장음표시 사용
131쪽
uator, Cuive senatorius pater fuisset, maritimam na-Vem, quae Plus quam trecenturum amphorarum s esset, haberet: id satis habitum ad fructus ex agris vectandos : quaestus omnis patribus indecorus visus Res, per Summam contentionem acta, invidiam apud
nobilitatem suasori legis Flaminio 7 , savorem apud plebem alterumque inde consulatum, peperit. Ob haec ratus auspiciis ementiendis latinarumque seriarum in ora, et consularibus aliis impedimentis retenturos se in Urbe, simulato itinere privatus clam in provin-S. 2 Laritimam na em , quae plus quam trecenta rum amyho Tum esset , haberet: nam ad amphorarum , quas capiebant. n merum magnitudo
navium solebat ; Strothius. CLManut. ad Ciceri Div. XII, i S; Hard. ad Plin. VI, aa, seu 24 , et Voss. ad
Mel. p. 28 . 6. Quaestus omnis Patribus indemisrua insus: nam senatores post bellum punicum in Stellia, Sardinia et Corsica praedia si hi eomparare, et per speciem deportaudorum ex iis seu citium ii egotiatio ues , amplissimo Ordiae iudignas exercere coeperunt Iquod h. l. significari videtur Duker. Coiis. Ern. Clav. Cicer. verbo Nego-
. Suasori legis Flaminio; vide ad II, 56, D. 6. - Ginreauiis vulgatam interpunctionem mutare cotiatur, comma Post legis ponens, et verba Flaminiosa Morem iunge us, ita ut suasor legis xit Q. Claudius ; sed cum Drak. vulgatam lectionem tueor. Licet enim, qui legem tulisset, eandem interdum auaderet, tamen . quum P. . laudius adiuvante Flaminio legem illam tulisse dicatur, vulgauim di stinctionem servo, ut potius Flaminius vocatur suasor legis. eaqtie res invidiam apud nobilitatem, favorem apud
populum eidem ipsi peperisse dicatur.
4 al. Timebat Flaminius, ne, sicut in priore consulatu suo ob prodigia, quae augures sibi inter auspicandum oblata retulerant, ilissus erat a Patribus magistratu se abdicare, ita et nunc vava au picia ementirentur. του θείου καταψευδεσθαι, ut ait Zonaras; Vales. Sententia est. Ob haec odia inter ipsum et Patres, ratus Flaminins, re tenturos, scilicet Patres se Flaminium in Urbe , i. e. veritus ne se retinerent, varia praetexentes , in m atis Piciis ementiendis, i. e. ementiendo contra Flaminium , auspicia prohibere . quominus exire vel potius magistratum inire ei gerere possit, euius modi artificium Patres, quorum augures era ut, saepissime adhibuerunt. maxime contra plebeios homines ; tum nee tenda alia mora, Ialinarum erιartim, nempe ut consul Flamiuius ad Urbem maneat. donec latinas serias indixeriti egeritque eonf. ad I, 4b. n. 2); tum denique consularibus aliis negotiis, quae Pro impedimentis essent ad bellum sestinariti; Sl Pothius. vid. ad lib. I. ea P. 4O, N. S.
132쪽
ciam abiit. Ea res, ubi palam facta est, novam insuper iram infestis iam ante patribus movit: Non cum senatu modo, sed iam cum diis immortalitus, C. Fimminium bellum gerere. Consulem ante inausPicara δε- crum s r ocanissus ex φsa acie diis asque hominibus
non μα isse; et nunc conscientia Vretorum ei cuilolium et solemnem potorum nuncuPationem iugisse:
ne die initi magistrastis Iouis optimi maximi templum ainres: ne senatum , inrisus *se, et sibi uni inuisum, oideret consuleretque: ne Latinas indiceres , Iovique Laritari solemne sacrum in monte faceret: ne, a Picato profectus in Capitolium ad pota nuncupanda, paludatus inde cum iactoribus ad Propinciam iret. Lixae modos. Consulam anis, primum, olim. inauspicato facium , reMOc libras diis, auspiciis, atque hominibus . Patribus. Mora Partiirae I vide not. 3. - aciensis conscientiam ) sumetorum olim deorum thominumque; veritum, va dii eontemptum sui adversis auspiciis omiuibusque vindicarent : ex emend. Gron. conscientias Praetorum in MM. et edd. anti. Conscientia aegerito 'um quidam edidere, auet re P. Manutio. xo. Et GH olaum M solemnem torum mncvationem fugisse etc. Nam mul magistratum initurus solebat Primum a senatu et populo mane d mi suae salutari,et inde in Capitolium
dedoei illud dicebatur inicium. hoc
rocessus constitaris ; deinde in Capitolio vota rite eones Pete, seu nuncupare, in bovem immolare Iovi; tum munus suum auspicari coacto senatu. ad eum referre lum de religione seriisque latinis vel eas indieere , tum de republiea de utroque vide ad IX, 8 , n. i , et in leges iurare eLXXXI, bo); mox has serias agere. Et DMi L- tari ευlemne ιαω um in monte Λlbauo Deere. Cons. seqq. et XXII. x; XXIV. 26 ; ad I, 5. n. a; ad Iuve I. I, 39; II, t 3a , et Tae. Ana. III, 59, n. S;
Iv, 36 , n. g. - φω nraucupare, id est, suscipere, seu diu sacrifieia, signa , templa promittere solebant magistratus in Proviueiis abeuntes, Str.
