장음표시 사용
111쪽
cionabundiis agoro β : stimulabat et tempus propinquum comitiorum , ne in novos consules bellum dinferretur, et Occasio in Se unum V e Picidae gloriae , dum aeger collega erat. Itaque, nequidquam dissentiente Cornelio, parari ad Propinquum certamen mi
lites iubet. Hannibal, quum quid optimum soret
hosti, cerneret, vix ullam spem habebat, temere ab quo impr de quidquam consules acturos, quum alterius ingenium ε, sama prius, deinde re cognitum. percitum aE serox sciret esse, serocius Iu e sactum prospero cum praedatoribus Suis certamine crederet; adesse gerendae rei sortunam haud dissidebat. Cuius ne quod praetermitteret tempus, sollicitus intentiisque erat, dum tiro hostium esset miles, dum melic rem ex ducibus inutilem vulnus- sacerct, dum Gallorum animi vigerent, quorum ingentem multitudinem Sciebat segnius sequuturam, quanto longius ab domo traherentur. Quum ob haec taliaque speraret propinquum certamen β, et sacere, si cessaretur. cuperet, speculatoresque Galli, ad ea exploranda, quae vellet, tutiores, quia in utrisque castris militabant , paratos pugnae esse Romanos retulissent, I cum insidiis circumspectare PoenuS co pit.
VIlI. 33. n. 13. Ah his vertiis Peu- dent inlini livi praeced. - in no-Mos consulas bellum , hoe est, in proximum aurium; vide ad X, 3 ι . n. io. Sic tigali ad nosms strialias uιlati , hoc est. legatio eorum in Proximuin anuum dilata , XLI. 8, in uum imire trandi horioris dιluti, hoe est, syes et Petitio lior Oris diluta, XXXIX. 32. .miatus per Irrutriatio nem, diuit uiu res Ousu in lysi dandum XXV, 2b, u. 3; disera e ιιιιιtium apud
ia. Conser ad Tae. Λun. XIII , 2o, n. . Similitem reiicere rem ad n Da mu-gistriattis etc. vide ad Il, 22. u. 4. 4. Alteritis ingentiam . . . re crani tum; alii dant iunctis vocibus re πριι tum ; miuus bene. LEM. --- Periatiun , vehemens, servidum.
et facere , ipso eo mittere illud, si
cessaretur a Romanis , etiyeret; Doer.
112쪽
LN. Erat in medio vivus, praealtis utrinque clausus ripis, et ei Dca obsitus Ρal tribus herbis, et, quibus inculta ia me vestiuntur, virgultis vepribusque: 'quem ubi equiti quoque tegendo satis latebrosum locum circumvectus ipse oculis perlustravit: a Hic is erit Iocus, Magoni fratri ait, quem teneas. Deligera Centenos viros ex Omni pedite atque equite; cum is quibus ad me vigilia prima Venias. Num Corpora a Curare tempus est. D Ita praetorium missum .d Mox cum delectis Mago aderat. α Robora Virorum cerno, is inquit Hannibal: sed, ut et numero etiam, non a animis modo, Valeatis, Singulis vobis novenos ex
D turmis manipulisque vestri similes eligite k; ΛΙagora locum nonstrabit, quem insideatis. Hostem caecum D ad has belli artes habebitis. D Ita mille equitibus
Magoni, mille peditibus dimissis , , Hannibal prima
Cap. LIV. r. Multi quoque tegendor iis NM., nisi quod in plurimis est eqvites. Vulgo : ad equites quoquelem s. Cons. ad haee ct seq. Polyb. III, 7 r. a. Delige eentenos Miros ex hmni Pedite atque equite, equitatu ; centum Pedites, totidemque equites: Hatin bal ipse eos delegit teste Polyh. loco laudato, nisi cum Casaithono ibi leg.
