino cauere,ne verbo,aut signo,aut alio quouis modo aliquatenus prodat peccatorem. dict. c. omxu.Et quis non debet iudicare secundum conscientiam, quum habet de re per aliquem sensum extra iudicium, sed debet iudicare fecundum allegata, Se protrata. ut nothuminc.proxim. Ideo neque de eo,quod scit ut Deus,neque de eo, quod scit ut priuatus homo, potest ordinarius ut iudex aliquem nominatim arguere, vel punire, sed secundum allegatam iudicio , debet procedere.ut in text.&gloss.ls r. in c. proxim. Et vide plenius per S. Thom. n. 3 qaeali. s. artu. d. cIT
men potest indeterminate, re in genere talem arguere, exemplo Domini Nostri Iesu Christi. qui dixit: Vnus vestrum me traditurus est; Et melius esset,si homo iIle natus non fuisset; non tam EIudam a communione remouit.Ninteo. Matth.cap. 26. Et potest talem in genere punire, ut dicendo; Quicunque fecerit tale factum, fit excommunicatus.ri in text. Et perinde habetur,ac si,proprio nomine expresso, esset exeommunicatus, quantum ad Deum ; sed quantum ad ecclesiam non, 1 qua per hoc solum ille n onustabitur glus hae persic. nominatIm. Talis enim admonitio, , correctio facta in genere potest prodesse,ut ille, qui scit se esse in delicto,corrigatur ; ci cum nominatim, aut alio signo determinato, ipse non exprimatur , apud alios
s. Ideo superior, qui praecipue debet incumbere saluti subditorum vn c. i. huiusmodi m dum corrigendi d ebet tenere. ut in text. O diei. c.=pecta Sed quaeritur , nunquid haec generalis excommunicatio, de qua dictum est superius,
fit ferenda, praecedente competenti monitione Dic,quod sit c.Abb.hic mran i. nam Nec in genere, nec in specie debet ferri excommunicatio, ut si praecedente trina monitione. c.Romana.
versic. sed nec.desenten. excom. in o. Sed quid si e piscopus dicat, excommunico unum de illis. qui tale factum fecerunt Dic, quod nullus est excommun icatus. g spmvltim .hic. quia potestas, di voluntas debent concurrere ad expIe-tionem cuiust queret c.cumsuper. A c. leg. O multum. C sibi, relalteri Sed iste excommiacas a uicans
244쪽
nieans non habuit intentionem excomunicanodi, nisi unum, ergo non debet esse uterque excommunicatus si nec debet esse unus ex illis,ex
quo nescitur, de quo senserit.Ab hic nam praeis sertim in istis spiritualibus intentio debet esse pura, de certa .c retvl. de consecr distinct. . ct sententia incerta rei iudicatae. auctoritatem non continet. I. penultim. n. Coae destenten qua Decret. quant. Et faciunt ista ad interrogationem, quid si sacerdos volens communicare gopu .lum, &habebat ante se undecim hostias, quas tamen putabat esse decem, protulit simpliciter verba consecrationis , nunquid omnes unde eim sint consecratae , vel decem tantum, vel nulla 'Et salua determinatione ecclesiae ; Die, quod si habebat animum consecrandi omnes,
licet erraret innumero , omnes erunt consecratae,quia non deficit intentio i Sed si habebat animum consecrandi decem , di non pIures, nulla erit consecrata , quia incertitudo vitiat, cum non appareat, quas ex illis undecim voluerit consecrare./Θ.hic in . oenot.in rub.ME. cap. de desecl. intent. Sed an sacerdos possit consecrare totum panem, qui sit in platea 3 Dic, quod non , quia derisorium esset, ct contra mentem Christi Domini nostri, ut plus Lacerdos conficiat, quam sit opus fidelibus. Dusr. hic
Cap. 3. Cum ab ecclesiarum. 8I ordinariusAbiectis epis opo profert in sibi subie
ctum iustam censuram ecclesiasicam, episcopus ibiamseruare debet. QVIA ad roprimendam peruersorum malitiam,censurae ecclesiasticae sunt in canonibus costitutae,quas, sicut latas a se Insub.ditos vellet episcopus obseruari, ita rite latas ab aliis ordinariis,quamuis ei subiectis, debet ipse obseruare.infr.c. ad reprim. Ecelesiasticus enim ordo confunditur, si sua iurisdictio unicuique
non seruetur. peruenit. s. i. i. Et quoniam censura lata per superiorem semper praesumitur iusta,donec contrarium non probatur. glos penult. hic. Quod tamen procedit, si non fuit appellatum, nam si fuerit appellatum ab excomis municatione , licet appellatio non suspendat vinculum, ut in c. past. de appellat. suspendit tamen praesumptionem iustitiae ; unde oportet, quod superior probet eausam iustam, sicut coistingit in aliis sententiis.nnotat. Innu. in c. bonaei a.deposui. praelat. ct abb. hic. Et quia excomm nicatus in uno Ioco,est ubique excommunIca tus, cum cAsommunis tro afficiat Pirsonam, di eam sequatur, ut lepra leprosum. c. de iret. Opac. .cuo. i. quas . i. Ideo censurae celesiastica(siue sit excommunicationis, siue suspensionis, siue interdicti, quae poenae ecclesiasticae sub
tali nomine censurae comprehenduntur. c. qua
renii. e rerbsign. donec praesumitur per unum ordinarium rite Iata , debet etiam per alium, quamuis eius superiorem, observari. Pt in text.di d. c.ad reprimendam.