I a. n. S, ei Brisson. de Form. I, 168. Votis nuncupaus paludati urbe exibant, multitudine hominum ossieti causa eos prosequente. CL XLI, Io,
ii. Ne latinas indiaerem, ae. serias, Iosetque Latiari solemne sacrum in
monte, scille. Albano snt XXII. ε; XXV, ta pr. et al. , faceret; vide ad Ι, 4b, n. a. Aus ovio; vide ad V, e.
I 2. Paludatus inde eum Ilerari a adpr-inciam iret, h. e. cum imperio. lege curiata de eo lata; vid. ad V. έε . . 8. - Lιxae modo, more, se gerendi ratione; Doer. coli. Hor. Od. IV, 2, 28. Hyperbole: ad instar vilissimi bo- minis . ministri militum, ne militis
quidem; Stroib. Cons. ad XXI, 33 .
133쪽
stae insignibus , sine lictoribus, profectum clam , iur-tiin, haud aliter quam si exsilii causa solum Denisset nugis pro rnaiestate Midelicet imperii Arimini, quam Romae, mugistratum initurum, et in disersorio hos itali, quam viad Penates suos , praetextam Sura luriam. Revocandum universi retraliendumque censuerunt;
et cogendum Omnibus prius praesente in in deos homines pies sungi ossiciis, quam ad exercitum et in provinciam iret. In eam legationem legatos enim mitti placuit Q. Terentius et u Antistius profecti, nihilo
magi eum moverunt, quam priori considatu litora moverant ab senatu missa Q. Paucos post dies magistratum iniit, immolantique ei vitulus , iam ictus emanibus sacrificantium sese quum proripuisset, multos circumstin tes C OPE respersit: suga procul etiam maior apud ignaros quid trepidaretur, et concursatio fuit ; id a plerisque in omen magni terroris acceptum. Legionibus inde duabus a Sempronio prioris anni consule, duabus u C. Atilio praetore acceptis, in Etruriam per Apennini tramites si exercitus duci est coePtuS.i 3. Solum Dertisset; eonfer ad IlI, 3, . Io. - Ira diMemoris hospitiali; .ide ad I, bl , v. a. 34. Immolantique ei intutas ete. Conser ad Sil. V, 63 sq. S. Ayud ignaros. propter quid trepidiaretur , ut passim trepidare, tremere, horrere ete. Cum qiinrto casu more Graecorum. Conser XXII, 27, n. b. Mox pro in omen DiiLer. et Drah. coui. ut Omen, et Gron. omen , ut apud
135쪽
C P. I; Hannibal mutando vestem sese ab insidiis Gallorum mu
nit, maturiusque ex hibernis movet. Servilio eos. magistratum
ineunte invidia redintegratur in Flaminium; prodigia nuntiantur procuranturque. - III Quia Flaminium iam Arretium pervenisse sama est, Hannibal Etruriam petit propiore via per paludes, et, multis iumentis hominibusque amissis, ipse altero oculo capitur. - Iu; Tum vastatione agrorum irritat Flaminium, temerarium ducem, qui neque consiliis salutaribus , neque prodigiis movetur. - IU; Eundem trahit in insidias, et lacu Trasimeno ruontibusque Cortonensibus clausum eopiis suis circumfundit. - V; Atrox exoritur prostium , ingentemque terrae motum nemo pugnantium sentit. - Vl; Mors Flaminii; eaedes et fuga Romanorum. - VII; Numerus morum diversa captivorum sors; ingens terror et tumultus in Urbe: varii vultus digredientium ab nuntiis, et seminarum praecipue insignia tum gaudia tum luctus. - VHI: Quatuor millia equitum , cum C. Centenio propraetore a Se vilio ad Flaminium missa , a Poenis capiuntur. Prodictatorem populus creat Q. Fabium Maximum, et magistrum equitum M. Minucium Rusum. - IX; Hannibal frustra oppugnat Spoletum, et Picenum aliosque Italiae agros depopulatur. Servilius ad Urbem iter intendit, et Fabio auctore decemviri li-hros Sibyllinos adire iubentur. - X a Ver sacrum, ludi magni et aedes voventur. Supplicatio et lectisternium habetur per triduum. - XI; Fabius cum duabus legionibus obviam proseiseitur Servilio, qui sine lictoribus ad dictatorem venire, et extemplo Ostiam contendere iubetur, ut persequatur ho-