silium hellieum i Stroth. Praetorium
mitti vel dimitti XXVI. ib; XXX, s ; XXXVII , b dicebatur , quum
legati, tribuni, centuriones primi Pili , praesecti, et si qui alii ei rea
imperatorem in praetorio esse consilii communicandi, aut imperio mi esserarumque exciPiendarum ergo solerent, ab imperator. dimittebantur, ae discedebant, ut et mitti prine is, quum frequentia, quae ibi esse soleret, dissueret ἰ Gron. Confer. Lips. de mil. Rom. V, 2, n. 5; Grou. Οl,ss. IV, io: olidend. ad Frontin. Strat. 11. 5, 3o; Sehel. ad Polyb. ω- atra Pag. 147. Praetorium pro stipa, toribus et comitibus 1 a. ibali , hunc I um perlustrantis, Potii putabat Periet. de praetorio diss. Il, Pag. a , 48o, quod refellit DuL. Praeconitimquaedam edd. auit. 4. Singulis Me is n enos ... eligite recte. ut mille equites , totidemque milites conficiant uer unde apud Polyb. III, 7 l. tvvea pro δέκα legeudum videtur. 5. Ita mille equitibus Magoni, mille pediti s dimissis : praeter ἀμυετου notanda est etiam insolens dictio pro Magoni traditis , et cram eo dimissis ;Siroth. conser ad I. 33, n. 7. ὶ Magoni potius est dativus cul, hoe Efit, ad Magonis lini lectum , ut xuti Mago uis imperio pugnamuli Docr. Neuua
113쪽
luce Numidas equites, transgressos Trebiam numen, obequitare iubet hostium portis, iaculandoque in stationes elicere ad pugnam hostem; iniecto deinde . certamine, cedendo sensim citra flumen pertrahere: haec mandata Numidis. Ceteris ducibus peditum equitumque praeceptum , ut prandere omnes iuberent; armatos deinde, instratisque equis, Signum eXSPectare. Semeronius , ad tumultum Numidarum primum omnem equit tum, serox ea parte virium, deinde sex millia peditum, postremo omnes copias ad destinatum 7 iam ante consilio, avidus certaminis, eduxit. Erat sorte brumae tempus, et nivalis dies in locis Alpibus Apenninoque interiectis, propinquitate etiam numinum ac paludium praegelidis. Ad hoc raptim eductis hominibus atque equis, non Capto ante cibo, non ope ulla ad arcendum Digus adhibita, nihil caloris inerat: et quidquid aurae fluminis appropinquabant ' , amabat acrior frigoris vis. Vt vcro resu-gientes Numidas insequentes aquam ingressi sunt ut erat pectoribus tenus aucta nocturno imbri ), tum
utique egressis rigere omnibus Corpora, ut ix armorum tenendorum Potentia essent S, et simul lassitu
dine , procedente iam die, same Etiam deficere.
ratio mihi satisfacit. Malim legere Magonia. vel cum Magone dimiam . vel Magorii commissis. 6. Interio deinde hosti certamine , certandi eupiditate. Conser XXXIV.
7. Ad destinatum iam ante eonsilio, ae udum id, quod iam ante ab eo destinatum . decretum erat. Ex seqq.coetamen intelligebat Stroth. Idem coni. ut Pro ari; et Grvii. mox certamen pro certaminis. I. tamen ad destinatum etiam dictum videri putabat. ut ad constitiatim , ad condicium. In quibusdam HSS. et edd. legitur e n. filium, et in plerisque edd. , sed in nullo IIS. , Meiam Post destinatum. Conser ad Laee et seqq. Pola b. li I. a. quem Livius ad verbum exprimere Dolet. - - hoe; vide ad II, m 3.
3 atirae fluminis a Propinquabant , numini gelidam exhalanti auram.
