장음표시 사용
41쪽
D subditur Foro Episcopi, ab eo puniendus) igitur sicut itina monitio est de forma substantiali pro piluando Clcrico pitu legio tui Fori; ita erit de priuando Regulari ab exemptione tua per exput fonem ab Ordine. 6s Ad quartum responsum est supra num. 6ῖ. , ubi ollendimus non et se practicu velum, quod satis lactio damni, quod subiit Religio pro scandalo, non possit haberi, nisi per expulsionem, cum magis satisfiat per damnationem ad triremes, aut carcerem . Ideo negatur consequentia.
66 Ad quintum concedimus,quod ob unum crimen contumaciae, potest quis expelli ab Ordine ; hoc tamen intelligendum est cum distinctione . Nam, vel aliquis suit contumax in non parendo formali praecepto Superiosis ; aut in non subeunda poenitentia pro crimine commisso; mox carceratus ob contumaciam, ab ea recedit, & obedit: vel iugiter perseuerat in contumacia , Sc obfirmatus animo, nullo modo vult obedire. Si primum,
negatur, quod ob contumaciam commissam possit cxpelli; nam iste nullo modo incorrigibilis est: ex hoc enim, quod obedientiae se submisit, correctum se ostendit : & hoc pacto non potest conuenire expulsio, quae ob solam incorrigibilitatem permita, ac
6 Si vero perseuerat in contuin macia post adhibita omnia media, ad eum remouendum ab illa, concedo, quod ob contumaciam possit quis expelli. Do casum practicabilem. Localis Superior paternaliter iubet Cato, ut pro desectu, a se commita, subeat pς nitentiam, taxatam a Statuisto pro tali desectu. Renuit Caius obedire. Superior induit personam Iudicis, Si formali praecepto sanctae obedientiae monet, ut obediat . Calvis adhuc persistit inobediens . Post da.
tum tempus conueniens resipiscendi, Superior renouat secundum mandatum praeceptorium . Caius nec tali praecepto vult parere. Post congrue icin moram Supcrior renouat teristium praec pium pcrcmptorium ; Sc Cattis temper obduratus persistit. SOperior pronunciat cile contumacem, illumque carcerare facit. Post congruens tempus carcerationis Superior
Prouincialis construit processiam , ac Rco, ante se constituto, illi iubet, ut a contumacia recedat , Sc praecepto Superioris localis obediat, aliter gra' uiori poena urgebitur. Castis pari modo in sua protervia persistit. Prouincialis profert contra eum sententiam excommunicationis, itersi inque cadiceratum mulctat ieiunijs in pane, Se aqua . Obstinatus Caius profitetur se potius moriturum, quam iniunctam pςnitentiam adimpleat . Ad extremum remedium confugit Prouincialis, ac eum solemniter anathematizat;
nec per hoc Caius res piscit. Quid faciet Prouincialis Z Certe ex tali contumacia potest , imo ad exemplum aliorum, debet eum expellere a Reli
at quem dedimus lii pra num. 9.i niungitur Superioribus, ut Monachos
contumaces, ac rebelles ekciant ab ovili , ne ιnsciant oves fanas. Contumacia autem, Sc rebellio, dum est perseverans ut in allato exemplo dictum est , non est unum, Sc simplex
crimen, sed quidquid sit de unitate, theologice corii iderata ) , multiplex
est; nim poenae praedictae carcerationis, excommunicationis, Si anathematis succedunt loco canonicae monitionis ; Sc sicut vere se proderet incorrigibilem, qui post poenam, quam subijt pro tribus distinctis criminibus, nouiter delinquit, ita talem se manifestat contumax , qui post triplicem monitionem , Si poenam adhuc in contumacia perseuerat , ita ut quiuis actus contumaciae , qui fit post K-clum praeceptum, Sc poenam datam, induit
42쪽
induit rationem noui, ac reitcrati criminis. Etenim con cmnere paenam,su.', medientia iniun tim, est de nouosroia iter peccare, ex Bonacina, te alijs