136쪽
slium classem, ac litora, Ilaliae tutetur. - XII; Dictator thaud procul Arpis in conspectu Poenorum ponit Castra, Pt cou- stanter agmen ducit per loca alta, Neque omittens liosium, neque Congredietis: quae sana consilia non nangis Poeno displicent, quam seroci magistro equitum. - XIII; Hannibal ex Hirpinis in Samnium, et, Capuae potiundae spe ipsi facta, in Campaniam transit; a duce uutem viae, Punica uominum pronuntiatioue decepto, Casilinum ducitur, nou in agrum asin te in , quo contendere statuerat, ut ibi occuparet saltum, et exitum nomanis ad opem sociis serendam lutercludereti XIV; Fnternus nger, colonorumque Sinuessae tecta exuruntur sub oeulis militum Fabii, quos seditiosa hinc oratione acceu dit Minucius. - XV; Dictator 'obstinatus perstat in cui clatione; et L. Hostilius Mancinus, exploratum missus cum CD equitibus. ardorem pugnandi morte luit. - XVI; Hannibal allibus in eluditur. via ad Casilicium obsessa, sed arte evadit, - VH; laustrans Romanos, torrensque aspectu flammae ex boum furenter discurrentium cornibus relucentis. - XVIII; Populabundus Samnium , Pelignos et Apuliam peragrati Fabius sacrorum Causa Romam prolicis itur, Praemonito magistro
equitum, ne cum hoste confligereti - XIX; In Hispania Cn. Scipio in sugam convertit classem Hasdrubalis, naves prope terram, exercitumque in litore ducentis. -- XX; Capit xxv hostium naves, et Honoscam , Longunticam Ebusumque insulam diripit. Multi Hispaniae populi legatos mittunt pacem petentes, et amplius cxx civitales se Romanis dedunt. Hasdru-hal in Lusitaniam , ac propius Oceanum concedi L - XXI; Mandonius Indibilisque fratres et reguli Ilergetum, tanduntur a Scipione, et IIasdrulnii , qui eis Iberum ad foetos tutandos redierat, bis a Celtiberis. - XXII ; P. Scipio proc., in Hispaniam missus , fratri se coniungit, et cum eo Iberum transegressus petit Saguntum, ubi obsides totius Hispaniae, Poenis dati, a Bostiliae custodiebantur. Ili arte Abelucis, nobilis Hispani, in castra perducuntur Scipionum, et ab his remittuntur in civitates suas, quae , tali beneficio obstrictae , mox omnes a Poenis deficiunt. - XXIII; Solers Fabii cunctationngit naunibalem , et damnatur a civibus. Ager eius, omnibus Circa solo aequatis, non violatur ab hoste, ut occulti alicuius pacti ea merces videri possit ; sed mox a dictatore venditur , it pecunia inde redacta captivos redimat. - XXIV; Eo absentu, Minucius laeto magis quam Prospero eventu cum ho-
137쪽
stibus pugnat. - XXV ; Ita augetur invidia 'Fabii, et M. Mo-tilius tribunus pleb. rogationem promulgat de aequando magistri equitum et dictatoris iure. Pridie quam eius serendae dies adest, Fabius nocte ad exercitum abit , creato ante eonsule M. Atilio Regulo. - XXVII Rogatio illa persertur, suadente C. Terentio Varrone, viro humili ioco orto, qui proclamando pro sordidis hominibus savorem captaverat popularem, et ad magnos iam honores pervenerat. - XXVII ; Exercitus inter Fabium et Minucium dividuntur. XXVII; Minucius mox in aciem deseendit, et laborat, insidiatoribus in latera atque ah tergo incursantibus. - XXIX; Fabiana acies repente, vellit caelo demissa, auxilio venit, Poenusque canit receptui. - XXX: Minucius eastra cum Fabio iungit, rogatque, ut magisterium sibi equitum reddatur. Dicta or Parens, ac milites eius Patroni salutantur: et nunc ille par gloria est apud eives hostesque. - XXXI; Cn. Servilius Geminus eos. malorem gerit in Africa , et in Italiam traiicit, accitus literis Fabii, qui ipsi et collegae eius, M. Atilio Regulo, exeret tum suum, duas utrique legiones, tradit. - XXXII; Consules a tibus Fabianis cum summa inter se