ET illam e satufactione, O conficientiaproserenturelaxare non debet.
QVI A ubi certum est, censuram ecclesi
sticam e sie iustam, est facienda remissio pro absolutione ad illum, qui protulit eam,nisi ipse requisitus,malitiose deneget absolutionis beneficium exhibere. cap. rener, sane. defenten.excommun in o. Vel nisi esset periculum in mora , quo casu superior absoIuit, recept prius iuramento de parendo secundum formam eciae fiae.csacro. desente xcom. ubi vero certum est, censuram esse iniustam, non fit remissio ad illum, qui protulit eam. Si vero est dubium, potest fieri relaxatio, sed honestius est remittere. d. s.sane. Et quoniam talis censura praesumitur iuste, & rationabiliter lata ,ut dictum ei superius. Ideo superior illius, qui eam protulit, non debet fine congrua satisfactione, ct absque conscientia ipsius proferentis, illam relaxare. ut in text. Si tamen eam relaxet, absolutio tenet glossD.hic. quia episcopus concurrit in iurisdictione cum istis praelatis inferioribus non exemptis. Abb. hic.num. v. et inst. in c-pentii num. 6. Vnde habet iurisdictionem illum absoluendi; re licet ipse superior faciat contra ius litigatoris,quando absoluit illum,quem deberet remittere ad suum ordinarium sibi subiectum, qui protulit censuram . non tamen facit contra ius coustitutionis,dust l. s. sane. sic absolutio per eum lata teneta glos Aie. Remisssio autem fit regulariter ad excommunicatorem, ad eius honorem seruandum. c. ab excom. per deferatur. Arescr nam minor pudor est,quod quilibet eorrigat factum proprium,quam cor
rigatur ab Hi .c. qualiter. de accusCap. . Cum vos. SI ordinatio vacantis ecclesia ex iusta caeca dissertur, est ibiper epistopum oeconomia ponendus. Qui A si in ecclesia vacante oeconomus no poneretur, qui illius bona custodiret,ssili ustui in ecclesiae viaiudiciu expendem
245쪽
ret, aut futuro successori,vel alteri, prout de iure fuerint debiti, reseruaret, per alios facile indebite usurparentur. Nin text. Sc.nepro defectu.Aetici. Et quoniam cura prouidendi, ne tam Iia bona dissipentur, regulariter ad eum pertinet ad quem pertinet instituere rectorem cap. sn.eod,in o. Et ius instituendi in beneficiis de iure communi, spectat ad episcopum .c.exstequem
tibis. de institui. Ideo quando est rustum impedimentum, propter quod ibi non potest derectore prouideri debet interim episcopus curare, vi per oeconomum bona illa conseruentur.
Miniret. Et similiter debet facere alius praelu-tus,ad quem spectet in vacanti beneficio instituere gloss penust hic.Cum enim propter decentiam dignitatis, re alias occupationes, Non ponsint praelati per seipsos hoc facere,debent facere per alium, scit.oeconomum. c.quiperalium.de
Qui A patronus non debet se intromittere
in rebus ecclesiae,nisi ad defensionem .c.Ω- cernimus. ct situ. id. q r. Id eo ipse non habet custodiam bonorum e celesiae vacantis,sed ille ad quem pertinet instituere, qui cum non possit per propriam personam hoc exercere debet facere per oeconomum. vi intrat. dictum est superius. Sed intellige de patrono laico, qui non habeat talia bona custodire, nisi ex priuilegio , vel ex consuetudine approbata per Se dem Apostolicam ei talis custodia competeret. Abb. hic num. . nam patronus ecclesiasticus ipse
habet illa, ecclesia vacante, custodire. c. cum Oplantare. f.ineta l. deprimi. Unde in hi repatrona istus ecclelialticorum non est per episcopum talis oeconomiis ponendus argum.. contrariosensu talistrat. Et per patronum e celesiasticum intellige eum , qui habet iuspatronatus ratione eeeseliae ; nam si ei competeret ratione patrimonii, quamuis esset persona ecclesiastica esset
censendus in hoc iure tanquam laicus. cap. cum dilectis. de iurepatr. Et talis oeconomus est ponen
dus, etiam intra tempus praefixum patrono ad praesentandum, si interim fit periculum, ne bona e celesiae dissipentur. Batris, qui examinat diuersa impedimenta, per quae institutio impeditur fieri intra tempus regulariter praefixum a iure, ct tamen non fit deuolutio iuris instituendi ad alios, ct similiter habetur in c. quoniam. de iurepatr. Non valentibus enim agere non currit tempus c. imputari.deret iur. in o. SLi., D. C.demnatre t. Ideo tunc non obstat tempus assiis fuatum .inc a. de com Praex
CIS ORDINARII. 13ICap s. Ex parte.