114쪽
LV. Hannibalis interim miles, ignibus ante tentoria factis, oleoque per inani Pulos, ut mollirent nutus , misso , et cibo per otium Capto, ubi transgressos flumen hostes nuntiatum est, alacer animis corporibuSque arma capit, atque in aciem procedit. Baliares locat ante signa levemque armaturam, O to serino millia hominum; dein graviorem armis 4 peditem, quod virium, quod roboris erat: in cornibus circum- sudit decem millia equitum; et ab cornibua in utramque partem divisos clephantos statuit. Consul essusos sequentes equites V, quum ab resistentibus subito
I erat antesigna leMemque a maturam,
Hinc Ies emqiιe ex vet. libro Sigon. recepi pro vidg. leMem: nam stiliareste, is ivi idem suisse armaturae. hedocto mi ultim hominum nou consectAM, inin monuit Str. qui Lilic ατυυδιτον h. l. esse putat pro et reliquam te, ens oviuriam. Eodem sensu capienda
al. . ubi-distinguuntur a lesei armatura, euius plura erant genera; v. ad XXVI, 4, 6. Mox tamen Ba
liares et Iesees armam a synon. dicuntur. Ceterum Ie is et gra is arma
tiara aut armatus ut XXVI, S, u. 3, et XXXVI l. 40 pto militibus leviter
graviterque armatis. 3. Grastiorem armis Peuitem, Peditatum , περι δισμυριους , iqηρας και Κελτους καὶ Λδυας. Glareanus Κ -υιorem armis Peditem refert ad ver-
sed repetendum est ex Praecedentibus, ut notat DraL.; non enim graviorem armis Peditem circumfundit Baliari-hns, sed loeat delude, id est post M. liares. Id quoque volunt ii,sa Polybii verba. LEM. 4. Consul es sos sequentes equites ut cap. 54 extr. r effugientes Niamidias insequentes, nisi leg. Uuse . rmo catos erant autem ad quatuor millia, ut Polyb. dicit, et mox Livius in peditibus teri. casu eiretimdedit tibutrisque cornu , quum ab resistentιbus subito Numidis ineauti ea Perentur , igna ii, quid consilii eaperetit adversus diumidas , adsuetos , M ρογρειν mu
115쪽
Numidis incauti exciperentur, signo receptui dato , revocatos circumdedit peditibus. Duodeviginti millia Romani erant socium nominis latini si viginti; auxilia praeterea Cenomanorum 7: ea sola in fide manserat gallica gens. His copiis concursum est. Proelium a Baliaribus ortum est: quibus quum maiore robore legiones obsisterent, deductae propere in Cornua leves armaturae Sunt Quae res effecit, ut equitatus Tomanus extemplo urgeretur: nam quum vix iam per se resisterent decem millibus equitum quatuor mi Llia s, et sessi plerisque integris, obruti sunt insupervoliit nube iaculorum a Baliaribus coniecta. Ad hoc elephanti, eminentes ab extremis cornibus equis maXime non visu modo, Sed odore insolito territis , sugam late faciebant. Pedestris pugna paranimis magis quam Viribus erat; quas recentes Poenus, paulo ante curatis corporibus, in proelium attulerat : contra ieiuna sessaque corpora Romanis, et rigentia gelu torpebant. Restitissent tamen animis, si cum pedite solum laret pugnatum; sed et Baliares,
Pol1b. III, 7a. S. Duo Imiginti millia Romani v. ad XXXV, 2o, n. 33 erant . scilicet milites; sed habet Polyb. qui etiam monet, quod
mireris, quoties oh di crimen summae rerum copias coniurixeritii convites , Pleniim exercitum poPuli Rom. ex N. peditum et 2o M. foeto mira constitisse. Garemus numeri in ε M. probat, quia legio tum temporis qualernum millium suerit; vide cap. 7. Scipio nutem , inaxima exeret u ui
parte iii Hispaniam cum fratre missa. exiguas copias eum trilius Manlii Atilii iue legionihu itinxerat. CODRT e P.
s. Socium nominis Latini; conserad I. Io, . 2. Al. nominiaque. Fuere
et foeti Italiei generi, vide XX lI , 33 ; qui tamen sub illis etiam ecimis preliruduntur; Gron. Conser XXII . et 37.
. Auxilia Praeterea cenomanorum ; vide ad V , 3b, n. l. 8. Deductae Propere in eornua leMesarma rurae: pcilius diductae . divisae ;Drah. Ad Ilaec et seqq. conser Polyh. IlI, 73, 74. s. Quatuor millia equiti m rom. Ad hoe ', vide ad lI, 23 . u. 3.