P . Sicut ivitur expelli potest in- coriisibilis post trinum delictum, &poenam ; sic eῆci pariter potest persevcrans in contumacia. 6 9 Nec tamen tenet consequentia argumcnti, scilicet arguendo sic: potest fieri expulsio ab ordine pro ter des ictum contumaciae, ergo poterit etiam fieri pro uno alio atroci delicto; consequentia enim c si salis; nam contumacia per scuerans habetur pro crimine rcplicato, ut dictum est; tale autem non habetur delictum, semel commissum ; proinde expulsio seri potest pro illa, & non pro isto. o Ad sextum, concedo, quod ob delictum atrox potcst Religiosus damnati ad triremes, ad quam poenam ex consequenti inducitur expulso ; neatur tamen consequentia, puta, quod ceat directe, si per se fieri expulso . Ratio est, quia multa licent in conse- uentia ad aliud licitum, quae tamen necte, per se, ac principaliter fieri nequeunt; ut exempli gratia: Praela-
tus Prouincialis potest alium Prrlatum, sibi subalternum, excommul i- care , ad quod sequitur , quod ille iurisdi 'ione, se administratione priuis tur; non tiamen potest ille solus illi adminil rationem adimere, ipsum suspendendo ab Uificio, ut alias a' suse probauimu . t Ad septimi im, dicimus, quod practicε non potest dari casus, in quo non possit resarciri damnum Eclipionis, nis per expulsonem , cum illud
melius reparetur per domnationem Rei ad triremes , ut sepra niam. 63. probatum est. Ad ultimum, cicimus, iuri antiquo tunc standum esse, quoties noua sensti O aequi ponderis opposita non successit; cum enim praefato priuilegio Pij V. pro Ordine Sancti Hieronum i in Hispania successerint Decreta Sacrae Congregationis, authoritate, Sc approbatione Urbani Vili., & innocent ij xl l . edita, hi est omnino parendum,& in his sola incorrigibilitas, & quidem iuris, non facti, dat Iocum expulsioni . Concluditur proinde , quod per primum
deliseum, quamuis enormissimum, non
potest expelli Religiosius ab Ordine
43쪽
et Espondeo, quod supes non semel dithim est , quod sola, & legitima causa expulsionis tuis nae , est Expellendi mcorrigibilitas . Porro haec triplici modo manifestari
potest , nempe unum graue crimen committendo, & contumaciter illius poenam subire recusando, ut quae
nione superiori probatum est; & dicunt Doctores et o) . Alio modo, incurrendo post debitam punitionem
iterum, atque iterum in idem specie delictum . Tertio modo , patrando alia grauia delicta , specie diuersa, postquam de prioribus castigatus suit ad normam legum ;& iuxta hos duos posteriores modos, Constitutiones Ordinis Minotum de Regularrobseruantia, referente Rοδεμieo, io statuerunt quidditatem incorrigibilitatis. 3 Ex dato sundamento resoluitur proposita quaestio, quod nempe ita
se prodit incorrigibilem, qui, post punitionem de secundo, & tertio delicto, iterum committit aliud delictum, specie diuersum a iam patratis, sicut qui
post similem punitionem, non veretur idem cum prioribus specie crimen committere. Et hoc suadetur exemplo. Siquidem incorrigibilitas voluntatis deprauatae symbolirat cum insanabilitate corporea, ita ut, sicut insanabile dicitur corpus, in quo regnat
diserasia humorum , a qua procedit quaevis aegritudo cui non prosunt adhibita quaevis pharmaca; ita incorria gibilis dicitur animus vitiosus, cui minime prosunt correctiones, monitiones, ac poenae ad illum reducendum
ad eiuranda vitia. Quemadmodum igitur magis insanabilis proditur aeger, qui curatus ab una infirmitate, statim labitur in aliam . specie diuersam, quam, si post adhibitam curationem, in priorem aegritudinem reincideret, ita pariter magis incorrisibilis proditur, qui specie differentia post punktionem committit, quam qui in idens delictum relabitur. Ratio istorum est, quia reiteratio eiusdem delicti potest esse effectus naturalis procliuitatis ad illud specie crimen, homine alioquin in caeteris affectibus composito ἔ ut quis potest esse in caeteris virtutibux
moralibus exercitatus, at ex procliuitate corruptae naturae in re venerea
incontinentissimus. At quando promptus est ad omnia scelera, demonstrat se habere voluntatem totaliter deprauatam,&ex mera malitia peccare ἔ& sic magis se prodit incorrigibilem.
Quod magis conualidatur argumen to iuris; nam quemadmodum relap sus inhaeresim dicitur non solum ille. qui relabitur in eamdem speciem hae resis, sed etiam qui reinciait in aliam haeresim.