SI constat ordinario, quod absolutus a Papa stippressit
peram causam,quare fuerat excommimicum,demisti remittere ad Papam. VIA supprimenti veritatem absolutio sur- erepta non prodest .c.ossicii ct c. imiprocausa.desent. excom. Excommunicatio enim, de absolutio sumunt vires ab intentione superioris excommunicantis,uel absoluentis . . M.hic num.
Vt est etiam in alijs rescriptis, S gratiis obtentis. c. uper litteru.derescript Et quoniam illa,qui absoluit pro una causa, non praesumitur absoluere pro alia, nisi hoc exprimatulus hic. ficut iadem est dicendum in absoIutione a quolibet peccato , vini fi peccator expresserit delictum cum suis qualitatibus,quq habeant gravore delictum, non consequitur veram absolutionem. c. .depaenit. di . scpuod intellige de circumstantiis quae peccati speciem mutant. Concit. Triden.seis i . cati. T. ct dic,ut latius declarat Nauar.in Manualc. 6. Et quia inferior non debet absoluere ab excommunicatione reseruata Papae,nili in mortis articulo .in'.ι pale. .pret. Et quamuis esset excom municatio, a qua absoluere pocset ex quo Papa apposuit manus, ct impetrans tale vitium subreptionis apud eum commisit, inferior se ingerere non debet. c. a.deresiripi.OButr. hic. Ideo non debet episcopus talem adhuc ex communicatum absoluere, sed pro absblutione debet illum ad Papam remittere, qui manus apposuit, dc ad quem spectat talis absolutio. ut intret. O c. quodpuper desti dein rum.
SI vero sibi non constat , est tamen si retem sus
picio ιontra eum, debet cogere eum se purgare.
Qui A ubi quis Iaborat infamia apud bo
nos, ct graues viros, ct si nullus appareat accusator,ad remouendam illam urgentem suspicionem, quae est contra eum , est sibi per episcopum canonica purgatio indiceri da .c.
nos inter. depurg. canon. O omnibus. t. quaeli. s. Et quoniam esse excommunieatum, est maxima infamia. iura.F.q. . Ideo ex quo talis adhue pro babiliter timetur excommunicatus, ne in suae
animae praeiudicium,' aliorum scandalum latali Iaboret infamia, est per episcopum compeialendus, ut canonice se purget, quod fuerit veriatatem confessus, ct per consequens recte
246쪽
LIBER I. T ICap. s. Significasti.
S I exile sit, vel malitia delegati Pape,quisperseu rat in peccare aerdinariis loci potestsupplere.
N IA delegato non intelligitur data pote stas nutriendi aliquem in peccato, uuam
nee s si vellet Papa dare posset. c. quiri t. Og siminus. M. quaest.3. Et quoniam in defectum aliorum iudicum ordinarius semper potestin-surnere. re in fauorem animarum occurrere, ut euitetur pqccatum ju'.c i. oede iussu.c nouit Ideo si ex defectu delegati quis perseuerat in Cone. Triden.=essa de resor.matr.c. 8.
NON .viante, quod causa fuerit delegato commisi OVI A licet regulariter ordinarius non pocsit se intromittere in causa alteri delegata, ex quo per commissionem alteri factam, de eis
ius manibus est erepta, cyliam i deos. deligat.