concordia bellum gerunt, et Hannibal inopia paene cogitur Galliam repetere. Neapolitani legatos Romam mittunt cum xL pateris aureis, e quibus una tantum, eaque ponderis minimi, a senatu accipitur. XXXIII; Speculator Poenus Romae deprehenditur, et servi qui coniuraverant, in erucem aguntur. Legati mittuntur ad Philippum, qui deposcant Demetrium Pharium , ad Ligures, Poenorum socios, et in Illyrios ad stipendium a Pineo rege postulandum. Aedes Concordiae , biennio ante a L. Manlio vota , in arce lacienda loeatur, coinitiorumque consularium habendorum causa dicitur dictatore eo autem vitio creato, interreges produntur. - XXXIV ; C. Terentius Varro petit consulatum , cognatusque eius, Q. Baebius Herennius, tribunus plebis , acerba oratione in senatum , augures ac nobiles invehitur. - XXXV ; C. Terentius Varro et L. Aemilius Paulus secundum consules creantur, ae praetoria habentur comitia. - XXXVI: Numerus et legionum et militum in illis augetur. Prodigia nuntiantur proeuranturque ex libris Sibyllinis. Paestani pateras aureas mittunt, ut paulo ante Neapolitani. XXX II; Classis Hieronis cum magno commeatu, aurea Victoria , sagittariis ac tandiloribus accedit Ostiam: et ad elassem T. Otacilii propraetoris in Sicilia xxv quinqueremes ad
138쪽
di intur. XXXVIII; Milites non sacramento, sed nune primum iureiuramio adiguntur. Conciones consulum, multae ac feroces Varrouis, veriores quam populo gratiores Pauli. XXXIX ; Fabius proficiscentem Paulum alloquitur. - XI. Ille respondet. Et eum collega ad castra contendit. Hannibal adventu eonsulum mire gaudet ob angustias commeatus, discordiam ducum, temeritatem alterius consulis, et mulii tudianem tironum. - XLI; Pabulatores Poeni caeduntur, et Hannibal , castris relictis, milites suos trans proTimos montes, loco insidiis apto , condit, oppressurus hostes diripiendis castris occupatos. - XLII; Solitudine ibi satis comperta, milites et consul alter signa proferri iubent. Hic tamen nuntio
mali auspieii, et illi, imperio ducum haud parentes, adventu per sugarum, qui hostes in insidiis sedero nuntiant, ad reditum compelluntur. - XLIII; Ob inopiam frumenti milites mercenarii Hannibalis iam de transitione agitant, et ipse de fuga in Galliam. Longius itaque recedit ab hoste, et in loca
Apilliae calidiora , eoque maturiora messibus. Insequuntur eum Bomani, refragante Paulo, donec venit Cannas, ubi castra ponit aversa a vulturno vento. - XLIV; Ibidem consules hina castra communiunt ad utramque Aufidi amnis ripam , nec quisquam detrectat pugnam praeter Paulum. -- XLV et Numidae fugant aquatores romanos, et varro indignatur , collegam a proelio abhorrere. Postero autem die , quo penes eum summa est imperii, copias numen traducit, et aciem instruiti - XLVI ; Idem iacit Hannibal, et sol quidem utrique
parti obliquus est; sed ventus, Romanis adversus, pulvere eos ob ccat. - XLVII; Initio pugnae in dextro cornu rom. pelluntur equites ; peditesque , incaute in medium irruentes, ab Afris clauduntur. - XLVIII; In sinistro comu D Numidae ad Romanos transfugiunt, et recepti mox aversam eorum aciem adoriuntur. Hasdrubal autem, dextro cornu fugato, etiam laevum adoritur. - XLIX; Virtus Pauli et mors. Fuga cladesque nomanorum. - L; Ex minoribus castris sexcenti, hortante ac duce P. Sempronio Tuditano trib. milit., in maiora , et indo cum multis aliis Canusium confugiunt. - LI;
Hannibal, Maharbale iudice, victoria uti nescit. Postero die spolia leguntur , et stragra spectatur , miserabilis et foeda etiam hostibus. - LlI; Bina nomanorum castra victori traduntur. Muniscentia Busae, mulieris Apulae. - LIII; Catiusti ad P. Scipionem summa imperii desertur, et ab eo op-