44쪽
haeresim, specie diuersam, ut ex iure diuersi a iam comm Issis, recidit Reli alias d) plobauimus . illud idem, giosum incorrigibilem , & expellen quod operatur re incidentia in haereis eum. sim in ordine ad poenam ordinariam, 74 Pro Praxi igitur resoluendum operatur etiam replicatio delicti in est, quod, ii quis primo punitus de ordine ad incorrigibilitatem, & ex- sutio; mox de fornicatione; tertio de pullionem: & sicuti reincidentia in apostasia; denuo delinquit proprietanaeresim , diuersam specie ab iam te, expclli potcst ab Urdine non mi- abiurata , facit aliquem haereticum nus, ac si ter de eodem specie criore lapsum , & ordinaria poena punien- mine fuisset punitus , dc sic firmant dum, ita etiam patratio delicti, specie Coctoies . sa
An tria delicita punita licet mini ne iudicialiter Probata, iusticiant ad SUMMARIUM.7s Notorium triplex. femeet iuris, Hasums; tonit, ct facti . 76 Delicia, per 3 ast expulso , δε-
8a Moris ilia probanda . 83 Poenuentia notabiles , qua nam
expulsionem λβ. d, si pro leui d icto paenia
87 Non est vere paenitens, qui ahqua
s o Espondeo, quod, ut eae D. B , nati miti νa tradit Rodeis Heus, set ad expultionem requiritu quod delicta , & incorrisibilitas Expellendi sint notoria. Cum autem notorium triplex sit, nempἡ iuris,
45쪽
mus, an tria delicia, punita aliqua poena , non tamen probata iudicialiter, Sc pio inde non per sententiam Iudicis, si liicere possint ad expulsionem; εr affirmative respondeto.
suppono, quod, ut habetur ex toties citato Decreto Sac. Congregationis, secundo modo , & per unlaam semientiam ; Si intrepide affirmo sussic re, quod probentur per unicam sententiam , quamuis ipsa non fuerint singillatim probata per sententiam iudicialem . Fundamentum est, quod ad expulsionem lusticit sola, Si unica incorrigibilitas , quae nascitur ex re iis teratione grauium delictorum, δt in- dato supra num. g., nequit fieri ex- ualiditate mediorum , quibus usus est pullio, nisii insevdito proce plein ne probatis causis expuisonis; quod idem est, ac dicere, quod delicta repetita , quae sunt causae expulsionis de
beant esse notoria notorietate iuris, quae nascitur ex sententia Iudicis emanata, aut ex confestione Rei, aut exclara probatione , prout habet loco citato Abbas, argumento iurium, 3s ex quibus hasetur, quod res iudieata
pro verstate accipitur . Porro dupli
ci modo potest accipi probatio trium delictorum. Vno modo, quod quodlibet delictum singillatim separatum P relatus ad reducendum Reum ad honam frugem. Ergo, si Praelatus usus est med ijs efficacioribus ad procurandam Rei conuersionem, & ipse post eos adhuc manet induratus, Si denuo delinquit, probata sortius re manet eius incorrigibilitas. Probauimus autem alias, 3 quod correctio inter Regulares magis importatur castigando via paternali, quam iudiciali, Si consuluimus Superiores, ut hac via utantur in grauibus, Sc etiam nonnullis grauioribus delictis , tum quia hoc fit expeditius, quam per processus ab alijs fuerit iudicialiter, & per sen- tum cum minori perturbatione Fra tentiam punitum. Alio modo, quod tria delicia non sucrint punita a Superiore ut ludice, sed tanquam Patre, de teddita sint notoria noto iietate facti ex consequentia, puta , eX Poenitentia aliqua notabili, quam Reus publice subijt, quae publicitas notorium
acti inducit, 36) Sr mox in processu
praeuio ad expulsionem via iudiciali probetur Expellendum , de tribus illis delictis suisse punitum, Sc ex consequenti probatum remaneat . quod Reus illa tria delicta commilit , ob quae punitus suit.