Speciale tamen est in fauorem animarum, ut possit alterius iudicis, etiam delegata, ad euirandum peccatum , supplere defectum vidi inctum est superius. Ideo in tali casu ordinarius reassumit iurisdictionem, non ut deliniat causam, sed ut conuincat partes non prosequerites illam n remanentes in peccato. aliisversita desidia. O at d. num. s. ubi vero non immineis rei peccatum, ut puta, quia causa esset pecuni ria, tunc, delegato Papae negligente, ordinarius non se intromittit, sed recurrendum est ad 1-psum Papam. Hulien .hic. Sicut similiter est faciendum In causis exemptorum a iurisdictio ne episco FLAbbdnc.penuit. num. o deosc. ordinat. Et plenius quo ad priuilegia exemptorum. M- .e in cap. tuarum. O cap. cum Oplantare. de priui-i et
Cap. . Quanto. ORDINA RIV Ssupplet negligentiam abbatis non reuocantu mdnachum vagabundum.. VI A reguIares non manentes in elau- stro, grauiter peccam. cf. dici egular.nam sicut piscis sine aqua caret vita , ita sine monasterio monachias. c.placuit d. 2. I 6. quasl. i. Et quoniam correctio monachorum primo
loco spectat ad abbatem. c. ea, qua de statu monachor. Sc. reprehensibilis. de appellat. Et abbate negligente, ut euitetur peccatum, iupplet epi copus. Frmiat. Apr. in c.prox. qui, inde causis
criminalibus monachorum , de quibus non possit cognoscere abbas, semper cognoscit. In nocen. hic. Monasteria enim omnia in dioecesi constituta subsunt episcopo quo ad legem iurisdictionis, nisi speciali priu i legio sint munita, licet quo ad legem dioecesanam sint exempta, L. cumprortilitate. io. quaest. i. Os .insum. io q. r. Et quia delictorum coerctio pertinet ad legem
iurisdictionis glossin'.in cillectus. Ideo ubid
ficit abbas, cui primo monachi subiiciuntur, corrigit episcopus glost penulti m. hic. Et sic si abbas fuerit negligens in reuocando monachum ad claustrum, ut ille remoueatura peccato. dcvleuitetur scandalum , quod alijsex tali eua- satione infertur, debet episcopus per suspensionem officii, benefici j.appellatione remo- ea, cogere illum ad redeundum in monasterium t in texto c.depersona. ii. quast. . Et V ocatur hic beneficium monachorum, panis, vim num, velliarium, re similia scum alia beneficia ipsi non habeant. Abbant uiuus hic. Prohibetur enim talibus monachis , qui inciderint in huiusmodi suspensionem, ut, postquam fuerint ad claustrum reducti, non comedant, vel bibant cum alijs monachis, sed soli separatim ab illis.aec D de regie.
A B rno Episcopo excommunicatis, ab aliis est ritam
Qvi A excommunicatio afficit personam,
ct eam sequitur ubique, sicut lepra leproin
catio separat ab ecclesia c. si quem. desint. excor i. Et quoniam in orbe est tantum una ecclesia. c. ynam sanctam . de maior. et obed In extralias.co m. Crc.loquitur. a .q. iid eo non potest quis in uno lo. co esse exi ra ecclesiam quin sit ubique extra illam. c quisquis .ms .unde scutexcommunicatus est euitandus in dioecesi episcopi ex communicantis , ita est euitandus in qualibet alia dioecesi per totu orbem. vr m text.oc. .detri M. opac. Et ob id excommunicatorum Nomina vicinis omnibus sunt palam ct pu blice annun
tiarida .c.citra. l. q. s. Quos euitare debent abje
piscopi etiam ex ea ratione ; qu alicut ipsi volunt , ut similes poenae per eos latae in stibditos, ab alijs observentur ita latas ab aliis debent ipli
obseruare. ut in rex. ne neruus ecclesiasticae di ciplinae infringatur.c.peruens t. H. q. l. Et per rem
gulam ; Quod quisque iuris in alium statuerit, eodem iure ipse utatur a. i. O toto titdsquod quisque in
247쪽
DE OFFIC. IVDICIS ORDINARII. M F
IT Archiepiscopus per querelam aditus non absoluet,n primo remittat.
vi A aditio per viam qtiereIae non facit
tamam praesumptionem in fauorem ad- eum, , sicut facit appellatio in fauorem appellantis ; cum appellatio fiat intra decem d ies, ct si fit ab in ter locutoria, debet in scriptis
et iis causa rationabilis assignari. cap. i.dea est.
in o. aditio vero per querelam fit per solam arreptionem itineris ad superiorem , quocunque tempore, ct causa non adducta glac penuratim. hic. Ideo licet Archiepiscopus pol sit absoluere excommunicatum , quando ille appellauit ad ipsum. c. per tuas. de sentenaxcommun non tamen debet illum absoluere, quando ille per fimp Iicem querelam eum adluit.mn tem S i tamen absolueret, absolutio teneret, ex quo est facta a superiore licet iniuste. c. vener. , sane
desintev excom in s. Unde tunc remanet regula communis, vi excommunicatus remittatur pro absolutione ad excommunicatorem. Nnorat. Spr. in c.cum ab eccles O gloss. in dict. per tuas.