116쪽
pulso equite, iaculabantur in latera, et elephanti iani
in mediam peditum aciem sese tulerant: et Mago Numidaequo ψ, simul latebras eorum impro ida praeterlata acies est, exorti ab tergo ingentem tumultum ac terrorem secere. Tamen in tot circumstantibus malis mansit aliquamdiu immota acies, maxime praeter spem omnium adversus elephantos: eos velites ,
ad id ipsum Iocati, verutis Coniectis et avertere, et insequuti aversos Sub caudis, qua maxime molli cute vulnera accipiunt, fodiebant. LVI. Trepidantes, propeque iam in suos Consternatos , media acie in extremam, ud sinistrum cornu, adversus Gallos auxiliares agi iussit Hannibal: extemplo haud dubiam secere sigam: additus quoque novus terror Romanis, ut susa auxilia sua viderunt. Itaque, quum iam in orbem pugnarent decem mil-
Io. Mago simul vid. ad IlI . v. latebras eorum et e de quo iusidim iam loeo vide cap. 56pr. - Simul latebris apud Lov. 3, et quasdam ex Primis edd. male. Deinde
maelata aetes est legendii in censet Gebhardiis, quod non contemnendum
putat Drah. quia hoe sensu apud Livium frequens est; vide XXIX . 3a , alibi. LEM. Exorti; vide ad IX , 33,
it. Eos Melites , ad id ipsum Deati. Me lis sub eatidis fod ebantivide ad VIII, Io. u.', et X , 23, n. s. res h. l. et XXI v, 3, , per prolepsin dieti taeniatores. si serior fuit iuventio et usus, aut terie nomen velitum. de quo vide ad XXVI, έ. Horum ver Propriam cuin elephnntis pugnam sui ,ε docet Gron. eou. XXX . 33;
Lidor. OH . IX , 3. Ccterum de aliarntione, qua eloplikuiu cclerrime intellicinii uir, vide XXVII, 49 pr. CAP. LVI. I. Trepidantes , Prope eiam in suos milites. Poenos, consternatos elephantos; vide ad II, 47, n. 3. In plerisque NSS. et edd. legitur tre-Pidanιesque Pro e , proh. Strotii. qui putabat, trνι darem aliquem diei promere in eum et quod vix crediderim. etsi non immemor eorum, quae notavi ad I, 14 , n. 6. Nox sorte leg. e vel a media aete, vel media is acie. 2. Itaqua q-m iam in or bem mingnarent , Milieet undique ab hostibus eircumventi; vide ad II. So, n. 6. Otium alia e dere nequissent; vide ad III. o, n. a. In ed. Mogunt. atio, et in multis VSS. alia, hoc est, reliqui praeter illa decem millia; vide ad IV, Io, n. a. Nox sorte Ieg. mediam Afurtim aes in qua praeter Afros
et Gallos etiam Hispanos fuisse docet Polrb. III . ra, quos Livius signifieat immotos stelisse , qua Gallicis .... PerrυPere; Groiiovius. Conset Poly
117쪽
lia serme hominum, quum alia evadere nequissenti media Afrorum acie, quae gallicis auxiliis simata erat, cum ingenti caede hostium perrupere: et quum neque in castra reditus esset flumine interclusis, ii que prae imbri satis decernere possent qua suis opem serrent, Placentiam recto itinere perrexere. Plures deinde in omnes partes eruptiones saetae : et, qui flumen petiere, aut gurgitibus absumpti sunt, aut inter cunctationem ingrediendi ab hostibus op- Pressi. Qui passim per agros suga sparSi erant, vestigia cedentis sequentes agminis, Placentiam conten-
aere. Aliis timor hostium audaciam ingrediendi flumen socii. transgressique in castra Pervenerunt. Im-her nive mixtus, et intoleranda vis frigoris, et Ii mines multos, et iumenta, et elephantos prope omnes,
absumpsit Finis insequendi hostis Poenis flumen
Trebia fuit: et ita torpentes gelu in castra rediere, ut vix laetitiam victoriae sentirent: itaque nocte insequenti, quum praesidium= castrorum, et quod reli palim ex magna parte militum erat, ratibus Trebiam traiicerent, aut nihil sensere, obstrepente pluvia; aut, quia iam moveri prae Iassitudine nequibant ac vulneribus, sentire sese dissimularunt: qui elisque Poenis, tacito agmine ab Scipione consule exercitus Placentiam est perductus: inde Pado traiectus Cre-
quas ipse XXII. x ex tr. dixerat, imis memor sui so videtur, sequutus sorte
alios auctore1. S. Ornum imaesidium east v v v et . Editora si Roman mam ilisertiere .nte castrorum, P nrox Poeni post a'nser 2 quae ali interprete
sit. ap. Polyi . II l. 7 . omnes praeter unum. quo Hannibal veetus est pre pallides Etruriam Peteoq; ite qu vide XXll, et ex te. et volub. t II, 79. At eonfer infra e. 58 ex tr. εt XX lit,a8. n. tibi Livius plane eorurn,
118쪽
monam ε, ne duorum exercituum hibernis una colonia premeΓetu P.