est, an delicta debeant esse probata Primo modo, nempe per distinctas sententias corresipondentes fingulis delictis, aut potius sussiciant probata
trum; tum ob carentiam peritorum
intra Cla ultra in bene fabricanda inquisitione; tum quia Reus acceptabidlibenter ps nitentiam, paternaliter in flictam, qui alias renuet, Sc effugiet ab eadem , illata per sententiam , aqua appellabit, Si defensores inueniet, Si poenas eludet, Sc Superiorem ridebit, Si ex impunito delicto euadet
larium non seruatur usquequaque iuris
ordo, ex Canonum 3 S) praescripto. Si ergo ex facti veritate, inspecta sin Eprocessu , Superior castigat in Foro paterno, plene implet mentem legis, requirentis punitionem trinam in delinquente, antequam declaretur incorrigibilis. Quia mens legis est, ut
46쪽
esse actoribus med ijs utatur Superior in procuranda Subditi emendatione: efficacior vero via est castigare paterne, quam iudicialiter, quia Subditus plus emendatur per illam, quam per hanc .
quod in Decreto, dato supra num. 2 o. habetur, quod Superiores nihil in
tentatum relinquant , ut luerentur
animas Fratrum suorum, fere in pro
fundum malorum delarias. antequam grauissimum , atque extremum exispus ms remedιum experiantur ; non
es le autem tentata omnia media , si delicta non sint punita poena ordinaria per sententiam iudicialem . Sed ad hoc respondeo, negando assumptum. Quia, cum efficacior ad conuersionem Subditi sit punitio paterna, quam iudicialis , ut supra ostensum est, certe plus adimplet mentem De creti supradicti Superior, qui efficaciori utitur medio ad conuersionem Subditi, puniendo paternaliter , licet delicti poena extraordinaria sit, Sc minor, quam procedendo iudicialiter, in quo mouo , licet poena infligatur
maior, minoiem tamen habet ei scaciam ad procurandam emendationem.
Vnde concludendum est , quod tertentata inuti iter hac via, paterne sci licet puniendi, optime potest decerni iuridice carceratio, in Ordine ad expulsionem ς & huic sententis adstipulatur etiam Sanctorus 39 .
tequam dc ueniatur ad Rei carcerationem, pro extrema probatione incorrigibilitatis, debet iudicialiter constare de tribus delictis; hoc est, antequam iudex decernat carcerationem semestrem, ad probandam sermiter incorrigibilitatem , debet instruere processum, in quo per legiti- 'mas probationes appareat, Reum ter
grauiter deliquisse; ter suisse punitum notabilibus paenitentijs , & nunquam
suisse correctum; & ratio est, quia in
toties citato Decreto, dato sim: a nia.
ig., habetur, non posse ad expul:Jonem procedi, ns mitructo praeus , m plene probatu causs expia si vis r causa porto lusitima ex pullionis est in corrigibilitas; sed haec importat tria essentialia, nempe triplex crimen; triisplicem poenam; & perseuerantiam in mala vita. Seauitur ergo, quod de omnibus his ciebet haberi conci
dens, & plena probatio. 8i Sed , si trina delicta punita tantum fuerint paterne, & non lata sententia in scriptis, ut probatum est suiscere & quomodo poterit Superior illa concludenter probaret 8a Respondeo. Quod in nonnullis Religionibus prout est in ordine Minorum de Obseruantia , ut alias diximus , mos est, quod in Archiuio Prouinciae, aut Mopasterij habeatur liber, in quo registrantur senatentiae tum ciuiles , tum criminales;& memoriae notabilium p nitentiarum, quae etiam paternaliter infli laesunt ob graue alicuius crimen , extra iudicialiter punitum ; & tali libro plene datur fides, Si plene ille se solo, absque I cstium examine piobat, Vt ibidem ex Sanctoro l) docuimus. Si ergo talis liber habeatur, facilis est probatio. Nam potest compulsari ex
eo transumptum authenticum poeni
tentiarum &c., & inseri in processu. Si autem talis liber non habetur ex stylo Religionis, aut sortὰ incendio, aut furto perijt; aut ex eo lacerata, aut avulsa sunt solia , in quibus talium delictorum simabatur memoria; siue etiam ex incuria Secretarii illa registrata non fiuit , probatio debet