Sed cum excommunicationis sententia per appellationis obiectu initon suspendat Er. rtintrat. Et cum illa sententia trahat secum exec tionem .c R. de appeth dices, quid ergo operatur appellatio 1 lententia excommunicationis cum appellatio interponat ur ad impediendam executionem sententiae prolatae per iudicem Iquo .dict.ceast. S de iureiur. . venientes. Resipiar deo, quod duo sunt effectus principales appellationis. Primus in e quod secundum ea no-nes suspendit iudicatum. d. c. ast quod secur dum leges ciuiles dicitur per appellationε potius extingui; cum appellatio faciat, ut non via deatur pronuntiatum D .in' DdTurpil. Ohnas deparatu. Secundus effectus est in eo, quod deuolti it causa in ad superiorem. onsolam. Ocbia iudice de appellat. in c. Unde licetappellatio in
sententiae censurae non operetur primum effectum ; quia non suspendit vinculum sententaliae. ptiuiret bene tamen operatur secundum.
effectum ; quia deuoluit eausam ad superiorem,ut ipse cognoscat,an iuste, vel iniuste talis fuerit excommunieatus. vlinteo. Odict. c. permat. Et ob id ista appeIIatio non est frustrato ria , cum pariat unum principabem effectum.
Sed Ssententia excommunicationis non tran. fit in rem iudicatam quoad effectum irretra iactabilem , nam potest retractari etiam post mille annos, re idemest in quaIibet sententiae censurae,utin suspensione,& interdicto. c. .de paenis. quin imo fi exeommenleatus ex diurn, tempore efficeretur deterior, deberet iudex
ex officio illam sententiam relaxare. ut notat. Dan. Andr. in c. i. desenten excomniun. in 6. Sabb.
in ab excom.de rescriot. O S. Thom. in senten,Asinchis. Sed quo ad alios effectus, sententia exm
communicationis transit in rem iudicatam, quemadmodum&aliae sententiae. Abin hic num.
6. Et ob id debet interponi intra decem dies, sicut fit in appellatione ab aliis sententijs, alias postea talis non audiretur per viam appellationis ; sed per viam querelaestris hk.versusteV-
datur. Excommunicatus autem recurrens Per
viam querelae, potest semper absosui; quia istae censurae diriguntur in animam propter peccam tum, separationem a gratia Dei. c. nemo. ct c. nullas. i et quaest. 3. sed non potest quis inuitus separari perpetuo agratia Dei , quia Deus nunquam claudit gremium redeunt: c. dixi. de paenit.distinctis,unde Deus dixit per EZechiel. V. H. Peccator in quacunque hora conuersus fueritare ingemuerit , omnium iniquitatum eius non recordabor amplius. vi in eponderet. dimnct. o- Et in Evangelio Dominus dixit ad Petrum inis terrogantem , quotiens fratri essent dimittenda peccata: Non dico tibi usque septies, sed viaque septuagies septies. Matth. cap. ii. Ideo pe consequens debet reconciliari etiam per c clesiam , quae similiter nunquam claudit gr*mium redeunti. c.super eo. debaret.in o
Cap.s. Duo simus. DE causis subditorum Aeschiepiscoporum, O Episcopo
rum suorum, Patriarcha non cognoscit,ni per appellationem legitimam, aut vigore consuetudinis,.
IA, in sacris ea nonibus est definitum,.
Primates,vel Patriarchas, nihil iuris, vel priuilegii, habere prae caeteris Episcopis,. vel Archiepiscopis, nisi quantum sacri cariones concedunt,vel prisca illis consuetudo cole tulit ab antiquo, vel Apostolica Sedes eos, vel eorum ecclesias, speciali priuilegio decreuerit honorare.ut in text. O c. conquestus. v. quest, Et quoniam in sacris eanonibus disponitur, ut
quemadmodum se habent subditi Episcoporum ad Archiepiscopum, ita se habeant subditi Archiepiscoporum ad Patriarchaminam ficut sunt multae dioeceses sub cura Archiepiscopi, ita quod Archiepiscopus est Metropolitarius , ct superior omnium aliorum Episcoporum, 'dioecesum ; ita multae proti inciae sunt
248쪽
sub cura cuiuscunque Patriarchae ita quod Patriarcha est iudex ordinarius omnium Archi piscoporum, qui sunt in suo patriarchalia. c. antiq de priviI. Et quia Archiepiscopus non se ingerit de subditis Episcoporum, nisi per appellationem fratra deo nec Patriarcha debet se ingerere de subditis Archiepiscoporum, re Episcoporum, nisi per appellationem, nisi hoc ei competat alio iure speciali ut in text. O dc.coquessis. Speciale enim ius consuetudinis ratio nabilis S praescriptae, dat iurisdictionem Nderogat iuri scripto positivo .c.f. de consuet. O c. cum contingat. Asor comp. Et Papa potest per suum
priuilegnim eximere unam ecclesiam a iuri
dictione sui superioris, ct eam alteri subiicere.
c. frater. 6 q. I. O canunc. s. quast. 3. quod tamen
non solet facere, nisi quando subest rationabitalis causa. Folfinc.omnes iuslin. aa. Oglog. Mnc. i. . i. io
ARCII IEPISCOPUS impeditis, potest consecrationem suis radine, alteri committere.