LVII. Romam tantus terror ex hac clade perlutus est, ut iam ad Urbem crederent infestis signis hostem Venturum; nec quidquam spei aut auxilii esse, quo portis moenibusque vim arcerent. Vno consule ad Ticinum Dicto, altero ex Sicilis reuocato, duobus consulibus, duobus consularitus exercitibus pictis , quos alios duces, quas alias legiones rase, quae in cessantur pa territis Sempronius consul advenit 3,
ingenti periculo per effusos passim ad praedandum hostium equites audacia magis, quam consilio aut spe sallendi resistendive, si non falleret) transgres
' sus. Id quod unum maxime in praesentia desiderabatur Α, comitiis consularibus habitis, in hiberna rediit. Creati consules Cn. Servilius et C. Flaminius Ceterum ne hiberna quidem Romanis quieta erant, vagantibus passim Numidis equitibus et, qua his impeditiora erant, Celli heris Lusitanisque: Omnes
G. Traiectiιs Cremoniam Dic. quod non ira lit Polyb. CAP. LVII. a. In estis a gnis; vide ad I. is , D. 2.2. Uno comiae ad Theseum Dicto; vide ad II, 32, n. 6. Scabra autemh. l. oratio, etsi τα Dicto et Dictis concoquas, vide ad I, 3, n. 8. Forte cumGron. leg. Uno constite ad Tιcinum . altero , ex Sicilia rei oeato, ad Traisbiam , cum duobus constuaribus ea er-cilitas , inclis Saltem verba ad Trebiam r. cidisse videntur.3. SemPronius e sut ad, enis etc.
Λi Polyb. III. S, eum nun-lios misisse I oluatu, et iii agilitudinem elodis elevasse. De itineribus quoqucu niualis post puguam ad Trebiam uψu eadem seribere Livium c. 57 Sq.
et Nepot. Maon. IV, iam monuit Duh. 4. Comitiis eonsularibus habitis, id
quod unum maxime desiderabatur. Non male Groia. coni. Irans Sressiis ἰα , quod unum etc.
S. Et C. Haminius II forte legendum : certe iam anno Vrbis Sas eou-sul fuerat. Conser ad cap. 63. n. 3. 6. Vagantibias passim Numidis evitibu , et, qua parte, ubi, his iNDiliora erant loca, ubi Numidae vagari ob asperitatem locorum nou POSSent. Celtiberis Lusitanisque: nam Livius XXII. 38, dicit, Hispanos assuetis-
armorum habiια ut apud Plutarch. ἔ
119쪽
igitur clausi undique commeatus erant, nisi quos Pado naves subveherent. Emporium prope Placentiam fuit 7, et opere magno munitum, et valido firmatum praesidio. Eius castelli oppugnandi spe ' cum equitibus ac levi armatura prosectus Hannibal, quum plurimum in celando incepto ad enectum spei habuisset, nocte adortus, non sesellit vigiles. Τantus repente clamor est sublatus, ut Placentiae quoque audiretur: itaque sub lucem cum egui ut consuis aderat, iussis quadrato agmine Iegionibus sequi. Equestre proelium
1 , mraque Hispaniae esse averitates inarum et angustias saltibus erebris
ἐμποριοv. locus, ubi mercatum exeo eehattir. et simul eastellum . . . Omne magno munitum , multo l. ibore: vel potius πω est omne munimentum arte laetum . verbi eatis , murus.