fieri per Testes, qui deponant de tali, D tali paenitentia notabili , iacta tali tempore; ob tale delictum Sic., Si in secunda Parte dabimus horum om E nium
47쪽
nium tot mulas. bere quandam moralem continu ta-SI Duo tandem circa supra dicta tem, ut ex recidiuatione in ea possit adnotanda sunt. Primum est, quod coli gi incorrigibilitas . Continuitas poenitentiae impostae , licet in Foro autem talis argui debet ex breuitate paterno, debent esse notabiles , di quς temporis, intra quod delicta illa luere datae sint ob dclicta grauia extraordi- commissa. Si enim Religiosus in iu-narie. Dilficile autem est circa hoc uentute punitus suit de apoli .sia,&assignare in indiuiduo, quae possit an- post per quatuor, aut sex annos reli-pellari penitentia notabilis. Ratio est, giose vixit; & post rixatus cum alio, quia talis qualitas variatur pro varie- eum percussit, & ad n Oimam Statuto-tate Religionum, Prouinciaium, lo- rum punitus est; post quam poenam
Corum, personarum . Nam carcera- per multos annos moriscrute conueristio in una Religione , seu Prouincia fatus est : subinde in fornicationem poena ordinalia est, quae in alia erit lapsus est, non puto, tria haec delicia infamatoria . Publica flagellatio in copulari posse ad expulsionem. Ra- Resectorio notabilis erit Sacerdoti lio cst, quia de lingulis delictis poeni- graui ; quae Clerico notam aliquam tuit , & post singula emendationem non inuret. Notabilis ergo dicenda ostendit, unde ex illis non potest col- est penitentia, quae, specta is circum- lisi in corrigibilitas; sicut non potest stanti js modi, Ioci, ac personae, red- dici insanabilis aeger, qui ex plui ibus dii penitentiatum notatum, & a fle- infirmitatibus curatus pharmacis, postctum ignominia apud caeteros Reli- singulas conualii it , licet denuo postgiosos, & hoc ratione criminis, ob aliquod tempus bonae valetudinis, quod suit inflicta. Ratio est, quod, infit matus sit ; sed insanabilis vocavi alias a diximus, penitentia non tur, qui habituali aegritudine laborat, infamat, cum sit actus virtutis sed & vix per rc media curatus a simpi
crimen, ob quod haec subitur. Sequi- mate morboso, licium, atque iterumtur ergo, Quod, si indiscretus Supe- in alia simplomata eiu dem, aut di-rior pro ἡesectu leui, aut crimine, mi- uexsae speciei reincidit, ut podagricus, ni me ex grauioriburi extraordinariam, qui post liberatos pedes, torquetur grauemque penitentiam iniunxissit, chyragra; mox Sonagra, aut ncphri non tamen illa potcst de iure vocari licis doloribus , aut diabete &c. la-pςnitentia notabilis , nec inscrture in borat.
ordine ad expulsionem ; & ad hoc Sue Quod si quaeratur, quantum
unctum bene aduertant Advocati; tempus requiratur, intra quod com-1i enim Superior animosus in Subdi- mista,& rei clita delicta dicantur ha- tum ipsum penitentia insolita,& in- bere morale incontinui iste me dico, famatoria aggravat pro desectu, aut quod de hoc non potest clari firma delicto, non valde graui, talix peni- rcgula ; unde arbitrio Superioris iu- . tentia non est censenda notabilis; sed dicanda relinquitur. Tam cta, ut di- ad hanc requiritur, quod cum graui- cunt Doctores, emendatio vitaetate poenae habeatur pariter grauitas ostenditur post triennium bonae con- delicii. uersationis, a commisso crimine; Sc84 Secundum est, ouod ut alias circa hoc habemus textum, expresi
43) monuimus tria delicta, de qui- sum in quadam Nouella, s) in qua
bus locuti suimus siupta, debent ha- habctur
48쪽
habetur sic, Sufeis ad mediocrem a
pumationem peccatorum ad viris tutu augmentum irrennalis temporis
tectimonium . Si ergo post commis sum crimen quis bene vitiat per continuum triennium , ipse proditur emendatus; & si ex post nouiter delinquit, non potest per hoc dici, primum delictum continuari cum alio, nec dici, quod delthia illa habeant moralem