QVI A piscopi, ct Archiepiscopi nihil ha
bent, quod delegare non possint,excepto usu pallii; dummodo ea,quae sunt ordinis episcopalis, alteri episcopo demandent ; ct ea, quae sunt iurisdictionis, delegent personae habenti qualitates requisitas ad illum actum exercendum .e inc peruenit disin. ys.ctato fin c.
aqua de consecr.eccles. Et quoniam haec deman. datio eis competit iure proprio. inst. proxim.in princip. nam de iure est, ut quilibet ordinarius possit in aliquibus se releuare per commissionem uteri fiendam. l. vnic. C. qui prosuatur dict. Ideo indifferenter tenet eorum demandatio, siue sint impediti, liue non s licet de honestate deberent per seipsos exercere , quando non sunt impediti Nos n. hic. Et ob id tex.hic facit mentionem de commissione , quam Archiepiscopus facit impeditus, ut appareat, etiam dehonestate eum posse tunc demandare. Butr. Oabb.hia E T consecrandus tenetur ab illo commissario munus
Qv I A subrogatum sapit naturam subrogantis. .eccl. N lirepend. Et q uon iam suffraganeus consecrandus pollit compilli ab Archiepiscopo ad recipiendam consecrationem ab eo, ii ipsemet vellet eum consecrare.c iari hi . de temp. ard. ideo ex quo Archiepisco pus potest iu consecratione facienda alterum
subrogare, eodem modo debet eonsecrandus compelli ad recipiendam illam ab isto, qui gerit vices Archiepiscopi. xt intret. Sc. DFG. elect. Delusoria enim videretur trir-d-ctio , fico erctionem aliquam non haber*x.c P . de os. deleg
Cap. II. Pastoralis . ARCHIEP IS COP V Scausam adsieper appellationem delatam subditis suffraganei committere potest.
v I A causa potest delegari tam subdito,
quam non subdito,licet non subditus coisgi non possit ad delegationem acceptaridam, sicut potest cogi subditus glus in I. uni reri resedissent. Cod.quinosua iurisdict. di L eum. qui .cti biglupi .f. de limsdict. om n. iudic. Ideo si subditus suffraganei vult acceptare delegationem causae ab Alchiepiscopo, dummodo aliud impedimentum ei non obsit,quo ad esse eius su ditum, vel non subditum, delegatio tenet. vi in text. Oglus persic. nullam. Delegare enim ca tam , eli actus voluntariae iurisdustionis , quaeqUatenus exercetur in volentem . potest exemceri etiam in non subditum. Butr.hic.
NON tamen ad ipsim suscipiendam compellere potest.
IA Archiepiscopus in subditos sui sun
fraganei (exceptis quibusdam articulis nullam habet potestatem, licet Episcopus suffraganeus fit ei Metropolitana lege subiectus. ut in text. Et quoniam iste casus recipiendi commissionem causarum ab Archiepiscopo. non est de articulis exceptis, in quibus Archie piscopus habeat potestatem in subditos sui su tafraganei glus hic. refc. exceptis. quae enumerat, quinam tintilli articuli excepti. Ideo non potest Archiepiscopus compellere subditum sui suffraganei ad suscipiendam ab eo alicuius
causae delegationem. vi in text. Compellere enim est actus contentiosae iurisdictionis, quae non exercetur in non subditum. Btitr. hic. Archiepiscopus namque est iudex ordinarius totius prouinciae collective, dc uniuer taliter, non autem distributive, ct singulorum, nisi episcoporum tantum.& nisi in casib. exceptis, quo ad episcoporum subditosglog. i. et sutr. hic. Sed ex quo ipse est iudex episcoporum posset, si expediret, compellere episcopum , ut ipse compelleret proprium subditum ad acceptandam deis legationem ab Archiepiscopo fiendam .F. NULnustam.
249쪽
DE OFFICIO. IVDICIS ORDINARII.
ni Tam. SButri hic. unde Archiepiscopus pinguius ius habet in episcopis, quam in episcoporum subditisu D. hic. Et sic non habet locum
illa regula, si vinco vincentem te, tanto magis vineam te, de qua habetur in c.auctoritate de concelf prab.in c. dc ratio est,qui aula regula non pro cedit, quando eadem vis, quae eli in vincente, non concurrit in vincentem te ut not. D n. in authent. licet. C. denarur. liber. c Roman. in consit.
1 6. Sed nunquid idem iuris est in episcopo circa subditos suorum subditorum certe non ;quia Episcopus est iudex ordinarius omnium
de sua dioecesi. c. depersona. M. q. i. Et concurrit cum suis praelatis aecumulative; unde inter eos est locus praeuentioni,nisi esset consuetudo, vel priuilegium in contrarium, ut est in exemptis. in regulari bus. Butrauc.Cr Lois r.in c.3.