139쪽
primitur coniuratio nobilium iuvenum, qui, suadente L. Caecilio Metello, Italiam deserere decreverant. - LlV; Fugitivi, qui Venusiam ad Varronem pervenerant, ab eo Canusium traducuntur. Romae tantus pavor tumultusque est, ut verbis exprimi nequeat. - LU; Senatus cousulitur a prae toribus de custodia Vrbis : Fabius autem eenset, expeditos prius equites mittendos, qui certa reserant, et quietem silentiumque in Urhe restituendum. - LVI ; Literae a Terentio Consule asseruntur, sacrumque anniversarium Cereris intermittitur ob luctum, qui senatusconsulto diebus xxx finitur , ne alia quoque sacra deserantur. Patribus, post sedatum tumultum in curiam revocatis, nuntiatur ah T. Otacilio pro-Praetore, classe punica regnum vastari Hieronis, aliamque ad Aegates insulas stare; itaque nova sibi classe opus esse. LVII; Vestales duae stupri eompertae, aliaque Prodigia. Q. Fabius Pictor Delphos mittitur sciscitatum do placatione de rum ac helli sine. Interim ex fatalibus libris sacra aliquot extraordinaria sunt: inter quae Gallus et Galla, Craecus et Graeca . in foro boario sub terram vivi demittuntur. M. Claudius Marcellus ab Ostia miIites Romam mittit, et cum tertia legione eontendit Canusium, ut exercitum ibi a consule accipiat. A M. Iunio dictatore scribuntur quatuor legiones, et octo millia servorum armantur. - LVIII; Hannibal, captivis productis segregatisque , socios sine pretio dimittit, et Romanis redimendi se copiam facit. Ab his decem Romam ad senatum mittuntur, postquam iuraverant se redituros: E quibus unus, velut aliquid oblitus , in castra redit, et ante v ctem comites assequitur. -- LIX; Princeps eorum, M. Iunius, orationem in senatu habet. - LX; T. Manlius Torquatus ostendit, captivos haud dignos esse, qui redimantur. - LXI. Senatus censet eos non redimendos, et legatum quoque illum, qui sallaci reditu in castra iureiurando se exsolvisset, deducendum ad Hannibalem esse. Alia de his legatis fama. Multi Italiae populi ad Poenos deficiunt. Neque tamen pacis ulla mentio apud Romanos sit; et consuli redeunti omnes obviam eunt ordines , gratiasque aguut, quod de republica non desperaverit.
140쪽
I. Iam ver appetebat , quum Hannibal ex hibernis
movit, et ne quidquam ante Conatus transcendere
Apenninum intolerandis frigoribus, et cum ingenti periculo moratus ac metu. Galli, quos praedae 4 populationumque conciverat Spes, postquam Pro eo, ut ipsi ex alieno agro raperent agerentquΟ - , suas terras sedem helli esse, Premique utriusque partis exercituum hibernis viderunt; verterunt retro ad Hannibalem ab Romanis odia: petitusque saepe principum insidiis , ipsorum inter se fraude, eadem levitate, qua ConSenSei mi, Consensum indicantium, se Vatus erat; et, mutando nunc vestem, nunc tegumenta cupitis, errore etiam 4 sese ab insidiis munierat. Ceterum hic quoque ei timor causa fuit maturius mo
vendi ex hibernis. Per idem tempus Cn. Servilius consul Romae Idibus Martiis si magistratum iniit. Ibi quum de republica retulisset 7, redintegrata in C. Flaminium
CAP. I. 1. Iam Mer a Petebat vide ad V, 39, n. 2 , quum Hannibal ex liabernis moWit, quae egit in Gallia Cisalpina, regressus eo ex Liguribus. Conser XXI, 59 et Polyb. ΠΙ. 77. Cod. Paris. 573o, an tignissimus, et ad seculum octavum recurrens, ita huius libri prineipium exhibet: Iam
ero amerebat, Dae Hannibal ex hibernis mesuit, et neque eo qui iam ante conarus transcendere Apennintim etc., tiuncum pli1rimi nostrorum iaciunt. Distellis inne et obscura lectio, cui explanandae impar mihi videor. LEM.
S. Mulando nunc Meslem , Nun te sumenta caPisis, errore etiam insi