86 Sobrie tamen adhuc talis regula, accipienda est, nempe eam Veis ram esse, si mutatio vitae talis sit, ex qua argui possi vera emendatio; itavi, si ex post in aliud graue delidium
relabitur, dici queat, quod ex humana fragilitate, ac Daemonis tentatione deliquerit, & non ex perseuerante malitia. Rem declaro exemplo . Sit Frater habituatus in desectibus, de quibus exempla dedimus supra num. SO., qui graue crimen commiserit, quod iudicialiter punitum sit. Mox
Bluta poena, antiquam conuersationem continuet, relaxate vivendo; sugiendo a choro ; in deuote celebrando; turpia loquendo &c.,& post tres annos aliud graue delictum eiusdem, aut diuersae speciei cum primo committat: & post huius punitionem, invita pristina perseueret, & alio simili crimine post tres annos delinquat; profecto illa tria delicta moraliter dicuntur continuari; illudque triennium intermedium , in quo non deliquit grauiter , non potest de iure vocari tempus emendationis. Ratio est, quia emendatio vitae fit per psnitentiam veram , & non per salsam; sed, ut ait Innocentius II. ire Concilio Latera
consat, cum Ipretιs pluribus, de Ono sola poenitentia agitur , aut eum scMItur de uno, ut non discedatur ab
aιio. Sic accidit in talibus Religiosi relaxate viventibus, qui de graui crimine admisso quidem pς nitent; falso
tamen penitent, quia non discedunt ab alijs vitiosis habitualibus i inpellectionibus, quae licet consideratae vi singulae non valde graues sunt ; sed complexiue sumptae evadunt graues, si non theologice, saltem politice X Animaduertant ergo ad haec Superiores, & non admittant , emen dationem vitae fuisse in talibus, qui post commissa grauia crimina, ob quς suere puniti, si totaliter non induerint religiosos mores, & prauam antiquam
conuersationem non exuerint, & sic per triennium ad minus perseuerauerint. Nec etiam eos iuuare debet, si per sex menses, aut annum mutati nem exactam praestetulerint, & mox ad pristinas relaxationes reuertantur, quominus eorum grauia delicta continuentur, nec unquὲm vere emendatos se produnt. Quia ad incorrigibilitatem non requiritur, quod iugiter grauia delicta committant, sed litib-cit, quod post illa punita ostendant perseuerantiam in habitualibus viiijs. Ratio est, quia una, δἰ eadem est radix, ex qua prodeunt delicta grauia, & imperiectiones vitiosae, nempe malitia humana , ob quam Deus nec
amatur, nec timetur. Vnde, quantumuis aliqualiter mortificata ostendatur, ita ut graue delictum nouum non progerminet : vigere tamen adhuc se olfendit, dum continui malitiqsurculi in prauis moribus luxuriantur. Suadentur supradicta hoc exemplo. Si aliquis semel ex podagra grauiter decubuerit ; ex post per tres annos decumbere coactus non sit; tamen habituali pedum , ac artuum dolore molestari solitus sit: expost iterum ex passione ischiatica decumbat ; & recuperet valetudinem quidem, ita ut surgat; tamen in consueta membrorum imbecillitate perseueret per alios tres annos; post quos chiragrico graui simplomate iterum laboret, prosecto non dicetur ille ullo modo curatus ab arthritide, nam habituales illae molestrae, ac dolores , ostendunt su-Ε a xionem
49쪽
xionem icorosam, quae talium smp- punitionem criminis moribus impertomatum unica causa fuit, numquam sectis ostendit morbosum animum excessasse, licet grauia simplomata non malitia perseuerante; & sic trienna- continuauerint. Pari modo non pote- lem abstinetitiam a graui criminexit d ci canatus a malitia sua, & emcim insui ficientem esse ad declarandam datus ille, qui grauiter deliquit, si post in eo emendationem.
An tria delicta commissa, & non punita, nec iudicialiter probata, lassiciant ad expulsionem tSUMMARIUM.88 βοο- dehcta, heet vere commissa, ct de quibus De a inqui-stione , remaneant ruerosata , ct impunxta.