F. Praetere a. MORTUO delegato Papa , qui excommunicauit reum, vel actorem in possessonem induxit ,setis successor in delegationesuccedit,Absoluere,ct restituerepossessionem poterit. Qui A qui succedit alteri in onere, ct honore alicuius officii, partibus, quibus ille fungebatur, etiam ipse in tali officio fungi debet. vi in tex O l. mortuo. f. de iudic. Et quoniam ipse delegatus, qui reum propter contumaciam excommunicauit, posset eidem, v
lenti iuri parere, absolutionis beneficium im-Pertiri. vim texeae c. rener. f. ecis. Asent. excom.ino. Et . similiter si petitorem contra contumacem, causa rei seruandae , in possessionem petitorum induxit, posset intra annum reo comparenti possessionem restituere, sufficienti cautione recepta, ct parti refectis expensis ut in tex. O s.quoniam. s. in. ut lite non contes. Ideo eadem debet posse etiam ille, qui tali delegato in onere. honore successit. vi in tex. Oc quoniam abbas. de Oc delegar.
ALIAS solus Papa restituet, O absoluet. Qv i A delegatus Papae in causa sibi speciata
liter commissa est maior quocunque o dinario. ut intex. oecsaneat. a. de ostia. Alig.
Et quonia m. cessante peccato, ordinarius non
supplet officium delegasis .c igniscavit. Et ab
excommunicatione Iata ab homine ille dumtaxat, qui excommunicauit, vel successor, seu superior, absoluere potest, licet absolutio non sit specifice ipsi ex communicatori reseruata. Abb.hic. Ex quo infertur. quod ab excomm Unicatione lata a Papa nullus absoluere poteli, ni fi Ration. Iur. Ponti . Lib. I. 2 iipse Papa, vel successor; secus die in excommunicatione lata per constitutionem, seu a lege. vel statuto,quia tunc est concessum, ut quilibet episcopus superior excommunicati absoIuere possit, si absolutio non sit statuenti reseruata. c. nver. de sent.exum Ideo ex quo delegatus in tali causa est maior legato, di ordinario, non poterunt isti absoluere a sententiis censurarum latis per ipsum delegatum, nec relaxare teri utam, seu possessionem datam per ipsum . sine mandato Papae. rt in rex. OB utrina.PRAETERQUAM in mortuarticulo.
Qv i A generalis reseruatio absolutionis
non extenditur ad casum mortis, c.eos,qui
deserat. excom. in o.O cfli quu suadente. T. q. q. die, si extenderetur, quis poenitens sine absoluistione decederet: Cum excommunicato imponatur, ut sit poena medicinalis, non ut sit capitalis. ut in c. i. de iudic O not. Apr. m c. ad reprimendam. Ideo in mortis articulo nulla est crimi num, aut casuum reseruatio; sed omnes lacera dotes possunt absoluere quoslibet poenitentes a quibusvis peccatis, di censuris .glis hic perprae ter quam. O Conci Tridpsi .cap. I. de casuum reservat. Debet tamen ille, si conualuerit, quam cito commode poterit, praesentare se postea iIli, a quo,tali periculo cessante, fuisset absoluendus, mandatum ipsius super illis, pro quibus fuerat excommunicatus, humiliter recepturus, ct satisfacturus, pro ut iustitia suadebit , ne censurae ecclesiasticae videatur illusum: alias in eandem sententiam re incidit ipso iure. d. c. eos. qui. Laico autem, fi deest sacerdos, quis potest tempore necessitatis confiteri, re per talem eonfessionem iste confitens fit dignus venia ex sacerdotis desiderio. c.quem paenitet.de paenit. Ist. i. Mundati sunt enim leprosi, dum irent ostendere ora sacerdotibus,antequam ad eos peruenirent. Luc. cap. i T. Non tamen potest Iaicus iis esum sacramentaliter absoluere. c qui rast.depse. nil dist. 6. nam laicus non habet claues eccle liae. desum.Trinit. c. .s.una de vide in hoc articulo Sotum lib. .sent, st. ii. I. q. arti. Et cum ecclesiae constiterit de talibus signis contritionis , per . quam iste confitens Iaico, ii d ecedat est absol tus quoad Deum; si erat excommunicatus, abis soluetur post mortem etiam apud ecclesiam ab eo, a quo fuerat vivus absoluendus. ct haeredes
eius compellentur per ecclesiam ad satisfacie n. dum proeo. c.a nobis. il. 2 desent.extam. Tunc autem quis dicitur esse in articulo mortis, quando verisimiliter imminet periculum mortis,
250쪽
Eue sit mortis naturalis pereorporis indispositionem sive violentae per pugnam, vel per Naufragium, aut per partum in mulier: dglos lac. c. sinchim .de constecindi . . te E Limen currat annalis praefiriptio, rem coram o