scissa, vallum etc.; ut XXXI. 3s, eta . - Et Malido firmatram praesidio. boc est, firmum tutumque redditum, ut I, 33. u. 5; XXII, 49;
XX lv. , n. 6, al. Similiter firmare praesidia, firma validaque reddere,
atritiones sirmare supra IV, 27, V. 23. Conser ad II. 2I, n. t. De iis, quae mox et cap. 58, Ss, traduntur, nihil
8. Eius eastelli oppugnandi spe; immo expugnandi: nam Deile quid oppugnati P. sed expugnatio speratur; Peria. Oniae XL. 3i . 33, 47, So.
Forte UOR . , quae mox haud venu
ste repetitur, e glossa irrei sit; saltem abesse potest; vide ad III , Ss,n. 4.-- Qtium ρIurimum in relando in-ρια ad offeratim spei habuisset, eleganter pro vulgari: quum consilia sua oeci liando se plurimum essecturum esse sperasset; Doer. Sententia est Ohvia, nou vero eleguntia; sive iungas plurimiam habuisset, sive plurimum spei habiasset posuisset in c. i. ad est itim eius. ad illud esseiendum , ut tantum Nes hciavere ad Misendum apti l Cicerou. ad Atti V, ao pr. Conser inses XXXu. 26 exl r. 's. Cinsul aderat. De P. Seipione hoe intelligit Glareanus, quippe Sempronius Romam ag habenda comitia prosectus erat. Ceterum miratur, cur iconsul, quum hic Hannibali Meurri set , egregieque foeum defendisset, non ad Victum vias quoque adsuerit Iau quia multitudo temere ibi egerit. ut verisimile est' an quia historia non omnibus veru credita, quippe non ab omnibus seripta . etiam a Polabio omissa, ut quae incolentum damnum romanis rebus attulerit 7 Quod ad nsulem altinet, malo intelligere Sem. pronium; nam supra dictum est, eum post comitia eonsularia in hiberna rediisse. LEΜ. - Quadrato agmine
120쪽
interim commissum : in quo, quia saucius Hannibal pugna excessit, Pavore hostibus iniecto, defensum egregie Praesidium est. Paucorum inde dierum quieto sumpta, et vixdum satis percurato vulnere, ad Victum- vias ' ire pergit oppugnandas: id emporium a Romanis gallico bello fuerat munitum. Inde locum frequentaverant accolae mixti undique ex finitimis populis; et tum terror populationum eo plerosque ex agris compulerat. Huius generis multitudo, sama impigro defensi ad Placentiam praesidii accensa, armis arreptis obviam Hannibali procedit: magis agmina, quam
acies , in via Concurrerunt; et, quum ex altosta parte nihil, praeter inconditum turbam, esset,
in altera et dux militi, et duci sidens miles , ad triginta quinque millia hominum a paucis susa. ΡΟ-stero die , deditione facta, praesidium intra moenia
accepere: iussique arma tradere quum dicto paruissent, signum repente Victoribus datur, ut tanquam vi captam urbem dirirerent: neque ulla, quae in talixe memorabilis scribentibus videri solet, praetermissa clades est: adeo omnis libidinis crudelitatisque otinhumanae superbiae editum in miseros est exemplum i Hae suere hibernae expeditiones Hannibalis. LVII. Haud longis inde temporibus η, dum in t Ierabilia frigora erant, quies militi data est: ct ad prima ac dubia signa Veris prosectus ex hibernis , in Etruriam ducit, eam quoque gentem, sicut Gallosto. Ad Viatiaminas; vid. supra ad p. 45. n. g. g. Mama agmina quam acies; vid. - eonditam turbam , cousu in , inordinatam, aine
que rudem militatis rei et diaeiplinae, ut XXX. tr. et XLIII. io. Conser ad XXIV, 24, n. a , et ad Tae. Anu. III.
C p. LVIII. t. Haud fongis in eamρoribus; immo haud longi in vide ad ea p. a. n. tem ori1 quies. legendum e se su picatur I. Fr. Gro