89 Dobcium pro 3.a quis in ut tus fuit, ct absolutus ab obseruat ne iudici, , non Deit ad expulsionem apo Delicta impanisa , se praefer0
a , an faueant ad eυχlysonem. 9I Dolicia plura nou prα scripta , sed punita pyr υntea; n poenam , an faciant ad earcerat onem pro expulsone. Punitio debet esse trina, ac sepa
et Aa Ila sufficient , iaticia fuisse
semiplene probata. 23 n Espondeo;quod quet stio hec 1 potest dupliciter in facto
variari. Vno modo,quando ex notitia, habita commissi delicti, Superior aut ex ollicio, aut ad instantiam partis, debitam inquisitionem instituit, sed Concludenter non constat de delictis licet vere commisssis ob desectum probationis ex causa legitimarum exceptionum contra Testes , ob quod Iudex pronunciare debuerit, rebus sic stantibus, Reum esse absoluendum ab obseruatione iudicii . Alio modo, quando delicta suere Vere commissa, sed Superior, praeuentus beneuolentia erga Reum, factionarium suum ex adhaerentia per Ibnali, aut nationali, sopit famam delicii, illud diis mulat, iactat esse dicteria malevolorum ἔ nec processum instituit; aut si cogitur inquisitionem incipere , scites aut subornat, aut terret, interrogationibuxad rem non sacientioris, fatigat, ita ut in aliquam contradictionem inducat, ob quam via iternatur Patrono Reum defcndendi. in utroque sensu
accipi potest quaestio.b9 Dico ergo, quod, si agatur de primo casu, delicta, in quibus facta debita inquisitione,pronunciatum fuit, non esse probata , it ex consequenti Reum sibisse absolutum ab obsciuatione iudicij, nullo modo possunt facere ad expultionem. Ratio et , quiae illa habentur pro non iactis, quia, quantumuis realiter lint commilia, ex eo, quod in iudicio probata non sunt, habentur pro non commissis; nam paria sunt aliquid non esse facturn,&non esse probatum, 7 proinde ai- sumi non possunt pro sunciamento ad expulsionem, Sc sic firmant Doctores. 43 Et hoc accipiendum es , non
50쪽
tantum, quando omnia tria delicta probata minime sunt , sed etiam,
quando probato Uno, aut altero, te
tium non probatum, non potest cum probatis coniungi , habendum enim est, ac si minime finstet, ob datam rationem .so Si vero agatur de secundo casti, distinguendum est; nam, vel delicta suffcienter praescripserunt,uel non.
Diximus alias, 9 quid sit delictorum
praescriptio , & recensuimus tempus requisitum ad praescribendum iuxta unam quanque speciem delicii. Nunc repetimus, quod actio iniuriarum ex lapsu unius anni, a commisso delicto
perimitur. so) Actio de dolo praescribitur biennio . si Fornicatio simplex triennio praescribitur . sa)Delicia carnis, de quibus loquitur lex
Iulia de aiuIter. , quinquennio prae
scribuntur, si simplicia sint , ue 3 si
autem sint complicata , utpote , si adulterium esset cum incestu, requiritur longius tempus ad praescribendum. s Vniuersaliter caetera delicta spatio viginti annorum praescribuntur, ut sanxit Imperator, sue) ita Vt neque per viam inquisitionis ex ossicio, neque per viam denunciationis , quaerelae, aut accusationis ad instantiam partis Iudex nequit de illis cognoscere. s Bene tamen cognoscere potest per viam exceptionis, iuxta rcgulam iuris, s7 temporalia ad agcndum sunt perpetua ad exci-
Cum haluret. u. 4. de ει qua dux n mare.
piendum, ut firmant Doelores. sS Atrocissima autem delicta nullo tempore praescribuntur; ut Haeresis, laesae Marestatis . Parricidν siud realis ut genitorum carnalium, siue similitudia
de quibus Passerinus. sy)si Si ergo delicta sussicienter prς-
scripserunt, clarum est, quod ad eX- pullionem minime susticiunt. Ratio est, quia, ut toties supra inculcatum
est, sola incorrigibilitas est fundamentum expulsionis, & illa supponit
punitionem delictorum, quae, cum in casu non interuenerit, nequit tha iustificari. Si vero non praescripserunt, D probari conclud cntcr possit, quod accusator, aut iudex praeuaricatus sit, aut territi, seu subornati restes sue rint , proinde Reus punitus non sit, potest Superior emendare negligentiam Praelati praedecessoris, & probata prius praeuaricatione, ut sancit lex, 6o institvcre nouum procesium, ScReum ad normam iuris punire. Dato tamen, quod de tribus deli iis, diuerasis temporibus commissis, unico processit initituto , puniret, adhuc illatria non sussicerent, ut post ut carcerari ad expullionem. Ratio est, quia non fuit punitus ter, sed semel, licet trina fuerint delicta, nec inter unam ,& aliam punitionem non ollendit perseuerantiam iri mala vita, quae est verum sundamentum incorrigibilitatis.
Sed quaeres: Quid dicendum, si deli- .cta suissent utique distinctis inquisitionibus probata, non plene, Si ad poenam ordinariam, sed semiplene,&ad penam extraordinariam; num semulari