danario, vel publicis persinu , destando ivra cautionem prastabit QVI A contumax, contra quem fuit actor
milius in possessionem causa rei seruandae, si coparet coram iudice intra annum, in praestet cautionem iudicio sisti, ct congruas reficiat expensas, recuperat possessionem ; si vero intra annum haec facere neglexerit, post annum actor constituetur verus possessior, d um taxat super proprietate aduersae parti Iegi-gitima defensione reseruata. c. quoniam . ,.sn. ut hie non contes. O lhqau. F. penuit C. de praescript. Jo Tel do. annor. Et quoniam imputati non debet ei, per quem non stat, si non facit, quod pereum fuerat faciendum. c. imputari. deret. ivr.in o. Ideo ex quo delegatus, qui erat iudex causae, est mortuus , dc ibi non estalius, coram quo sit causa prosequenda, ne talis, qui vult comparere , ct facere quod in se est intra annum sibi concessum , iure ad comparendum, fine culpa iure suo priuetur, statuitur, ut in tali campo est coram ordinario loci, vel si eius copiain hahere nequiuerit, coram publicis, ct honestis personis c ut quasi prasscriptionem interrum-Pat annalem) offerre, ac praestare, quod iuri parebit , cautionem, ut sic post annum recuperare possiessionem per Sedem Apostolicam meis Teatur. Niti rex. Publicae autem personae in hoc casu intelliguntur tabelliones, ve i alii habentes ignitatem cum iurisdustione. Abb. hic. ct Spes I. in tit.de i. O a.drirtiori .iam Desectu.Cap. 12. Licecla AP a per rescriptum, quo mandat ordinario, re subditosuos corrigat, nonfacat ex hoc ipsum dele.
QVIA ordinarius iam tenebatur ex officio
propriae potestatis suos corrigere subditos se .c. i. Et quoniam ubi serperior man dat iudiei inferiori, ut id faciat, quod iam facere tenebatur, intelligitur hoc mandare ad excitandum eius officium ordinarium , non ad dandam et nouam auctoritatem cum praem dicio aIterius. infric penula. nisi ex forma mandati aliud appareat, puta, si diceret, auctoritate nonra facias, vel delegamus,aut committimus ti-iu, vel si mandet ea, ad quae tuli iudex non tenebatur Littem ita praecise . nam tune videretur eum facere delegatum. AD. hic. Et quia cauta delegatio in ordinario, qui iure suo procederet potest, esset praeiudicialis archiepiscopo ; nam si appellatur ab illo procedente tanquam ordinario , appellatur ad archiepiscopum .s r. cap duo; si appellaturianquam a delegato , appellatur ad Papam delegantem. a. um. . porro de o Fc. delea. Et Papa non intendit alteri praeiudicare, nil hoc exprimat. cap. ex tuarum . de Uu pass. Et rescriptum recipit vires ab intentione rescribentis. cap. super litteris de restript. Ideo ne fiat praeiudicium archiepiscopo in appellatione interponenda, mandatum episcopo directum in materia ordinariae potestati scibiecta, intelligitur in dubio esse antiquae potestatis ex
citatiuum, non nouae concessivum. ut mim. O.
I DEO ab eo poterit appellari ad proximlim stipate- rem,sicut si Papa nullum mandatum fecisset. QVI A per huiusmodi mandatum Papaa
non intendit alicuius iurisdietioni derogare. Pt in tex. Et quoniam appellatio est gradatim de minori ad maiorem interponetia d a. cap. anteriorum. t. q. 6. licet ad Papam possit semper etiam mediaic appeulari. csq u. d. q. c. cum ipse sit ordinarius omnium .ca cum nobis Oeleiff. Ideo ex quintalis procedit in causa vi ordia narius, sicut ad proli imum superiorem appellaretur, si tale mandatum non interuenisset, ita ad eundem potest appellari, tali mandato notrobstante: cum per illud non mutetur iurisdictio,& non fiat alicui praeiudicium. Nintex. etc. lim olim. de consuet.
pa ELATI subditos corrigunI, Oreformant, appetratione remota.
Qv I A appellatio fundata est super graua
mine, ut ubi non est gravamen, ibi non debeat ei set appellatio .c.nt initis de appea Et quoniam ille, qui corrigit, non grauat, nisi modum excedat. c. repreh. O c. depriore. de appellat. Ideo non potest appeIlari , correctione praelati, nisi in corrigendo ipse excederet moadum. Nin tem Osu'.c prox. Praeterea, fauendum est praelatis, ut ad corrigendos subditois
rum excessus , maxime clericorum, di reformandos mores,prudenter, ac diIigenter intendant, ne sanguis eorum de suis manibus requiratur.n intex. Sc. quamlii .infride ret. Istr. Et quo